Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 9U
Uit Dr. GrANNEF's Studeerkamer.
(Het auteursrecht voor den inhoud van deze bladzijde wordt verzekerd volgens de wet van 28 Juni 1881 (Staatsblad No. 124).
Koningin Elisabeth van Roemeni
(Carmen Sylva).
Engelsche en Fransche zedelijkheid.
De schrijver van John Buil tt fon ile, Max
O'Rell, zet dapper over de geheele wereld zijn
studiën voort over het Engelsche karakter en de
Engelsche zeden. Dapper; niet alleen omdat
er een zekere moed toe behoort, om de Er.gelschen
tot in hun afgelegenste koloniën te gaan bestu
deeren, maar vooral omdat Max O'Rell gewoonlijk
verblyf houdt te Londen, waar iedereen hem kent
als den schrijver van John Buil, en hij toch
voortgaat zeer onbewimpeld zijn gedachten te
uiten over de fouten en ondeugden van het En
gelsche karakter. Die moed wordt evenwel goed
beloond, want de Engelschen koopen en lezen
zijn werken met toenemende gretigheid ; of' omdat
zij wenschen zich te .verbeteren, of omdat zij,
De jonge
beer, wiens
beginnen.
(Moonshine.')
zorgen pas
overtuigd van hun volmaaktheid, de satiren van
Max O'Rell beschouwen als overdreven paradoxen.
Zijn naam is zoo bekend geworden, dat alle
tijdschriften van Londen en New-York elkander de
eer van zijn medewerking betwisten, ofschoon
Max O'Rell allen edelmoediglijk ten dienst staat,
en zich alleen het recht voorbehoudt, de Engel
schen het scherpst te beoordeelen in de Engelsche
en de Amerikanen in de Amerikaansche bladen.
Max O'Rell beweert dat alle rassen en alle
volken een tamelijk gelijk aantal deugden en
ondeugden bezitten; dat het eene land niet
zedelijker of onzedelijker is dan het andere; doch
dat de Franschen hun ondeugden een beetje
Een lief land.
(Forain in den Figaro.)
JOURNALIST (betrokken in het beker, d e
chantageprocea, tot den rechter van instructie) :??Zoo waar
als ik twee dagen preventief heb gezeten. Edel
achtbare, een leelijk man heb ik nooit afgezet!"
minder leelijk maken, door ze niet voor te stellen
als deugden.
iDaar hebt ge bijvoorbeeld," zegt hij, «de drank
zucht. In Frankrijk wordt het woord matigheid
in zijn natuurlijke beteekenis opgevat, want dit
woord beteekent niet geheel-onthoudtng, maar een
matig gebruik. Als een Franschman zijn glas wijn
drinkt, doet hij dat openlijk, en als de Parij
zenaar zijn absinth gebruikt, doet bij dat bij voor
keur op het terras van het koffiehuis, in het
publiek. Het zou zeker beter zijn, als hij wat
anders dronk, maar hij handelt tenminste oprecht.
en houdt bijna altijd op met drinken, vóór hij
dronken is.
»In de Engelsche koloniën daarentegen ziet men
op dit of dat uur niemand iets anders drinken
dan water of thee. In het publiek ten minste.
Doch des avonds bedrinkt men zich aan whiskey
en houdt dikwijls niet op met drinken voor men
stomdronken is. In de Vereenigde Staten, waar
alle sterke dranken verboden zijn, gaat iedereen
cognac drinken bij de apothekers, uit
maatglaasjes, alsof het levertraan was. Op zekeren
avond had ik in een hotel een glas grog besteld;
ik kreeg het op mijn kamer, zorgvuldig in
een zwart papier gewikkeld, met het opschrift:
«Drankje volgens een vroeger recept. Gebruik
bekend."
Men weet, hoe trotsch de Engelschen zijn op
hun strenge zedelijkheid, en tevens, hoe zij Parijs
werd, als zij in bed lag. Zij smeekte de keizerin,
die alles kan, toch voor een enkelen keer het
stuk des namiddags te laten spelen. Dit onschul
dige verzoek trof de keizerin; zij droeg den
intendant-generaal der schouwburgen op, aan de
ouders der lieve vraagster te doen welen, dat op
Xondag '.) December Hiinsel und Gretel des
namid'Idgx zou opgevoerd worden.
De ouders begrepen er niets van; hun doch
tertje had hun niets van bet verzo' k verteld. Ein
delijk vernamen zij de geheele geschiedenis en
haastten zij zich, hun dank te betuigen aan Hare
Majesteit. Toen de keizer de zaak vernam, wilde
hij van deze buitengewone voorstelling een echt
kinderfeest maken. Hij heeft bevolen dat er allerlei
verrassingen moeten zijn voor de kleine toe
schouwers, die voor hen de aantrekkelijkheid der
voorstelling nog zullen verhoogen. Men behoeft
niet te vragen, hoe verlangend de lierlijnsche
jeugd uitziet naar de namiddag voorstelling op
i) December.
'Welverdiend liep onlangs de »United Press," een
vereeniging van couranten te Xew-York, in den
val. /ij houdt er, evenals de grootere veroeniging,
de »Associated Press" een eigen centr.ialbureau voor
telegrammen op na. Ueeds lang verdacht deze
laatste haar concurrente, de >United Press," ervan,
dat deze zich wederrechtelijk haar telegrammen
President Cleveland na de verkiezingen.
(Judge.)
Gekrompen !
meer dan ooit beschouwen als de voorstad der
hel, het moderne Babyion, de oorsprong van al
wat verderfelijk is. Vooral de Mowlin-Roui/e en
de Jardin de Paris zijn in Engeland zoo dikwijls
het symbool der Fransche beschaving genoemd,
dat iedereen ze kent. In Schotland sprak zelfs een
dorpskruidenier, met een mengeling van angst
en nieuwsgierigheid, over de orgieën in de Red
MM. Over die Red Uli/l spreekt Max O Rell ook
in zijn artikel. Hij zegt dat de Moulin-Rouge
ongetwijfeld zeer druk bezocht wordt, maar meer
door vreemdelingen dan door Franschen, en dat
het er voornamelijk wemelt van Engelschen. Zoo
heeft men te Parijs publieke vermakelijkheden
waar men slechts vreemdelingen ontmoet; er be
staat zelfs een geheele galante litteratuur, die
de Franschen niet eens kennen en die alleen
aan buitenlanders verkocht wordt. >De directeur
van den grootsten Franschen boekhandel te Lon
den heeft mij medegedeeld, dat bij moer dan
driehonderdduizend exemplaren van In Ten e, van
Zola, verkocht had, en dat er nooit, bij zijn weten,
te Londen een boek zoo druk gevraagd was."
Ten slotte haalt Max O'Rell een mooie preek
van den aartsdeken Farrow over de engelsche
geveinsdheid aan: de anglikaansche prelaat ver
wijt zijn landgenooten hun farizeïsme, dat bun
belet te erkennen, dat zij even groote zondaars
zijn als andere menschen. Hij vergelijkt hen bij
den oudsten broeder van den Verloren Zoon. En
Max O'Rell verzoekt hen, daar zij toch voor
zichzelf liefst de geheele wereld inrekenen,
altans voor de andere natiën een stukje van den
hemel over te laten.
Allerlei.
Een paar weken geleden ontving de keizerin
van Duitschlard een brief van een meisje van
tien jaar. Het kind vertelde »aan de lieve, goode
vorstin," dat zij zooveel moois gehoord had van
Ilünsel und Gretel, en dat het haar zoo speet,
dat Ilansel und Gretel altijd 's avonds gespeeld
toeëi^'ende. Xu werd er een strik gespannen, en
de -l'nited Press" liep er in. De Associated Press."
plaatste een telegram uit Indië, luidende: »De
sehattingplichtige inboorlingen der provincie
Ohulsia zijn opgestaan tegen bun vorst, den Radjah
Siht El Ots Pu Klit." Xu maakte de «Associated
Press" bekend, dat de -United Press" zelf haar
handelingen met den rechten naam bestempeld had.
Van achteren af gelezen, is n.l. de naam van
den ongelukkigen Radjah: »The U. P. (United
Press) stole this," d. w. z. : de vUnited Press"
heeft dit gestolen.
Een hoogst dramatische vertooning had dezer da
gen plaats in het Itemlenztheater te Wiesbaden. »De
arme Jonathan" werd gerepeteerd ; aan het slot van
hot eerste bedrijf, terwijl het geheele personeel
op het tooneel en druk aan het repeteercn was,
verscheen er plotsel'ng een deurwaarder. Ontzet
ting overvalt de schare kunstenaars, llasemann,
de directeur, springt van zijn stoel, do kapel
meester laat van schrik den dirigeerstok vallen,
met oen schrillen dissonant breken de muzikanten
midden in een maat af. en als een vlucht ver
schrikte duiven stuiven de koorzangeressen uiteen.
Wat is er gebeurd? Wat is er aan de hand?
Een aanklacht wegens beleediging ! De directeur,
de schrijver, do heer Junkermann en mejuffrouw
Dalldorf zijn aa-geklaagd door den stationchef
en stcenkolenhandelaar Peters, in de wandeling
Kohlen-Consum-Peters" genoemd. Do aan
klacht is daarop gegrond, dat in het
kluchtspel Wiesbadcner Leben" mejuffrouw Dall
dorf zegt: sKduard kiinnte das Kohlengeschiift
seines Prinzipals kaufen, wenn er uur die ben
thigtc llutjepuputje dazu hatte!" waarop de heer
Junkermann antwoordt: »Kohlengeschaft ? Wenn
nur der Kohlpn-Consum-Peters damit einstimmt?"
Wegens deze ongehoorde beleediging''werden
de vier genoemde personen aangeklaagd. Wel
wonder, dat de souflleur, die het nog wel het
Koning Carol van Roemenië.
eerst heeft gezegd, ook niet is aangeklaagd, be
nevens hij, die zoo brutaal is geweest, bij het
overschrijven der rollen, ook deze woorden over
te nemen. Slechts langzaam kwamen de opgewon
den gemoederen tot rust; doch de repetitie liep
verder slecht,
De baby.
De aanspraak door de afgevaardigden uit
Swaziland tot de koningin van E-geland gehou
den, was vol overdrijving en beeldspraak. In een
zinsnede wt-rd de groote blanke koningin" ge
smeekt, de kleinen te voeden en te beschermen.
Hoe dit in het Sv,aziesch geluid hooft, weet
men niet, maar de tolk vertaalde het door->baby".
De koningin, als moeder en grootmoeder een
weinig oi.troerd door dat woord, vroeg belang
stellend : -Waar is die baby?" :-Hier!" zeide
de tolk, en wees op een zwarten krijgsman van
zes voet hoog. De koningin glimlachte, en het
hof had moeite om zijne deftigheid te bewaren
De kus in de loge.
In het leven van den Belgischen staatsman
Frère-Orban hoeft eens een kus een zeer ge
wichtige rol gespeeld. De oud-minister was in
zijn jeugd een arm student, die den eenvoudigen
naam Frère droeg. Met tal van ontberingen had
hij te kampen, vóór lij zijn examen in de rechten
kon doen. De jonge, talentvolle student was zoo
gelukkig geweest, de liefde te verwerven van oen
jong meisje uit den aanzienlijken stand, »Als gij
morgen slaagt voor uw examen," zeide juffrouw
Orban (zoo heette zij), den avond voordat hij
zijn doctoraal zou doen : >kom dan morgenavond
in den schouwburg en treedt gerust de loge bin
nen, waar mijne ouders en ik plaats genomen
hebben."
»7al uw vader dit toestaan ?'' vroeg de arme
student.
Laat dat slechts aan mij ov< r," was bet antwoord.
Den volgenden dag deed Frère een schitterend
examen; met vreugde in het hart en toch verlegen
kwam bij in den schouwburg; spoedig ontdekte
bij de loge, waarin de heer Orban, met vrouw
en dochter zat. Ilij trad die loge binnen en zoodra
juffrouw Orban hem zag, stond zij op en gat' zij
hem een hartelijken kus. De verbaasde ouders
werden weldra door de slimme dochter met het
doel dezer klinkende demonstratie bekend ge
maakt; en zij wisten niet beter te doen, dan toe
stemming te geven tot een verloving, die weldra
gevolgd werd door een huwelijk. Op verlangen
van zijn schoonvader nam de jonge advocaat toen
den naam Frère-Orban aan.
Julius Pruttelman Brommeijer.
Aan clc redactie van
De Amsterdammer,
Wecklilad voor Nederland.
Zoo deze voor de hand liggende verklaring'
van de symbolische teekeiiing niet te laat
komt, zoudt u mij genoegen doen met de
op