Historisch Archief 1877-1940
K*r
l
het «eva! U, stalt volstrekt geea belediging tal omdat
eaaae Mts* «e Ik ven*eMde ee. wa-ro» ft *ka *w»fcl
, waarheid kan onteegd wat? ~
rete staal dat wQ m
» Btoa wee*»*?» ea
DE AMSTERDAMMIE, WEEKBLAD TOOR NEDERLAND.
MOWB «oot 4e QuitfcM aT*«ti»a*OT| m dee» «eto
farUeoUerea of hoopea wat gegaard ea wa*rdrer d*
weg n»%«BlnÉ WgMabaM «M feworde*. w» Trttdag
?iddag .?? de «eeete booMltrateo ea o» T»te pleinen
kt dea*»l«eo toeetaad lag, aeader dat doof d*
Betalglngedteaei Iele w» gedaan. ? Dat de Ornnlboe-Maet.
eebappö de ineeaw aleento rerplaaiete, U ]nl.t;walao«
?l ook ander» kon** doeaT »»ar daardoor r< rkrtfgea
e> voetgangen toeb een taBMltfk begaanbaar pad en dat
fel b« drmk «wkeer «l i«er veel.
Bet U niet da taak dMer Maataehappö de.aneenw
we« te rnlm»n, daartoe ie do itadireiaiginf aangeweee»
BB een UJer ia! m tl toegoren dat wanneer d* taatste
eren groot« Toortr»r*ndh«l l had getoond als de «eret*
? w^j dau ran het negatie ra Toorreeht om ea, 8 d«gen
?oor een awerae te moeten baden, betrBd «ouden B^B
?enteTen.
Nieinaad Bal «r de «taJ-reinlglngedlenet een
verwflt Tan Maken dat xU niot i» een oatmeBten de geheele
?tod v*n inocuw i uit er t, maar wfl mogen bet «el In
kaar atkenren dat «Q dagen achtereen OOM hooMatraten
eo pleinen door bonpon mll en modder Iaat
ite tt*t een beetje (JTer binnen weinige
kad kttanen *n?f i
KB wj) toch OTer de StsJircmiglng' BW het praten
KUB willen w)) btren gewonen werkkring een» van nabjj
beBchouwen.
Ik WOOD In den omtrek taa ket Leldichepleta en kan
«r dna In dje bumt over oordeelen. Ik noemde dat
werk n mQn Toriff opstel een komedie en IndordiBd bet
Terdleot geen anderen naam.
Oeregeld toch, TerHbQnen '? neoht» ten 1SU| i l n»
Op he« LoiJ«cheploin S of fl beiemwageai m«t de noodiga
VAgere en of het noodig i» of niet, wordt dan dat plein
h alle boekjoe ea gaatjee gepoetat eo geveegd ali of
ket de proukkamer TU een rentenier gold. VerTolRcni
leemt uten na en dan een kloln gedaelte Leid«cb*»lr^at
er bj), waarna men ? lea^ bert ? ten goode beurt
feeft aan de Lange IieldechedwB'eftniit. Dat t« het
w*rk T»n de Btadireinlging gedurende Tjjf aTomlen van
de M»«n ia de waak. Heelt bet n'i toeTalliKerwtyza ge.
Mgënd, dan beaebonwtmen dat monnikenwerk eenvoudig
?et een glimlach, maar weel den voetganger welko die
proeeiaie b(j droog en helder wed,-r ontmoet l Oulang*
Beeft een geleerde berekend hoeveel doelen ttof een
plumcan Twrplaatat; gaarne gun ik echter dien geleordo
Bet voorrecht de opToaalng te vinden van bet prodnct
Ejlo't «tof ran >ea Beiotnwag.-ni ia rerhondlng tot
Mn Plnmeta.
Ik «oo de waarheid te kort d>en indien ik niet
Termeldde dat men 'a Bomen Toör nat Tegen, ook de water
vagen gebruikt, die ? dikwerf "P '-n dr»rp rQdonde
? bier en daar wat nat maakt, echter soolang te Toren
wordt uitgezonden, dat de i'raat bt) het verschijnen der
bezemwageni weer rolkomen droog l*.
Hoewel ik or TQlgrns den beer B. O. M, niets Tan
weet, kan ik toch br) ondoronüiig getntgen, dat mentn
het buitenland de buemwa^na alleen gebrnikt
omUOKB trajecten ? die Toor «iraatTegere te Teel werk
eiacbon ? in korten t(Jd te reinigen en dat men
<I«ar?aboren die wagcna nooit op droge «trtten Uat
mmocuvreeren.
Ziet men echter die wapcni hier dei aacbu op bet
Xieldx-heplein ctronswl rtyden, zich in allerlei bochten
bewegen, in boeken doordt'ngen, waaroTer men zich
Yenroij'lei-t, höo te er weer ztülen uitkomen, dan be
wondert mvn me«r het talent der be*tanrdofl Tin dia
wtgent, daa wel hot beleid ran hem, die bem dat work
gelast. Het nut om üoo rroeg in den nacht rt* itmat
toboon to maken mag ook betw^ffeld worden. Valt
daarna regen, dan lijn f e straten dea morgen» weder
Tuil en kunnen de voetgangers tot 'a nachts l nar wach
ten om met droge onderdanen thnli te komen. Als
men ~a*t werk niet to midden der drukt* over dag wil
doen uitToereu, waarom dan niet Vever den tod der
?clionnniAak aangeweica ten 8 o* 7 aar '? morgen*. Ik
herhaal: xoo au liet reiuigingewerk thM» -ii geregeld
an aliestoectl wordt, ia bet »»n koaMdto, die veel geld
koet, maar wurran de bnrgtrij niet bet minete gerief of
ToonJeal beeft N
tt heb mg in dit onetel tot de «teaatreinigfng bepaald,
Bet ware amlert mfaaehien ook bier de plaat» om de
Directie der SudareiniKing te vragen, waarom D.T. hier
tor ttode dra zomors nooit de etraten wordeo beeproeid
en wat de re J en it dat men gewoonlQk dei middags ten
l en * nra de atch- en Toilnbkarreu nog met bet
opkalen hunner kwalijk riekende raatjes beilg Biet? De
Trees echter dat mrjne opmerkingen allloht weder door
«?a Beer B. O. X. ala beleedlgend Boaden worden
ttitgcknten doet mg eindigen, U voor dei plaatsruimte
AankieggênJe.
Amsterdam, l Deo. 1883. Vero.
Een nischrift van Toro, ons heden gezonden, vermeldt,
dat de na don sneeuwval van 8 dezer de rtraatniniging
Bkh boter van haar taak heeft gekweten; als antwoord
«an de Amst. O. H. echter heeft het bovenstaande
Ituk recht op plaatsing. (B«d.)
FUHE BEBUUUITEN.
Zaterdag JL woonde ik de printrur bQ van het nieuwe
oorspronkelijke blijspel Fym eVnAHff*» van i ustOB v*n
Mattrik Jr. «4 onthoudende van elk* kritiek v«n bet
?tok nit het dramaturgisch oogpunt beschouwd, meen
ik toen- mfln grieven, niet te mogen teragnouden oier
de strekking vu h«t atnk. Ik bon niet f ju, maar
toch keeft bet op my een p^niykea indruk gemaakt,
toen ik lag.hoe «en goOBdienstige. riobting, die toch eren
Boo véél reehtvan bettaan heeft als iedere andere, d' -or
ket openbare «enoawtooneei boiacbct^k werd gemaakt.
Wat wil de achry-rer ? aaatooaen dat er ooit bfl de Hjnr» kaf
«ader net koran i» en dat er onder «tjn, die met al hun
biikeltekaten, die B* dagolgke debiteerea, toch een ele«ht
karakter hebben r WM «Ut «yn bedoeling» Daa had hy
bet mijn* inzien», gobeel anden moeten aaaleggen,
want nut miyt ftjrutt ifja ia *tt» «*nk ploertra of
. deugnieten, ernaar fllf rt/««> door hem gekarakteriiewd,
dewn biet of sfln milUtelUn. 2t)n stuk ciecdo komt
m«n tot d* kookineie, dat de orthodoien of aleeht of
nlliteiten «t)n, wut.bt) al de Hint» beeft htf niet e«n
?del karakter geeöhilderd en die worden w onder d«
ffn»» rw BOO good g«TODd«« als oader andere
rtoh?tegea.
Dan DOR ietB. U «gn karakterieöek tut fV«m waar?
Ik betwtjfel het, tea minc*e daar, waar hQ Be vooretaU
ato mv» bödrag«K«« ronr Jion BeadeHng-fMOotsohitp
?f BOB aieawe» UberaakeL Dto awBeebea z«a KM #»,
want de fUnt» geven gaarne, wanneer «r kets bij te
tragen te M de bawtAaviag knmejr befiBeelen. Beeft
?iel weet dit Jaar de ooUee*s voor .«* echool net d«n
Wjkel" een ton goode opowanaat t tu aoo wordt er
ieder }amr gekoHerteerd, De» dwingt reepeot af e« kan
? UtarBBl ««a »»sj« t» Reven, die veel
dkkt koodt, aaa «r «em Hok te te
> gil fit itB lailillliii» la slinl li
fcottlev.
Ik hoop, da« Ut Mak teel Bpoedic vaa M repertelre
?at verdwHnen en ik maak er de vereeaia^nf **»
JA*r<toonftl een verwet van, «at M k**
'
rieattDgws ?*? UtaM «e dom
wtsl 4ea wollieh» aHiai>iBmliB hBctmèh*
Aér partyen ei^iaevsy op te cweje^eav
Tenen dit gevaar weegt atte ia tri* «eik «ft, «al 4e
?|)v««inR kan reoktvaardifeB.
? De«fB*bar 18M. K. B.
m(Jn Blok geea enkele gtxU<U«u»ttf»
r**kt «f beU4be^)k fcauuüct ? vit laatanhen
b> «Aa atatkOBB BB lUttaMB) vtodt ? ea
_ UM BI,
ènDMtntwoorA. M. JTe liseuhusnrta» Is
Ten, daarom «ea kort wederwoord.
ft heb to B- '
. «B* aanftwBakt
Booele aten bt _
?aame stem (k SM K, H. toe, dat Btea'oiJder deBJnra
eok koren onder 1 kal touft. Hoe at H. evenwei H woord
alnen als synoniem <w» Orthodoxen derft to gebroike»
Ugrtfk ik MM,-* ava 1 «SM waejBeV
Over net zendeling-geno«t»elia|>, wette nut Ik erken,
repte ik in «non stok geea weert, ee * verzeker
«eaehte H, H.,7a* de PBtankMhe I
~ ? j. '. au» ? u^_ AsBU.1^. ?-~ aw^
n*~
*?"
KM to
B***»**!* kea ft «jtM «!«? ooewel tt
ia dB Keaieali kwt, esa sa4 te orertaigea
?ea aurw «tak «al «4 lawft fewaroett e*
geweM op feoeene wlto «telt gfl den Ooed g«.
aUraf aa) atot «Sffitwn, want de
Qejdl oia* atob atos ongMtraft
Ik beooer eoe. tot de rech*.
t'nmeiinnt Hat
?e te* het geloof der genade en daarom Balk
l veer e tBddea, dat Mtfl « dee» aoede eist
4. X.
Het maicea dank aeem Ik 4e voorbeJe TB* oewM
broeder SAQ. waai ket gtbed deaIUehtva*r»igeavera»aB;
veel Jvetei van Xaorik ft.
HET YOOBWERP VAN PB
AANBOU
LKNDS ZORG DER REGEERtm
dat opschrift betookttt, vooral
t*ffatiwoordi«. Er il awti waardoor de
RMTMrug aioh in «oo'n somUken toexUnd bevfcdt
all door hUÜnd«rw^B;d«<lK)htervanonMlB«tit«
Grondwet weed Ziener, to«n hfl h«t 194-tta arti
kel BOng! Ho« nauwkeurig maakt* de geaebied«t)ti
die Movoudige profetie tot tutbar* waarheid:
?Atf openbaar <mtttnc#s it «en voorwerp M» dt
aa*koudt*de tori? der Sefeerütfl"
En ook nu weer is ra Hrüd, .opdat Terruld
worde hetgeen «rgchrevon i»." Een jong
tiidBchtift, Hecht door Zee, gaf in afin tweede
(AuKOatiu) aflevering een icliirpo satire op de Lager
Oude» wy« wet van 78 en kwalificeerde hur alt
een Ooet*rtch tchandaal. Dawop volgde In
Septrmber een adret aan den Koning, uitgaande Tan
de Vêretmainff wor ChruMyk Nationaal
SchoolonderKifs. l)*nrna kwamen een p**r kommis-iei
«?n toezicht op bet Lager Onderwas, (de eeiie
te Xutfeu; waar de andere eetelt ii me ontdaan)
l-eideu in Oktuber. Verder in den maand onder
meor do heer Dirk», leeraar aan de Kweekschool
voor Onderwijle! a albier en de heer Zechner,
dirtkiear van 't Instituut te Velp. Verfchitlemie
adremen aan Z. M. braohteQ de kwestie voor de
Regeel ing, en eindeljik diende de heer Vermeulen
eeu Tooratel tot weging van d» art t. 56, 61 en
60 der ongelukkige wet OQ de Tweede Kamer in.
Mogelyk, wsnrschyt^k xoli's, hebben normeer
sieh verzet tfgen 't leelyke wetje, maar mü c^jn
tot nu toe geen anderen bekend.
Toch ii 't bovenstaande overzicht al voldoende
om aau te toonon hoe dikw^li en hoe duidelqk
Biel» de vi)KDdsohap uitte tegen wat ons Lager
Onden»}J8-Keg]eiDeiit bepaalt. Zóó krachtig en
algemeeu ia die autiputfiie, dat ik bijna
medel\jden voel TOOV 't Tervolgde ding en 't graag KOU
verdedigen ... als 't maar niet «oo'n wanstaltig,
hatelijk schepseltje was. Jammer: want na hond
ik wat ridderlijkheid en wat «f rtfdlmt over zonder
er raad mee t« weten. Ik hoop maar dat ik voor
die twee spoedig een behoorlijk emplooi zal kan
nen vinden t Wie weet?
Waarover de kwestie eigenlek gaat, is zeker
allen bekend.
De nu Ttgeerende wet staat niemand toe exa
men af te leggen ia de Frangche, Engefcche en
Dnitache talen, tenitjj i.y de hoüfdunderwqzersakte
betit De wiskunde is een der verplichte vakken
voor die akte en de bevoegdheid om haar te
ondurwyzen wordt niet afzonderlek verleend. Even
too is het net de algemeene Rexchiedeniü. Het
hinrlteekenen U een verplicht Tak TOOT den
hoofdonderwyicr, maar tot hef. nfeondcrUk cxomen
daarin konden slechts zy toegelaten diode (hn'p)
ouderwQzer«akte bezitten. Deze laatste bepaliug
ueldt ook Yoor de rakken r, s en <, namelyit
landbouwkunde, gvmnastiek en ~ by' do
onderwjjzerexgen ? de iraaie bnndwerken voor meisje*.
Eindelijk B «n allen die uitsluitend in een of meer
der vier laatstgenoemde vakken onderwijl eereo,
vriï dit te doen ook zonder dat «$ een akte van
bekwaamheid bezitten. Dezelfde Tr^ntelliug wordt
verleend voor 't ondei-wüs in 't zingen en in de
nuttige handwerken.
Ziedaar de bepalingen der wet voor zooverre
dio de ?verkaveling11 der gevorderde kundigheden
en bnn ?presenteeren afzonderlek of in massa"
betreffen i
Dit laatste DO, dat willekeurig Tereenigen en
iph'taen ia 't wat den tegenwoordigen storm heeft
uitgelokt. Alle aanvallen, waarvan ik zooeven
heb geaprokefl, cf/n hiertegen gericht, allen ?
zonder één uitzondering. Maar de redenen,
waarop die eenstemmige afkeoring berust, z^n
«eer vorsohilend. £n juist daarover wenschte ik
hier te spreken.
De vereeniging voor Christ. Kat
ichoolonderwfjs beklaagt zich over de kostbaarheid van 't
taalonderw^», na de wet 't bezit der
hoofdonderwQzenakte vordert van hen, die cich tot 't examen
in een der vreemde talen aanmelden. Ditzelfde
argument wordt, met meer of minder aandrang,
door alle tegenstanders op één na, aangevoerd.
Sommigen wgaen op 't onpraktische der door de
wet voorgeschreven volgorde, daar de
(hulp)onderwyxer, oa slecht» twee jaren al* zoodanig te
hebben dienst gedaan, reeds hoofdonderwijzer
kan wórden zonder dat hij in dim korten tijd
genoegzame ervaring heeft kunnen opdoen om
met goed gevolg een school te besturen. Bijna
alle voorstanders van een wijziging dor wet
maken cich ongerust over de te groote
aantrekkingskracht ran de diploma'* voor
middelbaai' onderwijs; kortom ? nagenoeg allen ge
bruiken ntilitcirs- «n irflld-araumeutcn, en
redeaeereu over deze kwestie alsof allten de belangen
der onderwijzers en der scholen hier in
aamuerkofflcn!
Rechts de schrgver der artikelen in RecM door
fee, maakt voor zoover mij bekend in, hierop een
niteomWinfr. In 't roeds cenoemde stuk in de
Augu*tu«- Aflevering, en in een tweede, voorkomende
m 't Noveuiber-nummer, protesteert hij op geheel
andere gronden tegen de bepalingen oer Wet.
HU «egt ? en dit ben ik volkomen met bem
eens ? dat er onrecht ligt in dep willekeur
?waarmee de Rfgeering hare onderdanen ver
biedt hunne bekwaamheden zoo «roduotief
moiik te maken l"
n dit is t juist* standpunt. Dit il de
hoofdk waarop 't hier aankomt!
Omdat de eitclien der Vfetonrec&teaardifltljn,
moeten wa om anoeenslniten en Oadrnkkoiyk en
flink haar verandering vorderen, opdat EU niet
voortbeftta als een schande voor om laad! Of is
't geen «ohandelfik drvpotiaine wanneer met moeite
verworven, kundigheden, d« re»nltateo Tan
BOOtele wflbeetedfl nren, ewnvondig tot on vruchtbaar
heid veroordeeld worden, omdat ze niet gepaard
g**n met wat «r door de Wet aan wordt
va.itfeknoop' ? Op wélken grond kan meo hem die
«en vreemde taal kent rle verplichting opK ggen
«off veel mtnr te weten vóór hfl die kennis mag
nam tegen en betooning te midi' Waarom
welvaart véifrnid aan d«M fönt van
bekwaambedwt, ea eüce andere onverbiddelijk tot onmacht
gedoemd?
't Zon rmlmche^k zfln, «b t niet BÓ6 treurig,
?óó ellendig wv>\ Want belaebeHJk
tadeinkons*kweirt» waarmee kier een «elfde vak in drieën
wordt geknipt om de eisenen met onbillijk hoog
te stellen, terwijl daar zoo'n stak «eer wordt
vastgehecht ub «ea ong«1wkiDOTtjg brok van wat
anders! De wiskunde geheel? ? ? wel neen, dat
?tra te «waar afn. en TtdiDg wordt verdeeld in
L. O.; K l «n !T?I En Engetoea of Dmtach of
Franethdan? Ook dat iet? «oeiettk «n . . . de
teel valt ia driete; alweer L. O.; M. O. A. en
M. O. B l ÜiUtakend, en verder? De etakken
Aa thnii hoorea btf t werk L. O. worden na
?ma geheel heterogei>e dieaea TU t zelfde stem
pel oaabeheideJ|k verboodea ? net en ?<bmr«
UflaaÉai
En dma'sDn er aog Tereenighigw «m
ktwnmis?lei en partienlieren die enutig bepraten hoe mik
.TJolfterea" tgoedkooptte gebeerC! fin men acht
tder nwefte «let waard adieessn op te steUea
en degbUdertikeVen te aehr^ven wnerm haarfijn
wordt MgaffBaa welke rieatssrfieniBii t voorde»»
Ifeet k toor de opvoedinf der Jengdl
IBr it hier ReeiWeeneaiiiKl DeQrradwet
klaart .hut Rmen vu o&deB^hT
het toemieht der orirheid es.,*. .. k
gw.Taiia.Tdod du
k oaderwfle. Die
beg dat de bevoegde
u tot de leesu e>
de bekwaamheid ea eed*l|kheid d«
enèsrwiesr»"
UM YRÜ, behowdwoe drie boMrkfefem,
wurvea de laaMe met deee Irweeiie aieU te maken
keeli, Er Je Uer heel andere ooeedeWkkeld du
die vu den eaderwfier in H «Feil
De eerste beperking beeft
ket opeabeer maken vu t
peliaff betaekeot eenvoudig
aotortteiun toegug hebben tol de
?ontrolq kunnen ?jtoefenem. . .
Er bl^ft dut nog alleen maar de tweede be»
over: ?behendeua 't onderzoek naar de
ikwaamheid," enz.
't Spreekt vu «elf dat dit moet geleien wor
den : .naar de bekwaamheid in 't vak dat hQ
zich voorneemt te onderwazen." Zonder dece
grens toch beeft de huele bepaling geen zin, en
woidt de vrjjböid dio de grondwet toezegt, een
voudig nonsens!
Maar dan ie ook de Wet op t Lager
OnderwH» TU 17 Angnstot 1878.... ottfrundvtUtgl
Under haar toch M t geven van onderwijs niet
Tnjl Meer nog: door uitbreiding van de ?aan
houdende iori< der Regeering" wordt onder haar
de persoonlijke vrjjbei'l verkort l Men denke
slechts au de mog«lfikheid die onder de vorige
Wet nog bestond, btfv. om les te «even hl
wiekunde na 't afleggen van een voldoend examen
b dat ééne vak. Nn, na vermeordering van de
Lagere Rejrreringsxorg, is dat onbetwistbaar recht
aan ons volk ontnomen, lichtxiunig liberaal l
En daarom wend ik me tot U, gil allen die dit
leest en prys stelt ep den naam van Vrty-geiinden.
U roep ik op. om goed te mnkcn wat vier jaar
gelrden zoo roekeloos is bedorven!
Wio er waarde hecht aan Recht en aan de eer
ven Ooi hind, wie denkt zoo als ik, protesteere
tegen onrecht en schandel\)k«n dwang l
Heb ik gedwaald, dat men mg van dwaling
overtuigen; ik zal antwoorden!
Maar ligt er waarheid in wat ik schreef, en
verfoeit ge nis ik zoo'n onstersche willekeur op
nederlandschen grond, blijft dan niet «wijgen uit
traagheid; maar «preekt en overwint)
En zoo er zich een vereeniging of een enkel
man nog niet heeft... vergist door te strijden
tegen duurte, waar de strijd voor t recht aller
krochten verlangt,
dat z\j 't initiatief nemen en een waardig adres
stellen, waarin we prutestceren tegen onrecht en
kleingaestigrn dwang,
een waardig adres, waarin we de vrqheid terug
vragen die de Grondwet ons g«eft l ?
Amsterdam. . ' ? H.
VARIA.
."Wien do schoen pa«t. trekk' hem aan l"
Maar ? *de schoon bluft eeuwig staan.
't KunntRtuk, schoon zoo groot en wyd
W<>rdt door iedereen gem(jd.
Zelfs df> maker van den «choen
Schuwt zijn hooggeroemd fatsoen.
der fylelheden
Uw naam is vrouw.
Daarom beminnen u de mannen
Al zéér getrouw.
. Antoinetto.
ERRATA.
In hrt artikel over den voorbijgang van Yenu»,
voorkomende in het vorig nnmuaer van dit blad,
>|jn twee iin«tovend« drukfouten ingeslopen. Voor
onthouden, daar leze mt-n: onthouden. Daar, en
voor de uitstekende ky'ker leze meu: een uitste
kende
V e r * a d e r l n * e n.
Woensdag 13 Z>*o. ? VereenigtoR Arcbiteotona et
Amiclü». ? Maataoh. tot nut van 'tAlgem. 8 nor.
Overzicht van de Effektenmarkt
van l ? B Doe. 1981
Hoofdzakelijk blijft d« aao'lacht op do Amsrlkaansche
Spoorwogwaanlen gewttd. Man bad algemeen gewensofcl
dat de vergadering Jl. Zaterdag gehoudon omtrent de
tarivetunueitie tot een gunstig resnlta»t zoude hebben
goleid. en aanvankelijk WM in hot voornitsioht de koers
der meeste Aandeolon vrj) vaut to noemen, doch op het
bericht dut deze vergadering tot geeno bcsüaelng had
goleid en uitgesteld was gowordon, tot den Bsten December
-verflauwiloa vernchoitlone soorten weder aanmerkel^k
en bleef do slevaming op het oinJe dozer we«k al
bjjzoiuler gevoelig l»S»r- °' mcn *? Now-ïork al eonig
ido« b«d omtrent de te honden vergadering valt niet te
leggen maar de koarstn waren Dun-lerdtig JL aldaar
.sterk acliteruit«imniio, veormnnol(Jk voor die eoortpn,
waarin doorgaan» de meeste omzet plaats vind.
De kooplust sedert long alhier sterk verminderd,
wakkerde wel «on weinig aan b(j het ontvangen ran
vastere insrken, sedert ;e«nlgo dagon en de cgntratnuie
Mg zich genoodxaakt hare pn«t«n te v«ren>nen, vandaar
dat OTize markt rich «tceda boven da How-Yorkeche
beurs verbloT, doch do plotselinge grooto aohtenUtgang,
wiwrvoor tót dnsrorre se«n« reden bokond is deed
opnienw allo animo verdwtjuan. ....
Vüor de Europeesche «óorten was mode de stemming
niet bijzon-ter gewild «n toonea do Molno oonr*variatian
ten dnldiilükste aan hoe weinig handel in dese
aMeeling plaats vonden, ? toch bleef de itomffilng op het
einde der werk nog al tamelijk vast.
Vooml gnnstig sloiten Egyptenaren, dio met
voortdnrea<h vnig voor ParDi, maar vooral voor Londen lich
koloeaaal konden verheffen, hel schijnt dan ook wel d»t
Sugeland'a invloed in de Egvptische zaken; gnnstig voor
de hoaders sal z{Jn en dat men tbans meor bepaald
?eker van zijn besit U d»n vroeger bet geval wa*
Ook voor de overige ip«onlatisve sUatsfbndeen was
eenlg* vastere stemming waar te nemon ten gevolge der
meerdere oitbeemsclie vraag. _?.';?*,*?
HelUnJsfbe fondneft waren flauwer gestemd, dieta
JAt pOi, en Ixdde soorten vieron ifc pCt swakker, doch
tat«sr.i«n l'«rOt raster; AmorUnatie Syndicaat noteerden
1JU pOt. oóocer. ' '
Hongaren ea Oostenrykon UeMen deh ferm en over
het gebeel V* P°'- vaiter zelfs van de eerst» verbeter
den paplerroute l T^ pOt. .???.
I"ortaR«»ien waren een imtie wllltg«r.
In Bnemiscbe «as da stemming verdeeld, dooh voer
bet meeraacel was d« itammlAg niet gunstig en
ietela?er; gnnrti* BOoderdcn zich nit Leenlng 179S/1818 en
Ooeierlwtag Se Serie, dtó olrc».»/4 pOt opkwamen.
Spanjaarden varieerden niet veel, oleclib» verminderde
Por», schold s^j» pOt " . _..
Kaar Tnrkei w»s veel vraag, vootal vo« Par«B, en
?He aoorten toonen per slot l/* pCt. verheffing aan. O«r.
Oblig, 18»5 n«i»erdeii »el*J l pCt booger.
ÈCTpten«r«a wurra deaw week steeds het meest
geaochV, ees* verhofflag van niet minder daa 4 pCL wae
voer de Qv<aAt. BohoM op *» merken.
Hoord-Amerik. BUatawwisen varke<-raem «???*?'>
teruggaande beweging, Certificaten Florldal/ipOt..
«eileaneti 1881 »/T« pCt. en dito 188* '^ pOt, *? ??»«*?
op conversie ' gerochton, dio bepaald onernnrog mogen
gemend wordt*: irQ kntme» eveowel ntet ge1a«ven of
BQifc* voor waarheid ka« aangejaamea trerdem. w»«t
?alk een «nnversle BOQ tooh aaar all* wa*reeaün«flkhe»d
BUBBMr door XaceUnd worden goedgekseud. Man MB
?J. wel te ver staak voor de kienlng iSIt, ? gedurende
do eento 10 Ja*r eischU l pOt,, voor de vdgoadtt 10
jaar S pCt. en Tèrvulfeni de vuile 9 put. genieten en
- -" "'* ^* "* l? ?~-lelgd wufdon.
VMU0BWV
geloof
aar p. en vugi
tevens ion de sennld kinnen 50 J*er
?ejTVUvI mvn «W B"b»11iv ev«sur«)i <*« jw» a,-«?--o? "
Wö «loeven al wonlt dit bericht eenlgiins verl
baar medegedeeld, ma« me* daaraan «M veel
*? d« £ol*-A«i«rflt. ataaiBSolmIdea had o> vartasMn
niet veel te brdnMen.
XM emaet U on» diverse XadBBl «n flaaa
?ensMtacen was mede vaa
«Hem IttMBtooa,
TetUee valt U venaeldea veer 4 pOi OkHf, Oeta.
ONetet ea Haadeteversea. ABaBtordaBaTdi* eirw l fOi
aelrtermkjaaf aaatooaea «e Kolaa.£aak, welke S fOt
BUBder noteerden,
?ea avaiM van
van elrea l yOk was voor ,
XaatseaappO, Kei larf. Baad. Baak dito QbUf., Aaed.
raavrOoam en Oatv. BB BatsattM te bertehtem.
Terw,) Haag. PBadbrie.en »A pOl vaeterwana,
verlotwa Oostenr. Hang. Baak V* pOL
Maxwellwaardea aear «eanuneerd, ea B*et veel vrasg
waru soowel Aaadeelen ale IMOSB* Boide > pOi, «p
bei etude der week beter to plaateen.
In de overige soorten «as de omzet van «een of wei
nig beteekenis.
In ome ipoorwegwaarden bestond er «of al eenige'
onuet. doch meest in aohterttit»aande riehüaf. vooral de
Oentraalsoorten. die 1^ pCt vielen, mit«e*ood«rd 4e
obllcatiin welke sieh staande hielden, ook da Bcatel?
Weielwaarden waren eire* l pOi «anirsr.
Tot de verbeteringen benooren Haarlem?Zaadvoort,
Ned.jnyn.M»»tMhaptiy en 4^ Oblif. Ned. Ind. MaattJ,
die circa l pCt. op konden komen.
Tiotor Bmannel, Warschau Bromborg en Aand.
Warsebaa Weeaen 1% a 1/4 pOi aangenamer.
Bussiseho neest ut Urof gaande beweging ea «Jreal/4
a >4 pOi, doelt over bel geheel was ook daarin ds on
set bizonder gering te noemen.
In Amertkiansohe ipoorwegwurden bleef de flauwe
stemming de overhand behouden. Het meest Uden
Penevlv. Sharee, die s pOi en Oenver Blo Staree, die 3 pOt.
moeeten derven, ia de laatste werd nog al veel verhan
deld en ep nlouw btf groote partyen voor New-Tork
aangevoerd: r-"*?
Bnffalo Pitt»bnrg, Ie pref. Louis Ban Pranaisco en
wabuh Si. Louis, liepen circa 3 pCi achteruit. Verder
valt er een verlies >ftn mim I pOi te vermelden voor
Central Paclf.; Obllg. Cal. Paclf. 8-, Olevei Akron Bharee,
Obllg. gteom. Denver Ulo, looome Boude, Min. Kaosaa,
pret Aand. N.-Y? JjAe Erie, pref. Oregon Calllornia en
Aand. Union Paclflquo,
Toch I(JQ er nog onkele beteringen to venneldea en
wel voor pntf. Ohie. Northw. 3 pCt, voor Se Hyp. Chic.
Grand Trnnk en O Wig. MJs«. Kansas raim l pOi Yoor
bet overige waren «r weinig differenties waar te nemen.
Van de Diverse Tramsoorten vesminclerden
BQtnigvereeaiging 9 pCt, Westlandsobe Btouttttram Ui» pOt.
en 4i/j Oblig. Ned. Tramw. l pCi, Noord- en Zuid-Hoa
Btoomtnuo monteerden daarentegen s/4 pOt.
In de Premie Leeningen wae ook al niet veel leven
digheid, Amstonlanuiohe i 11000 1/4 P0** en ^° Af 100
9/4 pCt. zwakksr, Htuhlweicsoiid 3 pOt., OostenrUkeohe
1004 na de trekking, 31/4 pOt. «n Uaüiidscbe fa
P0*lager.
Enkele verbeterlnffon sijn' te vernielden en wel voor
Botterdamsche 1/4 pet. «n Palels voor Volksvlijt Vj pCt.
Ooitenr. Boden Credit en Stad Weenon kwamen 1/1*1/4
pCt op, Ra««ischa 180t l.i pCt vuter.
In de divenen was de aehternitgang voor Ver. Affler.
fondsen Isto seria 3 lij pCt aangenamer.
Geld op prolongatie «as goed i 5 pCt, te bekomen.
AMEIÏIKAAN8CHE BPOOBWBGEN.
LXXHV.
.Kiets,*' zegt de Bailroad Goittlt, .bewijst dvidel^kei
hoe weinig invloed aandeelhouders in onze
Amerikaansohe 8poonret;.Ma.iiichapptJen hebben, dan bet afsluiten
van het belangrtjka contract tnssohen de Itichlgan Cen
tral en de Cnnadii Sonthern, een contract, dat een ge
heel ea ommekeer teweegbrengt in de positie van de eeue
X*alacli«i>pjj «n van groeten invloed is op de andere.
De wetten van Canada vorderen, dat een huurcontract
aan de goedkeuring; van ecno vergadering Van
aandoethouders wurde ouderworpen; overeenkomstig die
verpllcht.ng ia eene vergadering gebonden en il aan do
aandeelhouder» volmacht gevraagd om de overeenkomst
met de Michlgan-üentral goed te keuren, maar geen
verkluing hoegeiiiuiid omtrent de voorwaarden der
ovaroeokomit ie «ui dt aandvelboniler*, wier volmachten
begeerd werden, gegeven. EudeAmerikaansohe aandeel
houders n)n too gowoon geraakt aan deze wyze van
nakwurueming, dat Hj vr^ algemeen hunne
volmaohten hebben opgezonden, hoewel sommigen naar wij
moenen verzocht hebben iets te mogen weten omtrent
het contract, alvorens voor de aanneming er van te
?tenuneti."
Inderdaad ii weinig anden bekend geworden, dan dat
de Mlchigan OeatraT en Canada Sottthern overeen «tja
gekomen, om voor doorvoer eikaan wegen te gebruiken,
om uit do ontvangsten van bolde Iflnen de
exploitadekosten en vaste lasten te betalen, en om van het
overbltjvonde ongeveer 218 gedeelte te besteden voor de
Jfichigan Central ea 1/3 voor de Canada Boutbern; de
Canada Southern heeft bovendien eene verblndlngsltlD
te boawen en meerder materieel aan teeehaffen, een en
ander naar schatting ongeveer 3.000.000 Ds. eicchende.
De besturen van beide Kaatsehappifen verwachten
natuurlijk, dat doce overeenkomst voor de
aandeolboaders roordeelig zal «<jn en het valt niet te ontkennen,
dat de ontvangsten door dit contract kunnen vermeerderen.
Voorheen toch R»f de Mioblgan Central behalve aan
de Canada Sunthern pok ann de Great Westornlen de
Grand Trnnk (roederen in doorvoer over en ontving
wederkenrig een deel der doorvoervrachten van die
lijnen.
Door het na gemankt} contract cal het vervoer west
waarts ma de Oront Westorn en de Graad Trnnk
ontleend voor de Uióhigaa Oentral verloren gaan, maar
daarentegen al hot vervoer van de Hichlgan Oeutral
Oootiraartj over de Canada Bonthern geleid worden en
daar tot nu toe Oostwaarts meer d«n Westwaarts
versondeu' wordt, 100 is het te verwachten, dat de twee
l(jnen gecombineerd aan do eene zijde meer irinnon
zuUon dui zij t*n je andere zijde verl(«CTQ. ?
Hot ie niet mooie. ijk to berekenen, welke do ver
houding zal zyn tiwnohen de dividenden va» beide
MniitB<:h(ipp(jen.. Vnn de znivore winst ontvangt de
H. O. 113 voor h»ro 9 18,138200 aaodvelen of per
aandeel 2)3 X Tu^ T-J" : vl° Canlijlv Sonthorn ontvangt
voor hare $ 1& 000.000 1(3 der winst of per aandeel
-j-X iiguflü*. De dlvlJendf-n verhouden zich dn»
"? *'3 X TSÜTSisT 'i3 X Toöioóo "= 9'8601 : 15 ^
l : 1.6 dat in : zoo de Canad» Southorn l pCt. diviilond
betaalt, ian de Michfsan Oebtral l.CJ[>Ct.dl»idond uitheoren.
Hoevpel verdiend zal worden ia, cm de reods meer
malen opgegeven re<lcn, niot toberakoneq. Ala toelichting
tot de abjcmocnc HtrekUag van het contract laat ik hier
echter cone becijfering voJgon, waarbij T*a de
onderiitullinff is nitge£iuu, d.nt do voor de Cwad* ÜoutUorn
bonoodigde Ds. 8,000,000 niet door uitgifte van nienwe
Aan<l«elen matr door eene 6 pCt loenlng a pari
povonden tvordon en dat het gemlililalüo dtr jaren 1979.
1830 en 1881 voor de brato-ontvanKBtcn «la grondslag
mug worden aangenomen.
HichiRan Central:
Brnto-ontvangsten 18T9 . . ? , . ? .D*. 7,»4«,7M
Idem 1880. . ... . . j, 8,951,875
Idem 1631 ........ 8,800,187
Ds. 35,098,090
Canada Bonthern:
Bruto-ontvangsten 187t
Bem 1H80
Idem 1881
Belde wegen te samen
. De.
8,70S,«T9
8.860^S9
Gemiddeld per Jaar .....
Kxploititlekosteu stelle 60 pCt .
^
. 10.000,301
. Ds. 85.18M60
Ds. 11,719.654
. 7,081,791
. Ds. 4,aaT,ê61
776.413
8 pOt.
b
Netto. ......
Af voor vaste lasten:
Klcbigan Central . . . . Ds. 1^00,000
Canada Southern . . . . ? 678,424
< pCt. orer Vfl. A,OOOJXK>. . 180,000
waarvan Mlohisin Cealral 8/9 . . . . Ds.
Oaaiida Boatiwrn 119 ....
Zflnde over Ds, lR,7S8.aoö Aand. K. a .
. , U.OWJMO . O. t. . . 6".
Ik herhaal bier, tot voorkoming vaa verkeorda ge
volgtrekkingen, dat des» TiiUtmnuten bfl eene goede
?xptoitatie w*l te vejrkrQgen rfln, maar dat mea er
voUtrektniot op kan afgaan zoolang iemand als
Vaaderfr^it presideet «i.
DB vraag ie gBnpnBid of d« Ontoaeo * Grand Tronk
oeer A» naawere aaoslBttlag vaa XtoblCM-Oeatnl ea
0*md«'Sontb»ra nadeel kan «d«rvind*B. Kaar mtfae
awenüig cal zij «r elecMl voordeel nit wekken; immers
nooh d» K. O. nooa de O. 8. bracht ttaav ?enig
vervoer aan. maar wel de 0nat Western ea de
Oraad Tronk van Oanada. Wat dis lonen vroeger aaa
de at. C. «vvrgavea, komt na aan de Okdeago-OiaBd
Tronk, die «na w«Mra Vet gmatate deel vaa bet ver
voer wa CUe».-« vb da Ot*««-Weeiani over bars l||a
cal trekken. Voor aankeop vaa meerdv mUsriM ens.
ant dtek verkeer wefiiekt beawodifd, aal ?« evear
il o> middelen kuuae» vladea uitbetoofor? "
? deel «er 5 pOa, UB njyame»» OeUmaOa.
tairt. 7 OM. ten, ». T. *<
^tHHHti
tl
?se eveaae sse ??? v» fieelea,
Twee Holste. DnUgelsIrast » e* ff.
feen Hole. WestêfBiiaat tv
Xen Woon- «t Winketota, UadeBfraeht 818.
Ben Huis, BaariemaMr netttaiasQ M.
XM BoK Laariere+na* 1M. -^
?en WknMejdentabt, Kostrerlorea Wetwlnf, c*aet*B
Nieower-Amit»!, ^
Een Hul», LtnrierMoht 47.
Kea Bnie, Uadencraeai T»,
Ken Hol*, Ke(*er«jM«h* U.
Drie BnlMtt. Batetwaeliteteec 3, Sa. t ea 7.
E*n Hul*. DriekeaiogMreat 18.
Xe» Buis, TtaB»Mn*l M.
Ken KoopiBaiiannts. Kleine KaMeabvrfentraat 28.
In Dt JiBBis «rwW, «M trends te* s*e «re ninlet
Xen Koopnuehato, Bokin 80. * ~~~
Twee FaUniBen, Kamentelkjteec «en 4. '
WoenwUff 18 Deeesaber 1IM. tk ftt O.-S. Am*
BI0BB>
...1
l7e»H
- , . dee avonds tea SM are Breek*. ,<
XM BMneaeis, Priaeeagratót HM.
Ken HserenaalB. Keiiengraoht 781.
In VoUlma; eMeiejejelewBtei Pereeel«ei
II Deoember.
Ees HoisM, Oetgeaipad 1T8, ITT, 17», UI, 113 _
Twee Winkelamiaea, Vam OMenfcaraeveWtatrwt 17 (
Ken Vrinkelanis. Bpelstrsat M. .-»/
Een Wiubelauli, Se WltUnbnrgerdwarestrait II. ~(
Ben dubbel Wlnkelhttb, 8e WIUe«barf «rdwanetrut ai
Ben Winkelanis, Bpolstraat 310.
Drie WlnkelhuMa, Wagenaarstraat 114, 111 SB lift
Ben Koopmanahnla, Heerengreeat 971, ,
Een Koopmaasaaia, Kort* Bplnbtüaateeg 1. f
Ben Boer» Hontode. to OeSoip O 11, gem. Stotom
Een Huis. Bpol 17.
10 December.
Ben Hola, Vös«lstr»*l «a.
Ben Huls, Baadbnogstraat SI.
Vier PakhnUen, Bpnistraat 3tt. KI, Mi en 2Ü\
Twee Hnizen. Spuistraat Mi BB MS.
Een Heerenhttls, Heereogtuht ÏS«.
Ben WinksUtois. Haldenstraat 11.
UurCerllJke
Ondertrouwd op Boödwd»* M N»T*m>»r 1M9
J.
JI.
D.
J.
O.
E.
j.
3.
W.
j.
F.
A.
V.
J.
B.
1.
O.
J.
W. Orader en A. O. BtJnberg
H. OaaaiBf en O. vaa Zerken.
Q. Halwaeea ea A. Jans*.
BUnee en K. Heft
H. O. ran DotnpeelaM en B. B. ToUragl.
J. TBB der Teen en W. E. B. Proak.
W. Qeerltaf en H. B. Keve.
a Heidmtt en V. U. Viieer.
B. Leo» «n A. kt de Vrooe*.
H. PU* M A K. a «elfer.
Polderman* en A. J. Smit.
fiaadag en B. H, O. ter Miftelett.
W. ran der Steeg en G. A. ICelka.
Trompetter en L. de Jong.
Bweers en W. O. Esveld.
de Triei en E. Wfirta.
B. Kerllng «o E. H. TMJ Breda.
O. NUiotaUe en J. Bekober. ,
E. Citroen en 8. V. JawUon. .'
Ondertrouwd op Donderdag T December tN9L
Dr. O. P. Weeselink en J. P. Tin Boirtm.
D. de Torrei en 'B. Holler.
3. O, Poortermanl en A. Oreldanni,
3. O. Boeteling en P. Tan Sandwjjk,
B. W. Bneee ea A. Delforao.
O. Plngler ea B. Hoojjberj.
3. O. Coiter «n J. TeibDeff.
I>. W«8torreld «n A. 7. Staal.
B. Zomerplaag en J. Boe.
V. van den Berg ea E. X. Rnwtf.
t. H. Koppel en W. O. Ffcke.
B, B. OroiMWold ea K. B. F. OrtDefeld.
B. l. Bmit ea F. A. Fraokea.
D. Cartoef ea K. Xrwtèman.
TT. Felmanen M. J. OhrUioffeU.
H. 3. Degowjj en H. Deken.
J. Bpainder en K. W. KerkliooTem,
B. O. Hofman en A. M. Koek.
O. H. Kolder en W. J. Keewmaker.
A. Bojjmgaaat ea B. B. Bontaunihoft
m n v u a
Onder de rubriek TE HDÜB werden (rmti» opgeaonteBl
woningen, kamers sas. welke vóór Vrijdag een au oea
gsgoven »yo, met vermelding vaa Btaiid, LokalltsH^
Uunrprjjs ea wanneer te aanvaarden. Opgaven hieraan
niet voldoende knnnea niet geplaatst worden. ? B{|
verhoring wordt men beleefd venoobt daarvan direet
kennis te geren aan het Jtareati vaa dit blad, Bokte 3,
U. Oeitoff. Voor- on Acbterkamer. U p. a. Tsnt,
134. Kelder, f fliü p. J, Terstond.
U. Bovonhttis, 7 Eatatrs eoz. f iM* p. 1. Terston4
Amttel.
99. Vrg Boreobols, f 000 p. J. Tentoai,
109. BoveDbnia. f 1100 p. ]. Tvtstoad.
18. Hnis, f 35 p. m. Terstond.
3. Voorkamer met ilcuoi', (20 p. n.
4. 3 O«m. iUiacrs, f 3i p. in. Tenicmd.
9. Voorhutwr mol Kort, t 48 p. si. Terstond.
' . ' tUmmeaXmm*.
D. 2 Cara. eu Saite voor Katrt., m«t Z«U,, f400 p j. TersK
niawtvhtrfgwomt.
13. Geot. Voorkinjor, f 'JU i>. ui. TontMXd.
BtoemsIriHtt.
43. Gcst. Voorkamer, l* £<*r,o. 1 19 p. sa. Tent.
17. 3e BoTcmhnl», S Kamer» enz. f 150 p. j. Tent
29. Boreohula, 4 Kamen, *n«., f II. p. m. TantoaA.
ÏB. Uuvuiilidia. i Kjuuen», tut,, / 43. p. m. Terstond,
81. ie Bovenlioii, 8 Kamers en»., f 300 f. J. Tent
32. üeatoff. Voorkamer mot i.lo«< f U p. m. Xersfc
? 62. (i»m, AcbUrkamer, t 3.60 p. w. Tenloiid.
«H. O«m. Kamer met Koet, ( 16 p. m. Terstond.
104. Vry Boveoh., « Kam. enx. (600 p. J. Terttond.
112. Vrij Boronhraa, t iSO p. J.
108. fluis, f SM p. i. Tent.
? . lto*rkavf
S. BovenhnU, 8 Kam., Ale. enz., f440 p. j. Tent.
6. Bovenste Boveoh, 3k»w., Ala.ea^tasop.J. Tsrsi.
5. Ie Bovpnhr.i», t 375 p. j. Tentend.
40. Oom. Emmer met Biaapkaator ea Koet, f49 p.m. Tent
TO. lo B<>. euh., « Kimim, 'J Ale. «u., f S» p.J. l Kei 18ST
118. l Zolder» met VWettoti. f S» p. j. Terttoad.
148. Hownliui*, f J» p. J. l Kek
IM. » 2oUén, 4e Itafe, f 70 p, J. Terseoad.
C^MBWlCMfrWM*.
97. S» Dovaaa» 3 Kamers «B»? 1 1 W p. j. Terst
Cmmmr r*t*r*t*mmt.
175, 3 Bovenhnbtcn, B Kanen «tuu, f BS p.J. TenU
171. BoYennnia. l Kamers sa*, f 900 ». J. Teist,
178, » Bofeobaixea, f 175 «n f150 p. J. Toistoad.
_. ?. Tent.
O*BB. atssjssr, f W p, s».
60. Oen. Tsodtamer f21. p. ra. f ent,
7u. Gem: Toorkuaer met Aleoof, f ft ». at. J*».
W. Zolder, f « p. m. fentoBd.
n. XaatoodokaaX tm p. m. Tennsnl.
tT. Xaoloorlokaal, f SM p. J. Tentoud.
?e. Ztt- «B BIsiBtimsr SM* kezi, fS p. w.'Tantum*,
W. Oem. Teorkamsc. Se Bsage f W e. m. Tera*.
M. S Oem. Voort», U Bt, f U i f SB f. m. Xentoeel.
?*. 3* Jtoveaheie. S Kamers eso.. f UB B. j. TezBtomt.
Xtrt6tutmt»mtmttw<m»ti
e. HmX e Zusun, ras. f SSö p. J. l Kei.
B*i ?uahmt
U. TooAaa>«_me* Aleoot. 11* *. m. Twetoad,
SS. Q«m. Veor- «o fllssflraBMr. U Xs, Ie p BX
m. Osas, TeertsetMT sast Ah»* f SjH e, w. «
ST. «km. T«efk. BMt Als., l* *X * W f. av foei
f4. 3 KaaMm, f W. p. m. TenMad.
SS.
SS. ae
ev8Ue;»kaBMr.< 'tUlS. y.m. Teasi
els, e lesaerB vut.i swjj. J. l aW.
N°. 286.
A*. 1882»
WEEKBLAD
ktend.
üitgevere; "ILLERMAN, HARM8 k O*.
Kantoor: RokJn 2.
fis) «ióh vóór t Jsumazl
aanitaande «p dit WesAkUsl ?bo.uMsii.ii.
ontvafjgfJat a» Boa. welk» ik ian kop
decor nuond ve^MbgiMii» gratie.
i xaovm
6BOOTUIG VA» QOBLQQ, deer T. ? WAATKCFDHI
OTEBZJCHT. -- ALIJDtliBI. ?
<*WJHtBiB>i'W1m»»«'get Aquarium. ? De PoUtte-vermerinij, ? Dit de
Xlssobopetsd. ? XCXBT: Zender aaaia, iwor *. v. d*
6. ? Graad Taeatre BB eUdMühocwbarg, door I» v.
Deys«d. Boeeaocio, doordeuMlfde. ? Twee geede
Tooaeelvoontelllngen. door Jsan. ? De Hoagdultanhe Open.
- De Amsterdameohe Coneertets dew BMete. ?
UETTEWnmDK De Irnte-almuMk veor M8I éW
Angwilla. ? De uitbreiding van de> bttstottssb d»*
AnsterdamMhe Univenltert, door J. T. v. Bomeren
- MÜITAIBB ZAKBMi
Itchti-qnaestia, door T. Z. ? De adder, door W. F. ?
Mntatiéi). ? ftftgtfgpBOFTiail!M, ? ntüIXETOII
<3cd« dn Corps, naar O. Samarow VI, door A. B. ?
Wt Belatf I, door M. M. ? AT.LaTP.»! ?
BBJKVSKBUS. ? OVZB2IOBT VAM DB Br»BSTIlO(ABKT. ?
AmerlkaiaBobe Byeorwesje». «e«r I. v. d, Borg. ?
ViigadBtiBfBB. ? Veilingen. ? BwfexMJke Stand: ?
Ie hmw lijnde Woningen. ? ADVKRTSNTIEH l
Bcbouwbnrgen, ena.
In de zitting der Tweede Kamer van 11
December IL (BIJWad vel 638 vlg.) is een
beginsel van Staatsrecht ter sprake gekomen,
dat ver reikende gevolgen nebben kan.
Kortelijk saamgavat u de toedracht van zaken
als volgt:
Krachtens de wet op bet lager onderwijs
(Art. 45; verstrekt het Rtyk aan de gemeen
ten eene snbsHie van dertig ten honderd
in de kosten uit bedoelden hoofde. Die post
wordt natuurlijk gebracht op de begrooting
tan Binnenlandacne Zaken, en ah zoodanig
aan het oordeel der Staten-Generaal onder
worpen. Naar aanleiding daarvan
joch
THTèï_ __ r
hoeverre hel den volksvertegenwoordiger, om
welke reden ook, al of niet vii>taat aan de
uiti-om'/iy eener wel belemmeringen in den
weg te leggen. Bevestigend werd irj beant
woord door de beeren Schaepman, van
Nispen tot Sevenaer eo van Houten. Ont
kennend, door den Minister van
Binnenbndsche Zaken, benevens de beeren LielUnck en
Brouwers. In de bewijsvoering wa* de aan
tal niet homogeen. Wél was bet de verwe
ring van de ïJjde der Regeeriog en hater
medestanders. Voor de gebondenheid tot het
toestaan der bedoelde gelden beriep men zich
namelijk op het voorschrift van Art 115 der
Grondwet: de wetten zijn onschendbaar. Dat
bet hier eene episode geldt uit den strijd
tegen de wettelijke regeling van ons open
baar lager onderwijs, is duidelijk. Dit onder
werp heeft, nu eenmaal bij uitstek de gave,
den dampkring in 'slands raadzaal zoo zeer
te benevelen, dat alle bezadigdheid zoek raakt,
en men in een Jegerkamp zich verplaatst
wannt. Lnat ons trachten het drieledig
stnndpunt der bestrijders van den sobaidiepost
oluul ie leggen.
>Ik heb slechts één eed gezworen, dat "
op de Grondwet en geen enkelen op de wet
op het lager onderwijs. -~ De wet op hei
lager onderwijs ia voor mi) geen wet Al
beeft zij er ai het uiterlijke van, zoo mist
tij toch het groote beginsel, dat zij ep hst
recht gegrond is," ? aldus de heer Schaap
man. Een beroep ahoo van de wet, die hij
onzede)uk acht, op bet recht, dat hem noopt
haar de gehoorzaamheid op te zeggen. Dit
beroep neemt de heer van Nispen over, doch
geelt daaraan eene andere wending. Hijiegt:
>Door tegenrieuiraen sollen w» eea
everredings- o/ wil men liever een dwangmiddel
aanwenden om langs grondweltigen weg eene
wijziging der wet van 187» te verkr,gen.n
wiüe die gezichtspunten eindetgk laat de
heer van Houten nisten. Volgens bem is het
budgetrecht der Kamer onbeperkt in omvang
en strekking. Wvst men op de geMeHjfte
verplichting door eene wet geboren, de heer
*ui Houten antwoordt: >W?ar wtf geroe
pen worden om te stemmen
overeeitevoororanhi van wet" (bedoeld h ëe begrotxmgswel)
ontken ik het recht der Kegeering en van
ieder, mijne bevoegdheid om voor of
te stemmen, te verkorten."
Zul het geoorloofd zijn te zeggen, dat het
jouwens vrij summiere bescheid, bestaande
'n eene verwijzing na&r de onschendbaarheid
oer wet, geen enkel van dit drietal bezwaren
m het hart raakte? liet aphorisme van Art.
"5 Grw. noemde Thorbe«ke: »eeee nieuw*
«pi'cuk, waarvoor ieder ab voor een geflotos)
deur zal blijven staan." 1) Sedert hem is bet
no« niemand getakt, den toegang zich te
verschaffen tot dit staaltje van tegietoeieve
orakeltaal Onfichendbaar udewet,nue*i voor
ZONDAG 17 DECEMBER,
4e critiek, want >|} beoordeelt haar; noch
voor de wetgeving, want zy wy>?gt baar;
noch voor den rechter zelfs, want, volgens
niet weinigen, mag b{) bare grondwettigheid
toetsen. Onschendbaar alzoo u de wet in geen
enkel behalve in dit ééne opzicht, dat zy,
rechtsgeldig tot stand gekomen, rechtskracht
heejt. Daarop alleen komt het aan, en dit
beginsel, voorzooveel noodig, in art. S der
wet houdende Algem. Bepalingen ondubbel
zinnig neergelegd, is meer dan voldoende
om het drieledige, ietwat zonderlinge
bondgenootschap de wapenen uit handen te slaan.
Waar een klare ea eenvoudige regel ten
dienste staat, is hel beroep op eene nevel
achtige, zy het ook grondweueUJke algemeen»
beid, minst genomen, van twijfelachtig nut.
De wet, rechtsgeldig (gelijk bier) in bet
leven getreden, ia verbindend voor ieder zon
der onderscheid, ? ziedaar een regel, dien
een kind begrijpt Geenerlei spitsvondigheid
is opgewassen tegen den eenvoud van dit
beginsel, zonneklaar voor het forscbe gezond
verstand ook van het niet rechtsgeleerde deel
der natie. Tot eerbiediging van den in
weUdtyken vorm geopenbaardeu Slaatswil is ieder,
wie hij ook zij, gehouden. Buiten dien grond
slag is eene geordende maatschappij noch
mogeiyk noch denkbaar zel's. Staal hel on
verschillig welken staatsburger vrij, om sub.
feetieve redenen eene wet ongeldig te ver
klaren, op eigen gezag te beslissen, dat bij
haar niet naleven zal, ? het is met den
rechtsstaat gedaan en een toestand begint,
waarin het vuistrecht herleeft.
.'rake.
Zooveel echter tt ztktr,
dat'dergelyke'bêtUtfütff in meer of minder duidelijke bewoordin
gen genomen i» door drie Uden der
StatenGeneraal. Men kan het feiibelreuren, loochenen
echter kan men hel niet
Het meest onbewimpeld treedt de Heer
Sehaepman op: >De wel op het lager on
derwijs is voor mij geen wet" De zinsnede
klinkt luide in het rond en gelijkt op den
nït/iqgenden cii de, guerce. van een
geharBep: >Eene wet kan alleen door eene latere
wet, voor het geheel of gedeeltelijk, hare
kracht verliezen'. Immers niets belet den
heer Sehaepman, zijn slagzwaard zwaaiend,
Art 5 neer te bonzen met den uitroep:
>Voor my is ook die wel geen wet" Voou.
nu. ...
Nadat nu echter dit gericht gehouden is,
en wU ietwat van de ontsteltenis bekomen
zijn, kan men zich voorstellen, dat iemand
de bescheiden vraag doet: > Wie zijt gij daa,
gij, die aldus met wtiten omspringt? Waaraan
ontleent g(J het recht u boven of buiten de
wetten van den Staal te stellen T' Ea voor
stellen kan men zich tevens, hoe de lieer
Schaepraan den vermetelen vrager van top
tot leen opneemt, ea in zijn staatsrechtelijke
toga gehuld, waardiglljk zich verwijdertterwijl
de eclios plechtstatig blijven ruischeu:
Yoot MIJ
Laat ons niet verhelen, hetgeen eene
droeve noodzakelijkheid uil tesprekan gebiedt.
Een diep onzeileltyk schouwspel is door het
bont geschakeerde verzet geleverd. Onzedelijk,
omdat eerbied voor de wet mei te meer reden
kan worden geeiscnuiaarmaie het voorbeeld van
wetsverguizing gevaaiijjker worden zou. Onze
delijk bovenal, omdat, juist omdat men aaa den
wil tot weisaanranding paarde de zijdelingr
sche macht daartoe en van deze laatste ge
bruik heeft gemaakt Daardoor wordt de
?madel|jke handeling bedekt met een vernis
van legaliteit, en bereikt men langs zijpaden
een doel, dat, openlijk beoogd,
totbverbackttng beet Sedert wanneer ia dit toevallig
gunstige standpunt eene verzachtende om
standigheid? De heer Sehaepman zegt: »ate
?staatsburger zal ik mtyuie4 op gewelddadige
»wijze tegen deze wét verzetten." Yoot deze
graceiyke verzekering, dat hij barricaden niei
opwerpen zal. zyn wij dankbaar. Hij make
zwh echter geene illosien. Tussclieii bet
siraaionroer en de getabberde brandfakkd i« ver
schil in soort, niet in aard.
Alleen door êtm lattrt v«t% verlittt eene
wtt hare kracht. De regel beleekent: zootang
de wet er is, moei zij gehandhaafd, nage->
leeld, uitgevoerd worden. En dil allea, ook
door hen, die tegen de wet grieven hebben,
onverschillig van welke natuur. Tol goedkeu
ring niet, tot onderwerping slechts zijn wij
allen gehouden, maar daartoe ten volle, zonder
voorbehoud. Welk weefsel van paradoxen
is ten toon gespreid om aan dien heiligen
plicht te ontsnappen? In eene beschouwing van
de verhouding tusschenYv el en Recht
vermeidden zich de Heerea Schaopman en v. Nispen om
honne coucieatie te sassen. Uil bet gebied der
stellige, onverbiddelijke wet, objectief bindend
voor iedeR onzer, vluchtten ty naar de sfeer
van het subjectieve recht om haar te ont
gaan. «Het reedt" vernemen wij van den
neer van Nispen, "staat boven de wet Als
De Darbtm Ofgarettea worden geïmporteerd door
KOOPJLU» * O*, iBMUrda* ee Betteraaeb
de wet met het recht i» «rijd it, dan moet
de wat wtykea an veranderd werden." Zeer
zeker is deze les een eenwenhengende
waarheid, door de rechtgphikaophie
onophoudelyk ingeachernt. Zeer asjker Is de wet
njate *aar dan één der kMhroonen van
reehTen moet zU in dt
maMfc^iitderrechuidee haar meerdere den. Zeer xeker moet
de wet veranderd worflen, indien
tnsschen haar en de rechuidee strijd
bestaat Doch staat het aan n, aan my.
aan wien onzer ook, op dien grond eigen
dunkelijk en eigenmachtig de, wet on g el»
dïg te verkla»en?t Of vloek uit deze uwe
juirte Dremisse voort, nw roeping, nw taak,
uw plicht om, de wet eerbiedigend, op hare
verandering aan te dringen? is er dan aan
de begripsverwarring, die met zeker deftig
vertoon tot zelfs in de hoogste
landsvergadering zich baan breken kan, geen einde?
Eene wet, die van kracht is, moei uitge
voerd worden. Daarin beslaat liare> kracht".
Tot die uitvoering behoeft de Regeering mid
delen, door haar als post op de begrooting
gebracht. Dat die post formeel onderzocht,
in ons geval derhalve aan de voorschriften
van het Koninklijk Besluit van 13 Augus
tus 1880 (Stbt. no. 161) getoetst worden
mag, spreekt van zelf en kwam niet ter
sprake. Beweerd werd, dat men 6» begbutl
dien port zou mogen weigeren. Volgens
den heer van Nispen: torn dwang op de
Keijeering uit ie oefenen" tot wijziging eener
z. i. slechte wet Volgens den heer van
Houten krachtens het budgetrecht Zijne theo
rie op dit punt luidt: >Men vergeet dat de
uitvoerende macht berust by de Kroon en
dat de Kamer geen deel uitmaakt van die
uitvoerende macht De Kamer is niet geroe
pen wetten uit te voeren; dal is de taak der
Regeering. Wanneer eene voordracht aan ons
wordt gedaan, om eene begrootingswet goed
te keuren, geschiedt dat niet als zouden wij
deel hebben aan de uitvoerende macht, maar
als een tak der vetgeoetuh macht*1
De korte aanduiding van den heer van
er ' si «, ? ** . m _ v ti
dun de
Het antwoord aan beiden kan even tort irjn.
Het afstemmen van een m'tvoerincspost is
ongeoorloofd, omdat <f« dluei, tehtjnoaar
wetqftrinff, in toerkeKjkhtid wttttcJunni» it. Niet
bij ons, Vertegenwoordiging, berust de uit
voering, zegt ge. Des te erger, zou men
meenen. In welke positie toch verkeert, naar
uw stelsel, eene.negeerrag? Ziehier eene wet.
Veranderen kunt gij haar, miüt op grondwette
lijke wijze. Daartoe hebt ge het recht van
initiatief. Ge kant of ge- wilt daarvan geea
gebruik maken. Mitadje» is de wet van kracht
en wacht hare uitvoering» De Regeering, haren
plicht indachtig, vraagt daartoe de middelen
by n aan. Weigert gif die middelen, de wet
moet onuitgevoerd blijven. En dit zou u
vrijmaan! Het zou a vrijstaan eene daad van
wetgeving te plegen op andere dan de
Gcondwetiefyk voorgeschreven wij/e f Het zon u
vrijstaan individueel een anderen wetteUjken
toestand in het leven te roepen, dan voort
vloeit uit de wét, wier uitvoering gij ver
biedt! Het zou u vrijstaan, eene wet, vrucht
van samenwerking der gestelde machten,
eenzijdig van kracht te berooven, te ontzielen I
Dergelijke theorie moge door den heer
van Houten worden aangeprezen, met den
schijnsehoonen naam van budgntmckt, in wer
kelijkheid heat zij de theorie van den bruto!en
dwang. Met het uitspreken van dien naam kan
de heer van Nispen worden geluk gewenscht,
? zijne logica verdient het ? niet echter
met zijne toepassing. Wetenschappelijk is de
verdeeling van Staatsmachten ? het onzalige
denkbeeld van Monteaquieu ? reeds lang
veroordeeld. Hebben wij haar echter met de
heeren van Houten ea van Nispen in dier voege
op te vatten, dat wetgevende macht en uitvoe
rende macht, waar ztj de kans schoon zien,
elkander gaan beoorlogen, dbn wordt het toere
conotitutioneele raderwerk belangrijk vereen
voudigd. De vraag is niet langer: hoe schept
men de voorwaarden van taautueerMng voor
de organen van het Staatsgezag. De vraag
wordt alsdan: hoe onderwerpt het alvermo
gende Parlement de uitvoerende macht aan
zijn wil en viert het zijne grillige taimen bot
Heden ia eene wet rechtsgeldig lot stand ge
komen. Morgen worxft zij, achter het schild
van het budget, even rechtsgeldig bestookt
En de Regeering? Welnu, de Regeering,
gehooHarne dienaresse, toen de wet geboren
werd, woont met dezelfde onverstoorbare
kalmte har* uitvaart bij. en legt met sullen
deemoed, mymerend een krans op haar graf.
Het hoogste, dut zt) zich veroorloven Ican,
i» eeae dierbare nabetrachtmg: Zoo even
hielp de Kamer eene wet ontwerpen, thar»
behaagt het haar de uitvoering onmogelijk
te maken. De Kamer beeft gegeven, oe
Kamer heeft genomen, geloofd zQ onder alle
omstandigheden de goedertierenheid der
Kamer.
.7* Barbaat OgarslU» «g» seer <eskt TM eauak.»
Abonnement per 8/m. ? l? fr. p. p. ? MS
Bnnunen aan da Koeken Tatfangbaar l » 0.1»
BB» regel 15 Cte., toaaobea Ten tekat » 1.?
Leve eene ttaatsrecbtelyke leer, dto
soortgelyke vrachten ai werpt l
Amsterdam, Dee. "82. J. i. L*vv.
1) Thorkeeke,
vetbU *«.
Zooals gewoontijk ziet ook dit jaar artikel
S der begrooting zonder radere toeüebüaf
het licht, alhoewel bet eindcgfer ala naar
gewoonte hooger is, en jniat op dit artikel
valt bij gooden wil xoo veel te bezuinigen,
Slaan wij de begrooting voor 1883 op.
dan zien wij dal daann het traktement van de»
referendaris-chef der Ille afdeding, met f 900
vermeerderd is, omdat, zegt de Memorie van
beantwoording, was genoemde man in het
leger gebleven, dan zon by in hel volgend
jaar Majoor zijn geworden ea dan als chef
zijner afdee&ng f3600 traklement nebben
gehad De kamer slikte net argumem en de
referendaris kreeg, al kwam de profetie niet
nit, zün verhooging, even als de
hoofdcommies-chef der Vlle atdeeUng. die onder de
vtag van hoogst verdienstelijk mei den re
ferendaris meevoer.
Dit jaar, zien wij bet traktement
van den referendaris chef der Ie afifeeling,
met f 200 gulden vernoogen en dat vaa
bovengenoeinden hoofdcommies, die bet vorige
jaar slechts f100 kreeg, wederom met f 100,
terwijl by tevens ato referendaris} op.de
begrooliDg gephsatst is.
Het volgend jaar kan dus ten zijnen be
hoeve als argumem voortraktementsvernoogtng
dienen, dat hy het minimum traktement als
referendaris beeft
Het schijnt zeer wenschelijk dat na dit
langzaam opvoeren der traktementen en ran
gen der borger-ambtenaren van het departe
ment een eind korae, temeer daar zij boven
de officierea, werkjaam aan het departement,
voor hebben, dal zij, als er oorlog komt te
nnis blijven, nimmer tenzij met eigen wil
behoeven te.
is) en eindettjk geven de cijfert der begroo
Ung niet bel ware beeld hunner traktemen
ten, daar deze door de leges neg, aena aan
zienlijke verhooging ondergaan.
De leges zijn afkomstig:
1e. Van de door otticieren by aanstelling
of rangverhooging betaalde leges.
5e. b in art 2 van de bepalingen hij bet
aangaan van contracten voor aenkestedingpn
of leverantie*» bepaald: dat de van de
aanneniingsom te betalen leges ten laste van
den aannemer komen. Het schijnt onszeer
weaschelijk, dat deze bron van inkomsten worde
toegestopt
Ook dit jaar wordt het personeel der IQe
Afdeeling met een kapitein vermeerderd, die
het voorrecht heeft chef van een bureau te
zijn, waardoor hij de alleszins biHijfce toelage
van f 400 geniet, zeer teu onrechte wordt naar
onze meening die toelage aan den kapitein
van den generaJen staf werkzaam MJ de Ite
Atdeelingonthonden, alhoewel diens werkkring
zeker belangrijker ia dan die van
voorgenoeraden kapitein.
Ook komt ons bet bestaan der HIe AfdeeUng,
Personeel, die f 18,000 aan den lande kost,
niet gewettigd voor; wij zouden ze wenschen
afgeschaft te «en en bet personeel der ver
schillende wapens en dienstvakken gebracöt
onder de afdeeltng die van elk wapen en
dienstvak bestaan; ook zouden wij wenscben
dat de verschillende comptabiliteits-hureaux
tot één werden vereenigd, wat zeker tot be
zuiniging ea snelle afdoening vaa zaken BOB
leiden.
Wal art 4 betreft zy opgemerkt, dat zelfs
de duilsche keizer een niet zoo- talrijk
raititair hois heeft als de koning van Nederland.
Volkomen overtollig zijn de bevelhebbers
in de militaire afdeelingen, zoolang er
nanielijk provinciale adjudanten bestaan en ztj
geene bevelhebber» van Unien enstelfingen
zijn; zij kosten met adjudanten en paarden ±
f 5»,OÖO aan den lande; voor dit zelfde bedrag
«m me» eene compagnie infanterie met
officieren kunnen hebben.
Even onnut als zijn voorgangers i» de in
specteur van bet mitkwr ooderwtjc. Da aan
gewezen persoon voor net toezicht op en het
bepalen van de richting van het militair
onderwijs is de chef van den generalen stat
Ten opzichte van den genetafen staf e» de
intendance zt( opgemerkt dat at » het per
soneel op da begrooüng compleet
?Jtgetrofcken bij den generalen «taf, 2 hoofdofficieren
en by de intendance S kapiteins ontbrefteav
Wij bekbgenhet leger ete voor éeza
bettekkingen geen geschikte personen te vinden
zyn, te meer daar in tijd van oorlog de be
noeming» inllen noeteB$«K)aMen, waaraan
het nadeel verbonden iadat de aladan
kMnosjntde personen onvoorbereid zy* «oor de
haUngrtjke laak, die hen wacht.
?D* eabte Oarbam 0%aretten dragen ,een Btlor*
ale Berk.
De betrekking TU plaaUettk kornrnaiMlant
«ween wtt.
WMenfeHVU fH^J«%*Ue»ffl» tj*9 eUQUf UUiUUl
niet io het leger te hal^bov?^
souden de / 30,000 die zy aan den tandt
koetea op MM andere wtyu bettaed zeker
meer de weerbaarheid verfaoogea.
BQ de besebonwing van de ffle en
? W ??» mr*f^f*MVr** n ??«ffr »?»?» ?** WUW W V M*
Afdeeüng der begroeting ryst onmiddelijk
de vraag of het regiment Grenadiers «?
Jagers de ?45.000 die het meer dan eem
reciment Infanterie koet, waard is. Niemaad
cal in de versie verte durven beweren, dat
dit regiment, otter dan een ander regiment
infanterie geoefend is. In bet voorloop»
verftog wordt er op gewezen, dat dit regunaat
generende een reeks van jaren geen deal
genomen heeft aan veldoefeningen op groot*
schaal; men bad er nog by kunnen voege»
en niet door den inspecteur der infanterie
geïnspecteerd, zoodot aUe gegevens omtrent
de geoetendheid van dit regiment ontbrekeav
Bovendien beeft bet bestaan van dat ragft
ment het nadeel, dat hel de officieren der andere
regimenten infanterie ontevreden maa&C
Als men officier der infanterie is weet
zeer goed boe een collega, die naar
regiment wordt aiargiujiaatal, benijd IK...
om zijn goed garnizoen, zijn ?200
rendenü«toelage, zyn gemakkeiyken dienst en aUnf
zekerheid van promotie te maken. i
Wat de Cavalerie betreft, net is onze mee
ning dat, daar defensieve oorlogen de eenana
zijn die onze natie zal voeren, zg neg stee*
te talrijk is. te meer daar één escadron Ca
valerie ongeveer hetzelfde kost ab een ba
taljon infanterie.
Bovendien is de organisatie der Cavalerie
te kostbaar; terwijl men kt
DnhsesbJandljebalve den regimentskommsndant slecht* " J
tV ^.'^.af J Irf» e> - »
1 '?? - v «?«?? ? -arm, i sarifiran^a»-iria»i»«"»e,iTa-i-H"B «MWMew «jfweatk
hoofdofficier per regiment heeft, zyn er ia
Nederland 3 per regimeat; bovendien late
onze eseadren* vergeleken bij die der ané
omringende staten te weinig ruiters.'het zna
dus niet alleen eene bezninigag mar tevtsst
eene verbetering t^n» indun ntnm bat re-'
Ten opzichte van de artiDerie leert
grooting ons, dal 105 of mim 1/4 van het
eJe ofucienkorpa ontbrekan, voorwaar aan
zorgelijke toestand voor ons land waar d»
vestingartülerie geroepen is zulk eene be
langrijke rol by do landsverdediging te ver
vullen en het »am grands mat» les grand»
remedes," zien wtj met toegepast, wantkabtt
glijden de toelichting op de begrooting, het
voorloopig verslag en de memorie van
b*antwoordag, over dit pont been.
In een nauw verband met de rol der ves
ting-attillerie, staat het in de Memorie vaa
beantwoording door den Minister uitgespro
ken oordeel >dat eene scherpe afscheiding
van beieiting en veldtroepen naar zijne mee'
ning niet doelmatig is; de troepen die tijdelijk
versterkte plaatgen bezetten bebooren tevens
geschikt te zijn om te velde te wordeo
gebruikt"
Deze gebeete beschouwing is naar onze
meening onjuist wanl by die vermeent eem
zyn troepen als bezetting, op forten en daarn»
in bet open veld te kunnen gebruiken, ver
keert in een dwaling.
Voor ons land moeten wij bij bet snclte
verloop der oorlogen en den weinigen tyd van
voorbereiding dien de vijand ons zal laten,
voor dk verdedigingswerk een vaste ken»
goede troepen en by het uitbreken vanden
oorlog een beboorigke aanvulling tot voliattigft
bezetting van redelijk geoefende schotten
nit de nabij het verdedigingswerk gete^en
gemeenten hebben.
De eerste stap op den goeden weg is af~
scheidin^ der veld- en vesting-artillerie e»
bewapenutg van de kanonniers mei een
De tweede stap, samensmelting der vesting
artillerie en bezeUittgs-infanterie tot
bezctn'njKstroepèn ais afzonderiyfc wapen.
Sfechtft eens betoeft men een klein
Sederlandsch verdedigingswerk bezet gezien te
hebben, om van de waarheid van hei
bovca>staaade overtuigd te zijn.
Het ia een wanhopig gezicht te zien hoe
bij een werk zonder fiankement de fcehede
artillerie loesiat hoe de infautarie eenslem»
afslaat
Omgeteserd ziet btf een aanval van de
icezyde bv. in den Helder, da infanterie toe bij
hel vuren der artiöerie.
Het bestaan der ftnteniers, Torpedistea
en Genietroepen elk als afaondertfjk korps, i*
in strijd met de zuinigheid; nu heeil eflt
korpa zyn eigen werkplaatsen, zija
afzondetnjk boraan, administratie; en ooderwijskosfc»
(f 8000), zQn eigen kosten van oefening en.
enz. Bet zal wel geen betoog behoeven dat
bij vereeniging tot één korps Techaisehe
traepen; vele dubbele uitgaven vermeden
kunnen worden; bovendien sou hierdoor
zeker de geoefendheïd vaa den troep, daar mett
'41'
.: f
I !??
:-l U