Historisch Archief 1877-1940
No. 916
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOORNEDEREAND.
Een jubileum in de journalistiek.
Het Geeltje viert zijn
twee-honderd-vijf-en-zeven-tig-jarig jubileum: door zijn lang leven de her
innering aan zijn geboorte kwijt geraakt, kan het
blad zijn bestaan staven door een bulletin van de
onthoofding van Oldenbarneveldt, gedrukt en waar.
schijnlijk ook geschreven door Broer Jansz, //out
?Courantier in 't. Leger van zijn Princel. Excel.
woonei.de in S. Niclaesstraat, naest den vergulden
Os''. De Amsterdamsche Crt. is een van die ouden
van dagen, die, naar hun leeftijd gevraagd, met
een schouderophalen antwoorder, en mtt een
verwijzins: naar het grijze hoofd. Kan zij niet
?met L'lysses zeggen, veler menschen steden te
hebben gezien, van veler menschen geest heeft
/ij gesproken, van Wagenaar en zijn opvolger
Kering, van Vissering en Buys. Een bundel me
tamorfosen kan zij schrijven, uit Nederlaud's gouden
en andere eeuwen; zij heeft een rijkdom van stof,
?voor Ovidius om te watertanden. De armzalige
negenticndc-etuwsche kroniekschrijver echter waagt
-zich niet aan eeu wedstrijd met den smakelijken
verteller uit Augustus' dage», al blijft het mytho
logische beeld van Sisyplius, die den immer weder
n;iar beneden rollenden steen den berg opwentelt,
hem bij, wanneer hij snuffelt in al het oude, ten
toongesteld in //de Brakke Grond '. Want van allen
mensehelijken arbeid is er wellicht geen, die zoo
vruchteloos schijnt als die van den journalist,
tenzij het vrouwelijk bedrijf van kopjes wasschen
en kousen stoppen ermede -wordt vergeleken;
«n wat is deze vrouwenarbeid in onze oogen!
'Toch hebben jaar in jaar uit, met strakgespannen
ijver mannen van kennis en kunst de courant ge
vuld; het nummer van gisteren reeds vergeten,
?om voor dat van morgen te zorgen. En de couranten:
even gretig als zij zijn begeerd des avonds, even
onachfeaatn zijn zij verslingerd den volgenden
ochtend, een enkel exemplaar uitgezonderd, dat
met zorg werd bewaard in den legger, of in de
verzameling van eeu Hartkamp.
Het is ons niet te doen. een overzicht te geven
?van de geschiedenis van het Geeltje, al roept zij
?de historie van ons volk en de lotswissclingen van
Amster lam's bursre ij mede op, de woelige dagen
van 1795 tot 1813, van Vrijheid, Gelijkheid en
Broederschap, eindigende in een tyraniiitke dynastie;
?de blijde inkomsten van Nederiand's koningen in
latere jaren; den strijd van een onafliankelijken
geest als Vissering niet. ren conservatief stadsbe
stuur en ten slotte de alledaagsche worsteling met
het veelvertereud leven van eeu onderneming, die
jan de voogdij van regenten en vroedschap ont
wassen, als n uit velen moet mededoen in de
?concurrentie. Wij hebbeu alleen een eukelen indruk
te gevffri aan de, tentoonstelling, waar wel de
AmiterJamsche Crt de eereplaats inneemt, maar
rondom haar ook 2: n vergaderd exemplaren van
"tal, tal van bladen, uit de hoofdstad en de provincie.
Valt er veel van te zeggen? E!k blad is op zichzelf
<'en nietigheid, en toch hebben Amsterdamsche
journalisten niet veel eerbied H de zaal
rondgeloopen, dit blad opgeslagen, en dat, gij hebt er
mannen kunnen zien die met weinig begrepen
?aandacht lang bleven staan voor eenig onopgemerkt
co, rantje hun orgaau in de de dagen hunner
jonkheid; nu zoo gel eel anders geworden, of reeds
ter aarde btsteld. O Sisyphus, Sis-yphus! Toch
sterft het ras der geboren journalisten niet uit.
Erasmus en Thomas a Kfinpis maakten boekjes
vau hun werk; nu richten zij altijd weder nieuwe
organen op.
Ook anderen zijn er, die vruchteloos streven.
In de Koninklijke 'Courant van 1807 is een decreet
te lezen van koning Lodewijk, waarvan artikel l
Juidt: //Er zal een directeur-generaal voor schoone
kunsten zijn." En art. 4: ,,Hij zal de noodige
nasporingen doen, om in alle vakken, de beste mees
ters, welke 7,ich in het koningrijk bevinden, en in
hetzelve geboren zijn, te ontdekken." Waar is deze
kostelijke koninklijke instelling gebleven?
Ziedaar een troont voor den journalist, die van
zijn dage.lijkschen arbeid zoo weinig vrucht ziet,
?een troost die hem doet bedenken dat de natuur
met kwistigen overmoed van millioencu
stuifmeelkorrels slechts een paar op den stamper doet te
rechtkomen, en dat nochthans het leven der
na5de Jaargang. G Januari 18i5
Redacteur HUD. J. LOMAN.
Adres: Myra Lodge 49 Deronda Road, Herne Hill,
Londen S. E.
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
bet. effende, aan bovenstaand adres te richten.
? IIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIItlllllMIIIIIIIIIIIlllMIIIIIIIIIIIIIIIKIII
E E B A T A (zie vorige rubriek).
Kolom l 4a regel jfihrige moet zijn: jnhrliche.
Koloin l He regel van onder van Neder!, amateurs
leen : Xederl. auteurs
K.'lom i (noot na 19e zetj een Holl. Blackburne
'lees: ilen Holl. Blackburne.
Kolom 23 = zeer mooi, moet zijn 3 = goed.
CORRESPONDENTIE.
P. J. Cohen te A. 't Komt ons voor dat uw pro
bleem een nevenopl. toelaat met l D 1)8 enz. Op
l R f3: volgt T t>8 f.
Clarns" te U. Zend ons s.v.p. oplossingen van
uwe problemen.
W. B. H. M. te A. Hoe staat uw partij met Speet??
J. Peet te H. Do uartijen die u ons zondt zijn geen
van beide belangrijk genoeg om te publiceeren,
lioewol dooi' u zeer goed gespeeld.
X. te IJ. 't Raadplegen dar boeken is natuurlijk
gewettigd.
E. W. te G. Wij maken excuses over vergissing.
Ynentelijk dank voor vei zending naar Rotterdam. Wij
hdpen dat de weds rijd tot stand komt en de prijzen.
de moeite waard worden bevonden.
De redacteur betuigt bij dezen zijn dank voor al
de Nieuwjaarsgroeten. Hij wenscht op zijn beurt
allen lezers een recht voorspoedig jaar en eucces op
schaakgebied!
tuur zoo sterk is en overvloedig, dat het in zijn
overvloed het. grootste gevaar voor zichzelf bergt.
Met deze gedaclite hebben wij de zaal met haar
pamfletten en mooien druk van de 17de eeuw,
baar slechte letters van de vorige en liaar slechts
voor de vergankelijkheid bestemde drukken der
19de eeuw verlaten.
Z. 'L. Z.
Bij J. E. Buschman, te Antwerpen, is
einde December verschenen: POL DE MOST,
Iris, een bundel gedichten van ruim 300 blad
zijden, verdeeld in zeven reeksen:
Boerenrozen", Dansstudies", .,Uit de Legende van
Jeschcea-Ben-Jossef", Penteekeningen en
Memories", Klank en Rhytmus", Uit den
Wonderhoorn", Vizioenen"; opgeluisterd
met het portret van den dichter, op koper
gesneden door Ph. Zilcken, en met negen
platen buiten tekst opzettelijk geteekend door
Henricus, Fernand Khnopff, Karel Mertens,
G Rochegrosse en Fritz von Uhde.
Deze prachtuitgave, gedrukt op Hollandsen
papier, groot 80 formaat, met beeldletters en
randversiersels in kleur, wordt te koop ge
steld tegen den geringen prijs van 10 gulden.
Slechts 250 genummerde exemplaren worden
ervan getrokken.
jjMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIimillllllimilllllinIHMIHIIIIIllllllllllllMIIMIIIIIIHII
vo
E S
Mode. Giuseppina Ciispi.
NieuicMésalliances.
De kindercostumen veranderen niet veel. In
overeenstemming met den gang der mode maakt
men de mouwen steeds wijder, de kragen en
kanten steeds breeder ; gelukkig voor de arme
kleinen maakt men ook de jurken korter, ofschoon
nog niet zoo kort, als met het oog op stof,
modder en vrijheid van beweging, wenschelijk
zou zijn.
Een goede gewoor.te is voor kinderen het af
schaffen van het corsage; een schouderstuk met
afhangend plooisel is toch eigenlijk het ideaal;
men kan er altoos een sjerp omheen knoopen,
en aan de behoefte aan sierlijkheid kan men vol
doen door het schouderstuk zoo mooi en kostbaar
mogelijk te maken. Deze jurken hebben het voor
deel, dat ze heel haastig kunnen woiden aange
trokken, en men dus het kind eerst behoeft te
gaan plagen op het oogenblik dat het zal uitgaan.
Als de kinderen grooter worden, van 8 tot 1 1,
gaat men reeds meer het model van een jurk
met corsage nemen ; furieus is het, dat rnen in dat
geval de vorm a l'américnne, met schouderstuk
en sjerp, juist voor de gekleede jurken, van flu
weel en zijde, nog behoudt. Boven de 12 jaar
verschillen de kinderen zóó in grootte en in type,
dat men het eene als een meisje van 15, het ander
als een kind van 9 kan kleeden.
*
* *
Een gebeurtenis, alsof het een vorstelijk hu
welijk gold, is gemaakt van het trouwen van me
juffrouw Peppina (üiuseppina) Crispi, de dochter
van den Italiaanschen minister-president. Zij
wordt prinses Linguaglossa; 10 Januari heeft het
burgerlijk, 12 Januari het kerkelijk huwelijk plaats.
Er is ook heel wat tot dit huwelijk noodig geweest.
Crispi heeft de Kamers naar huis gezonden, om het
nog als minister-president te kunnen vieren, want
terstond na de voltrekking zal hij zijne portefeuille
nederleggen en als gewoon burger voor de rechtbank
zijne eer tegen de documenten van Giolitti ver
dedigen. Voorts heeft hij, om een rijke en vrome
tante van prins Linguaglossa te behagen, zijn
CORRESPONDENTIE WEDST1U J D.
Eerste zet vau Zwart.
E l
l e<i
2 eó
3 et
4 eó
5 e5
(i do
7 eó
S c5
!) eó
10 e<i
A
1 eó
2 ('5
3 eó
B
1
2 eó
3 ('K
4 eó 4 fó
ó do ó
(> có G i' 5
7 c« 7
S eó S e5
9 eó i)
C
1 e.
?i. eó
3 eó
4 eó
5 eó
(i eó
7 có
8 có
!» eó
10 eó ! 10 eb ; !?? eó
1)
1 ca
o
3 eó
4eó
06
(i
7 c
S có
!> c<>
10 có
Adres
F
l e 5
'2 c5
3 <>5
4 có
ó «5
(i eó
7
S e5
!)
10 e<>
den Heer ZIER is Spui 40 '» Hage.
Van L. A. Kuijers te Amsterdam.
(Vervaardigd voor'tWeekblad »de Amsterdammer")
So. 271. Mat in drie (l!) zetten.
a bcdefgh
Wit: K f l, D aS, T cö, R eS, P d3; b2, 1'4, g4 en
hö= 9.
Zwart: K <i5, T b7, II g8; bü, bfi, dl en h7 7.
CK'öde oplossing van no. 2<JS) van H. Jlendes da
Costa, alhier.
eigen huwelijk met donna Lina (de Ij. C. uit de
boeken der banca RomanaJ, dat alleen burgerlyk
gesloten was, kerkelijk laten inzegenen. En ook
hiervoor is weer veel noodig geweest; donna Lina
is namelijk Crispi's derde vrouw, en de tweede
leeft nog. De Kerk erkent geen echtscheiding en
beschouwde dus het derde huwelijk als ongeldig.
Onder welk voorwendsel zij het nu toch heeft
willen inzegenen, is niet duidelijk; zeker is bet,
dat het verlof van het Vatikaan verkregen is, en
kort vóór Kerstmis de plechtigheid in alle stilte
te Napels heeft plaats gehad. Condities zijn mis
schien geweest de openlijke betuiging van aan
hankelijkheid am de Kerk, die Crispi op 10 Sep
tember in zijne rede tot den kardinaal-aartsbis
schop van Napels afgelegd heeft, of het verleenen
van bet exequatur aan een aantal bisschoppen.
De signora Giuseppina Crispi is Italiaansch mooi;
slank, met zeer innemende trekken, dicht zwart
haar, op het voorhoofd gekroesd, en
grooteamandelvormige oogen. Zij spreekt Kransen en Duitsch
en speelt op de harp. Crispi geeft aan de jongelui
.'50,000 lire 'sjaars, de bewuste tante evenzooveel;
uit andere bron hebbon ; ij nog 15,000 lire's jaars,
en mevrouw Crispi geeft hun een buitengoed bij
Napels. De Koning heeft aan de bruid oor
knoppen en een armband van 25000 lire gegeven;
van den bruidegom ontving zij een collier met
zestien groote brillanten, van den aartsbischop
van Napels een kostbaar crucifix, van de Koningin,
van het hof, van de ministers, etc. nog allerlei
kostbaars. Het kerkelijk huwelijk heeft plaats in
de voorname kerk St. Maria dell'Ascenzione ; de
kardinaal-aartsbisschop zelf zal hen trouwen en
het orkest van de opera van San Carlo zal mee
werken. Als getuige had men eerst graaf Herbert
von Bismarck gevraagd, maar daar hij in den
rouw is wegens het overlijden van zijne moeder,
zal de Italiaansche minister van justitie hem ver
vangen.
Met Kerstmis en Nieuwjaar komen te Parijs
altoos nieuwe speelgoed artikelen uit Er is er
altoos n dat »het" nieuwe speelgoed is; niet een
duur of gecompliceerd, maar een dat vernuftig
is en in de smaak valt en bij duizenden ver
kocht wordt. Gewoonlijk is de uitvinder zelf de
verkooper. Zoo heeft men »Carnot salueerend"
gehad, en de llomeinsche quaestie, endecri-cri,
en allerlei brorntollen. De laatste jaren bestaan
de meeste dezer vindingen in een popje van blik,
dat door de spanning van een eindje elastiek, in
beweging gezet wordt.
Onder dezen vallen de melkboerin. het Bel
gische hondje, de spoorwegwachter, en dit jaar
een clown die een boterham aflikt, een
moddermolen, een marinekanon dat geladen wordt, een
boksende kangoeroe, een velocipedist. Iets anders
is een lorgnet dat, als men het opzet, water of
eau-de-cülogne spuit. Men heelt ook Sarah
Bernhardt en Miss Uelyett, van caoutchouc, die
opgeblazen worden.
liet mode-speelgoed echter is »de stier en de
pel-tt MiiMcr". liet slaat op den millionnair Marx
Lebaudy, den zoon van den suikerraffïnadeur,
die een proces met zijn moeder heeft gehad over
curateele, en nu op zijn buiten een cirque voor
stierengevechten heeft aangelegd. De bewegingen
van den wilden stier, die op den toreador aan
vliegt en hem door het circus achterna holt,
moeten allerdolst en verrassend zijn.
* **
Een vruchtbaar onderwerp voor roman < n drama
in vroeger tijd was de »mésalliance". Kan men
in onze democratische maatschappij, zoodra er
niet van regeerende vorstenhuizeu sprake is.
eigenlijk nog wel van mésalliance spreken ?
In Figaro wordt beweerd : zeer zeker; maar
het begrip van mésalliance wordt in het blad zóó
nauw omschreven, dat het bijna kleingeestiger
lijkt, dan vóór de revolutie het optellen van het
aantal kwartieren.
Niet alleen rekent men het reeds als mésal
liance, wanneer »de families van beide jongelui
er iets tegen zonden hebben, elkaar dagelijks
intiem te zien," maar ook «wanneer de jongelui
vóór het huwelijk geen enkele
gemeenschappeHjke kennis hebben."
Van de heeren Ounen te Delft, Fensen te
Schellinkboul bg Hoorn, Fles te Leiden en de Man te
Hilversum out ingen wij goen xetten. Gen, beeren
worden verzocht door particuliere corresp. de schade
onmiddel ij k in te halen Indien de deelnemers zich
niet strikt aan de bepalingen houden wordt 't gere
gelde verloop zeer in gevaar gebracht.
UIT DE SCHAAKWERELD.
De derde Jaarl. Xnnnt C/imn ijulhi'ri:i<i te Craigside
Hydro, Llandudns (Wa esj was een groot yucees. In
't houfdtournooi, waar de prijs in een eerebokaal be
stond, trad de bekende Loudousebe amateur Herbert
Jacobs als overwinnaar uit 't strijdperk. Jacobs ver
sloeg achtereenvolgens al zijn zes tegenstanders,
waaronder de veteiaa-j Jtev. Owen van Liverpool,
(iunston van Cambiidge en de Icrsche champion
l'orti'rüeld Rynd die op il e beide voorafgaande mee
tings de Ci/i> wil. In 't voorgift tournooi behaalde
Gaaston den len prijs en Jacobs deelde met
Bellingham van Birinmghatn de 2e en .'Se prijzen.
Alle deelnenieis kregen hun verblijfkosten vergoed.
Dit in nauiue. Uing genomen en de attractie van een
uitstapje naar oen der mooiste streken van Engeland,
had ons een nog grootere deelneming doen ver
wachten.
tci 't vervolg zullen (tr/*c meetings ieder jaar pla-ats
vinden, een in Januari en een in Juni.
In de Zaterdagavond l
gaOA'i'ing vau de afdrelin
om van de Schaikdnb i
dige te maken en tevens
bestaan.
Daar hierdoor het re^
der ai'deehng kwam te ve
wij/.igd) reglement van de
du heeren lïauer, Hoes
bostuur was overgenomen
Artikelgewijs weid het
wijzigingen werden gebra
niemv r 'glnment voor de
men w< rd aangenomen.
De srhaakclub zal den
t<'ïilillll«c/t Sl'lninl;i/fllln,txl
steld op./' 1.?terwijl zij
worden lid der afdeeling
l. gehouden algemeene
vcrg U ttti. rdam werd besloten
Ier afleiding eene
zelf.-,tande afdeeling te doen
voort
lenient van de schaakclub
rvallen, was een nieuw
Igeschaakclub ingeleverd door
en Vellenga, dat djor het
behandeld waardoor eenige
ncht, terwijl ten slotte het
club met algemeene
stein
naam dragen van
nH<iJ!i,llin/i'; de contributie is
gedie ? 2.?betalen beschouwd
te zijn. De bijeenkomsten
Zoo iets kón desnoods nog opgaan in ons klein
landje, waar alle fatsoenlijke familiën eikaars ken
nissen kennen, en men geen twee personen aan
elkaar presenteeren kar, of het blijkt dat ze
goed uitgerekend, neven van elkanders neven zijn;
maar in groote landen moet men, om dezen eisch
te stellen, of den kring van de mogelijke allian
ties al heel beperkt nemen, of men veronderstelt
dat iemands opvoeding voornamelijk bestaat in
het van buiten leeren van familierelaties. Eigen
lijk zou toch met ons internationaal verkeer de
ware toestand zijn, dat geen meisje van verstand
en gevoel en een redelijke opvoeding zich
gemesallieerd zou achten met een man van kennis
en energie en behoorlijke manieren, van waar ter
wereld ook, en dit zal toch ook, ondanks
coterieën" en «relaties", wel de toekomst zijn.
E?e.
iiiiiiiiiuiiuuuuuiumumii.utin»n>iiiiiini»n»ui»tiimiiimntiiii»iinin
40 cents per regel.
»""'i iiiiiiniiiiiiiiiiii i iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiii m
Complete Slaapkamers,
PRIMA EIGEN FABRIKAAT.
VOS & LE GRAND, Kalverstraat.
Hoofd-Depöt
VAN
Dr. JAEGER's Orig. Norm.
folarWeleB
K. F.
DEUSCHLEBENGER.
Amtt. K alt) er t tr, I f f.
Eenig specialiteit in dei*
artikelen in geheel Nederland.
Magazijn KEI/ERSHOF", Nieuwendijk 196.
Zijden stoffen. Ghootste sorteering zwarte
en gekleurde, effen, gewerkte en gedamasseerde
Zjjde, Satijn en Surah. De nieuwste des
sins en kleuren steeds voorhanden.
SCHADE & OLDENKOTT.
BALS ET SOIREES.
Le succes qu'a ol>tenu claque année
notre, Exposition de 'Tissus, Robes et Sortics
de Bals et Soirees, nous a cncourayéa
faire, mieitx cette année.
Tous nous Salons de l'enfe dn premier
tage stront confertis, /'t partir du
Mercri'di 2 Janvier , en line Grande
l'J.i'positioH, des dernlers artides parus pot/r
Hals, Soirees et Diners. Cette Ktposition
(jui ne d/irera que qiielques jours, et <jiti
n' a jamais en l'exlension que nous lui
donnonücette année, /oiirnira u n coup
d'oeil féerique et vraiment diijne d'être nie.
A cótédes Tissus, Vêlements et livlies
riclies et léyanfft nous acons mis tous
HOS soins ft prodtdre une collection choisie
en V element!* et Tissus bits prix, p. ex.
des Robes en oie Liliertij a 4.~> florins,
et des Sorties de 'J'héatre U fis 1\.~>D,
dont Ie lias prix extreme n' ex lid
n/'llement Ie go/U et Ie cachet tic l'exécntion.
IBIItNUl
O.
worden gehouden des Woensdags en Zaterdags avonds
in de i-prrekzaal van het Hotterd. Liescabinet.
Het bestuur is samengesteld uit een president, secre
taris en penningmeester waartoe respectievelijk ge
kozen werden de heeren Smalt, Geverding en Bauer.
In 't Leeskabinet te Rotterdam deed zich onlangs
in een partij de volgende aardige slot-stelling voor
a b c de f * g h
/«?art aan den zet kondigde hier mat in 3 zetten aan.
l?T f3 f 2 K hl, D gt t'1. 3 D gl :, 1> g3-;? mat.
De matstelling herinnert aan een beroemde
Morphysche partij.
Een ander ekdspel, dat in 't Leeskabinet voor
kwam, is minder frappant, maar voor begim.e s zeer
leer/aam.
Wit: K a4; cG, (15, e3, ei, g3 en g4. Zwart: K bfi;
dG. e5, f6, en g5.
Wit wint uu aldus l c7!, K c7: 2 K aö(K b51ei.lt
slcehts tot remise wegens oppositid) enz. Op l?K b7
volgt eveneens 2 K aa.
J