Historisch Archief 1877-1940
met
Moüfpnejrry'ncn on Turken koiulcn onmoge'^k
de wapenen in do h.ind tegen over elkander blijven '
s':iu:u . onder \voi' een oo^i-nlM'i die te gebruiken.
lij Podgoiii/.:! heelt weer bloed p-stioo:* d.
De RUÜIOIICII zijn weinig gevolde! il. l'e Kuropeesehe
mogendheden y.yii niet onw.oe'.ig voor hun leed, maar
spraken l!ra;iar,o .^cen mued in.
Iu ItaUë's hoofdstad heeft het ..Radicalisme" weer
een toeken van le\»u gegeven, hetwelk den
ulirauiontai;en,ook omdat het t u Hooi« is, zeer onaangenaam
moet iju. Het Godsdieu-Jouderwijs zal daar alleen
ontvangen woit'.cn door leerlingen, wier uudcrs dat be
paald wenschen, eukele ?ch.oi>liiren zullen daarvoor
worden aangewezen. Voor deu Roovcr-koning, Vietor
Kmauuel, zal een standbeeld verry/.en, lot dir doei
hoeft Humbert met minder dan 100.000 frauc's ge
schonken.
Paus Leo is zeer werkzaam. Hy laat een onder
zoek instellen naar de noodzakelijkheid om een nieuw
concilie 'te houden. De vraag is ot' het laatste zoo
veel en zulke gewichtige zaken onafgedaan heeft ga
laten, dat dit een beraad der kerkelijke prelitteu
wetischclijk maakt, dan wel of' 'L- 11. zelf over die
kwesties ui e t zijn onfeilbaar gezag zal kunnen beslis
sen. Keu schrijven aan de Mogendheden is iu voor
bereiding, tu ecu encycliek voor de bisschoppen, in
w«"
wereld .,.. ,,
Duitschland een nieuw schrijven te wachten. Van
de Xwi**erii'ho llegeering mocht de Paus eeu zeer
vriendelijk antwoord omvangen, waarin zy betuigde ,
alles te zulleu waardoeren. wat X. H. deed tot het ;
stichten van den godsdienst-vrede iu de Kcpulflisk.
In Duitscblaud ging de Ryksdag ter Piasch-vacantie
uiteen. Het opgetreden, halt' nieuwe kabinet mag zich
niet verheugen in deu byval der liberalen. Men noemt
het hè: kabinet liifoiarck. Na de vacautie zulleu de
afgevaardigden hun nieeniii!; over de protectionistische
. tienkhet Iden van deu Rijkskuuselier, die door dat
ministerie in wetsontwerpen belichaamd zullen wor
den, kunuen uitspreken. De wcde'riuvoeiïng der
ijzerrechteu, de tabuktbelastiiig, en de aankoop van
particuliere sporen zijn lioveliugs-idees vau vorst
lli.-uiarck.
Het gerucht als zou de Duitsche kroonprins tot
regent van Klzas en Lotharingen benoemd worden,
wordt telkens besproken en tegengesproken.
De cfïiciëele verloving van Prins Hendrik met Prin
ses Maria vau Prui-eu werd door de telegraaf bericht.
De Eerste Kamer zal den ii'sten April weder bij
een komen.
STADSZAKES.
De kamer van koophandel on fabrieken levert op
nieuw het bewys, dat /.ij niet sluimer' nu Am-ter aius
belangen haar hulp noodig hebban. Toen het ont
werp tot het praveu van ecu kanaal van de hoofd
stad naar de lioven-NVaal en dat tu- verbetering
van den waterweg van hier naar Koitrrdam ver
schenen was, benoemde de kamer eone commissie
om deze plannen aan een nauwgezet Onder/ook te
onderwerpen.
He laatste kweet ? /.ich met den verpachten spoed
vau haar taak en gaf reeds in d« vergadering, ver
leden Donderdag gehouden, haar r.ipport. Dat w:w
korter dan men het misschien verwacht zou hebben.
Zy had niets dan lof voor de ontworpen waterwegen,
de plannen waren h. i. de beste dit-aangegeven kon
den v orden en nu besloot de kamer nog ecu adres
aan de Tweede Kamer te zenden, ten einde aan te
dringen op een spoedige behandeling dvr wetsont
werpen. Gelijk men weet, is zulk een verzoekschrift
hoogstwaarschijnlijk alles behalve overbodig. Het is
1 """* 'er.-ticnoraal
bereiding, tn ceu oucvvlieic voor ue u»»i-uv£>|>cut .«
welko de plaats tier kerk te midden dezef vijandige
wereld wordt aangewexeh. Ook ueo.t de keizer van.
>-??--- v-..
voorloopig verslas; over liet
wotsontv voorgesteld wordt een jucce-sierecht
bef Ven in de rix-hie lij". .achtten de meeste ledeii.
beginsel daarvoor waven, tic voorgestelde rege
lig. ioolaiijr niet tevens de goederen in
hand aan eeno periodieke ?hcfiing werden
ilen drong. op zoodanige helling aan.
hetzij door aanvulling van do tegenwoordige-
voordrachr. hc-txy* l 'ij afzonderlijke we*.
Van andere zijtle -werden ver.-chiHende bezwaren
l'o.aen eeue Euoce*sio-bel:i<tinj; in de rechte liju
aanpevuerd: Mlfs verklaarden' vele tegenstanders, dat
KÜaan byna elke andere tydijijke verzwaring van
lasten boven i'ut middel de
Wijken? het
werp. waarbij
te
tïic iu
lh;pr onvolledig
do doode
onderworpen.
voorkeur zouden geven.
liet H>ni'l<l.<ibltii1 gaf'ren ontkennend antwoord op
ile'vraag: ,Moeten wij berouw hebben over «Ie
ophcffinïdfr ditVerentievle uitvoerrechten in InilieV"
De JV. H'.itt.'Courant besprak: .liian-tikweHiiig en
de wet_;e\"ins ten opziclite van d;;' .onderwerp."
liet. Vit'lfïtttK'l bevatte: ^Amsterdam in staat
bele'/': een artikel over het gebiekkige der wot o;
Co-'ipera'i», een ovcr.de r*ilelnrij-wet : over
vaderland-liefiie en bebftir.gvrees; en het eevste artikel
.over -UK enciaie staf." .
Het S'n.iws. i', t!- l>"iJ handelde over
\;in
Ie
-De Vrou- zijn
gebleken dat sommige leden der State
tegen uitstel van behandeling allerminst bezwaar
zouden hebben, en al waro dat niet gebleken, de
geschiedeuU vau de meeste werken tot openbaar nut
in Nederland, zou zulk een vermoeden wettigen. \Vy
zyn gewoonlijk reeds jaren lang overtuigd van het
wenschclyke. het onontbeerlijke ecncr zaak, voor w\j
plannen ontwerpen om haar in 't leven te roepen,
en behandelen dan gewoonlijk de ontworpen met zttlk
een bewonderenswaardige kalmte, als waren wij de
jfehcele. wereld een . eind weegs vooruit en moesten
wy fatsoenshalvc anderen den tijd gunnen ons weer
pen weinig nader bij te komen.
De geschiedenis van het Rynvaarts-kaiiaal is eet»
der treurigste voorbeelden van onze schier onver
stoorbare gemoedsrust, liet hnd reeds lang. afgezien
ook van den nieuwen waterweg naar zee waarin wy
ons verheugen, gereed moeten zijn en evenzeer is de
verbetering vau het vaarwater, dat onze beide mach
tige koopsteden verbindt, eeu zaak welke jaren ge
leden tot stand had rao,eten komen.
Kern daarom dor kamer van koophandel dat BJJ
begrijpt het ijzer te moeten smeden nu het heet 'is.
Zij kan daarbürekenen op de toejuiching der
stadgenooten niet allecu, maar van het denkende deel
van Xederlaml. ? "
Men, behoeft volstrekt de waarde der beiilo voor
gestelde werken uit eeu commercieel oogpunt niet te
overjchntteu. Men k.iu wel iuzieii dat dergelijke ver
beteringen slechts de wegen openen, waar langs de
handel zich bewegen moet. zouder te vergeten, dat
er voor onze n.itie, wil zij haar plaats ouder de
handeldrijveiule volkeren heroveren, nog iets meer
1100dig i: dan kalirlon. spoorwegen en vaarten. ~"
gie. ' de onderneining*sjce«t , waarvan
voorbeeld ge-ven, kan niet dooi' een wetsontwerp
geschonken worden en deze zyn de hoofdvoorwaar
den tot verbetering van den algcmetnen toestand.
Dot-h zonder de geroemde middelen kunnen de
laat-teii zich niet ontwikkelen en onderd en druk dor
oTn^tandichorten, zouden die, voor zoover zij, tot
nogI toe bestaan, slechts hoe ludgcrlioe meer wegkwijnen.
| De KijriTanrt-Commi-sïe welke een gelyksoortin
ndri's voorstelt, wijjt in haar schrijven aan D. en W,1.
op het gevaarlijke van zeker plan, volgens 't welk
' de .Rijnvaart van Amsterdam via Uotterdam (haar
weg zou icoeten nemen.
j O. i. hoezeer voorzichtighe'd plicht is, 'behoeft men
; niet anti de Tweede Knmer dor Staten, generaal
hét dwaze vau zulk een plan aan te wijzen. In onze
? eeuw van directe verbiiidiugen, zal Nederland, vooral
behoed als bet is door de kalmte, waarmee het zijn
plannen overwcsgt, niet den myl op zeven" verkie
wanneer de rechte weg met al zijn voortlcelen
hem licht, AYel i? het in de kamer der
Volksiging dikwül» bij het bedUcussieeren van
publieke werken duidelijk geworden, dat onze
nfgeViiardigden Voor haftrdstee en huisgoilqn, met bijzon
dere dapperheid s!rijdeu,en gij zich Veelal dechts bewust
zijn de dienaren van hun fcie--(li=trict te zijn. doch
dat die slaafsche genst zóó sterk zou wezen, dat hij
hen de oogcn kan doen sluiten voor n zaak zoo
eu «cbecpvaart der hoofdstad sedert jaren verkcerer.
vooral toeschrijven «mi het ontbreken van een goe
den-waterweg naar DiiiNchl.uid;
liat tiiiit nok het aniideel va» Ainsienlain in het
steeds vcrmeerdereiule goederciivi»! keer op den Kyti
Inng.H Lobith, tot ongeveer pOt. is gezonken, en
zelf» kleiner is geworden dan dat van Antwerpen,
nu dio vreemde have» van de kostoloozo vaart door
het brcode en diepe kanaal van /.m l-Uevclaml ge
bruik maakt, terwijl de hoofdstad zich moest verge
nocgcn met smalle, ondiepe, kronkelende en mot al
lerlei ongelden belasle vaarten;
dat het dientengevolge zoover gekomen is, dat voor
de herleving der Amsterdamsche Uynvnart eene spoe
dige en afdoende hulp volstrekt noodzakelijk is;
dat zij daarom met de meeste belangstelling van
het ontwerp van wet tot aanleg en verbetering van
eenige werken teu behoeve der biuneulaudschc scheep
vaart, o]> Maart jl. door den Kuning aan U inge
zonden, hebben kenuU genomen engehceliustemmen
met (te daarin opgenomen plannen van een nieuw
kanaal van Amsterdam door de Ueldersche Vallei
naar de Dovcn-\Vaal eu ecne verbetering van het
vaarwater tusscheu Amsterdam en Uottcrdam;
dat zy het eerste werk, vooral zooalg het thans
met wij/.igidg van vroegere ontwerpen wordt voor
gesteld, niet alleen voor de kortste, maar ook voor
? de beste eu voor diepgaande schepen bij alle water»
standen meest bruikbare verbinding houden niet de
bovcnrivieren en nieeucn, dat het aau alle eischen
voldoet, welke men in billijkheid aan een goeden
waterweg naar Duitschland stellen mag;
dat ?.ij het beschouwen als ecnc noodwendige voort
zetting van het Xoordzeckanaal, waardoor alleen
dit aan /.\jtie bestemming ten volle zal kunnen vol
doen.
dat zij verder van oordeel zijn, dat de ontworpen
verbetering der Ainstei'Uauisclic waterwegen tot voor
deel zal strekken van het gehecle ryk, door bevorde
ring zoowel van het verkeer tusscheu de verschillende
deeleu, als ven do scheepvaart tusscheu da noordelijke
provinciün on Duitschland, die thans reeds voor eeu
groot duel over Amsterdam plaats heeft;
redenen, waarom ondérgetcekcuden zich met
vertrouwen, maar tevens met hoogen erust, tot u wenden,
met het verzoek, dat door u, in het volle bewustzijn
vau de groote belangen, welke aan gemeld
wetsontwerp zyii verbonden, do Kegceriug krachtig worde
gesteund in alles vrat tot de spoedige uitvoering zal
kunnen bijdragen van de voorgedragen nieuwe en
verbeterde waterwegen tusschen Amsterdam en de
groote rivieren.
Ook de kiesvereeniging Burgerplicht heeft aan de
Tweede kamer haar adres, betreü'ende deze zaak
verzonden.
De
enerburen het
zen,
voor
wcnvruiv^.
De S'<n>t<H'ii'tl hield in: ..Keu land van bedeelden": hen de oogen kan (toen siuiten voor een *.miiv mv
.De dertig percent": Dan ook geheel vrij l", (alles . duidelijk en van zulk overwegend belang, is niet aan
schiïolkwcstie.r. .-,0ii<! progiam"> 11. Centraal-Comité.l, te .nemen. lïovendicn dn . Minister van \\Verstaat
T,. ^ ._i _t ir?.,,i?i a?Viivni-lirid. de heer Tak, aan wien wy deze
De Arnlfi,ii'-lii' Cuin-titit sprak over BDe toekomst
van ons strafiveiboek mar aanleiding van de. behan
deling der. betlela i ijwet" : -<le benoeming van
hoer Coniurk Lief-ting": en ..kosteloos onderwijs?''
liet' ll
Vla'amsch
(a propos van de Indische saldo'»).
-Do Ti/il hield in ^L>e Nutsfakkel": .Het heden
toegelkht door het vcrledeuV (beide Schoolkwestie);.Het
Isgcr en du-vloot"' (Ds. \Viukler Prins!.
den
r;,-... ,,., schreef: -Taalpolitiek" (het
in Jinl^ie): MinUterieele homogeniteit''
llandcl en Nijverheid, de heer Tak, aan wien wy deze
ontwerpen te danken hebben;, is de zekerst u waarborg
tegen het zegepralen van dergelijke plannen.
Omlertü-'schen'diiiit Am'itprdam ivat liet kun. Wij
twijfelen niet op het adres van -het Rijnvaart Comit
dat ter beurse en by' de 11. H. iJlikman en Sartorius
ter inteekenihg ligt, zal met'dui/cnJe namen voor
zien, de Tweede Kauier der Staten-(ïeneraal bereiken.
Het is van den volgenden inhoud:
Ann de Tint'lc KuM?r <tnr
geven de ondergèteekcnden
eerbied te kennen: '
dat zij den kwijnenden toestand, waarin de handel
.
niet versol. uldigden
De Stoomvaart-maaatschappij Nederland'' heeft
haar jaarverslag aan de leden rondgedeeld. Vooral
belangrijk is dat stuk, omdat daaruit de resultaten
blijken, welke de nieuwe regeling met l Jan. 1JS77
ingevoerdi gehad heeft. Op dien datum toch werd
begonnen met do drie wekelijksche maildienst, in de
plaats van den vier wckelijkschen to stellen.
De slotsom, met cylers gestaafd, waartoe de directie
komt is zeer gunstig. Het personenvervoer naar
Java bedroeg in l!?77 in 't gehi el 43t*4 of 2a) per
reis tegen 4!*.r)'J of ii03 per reis in 't vorige jaar. Vau
Java naar hier had het 2021 passagiers of 127 per
reis tégen 21!)4 of lütJ personen per reis iu Itf7li.
Het goederenvervoer vergeleken met het vorige janr
geeft'de volgende getallen:
In UN 7 ' In 187
Van Port-Saïd 103 Ms. 637 MS.
Van Java werden dvergevoerd:
25:ï34 Last, gemiddeld per reis 1200' Last
tegen Ib'ïJÜ., , ., HH2 in 1870.
Onder,de van Java aangevoerde lading was bestemd
voor: Marseille 33Ü4 Last; Napels, Gonua en Triest
3"jüLast; Londen 144 Last; Hamburg 'J I,ast;
New. York 41 Last,
j In lt<77 werd met déschepen ('er maatscliapp
? l'3 uiailrcis meer volbracht dan in 1870, twee reizen
werden iu de geregelde vaart gedaan met het stoom
schip Celcbes, en de gehuurde schepen konden
gebruikt worden voor een vervoer,' dat der maat
schappij wellicht ontgaan zon zijn, en hetwelk
vreemde schepen in de vaart gebracht ,zou kunnen
hebben.'
Betreffende de processen die door de maatschappij
gevoerd'werden, ten gevolge van deri brand van het
stoomschip Wi.lem III meldt het verslag het volgende.
E(;n:proces il door ons in' het, hoogste Ressort ver
loren. Thans zijn nog verscheidene processen aan
hangig Kapitein Oort. heeft aangeboden, om door
getuigen te bewijzen, dat de omstandigheden bij en
lia den b,-.ind alle denkbeeld van schuld zijnerzijds
uitsluiten. Dit aanbod, door twee Rechtbanken
a-fgew-czèn. is op den 10e Maart 11. door het Gerechtshof
van Xuid-llollund toegestaan bij een.hoogst belangrijk
arrest, dat pan de zaak eenc geheel nieuwe wending
geeft. "Het doet ons genoegen, dat eindelijk,
afge? heiden van alle recht sgeleoi de betoogen, de zaak
zelve aan eeu nauwgezet eu onpartijdig onderzoek
onperwoipen zal worden, waardoor, naar ons in/.ieii,
overtuigend zal blijken, hoe onredelijk het is, voor
de:t' ramp den gezagvoerder of de ree lerij
aauspr.akclyk to «tellen.
Intusachen hebben wij iu December 11. van een ge
legenheid, die zicli voordeed, gebruik gemaakt, om
do risico voor onze Maatschappij ann do hangende
on eventueel verder nog iu te stellen processen ver
bonden, aanzienlijk to verminderen. Kr waren name
lijk, behalve degenen, die het eerste procc* hebben
ingesteld, een aantal houders van Cognossementen,
die, hoezeer door assuradeurs of réassuradeurs ge
noodzaakt, om niet met de Mnatschppij af te rekenen
maar hunne vorderingen door jaarlijksche insinuaties
levendig te houden, hoogst ongaarne een proces zou
den voeren, eu niets liever wenschten dan eeue schik
king waarbij hunne mede geïnteresseerden zich kou
den nederleggeu.
Met dezen zijn wij in schikking getreden en op die
wijze zyn Cognossementen, dio prentenstes vertegen
woordigden van tonnen gouds, voor circa f U 1.000
1>Üons ingewisseld.
Wat nu nog hangende blijft, is vau oneindig min
der belang. Wij hebben het uitstaande bedrag naar
de ons bekende gegevens getaxeerd, en meeuen wel
te doen, dat volle bedrag thans ook af te eehry'ven,
ten einde de ramp aan ons eerste Stoomschip over
komen, die uu .reren jaren lang ah ceiie zwarte scha
duw over onze toekomst gehangen heeft, tooi' goed
van de debcttt/de onzer Winst- en Verlies rekeningen
te doen verdwijnen.
In hot belang van de soliditeit onzer aandeelen en
obligatiën, eu dus in het welbegrepen belang onzer
Aandeelhouders, nieeucn wij te mogen aar.nemen, dat
z\j dion afdoenden maatregel zullen goedkeuren.
Voor dat doel is de Winst- en Verliesrekening met
f 132,000 gedebiteerd,;die op Avaryrekening Willi-mlJl
zijn overgebracht.
Na deze aanzienlijke reserves blijft er ecu winstsaldo
van f 29$,299,3'.>i 2 dat ons in staat stelt een Dividend
voor ie stellen van 7 pCt. over de f 3,500,000 ge
plaatste Aandeelen.
Het zal ieder die belang stelt in den bloei van
deze echt nationale onderneming aangenaam ziju te
vernemen, dat een maatschappij, die reeds in deu
aanvang van haar bestaan met zulke groote bezwaren
te worstelen had, ton gevolge eener uitnemende
administratie, zulke beyredigcuda resultaten voor de
aandeelhouders afwerpt. Vooral Amsterdam dat
weldra de booten dezer maatschappij aan zijn steiger
zal zien, mag er zich over verheugen, dat zelfs, in 't
jaar 1877, dat voor handel en scheepvaart zoo weinig
lichtpunten aanbood, de stoombootmaatschappij
Nederland" glansrijk den strijd volhield. In 't
bijzonder vestigen wij er de aandacht cn?er lezers
op, dat deze Nederlandschc booten, niet minder dan
JW64 last voor Marseïlle en 350 last voor Napels,
Ginua on Triest vervoerden, wat alth'ans de hoop
wettigt, dat onze atoom vaart, bij behoorlijke krachts
inspanning ook in de Middcllandsche Xee belang
rijke voordeden kan behalen.
Nog deelt het Verslag het volgende omtrent de
reis-route mee: i
liet postcontract onderging in September 1877, in
overleg met de Regecriug, eene wijziging, waardoor
het verplichte aandoen van Padang op de thuisreis
vervallen is, en in plaats daarvan de Stoomschepcii,
die in do maanden Januari. Februttri, Mncirt, April
on Mei van Datavia vertrekken, I'enang en Atjeh
aandoen.
en vertrouwen, dat er in overleg met het Nod. In
disch Uestuur gelegenheid zal zijn, om, ook by de
tegenwoordige regeling, die plaats op -omuiige tijden
van het jaar op do thuisreis te bezoeken, als aldaar
bestaande behoef'e aan echcepsruimte daartoe aan
leiding geeft.
Op dit oogenblik heeft de maatschappij ook in 1878
Reen reden tot klagen. Wel is de uitvoer uit Java
niet zoo ruim als iu vorige jaren, door verminderde
oogsten van koffie en tabak, doch door de regelma
tige vaart had zij geen gebrek aan lading. Zal echter,
wat de gcheele wereld hoopt, eindelijk de vrede van
£uropa op nieuw verzekerd zijn, en de handel uit
zijn toestand van malaise tot o| gewekt leven ont
waken, dan zullen, wij hopen het, ongetwijfeld, indien
geen onvoorziene rampen de Maatschappij treffen, d«
«?«??itufnn voor dit iaar niet minder gunstig dan dis
resultaten voor dit ja;ir niet mini',
van 1877 zyn.
Kl\ST.
Deze wijziging heeft reeds op de eerste reizen
guns'tigéresultaten opgeleverd.
De reizen van Ijatavia via Penang en Atjeh naar
Napels zijn binnen den bepaalden tijd afgelegd en
de Sum at ra-Tabak, dio te Pennng ter aftcbeping ge
reed komt, heeft een niet onbelangrijk contingent
voor de thuiskomende lading opgeleverd. De zoo
belangrijke Nederlandsche tabaksondernemingen t«
Deli op Sumatro's Oostkust hebben daardoor hot
voordeel genoten van directe nfscheping naar Neder
land, in plaats van via Engeland, zoo als vroeger de
regel was.
De nieuwe Nederlandsche vestiging te Atjeh, difi
ecne groote toekomst schijnt te hebben,.is nu ei-n
gedeelte van het jaar door onze Stoomschepcn in di
recte verbinding met Nederland. Passagiers van
Atjeh kunnen ha 27 dagen reis to Napels aan wal
stappen.
Het wordt, door ons betreurd, dat de handel te
Padang! die toenemend belang begon te stellen in
onzen dienst, thans van liet voorrecht der directe
verbinding met Nederland op de thuisreis verstoken
is. De luttele uitvoer van Sumatra'a Westkust naar
Nederjand kon echter niet tegen dien van Sumatni's
Oostkust opwegen,.toen de geografische ligging eene
keuze noodznkeKjk maakte.
Wij blyven er echter op bedacht, om bij latere
uitbreiding of "wijziging van den dienst, ook Padang
weder voor de thuisreis in Jiet vaarplan op te nemen
TOONEEL.
Het Nederlandsen Tooneel gaf verleden Woensdag
ons twee oorspronkelijke stukken te aanschouwen.
Haar tweede Man, van Johan Gram en Janus Tulp,
door Justns van Maurik Jr. Heide blyspelon zyn
bekend. We behoeven ze niet opzettelijk te bespre
ken. H»t eerste is een zeer aardig stukje, dat de
toeschouwers bevredigt, doch waaraan wel cenigszins
de levendigheid ontbreekt, waardoor het laatste niet
nalaat het publiek te boeien cu in opgetogenheid to
brengen. Terecht liet de directie Haar tweede
Man" aan Janus Tulp" voorafgaan. Wanneer het
daarop gevolgd was, zou het zeker minder voldaan
hebben.
Wanneer wij dit beweren, doen we volstrekt niets
te kort aan de verdienste van den heer Gram. We
achten ons zeer gelukkig dergelijke blijspelen op
ons tooneel te mogen zien. Een gezonde humor
ontbreekt er niet aan. Doch Janus Tulp achten
wij een van die stukken, die door soberheid en
natuurlijkheid van intrige, en fijne
knrakterteekening, een der beste oorspronkelijke stukken is, waarop
Nederland in onze eeuw kan wijzen. Een. blijspel-,
dat hou dikwijls ook opgevoerd, de daverende toe
juichingen van het publiek zal verwerven, en zeker
nog langen tijd in eere kan blijven op de repertorii
onzer schouwburgen.
We verwonderen er ons over, dat het hier in Am
sterdam niet vaker werd vertoond. Elders, te's Hage
bij voorbeeld, -is het een van de lievelingsstukken
van hut publiek, en ook bij de opvoering op het
Lcidscheplein bewezen de Amsterdamsche
tooneelvrienden, dat zy gaarne hun plaats bezetten, wanneer
Janus Tulp, een levensbeeld vol karakter, hun wordt
te aanschouwen gegeven.
We hopen den Barbier-Gentleman daar nog vo'-r.
het einde van 't speehaizoen eonige malen te kunnen
ontmoeten. Al w-as het stuk veel minder boeiend, grap
pig en geestig, de acteurs en actrices hebben er recht
op, dat zij in de gelegenheid gesteld worden hun
fllink spel te toonen. We behoeven de namen niet
te noemen. De rolverdeeling is bekend. Dit blijspel
schijnt voor hen gemaakt, 't Is voor hun krachten
berekend. liet publiek heeft geen aanmerkingen,
Nicta is tluMcl^Uov /lin Hat bet Cfeniet. Viermaal
valt het scherm. Maar men scheidt aan 't eind van
't bedrijf* niet van dn spelers, voor beu tweemaal
teruggeroepen te hebben. Ons dunkt, wanneer het
Ncderlandsch Tooneel zulk een stuk bezit, dat züó
uitmuntend gegeven wordt, het wél zal doen, eeo
enkele maal een draak over te slaan, al lonkt die
haar nog zoo verleidelijk toe.
De voorstelling, Donderdag-avond jl. in den Stads
schouwburg alhier gegeven ten voordeele van het
Onderling Biiimantnli/i>crs Weduwen- en
Weezenfonds, is met eeu gewènscht succes bekroond gewor
den. Alle rangen waren, flink bezet. Opgevoerd
werd hot bekende drama Onschuldig veroordeeld'1.
Over de uitvoering zelve hebben wy hier niet uit te
weiden. De hoofdelementen van de verecuiging rt
Xi'di'rliindscli Toonvel zyn trouwens te gunstig be
kend, dan dat zij onzen lof zouden behoeven. Wat
de hoofdzaak in'dezen,'het weldadig doel dezer voor
stelling, betreft, strekt het ons tot genoegen te kun
nen constateeren, dat daaraan wederom op verheu
gende \vyV.e is beantwoord, daar de voorstelling, na
aftrek van alle onkosten, een fom van ruim ? 500
teil bate van het fo ds heeft opgebracht.
(Weekblad roor Israëlieten.)
Nederland, het land waar de muziek sinds eenwen
gebloeid heeft, weleer een voorganger onder de na
tiën, zal stom zijn op de wereldtentoonstelling.
Oos'tenrijk, Italië, zelfs Zweden en Uelgiüvormen
muziekkorpsen om hun muzikale betcekenis te doen
wen bij noodia!" En, terwijl zij minzaam Jenny om
vatte, geleidde zij haar na'ar haar eigen kamer.
T.iia'us'tu'ssclicii.- PIH l eideu!" riep Ralfson, toen de
fwcc vrouwen op' zijn be*t uit het bereik vAri het ge
hoor waren; waiit::aïdien tijd had hij zijn ongeduld
?maar tenauwsrnood -kunnen bedwingen.
Thans tusscben: on=!" herhaalde de vreemdeling
kooit ie*. -Ge zult echter'nog een oogenblik geduld
motf'en oefenen, vriend! want, daar we ceu ijciet<-M>g<'.
?ziiaU te doen hebben,, heb'ik eerst nog iets-in orde
tV brengen. Misschien ware. 't ook beter wanneer
Vy'zelf ook nog een of anderen brief schreef....
voor al wat er gebeuren mpcht!"
Waartoe dat.'/" zei Ralfson somber. .
"Nu. zóoals ge wilt; 't gaat mij trouwens niet aan.
Ik"ho» nog een geheet uur in de stad te doen".
? _l£n ilan?'' " ' '
't Is nu elf uur precies", zeide de vreemdeling, op'
de'in de gang hangende klok ziende; gij zijt hieC in
de sta. zeker geheel vreemd?" :
'??' Juist...'. \k ben hier voor't eerst".
"Nu, «lat's niets! Kom maar klokke twaalf buiten,
bij" de'hut van den ouden Hentley. Elk kind wijst u
den weg. als gy vraagt, waar de oude Uentley woont.
Daar zijn we VmUcn déstad, en kunnen dan gemak
kelijk al het verder noodlgc schikken. I-i dat ZOQ
goedV" ? ' ... :
Krt zult güer niet mankcercn i"
"Waarachtig niet'1." antwoordde de vreemdeling
met een bitteren lach: wees gerust! Tu-schen ons
zijn woorden gewisseld, die eerst dienen vereffend te
worden, vóór we van elkaar kunnen scheiden. Ver
geet duV den naam niet. ... Uenflcy".
Ik zal hem niet vergeten". _
Tot weerziens dan!" riep de vreemdeling hem met
een hoofdknik toe, nam toen zijn buks wér. over
den schouder, on' stapte langzaam het huis uit.
-- nilar de eetzaal teruggekeerd en stond
vreemde niet eigenlijU gelijkV. . . . ware 't niet mis
schien beter, al-s hijzelf in dit hem n'>£ fli'gpvo-n m<r
aan de zy'nen dacht, en . een p'iar rrgclrjes schrift
voo'r-hcn achterliet? Daarna Zou h»m- m>« altoos tijd
genoeg blyven, om zijn wapen in orde .tn'brènRcn en
stipt op hét bepaalde uur ter afgesproken plaatso
te zijn..... . : . :
Hij iiet zich pen en inkt brengen ; vnpier "n envc-,
' ' Veel .schreef lij)
loppen Im'd hij in zijn portefeuille.'
' ' '
IlallVün was
daar weer aan
buiten vrie.rp,
niet. . ' .. .. .
rMocht ik misschien vandaag verhinderd worden
hier terug. te komen", zéide hy tot den kcllner, 'laar
liet mogelijk is dat ik een groote reis door 't, land
moet ondernemen, wees dun zoo goed' en breng
dezen brief naar de post.... hier is ouk geld als.
depot voor ons verblijf l\ier in huis, opdat ge niet
aan ons zoudt te kort komen'. Misschien evenwel ?
ben ik zeer spoedig, wér hier".
Gaarne had hy Jenny nog eenmaal gezien; maar
was toch beter zoo als 't nn . geschikt was.:..
Wonderlijk toch, .dat zij dien man, voor wiens aan
komst zij eerst zod bevreesd was, omarmd, hchi om
den. hals gehangen had !.... Hij drukte de tanden' op
elkaar, en greep naar zijn trouwe buks. Dat kon zoo
niet langer duren. ?. . .. n van hun beiden moest het
veld ruimen, en hoe eer de zaak ' beslist was, hoe
beter. Zulk een positie kon hij niet langer verdra
gen. ? ' ? . . ,
Zijn goedje liet hy :in 't hotel achter; hy ham
;niets mee- dan zyn buks .en kogeltasch, en liep uu,
daar er nog op zijn best een halfuurtje vcrloopcn
was, naar den uitersten rand van den blüff, om hier
zijn buks óver do rivier af te ishiutcn en dan weer
vcrscli te laden. Hét schot was er reeds ecnigc dagen'
in, en bij was niet heel Zeker,' of, het wel goed zou
losbranden.
Nadat dit gedaan was, waarby' hy ditmaal bet bus
kruit mot 'bijzondere nauwkeurigheid had afgemeten,
t venster, doch de blik, dien hy naar
zweefde doelloos roüd.'... Had de
**? - ---o
-liep hu naar du stad terug, om zich langzaam naar
de bepaalde plaats te begeven.
. Inderdaad kou li\j zich zeer gemakkelijk naar
Hentjey's rat>in informecren; do oude man scheen in
?do gehceler stad bekend, en men wees hom hoe hy
slechts ctii breeden rijweg, waarop hij ziuh juist be
vond, had te volgen, tot aan een ander pad, waarop
een uitgebrand blokhuU stond, cm dat linksaf voerde,
en juist recht op lientley's hut aan, welke Ijy in zoo
wat tien minuten gaans kon beruiken.
Hij had no'?' t.yd over^ Langzaam drentelde hij
over. den weg, die'hem weldra bühet iiitgebran.de
hlokhuis voerde, eu rst in het, gezicht daarvan legde
by zich op den weg onder een boom neder. Ily'
mochf ook niet .te vroeg aankomen, en intusschen
hield hij zich met zijn gedachten bezig.
Daartoe dus was het thans mat hem gekomen... .
.dat zou h«t «inde worden van ^.yn. vroofijk
Amerikaansch jachtpaVtytje.... een duel op loven en dood
in een van Anièrika's aloude bosscheiu... een stil,
vergeten graf, .misschien onder een dier reusachtige
boomcn, : waarnaar hy' zoozeer. verlangd had. En
yn n^pedcr tehuis.... en, zijn broers en zusters,. ,.
Doch de teerling was geworpen., ..Kn Jenny V wat
zou van haar worden, als hij iu den strijd viel'? arme
Jenny! Maai- hy waagde immers zelfs zijn leven, om
'hadr te redden, en voor zich te behouden; meer kon
hy' niet doen, on, mocht hu vallen.. .. dan voor 't
minst zou zij zijn erfgename Wezen. .
Met deze gedachte sprong hij weer op.... de .tijd
was verloopen, en op zijn hoogst'nóg tien minuten
scheidden hem van het bepaalde tyd^vip. Maar de
hut lag ook niet'vet* meer;' reeds:by de eerste bocht
van den weg, die hier aanmerkelijk naar den dalgrond
helde, kreeg h y ze'in 't gezicht, en .vreedzaam steeg
de blauwe rook uit den schoorsteen haar de breede
toppen der katocnboomen óp, die.de plek omringden
en reeds op zichzelf aanduidden, dat men het laag
land genaderd was.
Nog was er echt er .geen menschclijk wezen te zien.
Zou de vreemdeling hum laten wachten, of misschien
wel in 't geheel niet komen? Ha, zoo 't ten slofte
slechts een list ware geweest, om hem uit Memphis
weg te lokken, terwy'l de Amerikaan,intusschen met
Jenny, die ? immers geheel in zyn macht scheen, de
st.id verliet.?. ...
Doch neen»... hij bad hem ten onrechte verdacht.
.Daar trad de man onder de hoornen uit het struik
gewas te voorschijn, met de lange buks nog over
dcüschouder eu de kogeltasch op zijde, en, zoodra.
hij hem gezien hail, wenkte bij hem, cu liep toen
bejaard naar het huis toe.
?iGij zijt stipt, vreemdeling*', sprak hij hem aan,
toen zy daar by elkander waren gekomen; rde zon
wijst precies den middag Aan, en wij kunnen nu op
ons doode gemak aan 't .werk gaan".
Hebben wij getuigen ?" vroeg .Ualfson..
Getuigen?Waartoe?" zcide de Amerikaan. Wat.
wij met elkaar uit td maken bobben, gaat niemand
anders aan! Kerlyk spel \ meer verlangen, wij beiden
niet, en om daarop to letten zyn wijzelf mans ge
noeg. Óf vreest ge misschien een liindirlftiig?"
Ik .vrees volstrekt niets", antwoordde Ralfsun
somber; maak er een eind aan, opdat we eindelijk
tot ons doel geraken".
Wordt ge al ongeduldig T riep déAuicrikaan
lachend; ik had waarlijk niet gedacht, dat gü, En~
gilschén. zoo- heetbloedig waart!... Nu, nu, ik zal
u niet lang laten wachten.... Is alles in -orde,
Bentlèy?" riep hij, zich naar de hut wendende, aan
'welker deürzickthans een oude, grijze Ixu'kwOQdsman
vertoonde, die, met zijn eindje py'p in den mond, op
den drempel staan bleef. '
lfalt(> int/s!'' riep hy, terwijl hij de beide mannen
.vriendelijk groette; zal 't er op losgaanï.... Ja. Bul,
alles is in orde en comfortabel ingericht; 't zal u
bevallen. Maar 't is toch eigenlijk een verduivelde
idee...." .
Er valt echter niets aan te veranderen,
Bentley". ?- .
Nu, mi/ 'a ''t- wel; 'nroav,. eer gij er op lostrekt,
wat zoudt ge denken vau een slok whiskey, hè?
Wliiskey kan mcu nooit beter gebruiken, dan bjj
zoo'n gelegenheid".
Heb je 't bij de hand, Mcntley ?. vroeg de Ameri
kaan.
.Altoos, mijn jongen, altoos", antwoordde de oude
man lachend; denk je, dat ik hier in het eeuwige
woud, net ala een mot zonder, whiskey zou zitten?
't lykt er
niet naar! Daar, drink een.fermeh slok!
t zal u heiden, goed doen! en als de znak is afge
daan. ... dat kan ik hier-wel hooren.... dari kom
te by u, en breng u nog meer".
Kn nu nam hij een bij do deur staande kruik en
een blikken beker op, vulde, dozen half, en reikte
dien .het eerst aan den vreemdeling. . ?
'k Dank u", zei Ralfson; ik ben geen vriend van
geestrijke dranken". .
'?Ik ook u'etV, hernam de oude, -goedsmbeds la
chende; ik kan ze niet'in den beker velen..... daarom
drink ik ze direct op, want zijn vijand moet uien
verslaan; aldus, vreemdeling, maak .nu maar geen
fratsen meer! het znl u goed doen!... Wie weet
wanneer ge ooit weer zoó'n dropje zult te drinken
krijgen l 't is echte Monongahela.!"
, De drank werd- hom zoo vriendelijk aangeboden,
dat Ralfson dien niet geheel kon afslaan. Hij nam
den beker aan en dronk-er een'teug uit, waarna hij
het. overblijvende teruggaf. De oude Hentley lachte
alweer.
..; lij nipt er even van, ate een juffertje'." zei hij, in
deu beker ziende; een mosch had er meer schade
aan gedaan! Nu, Kïll, hoe ia 'tl. Gy versmaadt toch
zoo'n goede gave niet?"
Neeu, Bentlèy'', antwoordde de Amerikaan, den
beker aannemende en dien in .én teug ledigende.'
Ha, dat* waarachtig heerlijk, en 't slaat de warmte
wat naar beneden; want de zon brandt geducht:...
maar na moeten we voort; mijn kameraad wordt mfl
ander* heëlemaal ongeduldig;.... alzoo, good bye,
ouwe jongen.... -en mocht ik soms vandaag niet meer
Ier langs kunnen komen... ." (Wordt vervolgd.)
uitkomen, doch .ons volk zal onder die allen
zwijgen, omdat het geld voor deze zaak ontbreekt.
eiiederland-eho hoofdcommissie kon lujile beperkte
som, die h:>»r is toegestaan, zich niet borgs'ellou
voor de kokten il in r uitvoeringen eu de Regcering.
door haar gevraagd, gaf eeu weigerend antwoord.
Ook gelukte het den HUT Verhulst, die de eer onzer
muzikale wereld op andere wyze wenschte to redden,
niet de gelden bij elkaar te breugen die voor dit doel
noodig zouden zijn.
Dit is een treurig feit. Schroomden Nederlands
toonkunstenaars do mededinging, wüzouden er ons
over moeten verblijden, dat althans bescheidenheid hen
terughield, zoodat wy het gevaar ontliepen op dien
internationalen wecUti-jjd op schandelijke wijs het on
derspit te delven.
Doch dit is allerminst het gival. Wy bezitten man
nen op muzikaal gebied wier namen in het buitenland
met eere bekend zyn. De beoefening dezer kunst
wordt alles behalve verwaarloosd in ons vaderland,
de liefde voor de muziek i$ ongeveinsd, getuige de
menigte opera's, coucertei:, uitvoeringen van allerlei
aard, die steeds in een talrijk bezoek zich mogen
verheugen.
Wie zal zeggen hoe groot de sommen zijn, die
jaarlyks door onze natie voor muzikaal genot worden
uitgegeven? Hoeveel ge'.d hebben de vermogende
Nederlanders over om een plaatsje te bemachtigen,
wanneer een gevierde buitenlandücho kunstenaar of
kunstenares zich laat hoorqn? En welke grootheid
in de muzikale wereld acht het beneden zich in Ne
derland lauweren to oogsten en schatten gouds?
Maar als het er op aan komt ten dezen opzichte
de eer van ons land voor Europa te handhaven
dan zien we daarvan af, daar is' geen geld!
Wo zouden ons kunnen troosten met de gedachte,
dat we zonder te Parys te verschijnen, toch hier
genieten mogen wat wij iu dezen begeeren. Dat in waar.
Maar er is iets anders; iets van zeerbedenkelyken
aard, dat uit zulk ecu onthouding spreekt.
We leereu ons op deze wys als natie vergenoegen
met «en sobere reputatie; ofschoon rijk, leven wij
armelijk, alsof het ons niet aanging of de buitenwereld
ons laakt of pi ijst. Wo hebben in ons nationaal be
staan wel wat al te veel van een bejaarden rentenier.
En misschien iets meer dan wenschelijk is v»n een
zeer zuinigon rentenier; van iemand, die zijn geld
liefst alleen geeft voor zaken die interest afwerpen.
Wij zijn overigens, dit is bekend, alles behalve
ouverschillig omtrent hetgeen bet buitenland van ons
zegt. Wy' hccten zelfs prikkelbaar op dit punt. We
verheugen ons kinderachtig iu de loftuitingen, die
uit den vreemde tot ons overwaaien eu ons oor
strcelen. Maar als we in' de gelegenheid 'gesteld worden
die te verwerven, of wanneer onze eer het ons als
een plicht voorschrijft, ten minste onze krachten in
te spannen, en mede te wedijveren dan blyven wu
stil te huis.
Wat zou daar de oorzaak van zijn? Zyn we te
weinig een zelfbewuste natie, die gevoelt dat waar
anderen toonen to leven, zij niet een werkeloos toe
schouwer mag blijven, onverschillig op welk gebied
dat streven zich openbaart; is ons
uatioualiteitsgevoél te zwak, of de liefde tot het geld te sterk ?
Wij durven het niet beslissen.
Ken volk heeft, nog iets anders noodig dan kanalen,
spoorwegen, fabrieken, pakhuizen en welvoprzicuc
brandkasten, om als natie eerbied af te dwingen. Het
materiëele i* niet de hechtste band, of de stevigste
grondslag van het volksbestaan. Ook op hotgeeu
buiten dien kring gelegen is, dient het zyn oog ge
vestigd te houden. Want dan alleen kan het zijn
egoïsme veredelen tot ceu meer verheven eerzucht,
die de bron is van eendracht en kracht.
Italiëis altoos nog het land voor de opgravers.
Men zou meenen dat de uitgeplunderde bodem tel
kens op nieuw met oude schatten gevuld werd. Iu
den Ksquilinus te Rome heeft men een verzameling
gevonden van de kostbaarste vu-/en, meer dnn duizend
in getal, met opschriften, kleuren en email versierd,
in zes ryen boven elkaar geplaatst. Vermoedelijk
-heeft men hier te doen met het magazijn van een
groothandelaar.
De Nederlandsche oonkunstenaars-Vereeniging
heeft op de door haar uitgeschreven prijsvraag tien
antwoorden ontvangen, liukroond is een trio voor
viool, violoncel en piano, van den heer Cïirl Krill,
muziek-dirccteur te Xeist.
IETTi:RKl\I)ï].
Nieuwe Uitaavon.
Pater Abrcliam a Sancta Clara. \arinnen-SjiiegeI,
wnnrin eirh nllf tj,irouic'le en angvtrmtu'dc ??>«',?
dof liters, inixltr tmdt.wln'id run rtmij of stand, van
nlle kanten, eoowcl run binnen nis van builen, kun
nen sjiiïsirlrn. In nieuw-HoMalidsch bewerkt door
Kruphios en Onouiatopoios. Ryzonhurg, Petit & Co.
Archief voor de gesrliiedrniis van het Aartsbisdom
Utrtcht. Utrecht, Wed. J. R. vtin Rossum.
A. R. Falck. A»tbtsl>riri<en 1803?18-12. (Verza
meld door Jhr. O. W. Hora Siccaimi en opgedrgen
aan Mr. U. W. Vreede, Uoogl. te Utrecht), 's
Ciravenhuge, W. P. van Btockum ix. /oon.
Louis do Semcin. Voor cen,e wereldstad. Met
illustratitn van Kug. Ladreyt. Arnhem, J. Minkman.
J Ie f ti:dclyk element in tle opvoeding, door T. H.
df> Ijéer. De tor komst van het l'ausdotn, door D.
C. NijhofT. Culuinborg, lilom & Olivierse.
Anuette Wedetz. llroouilmMen. Uit het
Hoogduitsch vertaald. Winterswijk, J. M. C. van der
Xaude.
Karl Bcrkow. De trilde roos. Roman uit het
Hoogduitse)!. Kampen, Laurens van Hulst.
Cnlturkiimjif of ooreaak en doet vitn dtn
teyenicoordigc.H strijd tcijcn de Katholieke Kerk in
Ihtitsclilantl. Naar het Duitsch van H. v. D. door G.
Denuig. Amsterdam, C. L. van Langehuyscn.
Octavo Fsuillet. De Acrobaat. Tooueelspel in n
bedrijf. Uit hot Frnusch door H. P. oudier.
lietsy Perk. Anna van Jiretuyne. Dramatische
schets in twee bedrijven. Arnhem, J. Minkman,
Dr. A. Schiilfle. J)e tiuiiitcsscHs van liet ovialismc.
Uit het Hoogduitsch door A. Broedeler. Goude, G.
B. vau Goor /onen,
Louis de Semein. De Vorsttnuwonlenaar. Histo
risch volksdrama in vijf bcdryren en tien toferceleu,
met een voorspel. Naar het Fransch. Arnhem, J.
Minkman.
liet Servctje, Herumcring aau Oefening kweekt
'kennis", door Uonvia. Leiden G.ualth Kolff.
Do Heer J. L. Bpy'ers te Utrecht heeft den cata
logus in het licht gegeven van eeue vcrkooping, welke
zal plaats hebben op l Mei en volgende dagen. Het
zijn de boeken en handschriften, plaatwerken, het
porcelein on de schilderijen verzameld door de
lleeren van Gogh te Amsterdam, Kampcrdijk te Utrecht.
Een zeldzame collectie van bijna 3000 Nrs.
De nfdecling Schoone Kunsten" wordt geopend
met Hogarth. Deze verzameling is Op-zich zelf reeds
de moeite van een reisje naar ? Utrecht volkomen
Waard. Hogarth's werken zijn hierin vertegenwoordigd
door niet minder dan 241 gravuren iu 3 portefeuilles,
?waaronder hoog't merkwaardige exemplaren. Voorts
bevat deze rubriek de meest bekende oude en
nieuwe namen van de Kide eeuw tot op onze
dagen, en de zeldzame geïllustreerde werken betrek
kende op de levenswijs, gebeurtenissen en bedrijven
van vroegercii tijd. De rutalogug geeft verder
als onderafdeelingen van de «choone kunsten:
Emblêmes, f'ablcs, danses mftcabres, Art du dessin,
peiut.ure, gravure, scalpturc, Architecture, seiences
des ingénieurs, Architecture militaire et navale.
Métiers et arts mi'eanii|tios. Porcelaines et Calligra1
phie. Niet minder rijk dan de bovengenoemde
afdeeling, welke, iu den catalogus P2 bladzijden beslaat,
is dio van Geschiedenis eu Aardrijkskunde. De Ge
schiedenis der Nederlanden biedt een aantal belang
rijke Nrs. aan. Amsterdam alleen loopt van 1147 tot
1317. Godgeleerdheid, binnen- en buitenlandscho Let
terkunde, het Tooneel cri .ccnige kleinere
oaderafdeelingen nemen do overige plaats in; onder de laatste
noemen wij eonige, eigenhandig geschreven brieven
vau Nederlanders en Vreemdelingen uit de 17e en
18e eeuw.
Grafschriften van Florls vnu
Wcstervoort.
OP EKN TOIIXEKLSPELKR.
? 'k Mocht nooit myn rol zoo schitterend sluiten,
Ik hoorde bij het slot niet fluiten.
01' EEK DIlAMATICfS.
Ik wist van geen tooneel* noch iets van 't léven af, .
'k Nam dus 'wat ik eens schreef, maar met niij mee
' ' (naar 'r graf.
OP EKK TOOXZILSPKJ,EB nu HRTKIDEBLAXDSI.'H TOOXEEL.,
Don kunstenaar zy'-nu rust verschaft".
't Programma is niet gelogenstraft (1).
: OP EEN CIllTIC.TS.
. O, lag ik Lier niet uit. te rusten,
Wat zoii de dood or dan vau lusten.
? |>P F.ES i'nlTK'fS. ?
Die man was iets; ik nicls, 't viel makkelijk te
bc. . (reeknen,
'k Smeet niets naar iets, opdat 'dan. niet» ieta zou
. : ....'' ' ' (beteékenen.
OP ESN BiaruEnjiEn DIR DRAIIATISCIIF. KfSST. >
Opdat de kunst weer door zichzelve zou bestaan,
Bescherm ik haar niet meer, en beu maar dood gegaan.
OP EEN TOOXEELMRRi'TEtTl.
Ik onderging het lot dor meeste directeuren, ,
Ik werd dooi1 'hen vervloekt, die nu mijn dood
bc? . (treuren.
cu
De thesaurier Kelly, van New-York, heeft omtreut
de schuld der stad i» een antwoord op een inter
pellatie- in den gemeenteraad, de volgende opgaven
verstrekt: .
De schuld bedroeg in 1873
' iu 1«74
107.lii8.471 dollars.
114.H79.nu9 ,
lHi.773.7it
117.700.742
OP EEN'
? Had de dood er zich. niet mee bemoeid,
. De taal had ik zuiv'rend verknoeid.
' ÓP EIS BALLETDASSEB.
Ik: maakte tours en l'air en mooie pirouetten,
Maar nn, hoe zonderling, kan ik geen >oet verzetten.
(1) Gedichte TIH den voorbijganger.
Provinciën
Noord-IIolland
Zuid-Holland .
Utrecht . . . . .
Xceland ....
Noord-Hrabant
Limburg. . . .
Gelderland . .
Overijssel . . .
Drenthe ....
Groningen. . .
Friesland . . .
M.
317.270 .
37<i,76l
92,543
V.
337,527
?I03,«t5
121-2Ü6
231,920
' 121,12»'
158,859
230,075
117,213
,226,974
.132,571
.".,708
12.4,099
Bovrnctaandc opgaven komen, voor zooveel de pro
vinciën Overijssel en Drenthe betreft, niet overeen
met do vorige opgaven, liet bevolking-cijfer vnn dn
provincie Overy\ -cl is met 49 m. on ">1 v., dot van
do provincie Drenthe met n man vermeerderd Het
is namelijk gebleki-n, dat die pcrsone1 , welke krach
tens het koninklijk besluit v.in 2J Sei-tamber
(tittitilnblitil N». ISTi) tot de bevolking respectievelijk van
Deventer en van Assen behoorden, daartoe niet waren
geregend.
D- bevolking des Ryks bedroeg op l Januarij 1877
l,ai:-U8ti m. en 1,<JJ1,970 v., totaal 3,8(i"i,4r>l}; zij is
alzoo toegenomen ui e t W,923 m. ,cn 29,414 v., totaal
59,3;;c.
Volgens Rudikowitch, dio in 1875 de tabellen om
trent de verspreiding der slavea iu het licht gegeven
heeft, welke als aanhangsel van de etnografische
kaart der Slavische volkeren van Mirkovitch moes
ten dienen (deze kaart, waarvan reeds een derde druk
is verschenen, word door Rittich aangevuld), zy'n er
90,305,033 slaven. Deze bestaat uit 01,199,500 Rus
ten, 9,492,102 I'olen, 5,940,539 Serven en Croiiten,
5,123,952 Bulgaren, 4,><15,154 Tqhéchen, 2,223,820
Slowaken, 136.000 Wenden, 111,416 Cachouben. Tot
de -Russen behooren 14,lGt<,2fl8 Klein-Russen en
3,443,000 Rusniakcn.
In een nieuw fabriek in North-Oakland, Californië,
worden de darmen van schapen bearbeid tot zeer
duurzame en sterke riemen. Deze riemen zyn geheel
iets auders dan de ook bij ons zeer goed bekende
darmsnaren uit schapen-darmen gemaakt. De inge
wanden der schapen, die gemiddeld 55 voet lang zyn,
worden met zorg schoon gemaakt, en dan in kuipen
met zout water gelegd, waarin zy eenige dagen bly
ven. Ze zijn dan niet dikker dan gewoon katoenen
garen, maar dragen een belasting van 10 pond en
worden als garen gespoeld (op spoelen gewonden).
Wil men ronde riemen maken dan doet men als by
het fouwslafin. Wil men echter breede, vlakke riemen
maken, dan geschiedt dat op den weefstoel, altijd 5
strengen te znmeh, evenals bij het maken van lint.
Vlakke riemen kan mer. maken zoo groot als men
verkiest; ronde heeft men van Vu tot l1-a duim in
doorsnede. Deze laatste hebben den vorm of van
een glad touw, of van touuren uit. 3 tot & strengen,
Een 3.4-di'ims ronde riem wordt gezegd een last van
7 ton te kunnen dragen, en wordt voor 10 jaar gegaran
deerd. Een touw van hennep zal gemiddeld niet lan
ger dan 3 jnar kunnen worden gebruikt. Een
"'tduim* ronde riem, uit 150 strengen, zou ongeveer 4
ton kunnen dragen.
In de algemcene vergadering der leden van de
Verceniging tot ontwikkeling van den Landbouw in
Hollands Noorderkwartier, op den l/i*" Maart jl. te
Twisk gehouden, is eene discussie gevoerd naar aan
leiding vnn, het aanhangige wetsontwerp tot herzie
ning der belaètbare opbrengst van de ongebouwde
eigen lommen en is ten slotte de volgende motie aan
genomen :
De vergadering, van oordeel zijnde, dat eene
herzibning van de belastbare opbrengst der gebouwde
eigendommen weiischelyk is; opdat de bestaande on
billijkheden mogen ophouden: overwegende, dat eene
herziening dier belasting echter gepaard moet gaan
met eene verbetering der andere belastingen, die Op
het grondbezit drukken ; overtuigd, dat de
liypotheekvcchten en die op den overgang van onroerend goed
onder de levenden belastingen zijn, die den landbouw
zeer benadcelen cu in de uurste plaats verdienen af
geschaft te worden, ~ draagt het bestuur op, bij de
Hdoge Regcering ernstig aan te dringen op de af
schaffing dier rechten, met vermelding, daf zy er geen
bezwaar te^en heeft, bijaldien die reclrtcn afgeschaft
worden, dat daarentegen de grondbelasting cenigo
verhooging oydergn." Het bestuur der
Vereeniging heelt zich iu ccn adres aan den minister van
Financien; dd. 10 April, van die hetzelve opgedragen
taak gekweten. Afschriften van dit adres, zyn ge
zonden aau de overige miuistars eu aan de leden der
Staten-Generaal. .
Aanvoer Java Suiker:
Bfl Ned. Hand, Maats. 5,.'!82 kr. teg. 5,756 kr. 1877'
Particulieren 112,145 . 90,419 _
Totaai 117,527 kr, teg. <Hi,17ökr. 1877
Voorraad Java Suiker:
HO Nwl. Hand. Maats. 5,800 kr. teg. 860 kr. 1867
Particulieren »\9\'J 10.005 _?1^77
Toi aal Ni, fl:T krrteg.To,y7T kr. lW7
De voorraad van Ruwe Suiker in de verschillende
Entrepot* bedroeg volgens Rijkaopgave op l April 1.1.
H9.1KU.058 Kilogr. tegen 10,52<i.371 Kilogr. op
l April 1»77.
Geraffineerd zeer flauw gestemd. Prima orushed
? Sli's.
Tib«k. Van Java Tabak werden
en *W P,U' UK *
"
in 1*1.)
in 1*70
tin in 1K77
Do ontvangsten van belastingen en vaste inkom
sten hadden gedurende dio jaren bedragen:
in 1»73 28.4UO.11I2 dollars.
; 1674 .' :!4.5!13.:-U* .
'T 1*75 3 f.t:)l.777
lS7ti S2.H7ri.OHi
1*77 30.'.H)8.753 '
Do onbetaalde belastingen van verschillende jaren
'mot"1877 ingesloten bedroeg IS.lül.'.UO dollars. De
personecle belasting, welke niet voldaan werd van
1x73?1?*70, was ?geklommen tot ,2.521. «00. dollars.
'Miüi beschouwt dit bedrag als geheel verloren van
de gemeente schatkist.
Do posten der personccle bolastiug, welke uiet
geïnd worden, /.uilen volgen» -de begroeting voor
1S77 een bedrag 'van 250.000 dollars uitmaken.
Voorts is er bij de helling der porsoonlijk'e belasting
voor dut jaar gerekend op een som van 01)0.000
dollars, die minder dan de aanslag bedraagt, ont
vangen, wordt. , ?' ' ' ' .
.Chicago, dat i u 1800 niet meei' dan 110.000'inwor
nors telde, had in 1^70 30»!t<>05 en in October 1.^77
?4U7.0Q(r zielen, Het vermogen der inwoners, dat in
is 10 op 94.437 dollars onroerende goederen begroot,
werd wns in 1800 aangegooid tot 30.l'.i»..135 dollars.
Voor 1877 geeft meu. het cyfer artn van H3',j
millioén. De 'rijkdom der inwoners is in do laatste jaren'
niet toegenomen, In 1*73 wcriLdit geschat op 203
milliocn. De oorzaak vün dïe vermindering is be
kend.- ? '.'..'
"De'fit-a'ntiiCOHfant van 18 April geeft, t*n vervolge
van hare opgaven qmtrent den loop der bevolking
van iedere gemeente des Rijks in 1H77, het bevolkings
cijfer van iedere provincie op l'JiuiV 1878; dit bedroeg:'
Haiiflels-Ot crzicht der Week.
ook veel beter dan gedurende de vorige wejtcn, en
zij» prijzen over liet algemeen l cent hoogér
aantcnemén dan. de laatste veiling werd besteed: de af
doeningen Ie hand bestonden uit
te Amsterdam
OS1 Bn. . Java Tjicoppo e:
400, :?Passaroc.in ,
1(19 . ? Tnna'hwango
918 ? -. Pakem
185 ' . diverse (Jualit.
150 , Unli
120fi . Java Prnaiiger
to Rotterdam '
4118 Bn. Java diverse Qual. i
Triage onzuiv.
'Dckuine
Aiilonia
div. Schepen
Albltissfrtciinra'
Gcbf. Smit
Fr»/, c. rff tiet!
Liberaal
. diverse Schepen
O/Mine .
. Gainfit.
markt was zeer
T.
054,797,
780,li5ii
188,71)9
' 1*8,522
245,223
320,100
Het. Ruk. . 1,913,403' 1,901,384 a.924,792
,235 .. _ .
900 diverse Qual.:
Suiker. De stemming aan
gedrukt,'evenals op de buitcnlandschc markten. Onze
raflinaderijen toonden weinig kooplust daar de pry'zen
vau geraffineerd onvoldoende zyn in verhouding tot
frijnen van ruw suiker. De Ncd. Iiid. Handelsbank
? Kcffle. De stemming «as gedurende den loop deT
zer weck. bopaald' gunstig te noemen en vonden zoo
wel in de eerste als 2e hand vele on belangrijke
omizettingeniplaat?. De vraag voor Duitschland was
heeft een zeer belangrijke veiling groot 18872
kraiijangs en 1JW6' inartcu Java suiker tegen .8 Mei aau-,
gekondigd. De afdoeningen in de eerste hand waren
dan ook weinig belangrijk en grOotendeels voor uit
voer bestemd, waarvoor in aanmerking, kwamen
:epgexlogen partyen yan voldoende kwaliteiten tot onge
veer April waarde, en wel de volgende'partyen1.
107? krj. Samarang p. Catlinijn Z..Mr. «a. No. 13'V
, kw. goed vole vochtig, prys geheim v. boord.
452 Soerahnya p". Cormlla, No,; 14'i k w. zeer
vochtig, extra vochtig f 291'». ',..
100 Pccalongitn p. Kosmopoliet 3, No. 12,''a kw.
goed prijs geheim. l |
431 Samarang p. AIMnsserieaafd, No'. 14'15
kw. go'ed en zeer' goed f 30','s opgeslagen.
421 Probolingo p. Galcsliead No. 14, kwaliteit
i' fraai 'f SP/t opgeslagen.
310 Probolingo p. Ifector Z. Mr. O'a, kw. slap
en extra slap f 24 van boord;
1G|0 Prdboüngo p. Gateshead No.. 13, kw.. zeor
? goed f SO'.i opgpslagen.
266 Probolingo p. fioseiieatlf No. 12, kw* zeei
goed f 29','a, |0pgeslagcn. : ' ,
500 Samarang p. ]>cnrent vm. No. 14, kw.
zeer goed S 3011. ,
uit de hand «'kocht.
Van Sumatra Tabak werden afiredaan
355 Pn. LTC in Driehoek (uit de hand).
204
344
253
3U l
14
308
100
22
Deli IK MIJ.
SB/Deli.
Deli 15'. M'J.
NR.
Lankat. " ' ?
SE B in Driehoek.
Hibernia Lankat.
diverse merken beschadigd.
Aangevoerd werden van Penang per stoomh. lltctor
337 Pn. Deli M'i. K.
408
301
180
382
25il
249
324
288
Lijnolie vliegend f 3U'«
Mei 30'8
Juni Augustus SVh, '/«
Sept. Decemb. 31
Raapolie vliegend 41
Mei 391. a f 40
Sept. Decemb. 38
Raapkoeken 102 a f 108
Lijnkoeken harde 11 131',
Murme 12^ » 15
Hartt. Amerikaatuch. Pryzen geheel onveranderd.
Terpentijnolie. Onveranderd.
Anijovil. Hierin gaat letterlijk niet* om in afwach
ting van de nieuwe vangst, die weldra in zal treden,
daar enkele vischjes zich reeds hebben vertoond.
Tin. De betere stemming die wij de vorige week
konden vermelden mocht zich in de laatste dagen
niet staande houden.
Voortdurend flauwere berichten van London ver
oorzaakte dat d« koopers zich terug trokken «n hoe
wel prijzen niet noemenswaardig lager zijn zoo is tot
de bestaande noteeringen niett te do«n en zoude men
miusteus/ ',« a '3 lager moeten afgeven om tot za
ken te komen. .
Banka Tin werd aanvang dezer week nog tot ?40
doch blijft daartoe aangeboden.
Billiton is tot f 38 te koop.
Fijne Houtwaren. De verkoop in deze week was
x»er beperkt en bestond ' alleen uit 61 blokken ca.
8000 kilo Surinaamsch Cederhout Op Dinsdag 23
dezer zijn alhier bij t inschrijving tp koop aangeboden
1700 Azjjnstokken onlangs van Bildar aangevoerd.
* /M.
/M.
TD.
. IV.
, /A.
, ' ,'A.
LTC in Driehoek.
45!l _ N & G Senembnh.
572 B S & R'Deli.
4^1 P £ G Senembah.
254 Deli B\ m\
192 , Constancia in Driehoek.
122 LPC Ayeritam.
533 .. SB Deli.
452 Til oboongan.
2K> RV.Deli.
6240 Pn. Totaal aanvoer.
Per Constitnce werden aangevoerd
5» Vaten Maryland.
Voorraad Op heden
7433 Pn. Java.
13370 Sumatra,
1043 Vu. Maryland. .
218 Kentucky & Virginie.
3000 Bn. Oost-Ind'isch.
00 Ceroenen Curaeao.
Droogerijen. In deze week vonden weinig afdoenin
gen uit .de eerete hand plaats. Den 20 dezer komen
bij inschrijving aan de markt 245 kn. Gom Damar,
afwijkende kwal. en op 2*.) dezer: ,
W> pic. Reboiled Gutta Percha ?
.41 Getnh Soesoe.
.Voorts worden by inschrijving aan de markt ver
wacht 15 kn. Gom Benzoe en eenige partyen
Bindrotting.
Gom Dnmar flauw gestemd en tot ca. -f2 c. voor
prima kwal. te koop. Momentineele waarde 41 et.,
Bindrotting Etationair en voortdurend laag in prijs.
Gom Copal Borneo.' Eenige partyen uitgezocht
harde eu zachte soorten komen spoedig aan de
markt. Schildpad, Aangevoerd werden 4 kisten.
Petroleum. Wegens de feestdagen ontbreken de
buitenlandsche berichten. Afgeleverd zyn te Amster
dam 1250 vaten, Rotterdam 1302 vaten.
Voorraad te Amsterdam 16.577 Vaten.
Rotterdam 2^.435
Men noteert voor dis'ponibcl f 13. Sept. Dec. ? 14'4.
Hulden. Van de by inschrijving op den 16e April'
ten verkoop aangeboden 11924 st Runver en 0059
st Buffel huiden, werden 2191 st Runder en 1404 st.
Buffelhuiden niet gegund.
De pryzcn waren, vooral van de'Runderhniden,
niet :zeer bevredigend.
Katoen. In de eers.fe dagen der afgeloopen Week
verkeerd-? het artikel in iets kalmere stemming en
werd Meilevering met 32 et. betaald of '.'s Ct. onder
laatste noteering.
De vruag bleef echter het aanbod overtreffen en
wy uoteeren nu weder onveranderd.
Loco good middl. 35' i
middl. 33
, low middl. ' 31'u
good ord. 20''2
Mei levering basis middl.--nolm 32''3
Aug. r 33U
good fair Omra landende^. 28''s
-. » - _ 27
? ' Sept.-Nov.lever. 25''f, . ?.
Rijst. Ongepelde voor Barmah was de stemming
weder vaster, en worden zeilende ladinge i hoogér
gehouden. Gepelde Java in de beste soorten met
meerdere aftrek, en mindere soorten tot de bestaande
lage pryzen met geregelden vraag. Java Tafel was
déze week meer gevraagd. Voor zachte soorten was
de stemming beter. De eerste nieuwe Bnssem kwam
ter maf kt eiïbleek: de kwaliteit uitnemend te zy'n.
Specerijen, Noten vast- doch stil.' Koelie verkeerde
in iets betere stemming en bestond hiervoor meer
vraag. Nagelen de omzet was zeer onbelangrijk.
Peper iets vaster met eenige Vraag'voor het buiten
land. . ,- ': . ' '
Vwfwaren. In, de afgeloopen week vonden circa 40
kisten Java-Indigo tot onveranderde pryzen nemers.
DÉper Cejebes aangevoerde partijen werden spoedig
nau de rartrkt verkocht. De per Stclla aangebrachte
gife ton Geelhout vonden aan boord nemers. Per
ferza zyn aangebracht ca. 10 ton Cauapechehout. Het
het schip Perza van Cura^ao zyn ca. 301) Balen
Divi'divi oangcvoerd.
Vruchten. Tegen 26 'dezer worden in veiling aan
geslagen 600 vtjes Cephalonie krenten gewas 1876.
Rogge met zeer weinig handel, tengevolge van min
der' vrees voor oorlog trekken termijn-speculanten
zich terug, doch neemt ook d« consumptie eene af
wachtende houding aan. Amerikaansc.be Rogge werd
veel aangeboden doch komen de prijzen daarvan te
duur alhier téft'nah. Loco w«rd gedaan: Tagahrog
f 200, Petersburger 187, Levering Mei f 184, October
f IflO a'f
191Tarwe zonder taken.
Oliezaden .en Oliën. Lijnzaad was deze week vast
gestemd vooral voor partyen t« Taganrog ladende of
win daar «toornende. Groote hoeveelheden werden
door Engeland als kooper genomen. Voor Boraba\>
zaad was ook meer attentie. De pry'zen van Peters
burger lijnzaad waren te hoog om tot vele zaken
aanleiding te geven,' en werd afgedaan tot f[3.!0
c. i. f. bij heropening van de scheepvaart. Koolzaad
gedaan f 4.03 April, werd f 4.03
October.ROTTERDAM.
Koffie. In de afgeloopen week kwamen de volgende
verkoopen tot stand:
181 bn. Java \Valican ex atoomi. Drentlu:
3» ,' Kandangan
955, Gamen
1399 ttolina
235 . '
171 ,, AlblasstrKaard
98 Torrington
1765 ., Hampton
531 ,; Kosmopoliet III
Suiker. Hierin kwamen de volgende verkoopen tot
stand: ;
434 Kranj. Samarang No. 14 en 15 dooreen No. 14'"
goed en zeer goed es AiWasserwaard.
645 Kranj. Samarang No. 11 en 13 dooreen No. 11«
goed en zeer goed, iets vochtig en slap ejc
AlTabak. Omgezet werden iu déze week;
30 vn. Marj-lapd ex Semiramis.
In veiling verkocht I'd7ezer:
30 vn. Maryland B S tot 17 a 24' *ct. 20p.f urks. totSct.
10 Masön County tot 15S 4 a 18"-j et. ? ' ' .
53 Brasil .12 - .
21 Chineesche '. , 17'a . 18Va l
Aan 'de markt zijn gesteld; . - .
80 yn. Maryland
26 ?. dito
34 . Virginy
8 Mason County.
Huiden. Bij inschrijving werden verkocht:
12702 Sourabaija
Runder2337
Bnffel2000 Batavia Runder- ,
65?Ó Passaroean
4377 Oost.-Ind. '
15250 .Caleutta ?.,
50 Rangoon
Katoen. Amcrikoansche op levering 32'<i a 33
et.Noteeringcn:
Amerikaansche
Dhollerah
Oomrawattee
Bengal
Strict middling
middling
low middling
good fair
good fair
fair
fully fair
fair
good
34,
33
32
30
29'j
et..
27
20
33
Tinnevelly
Verfwaren. Java-Indigo. In de afgeloopen week
vonden ca. ófi kisten nemers. Aangevoerd per Celebts
ca. 110 kn. Terfbouten onveranderd en stil. Ver
kocht werden 89 picols Sapanhout ex Nicokttc. Do
mingo blauwhout noteert men f 39s, ca. 200 bn. prima
Baltimor Quercitrón werden'bij inschrijving tot f41 a
verkocht. Ca pi>) BI. Divi divi werden by inschrijving
verkocht. . , '
Drogerijen. Op 20 dezer komen hier by inschrijving
aan de markt 175 kn. Batavia-Gom Damar ex Gamen.
Vruchten. In de afgeloopen week kwamen de vol
gende afdoeningen .tot stand:
?05 vtn. gedroogde Amerik. Appelen (States.) .
245 " ..
Op 17 dezer werden in veiling verkocht:
809 kn. Sultana Rozijn . ' . . . . . f 12^ a 19'
'149 ChesméJEleméRozijn.. . . n 10
175 vtn. nienwe Zantische Krenten'?13 . ..
100 gedroogde Amer. Appelen 11 ^ ll'/a
100 ? nieuwe gedroogde Amerik.
. Appelen (Southern). . .'.... '13 18Vi
"ii vtn. nieuwe gedroogde. Amerik.
Appelen (States), . . . . . . ??16''4 , 17 .
. Granen. Deze week was de markt zeer stil, en|zy'n
de omzettingen niet groot. Men noteert
Tarwe, per 2400 Ko. Ghirka per stt. v. Königsberg
onderw. ? . . . .... £315
» 129 p « Cnbanco , 327
Rogge 2100 Ko. 133 7 <B Amerik Western w, 200
121 « Nicolajerf : 195
-.?-;' , 113,, , . , bij partij v. B. b. 190
Gerst. 1950 Ko. 103/104 «'Nicelajeff 165
, ^ a ' 101/3 «'Odessabg part. 161
Haver. 100 Ko. 27 « Libau bij part« f 040
Harst. Loco f,2'^. i
Terpentijnolie. Loco 'f 14'j, Mei verlading f 141,V,
Salpeter Chili, werd tot f 9V* a f »V« omgezet.
Kap-jk. 112 pakken halfgezuiverd 'DR & C werden
deze week verkocht. .
Vl«i De aanvoer bestond uit 19.700 st. .meest min
dere qualiteit waarvan de prijzen over "t algemeen
nog al hoog werden gehouden, van daaV dat een gróót
gedeelte onverkocht bleef.
De noteeringen zijn: .
Ordinair 46?47 at. goed ordinair 48?49 st. mid
del 49-51 st. goed middel 52-55 ,st. beste 54-00 st.
fiju en extra fijn 02?05 st. Zeelandsohe 34?48 et.
l'; l!
n-l
l!
i -9.