Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTBRDAMMB1, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
? E AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
dat Molière in agn Tartuffe niet den type der
JanaenUten heeft willen schilderen. Dg4 heeft!
de schijnheiligheid willen geeselen, eene on
deugd, die, naar onverdachte getuigenis, inde
dagen van Molière, aan de orde van den dag
was. Maar nu kwam het zóó uit, en hierin,
volg ik Lacour, dat de komedie, door het
ckarakter der omstandigheden, waaronder zij op-.
trad, gekeerd kwant te syn tttiten de
Jansenisten. Als er onder Louis XIV sprake van'
fjnen was, dan stonden ieder terstond de uit
gestreken gezichten der theolouen van Les
Uranges" voor den geest; en waar dus ouder
den mantel der devotie gezondigd werd, j
daar dacht men aan huichelaars van die richting.
De vriendschap van Molière met de Jezuïeten, l
die henrgevnrmd hadden, zqn streven om den
De heer F. C. Bührmann, te Amsterdam, geeft
nit, een geïllustreerde wereldgeschiedenis, naar
het hoogduituch bewerkt door P. H. Witkamp.
Ze ia) kompleet zyn in 8 deelen van p. m.
12 afleveringen. In den tekst worden
engeveer 2000 platen epgeuomen, en daarenboven
nog 40 a 60 groute platen, kaarten por
tretten enz. gegeven. De aflevering kost 50
cents. Naar de eerste aflevering te oordeelen,
waarvan
verschqnen, uitgever en bewerker alle eer aandoen en
zeker in den smaak van het publiek vallen.
sal dit betrekkelijk goedkoop* werk,
nuandelqks twee afleveringen lullen
Ifienwe uitgaven:
Mr. WILLEM BILDERDIJK, De ondergang der
'?'-"'-"- wereld. Met eenige aaateekemngen en
den Epos, door Mr. 8. J. K.
een ontwerp
Ram. / 185
willen schetsen. Verschillende motieven hebben
er bq verschillende schrijvers toe geleid, om
de dwaasheid te verkondigen,.dat Molière wel
deugdelijk zyne leermeesters en vrienden, die
hem, bq en na syn dood. nog bizotider hebben
Shuldigd, aan de kaafc had willen zetten. De
ter Valette zegt daarover: Leg Eseobar en
den 4en akte van den Tartu/f'e naast elkaar, en
gti vindt de zelfde zedeleer.
't Is jammer, dat. de Heer V. zqne lezers
daarvan geen getuigen maakt. Hq dient <4aa
echter te beginnen, met te onderscheiden den
inhoud der zederegeU, en het misbruik dat er
van gemaakt wordt. Scherpe onderscheiding
is voor eene rechtmatige beoordeeling der
kazuïsten alszins noodig. t Is niet genoeg Pascal
te citeeren. 't Is nog niet lang geleden, dat
een vaderlandsch Hoogleeraar en Ldelraan óók
vrijheid, gevonden heen sommige stellingen van
Jezuïeten te veroordelen, met niets anders tot
grondslag dan de slechte vertaling van eenige
plaatsen in een engelsch tijdschrift. Maar tegen
de Jezuïeten is nm eenmaal alles geoorloofd!
La Pommeraye heeft, in zqne bestrijding van
Veuillot, een nalf doijjn bladzijden gevuld met
parallel-plaatsen uit Bourdsloue en Molière,
waar dsze CUanthe laat spreken. Kompleteere
de Heer V. nn die verzameling, toet eenige
parallel-plant se n nit een anderen Jeiu
eWEscohar, en Molière, waarbij Tarluffelaat aande
len. Dat zal interessant zqn.
26 Mei, -80. AM. TH.
Het httis EngMen. HMorisch-romantisch
tafereel door A. VAN pis AMSTFL, fchryver
van de Vlaamsehe Visser, de Hertog van
Aha in de Nederlanden, en*, ene. Twee
deelen. Amsterdam, H. J. Otto, 1879.
De naam of psennoniem A. van den Amstel
is mq peen onbekende; ongeveer vijftien jaar!
geleden circuleerden in ons"leesgezelschap eenige
werken van dien cchrqver, welke door mijn va-'
der op den index werden geplaatst,doch later'
door mq gretig ter hand genomen. Helaas,
zelden werd een kostbare tyd zoo
nutteloos besteed, als die aan de lectuur van Flo- [
ris de Vgfde, Een page voor Karel de Stoute
en Maarten ran Kosstim pewy'd. Na dit drietal
zoogenaamde historische-romans kwam mij niets
meer van den heer Van den Amstej onder de
oogfn, totdat mq kortelings liet JmisEnghien'
ter beoordeeling werd gezonden. Zonder weer-'
zin nam ik deze twee nette boekdeelen ter hand,
dat de schrijver de drie hierboven Benoemde'
geesteskinderen negeerde deed mq hopen, dat
hy zou zqn vooruitgegaan, dat hij wilde tponen
iets beters te kunnen leveren. Hoe zag ik mq
daarin bedrogen; den tyd aan de lectuur van
TT . l ' Tj» ^Y'-.. 1 » 7J 1_ 1-1 ;l_ n t
CHARLES BOISSKVAIN, Leven en streven van
drinksehalen, afwisselend gedreven en gegra- Een gedeelte van al deze kosten is natuur-:
veerd, nit bet derde kwortdeel der l&ie eeuw; lqk op rekening te stelten van de toenemende
op No. 136: een zeer eenvoudige doch zuiver beschaving, die eischt, of gezegd wordt te
geprofileerde drinkscuaal anno 1536; op No. l|: eisenen dat men grootere uitgaven doe voor
den schoonen beker toebehoorende aan de ge- administratie, politie en veiligheidsdienst; maar
meeute Kampen, dato 1551, waarvan het deksel een veel grooter deel. twee derde ruim is
uitevenwsl het vermoeden doet rüzen dat er eenig sluitend bestemd tot net onderhoud der legers
lid of baudje tasschen uit ontbreekt ook de en het betalen van de interessen der leeningen
overgangen tunschen het zilver en verguld Bil- in oorlogsnood aangegaan.
ver zqu wat hard <-; ep No. 8 den verguld
til veren Globe-beker van 1(507; op een
ongenommerden drinkkan, scbuinrechta onder den
grooten lompen geémaillcerdtn beker No. 19;
de drinkkan is geheel in het genre der 16de
eenw bewerkt; op No. 10 een kleinen gedreven
zilveren teer gracieuien beker met dito orna
ment uit het liegin der 17de eeuw.
Ook No. 150: 'de zitvtren drinkschaal der
gemeente Rotterdam, dato 1635, vertoont een
welgevallige profileering.
TOTAU VrtOAVKN TOOI DE IAKD- UI ZUUACHT.
DiiiUchlud
Ooilenrjjk-Hong.
Riulud
««
ter L
Jtiefc.
w
L. B. Koolemans Beignen. Met portret, in staal! IJéovale ivoren, met"vergnld zilver
gemongegraveerd, door P. J. Arendeen. /ISO. Be* teerde, kan No. 207, toebehoorende aau de
bonden/i.60. .... kweekschool voor de zeevaart te Amsterdam
po. BOOMS, »e eeirato AUehscheex- j, mede bezienswaard en de schoonste in dit
en hare enquête. Historische kritiek. genre op je tentoonstelling.
L Z. * «.j. t~.«.« ... Ten 8l°tte Ve8t« 'k nogmaals «we aandacht
te gestoorde bruiloft »an den rei,oonen voet "der Tergai,i ziheren
h£.-«wf ,££; drinkschaal No. 138, tot hiertoe het eigendom
bewerkt, door, n Jhr Mr O(^jn de j^^ te trechti
VON HILLBRN-BIRCII, Tweetoudlg leren, <}««* later^ten mijnent te bewonderen .... als
den tweeden Hoogdnitachen druk. door d* go««e Popta-Fee woord hondt
Hermina, ? 3 6O.
J. HENDRIK VAK BALEN. Onze vogela of de' In de voorste vrijstaande langwerpige vitrine
vogel* van Nederland in hunne levenswijze ge- vindt gy o. a. twee voorbeelden van de
toeBohetet. Het 60 grootendeela nieuwe, door den passing van Champlevé-émait aan voorwerpen
Bchrijver naar de natuur geteekende hontera- uit de twaalfde eeuw NOS. 778 en 803. voor
vuren en 8 gekleirde figuren op den omslag, zoo ver ik my op 't oogenblik herinner, hier
'S»? CORVIN e. L. F. mmENBACH, j^ïtó^
D. gefflurtreerde wereldgeschiedenis, voor Ne. vft d kl ine medaillons aan den kelk en den
JSfiü* 1S:,ri1?l±d f±*S*frï&S£?t ?et *'» *1Uaren ornament bevatte», waarbq
Oeïlluatreerd_met SOOO gravures en de tu^.^^.^,, met blauw email
zqnop' gevuld, een zeer dankbaar motief geschikt voor
toepassing op lijfsieraden.
V«röentlicht durch die Könieliche Akademie 2eo zqn de arnpulen of kleine
scbenkkander Wissenschaften en Amsterdam. iHit vier netjes NOS. 786, 787 e 788, alle drie uit de
: 15de eeuw, een beschouwing waard van zilver
smeden, welke dit genre van
materUalverdeeling mits_ naar de behoeften gewijzigd ;
Hen
toeBelgi
in 1885
«49,975,000 ft.
S90.S75.000
449.450,000
esi.7so.ooo
652,975,000
291,637.500
151,500000
48,712.600
36.613,500
11,362,500
20.200.000
8,837,500
26.250.000
7,575.0.0
121,200,000
15.150.000
8.837.500
in 1879
539,087,500 fr.
181,537.500
«81,750,000
SI4.S12.500
921.625000
S8S,502,5nO
151,500.000
74.487,500
47.975.000
22,725.000
S2.Btl.000
13,887.500
45,410.000
1.1,150.000
126,250,000
47 975,000
13.887.SOO
,J* oorwcccn
Pertngtl
Griekenlind
Turkije
SUten
certijdionder Turkije W
hoorend
2*itier]aod
Totul i,«6»,400,000 fr. 3,982,1)87,500 fr.
Maar dat is nog niet alles: bijna alle groote
Europeesche schulden hebben den oorlog tot
oorzaak. De Engelsche schuld van 505 minioen
francs voor de vrijmaking der slaven is een
geheel büzoudere zaak, aan een menschlievend
loei gewy'd, en alleenstaand. De schuldenlast
van Europa ia niet verdubbeld in die 15 jaar,
maar met 70 "/, toegenomen.
BKDftAO OER STAinSCHULDCN.
In 1885
DnitKhlnnd S,!3S,3U,500 fr.
Oojtenrijk-HoDg. 7,8H,»75,flOO
Fnnkrgk 14.039.000,000
" 'l 20,414,823.000
J,252.000,000
4,620,750,0(10
Vriendenkran».
Naar het hoogduitsch van JVLICS HAHKER.
op moderne dr inkser* lezen zoud
l.-r>- -- -- i -.- t___j:
! passen; «n leveren de, met gouddraad,
geklenr!de zyde en paarlen. zoo uiterst smaakvol
gej stikte handschoenen van het Ken. Oudh.
Ge' nootschap gewis een zeer schoon voorbeeld aan
onze kunstnqvero dames; de paarlen kunnen
gemist worden, 't komt hier op de zuivere
orn»' mentverdiering aan.
De gedreven zilveren moosi rans No. 768 heeft
een aangenaam silhouet en leeft op een goeden
. voet; de lodeeeuwcche boekband der gemeente
't Was goed gevoeld en goed gezegd Arnhem herinnert aan dergelijke nojr oudere
Tucu is de band verbroken l ' en ook schoonere exemplaren in het Bisschop
pelijk muséum.te Utrecht. Die Bisschoppelijke
j musea zqn waarlqk niet te versmaden: zoo
zendt ons het Haarlemsclie een zeer bevallige
i en schoon bewerkte kroon, No. 835, ongeluk
kigerwijze zeer beschadigd, wat trouwens geen
; wonder is, daar 2e in de vorige eeuw werd
opgegraven in de Groote Kerk te 's Hage. Ze
dateert uit de 15de eeuw en is waard uit edel
, metaal vervaardigd te ziju, omdat een der eerste
, voorwaarden aan gouden en zilveren werken
van dien aard te stellen: kunstteen arbeid bq
T5I»H
Nede
7q hebben elkanders hand gevat
En ernstig 't «oord gegeven
Dat, wat ook nit elkander epatt',
Zq vrienden zjjn voor 't leven!
En allen meenden 't zoo oprecht,
Geen valschheid had gesproken.
Wat hebben zq elkaar geplaagd,
Door misverstand, bestreden.
De een heelt den ander aangeklaagd
Totdat ... zq allen leden F
Op 't laatst, na menig toornig woord,
Heeft men elkaar verlaten,
Toen zuchtten zy iu 't eenzaam oord:
Och, of wy nog daar zaten!"
federland
Belgi
Denemarken
Zweden
GrU-kcnliuid.
Turkije.
state» «Hijdi
ouder Turkije
bvhoorendc.
Zwit»«l»»d.
2,196,750,000
631,250,010
218,875,000
113,625,000
47.975,000
1,010,0110,000
183,062,500
1,212,000.000
5,030,000
3,737,500
In 1S79
5,555,0110,000 fr,
10,638.562.900
20,881,250.000
19,850,812,500
15,150,000.000
10,814.825,000
2,070,500,000
1,570.550.000
«58,812.500
303.000,000
183,062,500
2,083.125.000
505,000,000
6,312,500,000
530,250.000
35,350,000
Ach, waren wq vereenigd weer,
Ze^ëLdeL^^m^ZanSlër .paarza.m"materiaalverbruik, hier vervuld is:
Daal WM tegvtel^êdon?>T Al reed» is hst zedel»k wlcht van een kroon
Daar was te veel bedone»! zoo moejje)yk ^ dragevn _ IttchtSi datde,tof.
felyke zwaarte dien last niet helpt vermeer
deren.
Twee der legkasten aan den wand bevatten
H. TH. BOELIN.
D«
Of de ecbrqver heeft geen flauw .begrip van
hetgeen een historische roman is, óf Tl ij lacht
in zqn vuistje over de onnoozelen, die zulke
werken willen lezen. Een jongen van twaalf
jaar toont veelal meer kennis van de geschie
den!» te hebben, dan waarvan de schrgver van
dit werk blijken geeft, en niet. alleen, dat de
historische personen tot belachelijke caricaturen
zün vervormd van eenige
karakterteekening is geen sprake alle helden en helden
zijn marionetten, die door den schrijver in be
weging worden gebracht en waarmede op de
dolste wijze wordt gemanoevreërd.
De groottte onwaarschijnlijkheden, de b
lachelykste onmogelijkheden worden als zeer gewoon
opgedischt; voor niets staat de heer Van den
AmStel stil; moord en doodslag, naar keuze; geen
gevangeniaaen of dehelden en held innen weten daar
uit te ontvluchten:?geen persoon te veel of hq
wordt op de een of andere wy'zfl geëclipseerd;
daarbij kan deechi-qver delieihebt-eryom jonge
dames iJ kloosters te doea vluchten nog niet
laten varen en blqven geestverschyniugen hem
een welkom hulpmiddel. De stoutheid om zulk
een roman te schrijven eischt bewondering
met het oog op kazernen, waschhuizen en stui
versbibliotheken verdient de moed van den uit
gever die minder doch kon de schrqvèi uit
de middeleeuwen ons nog tal van ongelooflijke
mopjes opdringen, uit. het einde der achttiende
eeuw gaat dat minder goed. M«n kan zich
van dezen roman het beste denkbeeld vormen,
door zich de tafereelen van een poppenkast
voor te stellen, waarin een npeulrnan uit een
der achterhoeken vati Amsterdam eene geschie
denis van graven en baronnen vertoont. Een
enkel staaltje: Prins Ludwij van Beieren is
stilletjes getrouwd met juffrouw Petit, eene
jonge dame, die behalve allerlei misdaden, ook
nog een moord op het geweren heeft; de prins
heeft den koning over zijn huwelijk geschre
ven, doch Z. M. antwoordde niet, daarom ging
het paartje papa opzoeken. Na een
genoegalijk e reis kwam het echtpaar in de hoofd- en
residentiestad van Beieren aan. De koning was
tiek geweest en dit was de reden waarom hq
niet neschreyen had. Dit teide hq tot tq*n
verontschuldiging, maar aan zijn 'ernstige en
Strakke blikken kon men wel bemerken, dat
nq geenzins met dat huwelijk was .ingenomen.
Toen hy met zqn zoon alleen in zyn kabinet
?was, kwam hy er rond voor nit en verweet zqn
zoon tffn lichtzinnigheid om met «en
burgerdochter te trouwen,,
.?Niet alzoo, ndjn vadert" antwoordde
Lndwig, Loniae is meer dan .een burgerdochter;
xq noemt zich freule."
Zoo freule?" Maar hebt ge haar adelbrief
gezien, mqn zoon?"
«Dat nn wel niet, maar zq woonde op een
fraai kasteel en. haar mama is een zeer aan*
«ienlyke dame."
En hoe is haar naam, is die van adel ?"
? BZq heet madame Petit, maar is tevens
burgvrouw."
Ha! daar hebben we het al, een
bargeryronwtje, die misschien eeuig fortuin bezat en
daarvoor om aan haar trots te voldoet), een
kasteel gekocht heeft; ik ken dat" Daarop
zette de koning zich tot achrqven, waaruit zyn
toon begreep, dat hq bet kabinet kon verlaten."
Taal en etjjl zqn aan dit alles geévenredigd;
zoo vindt men gallicismen en germanismen,als:
gy hebt schoon lachen," «mama bevindt zich
krank" by menigte; waarlqk er behoort moed
toe om zulk een werk te doorworstelen.
P. A. B.
StelliDK
DOOB J. R. Dl KïPLJTT.
VI.
In de linker groote Arti-zaal blijven ons ten
elotte nog te beschouwen over: de beide groote
rondom vrg-taande vitrines in bet midden der
zoal, de legkasten aan den wand en enkele
verspreide voorwerpen.
Laat ons daartoe een begin maken met de
ruime achthoekige vitrine, die als pièce de
millieu" den grooten zilveren gedreven hoorn
beker van het Bt. Joris-gild te Amsterdam
bevat.
Schijnbaar is 't een onbegonnen werk om uit
zooveel schoons een keuze te doen. Edoch,
wanneer men zich herinnert, wat wq inhet
IVde artikel gezegd hehben ten a inzien van
de meeidere kunstwaarde, die voorwerpen uit
de eestiende en 't begin der teventienae eeuw
kenschetst, hebben wij ook hier een draad ge
vonden aie ons in den Goud- en Zilver" dool
hof leiden zal.
Gy kunt U niet vergissen. Wanneer gq let
op Bchoone verhoudingen, op een juist even
wicht tusschen de dragende en de gedragen
deelen, op de t>evallige zuivere profileering of
bet silhouet, op de juiste verdeeliug van de
gedreven versieringen, op de zorgvuldige be
werking, op een aangename afwisseling in de
kleur van net materiaal dan moeten U de
voorwerpen uit de 16de en het begin der 17de
eeuwen boven anderen bekoren.
Wat my zelf betreft, ben ik bereid, om
tien tegeu u te pariëeren, dat ik uit een
verzameling van gelijksoortige kunstvoorwerpen
ui< verschillende tijdperken, die uit de bedoelde
periode enmiddelqk herkennen zal, en ik maak
mq sterk, dat zo behoudens hoogst zeld
zame uitzonderingen ook de schoonsten zul
len zqn ... wat mér zegt: dat ook <}ff, wel
willende lezer, ze het meest waardeeren zult.
IfVlUCVCU UWU6WU j b ia ctuvcl UIVQ^I^'^n «v w
beschrijven, omdat ze niet afuonderly'k
-genommerd zyn.
Een andere legkast houdt een collectie deels
zeer schoone, deels merkwaardige antieke mun
ten in, en een volgende geeft ons een groot
aantal oude zilveren lepels te aanschouwen, die,
trots hun schoone bewerking, evenwel mank
gaan aan het euvel van niet volkomen .bruik
baarheid. Ze zqn meerendeels gewis moeyelyk
te hanteeren.
De beide groote gedreven verguld zilveren
schenkkannen met schotels ter wed"rzqden van
de Popta-vitrine wekken ieders bewondering
en terecht. De rechtsche kan, die van onzen
Adam van Vianen, heeft verreweg den meest
bevalligen vorm, al is ook de hals wat kort.
De omlijstingen of cartouches, welke de medail
lons scheiden, zijn i veuwel minder navolgings
waard, schoon ze no? oneindig beter zyn dan
de omlijstingen welke de prachtig gedreven
tafereelen van den grooten Popta-echotel in
sluiten. Als kvnstdrjffieerli staat deze schotel
ongetwijfeld eer hoog, doch als
ensemhle"compositie: als schotel, heef hq bqna geen kunst
waarde. Ook de daarbij behoorendeschenkkan
is onbevallig van vorm.
Statistische en Industriëele
niedvdeclingen.
Duitsclilands eenheid aan
Europa kost.
over, waarin^een vcrpelyking gemaakt wordt
de "
van
lacht dikwqla den ander geenszins tóe, en ik
zou-dan pok de laatste regels niet hebben
durven neênschryven, wanneer ik niet opgemerkt
had, dat-de hedendaagsohe ontwikkelde
kunstsmaak in zyne neiging het meest overeenkomt
met dien van de Bloeiperiode der kunstnijver
heid uit het laatst der 16de en het begin der
17de eenwen. In korte artikelen als deze, kan
ik deze belangrijke stelling niet nader ontwik
kelen, en moet volstaan met er nop tewjjzen,
dat de 16de eeuwsche richting in hut onderwijs
op alle grootere en kleinere kunstnijverheid
scholen Van het Buitenland, zoowel in Weenen
als in Bèriyn, in Dresden als in München, in
| Neurenberg of Carlsruhe, in Parya en in Londen,
tot zelfs m Italië, de hcerschtnde is. En ton
overvloede mogen het de jongste wereldtentoon
stellingen bewqten. dat daar, waar do
buitenlandsche indnstrieelen de algemaene bewonde
ring wekten voor hunne produkten, bq hare
conceptie zq zich geïnspireerd hadden op de
werken der 16de en de eerste helft der 17de
eenwen.
| . Na deze korte inleiding kan Ik zouder veel
omhaal van woorden uwe aandacht vestigen op
de weidooi dachte compositie van den grooten
zilveren 8t. Joris-hoorubeker, dato 1566. No. 2
van den Catalogus; op de vijf verguld zilveren
bekerachroeven, dato 1606 No. 7,liestemd om
als voet of drager te dienen voor grooto drink
glazen die men er op vastschroeft; ooNp. 138.
een zeer «choone verguld zilveren dnnkschaat
met prachtig geprofileerden voet, dato 1581;
op No. 139 twee gedeeltelijk verguld zilveren
»l=
en de Aanspraken die hét maakte op ^
overwicht, de Krim-oorlog, de
OostenHjkEchFransche Oorlog, en de verheffing van Itali
hadden reeds geheel Europa op buitengewone
kosten gejaagd. Frankrijk meende voldoende
uitgerust te zqn, Prufcsen was het, en toch
zqn sedert dat jaar de hudgetti
gen de sommen beuoodigd tot
den van staatsverband on orde
vermeerderd. Vergelijken wq:
BCDOÏTTtH VAK DE STATEN VAK EUBOFA.
^
<u*ch''
in 1885
804,212.500 fr.
Spuje.
Nederland
Belgi
D« «marken
Zweden.
Naorwegan
Portngil
Gtiekenlaad
Turkije
Stat» eertijdioB'
Turkge bc.
1,302900,000
916,575.000
862,812,500
186,A50,000
171,700,000
87,875,000
53,085,000
87.775.000
113,625,000
26.512,500
313,100,000
29,037,500
18.937,500
in 1879
1.687,762,500 fr.
1,546,5B2,SOO
3,009.800,000
2.156.675,000
2,714.375,000
1.426.A25.000
760,025,000
257.550.000
273,962,000
58.075.000
113,625.000
70,700,000
176,750,000
54.287:500
328,250,000
132,5fi250l>
42,925,000
Totaal 10,069,700,000 fr.
ToUtl 0(5,325.437,500 tr. 109,346,650,000 fr.
De geheel» vermeerdering van de uitgaven
door den oorlog of door de vrees voor den oor
log veroorzaakt, heeft dus (tegen de gemid
delde rente vau 4 % gerekend) de som van
3,307,750,000 francs 's jnars bedragen, ot'veel meer
dan bet gebeele budget van een der twee
rqkatélanden van Europa, Frankrijk of Enge
land. Die vier percent vertegenwoordigen een
kapitaal van 82,693,750,000 francs, dat zoolang
deze uitgaven dureu (en eenige zqn voortdu
rend) voor Europa's industrie verloren is, ver
loren . voor den vooruitgang der beschaving,
voor de welvaart der bevolkingen.
'De eenheid vau Duitfchland is een
opmerkelqk feit, en aangenaam om te aanschouwen,
maar -Europa herft haar duur betaald en de
regeering van Duitschland wil dien Dry s nog
hooger maken.
Het gewicht van dezen last, is zelfs door deze
cyfers nog niet geheel uitgedrukt. Om het dui
delijk te maken, moeten wy er het kapitaal
bijvoegen dat verloren wordt door den
opgeofferden arbeid van 2 millioen soldaten, waar
van ieder, in de industrie gebruikt, minstens
10 franc* 10 centimes per week zou hebben
opgebracht, of 1000 millioen per jaar. Op een
ander terrein zal het belang van deze cijfers
. nog beter blqken. Van dag tot dag wordt het
, duidelijker dat de worstelatryd in de nijverheid
ia de toekomst zal gevoerd worden tusschen
twee btry'ders: Europa en Amerika.
NoordAmerika dat alle klimaten bezit, brengt alles
voort of kan het voor) brengen. Het heeft dan
Ook alle takken van nijverheid aangegrepen en
zal zich langzamerhand vry maken van de
banden van het protectiestelsel. De Vereenijjdo
Staten betalen geregeld hunne schuld, de eenige
ernstige nationale schuld van het vasteland van
Amerika; 't is mouelgk, zelfs waurschguiyk,dat
Canada en de andere staten zich min of meer ern
stig door een tolvertiond aan den grooten staat
zullen verbinden. Indien dit gebeurde, is het meer
dan waarschijnlijk, dat umstreeks 1900, over
' twintig jaar sle hts, Amerika op 'alle markten
i van de wereld met Europa zal kunnen
concurreeren voor de producten en fabrikaten, die
in Amerika slechts 1,515^X10,000 francs
Ktaats! uitgaven te betalen hebben, tegen 15,150,000,000
'of tienmaal zooveel in Europa; met andere.
[woorden: Europa zal daar ataun tegenover
een concurrent, die al zqn hulpmiddelen bezit
[en slechts het tiende deel van zyn laiten.
Hierbq is ondersteld dat do staatsschuld in
l Amerika betaald zal zqn, maar dit. u niet on
aannemelijk; daartegenover staat, dah niet ge
noemd is een der belangrijkste punten: Europa
naineiyk verliest met zqn tienmaal grootere
lasten ook nog den arbeid van alle ge/.ond
l jongelieden van 19 tot 22 jaar; dit. zal iii dat
.zelfde tijdperk ook voltooid zijn. Het tijdvak
van krachtigen arbeid duurt 30 jaar, dus bq
do lasten komt een 10de vau de menschelyke
productiekracht. Laat ons niet overdrijven:
ae zware lasten dienen soms tot grooter prik
kel van voortbrenger», de volken kunnen nog
veel meer belast worden dan ze zqn; het staat
echter vast dat over twintig jaar, als de twee
werelddeelen tegenover elkander staan, de eene
macht gedrukt zal .worden door een samenstel
van lasten dat met 15 pCt, óp het inkomen
gelyk staat, ep het andere vrq zal zqn,
Margarineboter in Amerika.
In de American Dairuittan van 22 April
1Ê80 leest men het volgende interessante artikel
over Mnrgarineboter.
Een blik op eenige feiten in betrekking tot
dit product nioet bq velen op dit oogenblik
belangstelling wekken. . Luisterende naar de
opmerkingen van sommige boterhandelaars, zou
men guan gelooven, dat natuurboter op het
punt stond van verdrongen te worden door
een nieuw en gevaarlijk mengsel, nauw ver
want aan arsenicum en nitroglycerinel De
hoeveelheid mantarineboter, die gefabriceerd
wordt, wordt sterk vergroot, terwyl de gewone
daling dei1 prijzen van natuurboter, zooals die
elk jaar bqna zonder uitzonderiig om dezen
tijd plaats beeft, als een ongunstig voorteeken
wordt aangehaald; volgens deze profeten gaan
de hoi erboeren eene jamnvrlyke toekomst
tegemoet.' Laten wij echter eens nagaan door
welke feiten men zich in dezen moet laten
leiden. Margarinebóter is gedurende de laatste
vjer jaren hier te lande op een groote schaal
gefabriceerd geworden, verleden jaar stegen
de prijzen van natuurboter, niettegenstaande
deie productie, honderd percent en hielden lich
even flink staande als in het daaraan vooraf
gaande jaar. In Europa heeft men de laatste
tien jaren niargarineboter gefabriceerd en ge
durende dien tgd de gewone fluctuaties op de
boteimarkt kunnen waarnemen; de volle waarde
werd besteed voor prima .boter en zulks niet
tegenstaande de sterk toegenomen productie
van prima kwaliteiten, een gevolg d«r
concur| rentU) vitn margarinebuter met ?nlinaire
natnurboter. Welke slotsom kan men hieruit trekken?
Eenvoudig dat de consumptie van pnike
uatuurhoter gelijken tred hield met de aaerdere
Eroductie (er wordt meer boter gegeten als de
waliteit goed is). De minvermogende
volk*j klassen eten margarmeboter omdat ie beter U
: dan slechte koeboter, terwijl de midden- en
| hoogste klas»en tegelykertgd, eene betere
kwali. teit natuurboter aangeboden wordende, het
verbrnik daarvan deden toenemen. Alle klassen
hadden er dus voordeel bn en wüverwachten
dat men im ons land hetzelfdo zal zien gebeu
ren. Botei pryzen worden de eerste tien jaren
misschien zoo hoog niet als de vorige .tien,
doch men neme wel in aanmerking hooAby
eene zooveel geringer productie, de pryzen
waren vóór dra oorlog. Toen was
zuivelbereiding in het Westen onbekend en bepaalde zich
in net Oosten tot eene betrekkelijk kleine
oppervlakte.
Thans vindt men margarineboterfahrieken in
Boston, Providence, ftew-Haven, New-York,
Philadelphia, Baltimore, Pittftburg, Gincinnati,
Louisvilfe, Indianapolis, Chicagu, Si. Luuis en
New-Orleans. Het maximum hunner productie
is waarschijnlijk bereikt en toch hebben zq eene
bqna onmerkbaren invloed uitgeoefend op de
boterprijzen. Hun fabrikaat wordt door de
meeste boterhandelaars verkocht al> margarme
boter, geheel voor wat het is, zood.tt de tyd
waarschijnlijk ui«t ver af is, dat bijnn iedereen
het gebruiken zal en dat het een erkende plaats
zal innemen in de ry der voedingsmiddelen,
zooals in Europa reeds het geval is, waar bet,
in 't klein zoowel als in 't groot, onder ztyn
waren naam wordt verkocht. Daar vindt men
bet tentoongesteld op
landbonwtentoonstellingen en wordt er op het tentoonstellingsterrein
verhandeld. Welk een contrast met de
bespottelnke houding der amerikaausche buterboren
en handelaar» in zuivelproducten, deze behan
delden tot heden het artikel alsof het een epide
mische riekte was.
De Scientific American merkt in een onlangs
verschenen artikel zeer juist op:
De klachten door landbouwers aangeheven
tegen margarineboUr zUn ongegrond en zyn
gebaseerd pp onnadenkend vooroordeel. Marga
rmeboter is niet minder een landbouwproduct
dan vleesch of boter en even gezond in 't ge
bruik. Hst eenige argument, door de tegen
standers te berde gebracht, dut eenige waarde
heeft, is, dat ze soms als echte boter wordt ver
kocht; dit misbruik wordt evenwel zeer over
dreven.voorgesteld ; groothandelaars verkoopen
ze onder den waren naam en het getal klein
handelaars, die dit voorbeeld volden, neemt
dagelijks toe. Margarineboter bemoeilijkt hoofd
zakelijk den verkoop van mindere
botortoorten, daar ze ver boven deze kwaliteiten wordt
geprefereerd. Het z\jn vooral de kooplieden
van ordinaire soorten van boter, die alarm
flaan tegen het nieuwe product, terwijl deze
oppositie op allerlei wijzen misbruikt is ge
worden door lieden; die niets met
zuivelbereiding te maken hebben, ten einde zich op deze
wgs verdienstelijk te maken in de oogen van
den natuurboterhandel om daarmede hun voor
deel te doen....
v. L. C.
ALLERLEI
De opening van den zomer-schodwbnrg
Tivoli, aan den Buitenringel buiten de
Leidsche Barrière zal plaats hebben, op Zaterdag
5 Juni, met het zangspel Ninichc.
De pliiatüen zullen verdeeld znn in 3 ran
gen, Stalles ?!.?, Porquet ?0.75, Parterre
?0.50, ook zullen voor Ie en 2e rang
dozijnkaarten worden uitgegeven & ?9 (12 st. Stalles}
a ?6 (12 st. Parquet.) evenzoo kan men abon
nementskaarten verkrijgen, geldig voor het
g>-heele zomer-aaisoen (Juni, Jiiii en Augustus)
a ?10 voor een heer en ?12.50 voor heer en
dame (Ie rang); de abonnementslysten zqn
reeds in circulatie, en aan het bureau vnn het
theuter Tivuli, Nes, kan men zich vnn heden
a£ doen inschrijven, de dozynkaarten zyn do
volgende. wi>ek, ook dagelijks aan het bureau
Tivoli, >os, >«it-kiij«l)aar, alwaar men ook de
plaatsen kan bespoten.
Het leesmuseum vóór vrouwen blijft aan zyn
doel beant woord en. liet ledenwi nam minder
toe dun de leeslust: jjetuige bet noi>ftl uitge
leende boeken. Gelukkig heeft de inrichting,
die nu reeds drie jaar bestaat, getoond levens
vatbaarheid tébezitten en mep behoeft er niet
aan te twijfelen of onder een uitstekend beheer,
gelqk haar tot dusverre ten deel viel,: zal zq
langzaam maar zeker in bloei toenemen.
Feesten in de .kerken In
Amerika.
Nergens zeker speelt de kerk een grootere rol
in het maatschappelijk leven ilan in de ooste
lijke Staten van Nieuw-Engeland. Tu
Springfield in Mnssachussetts bijv. vindt men 36 ker
ken, toebehoorende aan 30 verschillende ge
zindten, hetgeen een ajlernadeeRgxten invloed
uitoefent op het gezellige leven; want even als
zich iu Europa verschillende kuteruin vormen
nit den hurger-ambteuaron en militairen stand,
geschiedt zulks in dat gedeelte .van Amerika
m de verschillende gemeenten. ledere ge
meente U als het ware een afgesloten kring,
'waarin men niet wordt toegelaten, tenzij men
uit overtuiging of uit berekening
dezelfdökerk bezoekt; dientengevolge is de in
richting dier kerken dan ook heel anders dan,
by oua in Europa.
Het eerste feest, dat ik in een der
Springfielder kerken Uywqonde, wat een
aardbeienfeest, dat van te voren in de dagbladen aan- :
gekondi«d was.
Een aardbeienfeest! Entree IS cents, kinde
ren 10 cents. Een buffet met yeryerschingen
en een pretje in de kerk! Dat was iets nieuws,
en ik besloot om eens te gaan kyk*n,
, Toen ik binnenkwam was het reeds begon
nen; een heele schaar kinderen sprone en
danste ouder de hooge gewelven; vandaag
mochten, zy overal vrij rondloopen; zq klom
men zelfs op den preekato l en kibbelden wie
het eerst aan hot woord zon zyn.
In de mooie ruime consistoriekamer waren
stoelen en banken langs de muren geplaatst;
jonge dames presenteerde^ de ga-tcn koffie,
thee, gebak, ys en voornamelijk aardbeien, die
in Amerika iu groote menigte geteeld wórden,
en op menige boerdei-y een groot» bron van
inkomsten uitmaken, do pi ijzen waren niet
hoog gesteld, hoewel de op Drengut vóór de
kei k bestemd was.
De pilaren van de konsiatoriekamer waren
smaakvol met bloemslinger* omwonden; in
alle nissen «tonden tafeltjes met fraaie
danieihand werken, die door de vrouweiyke gemeente
leden, ten geschenke waren gegeven en daar
verkocht werden. Aan het eene einde der zaal,
die des winters ook tot het geven van concer
ten en komedie-voorstellingen gebruikt wordt,
was een geheel met bloemen en groen
vertierde tribune opgericht, waar bonquetten van
allerlei soort en grootte te koop werden
aan~V-J - '-?=-"-? " ro.en.de
geboden. Lelietjea van, dalen en
eveliugsbloemen der Amerikanen, verspreidden
geur; de kooplustigen
very_- *_ j j* ?"-- i
daar hun beerlijken
drongen elkander b$na, en de jeugdige
koopvrouwtjea hadden de handen vol.
Het was een frisoh en vroolyk lentefeest;
ongedwong-in. maar toch door de plaats, waar
men zich bevond en het doel, waarmee
het was aangelegd, binnen zekere grenzen ge*
houden. Er werd niet gepreekt; de predikant
was ze)Ja niet aanwezig; het was niets dan
een geheel vrywillige inzameling ten voordeele
van de kerk, op touw ge»«t door de gemeente
leden, die ook voor de vervenchingen gezorgd
hadden.
Het blijft echter niet by zulke poitipche
aardbeienfeesten. De gemeenten geven haar
concerten, komedievoorstellingen, soirees en
thé» in de kerk. Naast de konsistodekamer is
een keuken, en in plaats van wierook, vervult
de geur van gebraden hoentjes menigmaal het
kerkgebouw.
Het denkbeeld om de gemeenteleden op die
manier met elkander bekend te doen worden
is zeker heel praktisch, maar toch ontneman
zulke feesten aan de kerk al haar godsdien
stige wijding; waar men des avonds gegeten,
gelachen en gedanst heeft, kan men den
volniet tot God
men weet dat het beeld, een leeuw met
menschenhoofd, in de levende rots is uitgehouwen,
en er is niets tegen, aan te nemen dat het
van binnen hol kan zqn en een tempel bevat
ten. Het geheele beeld zou moeten worden
uitgegraven en met een muur omgeven tegen
het aandringende woestijnzand; ongetwijfeld
zon men dan, naar Mariette Pacha meent, de
bewyzen vinden dat niet alleen Menes vete
eeuwen voor Abraham leefde, maar de Sphinx
zelf nog oneindig vele menschenleeftqden vóór
de dynastie van Menes vervaardigd is.
De Stuivers-Spaarbank alhier heeft reeds
ruim elf duizend inleggers; waaronder 7000
met inlageu beneden de 25 cents.
Horteose Schneider.
Een van de fraaiste woningen van Parijs is
het kasteeltje dat de zangeres Hortense Schnei
der, zich in de Avenue du Bois de Boulogne
heeft laten bouwen. Mlle. Schneider was het
die aan de Grande Dttchesse en de Perichole
van Offenbach hun eerste successen bezorgd
heeft, het schqnt dat zy een voretelqk fortuin
bare liefde voor kunst en pracht beeft
kunnen besteden.
Door de rue Lesnenr binnen tredende, komt
men op eene groote binnenplaats, die de bij
gebouwen van het woonhuis scheidt. In de
stallen en koetshuizen ziet men een paar En
gelsche raspaarden, een paar Ruaitche dra
vers, eene caléche, twee victorias, twee coupes,
alles onderhouden met de zorg die de Engel
sche stalknecht» iii Frankrijk ingevoerd hebhen.
De klok van de binnenplaats maakt een. zon
derlingen indruk. Mlle, Schneider heeft lang
gezocht eer zij den toon had dien zy wenschte.
Hq gelijkt op den droefgeestigen klatik van
UUfc WUM l -***- ,*1 11,1 ,.« 1. J
.iieriei i sommige oude dorpsklokken als uq het
Ange
andere ingen te denkênraïhleft?het eigen- ?«" Auido.n- Me.n Mtft alle Mokkengiétersder
,
lyke feest ook in de novenzaal plaats gehad.
Ook tot allerlei weldadige doeleinden komt
men in de kerk bijeen. De vrouwelijke ge
meenteleden hebben haar voste
avondvereenigingen, om voor behoeftigen te knippen, te
naaien enz. Zoo als men weet zgn de Ameri
kanen over het geheel zeer weldadig.
FflBstelukheden wordon altijd-van te voren
Jn de couranten aangekondigd; bq v. leest men:
'Hedenavond oeaterfeeet in de Methodistenkerk;
of tableauz-vivants in de Congregistenkerk. De
katholieken zelfs doen met aie mode mea. Zij
?geven hun feesten echter in een andere zoal,
maar met hetzelfde doel en hetzelfde goede
gevolg wat de opbrengst betreft. In den zo
mer worden er ook buitenpurtijen gegeven;
dan leest men: Picnie van.de Baptistenkerk,
of Picuic van de Zuiderkerk," eu in groote om
nibussen ly'dt die gemeente naar buiten, ter
wijl ieder voor een deel van den leeftocht"
zorct. '.
Op die manier ia in Amerika de kerk het
raiddenpunt van het maatschappelijk verkeer.
De
Mariette Pacha heeft in de Académie des,
Inscriptions et Belles lettres een Mémoirc ge-1 jaartal 152o
zeer belangrijke gissingen en een niet
onhelangryk voorstel voorkomen. Omtrent de eerste
egyptikche dynastiën zon men nog veel meer te weten
kunnen komen, dan waarmede men zich tot
AOg toe moest tevreden stellen. Mariette Paoha
wqit. op eene streek die nog de opmerkzaam
heid niet getrokken heeft, en waar toch
on'eiwijfeid eene der oudste hoofdsteden van
I. ^ . ... v» .... «
hoofdstad afgeloopen om er eene te maken
zoo als zq begeerde. Eindelqk is er eeue
roestige, bultige, half gebarsten oude klok ge
vonden, die het F. kruis luidde dat verlangd
werd, Bg de kink moest eene wqzerplaat ge
vonden worden; eene kapel in de buurt van
Aneers had er eene uit den iyd van Lodewyk
XIII met geëmailleerde wqzerplaat en lippft.
die afgestaan.
Hortense Schneider heeft zelve stuk voor
stuk al de wonderwerken waarmede het buis'
opgevuld is, gezocht of laten aanbrengen. Zij
l eeft de Parysche antiquiteiten winkels eu die
der provinciën geplunderd. Gobelins de haute
lisse zyn onder haar toezicht geplaatst, goon
spijker is geslagen zonder dat zq er bq was.
Zy' liet zich het eten brengen op het portaal
terwy'l de behangers binnen het hunne
nut"jks ziot men haar by
uit0___ .._ ...jutigsten rang hier opeen
ouden stoel, daar op een lapje borduursel of
oude kaut loven eu bieden, of in het mu
seum Cluny de zeldzame oude werken
bestndeeren.
tigden. Nog dagelijks
dragers van den twinti
Boven do hoofddeur heeft zq haar wapen
'aten P'aat6el'; eeüe 'ier> S^Angeu door twee
cupido d eu gekroond met een krans van rozen ;
het devies is: je o/Mnte. De deur draagt het
25, het bordes van gehouwen steen
lezen over cryptische oudheden, waarin eenige w met antiek beeldhouwwerk versierd. Do
rt««» kAl«HM-j:T.?_: __ I __ ^ ^^ ___ 'L __ ,11^- VABffknla l*aMrto d rtaunlri vnaf VlttnmDnt, IrAna...
vestibule reeds U gevuld met
werk,
rde appliqnes, gesneden houten
zeldzame stoffen bekleed, oude
waar
meubefun"
yorsieringiin. De leuning van den breedentrap
is van oud eikenhout, uit het een of ander af
gebroken kasteel afkomstig, Deze hal zon
voor balzaal kunnen dienen, de trap is zes man
.?.?.v. ..., w. [breed. Hierop komen de eetzaal en da salon
pte moet gelegen hebben. Het is destreek uit; de eetzaal, waar gouden en zilveren
vaat.r thans Girgeh, eene nieuwe stad van eenig'we ik, email en aardewerk de tagères en
bufbelantf, ligt, op den linkeroever van den Nyf,!fe«ten vullen, met een haardstel
vanoudsloteacht kilometers beneden Abydos. Girgeh ligt makerswerk waarvan de familiewapens de
afhoog, op «rondvesten van zeer oude constructie; komst bewyzen, met Vlaamnche tegels aan den
terwijl meti ia den berg tegenover de ttad, aan schoorsteen, mei? wn vorstelyk tatelkleed, vo^en
-den rechteroever der rivier, een aantal nog. van Neyers, middeleenwsche gekleurd^ glazen
niet doorzochte grafsteden, in de rots uitgehou
wen, heeft ontdekt, welke allen behooren aan
priesters en ambtenaren van de stad Teni,
vereerders van de godheid Anbour, de plaat
selijke godheid voor Teni, als Osiris was
vooAbydos. Eene bijzonderheid van weinigbelang
voor hen die niet denken aan het erfelijke en
plaatselijke van ambachten in het Oosten, wordt
^ __;__ T^J j_ _.. l -: - 1. ,\_ l- _l^_
en gotdynen vaa uu de guipure. Hortense
Schneider en hare zeven bedienden loopen den
gamchen dng met plumeaux rond om allus
schoon te houden, alleen de glazen ruiten mag
men niet aanraken, want hunne kleuren wor
den zachter door het stuf.
De twee ealous, Louis XIV, eindigen in eeu
serre waarvan do teekening v&» eene der beste
door mis» dWds er bygevo.'gd: De' lieden decoratieschilders is. Het is de serre die men
van Gil geh zyn «og heden bekend als purper-i «" de tweede acte van Le Sfhmx bewonderde;
Terver.», do kleur die ook in Egypte reeds als' Horteh-e Schneider liet deh heer Perrin,
direckoninklijk gold (?) tenr der Coméiie Fran{aise om'eene. schets er
«n ojidere opmerking van Mariette Pacha van vragen, die deze onmMdelqk zond. Eene
geldt de muurschilderingen in de graven van tropische flora is er vereemgd en weerkaatst
het oude ryk. Deze zyn altoos van een her-,z'eH in een spiesel van 5 meter hoogte en 4
derlijk karakter. De overledene zaait, oogst, ? meter breedte die don geheelen achtergron.l
vis-cht, jaagt, telt zqne kudden, en leidt onver-j van drzen wintertuin inueemt. Deze spiegel
'anderlqk een soort arpadi-ch leven v.m vrede h«eft hy het vervoeren uit de fabriek naar het'
en overvloed. Tot heden heeft men gemeend kasteel, ongelukken veroorzaakt. Hq werd
overdat deze tafereelen het leven verbeeldden van eind gefrati»purteei d, en verschrikte de panrden.
den persoon wiens graf zij versierden; tafereelen ten EngeUche volbloed ging op hol, viel neer
soms wat geïdealiseerd, maar toch van waarde eu ontwiichle zich een poot; de berijder,graaf
als aanwijzingen voor den politieken en maat-; Z, welbekend sportstnan, ging zich bij Mlle.
scha|,pel gken toestand van Egypte een zevendui-, Suhueider beklagen, die hem als
schudevergoechappelhl .v~».. «v , «
zend j^r Releden. Mariette Pacha neemt deze al | ding een haudkus toestond.
te vieéigc illuxie weg. Men hei-ft in deze tee-j De boven verdiepuiffbevHt schrijf kamer
slaapkeningei. niet. te doen, zegt hn, met het her- kamer, toiletkonier, badkamer. Deschrufkamer
Jernleven van dien'tfid, maar met de illustra-, «et .breede oostei-seha divans, dikke tapijten,
tien van ee>i verloren, zeer oud Doodenboek,' Turk«eïie zijden kussens, secrétaires en bonheurs
eeue bescbrüvuig van den hemel, en dit boek, > du, jour van lak en inlegwerk, fauteuils met
waarvan iedere grafkelder een exemplair is, g>.uIgestikte atoffun bedekt, lage causeuses,
kon alleen door ruime keus en niiuwleit.endn dikbuiki^e chiueesclie porseleinen, koperen
vaVergelijking op niéuw worden snamL'ebrachr. zen, allerlei geschenken en souvenirs van
direcDe argumenten voor dezo ondëratelÜn" zün : teurs, kunstenaar- e» schrijvers die in
samenzeer tterk. Altoos worden dezelfde i ooneefrn Werking met de zangeres hun fortuin gemaakt
weer voorgesteld; toch heeft het leven van hebben. Haar gouden p^piermes, met
diaraan, .al dio personen, vorsten, priesters, veld-, 'en ingelegd is ren geschenk vnn haar
gewohcerei:, raadulieden, en ryke particulieren, neu directeur. De i-cliiUlerijen zijn hier van
niet zooveel punten van overeenkomst, kunnen Peri»nou en andere nieuweren, en stellen meest
?hebben. Verder, hoe zou het in een land, de vrouw des huizes en hare honden voor, een
zoo geregeld overstroomd als dit. gedeelte van half dqzyn kluine EnffeUche terriërs. .
Egypte, mogelijk hebben kunnen zyn dut it-der De slaapkamer heeft een Renaissance
ledewelgeboren persoon de eigenaar was geweest kant op eeu e.-ta-ade; de sprei van rood satjjjn
ffan zoo uitgestrekte kudden, eu zooveel «evo- met wit gesoutacheerd is eon oud-Etaliaaiiscb
gelte als hier ge loemd wordt, en dit zooals er kunstwerk, het meubel zejf is in den tyd van
by gezegd wordt op hun eigen gronden onder- Napoleon I uit. een paleis te Veneti
inedehielden? Als de Ptah-hoteps «n deSahonsvan genomen. Merkwaardig in deze kamer :zqn
Memjjhifl, en hunne tijdgenooten ieder voor nog de holLvnd^che teiwls van den schoorsteen
zich, eigenaars waren van meer dan 121,000 en de blóiisbal», die dooreen bekend
eolleekronnvogeU en 111,000 .eenden, benevens van tionneur aan de actrice vereerd werd, de
denkudden van 15,000 of 16,0llp os-en, waar en ren vuu notenhout, door een joug beeldhouwer
hoe had men deze dieren dan kunnen voeden geniaal gesneden en met reusachtige ijzeren
en sullen, zpo lang het geheele land een «root bouten bcslugeii, de gordijnen v.m point d
ondiep meer .was, vol krokodillen en nqlpaar- Vcnisc, het crucifix van oud. ivoor uit de
den? AUèen wanneer men de decora'ien hè- *chool van Jean de Boloane, en een
hand^pieschouwt aU beelden van een gedroomde zalig- gel die twee jaar geleden in de vitrine van
heid nan gêne zqde van het graf, in de. Ely- net Corps LégUIatif de bewondering .wekte.
zeesche velden, kon er hiervoor eene oplossing Het i- een heeldhuuwwerkje waarvoor 2000 póud
eqn. Miss Edwarda heeft hier tegen eeue gelioden is aan d«n vorigen ei.>enaar, die het
vraag: Iu sommige van de graven vindt men aau. Mlle Schtïider heeft aangeboden voor bet
ook werklieden bezig fraaie grafheelden van ziniieu van eene romance in zqn talon.
den overledene te maken; bestemd om met hem De toiletkamer Louis XV, blauw met ver
in de itrafkelders téworden gelegd. Hoe is gul J. zilver, heeft eau schoorsteen van onyx
dit mogelijk in eene wereld aan gene zijde van d'Algérie mét oud Saksische pendule en
caudehet graf? Of geloofden deze Ecyptenarën aan labres; de badkamer ismet majolica gemeubeld
eene tweede verhuizing en eeue reeks vanon-"en Heeft ten badkuip van onyx uit n stuk.
sterfelykheden? Hnt_ is de vraoi? of ile buren der zangeres, de
Het (jrootBche plan, waarover Mariette Pn- koning van Spanje aan de eene zqde.en Sarah
cha verder spreekt, is niet meer of minder Felix, de verkoopster van haarverf aan de
dan het uitgraven van den Sphinx. Plmius andere zijde, er zulk eeue degelqke luxe op
vertelt dut de Sphinx een grat kelder ia on de pa houden al» Mlle chneider, die liaur fortuin
aach van KoninV Armaiz bevat. Alleen het gemaakt heeft
hoofd van hftt reuzenmonument. steekt nog militaires!
- over de zandvlakte der woestijn uit; maar |
met: Ah.' que j'aimc les
De bankier Beaujon, bekend door zqn rijk
dom en cqn weelderig leven, was uitgedaagd
door een officier. Alvorens bet tweegevecht
aan te nemen wilde hq dal de officier met
hem diueeren zou.
Op een buitengoed, dat hq de Chartreuse
noemde, en dat weinig op een klooster geleek,
' bad de maaltqd plaats, waaraan een aantal
van de aardigste actrices van Pwq's en eenige
mefrjes die Beaujon steeds bqeezuooht om ze
later aan zqn employés uit t« huwelqken,
deelnamen. Toen dat prachtige feest was
afgeloopeu, zeide Beaujou tot den officier:
Zoudt ge denken, mqnheer, dat men zoo
gemakkelqk van dit alles n vau 500 000 livres
rente afstand doet? Bewqs mij datgn evenveel
hebt op te offeren, en we zullen vechten zoo
veel als ge wilt.
Het personeel dat een Fransch groot heer in
den tqd van Lodewjik XIV voor zqu middag
maal noodig had, bestond uit du volgende
personen: eeu controleur,acht cuyers,
keukeumeesters ; vier maitres-yucvx, opperkoks: vier
hateurs, gebraadkoks; vier potayeurs, soepkoks;
vier pasteibakkers; vier koksjongens; vier op
zichters van servies- en tafelgoed; twee
opdragers; zes serdaux, tafeldienaars, eu vier
afwascchers. Vrouwen behoorden volgens de meenipg
der groote kok», niet in de keukens t'hnia,
alleen voor het schuren en wot-schen vau het
kuokgerq konden ze dienen. Later beweerden
eenige gastronomen, dat de kok reeds op zUn
veertigste jaar zqn smaak verbrand had en de
keukenmeiden kwanten ook in de «groote
keuken" tot haai- récht. In Frankrqk hadden
toen de Picardes, in Duitschland de iteiersche
kokinueu den grootsten naain.
Hoewel de goede schilderijen nog niet be
paald voor een appel en een ei" te krijgen
jjn, wordt er toch geklaagd, dat de werkelijke
kunst steeds meer en meer in waardeermg
moet zwich en voor Ie bibelot" de lief hebbery
van kleine zeldzaam heden en kostbaarheden.
Het jaar 1879 heeft het in dit opzicht weer ge
wonnen van de vorige, ofschoon men zou meeuen
dat de manie reeds lang genoeg gewoed had,
om aan 't afnemen te zijn. Met gelijken
hartsTocht wördeu Oostersch, oud-J
h en Sak-!
siach gekocht; voor ouü-Sèvre» zyn de pryzen
buitensporig geweest, vooral in Engeland. Lord
Dudley betaalde, op de veikooping Thomas
Winter, voor een paar vazen van 18 duim hubg
195,000 francs. Op dieuzelfden dag werd de
Hertog van Portland eigenaar van een drietal,
voor 130,000 fraucs. liet was ook op deze
verkooping dat «en onhandig toe-chouwer die
een heel klein vaasje vau Sèvres had
omgettooten en gebroken, tot zyu ontzetting verntim
dat het paar kort te voren voor 4fc,000 francs
waa toegewezen,
3[aeikale visitekaartjes. In den jare 1807,
dus twee jaruo voor zijn dood, wilde Joseph
Hüydn den Abt Stadlen te Weeneu een bezoek
brengen. Hy vond hem niet tehuis, en daar
de visitekaartjes-mode toen nog niet zoo alge
meen was, liet hq op een andere manier een
levensteeken achter, een stuk muziekpapier
namelijk, waarop hq iets geschreven had m de
taal, die hq het heit wist te gebruiken de
muziek. De hoog bejaarde meester w«s toen
reeds onder den invloed van de droevige stem
ming, die hem later geheel en al beheerschte,
en tekst en muziek zijuor improvisatie bevatten
de klacht: Mun kracht is gebroken ; de lier
ontzinkt aan mijn stervende hand/' Des ande
ren daags bracht de Abt Stadlen zqn beroem
den kunstbroeder eeu kaartje, waarop hu de
volgende woorden op muziek gezet had: Klaag
toch niet omdat de ouderdom u nadert; wat
gy hebt voortgebracht zul nooit vergaan:
onsteirlijlc zal uw naam zqn en bly'veii." Beide
kaarten werden gedrukt; zy zqu echter heel
zeldzaam geworden, en komen met audei-3 dan
bq muziukverzamclaars voor.
Het fransche weekbad Les sciences pour
tovu" bevat iu zijn lautste nummer een belang
rijk artikel over Monomanien en aan het «lot
duarvau de volgende anekdote omtrent v.
iiuniboldt, voor wier waarheid wq echter niet
onvoorwaaidelyk durveu instaan. De pruote
geleordo bad gedurende zijn verblyl' te Parysfot
een bekenden geneesheer den weiisch uitgespro
ken om eens met eeu krankzinnige het middag
maal te kunnen gebruiken, ten einde gelegen
heid te hebben op zyn gem.ik opmerkingen te
maken. Eenige dagen later kreeg v. itumboldt
van den Irauschen geleerde een uitnoodiging
tot eeu souper, waarby uog twee andere min
v. llumboldt oiiüekcude Kasten verschenen. De
eene was een oudachtig heer met eeu ern
stig peinzend gezicht, uiterst zorgvuldig in het
zwart, gekleed, weinig sprekend eu al zijn aan
dacht wijdend aau ct eten eu drinken;
bly'kbaar een geleerde of aanzienlijk ambtenaar. De
andere g.iat daarentegen was v. Humboldt juist
naar den ./iu; oj'gewuuden in wuoideu eu ge
baren, niet woesl krullend haar, slordig gekleed,
eu zyu onsamenhangend gepraat vooral was
den geleerde bewijs genut'x met wien h(j te
dueu had. De onhekeude sprak over alles door
elkander: over Cicero en Tiners, over Leomdas
en Mnpoleun I, over natuurkunde en
dagbUdschrijvm-a, over muziek eu roueinguhe oudUcden
vul plutseliuge overgangen, zonderlmRe rede
neeringen eu paradoxen; en v.Uuinboldt luisterde
met ongewone belangstelling eu was verwon
derd eu verrukt over den interessanten krank
zinnige.
Nu afloop van het souper vond bq gelegen
heid om zqu gastheer even in het oor te
tluiuteren: Hartelyk dunk, miju vri n d, ik heb
mq mei de u zieke alleraaageuaa ust
ouderbouden." Hou heb ik het uu V", vroeg de gast
heer, gij hebt. geen woord tegen hem xeüegd !"
Zeker wel: Ik meen dien jongen opgewonden
prater l" Maar dat Is een bulachelqk mis
verstand, die stille be.tnarde oude heer was de
kiauftiiunige!'1 ,En wie waa dun degene,
dieu ik vuur krankzinnig gehouden heb ?" vroeg
tlumboldt met de gruuUte verbaziujf. Dat
was mguhear de Balzaal"
In Monaco aan de speelbank trachtte een
ophchtster, aan een heerdie gewonnen had, zqn
geld .afhaudig te maken, d»ur te bew«reu ilat
de inzcC van haar was Kewuest. Gq vergist u,
Madame," zei de heer, de inzet wa*.vau mg."
Neen," hield de dame vol, het geld komt my
toe." Wq moesten er niet langer over kibbe
len," hervatte de ander. Wilt ge hut viei de part
vul) de wm*t hebben?" Greug otemde de dame
toe. De heer streek echter kalm zqu gelii op,
eu sprak toen: Nu zult gy toch wel toegeven
dat net geld u niet toekwam; gij zdudt u an
ders -niet met een vierde vergenoegd hebben."
liet oude huismiddeltje bleek ook nu weer
probaat, te zqu.. ,
Goed geantwoord! In het militaire hospitaal
te Kaschaüstierf dezer dagen een soldaat, «n
werd met de gewone militaire eerhewqieu be
graven. Het geleide ondei scheidde zich echter
danidoor van de anders Kebruikelyke manier,
dat de soldaten met opgestoken bajunet het hjk
volgden. Een hooMolüoier merkte dit op, en
sprak tot deu dienutdoenden korporaal: Weet gij
niet dat men by een begrafenis niet met op
gestoken bajonet uitrukt?" De korporaal
salueerde en hernam: Ja wel, overste, maar de
overledene was een arrestant, en dis moet
met opgestoken bajonet vervoerd worden."
De firma Brester & U*, gedurende 70 jaren
hier ter stede handelaren in thee en koffie
verplaatsen Dinsdag a.s. hu i winkel naar de
Kafverstraat b/d St. Luciensteeg No. 70.
De welbekende rqkshond," y. Bismaroks
geduchte 'firai, heelt weer vaa »ch doen spre
ken, J>y' gelegenheid dat een deputatie van de
Altouaecne Industrieveroeniging audiëntie had
by den Kanselier. Toen de heeren tegenover
y. BUmarck plaats namen, ging Tiras als gewoon
lijk naast zyn baas in dan kring zitten. Iu het
vuur van het gesprak geatikuleerde een van de
heeren wat druk met een rol teektmiogen, die
hq in de hand hield. Terstond nam de hond
eeu dreigende houding aan, eu hapte een paar
maal naar de rol. De Kanselier maakte een
eind aan de vqandelqkheden.door den heer te
verzoeken de rol weg te leggen. Tiras ziet
ze voor eeu wapen aau," liet nq er op volgen;
zoodra het ergernis wekkend voorwerp
weggenomen was, zucht
plaats weer op.
de geduchte zqu oude
Mode. Apropos van kralen, men kan zeg
gen dat het geen mode meer is, maar veeleer
een rage," zoo besluit een der parqsche ver
slaggevers zyne modekroniek. Gitten, gouden
van het gesprokene niet te hebben lonne»
verstaan.
Ik ben big, dat anderen niets hebben gemist,
en er zóó veel van het hunue by'doen, dat er
op de voortreffeiykheid dier tooneebpelfts *it
Saeksen-Meiningen geen enkele aanmerimg is
te maken.
Ben ik nn niet heosch ?
84 Mei, -80.
J. A. Aio. Vu.
Xfnheer de Redacteur!
De heer mr. 3. R. Corver Hooft werd tet
lid der Provinciale Staten herkozen en dat
ofschoon het Handelsblad eenige dagen achter
wie
den Amsterdammers had verkondigd, dat
een kanaal naar den Rqn begeerde, osr
mogelijk dien man stemmen kon.
Niettegenstaande dit gewichtig a
de door Grondwet en Handelsblad aan
kandidaat, de heer C. £. G. Bunge
stemmen verkrijgen. Rekent men nu
lingen van Grondwet op 200 utem
zouden er door het Handelsblad slechts 154»
bewogen xqn om zich voor een kanaal. naar
Duitschland te verklaren. liet sou dus dpn
schijn kunnen hebben, alsof wüAmsterdammeiB,
geen betere verbinding van Amsterdam met
den Bovenrqn begeerden.
Het komt den ondergetekende voor dat
ofschoon de huudiog van het Handelsblad tet
het maken van zulk een gevolgtrekking IBar
en elders aanleiding zou kunnen geren, dpze
toch leer onverdedigbaar zou (jn. Schrijver
enUuvereu kWlen,paariên,yeêlkïrig'netwërk|dez«s toch.^die^zeirzijn stem op den
van kralen, men ziet ' ' "* *
cuirasscs, mantels en
mede overdekt; de zware gitten kragei
zoo goed de schouders doen uitkomen eu iedere
beweging van het lichaam volgen, komen ge
heel met de mode van den dag overeen.
,
niet anders. Franjes, l Bunge uitbracht, deed dat volitrekt 'pi
manteltjes, alles is er om den heer Corver Hooft te straffen, vo
are gitten kragen die 'V» houding bq de kaualeuwet ; als de Jw
Metningersr
oor
.... . heer
Corver Hooft f«evaardigde van Ain<tefidam
en niet van Almelo geweest was, zou hijJBven
hard voor het kanaal gestemd habben, als. h|
het nn er tegen deed; de amsterdaïMeh
kamerleden vragen niets minder angstvalli
naar hetgeen hun kiezers willen dan de.haer
Corver Hooft naar de a wen-'CU zijner
Almeloosche begunstigen; wie zich doiirover poos
maakt, kan geen rustig oogeuMik in zjjo leven
meer smaken. Toen ik met anderen dnn lieer
Bunge atemda, deden wij dat alleen omdat de
C. Hooft volbloed conservatief v, .aan
Waarde Redakteur !
.,
eegen
"
ons voor het aangezicht van geheel Nederlan
voor het dilemma te plaatsen: gjj hebt den
leen kanaal naar de Gelderache Vallei .hebben
j wq daarby niet gedacht,
Eeu kunstlievend Schouwburgbezoeker" ^derloeglid&ebtn*** ^
schynt zich m^uw nommer van 23 M«i, wer- SÜT^^S^ïlwrïS
kelyk bezorgd te maken, dat ik me
iveg zou weten; belast
aakjen, dat, gelqk het
zegt, in drie vloekea en eeu zucht"
niet is afycicetcn.
Ik zuümq eerst te verdedigen hebben op
het puut van te hebben aangeteekend, in uw ook
historieach weekblud, wat de guedgeluovige
Amsterdamuiers al van ^^ouwbu,^ , een groot getal dat dilemma niet hel
te hebben voor de eerste behoefte der hoofd jtcd.
Al acht ik zulk een daad gevaurlqk en belache
lijk, de redactie heeft dat vcor haar zolf te
maar ik acht het noodig de
af te leggen, dat zelfs van de .358
den neer Bunge hun ' _
ea
vraagt, -of met deze wetenschap het publiek
»akn«t i.. »l tfan «..Ja«.MA«». i~ 1 k
_..l-l:_1gebrek aan
uit
f 15,000 uitgegeven.~Seriëuzcr is de beschuldi
ging, dat ik liet privaatleven van den hertog
en eene hier aanwezige toonoelspeelster niét
zou ge-paard hebbeu.'' Mij dunkt, Mqnheer de
-Schouwburjibeioeker"! ik kan u hier de woor
den van Napoleon te-gemoet voeren: il n'y a
ici, monsieur, rien oTinconvenant que votre
obuervation". Gy zegt zelfs, dat men
,werkeIqk" omtrent hét morganatiesch huwelijk van
den Vo»t uit dezen of genei- hof kalender"
het (door mq meegedeelde) rechte" verhe
men kan.
Voords wordt er gezegd, dat ik naar het
schijnt" aanmerkingen" heb op het dekoratief
en de kostumes, waarmee Grillparzers drama- {
tiesch fragment Etther vertoond is. Inderdaad, |
ik heb daar aanmerkingen op; n betuigde!
het zeer onverholeu. Ik heb gelegd, dat men
dit perzische stuk niet behoorde Ui speten iu
eene stoffeeiïug aan niniviesische modellen
ontleend. Jammer," zegt de Schouwburg
bezoeker", dat wq hier wel met een kra-sen
uitroep, maar niet met eeu bewijsvoering te
doen hebben." Indien ik mqne kritiek niet
onderteokend had, zufl. ik werkelijk niet heb
ben mogen vergen, op mqn woord gelooid te
worden. JSükwam het my, in de gegeven om
standigheden, oniioodig vóór de
wetenschappelqke plaatwerken aan te wijzen, waaruit
men de kennis kan putten, die leidt tot de
door mg gemaakte onderscheiding. Zulke din
gen uit te leggen, bewuar ik voor mijne
kollegies; ik kan iu een weekblad geeu hoofd
stuk over koatuuinkuude geven, naar aanlei
ding van een protensiëus gemonteerd
dramafragment; al zegt de .Schouwburgbezoeker',
dat bet stellig tot de best gedaagde
dichtBtukken van Gullparzer behoort." Ik heb (te
vryheid genomen er van te zeggen, dat de
dichter een zeer moilern en heel onhandig
in elkaur gezet liefdesgeschiedenisjeu tasschen
Assürus en Est her fingeert." Ut' er nu een
euthüziast lieer opstaat, die plechtig verzekert,
dat deze kompuzitie uitmuntend, een der beste
van Grill(iarzer is, wat brengt ons dat
verder? liet moet wel zoo wezen,z«*gthy:
want waar een dichter historische uernouen, ge
lqk Ksther, Uaman, en Ahosverus ten tooneele
voert, kan het toch wel zijne bedoeling niét
zqu, iets modern* te leveren!" Zeker niet. Ik
ga zelfs verder: en geloof, dat er kunstenaars
zqn, die altijd bedoelen meesterstukken te
vervaardigen: maar zou dat den
mond.behooren te Klunen aan hen, die, met bescheidenheid,
een twql'el aan de voortreffelijkheid dier wer
ken in het midden zouden durven brengen ?
Mq komt nog altyd het melancholische, hu
manistische en idylliesch-erottéche van
Grillparzera Ahaaverus uls iets zeer modems voor.
Kan de .Schouwburgbezoeker" zich zulk een
stemming deuken in de Nebukadnezars en
Siudai)B|jalusseu, die ons door het kostuum
van Ahmverns voor den geest werden gebracht,
libre A lui: maar de meest gettkkréditeerde
usyriologen stellen er ons niet toe in staat.
De Schouwburgbezoeker" dénkt, dat ik de
moderne stemming den perzischnn Koning
wijt. Beschuldig vxeleer deu dichter", zegt
hq. Maar dut doe ik immers, my ' '
en dat neemt gy immers zóó kw
dat 'vergeten?
beweereu, da',
stuk vertouneu. wil, gelqk het is,?met al
zqn deugden en gebreken, men niet, door'
den tooneeltoéatel, die 'gebreken nog meer
moet daeu in 't oog springen. Men mag
nooit, zelta niet uit liefde voor d i historische
waarheid, handelen in strqd met de inzichten
en overiuigingeu van den dichter. Is er geen
harmonie te ««neppen tusschen eene historiesch
trouwe uitvoering eu den literairen inhoud van
het stuk, en wil .men de getrouwheid aan het
di te h t j noodige voor het ooge
dat belang weegt voor leder, vao Veil
_.. uok zq, zwaarder dan al hè. _._ _
eu net behoorde zoo zwaai- ook bq de redactie
onzer bladen te wegen, dat. zy het te ernstig
achtten om het als hulpmiddef by een
ver.Jp*zingsmanoeuvre te willen gebruiken, want pp
BUlk een wq« verliest het ernstigste zqa enujiig
karakter, en maakt weldra'aiisDpr'eken
nWtoogen niet den minsten indruk.
Iemand die etn betere verbinding
van Amsterdam met den Ri/n begeert.
Het Melkmeisje van Voorborg.
MgtJicer tle ftedacteur,
Uw geestige medewerker uit de Uofsjpd"
stelt in uw blad van 22 Mei 1.1. de vraag,
waarom het kermi-stuk, dat in den Haog^cnéti
Schouwburg vertoond werd onder deu titel
van: HET MELKMEISJE VAK VOORBURG,? in Am
sterdam genpeeld is als: HET MELKMKISJÏTAS
RUSWIJK. Ik haast mq er op te antwoorden,
dat het stuk nooit te Amsterdam is opgevoerd
en dat de Uaaz er de primeur van heeft ge
noten. Ook heb ik het Melkmeisje- nooit tut
Xt/swf/k naar den Haag laten komen, maar
wel uit VOOBDURO. Dit ftond ook duidelijk pp
de biljetten te lezen. Het stuk is door in ij
bewerkt naar het, Duitsche: Das Milchnt
achen von Scliöncberg. Het was mg dus tnmetök
onverschillig hoe ik het ttuk doop'e, mits e
doópncte in een der naburige Haairsche dorpen
getcekeud werd en zoo koos ik Voorburg.
Veroorloof mij nog een enkeln opmerking.
Toen ik zelf het stuk in den Haag zag «jo
len, werd ik wreed gefolterd door de vele
"besnoeiingen, die het stuk had ondergaan. Zelfs
was er n rol bijna van speel- tot zwqgrol
gemaakt. Soms hoorde ik vreemd op, dat «r
dingen werden gezegd, die ik nooit Irad
neerge.-chreven. Evenwel heb ik niet ? zoodj
uw correspondent gehoord, dat het
Melkmpisjes prak \nna-ntbrc... nmbroiae...
qmbrmiser; daarenboven staat ambrassee-moi in het
mitimscript zonder meer.
. Ter wille der waarheid, verzoek ik u,
Mjjaheer de ftedacteur l aan myne bedenkingeh'ie«a
plaatsje in uw blad af te staan, waarvoor t
u reeds by voorraad dank zeg.
M«t hoogachting:
Leiden, Mei 1880. Uw Dw. D.
. LSON VAN
Overzicht van de
vaa 22-28 Mei 188O.
De« w«k kon men besuld gnoitiy noemen, axrwcl
voor £nropee«chc ili Ameriktanirliémarden vilt er
nol! al aumualijke prijtvetkoteriog te terioeUeu.
De mr vuu merken, die het baitenlmiil OBI «mi.
deden d,n «ok d
j?het begin der mck heenekto. mMkle ipoedig pUrt»
T0or KO> teer willige jtemming door de unhondrwk
luugere New-Yorkcr nouwringcn.
De «teedt wortdurende guutigt btriohten uit
Amerilu, geven ille hoop. dat de otltiM. welke onlriB((i
vóur dto wsarden beitond, (poedig tot het vtrWeat
"l bth»""». De ontnugitea nn byn» ?!)« t|,ourw«gtti
'B","^11' vwmeaderend en («en tlzoo boap g»
Tcx! '
«
het eerste veituschte van ^«?gawsMt. Le,ni8g 1887. svsoceerd?
alle kunstupenimring. . ?_ r. . . * » ? pCu. Oeudleebinr, l « 2 p(JU
Wijt het zacht «preken betreft.... Ik heb wel i-spier- sis JulireBte. */4 iiCt beur te p!uts».
het dan zeker slecht getroffen. Ik keerde met Ale UuMi«he MaaufoBdwB iu boure ?tieminiig. .»>
een zeer benchaafd en volledig bewerktuigd Puadenvwrten >k t l/> pCt. beter. Uening l «O e»
Duitscher huiswoards, die mij bekende een derde 1SGO ztMi »'t i l pCt. williger. De Qoiterlwirfngu