No. 912 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. scheen z\jn groote wereldkaart ten dienste van zeevarenden, die op een algeheele omkeering in ?de wetenschappelijke aardrijkskunde w\jst. Toen in het begin dezer eeuw een door het ministerie ?van oorlog te Parijs benoemde commissie moest onderzoeken, welke projectie de geschikste was -voor de kaart van Frankrijk, werd die van de ?wereldkaart van Mercator gekozen. Een paar jaren later verscheen opnieuw een .groot werk van Mercator, aansluitend bij de werken van Ptolemeus over wetenschappelijke aardrijkskunde. Deze kaarten waren zoo uit muntend, dat na dien tyd in alle uitgaven van Ptolemeus ook Mercator's kaarten gevoegd worden. In 1585 verschenen zijn kaarten van Duitschland, de Nederlanden en Frankrijk, in 1590 de kaart -van Italië. Den 2en December 1594 verraste de dood Mer cator te midden van zijn rusteloos streven en arbeiden. Hy werd begraven in de Salvatorkerk -te Duisburg ; en de stad, die hij zoo beroemd had gemaakt, richtte een gedenkteeken op, voor hè'geen lij voor de wetenschap had gedaan. jiiiiiiniiiiHiiiiiiiimiiiiiiiimin""""""""""""""""""1"""""""""? vo DAMES. Vogels op de hoeden. De vrouwenvraag. De poudreuses. Bourgogne. Weer en telkens weer komen gevoelige harten in opstand tegen het vermoorden van millioenen kleine zangvogels in Xoord- en Zuid-Italië, nadat ?/ij de Alpen zijn overgetrokken, en vóórdat zij de zee oversteken. De mode intusschen, of liever ?de winzucht der fabrikanten, die zulk een mode met zorg voorbereiden, maakt alle protesten nut teloos. Zoo worden dit jaar weer kleine vogels, zwart geverfd en met gitpoeder bestoven, in me nigte gezien. Zou het onze dames werkelijk zulk «en opoffering zijn, te besluiten nooit een opgezet vogellijkje te dragen ? Struisveeren, haneveeren, "vleugels van duiven, ganzen, korhoenders, pa trijzen en andere eetbare vogels zijn afval, waarvoor geen schepseltjes opzettelijk bij honderden ge dood worden ; is dat alles niet gen eg om onze interessante kopjes te bekroonen ? *** De groote «vrouwenvraag" in al haar talrijke gezichtspunten wordt voortdurend in de Engelsche bladen behandeld. In The humamtarian was het ?de vorige maand de moreele zijde (de sexueelmoreele zijde) die door acht dames en heeren besproken werd. Mrs. Ruther stelde de vraag aldus, en stellen was bier beantwoorden : »Hebben ?de mannen een recht om kwaad te doen, dat aan ?de vrouw ontzegd moet worden ? Wanneer men dezelfde vraag eenvoudig toepaste op andere -deugden of plichten, dan kon het antwoord heel -eenvoudig zijn. Bv. heeft de vrouw het recht om te liegen, meer dan de man ; heeft de man het recht om te verkwisteu, te stelen, meer of minder -dan de vrouw ? Welnu ?" De heer Clement Scott meent dat het slechter is voor vrouwen, immoreel te handelen dan voor mannen, omdat zij reiner van natuur zijn. Lady Burton troost zich met de gedachte, dat wat de ?mannen, die de wetten en de zeden maken, in deze wereld misdoen, hun later vergolden wordt. De heer Haweis uit de hoop, dat niet in de toekomst de vrouw haar moraal zal doen afdalen tot de praktijken van den man, maar dat zij 's mans praktijken tot hare moraal zal opheffen. Het artikel van den heer Frankfort Moore is zoo geschreven dat men niet weet of hij het komisch bedoelt of riet. »Laat ons de theorie llllllllllllilllllllilllllllllilillllMliiitliHllimimiiiiiiMMlMiiniimmiiilijiiiMii 5de Jaargang. lli December 1894 Redacteur 1UJD. J. LOMAN. Adres: Myra Lodge 49 Deronda Uoad, Herne Hill, Londen S. E. Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan bovenstaand adres te richten. COBRESPONDENT1E. W. H. K. Pollock te M. Many thanks for your kind and uaeful Information. J. F. H. te S. Wij zien geen bewz lar in uw voorstel J. J. V. te A. Ziet u en de heer de L. geen kans nog mee te doen in groep A?? J. K. te A. Da: k voor corresp. partij. L. A. K. te A. en C. T. v. H. te G. Uw problemen verschijnen weldra in Eng. rubrieken en ir,i<ir*rliiji/lijk ook elders. Spoedu meer hieromtrent. De driezet viel zeer in den smaak van de hh. Teichmann en Schwann. Van dr. Sam. Gold, te Xew-York. (Eerste publicatie). ,No. 2G9. Mat in vier (4) zetten. a bcdefgh in praktyk brengen en zien hoe zij dan uitkomt. Laat de man die in moreel opzicht misdoet, even als de vrouw worden geschuwd en door de wereld in den ban gedaan. Laat zijn naam slechts fluis terend worden uitgesproken, en niet genoemd, waar jonge meisjes of jonge knapen bij zijn. Laat er gestichten worden opgericht, (mager) gesub sidieerd door de niet-gevallenen, voor zijn zedelijke verbetering." Een heel andere beschouwing is die van eene juffrouw Mathers, die alles maar best acht zooals het is, of het eigen ijk nog erger wil hebben: »De natuur is de veiligste gids in alle zaken, vooral in die welke den menschelijken aard betreffen; nu zij steeds zooveel meer vrouwen schept dan mannen, toont zij duidelijk, dat zij de mannen kostbaarder, begeerlijker wil maken en hun bijzondere voorrechten wil toestaan." Een fraaie moraal. De heer Wilkins komt op voor de billijkheid, maar geeft het ideaal niet prijs. »Een jong man die in de wereld komt, staat bloot aan honderd verzoekingen waartegen een meisje met zorg be schermd en bewaakt wordt. Het is dus voor den man veel moeielijker denzelfden graad van rein heid te behouden als voor het meisje; toch spreekt het vanzelf, dat men moet trachten voor hem, evenals voor haar, dien graad zoo hoog mogelijk .te stellen." Schijnbaar brengen al deze redeneeringen de zaak niet veel verder; toch is het een teeken des tijde, dat de moreele vrijheid van den onge huwden man, die door velen tijden lang in dat opzicht als bijna onbegrensd beschouwd werd, nu een ernstig punt van debat uitmaakt. Een veel ernstiger en be'angrijker artikel is dat van lady Henry Somerset in de North American Bevitw. Zij vraagt het toelaten der vrouw tot de vergaderzalen, juist omdat zij er zoolang is buiten gesloten. »Haar gedachten zijn niet door eeuwenoude praerogatieven in dezelfde richting geleid ; zij is anders en denkt anders dan de man; haar dulden, haar strijden, haar lijden (als vrouw, als moeder) is anders en dikwijls veel heviger en intenser dan dat van den man ; hare inzichten kunnen dus onmogelijk door hem vertegenwoor digd worden en het gaat niet aan, dat de eene helft der menschheid bij het bespreken van haar belangen onvertegenwoordigd zou blijven." Nog een vraag, met beide bovengenoemde quaesties in verband, werd op zeer belangrijke wijze in de meeting in (jueens Hall te Londen op 8 October behandeld, de houding die het stemrecht der vrouw zou innemen tegenover de vrouw van niet vlekkeloos gedrag. Indien eene kieswet hierom trent verschil wil maken, meende de spreker, zouden het onderzoek en de statistiek welke zulk een onderzoek zou opleveren, cijfers aan het licht brengen, waar de wereld van zou sidderen. Dat zou misschien een goed resultaat zijn ; een groot argument in het debat zou echter ook dit wezen, dat het niet aangaat, aandeel in 's lands bestuur te geven, aan wie zich zelf slecht bestuurd heeft. Toch kan het ook vreemd klinken, dat een kies wet, die van andere deugden en ondeugden geen notitie neemt, zich aan een afdwaling waarin veel graden zijn, hij de eene helft der menschheid buitengewoon zou laten gelegen liggen. De urgente behandeling -van de quaestie ligt in de meeste landen nog verre. * * * De aandacht wordt in i'ransche bladen gevestigd op de enorme sterfte onder de poudreusef, de «bestuif sters" in de fabrieken van gekleurd por selein en aardewerk. Te Limoges sterven de jonge fabriekwerksters in grooten getale aan loodzoutvergiftiging; dit jaar zijn er reeds twee en twintig meisjes om en beneden de twintig jaar aan overleden. Het werk is het volgende : Zoodra de bladen, met een patroon in kleefstof bedrukt, uit de machine komen, moet de werkster een prop drooge watten, die zij in metaal poeder gedompeld heeft, erover laten gaan. vóórdat de kleefstof droog is. Het poeder verspreidt zich als een wolk om de werkster en hoe meer zij zich haast, te dichter is de atmosfeer er mee vergiftigd. De iimilliiiiiiiMiiiimil Wit: K al, D cS, T cl, P c2, E d7 en gS, cC, e2 en 1)0 = 9. Zwari : K d5, T ;>j en gü, E dl, I' f5, a2, c5, el, f7, gl en h3 = 11. Van 9 problemen die wij van Dr. Gold ontvingen 8 volgens den auteur bo enstaand probleem 't moei lijkste. Oplossing van No. 267. l D b3 enz. Problème trop facile et bic n au dossous de ceu.v que M. Mendes a Ie talent de composer" Ci. A. C. Opgelost door \V. Albregts te Amsterdam, (r. A. C. Parijs, W. v. II. te Delft, C. T. v. II*ni te Gorredijk, L. L. v. d. Stadt te Amsterdam, Wara Atti te 's Hage en A. Wijbrands te Amsterdam. Oplossing eindspel Zinkl. l T hS!. K b2 '2 T h2 t, K bl 3 T g2 (of T e2), K cl (f,'i dan l T gl) l T f2, f3 5 T h2i, K b l O T hl, c 2 7 T bl: t, K cl 8 T et enz. of 2 K cl 3 T f 2, f'3 l 'l' h2 in. T cl als eerste zet voert niet tot 't doel. (Wij ontvingen evenals Dr. Tarra-ch tal van tictieve oplossingen die met dezen zef aanvingen l. l T d, f3 2 T f!, c2 3 K .12, t'2 l K cl, K a'2'a K <-2. b3 f 6 K c3, l>2 7 T 12:, K al S T b2 : pat,! i,f l T f2:, K 1,'2 5 T f l, b3 T hl, K a2 7 K >?:!. cl D f 8 T cl:, b2 () T c2, K al K) T b2: pat! Opgelost door 't. Instituut Spaanschwcerd te Drum men, (i. A. C. te Par'is en W Albregts alhier. Xog goede oplossing te vermellen van Xo. 2G5 van H. G. Eeeders alhier. UIT DE SCHAAKWEKE! D. De 'i'/'ii///r//< ]ï,i,nl*rl/« n ^chrijf!, een Nat. problcemtournooi uit voor t, 3 en 2 zeltigi) problemen. Prof. liayersdorfer te Manchen is mt-t de beoordreling drr 4 zetten be'ast, DabU' te E'istuck is prij-reehk-r voor de afd. 3 en 2 zetten. De prijzen bedragen: voor 4 zetten I. 00 Jlk. 11. 10 Mk., v>or 3 zetten 1. iüJlk. 11. 33 Uk., voor 2 zetten n prijs 2u Mk. In de .!/-?/,?,,/,-,///,/?r/-,.« r/,,// te honden (thans de eerste schaakclub der Metropoli^) is men bezig toebereidselen te treffen voor een wedstrijd om 't -!//<<'li-ni' <'/iiiiii/ii'iii."/i>ji "? /.<?//'/";/. De wedstnjdzal bij vol doende deelneming in 't bev,in van Jan. 18U5 een aanvang nemen. Alleen amateurs die zich in de eerste klasse bij clubwedstrijderi onderscheiden hebben wor den toegelaten. verschijnselen zijn bleekte, heftige ingewandspÜnen, storing in de hersenen en andere organen, stuiptrekkingen en verlammingen. Eenige mid delen zijn beproefd: melkdrinken, respirateurs en maskers; maar geen is voldoende. De poudreme moet 250 bladen per dag bewerken, het loon is 15 h 20 centimes per uur; de vergiftigste kleuren zijn geel, rood en bruin, die loodchromaat be vatten. * # * Welke mannen hebben de meeste kans om het meisje te krijgen, dat zij vragen ? Volgens Paul Bourget is het lijstje het volgende: Bankiers en makelaars 2 kansen per 100; ma gistraatspersonen, advocaten, notarissen, leeraren, officieren boven den rang van kapitein, grond eigenaars 5 kansen per 100; dokters, musici, journalisten, tooneelschrijvers 10 kansen: roman schrijvers en treurspelspelers 20 kansen; school meesters en dichters 30 kansen; architecten, beeld houwers en tenoren 50 a GO kansen; handels klerken, winkelbedienden en schilders 80 kansen; officieren beneden den rang van kapitein itO kansen; blijspelspelers en barytons 'J9 kansen per honderd. * * * In een aardig geschreven boekje »Bourqognewijnen" geeft de heer M. Merens een overzicht van de geschiedenis van dezen koning der wijnen, zijn oorsprong en de lotgevallen zijner dynastie. Reeds Gregorius van Tours vermeldt, dat de heuvelen om Dijon zulk een heerlijken wijn le veren, dat men er de wijnen van Askalon om versmaadt. Sedert is de waardeering der crüs van COte d'Or, Clos-Vougeot, en Chambertin er niet op achteruitgegaan. Een curieuze bijzon derheid is deze, dat een der geschatte Rijnwijnen, de Assmannshiiuser, ook van Bourgogne-stekken gekweekt wordt. Dit is intusschen niet meer dan een morganatische loot der dynastie, aan wien de heer Merens de kenmerkende eigen schappen van het beroemd'e geslacht ontzegt. De firma Merens is voor de Bourgogne-wijnen agent der firma Jules Regnier & Co. te Dijon. E-e. Nieuwste Mythologische Voorstellingen. Xa al de ergernis die de beruchte mythologische voorstellingen in den Amsterdamschen Gemeente raad hebben veroorzaakt, hoop ik dat mij in uw geacht blad de gelegenheid zal geschonken wor den mijne ergenis te luchten over de mythologi sche wijsheid in het Weekblad van'2 Dec. 1.1. door de IIII. F. C. Jr. en H. v. d. B. ten beste gegeven in hun artikel «Buitenlandsche Bibliografie." Die samenwerkers ontrukken in hun stuk den Duitschen dichter A. Fitger aan de vergetelheid. Of dit wél gedaan is, wil ik thans niet beoordeelen. Wat echter zeer zeker niet wel gedaan is, is dat de II.II. op zeer hoogen toon oordeelen en als prnemisse van hun kritiek een grooten blunder maken. Naar aanleiding van Fitgers gedicht »Ixion:" l'jwi»- ia den gleiclicii Gleden Kollen ziellos,1" UMljefriedcl l'i'ano^ iind Tartaros. Uud die Weislieit rolll des Weiden Wie Ixicni fest geschmieilrt Nolcus vok-us mit drauf lus' etc. Hierbij teekenen de Heeren aan: >Voor menschen, die dit niet weten (die dus niet zoo knap zijn als F. C. Jr. en II. v. J. B.) diene dat Ixion een heer is uit de antikiteit (men ziet De corresp. wedstrijd tusschen Appingedam en eenige leden van Staunton" te Groningen bleef on beslist, ieder won een partij. De schakers te Appingedam hebben thans een dergelijken wedstiijd ondernomen togen de Schaakclub te Zwolle. Arnhem speelt een corresp. partij met den Helder. Opening l a3, d5 2 dl, c5. Volgens een der leden van 't Arnhemsche specleornitéstaan de kansen voor Arnhem (zwart) zeer slecht. 't Aantal aanmeldingen voor den C. W. bedraagt tot op heden 11 Dec.: 32. TWEKPAAEDSPEL IX DE XAHAND, gespeeld op den wedstrijd, uitgeschreven door 't \\'r, l;l,l,i,l. Amsterdam '29 Juli 1891. Wit. Zwart. Jhr. A. E. v. Foreest. N. W. van Lemiep. l «4 e5 15 H a3 ?> ?» f't ?» <?<: 15 ile(;: l'an n (U; 16 ~ ? i .> ? < i* E |)2> jj bc 17 Kf(.. 3 K «'4 P f<» gfü: 18 0-0 (18 D e4 : dan J. p ir.5 d5 D b2),.D c(i: enz. De zet 5 ('(15: P :i"> in 'Ï*-'11 '"k"' be\alt ons (i d3 7 P 13 S D c2 !> del: H) e3 niet, {laar de toren op e8 "" zeer gunstig geplaceeid e* is, wat van den raadsI cl; iieer op a3 niet gezegd 11 ('5 kan worden. Wit krijgt nu twee zwakke punten, De hiermede/ ingeleide ("P c3 en cl) waarop v. variant is van den Am- Lennep onmiddellijk zijn s;eidamsc'nen schaker A. aanval richt. de Lul ie afkomstig. De J5 f es( mceruebruikeliikevoort- jg (1g j, .,- , zetting is 10 h3, U-O 11 Ph2, b5! enz. 10 o-O -.. p .11 u rii. 11 -L Ut Ji tl l l -> .. - -J ]- t'"*! "''? !?> '?<> Op dezen zet is de variant VAÜde Lelie ga basi!«d1« IX'l I 14 I)c4: CO , - w 1.1 \' J d.f lf> D ('3 Beter was o. i. 18I)c2. t>.. 1 o T-, .'J rp 1 n / .-, Eljv. 18 D c2, l bo (e3 19 0-0 enz) 19 E c5, e3 (P gl dan 20 h3j 20 O O, p «4 21 f'3 enz. ^g j^j Mooi gespeeld. Dezet is volkomen correct. Ant! woordt Wit met 19 f3 het, de twee geleerden gebruiken voor het onge leerde publiek een minzame burleske stijl) die zich onledig hield met den ganschen dag tteenen tegen een berg op te slepen om ze aan den top gekomen, weer naar beneden te laten rollen. Men begrijpen dat dit in een tijd, toen de uur werken nog niet bestonden, een hoogst verdienstelyk werk was voor de tijdmeting. De ganöche wereld had daar nut van." Men leert uit deze woorden, dat de heeren zich wel eenigszins de stijl van de Vermakelijke Spraakkunst hebben eigen gemaakt, maar helaas niet van Lenneps grondige kennis der mytho logie deelachtig zijn geworden. Ixion was een koning der Lapithen, die getracht had Hera te nabij te komen, en daarvoor in den Tartaros op een draaiend rad lag, dat hem door messen sleepte, die hem openreten, etc. een ver haal lippis et tonsoribus notum. Van menschen, die zoo goed op de hoogte zijn klinkt de aanteekening bij regel 5, dat de schrij ver Ixion met Andromeda verwart of met »zoo iemand" al bijzonder kluchtig. Iedereen zal nu inzien, hoe die aanmerking kant nog wal raakt. Om ten slotte de Heeren uit de verwarring te helpen waarin zij anderen waanden te verkeeren, doe ik hun opmerken, dat de bekende steenenroller »Sisyphos" was. Den Heeren beveel ik eindelijk in alle beschei denheid aan de twee volgende boeken: Stoll's mythologie (een boekje van een paar gulden) en Willem Kloos: De onbevoegdheid der litteraire kritiek in Nederland. Het ware, dunkt mij, mis schien het beste met laatstgenoemd boekske te beginnen. De Redactie bedank ik voor de plaatsruimte mij toegestaan. A. ROODIIUYZEN. Litt. Doet. Enkhuizen. liiiniiiuiiiiniiiiiimiiiililiii.iiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiniiiiiiiiiiiiinuiii 40 cents per zegel. lillliliilliiiiiiliiiiiHiliiimiilliiiiliiiiiiiitliiiiiiiiiiiillllllllllllllllniilltllliiiiil EXQUISE COLLECTIE Tapijten en Meiibelstoffen. TOS & LE GRAND, Kalverstraat. STOOKT! BRUINKOOLBRIKETTEN maar neemt vooral liet goe«*e mcrlt. Merk K in een MJriehoek. Verkrügbaar b U Brandstoffen-Handelaren. Hoofd-Depöt VAN Dr. JAEGER's Orig. Norm. folartifelen K. F. DEUSCHLEBENGER. A.m*t. Kalverttr. M f T. Eenig specialiteit ia den artikelen in geheel Nederland. Magazijn KEI/ERSHOF", Jfieuwendijk 196. Zijdenstoffen. Gr o state sorteering zwarte en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde Zijde, Satijn en Surah. De nieuwste des sins en kleuren steeds voorhanden. SCHADE & OLDENKOTT. lllmillllMUHIl dan kan veilgen 19?K e6 20 o5, F tl5 21 D c2, P f4 enz. 19 Ie3: P e4 20 D lil '20 D cl dan D a5f21 K i'l, D f 5 f enz. ?20 R d7 't Is lastig te bepalen waar de raadsheer 't best geposteerd is. E e Ij lijkt de natuui lijkste ontwik keling, te ine.er d aar Zwart dan een pion wint. v. Lennep luid i-chter met R d7 et n genituse combinatie op 't oog, waar po-ities niet dames en raadsheeren van ongelijke kleur zich veelvuldig toe leencn. De schitterendste combinaties zijn met dit materiaal tot stand ge bracht. Mendenkeslechis aan de ousteitlijke partij tusschen Kolisch en Xeuruami op 't Paiij-cue con gres van '67. 21 P c3 De eenige zet, met 't oog op 't dreigement T ab8. ?21 ei! J lier kwam eveneens in aanmerking T abS! Hij'. 21- T ab8 22 D al, D al: 23 P al:, P g3! 24 )ig3: ('t blijft d e vraag ot' Wit hier wellicht de kwaliteit kan opi lieren en zijn pionnen-overmacht daarna voldoende equi valent oplevert), T e3: t 23 K (12!. T ;i3: 20 P CD, T 1,2 f ^7 K cl, T g2: 28 P l>3, E f5 en Zwart heeft veel winstkansen. Hij dreigt o. a. T c2 t; K dl, T c3 enz. Op 28 E d7: volgt T c3 r 29 K oc, T cc2 en /wart houdt gemakkelijk remise. 2-2 dcö: t abS Of P c3: 23 D c3:, T e3 : t 24 D e3 :, T e8 V5 E cl, D cl: 2C K f2, T e3: 27 E e3 :, D c2 i28 K g3, E cG enz. 23 P 24 cd6: 25 cb5: ?26 K f 2 27 D a'5: P (16: K 1)5: T e3: D a3: T n3: 't Eindspel is nu voor /wart verloren. 28 T hdl 29 T d2 30 al 31 h3 32 a5 33 T 1)1 31 T (15 35 T cl 30 T o? 37 T 38 39 T 40 K e3 41 T 1»S 42 K (14 43 c8 f .16 dC: b6 44 T !)<>: 45 T 1)7 4(J al) 7: 47 K <15 48 K e6 49 K 17 50 K g-7: Zwart ijeel't op. Een echte meester partij, van weerskanten voor treffelijk gespeeld. T d8 T c3 T c5 T (?(?$ T bS K f S T 1)7 f(5 T (Ni: K e7 T bd7 (16: c7 K (17 K (16 ab(>: K (17 T 1>7: K c7 K b7: K c6 K (16 K T