Historisch Archief 1877-1940
N°, 167.
/
\
DE AMSTERDAMME R,« WEEKBLAD VOOR NEDER L A N D.
»e ondcrceteekeude betuigt z(ju inuigen dank
voor de hartelijke belangstelling en be
wijzen vau waardeeriug, hem den 17 dezer
aoo ruimschoots ten deel gevallen.
N. 6. JACOBS,
Huismeester i,h O. & N. Gasthuis.
Zutphen, Aug. 1880. '
IEMAND ty'ne avonduren vry hebbende,
wenschte dia to besteden tot het verrichten
van SCHRIJFWERK, bühouden van Boeken
of eenig ander administratief werk. Aanbiedin
gen worden ingewacht, motto SchriifKCrR,
Bureau de Amsterdammer. Kokiu 2.
MACHINIST.
Een gepensioneerd Machinist van de Ind.
Marine, in de kracht vau zyn leven, gezond
«n «terk van gestel zag zich gaarne als MA
CHINIST geplaatst op Stoomboot, Fabriek of
Stoomgematil. Reflecteerende adresseren zich
met franco brieven ondr Letter C Vi, Bureau
?van dit Ulad, Rokin 2. .
JONGSTE BEDIENDE.
Gevraagd om direct (feplaatst te worden een
fatsoenlijke JONGELING! voor KANTttOHWERK
op een Grossierakantoor, aanvankelijk salaris
TiOO. Goed schrift en accuraat rekenen is
hoofJvcreischte. Adres onder Letters V Q K,
Bureau de Amsterdammer, Rokin 2,
ARMEN-DÖCTÖRÊNT
Met ingang van l Junnari ItSl zal de ge
neeskundige dienst by de armen in de gemeente
Groningen worden verdeeldPonder T.WEE GE
NEESKUNDIGEN, telkens voor drie jaren te
benoemen en op eene jaarwedde van f 2500
voor ieder van hen. Met ingang van hetzelfde
tüdttip zul ecu ADSlSTENT-dENEESKUNDIGE
worden aangesteld, bjdast om de
geneeskunSTOOMVERWERIJ
CHEMISCHE WASSCHEBIJ
TAM
Gcbr.PALTBE,le Almelo.
De&i te imstsuan, TlJlELSTïUt. 53,m wur li
Matl Zlidiil tl JrUJSTHUT 65, m WUI te
ietae» WoHsto wou»
Nes4b/dVijgendam,Nes4,
Zeer soliede Koffers,
Tauehen, Riemen, Halifeanden, enx.t
«Uo In elk formaat Immer vaormdlK,
Hat- «u MonsterkóVen worden In **.
uren meer sterk In eiken vorm gefa
briceerd. Binnen- en Bultenlandirhe
Reliart kelrtn worden ipoedlff en nr<
In de
G. TU. BE IU&
MAGAZIJN
van Koffie! Thee, Suiker,
GEMBER en CHOCOLADE.
Heerengracht bij de Wolvenstraat 304.
JAVA KOFFIE 1ste soort . per Va kilo 57V2
*
J. M. DONSE, Makelaar,
O.LVMrtinwiliij.iOuulraiti3!,
KOOPT en VERKOOPT HUIZEN, LANDERIJEN
enz., belegt en bezorgt GELDEN op HYPOTHEEK,
sluiting van Contracten voor
BRANDA3SURANTIE en LEVENSVERZEKERING-MAATSCHAPPIJEN,
Administratie van VASTE GOEDEREN, enx.
MOCCA
AFBIÜA
115
50
STOFTHEE ... van af 60 tot 125 cent.
Zeer geurige en goed waterhoudende ZWARTE
THEE ... 100, 125, 150 Ct. en hooger.
WITTE SÜ1KERÏT T "82\, 3t> en 37'a Ct.
STUKKEN SUIKER voor het inmaken van
vruchten ........ -. 32Va cent.
IMELISKLONTJES ...... 35
YERLICliTE KOFFER,
NEB 4.
\\.JA\SE\, voorh. M. P1LGER.
Zeer fttflyTre prijzen.
Prima geconf. CHIN. GEMBER p. Va kilo 0.75
MANDARIJN^
Luxe potjes GEMBER;' , "per stu
204. Kalyerslraat. 204.
LËDËBOËR & C".
ONTVANGEN: Prachtige groote Fransche
1 MELOENEN, PERSIKKEN, groote Blauwe
WestUndache DRUIVEN, fijne fransche PEREN,
Au, bergioea en Versche Cellery, extra fijne Echt
. Yorkshire Bankethammetjes, deze worden ook
i geheel gereed naar buiten verzonden.
? NB. Chocolat de Yoyage en een ongeëven
aard assortiment Artikelen, geschikt voor bui'
tenpartqen.
k 75
DE KASVEREENIBINB,
Hccrengraeht 196,
ONTVANGT GELOEN i DEPOSITO
tot de volgende rente:
gonder voorafgaande opvraging. IV* pOt
met één dag vooraf opvragen*. . life ,
» tien dagen . , . . l»,'* »
voor 2 a 3 maanden fixe 2 ?
Tevens belast zy zich met het
IN BEWARING NEMEN VAN WAAIDEN.
Een en ander volgens Reglementen, aan het
Kantoor verkrijgbaar.
AJUTKBDAH, Aug. 1830. DB BIMKCVIK.
DE AMSTERDAMMER.
A°. 1880.
DE RENTE CASSA
«e AMSTEHDAM,
bericht, dat, met Ingang op 30 deur de Rente
vergoeding i» vastgesteld als volgt:
Voor Deposito's met l dag opzegging 11/4 pe.
» » » 10 dage* » li;4 »
» > u l,2eB8nuaBd,0xe3 >
en verzoekt haren Rekeninghonden van deze
wijziging kennis te willen nemen.
AMSTEEDAM, 28 Aug. 1860. DE DIRECTIE.
Verschijnt iederen Zondagochtend.
Uitgevers: ELLERMAN, HARMS & C°.
Kantoor: Rokin 2,
ZONDAG 5 SEPTEMBER
cent.
Dagelijks wordt gehoord en bezorgd
aan huis zonder prijsverhooging. |
afaonderlljte aanie»lelleu
aigen zooi
heelkundigen by ontstentenis te vervangen en
in buitengewone omstandigheden mede in de
dienst te voorzien. Zijne jaarwedde bedraagt
?500, terw$ zyne benoeming telkens voor
«én jaar geschiedt.
Geneeskundigen, die voor eene vau deze be
trekkingen wcnachen in aanmerking te komen,
worden uitgenoodigd zich daartoe vóór l Oct.
a.s. Ecluiftolyk aan te me!deii by het gemeente
bestuur, onder «duidelijke te kennengeviiig of
de belrekking: vau geneeskundige, dun wel die
9*11 adiisteat-geueeskunUige door hen wordt
bekeerd.
GiiüKixö-s. 23 Augustus 1*80.
Burg. en lYtth.: S. M. S. MODDERMAN, f B.
tic Secretaris: J ACyUES- OPPENHElil.
DINERS! SOUPERS! HUISELIJKE
FEESTEN!'.»'zoo bekende tMA.Mlr.A.fiS.Ü'Iï bieden wjj steeds aan per originecle mand, inhoud:
12/1 Fl. / V4.AO of 24/2 Fl. V4.?, met alle kosten franco door Noderla nd.
T EK WEIT 4e Co., Heerengracht, 227, Amsterdam,
Geopend Vrijdag 20 Augustus.
Mouw c DAGELIJKSCHE
Nacht - Stoom/bootdienst
Leening van den Staat Genève
INHOUD
KLOEK PLAK. - BZ^CHERKENDE
-i,iir. - OP TB aEOOTEÏTAFSTAND.
FEUILLETON: ?HET SPROOKJE VAN DER
KBUL80HBN DOK." Bodenen Benedix
navertold deer H. Th. Boelen. ? 8TAATKDITDIO
OTEBZICHT. ? OEJtEBHTEZAKHW: Kerkelijk*
profewioren.
Maagatad, door
Ben schenking. ? Uit de
O. ? Pit d* Hofotad, door
TOT
Conversie en Unificatie zijner Schold,
aangegaan krachtens de wet van 7 Februari 1880.
219.787 3pc. OBLIGATIËN van fr. 100,
TUSSCÜEN
AMSTERDAM, KAMPEN EN ZWOLLE,
met de doelmatig ingerichte Scliroefgtoombooteu
en
TEN VERVOER VAN
Passagiers, Goederen en Vee.
TER T R E K:
Vi dei avondi O ure la correspondentie opden centen
9<etc«yk, Heerenveen, Leeuwarden, Hooffeveen,
Een DAME uit de faUocnljjken stand, P. G:,
middelbare leeityd, bekend met Fransch,
Duitsch en Eng«lsch, veel met families op
reis geweest zyude, zag zich gaarne geplaatst
als Juffrouw van Gezelschap en tevens om het
huishouden waar té nemen. De beste
iuformatien staan haar ten dienste. Reflecteerende.
adresseren zich met franco brieven onder Let
ters C H, Lurcau van dit Blad,. Rokin 2.
JUFFROUW
Met l November e. k. verlangt men bjj eene
Familie, in de nabijheid van Rotterdam, eene
JUFFROUW, uit den beschaafden stand, P. G.,
ter assistentie in de Huishouding en verzorging
van Kinderen. Salaris f 125. Opgave van
leeftjjd, capaciteiten enz. franco, Lett. ^Y, aan het
Bureau van dit Blad, Rokin 2.
QABEN EN BAND.
'£?$£38$^^ 80 Ctuellijnstraat 80
Eenige kennis van bet vak strekt tot aanbe
veling. Zonder goede getuigen onnoodig zich
aan te melden.
Adres met franco brieven, onder Lett O P,
aan het Advertentie-Bureau van KOK & COMP.,
Bock- en Kantoorhandel, te Gouda.
VA.\
trein nnar Mppptrl
Auen, ttroDlngu».
VAX SBWOLLE de* avondi O ure.
VA* K.mPBS des nachlt l* ure, na aankomst der laatste treinen
ut< hel Woorden.
Informatien te Zteolle HERMs. ? VISSCHER.
? Kampen ZEGER DE 1TA~ATS;
l Am/erdam D. & P. KIEVITS.
Ligplaats te Amsterdam: OOSTEI111OOFO.
uflosbaarmi't [iremlun vau fr. 80.000, fr. 50.000, fr. 35-000, ft. 10.000.
De eerste nitloticg geschiedt op l Februari 1881.
De coupons en de obligatiëu losbaar met of zonder premiën worden kostelooa uitbe
taald jaarbjks op l April te Genève by' de staatskas.
De ondergeteekenden zjjn door hunne principalen belast met den verkoop van deze loten.
Prospectussen ten hunnen kantore verkrijgbaar.
AMSTERDAM, 28 Augustus 1880, \\'. DER K1XDEKEN & ZOON. '
TMK.K.
E. BRAMDS9IA.
Halverstraat 159. Amsterdam.
Prij'snoteeringen sedert 12 Juli 1880.
No, 2. Stofthee ?1,10, No. 5, Souchon ?1,30,
No, 4. Congo , 110. No. 7. Fecco Souchon v 1,60.
Overige nummers volgens Prijscourant.
J. A. de Bergh. ? KTJFST: De koopman van
renette, door P. v. d. Q. ? De tijdelijke enrsns
TOOT teekenmeeitera enz. ? LETTEB.KUSDE'.
Schijn en weien. Twee novellen van Cathari e
F. van. Eees, door T. H. ? Aan Melchior, door
Hagft. ? Een gooden drukkerafeeat, door Prof
Alb. Tb. ? BeuBchettbeechenning. ? Haagcehe
bouwwerken, door C. Deck. ? Dé nieuwe
muntbiljetten, door J. A. de Bergh. ? DemokratUoh
hoojger onderwijs. ? STATISTISCHE EN
IMDDSTIIIBELE MEDEDEEUNOEN; De
koloni? ** ** *- ?"
-üi
OVERZICHT VAM
^. Q. Chav&naes. ?
DE EFFEKTENKABKT. ?
.
Handeleoverrioht der Week. ? VeUingen. ?
Burgerlijke Stand. ? Ta huur zijnde wonin
gen. ? ADVEBTENTIEN: Schouwburgen ene.
EEN KLOEK PLAN.
VONDEL-BAZAfi.
Hanjg-lamperi.
IMessen.
Iemand, van middelbaren leeftijd, P. G, ge
woon met Kinderen om te gaan. ervaren in
Huiselijke bezigheden. Geëxamineerd in
Hollandsch, Fransch en Handwerken, zoekt, met
November of eerder, plaatsing ter Besturing
eener Huishouding of tot Assistentie en
GezelJcNp; zjj w ook niet ongenegen schoolgaande
Kinderen behulpzaam te wcz.en. Verzoeke franco
"brisTCc, letter U, aaa hot Adrcrt.-Bnreau.van
den Boekh. W. STOKHUUZEN.'te Gorinchem.
ien JUFFROUW uit den beschaafden stand,' »O A r.Ttrtll«.na.r-,,o Q-f &A
1 P. G., voorzien van goede getuigen be- $|J y,U6llll ÏLStFa&TJ 5W
_ kwaatn in alle vronwelyke handwerken,; u
aag zich tegen l November a.s. gaarne te
Amsterdam geplaatst als Kinderjufirouw of ter
assistentie in de Huishouding.
Brieven franco onder lett. M. 51. bureau «c
Amsterdammer, Rokin 2.
ÜPoi'te-monnnies.
Petroleum, toestellen*
Inleg-flesschen.
Blaliers en
Lncifei-sBta.ndaa.r-ds.
(deze voorwerpen, aan zon- of kunstlicht
blootgesteld, behouden in de duisternis het
lichtgevend vermogen)
enz.
OUD PAPIER.
I.ELIEGRACHT,
Opgericht 1804.
ALLERHÓOUSTE PRIJZESi.
VEHKIBTIGIKf».
*fr Co.,
Portland-Cement, Knight Bevan & Sturga.
Scbotsche vuurvaste Steenen. Star-Glenbolgh.
Engelsche vunrvaste Steenen. Cowen.
Mouïektegels voor vloer- en wandbekleeding.
Asphalt-dakleder-carton-cuir. Eenige agenten
P. DESFEUX, te Parffs.
Gebrs. BLECRBANN.
Kal verstraat 40
en Passage »oc"ct»eljcr.
Dagteekenschool voor Dames
gevestigd'in het Gebouw der
IN DEN OMTREK VAN DEN DAM, Maat schap voor den WerMen Stand,
MUÏ CARO . . . . . ft f 25 p.
CORONA DE OEO . . ? ?25 ?
BEBIDO . . . " '
JOCKEY CLUB. .
BAGADEBA. . .
opnieuw ontvangen.
Op een der grachten in een groot
Koopmanshuis worden door bijzondere omstandig
heden TE HUUR gepresenteerd: S of 6 RUIME
KANTOORLOKALEN, ook zeer geschikt voor
Xtmtoorlokalen met Woningen voor ongehuwd*
Kooplieden, voor nette zaken, zy'nde let buis
een van den eersten rang. Brieven, onder No.
1262, aan SEIJFFABDT's Centraal
Annoncenburcao,-Amsterdam. .
O. Z. Voorburgwal n°. 3.
TE
? HÏÏÏÏB,
het geheel gerestaureerde HUIS; op de Kei
zersgracht bij de Leidschestraat 505, bevat
tende negen Kamers, Kenken, Kelder, Zolders,
aanleg voor Gas- en Waterleiding, en verdere
gemakken.
Te bevragen dagelijks in No. 503.
Het Bestuur bericht, dat de Zomervacantie
den 81 Augustus geëindigd zyude, de lessen
Woensdag ? l September wederom een aan.
van* nemen*:
Gelegenheid tot plaatsing is alsdan open
gesteld^ in het Gebouw der Maatschappvj, alwaar
de Directrice-Onderwijzeres dagelyks van 10
tot 12 en van 2 tot 4 uur is te spreken. Pros
pectussen zy'n aan het Gebouw te verkrijgen.
lemmtrics-oidtrwiiieies, HitBHiiirderuaiscliappij
j. WOLFF Toonorai.
J. H. LELIMAN, Voora.
F.MELTUOOM. Secr.
TE KOOP GEVRAAGD,
«en FLINK PAKHUIS met opslag, aan het
water gelegen, in het midden'der stad. Aan
biedingen met opgaaf vau t$d van
aanvaardinir worden ingewacht onder Letters A B,
aan het Advertentie-Bureau ELLERMAN,
«ARMS & Co.; Rokin 2.
DASSEN
in de uitgebreidste keuze voorhanden.
VIJZELSTRAAT 31,
Wed, (Hdewell Metinan,
AMSTERDAM.
? ?25 ?
80?
,,?
» ?
m.
>»
»
»
»
Articles de Luxe, QQ
Groote.keuze in'.marmeren, -bronzen en ver
gulden Pendules, Kandelabree en Coupes. Fgne
oolleotie Portemonaies, Sigaren- en
Sigarettenkokers, Portefeuilles, echte meersohuimen Si
garen- en Tabakspijpen, benevens eene schoone
collectie Gitten, Broches, Braeelets, Parures,
Oorringen, Gespen, enz. euz. enz.
B. J, DE6ENHARDT,
33. Reguliersbreestraat. 33,
W\) Nederlanders zqn als natie niet gewoon
ons op den voorgrond te plaatsen. In stede
>-an overmoed of onbescheidenheid sch(jnt
veeliet bedeesdheid de karaktertrek van het volk
l te zgn, dat eertyd» met Engeland om de
heer[ /«chappij ter zee durfde kampen en na tachtig
* 'nrigenstrüdzich eindelijk vrij vocht. Anderhalve
aw was meer dan tgds genoeg om den atouten
r w te temmen en hem t« doen vergeten, dat
de schrik der Britten, de gevreesde
mede>'" Jer der machtigen is geweest. Te midden van
Europa staart hij met een soort
" '
Abonnement per Sim. ... 60 Gts. fr. p. p. 75 Cts.
Afzonderlyke Nummers S >
Advertentiën per regel. 15 >
Toch gebeurt bet soms dat men in 't bui*
tenlond iets hooger over ons denkt dan wf
on* zelf veroorloven. Dit bleek op zeer
byiondere wyze het geval te zyu, toen vóór eenige we
ken de heer Agostini te Amsterdam verscheen en
van niets minder sprak dan het houden eener
wereldtentoonstelling in onze goede hoofd'
stad.
Een wereldtentoonstelling tb Amsterdam.
Een echte Nederlander moet een gevoel heb
ben alsof geheel Nederland in een spatieuse
vitrine geborgen kan worden. Wie durft er
denken aan een wereldtentoonstelling te Am
sterdam ?
Nu 't was een Franschman, die met dit reus
achtig idee in het miaiatuurland voor den dag
kwam en zeker zou hii onverrichter znke
ternggekeer
ware hij niet aangehoord
door eenige Nederlanders, wier blik iets minder
bekrompen was dan van zooveel duizenden.
Een wereldtentoonstelling, zoo begreep men
spoedig, was niet wenschelQk, ten minste al te
gewaagd. De omvang, dien aan zulk een ten
toonstelling moet gegeven worden, zal zij
waardig de parijsche opvolgen, is te groot,
dan dat men, althans op dit oogenblik, de
middelen zou kunnen vinden om haar toestand
te brengen. Dit alleen reeds «as een bezwaar,
hetwelk men moeiUjk zou kunnen opheffen.
Doch uit de overleggingen van eenige belang
stellenden vloeide weldra een beter plan voort.
Besprekingen met den heer Agostini leidden tot
iet denkbeeld eener meer speciale tentoon
stelling en men zal moeten erkennen, dat voor
Nederland in dit geval geen betere keus kon
redaan worden, dan die, waartoe de voorloopige
commissie gekomen is. Een algemeene
kolomile tentoonstelling, waarop tevens de
nitvoerlandel een plaats erlangt.
Als koloniale Mogendheid staat Nederland
deze tentoonstelling, die niC-'een
wetenschappeiyk oogpunt beschouwd, zeker «liet zal over
treffen wat op dit gebied ooit geleverd is ge
worden ? een bjfiondei-en stauu te verkenen,
acht zjj het noodig ook den nitvoerhaudel, voor
zoover die op de koloniën betrekking heeft, een
plaats te bereiden. Dat het wensohohjk J» om
aan deze speciale tentoonstelling een meer al
gemeen karakter te schenken, ten einde het
groote publiek to lokken, valt niet tegen te
spreken. liet is uitnemend gezien. Doch de
bezwaren daaraan verbonden springen tevens
in het oog. Er werd in de vergadering van
kommissie en genoodigden, verleden Woens
dag in Odéon gehouden, aacs'.onds op gewezen,
en de bedenkingen daartegen aangevoerd, zgn
ORIGINEELE NAAIMACHINES,
waarvan reeds méér dan 3 mülioen stuks in
gebruik zyn, hebben tot uu toe reeds meer
dan 200 hoogste bekrooningen en eereprijzen
verworven. Geene tweede Naalmschlnefabriok der
wereld kan zich op zulk succes beroepen.
Deze Machines worden op wekelyksche af
betalingen van fl? of tegen contante beta
ling met 10 pCt. korting afgeleverd, en zyn
niet alleen de door het publiek meest gezochte,
doch sedert de laatste prijsvermindering ook
DE GOEDKOOPSTE ALLER SOLIDE NAAIMACHINES.
Depot te Amsterdam: KALVERSTRAAT 25.
Cursus
voor
langer dat de een na den ander hem naar' achteren
dringt. Helaas, dringen is meestal niet eens
noodig! Hy heeft er zich niet alleen in leeren
schikken, maar vindt het wel aangenaam terug
te treden in de schaduw.
Nederland vooraan ia de rtf, ? Nederland
den toon aangeven op eenig gebied, welk dan
ook, hoe door en door vermetel sciujnt hem
dit denkbeeld! Volgen en navolgen, langzaam
achteraan komen is een streven, dat ons als
natie bevredigt, volgen, ?al zy 't ook óp tien
mijl afstands van het kleine België, dat door
geestdrift en ijver de beteekenis zijner jeugdige
jaren verveelvoudigt.
Wq zyn zoo klein, ach, zoo veronrustend
nietig i Men ze^t hét ons iederen dag, en WQ
zelf zeggen het ook iederen dag: wü kunnen
ons alleen staande houden zoolang men ons
geen duwtje £2eft: we belijden het zonder om
wegen: we leven b|j de gratie van .anderen;
onze onafhankelijkheid is een gave, onze han
del, onze nijverheid, onze kunst, ze worden
nog geduld in de wereld... omdat wjj zoo
onbeteekenend onschuldig z{jtt.
Kortom Nederland ia de braafste, de nede
rigste, do ootmoedigste der natiën ... Zij laat
zich op niets voorstaan dan ?: en dat ia by
zooveel deugd verklaarbaar ? eea enkele maal
op haar geld.
n de voorste rq der énropeesche staten; een
tentoonstelling.kan ««voed won?-"»
.-j. ..?«in tf^aap.joi"- "7-ShfcT"B~-ff* -?
een wijs, dat we in onï» "tSjjeu vesting'UB
geslagen worden, en een koloniale tentoonstel
ling, opgevat zooals de kommissie b et wil, biedt
een veld. aan, ruim genoeg om een expositie
samen te stellen, waarin geheel het
wétenschappelyk, handeldrijvend en industrieel Eu
ropa en Amerika zullen belangstellen. Een
internationale koloniale tentoonstelling is o. i.
iets, dat, in den ruimsteu kring bijval zal vin
den, wanneer de wijze waarop zy wordt voor
bereid, vertrouwen kan wekken en dé omvang
dien men haar wenscht te geven, nauwkeurig
genoeg wordt omschreven, ten einde verwar
ring te voorkomen.
Inderdaad achten wij niet alleen het idee eéner
koloniale tentoonstelling gelukkig gevonden,
maar ook .de nadore bepaling van den aard
dier tentoonstelling uitmuntend. Zij wil een
overzicht schenken van de koloniale
produkten, de verschillende phasen waarin de
produkten verkeeren, van de werktuigen, ge
reedschappen, die tot bereiding van den bodem
of tot bewerking der grondstoffen worden ge
bezigd, koloniale landbouw, nijverheid, handel,
geschiedenis en kunst, land- en volkenkunde,
alles zal zijn bijdrage leveren. Het geheel zal
buitengewoon belangwekkend zy'n.
Doch hiertoe wil de kommissie den omvang
der tentoonstelling niet beperken. Om aan
o. i. niet geheel ontzenuwd gewerden,
Een koloniale tentoonstelling, waaraan als
appendix een tentoonstelling van den
uitvoerhandel verbonden is, loopt gevaar wat te veel
ta gelijken op een lichaam welks ledenmaten
alle evenredigheid missen. Het U te vreezen
dat de uit voer handel, waartoe schier alles wat
het Westen voortbrengt en vervaardigt ge
bracht kan worden, trachten zal het voor
naamste gedeelte van het terrein voor zich
te veroveren, zoodat de aantrekkelijke koloniale
tentoonstelling overschaduwd wordt of in een
magere n(jverheidstentoonstelling ontaart.
Dit is geenzins de bedoeling der kommissie.
j wenscht die uitvoerhandel-tentoonstelL'ng
binnes de juiste grenzen te brengen, doch het
komt ons voor, dat dit onmogelgk alleen een
kwestie van uitvoering is.
Wij meenën daarom, dat het wenschelgk is
deze tentoonstelling een koloniale
tentoonstel'ing zoüder meer te noemen.
Draagt zy dien naam, dan kan men tot haar
Brengen alles wat van koloniën komt of op
coloniëu betrekking heeft en dus ook dat ge
deelte van den nitvoerhandel, hetwelk met de
QBMeejM^fljiriniitewetten. in, de nauwste
betakhoeven waarlijk niet aangewezen te worden
evenmin dat Amsterdam in deze zaak de eer
ste der belanghebbenden is. We mogen dos
verwachten dat land en stad om strijd zullen.
doen wat zfl kunnen,' ten einde de. uitvoering
van bet plan mogelyk te maken.
De heer Agostini, die den stoot aan deze
«aak gegeven heeft, staat, krachtens zgn ver
leden, ook als secretaris der direktie van de
laatste parijache tentoonstelling, bekend als
een bekwaam en beleidvol man. Zy die dit
plan m t hem ontwierpen, mr. jhr. den T«x,
de oud-burgemeester, aan het hoofd, wekken
vertrouwen in de onderneming waaraan z£
niet alleen hun namen leenen, maar waarvoor
zy ook hun tijd en moeite als kommissie vao
ï^fltenianf ift woil
K. VAN ROOI JEN «&C°.
28. Prins Hendrik-kade boek Martelaarsgracht. 28.
Berichten den ontvangst [eener groote partij
FETROLUUM-KOOKTOESTELLEW tegen
concnrreerende prijzen.
JAARLIJKSCHE CONTRIBUTIE/* «5.?
Aanvang der Lessen op 4 September a.s.
De ïllgclirljvillff van IViciHVC JLcCrllllgClI, voor den Cursus
1880/81, zal gehouden wordon op JDIugdag den 81>UB AllgUgtllS, de»
avonds van 7 tot 9 nnr, in het Gebouw Feil* Mepltls, waar dagelijks
JPfOSpCCtllS en ncglenient ItOStelOOS te Terkrjjgen zjjn.
AMSTERDAM, Bestuurderen der Eléve-TBekenklasse,
'Augustus 1880, J. A. LANGERHTJIZEN.
'l C. SCHÖFFEB.
\\ \linilESSTIl\\T 176, over Café Krasnapolsky.
De bndérfffteekende l»crlcli< - lilermede m\jac ajeaohte ellèniele, da< hu
met l «EPTEJIBeil ophond <e si(|n Representant der Meeren Oefer.
~~ «e Arnhem, en van af Zaterda* * BEFTE»BEK op eigen
^lOARKM JU AÓAZUM
opend, WABIIOE«»'FIïtAT IJO, tesjénóyer Café Hrasnapolih). Eich «tel*
ende met de hoop* net »oovele jaren «enntea vertroawen «e mofen blUven
FEUILLETON.
Het sprookje van den Keulsckn Dom.
(Róderich Snedlz riaftrle/d.j
l naam eea
behouden, noemt by «Ich inet de meeile
Ow.
P. J. W. WAIiTERS.
299 9Oen 9Ma.9.9
Inschrijving.Tau nieuwe Leerlingen TOOF de Tweede Afdeellng der
MUZIEKSCHOOL
64». Prins Hendrlkkade 6O.
Tegen een jaarlijks leergeld van op de Pianoklassen ? 20, op de Vioolkl. f30, op de
igkl. f 15, Piano en Zangkl. f 30, Violoncelkl. f40. Wekelijks 2 nnr les. Inschrijving
J, KOEK,
Zangkl. f 15, Piano en Zanckl. f 30, Violoncelkl. f 40. Wekelgks 2 nnr les.
dagehjks van 10?4 nor aan bet Lokaal, Prins Hendrikkade 60.
BADEN MET VERWARMINBSTOESTELLEN,
zonde tot heden de nieuwste vinding, welke geen onaangenamen reuk of warmte in At
Badkamers verspreiden, vereischen zeer weinig brandstof, kannen elke 20 minuten wan»
gebruikt worden en zyn zeer doelmatig om Kinderen te baden.
Worden geleverd en geplaatst door '
JAM KIETON,
Aannemer van "Water- en Gtaaleldlnffen, Spreekbulcen,
Aimoapherteehe- of sLuchtdrukgcheUen, etc.
KALTERSTBAAT, hoek Buryerweeghnis E 90, Amsterdam.
. StwBdrokksry ?LLEBHAN, BABHS ft Ce!
Het was in den jure 1247 na Christus dat de
aartsbisschop van Keulen, Koenraad van Hoch*
steden met zgn bouwmeester een onderhoud
hield. ?Neen meester," zeide de prelaat: ?al
nwe plannen knnnen my niet dienen. Ik moet
iets nieuws, iets grootÉch stichten, een Dom
ter eere van den God des christendom»,
ontzachlijker en gchooner dan de pvramideh van Egypte
en de tempels der heidensche Grieken. Neem
dus uwe teekeningen weer 'mede, en schenk al
uwen aandacht aan dit plan ter verheerlijking
van Gods grootheid en almacht. Reeds mijn
voorganger ging zwanger Van deze gedachte.
De geheele christenheid kome hier byeen om
God te loven in een gebouw Zjjner waardig,
en' gij zult uw naam op 'een metalen tafel hou
wen, en die tafel zal m het midden der kerk
uwen roem verkondigen l" Des meesters oogen
vonkelden van eerzucht en in verrukking nep
hy nit: ?ja, eerwaarde heer, zoo zij het. Reeds
zie ik in mijne verbeelding de irotsche torens
verrijzen; reeds hoor ik den klank der kolos
sale klokken, reeds zie ik de menigte naderen
om God te dienen en gezegend te worden. En
allen vinden er plaats en vernemen de mach
tige toonen des orgels, weergalmende ter eere
van den eeuwigen Uodl" ,',?,'??
Hét dunrde echter niet lang of de bouw
meester begon te twijfelen. ?Bet zal boven
matig veel kapitaal kosten, wie zal dat ver
schaffen?" De bisschop echter antwoordt: ?is
dat dan nwe zorg, go Tdeingoloovige?" En al
weder deze zwarigheid: ?rif spreekt van roem
en eer, maar de (rouw zal vele jaren duren en
een menechenlcven is kort." Het antwoord
Zon onder hunne leiding het kleine Neder
land ditmaal durven?
Beschermende rechten.
Koloniaal Protectionisme, geschreven
naar aanleiding van de brochure van den
heer JOSEPH JACOBSON door G. H. Hintzen.
Rotterdam, Wyt en Zoon.
De verkiezingtttrqd te Rotterdam geeft
aaci ding _ tot_ een vernieuwde verdediging van
"e dagbladpers,
de kooplieden
de afschaffing
het vrjjhandelitelsel. Niet alleen de dagbladpers.
jnaar gelqk het behooii, ook ' * " '
zelf bepleiten de rcordeelen van
der differentieele rechten. Onder de laatsten
moet de heer G. H. Hintzen genoemd worden,
die in een bondig en helder geschreven opstel
den heer Jacobson en andere voorstanders van
een verkapt protektionisme terecht wfat. Aan
zjjn uitmuntend betoog ontleenen wg de
vol}ende woorden, die zeker ook te Amsterdam
weerklank zullen vinden.
Na het gelielkoösde argument betreffende den
liale enuitvoert(5IiïRi-Ui.,f..Sstell{óg"" dan . »***"*?? ~~~».--?- |! .'"argumentente
moehunne bakens by tyds verzet; zy sjjn de rich
ting, die het internationaal verkeer hun voor
schreef, onmiddeiyk gevolgd; sjj hebben ons
achter zich gelaten, en thans kost het ons
dubbele inspanning om anderea op zijde te
streven. Is het toeval, dat onze naburen, die
uiet van protectie leven, b(J voorkeur hunne
oogen gevestigd hebben op Amerika, dat de
Indische handel van Engeland, Antwerpen,
Brmnen, Hamburg verre staat beneden den
Amerikaanschen ?
Koloniën in de oude beteekenis hebben hun ?
tijd gehad. De fortuinzo.-kers van weleer, die
en zichzelven én het moederland geruiraen tjjd
de voordeelen der kolonie konden verzekeren,
zyn verdwenen. Meer en meer bereikt de be
schaving de verre landen in Oost en West.
Het internationaal verkeer heeft zich meester
weten te °>aken. van de vroeger zöri ""
vcrOorHen~~HCH5cTe
i j stoombooten en spoorwe
gen hebben die schatten dienstbaar gemaakt
aan het algemeen belang, aan de algemeene
welvaart.
Met deze veranderde omstandigheden moet
de staatsman rekening houden. Hy moet er
van dooHronfffn wezen, dat er een tijd zal
komen, uut UB koloniale politiek tot het ver
leden behoort. 114 moet zoo lang doenlijk
brachten te behouden, hetgeen hij op rechtma
tige wyze voor zyn land kan en mag behou
den, maar nooit mag hy het landsbelang op
offeren aan de tydeljjkë, eeozydige voordeelen,
üe de kolonie aanbiedt, nooit mag hy de kant
loopen, dat de handel van zijn land met
oniergsnjr bedreigd zal worden, zoodra de ko
lonie in andere hinden overgaat, of zich tot
een zelfstandigen staat verheft."
De Heer Hintzen schreef, blykens den aan
vang van zgn opstel, deze weerlegging, ten
?*??*& i«u «yu w|w«vj, uefiu weerlegging, t01*
bewijze dat er onder( de jongere kooplieden in
?koloniale artikelen11 zijn,
tot de protektionisten.
die niet behooren
koloniale
is de naam te groot voor het kind. En het
gevolg zal zijn, dat óf de omvang der tentoon
stelling niet vooruit te berekenen is, óf het
publiek, dat tot inzenden geneigd is, teleurge
steld wordt en de moeilijkheden, die de kommissie
te overwinnen zal b ebben, niet te overzien
zullen zyn.
'Wat men in den naam moeilijk zonder wijd
ten, bestryden, zulke kleine vraagstukken be
handeld te zien, waar men den bloei van den
Nederlandschen handel voor oogen heeft, nog
eens den tijd te doorleven, dien Engeland reeds
eene eeuw geleden heeft gekend. Mij schieten
onwillekeurig de woorden te binnen van Adam
Smith: ?To ibund a graat empire for th« eole
purpose of raising up a people of customer»,
Op te grooten Afstand.
In_een hoofdartikel van Aei! Nitutos w»*» een
Dag, van Maandag 30 Aog. onder het opwhriftj
"r"°hcn*' -"""rja. -*^. ^tto^i^V|9l.M?^. ?*__>.p i*"-";,*
nieuw onze binneolandsche pilitiek te wordea
(Buitenlandsche politiek hebben we al in 't ge
heel niet meer)?
Wat anders dan een armzalig gehospel!
Wy' hebben dat nog onlangs in da hoofdstad
gezien. En toen 't goddank uit was, toen was
t nog niet uit. M;n zou niet .nipleiten, en
men KOU het toch niet laten. In plaat; VAD,
verlegen met het figuur dat men gemaakt
loopig te worden kan uitdrukken, wordt ge- project altogether unfit for a nation of
shopmakkelijk in het programma omschreven en keepers ?, but extremely fit for a nation whose
may at firkt sight appear a project fit only for had, bescheiden te zwy?en, trjk men zelfs te
a nation of shopkeépers. 11 is, however, a velde tegen wat men oiiverfchilliglieid
luidt: ?o gij ijdele, verblinde man. Is dan het
werk piet net uwe al wordt het door anderen
voltooid? Het plan, de gedachte is van u en
dat zq n voldoende. Des te grootscber het
werk wordt, te grooter zal uw naam zijn door
alle eeuwen heen l En zult gij ook niet alles
gereed zien, cij zyt immers nog jong genoeg
om veel te volbrengen." Des bouwmeesters-blik
schitterde weder van verrakkipg, en met
schaamte voor al zijne kleingeestige tegenwer
pingen viel hy voor den .bisschop neder en
bad hem om zijn zegen, doch de bisschop werd
daarin verhinderd door een ridder, die audiëntie
verzocht.
Het Was ongeveer een half jaar daarna, toen
de bouwmeester op zyn kamer een perkament
voor zich. had liggen, waarop hij eene
teekening had aangevangen. Hy is bleek, zijne
wangen zgn ingevallen en do oogen staan mat.
Ook heeft hy vele nachten slapeloos doorge
bracht. .Hu tèekent en veegt uit en teekent
op nieuw, doch het wil maar niet vlotten. AU)
h(j in de eenzaamheid langs den Run wandelt,
dan, immer vervuld van het reusachtige .plan,
dan ja, verrgst voor zjjne verbeelding een
heerlijke tempel, zooals de eeuwen nog niet
hebben voortgebracht, maar zit hy, met de
stift in de hand, voor,zon perkament, dan ...
komen allerlei nevengedacnten hem afleiden,
en het wordt hem onmogelijk z|jne denkbeelden
in harmonische lijnen weder te geven. Dan
ziet hij zijn eigen graf staan, daar in dien
prachtigen tempel; dan ziet hg de metalen
tafel «n dn galden letteren daarop, terwijl de
menigte elkander opmerkzaam maakt, op den
naam van den: ?grooten meester, die zulk een
werk tot stand wut te brengen"; ja, zy knielen
zelfs voor hem, en bidden dat God zyner ziele
genadig moog zHn. Lang zit bij te mijmeren
en waakt somtijds plotseling op, want belaas,
alles is slechts een droom, zelfs de teekeningen
op het perkament ontbreken nog! En terwyl
zyn geest zonder ophouden bezig ia met het
ontwerp en wat daarop betrekking heeft,
terniets is noodiger vóór men aanvangt, dan een
juist en duidelijk uitgesproken begrip van
hetgeen men wil.
Het zou jammer zgn wanneer een zoo kloek
en voor Nederland en de hoofdstad gelukkig
plan aanstonds tengevolge eener gebrekkige
omschrijving het voorwerp van kritische be
schouwingen werd, die zeker ook hier niet zul
len uitblijven.
De ijveiige kommissie, die zulke energieke
leden telt, wier plan van zooveel praktischen
zin getuigt, zal deze klip weten te
ontzeilen en, gesteund door al wat den vooruitgang
en den goeden naam van Nederland lief heef',
haar doel bereiken. De voordeelen, die zulk een
tentoonstelling, wanneer zij slaagt, voor het
moederland en de koloniën zal afwerpen,
begovernment is influenced by shopkeepers."
?Niet in Indië ligt onze 'r.cjtomst. Men sla
eeu blik op de wereldkaaj^en beantwoorde
dan de vraag, welke producieti in de toekomst
bij voorkeur hun weg over Nederland zullen
nemen. Laat Nederland zyne betrekkingen met
Indië onderhouden en deelnemen aan den
Indischen handel, zoolang dit op den natuurlij
ken weg mogelyk i?) maar laat het vooral ooit
zyne aandacht 'wüden aan andere landen, die
werkelijk landen der toekomst mogen heeten,
aan Noord- en Zuid-Amerika, aan Afrika. Daar
ontbreekt het ons nog aan verbindingen; het
ontbreekt ons nog ? erkennen wy het vol
mondig ? aan de noodige kennis, de noodige
ervaring, om dien handel dadelnk met kracht
te Ontwikkelen. Waaraan is dit te wijten?
hooghartigheid noenid«. Arme de
en
Géneatet,
zelfs uw gulden woord aan het adres van de
middenmannen moest dienst doen om hst on
zinnigste partü g.^haspel te vergoelijken.
Aangaanije hen, die geweigerd hadden zich wariu
te m i ken voor d« kibbelarij tusschen de
Kappeynianen en de Gleichmjnian-n werd d;
bedenkiuff gemaakt of zij wel een hart hadden
voor de liberale party en hire bsgin^elèn. Ieder
die een beetje historie 'kent, weet dat onze
journalisten van het einde der vorige eeuw
reeds het voorbeeld van die methode gegeven
hebben, en hoe de zegepraal der reactie hot
einde van het lied is geweest." '
Aangezien de bedoelde aanhaling uit de
Qenestet in ons hoofdartikel van 22 Aug. j.l.
voorkomt, schijnt deze tirade in 't bijzonder
aan ons adres gericht.
Wij zulten het oordeel over het door ons
Terwijl wy, met hand en taud vasthoudende' gemaakt figuur met een gerust geweten aau
aan het oude beschermende stelsel, steeds za- het publiek overlaten. Wij willen alleen
proten te turen op Indië, hebben andere volken testeeren tegen een kwaUficatie van den
ernwijl de bisschop ongeduldig wordt om eindelijk
iets te zien te krijgen, bluft het werk zelf
on. gedaan. 'Zwaarmoedigheid daalde op den
arI men bouwmeester neder l Daar naderde de
zilversmid Rohlke en bracht hem de vroeger
reeda bestelde tafel, prijkende met den naam
des bouwmeesters. ?Zie," zeidè.hu, ?als jaar
van. den aanvang des houws, heb ik 1248 daarin
gebyteld!" Na echter werd de bouwmeester
nog droefgecstiger, en hij riep, zoodra de zil
versmid vertrokken was, schreiende nit: ?O
groote meester, plukt gij reeds de vruchten
voor gij den boom hebt geplant! Houdt gij
bruiloft voor gij de bruid"_ bezit! Vrede wut
ge sluiten, waar gy nog niet gestreden hebt!
Niet waar, wy'ze meester, de'roem kan u niet
ontgaan, want al is er geen domkerk, de tafel
waarop a w naam gegrift staat, ia' reeds aan
wezig l" En te midden van zijn tranen lacht
hg, dat alles er van dreunt.
En juist in deze stemming verkrijgt hy eene
nieuwe aanmaning van den bisschop, die hem
laat verzoeken, om bij Bonn, eene nieuw ont
dekte steensoort te gaan zien, en nu toch ook
gaarne iets nadert van hém vernemen wil.
?01" roept hy uit, .het moet, het moet! Geen
ander dan ik mag den dom bouwen. Zal men
mij dan bespotten en uitlachen? Ik zal.het
plan vinden, al ware het ten koste myner za
ligheid!" Toornig, stampt hy met den voet,
en eensklaps... valt mei; vreesselgk gedreun,
de metalen tafel op den grond.
De bouwmeester besteeg in diepe
mistroostigheld de Drachenfels, .om de steensoort te
onderzoeken, die voor den renzentempel dienen
moest, 't 'Waj een heerlijk gezicht daarboven
over den: zilveren Bijn, met afzyne stedekens en
dorpjes, zgne heuvelachtige oevers en -het rus
tige, vrome Nonnenwörth, aan den voet van
het gebergte. De meester echter had daar
geen oogen voor, hg was te veel met ziohzelven
vervuld.
Geen wonder waarlgk! Reeds heeft zich ter
plaatse van den bouw eene geheele kolonie
van steenhouwers, metselaars en arbeiders op
gehoopt, reeds kiest men de steensoort, reeds
zyn de wagens, de werktuigen, jn haast alles
bijeengebracht, en alleen de bouwmeester is
niet gereed. Reeds verneemt men het gerucht,
dat een ander tot arohitekt zal worden be
noemd, en hoe de meester ook peinst en wroet...
alles schijnt hem voor den geest te staan zoo
dra hij gaat, maar zit hij in zijn werk-cel, dan
wordt het hem volstrekt onmogelijk, de ware
uitdrukking te vinden voor zijn gevoel, gelqk
de auteur maar al te vaak het ware woord
niet vulden kan, om uit te drukken wat zyne
zenuwen trillen doet.
Aan. de steenrots gekomen, drukt- hij met
zgn stok tegen den rots aan, en keert de
afgehouwen brokken machinaal om... zie, het
is hem zelfs onmogelijk om z\)no ge Jachten
daarbij te bepalen. O. kon hy zyn arm, verhit
brein in de diepte van den stroom afkoelen...
Ht) heft het hoofd eiadeiyk op... Wat ziet
hy voor zich, danr aan den rotswand?... Ja.
dat is .de stichting, zooals zgn brein zich had
gedroomd! Daar verheft zich in heerlijke lijnen
de reuzendom in zgn kruisvorm, in zgn rijzige
torens, in zyn ontzettenden omvang, in zgn
rgkheid van detail», alles zooals hg wel ge
voelde, maar nimmer .voor oogen kon krügen.
Maar, terwijl hy een kreet van verrukking
air, verzinkt eensklaps alles weder in het niet.
Krampachtig klemt Ihg zich aan den rota, als
wilde hy' zgn ideaal in de armen drukken...
helaas, niets dan de kale steenmassa blijft over.
En pat ii het visioen verdwenen, of de ma
teloosheid van zy'n geest verstoort zijn gebeu
rt. Ja, daar stond wel de toren in al zy'ne
mkheid voor zgn geest, maar het fundament
kon h|j niet vinden. Daar stond wel eene
prachtige zuilenrij, maar de vorm der spits
bogen, die zo 'verbinden moest, paste daar niet
b{j. Ja tóch, daar ziet hy den vorm der kerk
weder in zijn geheel, maar het is al* of die
vormen al kleiner en kleiner wordon, om ein
delijk te verdwijnen.
De bouwmeester wordt radeloos, hjj
verwenscht zich zelven op luiden, doordringenden
toon.' .
Verschrikt ky'kt hy op, want de echo heeft
hem den vloek nog luider teruggeworpen!...
Eensklaps staat daar eed marskramer voor
hem, zeer demoedig gebogen met de muts in
de band.
?Wat wilt ge?"
?U. een rariteitje verkoopen, waarde beert
Ik heb er velen. Zie eens deze perkamenten
rol."
Ha, de teekening, het grootsche plan dat zon*
droomen verontrust, het meesterwerk dat by
op den rotswand heeft aanschouwd!
?.Wat U dat?" vraagt de bouwmeester ont
steld. ? . . ? , ?
?De Dom van Keulen", klinkt nauw hoorbaar
het antwoord. .
?En het plan van dien Dom bestaat nog niet
eens."
?Ik heb het geteekend naar Uwe denkbeelden."
De bouwmeester tast naar zgn voorhoofd..
?Maar dan kunt gij tOovtren!" riep hij uit.
?Dat heb ik in Egypte geleerd."
?Dat is men eigen werk, mgne geiachte.l
Geef bet mij! Toor hoeveel kan ik het koopen?"
?Teeken slechts uw naam, meer Verlang ik
niet," «n de marskramer reikt'hem, een per
kament over. .
?Ga weg van mg, Satanas, riep de bouw
meester, na het gelezen te hebben..
?Zooals gü wut" luidt het koele antwoord.
.Maar het plan behoort aan my. Het U
mya plan, gij hebt het ontstolen."
?Ik ontken dat niet, maar wat helpt dat u ?
meent gy, dat ik U door list overwon? Neen,
geleerde neer, uw zelfzucht, uw roemzncht
Beeft u tot ing gevoerd. Met'reiae gedachten
alleen kan men hit ?reine tot stana brengen,
uwe gedachten waren niet rein en daarom moet
ik a helpen. Wilt ge?" en by ontrolde het
perkament. Hoe schitterden de prachtige lg°nen!
En langzaam verwijdert by zich, het perka
ment onafgebroken naar den bouwmeester ge
richt.
"i
«j,
18 1
*
3t
l
ct,V
op