Historisch Archief 1877-1940
1.
Wordt gevraagd tegen l September
Een Depothouder, F. G.,
kmdewn. Z« die «no goede clientèle kunnen
wibrVngen zullen de voorkeur genieten.
Drieven franco met opgave alwaar
inforniatien kunnen worden ingewonnen, onder net
mottoTSÏ5a«». aau het Idvertentiebureau van
G. J. TrUEME, ta Arnhem.
STOOMVERWERIJ
CHEMISCHE WA88CHEBIJ
VAN
1I.H* Eigenaars»
is 1üS!^S^J&ss^^
v-en'Xn-ct M'BtVi&sW's
Blad,
Weekblad
TE HUTJE
in de nieuwe stad, een net gestoffeerde VOOR
fe»as^^
fTnco Lett K Z, Bureau de Amtttrdam»*r,
Rokin 2.
HEERENHUIS MET TUIN,
Gebr.PALTHE, Ie Almelo.
letil « Aumt», Yliittsnut. 53, m wm te
toeiciM iederei tuwtó ei SPOISTRUT 65. n» waar 4:
tititin Mm» f oeisiu itrtttjMM«4«- __
CAFÉ Dl VERlENIBINê,
TAKSTEEU No. 15.
Felnstes Nilrnberger
Sommer Lagerbier.
PER «fc.*« l» CEST.
BIERBOTTELARIJ
VAN
Binnen- en Buitenlandsche
BIE K E W.
BRANDSPIRITUS, DE KASVEREENI8IN6,
e HccreU«rftcKt 11N»,
PER LITER. - Verkrijgbaar; aan de
??» Hl i PER LITER. ? MttKrngDMr, aan u« jn.vvrvu«> »^"» ? ? ?>
35 CtL.cSSft.^ïSSft«.«»TV*"T "LOE" ?«""""
OUD PAPIER.
Opgericht 1804
USTR F
VEH-MllSTliai.il «
tot d« volgende rente:
ronder voorafgaande opvraging. U's pGt.
met één dag vooraf opvragen». . Ir* ,
l , tien dagen . ? ? ? 2 .
i voor 2 a 3 maanden fixe 2' * ?
i Tevens bolaat z\j zich mat bet
! IN BEWARING SEMBN VAN WAARDEN.
Een en ander volgens Reglementen, aan het
Schultlinvorderings-Kantoor,
?Inde Jaren zj*ve*tl«ate .
Rotterdam, §clilefcade üo. **», «II Iie« M0^1*1"',, 000
»?*" ?*? »?????-* ii._uti.._ «u ?r..n..1itV«n dw&na ruim r 8O.OWJ
In ver»clilllende Uleuren.
L. W. GROOTE*
AMSTERDA^I.
rUCi wuruv t».**. **w|*«**»j?( ?? ?
vorderingen aanbevolen. liet ageert tot o
land,'op billijke doch vooraf vastgestelde con-1'
Prospectussen worden franco toegezonden.
door geheel
Nedermeauw*v B^.? ?-?? **ww« » ???»? ^
n. Brieven franco aan de Administratie.
een fraai
senteerd een iraai xit-jMVEjiiüT»? T"i
TUIN, gelegen op den besten stand van net .-BOFFERS, i-o^-^^,.??- -- ?
dorp. Adres onder lett. J F, b» den Boekh. , elk formaat en eiken p?3; alles wordt oo
J. S. DE HAAS, Paleisstraat 14, Amsterdam., To] , .._ ...... _.i.?j.»j?t^.
. -- - ?
PRACKTIGE VOORKAMER
NES 4 »T1S 8 ,
DE VERLICHTE KOFFER.
i.TASSCHEN, RIEMEN voorradig
in eut iuriu»at en eiken prijs; alles wordt ook
! volgens opgaaf ten beste geleverd in den kortst
l __l::l_*i *:M A lla Kin TI AH. 0n hmtanlA.nnBChfi
GEELS & G°.
Wariuoes8<raatY9**
Elke dag rersch gebrande Koffl*. j
Ie soort JaTa, 5» et.
Fijne, lekkere China Thee. 90 100,125 et
28. Prias Hendrikkade hoek Martelaarsgracht. 28.
alle moge l IJ»"- soerteu «Landbouw-, Snilds-,
*
Eeve".:^^^
Artikelen. ___ ?
ten beste geleverd in den kortst *ime, leusere unma *u«, ?, "?-. stof
Alle binnen- en buitenlandsche zeer zwaar, geurig en wftterhoudend ,5101
? - ?? ? '--'"?'-'en Gruisthee, GO, 70 en 80 cent; beste wuie
en Baster Suiker tot de laagste prgzen.
DagelUk* bemorfjd aan hul».
voorheen M, PILOER.
coi reapondontie is.
Heerengracht 337, Amsterdam.
-,«*»? Voorkamer ' bü de Boekhandelaars M.
SCHOONEYELÏ> k JOON. Beursstraat 2.
HUIS TE KOOF.
Door verandering van zaken TE KOOP:
een drooz, zuiver HUIS, Open Plaats, Achter
huis en Onderhuis, groot 86 Centiaren, staande
op het beste g^eelte vandeEgelantierssracht.
BVieve-n franco Lett. A O. bureau De Amster
dammer, Rokin 2.
SïWHVAART-DïïïnïN
WIE EET NIET
otJT
nebben de eer <e
be01»
BRUSSEL en GENT.
S A AR BRUSSEL (zonder overlading).
bl«ft
F
Co.,
n»e«er,
«e nieuwe
iCAVOSTA »K OBO & HMJlf
a f *5.- per mille,
Wekelijksch des Donderdags ochtends vroeg; goederen .moeten daags te voren aan ^ Portland.cement, Knlnht Bevan
Boord bezorgd worden. ' i Schotsche vuurvaste Steenen.
TE KW%en7oedgetimmerdHUIS,liefst MAAR «EXT (OlCt OVei'ladillg t? RottCrdttDl). E?e ?te Steenen,
^_*« ?._.,-*___ «?j »? ????d,. -Wekelijks des Woensdag ochtend vroeg; goederen alhier moeten des Maaüda«r:
boord bezorgd worden. .. UTIVTFV
Informatién, bij de AGEMhIH
? een oe
met Winkelhuis. «en goede rente gevende.
Dieven franco, lett. A A, Bureau van dit
Blad, Rokin 2. ___
te
_ __^_ ___
raagt e Koop een partij
TEENEN, tot uitvoer naarEnSela?d-,ra
Franco brieven, lett. X X, Bureau de
Amste rdammer, Rokin 2. _ ' '
Te Koop aangeboden:
Eene groote partij -BÓTTINES (Heeren en
van der LOO & BERTEN,
UIT DE HAND TE KOOP
A.STUL.
swrgeJcMJB a f »O.-,
alle4«oortcu zeer geurig eiisiiiafceHJk,
wandbekfeêding. | hebbeu verkrijgbaar gesteld.
Xsphaït-dskleder-carton-cuir. Eenig» agenten
S van P. DESFEUX. te Parffs. i
DE PRIJSCOURANT
{&5&iS&^*~X*+'
. oeel,
JEe^Diadeem . . . . . r».*»
'Een l''a els Achtervlecht . *?&»
l Een Va els dik
Bouwgronden,
ter
Voortdurende
laffe prijzen van alle no
TEL», STOFFEM, B.^
-te scHEVJMUAtoJux, enz. al*inedc van een ^rootc partu
grootte van ongeveer S«,OOO centiaren. J A P O IV S T O F
l/j c_
Een els dik
l Een 5/4 dik . . ?.
Seheidings van af. . ,
. Goede sterke Krullen van af
IffCWOOll Krullen ~
3.SO.
«.50 en f *.
»W 't paar.
6.KO en nooger
PfiMHiLES, KLOKKEN, WEKKERS, enz ,
'vroeger Korte Lijnbaansteeg 6, is thans
gevestigd
Lelitgraclit bij de Heercngracht 6.
A
Voor ?15
:ik, na '
uitgevallen haar T.«.?
en billijk berekend, by
kapse!
kapsel
juu mot UEironQOtcr v** ^ uv> ????
de Pendule met slagwerk f 21.?.
en onvoordeelig dus deze
Pen___
Ten gevolge liquidatie verlangt de '
van bovengenoemde Terreinen « B
Villa's deze in Jcoop over te doen.
èuMtiee ligging Wf stoomtram en kanaal maken
?iïïrSrr.Sen' toor bebouwing «er geschikt
ook voor den aanleg van Fabrieken, terwijl de
VüL'« ïéer Roede renten afwerpen en
voorbeffing van'ïapitaal zijn aan te^bevelen,
Koop
Ze*n brieven .«&**?*? '
yverstraat hoek Bagijnhofsteeg 132/134.
Korte Nlezel,
yetder.ig myn MagazUn ruim
alle soorten vergulden, marmeren en bronzen
en zilveren
HeerenEenige houders van dJt artikel.
Alleen geschikt voor Lakens en Hemden.
No. 300. 6/t breed, 52 el, /
13.No. 400. 6/4 breed, 52 el, /
14,Mo. 600. 6/4 breed, 52 el, f lb.?.
No. 300. 5/4 breed, 52 el, f
10.Ko. 400. 5/4 breed, 52 e, /
11..?Xo. 500. 5,4'breed, 52 e , ^ 12.?
No. öOO. 5 4 breed, 52 el, / 13.?
SINOEI
Originele Naaimachines,
> meest gezochte Naaimachines der
u reld iüu te A.MLSTEBDAM. uitsluitend
vi'vkrijgbaar in het iildaar:
25, Kalverstraat, 25.
Bevestigd Generaal-Depüt der SIII GE
RM A A T S C H A P PI J, alwanr ook naaima
chines van alle systemen spoedig en goedkoop
gerepareerd worden.
J, W. Ai BOlNGt
MAATSCHAPPIJ
MUZIEKSCHOOL ?«??,??
HE\DRiKK4DE«o.^/ERKENDEN STAND
' » l&lS-
pen van »cheernie»»en
verzonden.
aite >tuie jjmuei» »- ?
Uitrustingen en Overhemden naar
ZWARTE
ZOMER
m- Inschrijvingen van Leerlingen hebben plaats:
'et 27, 28, en 29 Juli a, s,
in an het Lokaal, alwaar Prospectussen graf
De Directeur,
JT. KOEK.
afdeëling ?INDUSTRIESCHOOL"
Het BESTUUR der Imlustrieschool" van de «?
' ' voor den Werkenden Stand, heeft \aQ,
STRUKKACHELS,
5 hou«s O hout» 9 lioiKs t> iiouts
'
Kalverstraat !*%«, Aiusterdam,
Prijsnoteeringen aanvangende 12 Juli 1880.
No, 2. Stofthee ? 1,10, No. 5, Souchon ? 1.30,
.» HO, No. T. Pecco Souchon ,1,60.
Overige nummers volgens Prijscourant.
Eene aroote Part ij supra fijne zwarte Zomer ^5i00 /6.OO 7«.OO /*».eO.
hlebet hebben wüontvangen,_.!4bree<l, tegen 1-^^ LKI'EKANTKX ftO.OO ftl.OO
a LEDKKANTEN' f ».OO en f 8.IIO
'Stalen door hetgehe^Bük.^
Kokin 26, Amsterdam.
met Springveeren, g
NOIZEN '
oten en geslagen
met en zonder circulatie, ruime
aorteering KINDERWAGENS.
ocy»*««wcf v. n. '
Prospectusten en inlichtingen znn te beko-!
men bij den Heer F. T. SM1TII Directeur der |
School, P. C.UooftstraatlWenaanhetSchool-,
gebouw, O. Z. Voorburgwal, 3.
Het Bestuur der Maatschappij,
J. II. LELIMAN, root-fitter.
F. MEYBOOM, Secretaris.
Het Bettunr der -Industrieschool",
C. VAN HEEMSTEDE OBELT, Voorgiiter
W. P. BEKKING, Secretaris.
ingelsch Kleedingmagazijn
MANNHEIM & Co.,
Meuwem.ijk, 190,
J. II. HAMERS.
IXTflO»! U Vf l* W U i-' *J ** i» >* suvvx»»
GESCHILDERDE ROLGORDUNEN (in alle soorten en dessins),
Groote sorteering
[Reiscostumes, Reispaletots
IN DE NIEUWSTE MODELLEN,
MEN- EN «E ËllKEIffl
Ciocdkóoiic doch vaste
Prijzen
INDISCHE UITRUSTINGEN,
BRILLEN,
voor eiken leeftijd, welke zich door ujtmun.
, tende kwaliteit en billijke prijzen buzonder
l ^De^ZON- en STOFBRILLEN zijn steed»
'in diverse kleuren voorradig. Reparatien
; spoedig en goed.
. Siiyl
, J -*T8
Urliaiius-Pllléii
bereid volgens het, KCHTÉ recept van
«n zeer nuttig in ongesteldheden -.. <,
tieilzaam voor de sptisverteering, uitmunten^
tegen gal, scherpte tn 't bloed en huiduitslag
zacht laxerend w sl&mafdrilvcnd. 37'rj, Ct
de doos, verkrijgbaar te AMSTERDAM b«
CsjÉBAX A Co.» Iliitii/eawej. tó. (Blïl)
A T. TKtJtJi, Pahiuti'airt, 23.
1P j. A ERTS* Zl»., A'./T. rcwriaryic., 231
A »V.«BOOTK, Kaltenlraal, 43.
n V.BAWTBHIKU, Vtrccl<ttcht,tT<u
B f, MKRTEXB, Kttreuilraal, 18.
J W. HKLVWIT, VwMkadt, 80.
Mem uimcMtexlek voor inn*anls*elt
f" E k doosje ii gelaht ca gettempe
t de han<ilteelc0ittiig ran de rprvasrdigers
Wed. KUENEK Sc ZOON, CJiemisten\
- en
VKHOER -AIAK AHTlKKtE* TOT KOXW ERIXO.
'HT BIJ PE HMEOELSTRAAT. 773. AMSTERDAM.
Articles de Paris et de Vienne.
uts ENVELWPEX. TJAKPQRTE^EULLES,
PORTRET-ALBUMö;ZAK-NECES5AiHES,POUTEMOSAIES1SIGARESKOKERS>
^ __ EGRITOIRES. etc. _ ; _ ' ' : '' _ ?
OVERHEMDEN-FABRIEK,
betreft, als billijke prgze».
l
N°. 162.
DE AMSTERDAMMER.
A°. 1880.
WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Vmehjjnt fedmn Zondagochtend.
Uitgmn: BLLEBHAN, HAEMS ft O».
' Kantoor: Rokin 3.
ZONDAG l AUGUSTUS.
Abonnement por 3/nu . . . M Oto. fr. p.p. 75 Ct».
A&o&oerlgke Nunaun & >
Advertenties per regel... . . . . . . . . . 1B »
INHOUD
DE VERKIEZING VOOR DE TWEEDE KA
HER. ? POUTIEKE OVERMOED, door J C
de Mam Oyeu». ?FEUILLETON. >tIK DES
K8BKER. Naar 't Fransen. - STAATKUNDIG
OVERZICHT. ? GEMEENTEZAKEN De
kweek?ohool voor de zeevaart, door H. Th. Boelen. ?
Uit de Mouitad. door O. ? uit de Hobtad,
door J. A. de Bergh. ? Uit de alentelatad,
door Jan H. ? Uit de Scheldeatad. door
Helehior. ? KUNST: Liefdadig» dame», door
J. T. M. Jr., enz. ? LETTERKUNDE ?? Bet
koniagtkmd, door J. Winkler Prins, door V.H.?
Jean Jaeqne* Ronasean. Emile of gedachten
over opvoeding. ? Licht en schaduw, door
Qeorge Hartwig. ? Lord Lucifer, door Robert
Kamerling, door M. 0. van Hanen, eni. ?
Vlinders, door J Bagno. ? Da kinderen van
Don Qniohobte, door E. Cabo. ? STATISTISCHE
EN INDDSTBIEELE HEDEDEELINQEN.
ALLEBLEI. ? INGEZONDEN. ?
EORRESPONDElïriE. ? OVERZICHT VIN DE
EFFECTENHARKT. ? HanéeUoverucht der Week. ?
Veilingen. ? Burgerlijke Stand. ? T* huur
lijnde woningen. ? ADVEBTENTIÏN: Schouw
burgen en*
den besten wil uit dit tijdvak igner almacht
ets anders kunnen noemen, dat geen absolute
afkeuring verdient, dan de schoolwet? En
zelfs deze wet, die naar aller meening even
goed door Heemskerk als door Kappeyne bad
cuonen worden verdedigd, wat toonde zij
duidelijker, dan dat de premier aan niets minder
aechtte, dan aan beginselen?
Dit #00/3 der liberale partff, steeds ad vokaat
en nimmer ernstig staatsman, achtte het niet
neneden zich in zjjn rapporten nopens de
aederste onderwerpen een «pottenden toon aan
'e slaan, verzuimde in bet debat, als het den
durus adversarius gold, niet de onwaar*
digste exceptie, en veroorloofde zich niet
zelden een hooghartigheid, die men slechts
duldde omdat de omstandigheden tucht ge
biedend voorschreven. Wij vragen wat deed de
heer Kappeyne? Hij bedierf de wetgeving op
DE VERKIEZING VOOR DE
3de KAMER.
Geheel Nederland heeft bet oog gevestigd
op den verkiezingsstrijd, welke in de Hoofdstad
wordt gevoerd. Zelden wekten de debatten
der kiesverenigingen Burgerpligtpn Grondwet
zooveel belangstelling bg het publiek ook bui
ten Amsterdam, zelden, mogen wy zeggen, was
de beslissing door de liberale kiezers te nemen
van zooveel gewicht.
*? Kappeyne, het gewezen hoofd der liberale
' partij, die door zijn gebrek aan ernst en over
tuiging, door zijn lichtvaardig uitgesproken
eisch van grondwetsherziening, nauwelijks een
jaar geleden, de grootste verwarring «lichtte en
bg zQn heengaan die party overleverde aau den
smaad en spot van eiken tegenstander, wordt
door eenige zijner vrienden voorgesteldjojs.J»
:raa¥Uig»Ve' nian' óm'ïm'stSfdanFliï cte Kamer
(te vertegenwoordigen» ..'... .
t De hoofdstad, zoo heet het, behoort de eer
te genieten, het hoofd der liberale party naar
? het Binnenhof te zenden.
f' O Goden! welk een ÜOOFD der partij, en
iilk eea IER voor Amsterdam!
J/Waren twaalf maanden tijds genoeg ons alles
il doen vergeten, en weten we, omdat enkele
stukken geheim bleven, ? niets meer?
Die vraag is geoorloofd, ? doch gelukkig
moet het antwoord ontkennend luiden. De
treurige geschiedenis ligt nog versch in het
geheugen.
Ieder herinnert zich hoe mr. Kappeyne in
Nov. 1874 een redevoering uitsprak, waarin
hu een staatkundige geloofsbelijdenis ontwik
kelde, welke hem het vertrouwen deed ver
werven der liberale party.. Hoe h$ eenmaal
' als hoofd dier partij aangenomen het ministerie
Heemskerk van de groene tafel verdreef en
eindelijk zelf aan 't roer gekomen, gedurende
- twee jaar der liborala partij niets andera dan
teleurstelling heeft berokkend. Wie zal met
Het tiental vrienden van den gewezen
premier cal zich b(j hem aansluiten, de be
kende manoeuvres zullen te baat worden ge
nomen en er zal een verdeeldheid ontstaan,
die niet het gevolg U van verschil van begin
selen, maar van persoonlijke sympathie en
antipathie, van oude veeten, die tot niets anders
leiden dan tot het treurig, onvruchtbaar
gehsspel, waarvan de liberalen partij, tot haar schade
en schande, zoolang het schouwspel heeft
geleverd.
Uit een staatkundig oogpunt beschouwd ach
ten w;) de verkiering van Mr. Kappeyne een
ramp voor de liberale part i) en de Tweede
Kamer, een ernstig gevaar voor het vaderland.
y zullen ons niet storen aan de schoone
woorden, waarmee de ergerlijkste feiten in een
gunstig daglicht worden gesteld. W(j hebben
geen lust in polemiek. Voor hen, die een
gebet stuk van middelbaar en hooger onderwijs
in de oogen der leeraren, hg stak den draak
met de wenschen der geleerden, hy benadeelde,
in zake de kommissie van rijksadviseurs, de be
langen der kunst De geheele liberale party
klaagde in en buiten de kamer en toen de
liraburgsche belastingkwestie door hem, op zeer
anti-liberale wijs werd afgehandeld, zag dit
Hoofd der party de meeste zijner leden zich
tegen hem verklaren. Voortdurend aanleiding
tot misnoegen gevende, werd het vertrouwen
in z\jn staatsmans-wysheid steeds meer geschokt,
en toen h'rj eindelijk met den eisch van grond
wetsherziening Z. M. naderde, bleek het, dat
dit Hoofd der party zich niet eens by en zoo
gewichtige aangelegenheid om de eenheid in
zjjn ministerie bekommerde!? toen hy eren later
afscheid nam, was de verdeeldheid der party
heviger dan ooit te voren
aren te Amsterdam bekleed heeft, is waardig
Ie hoofdstad te vertegenwoordigen. Met gloed
>epleitte hy als minister de belangen van onzen
tandel en scheepvaart, ? en hy liet hut niet
>y woorden alleen, ijverig zocht hg naar de
middelen, om hetgeen hij noodig achtte tot
stand te kunnen brengen.
Wil men dut rust in de Volksvertegenwoor
diging, behoud van het Lüidig ministerie, opdat
de hangende wetsontwerpen worden afgedaan,
acht men het noodig, dat de liberale partij tyd
lebbe om te genezen van de diepe wonden
Jaar door de avontuurlyke politiek van Kap
peyne geslagen, wenscht Amsterdam naast Tak
een warm, kundig en degelijk voorstander van
zgn Rijnvaarlkanaal naar 's Uage af te vaar
dige, dan brenge men op Dinsdag 3 Augustus
zgn stem nit op
heugen bezitten, dat de geschiedenis van
verleden jaar zich nog herinneren kan, is dat vol
maakt overbodig, voor anderen zou het nutte
loos zgn met woorden te strijden, waar
daadzaken zelfs niet kunnen overtuigen.
Als Amsterdammers hebben wg echter nog
aan één punt de aandacht wijden. Nogmaals
een FEIT.
Toen de Tweede Kamer, onzaliger gedach
tenis, de kanalen wet behandelde of mishandelde,
was Kappeyne, ? het zoogenaamde hoofd,
de machtige geest ? .eerste minister. En op
welke wijs behartigde hy toen 's Lands en Am
sterdams belang?
De welsprekende ad vokaat, na eerst de Kamer
door zijn gedrag ontstemd te hebben, fteeeg,
geen woord ter verdediging van dat ontwerp
werd nit zyn mond vernomen.
Waarom zweeg de premier? ,
van zaken? Waarom kwam men niet in het
beloofde land, dat in 1874 der liberale party
door dit Hoofd werd voorgespiegeld? Wy
denken aan het merkwaardig Gidsartikel van
prof. Bugs (Januari 1879). Toen was de nood'
lottige krisis neg niet aangebroken, maar
sprak de bezadigde en kalme geleerde reeds
een oordeel over Kappeyne uit, dat, bg alle
waardeering va'n des ministers groote
kapaciteiten als redenaar, hem gebrek aan warmte,
aan overtuiging en aan liefde voor beginselen
toeschreef.
Deze man kan geen Hoofd der liberale
par tg zijn of op nieuw worden. Als advokaat
en rechtsgeleerde is hy groot genoeg, als aan
voerder van een zwak leger, dat uit zyn pres
tige, hit zyn geloof en geestdrift haar kracht
moet putten, mag hy niet in aanmerking
komen. Integendeel. Zoodra Kappeyne weer
in de Kamer terugkeert, is de verdeeldheid
onder de liberale partij, die geneigd is zich
aan hare bezigheden , met meer ernst dan
vroeger te wijden, aanstonds losgebroken.
Dan bewast dat zwijgen tevens, dat Kappeyne
gevoelde niet den minsten in vloed op zij a leger
te kunnen uitoefenen. En hg zal het Hooft
der partg moeten worden ?
Pe Amsterdammers, voor wie het Rijnvaart
kanaal alles is, hebben naast Froger, ?
den voorleecr, niet Kappeyne den
noodig.
OliEICH.ilAK daarentegen heeft als mi
nister van financiën zich in het vorig kabinet kor
daat gedra'gen. [lij bracht de financiën op een be
teren voet, en had den moed een effectenbelasting
voor te stellen, die in anderen vorm, door Vis
sering werd opgenomen. Als serieus, praktisch
Mr. J. O. Ülcid.nian.
Het belang van stad en land zyn bjj deze
verkiezing op ernstige wqs betrokken, kiezers,
komt dus trouw ter stembus!
jesteld. Men i» het >ieh al te wel bewust, dat
tet gros der kiuers voor de verkiezingen
voltoraen koel is en er allicht enkele zoogenaamde
eiders te vinden ijjn, die zich gevleiff gevoelen
met het gunstbetoon van de stamgasten der
koffiekamer en wier aldus gestreelde ijdelheid
een waarborg is voor*itip.te gehooizaacuheid
aan het aldaar gegeven wachtwoord.
Dit bewustzijn verklaart eei.igermate het
anders geheel oubegrfjpelöke feit, dat de weinige
aanhangers van Kappeyne in de kamer daags
na het overlijden van Mr. Van lieukelom te
zamebscholen, om tot vervanging van den
laatsten door Knppeyne te besluiten, net verlangen,
den generaal weer in de Kamer te zien, mag
hun niet euvel worden geduid. Het is lastig
ondanka de nabyheid tusschen Noordeinile en
Uinneuhof, om wanneer men hitr moet werken,
voortdurend van daar zyne bevelen te gaan
inwinnen. Er kunnen zich in het debat gevallen
voordoen, waarop niet was gerekend, terwijl
de afwezige generaal, hoe bekwaam ook, het
terrein van den strijd niet zo > nauwkeurig kan
beoordeelen, dat zgne manoeuvres alt jd doel
treffend zullen blyken.
Politieke overmoed.
De pols van Nederland klopt flauw, was
eenmaal Tnorbecke's stelling, toen men in zijne
tegenwoordigheid de hoofdstad van Nederland
met den slagader van ons nationaal organisme
vergeleek. Thorbecke vergiste zich niet in zijne
beoordeelin? van Amsterdam, en Amsterdam
trok zich het verwijt van flauwheid aan. De
kastijding was der hoofdstad een prikkel tot
meerdere inspanning en ernstige krachtsont
wikkeling. De heilryke gevolgen zijn niet ach
tergebleven. Zouder aanmatiging, schoon met
zelfvoldoening, magde Amsterdammer het feit
opmerken en opteekenen. dat de breede vlucht,
die Amsterdam in de laatste jaren eenomen
heeft, het voorwerp is van de vrijwillige be
wondering door de 'meest ontwikkelden onder
onze landgodooten. Amsterdam mocht zonder
blozen het standbeeld van Thorbecke binnen
zijne muren oprichten, overtuigd, dat
Thorbecke, ware hij thans tot beoordeeling geroe
pen, zonder ironie de hoofdstad den pols van
Nederland noemen en aan dezen zonder aarze
len een gezonden en kracbtigen slag zon toe
kennen. .
? Hét valt echter te duchten, dnt in één op
zicht het verwijt van flauwheid niet geheel
zou worden he.rro>pen. Op het gebied der po
litiek is Amsterdam nog wanhopig achterlijk.
Het is nauwlgks te geboren, dat de organieke
wetten, die aan de burgers van den
neoerlandschen staat medewerking aan de publieke zaak
als recht en plicht toekennen, den leeftijd van
ruim dertig jaren hebbeu bereikt, wanneer men
acht geeft op de wijze, waarop 'in Amsterdam
bruik
jj een
vadeibndsch euvel, zeker is het, dat het
nervan de staatsburgerlijke richten wordt ge
gemaakt. Onverschilligheid voor politiek zj
man verklaarde hij zich tegen een onvoorbereide gens heviger woedt^dan in de^hoofJetad^ Een
grondwetsherziening, toonde zijn overtuiging
lief te hebben, en echt liberaal te zy'n, daarhü
der gevolgen van dit bedenkelijke verschijnsel
ia het bewustzijn in onze politieke kringen,
dat met Amsterdam alles kan worden
begonde hervorming eerst begeerde wanneer hetjnen óf gewaagd. E-u zeldzaamheid is het dan
volk er duidelijk om vroeg eu Kamer en mi- £?-; £ ^r^zi^o^
nisterie behoorlijk tot overeenstemming omtrent' vervulling té 's Gravenhage in een koffiekamer
zulke belangrijke punten zouden zijn gekomen.! °P. het_ Binnen- of Buitenhof woi-dt
vastgeQleichman, bekend door zyn werkzaamheid
op at
sfeld. .
er wordt-met Amsterdam gesold als gold het
Om het kind bij den naam te noemen,
in zijn hooge betrekking, die h\j gedurende een kiesdistrict uit louter boerendorpen
saamIlet leuer der getruuwBü hoeft borend eu
groote behoefte aan versterking. Wel was on
langs oen Tak van Poortvlietgewonnen,maareen
van Tienhoveo en een van Heukelom, schoon
op zeer verschillende wijze, verloren. Breng
Kappeyne in de Kamer, dus redeneerden de
getrouwen, en ons vijftal zal weldra tot vijf
en twintig zijn aangegroeid.
Nog ééns, sommiger wensen naar den terug
keer van Kappeyoe op bet politieke tooneel
is begrijpelijk; onbegrijpelijk en voor Amsterdam
beleedigend is het, dat naar de hoofdstad werd
omgezien, om dezen wensch in vervulling te
doen gaan.
Amsterdam en Kappeyne! Scherper tegen
stelling is nauwlyks denkbaar. De stad der
Oud Hollandsche deftigheid en de snaak bij
uitnemendheid. ? De stad van de krachtige
daad en de man van den üdelen galm. .? De
stad af keer ig van politiek geknoei eu de politieke
waaghals. De stad, om met het concrete te
besluiten, die de Kanalenwet boven alles ver
laagde en de man die haar tot stand komen
deed mislukken.
Dei ondanks, moest bet worden beproefd.
Fortuna audaces invat, en tot de andocee
behoort nu eenmaal Kappeyne. In Amsterdam
bemoeit men zich weinig m«t de politiek;.dat*
gene. waarvoor men onverschillig ii, wordt
spoedig vergeten en de bezige Amsterdammer
heeft slechts tgd om het handelsblad te lezen
dat dag aan dag den waaghaK die van het
koord naar beneden tuimelend zijn welverdien
de straf ontving, tot een martelaar verhief.
Ditmaal heeft men buiten den waard gere
kend. De herinneringen aan den üomer yan
1879 zyn te versch om nu reeds voor nitge wischt
gehouden te worden. Ditmaal zal de moed dar
Kappeyuianen overmoed blijken en de pogiag,
om Kappeyne weer tot politiek houfd te
veriieffen, uitloopen óp de nerhaling vnn liet in
1879 door de publieke opinie over hem gevelde
vonnis.
Dit vonnis berustte, wie herinnert liet zich
niet? in hoofdzaak op de drie volgende gron
den:
l*. Kappeyne heeft het tot stand komon der
kanalen-wet onmogelijk gemaakt, ü.-heel on
verwachts werd in het voorjaar van 1879 aan de
' liberale party in eene harer party-vergaderingen
de eiach door Kappeyne gesteld, de kanaU'D-wet
onmiddelijk in behandeling te nemen. Toen
enkelen tegenstribbelden, werd de eisch
verJ scherpt door de bedreiging eener crisis.
i Toch verzekerde de leider, dnt schoon' niet
! de keus van het tijdstip der behandeling, de
{beoordeeliDR der wet zelve no^thans aaq
! ieder der leden van het party verband werd
vrqgelaten. Deze haastige behandeling van het
FEUILLETON.
IN DEN KERKER.
I'IT HET DAGBOEK VAX «EN KIIULIST.
(Naar het Fransch.)
Ik herinner mü noe hoe myn hart klopte,
en hoe het dicht kneep toen ik voor het
cerit hoorde dat de deur mijner cel achter
mij werd gesloten. Ik 'verwachtte niuts
vreeselyks; bok was de gewaarwording die ik on
dervond eer nieuwsgierigheid dan vrees. Do.
geliede geheimzinnige omgeving, dio zeker veel
vèrschrikkends had, al de maatregelen welke
men voor mij, den zachtaardigste ouder de
vreedzamen, nam, wekten by m (j in 't geheel Reen
afgiyzen op; ik vond er eerder ietsbelachlijks
in en 'ik lachte.... .
Tot tijdverdrijf begon ik mijne cel te
ouderzoeken. Zij wa< zeven voet lang, en vry hoog
van verdieping. Het eenige venster was met
/ dikke ijzeren traliën voorzien. Ik bemerkte dat
' mijn nieuwe woning te klein was om er in op
en neer te stappen ? de eenige bezigheid die
mg voor het oogeublik overbleef. De geel
ge' verfde muren waren bedekt met opschriften)
welke echter zeer moeielijk te ontcijferen waren,
want de zorgvuldige hand van den staroj 1)
had haar best gedaan ze uitte wissehen zoodra
zij verschenen waren. Na veel inspanning ge
lukte het mg dit te lezeü: »Vae victisl"
Tegen een der muren was een bed geschoven;
, een emmer stond in den hoek, een heel klein
tafeltje en een stoel maakten het huisraad uit.
Toen ik mijn onderzoek volbracht had,
bemerkte ik plotseling met schrik dat ik niets
te doen had. liet was niet later dan zei nur
in den avond; ik wierp my gekleed op mijn
1) Ontsier.
leger en dacht na over mijn toestand: wat
moest ik antwoorden, Aoe moest ik antwoorden
bij het verhoor? Zou men mij hier lang ge
vangen houden ? Zon ik veroordeeld en gestraft
worden of niet?.... Maar ik had geen macht'
over mijne hersenen en kon niet meer denken.
Eindelijk sliep ik in, hopende dat de nacht
door het rammelen van
raad zou schaffen.
Ik werd wakker
sleutels, en het gekletter van sporen en sabels
over een steenen vloer.
liet was nog geen dag.' Do deur mijner cel
maar de vloer piepte eu élk oogenblik liep ik
teijen eenig huisraad aan; bg het minste
geluid kwam de oppasser op myn deur af;
dan hoorde ik de schuif van het spiegaatje,
dat op manshoogte was aangebracht knarsen
én zag ik er twee oogen verschijnen die mij
beleerden. Om aan dit bespieden, een einde te
maken hield ik op met heen en weer loopen;
ik zette my neder op den stoel, met den rug
naar de deur gekeerd.en. dacht onwillekeurig
na over de omstandigheden die mij op deze
plaats hadden gebracht. Ik besloot m(j voor
ug open en een soldaat .trad binnen. Uyjte bereiden op alles wat de toekomst nog voor
een servet over den schouder; terwijl hij mii kon verborgen houden: ?God.heeft ons lot
in de eene hand eene brandende kaars hiold in zijr.a hand! dacht ik; ik wist ook ?dat er
droeg hij in de andere een kom en een water
kan. In do post der deur stonden een schild
wacht en een étarchoi 1), stom en onbeweeg
lijk als twee beelden. .
?Hoe laat is het?'1 vroeg ik aan den soldaat,
terwijl ik mij uitrekte.
?Ik zou het u niet kunnen zeggen!'1 was het
antwoord. - .
-Maar zeg my toch is het reeds
ochtendstond?"
?Ik zon-het u niet kunnen zeggen l" Ik bar
greep da.t het hem verboden was tot mg te
spreken, en mij omkeereude hield ik op met
vragen; onwillekeurig overmeesterde rari een
gevoel van toorn over de nederlaag welke ik
had ondorvonden. 'Terwijl ik opstond bracht
men mg thee. Weer het gerammel van sleutels
en sporen.... De deur wordt gesloten en nog
eenigen tyd hoor ik de echo van zich verwij
derende voetstappen.
Eindelijk kwam de dag.
Ik vond op mgn tafel een réaotiounair blad,
waarin ik' begon té lezen, maar de inhoud hielp
my niet om den onaangenamen indruk weg te
nemen, welke het onbeduidende voorval van den
ochtend op mij.gemaakt had; integendeel, hu
verergerde dien.
Ik wierp mijn boek spijtig op den grond, en
probeerde in'mijn cel op en neer te loopen;
. 1) Onderofficier.
, ivns put.-impti' woortlon uirt
dio, uit hun kooi. .we£f orlitgen.
1U AJLJUU U11UU * UBVUb' J& , 1& ? «TI9lf UUIV wUBt Vf
ver verwijderde, plaatsen waren" 1) en ik her
innerde my ?dat er ecu arbeid bestond van alle
lenoegen ontbloot" 2). AU een goed Rus nam
ik al die mogelijkheden met koelbloedigheid in
overweging. ? Eu toch,'.... wist ik niet vooruit
wat mij wachtte? .
Wat betreft de opofferingen eu ontberingen
die er voor my persoonlijk, en voor hen die
my dierbaar waren uit konden voortkomen....
dat alles wai van te voren reeds sedert langen
t|jd op de eene of andere wijze besloten. Daar
was niets meer aan te doen, en niettegenstaande
dat was het my als zou mi) het hart van droef
heid breken als ik dacht dat ver, zeer ver ver
wijderd, op een afstand van twee duizend
ventei 3), twee oude measchèn leefden die
dag, na een werkzaam leven vol strijd, en dat
ig jniat van dien jongeling de middelen en de
hulp. wachtten om die hoop vervuld te zien....
dat die twee oude lieden, wanneer «g hoorden
«aar ik mg bevond en wat m(j wachtte, wel
'eeni op een andere wgie rust zonden kunnen
vinden, daar waar smart, tranen noch zuchten
meer zyn '
1) Süwriö.
l) dwangarbeid. ,
3) Een vent« ii ongeveer «en KilemeUr. '
Den cehaelen dag martelde my dat zelfde
denkbeeld. Om twaalf uur bracht men my mijn
middagmaal; ik kon niet eten. Was het nog
te vroeg of was myn zenuwgestel te zeer ge
schokt.; ...
Dien dag begon hè t verhoor. Het werd meer dan
een maand lang met tnsschenpoozen vervolgd.
Als ik nu terugdenk aan dien tyd, schynt
hij my het ijlen eener brandende koorts toe.
Mgn hoofd werkte dng en nacht zonder op
houden; ik moest ahijil door bedenken, zon
der heit i'i'n enkel oogoul'lik te vergeten, dat
rijn als vogel?,
weer gevangen
en opgesloten kuuueü worden. Do tyd ging j
voorbij met. een snelheid als ik noch vóór,
noch na dien tijd ooit waargenomen 'heb.
Toen het onderzoek was atgeloopen, werden
de dagen lang en vreeaelijk eentonig. Ik werd
verteerd, door verveling. Wanneer ik 's mor
gens opstorid, kon ik op een haar na voor
spellen wat er gebeuren zon, zelfs wat ik zou
denken en welke gedachten. my tonden mar
telen, liet scheen mij als verliepen er jaren
voordat' de nacht aanbrak en alsof aarde en
zonr ja het heelal stil stonden om eeuwig
onheweeglyk te blijven. Maar als de dag ten
einde liep verloor hy voor mij zijn langen
duur en het scheen mg alsof de laatst
verloopen minuut langer wae dan de geheele dag.
Mgn zenuwgestel was zoo prikkelbaar ge
worden, dat het minste geluid, ja, een lichte
aanraking m(j hevig deed sehokken. Het hui
lend geklaag van den herfst wind, die in den
schoorsteen spookte deed m(j in aanvallen, van
vreesoiyke neerslachtigheid vervallen; dat bui
len «ebeen my toe als ware het het zuchten
en schreien van myn medegevangenen,
benmaal hoorde ik waarlük kermen, en ik beefde
over mijn gansobe lichaam, mijn ovenpannen
verbeelding bracht mg al de afschuwelijke
middeneenwache pijnigingen voor den geest;
ik voelde mg'ne wangen verbleeken. Het be
spieden van den oppasser/die b|jna onophou
delijk zyne oogen door het kykgaatje op
vestigde, werd mij schier ondragelijk. Om er
een einde aan te maken zette ik mij met den
rug tegen de1 deur en bleef zou uren zitten.
Mijne gedachten dwaalden naar
Klein-Rnslund, mijn schoon vaderland, waar tk meer dan
één oogenblik van onvermeagd geluk had
gai fmuakt en al de tooneelen die zich voor mijn
'geest vertoonden waren vol leven en waarheid.
De zon hult niy in haar wat'ins gouden stralen
en brandt my bjjna. Ik sluit de oogen,-
ver' mpeid door deze zee van licht; ik zie groene
weiden waar duizendtallen krekels hun
zomerzang zingen. Een eind verder doet een
zuidorkoóltje een golvende deining ontstaan in een
korenveld, waar de reeds gele zware aren zich
ter aarde buigen, terwijl zij zachtkens schycen
te fluisteren.
Ik heb de oogen wijd geopend, en toch ver
geet ik de werkelijkheid. ;
Ik ben geheel in het verledene verplaatst;
ik heb het niet doen herleven, maar herleef
zelf mede.
Hoe heerlijk is alles voor mjj! Mijn geheele le
ven, zoo Vol jeugd en hoop zie ik voor mg' voorbij
gaan; allo*, aUes wat ii gedacht, gevoeld en
gedroomd heb weerkaatst er zich in.
Van tyd tot tyd alleen doet een doffe onaan
gename gewaarwording my gevoelen, dat ik
levend begraven beo in een steenen graf,....
dat komt mij vreemd, onbegrijpelijk, ja onwaar
schijnlijk voor. Dan doe ik alle moeite om den
draad te vinden die het verband vormt lustenen
al de gebeurtenissen .mya* levens, en ik wil
my-zelve trachten te verklaren hoe alles toch
heeft kunnen gebeuren, la het mogelijk dat
de kleine, dóór de zon verbrande knaap, die
op de knieè'n zyna vadera met diens baard
speelt, terwg'l by een vroolykeii, kinderlijken
lach laat booren, is het mogeluk dat het
dezelfde is dien men hier in dezon kerker beeft
gemetseld, om er wellicht nooit weer tut te
komen? Dit schünt mg zoo'onwaarschijnlijk
toe, dat ik .mg' zelve traout wijs te maken dat
de kleine jongen niet in het minste verband
staat met den jongeling De gevangene
ich
nJ'
'f'
Cl
!&"
l'
Stoomdralckerij ELLERMAN, HABMS t Co,