Historisch Archief 1877-1940
No K60
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
Hans Memling.
By de firma H. Kleinman en Co. te Haarlem,
de bekende lichtdrukkers, is de eerste van het
tweetal afleveringen verschenen, dat de werken
van Hans Memling in het Hospitaal St. Jan te
Brugge in reproductie zal bevatten.
Het zyn niet dan lichtdrukken, tien in getal,
en de heele uitgave meet dertig by' veertig centi
meter. Dus heeft een mooi formaat.
De eerste aflevering geeft een geheel aanzicht
van de prachtige «chaase" van St. Ursula, bene
vens grootere lichtdrukken van de zijstukken.
De aanbidding der 3 Koningen, met een
vergrooting van het middenstuk, en een van de
zyvleugels, het mystieke huwelijk van Sinte
?Catharina, waarvan het middenstuk eveneens op
grooter schaal is weergegeven, en dan het sublieme
portret van Martin van Nieuwenhoven.
De lichtdrukken zyn uitstekend, maar een
paar zyn jammer genoeg een beetje te donker
afgedrukt, en men heeft zeer wijsely k geen druk
letters of randen om of onder de prenten aan
gebracht.
Dit is een mooie uitgave, zooals ik wel wilde
dat er van iedere oude Vlaming gemaakt werd.
Maar dan de prys ? Th. M.
Een opheldering.
In September van dit jaar verscheen een
nummer van het Maandschrift voor
Vercierings.kunst hoofdredacteur F. H. Boersma. Het omslag
droeg de dagteekening «Mei-Juni 1896". Omdat
nu ditzelfde omslag reeds voor een vroegere af
levering gediend had, en de eerste aflevering
van dit tydschrift reeds voor ongeveer twee jaar
verscheen, was er niet al te groote duidelijkheid
omtrent de plaats die deze aflevering in deze
uitgave innam. En omdat nu gevoegelijk de eerste
aflevering van de tweede jaargang verschenen
kon zyn, en op de omslag nergens stond dat
deze het niet was, meende ik deze aflevering
als de eerste van de tweede jaargang te mogen
aankondigen in het nummer van dit blad van
19 Sept. j.l.
Een dergelijke misvatting was bij zoo groote
verwarring in de uitgave niet al te zeer te laken.
Ik las in de week daarop, in een van de voor
naamste Nederlandsche couranten een kort be
richtje over den toestand van dit maandschrift,
en weende dit te mogen overnemen in dit blad
van 2G Sept.
In verscheidene couranten van de vorige week,
en ook in het vorig nummer van dat blad, komt
Mr. Jan Vijn, voor zijn cliënt, den heer F. H.
Boersma, tegen mij op, aangaande vermeende
insinuatiën, die ik hier tegen genoemden heer B.
zou uitgebracht hebben.
Het doet mij nu genoegen uit een ingezonden
stuk van de firma F. H. Kleinman, in het ochtend
blad van de Telegraaf van 11 October j.l. te
vernemen, dat deze firma de minder goede ver
houding tusschen haar en den heer B. komt
blootleggen. Een en ander stemt volkomen met
het berichtje dat ik maakte naar aanleiding van
wat ik (ik meen in de Nieuwe Rotterdammer) las.
Ik hoop dat hiermede deze zaak opgehelderd is.
Th. M.
Het monument voor Frans Hals.
Door een kunstminnaar, die ongenoemd wenscht
te blyven, is de som van dertig-duizend gulden
aan het bekende Frans Hals-comitégeschonken,
-waardoor de oprichting van een gedenkteeken
voor den grooten Haarlemmer verzekerd is.
Bedoeld comitézond nu in opdracht van gezegden
kunstminnaar een circulaire aan de Nederlandsche
artisten rond, waarin hen wordt verzocht, als
blyk van hun sympathie voor deze edelmoedige
schenking, een teekening of aquarel af te staan,
die in de verzameling van den grootmoedigen
gever zal worden bewaard. Dit is een eigen
aardige manier om aan een kunstverzameling te
komen.
In Neurenberg in het Beiersche kunst-nijver
heids-museum, zal, met den Sisten Oct. te be
ginnen, een keuze-tentoonstelling van mederne
kunst-industrie gehouden worden, waarvoor de
circulairen en de invitaties nu verzonden zijn.
uiiiiiiiM iniiiiuiii minimum mum mm m
7de Jaargang. 17 October 1897.
Redacteur: R. J. LOMAK, adres: Stonehaven
Streatham, L o n d en S. W. Verzoeke alle
mededeelingen, deze rubriek betreffende, aan
bovenstaand adres te richten.
itllliiiiintiiiiiiiiiiiinimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiHiumnliiimiiiMi
Vervaardigd voor den Gn Halfjaar!. Internationalen
probleemwedstrijd in dit blad.
No. 404 van Konrad Erlin te Weenen.
Mat in drie (3) zetten.
abcdefgh
Wit 10, zwart 13 stukken.
Oplossing van No. 402 (v. Zeeburgh).
l T g4 enz.
Opgelost door C. Koekelkorn, Keulen (1); L. A.
Merkwaardig is het dat de genoodigden plaats
ruimte moeten betalen.
Kunstveiling.
In de Brakke Grond is nu Zondag en Maandag
17 en 18 October de collectie moderne schil
derijen, aquarellen enz. te zien die de firma Roos
onder den hamer zal brengen. Het zijn bijna
meest werken door den overleden Haagschen
schilder Joh. M. ten Kate Mzn. nagelaten.
Er zyn onder deze werken verscheidene op
merkelijke. Een zeer groot aantal schetsen, vooral
van Marken en Volendam, interieurs en land
schappen, meest van een aangenaam geheel.
De expert J. Schulman van Amersfoort zal
Dinsdag 26 Oct. in de Brakke Grond een
belangryke collectie antiquiteiten veilen. De geïl
lustreerde catalogus is bij hem verkrijgbaar.
Frederik Muller zal de 20 en 21 October een
verzameling oude en moderne teekeningen onder
den hamer brengen.
iiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiinitii
Boel en Tijdschrift.
Over de Hollandsche Revue" en de
heer Netscher.
Uit een boek leert men den schrijver kennen;
een tijdschrift kent men aan zijn redacteur.
Een tijdschrift met niets persoonlijks is dood,
hier iiiet gesproken var. de periodieken waar vele
persoonlijkheden samenvloeien.
Frans Netscher, de redacteur van de Ilollandsthe
Revue is een persoonlijkheid. Dat voelt men, merkt
men dadelijk bij doorbladering van zijn tijdschrift.
Er zit kracht en leven in 't werk, het ziet er friscli
en stevig uit. Met ambitie slaat men blad na blad
om, onverschillig of de illustraties goed of slecht
zijn, of de onderwerpen er -wetenschappelijk of
artistiek uitzien. De belangstelling begint bij de
eerste pagina en is nog niet verflauwd als men
de laatste heeft afgekeken. Dan eerst gaat men
de meest aantrekkelijke onderwerpen met aandacht
lezen. Het Boek van den maand en de Karakter
schets zijn doorgaans het meest interessant; maar
ook het overige: kleine stukjes wereldgeschiedenis,
een flinke rubriek: belangrijke onderwerpen, revue
der tijdschriften, is pakkend inelkaar gezet, be
knopt, zakelijk, en toch zou dat een leek er alles
in kan vinden. De volledigheid doet hier veel.
In de Karakterschets vooral komt de veelzijdigheid
van den redacteur naar voren. Bij iedere aflevering
ziet men met plezier, dat het vele geen beletsel is
voor het breede, het diepe.
De heer Netscher heeft in de letteren heel wat
beloofd. Zijn boeken : Studiën naar het -naakt model
(18S6), Menschen om on* (1SSS) en Egoïsme (1893)
zijn harde, doorwerkte, stevige, soliede brokken
kunst. Toen hij zich, enkele jaren geleden, aan
de sport gaf, redacteur werd van 't wielerbonds
blad, dacht men een tijdje, dat hij daar geheel
in onder zou gaan. Grievend was het b.v. te lezen
hoe rijwiel- en andere fabriekanten met hem sol
den; op alle advertenties las men: de heer
Xetscher zegt dit van de Humber, de heer Netscher
zegt dat van de Withworth enz. Als de heer Net
scher maar n regel schreef ten gunste van een
rijwiel, werd het van de daken geschreeuwd en in
gloeiende, opsprakerige annonces verder herhaald.
Dit bewees al de groote invloed van dezen
redacteur, men had ontzag en vrees voor hem.
Hoe pijnlijk o</k voor hen, die Netscher eenmaal
vooraan in de litteratuur hadden gezien, zij moes
ten toch erkennen, als ze nieuwsgierig, gedreven
door al die sensatie, het wielerblad eens doorzagen,
dat het een orgaan was waarin iemand leefde en
schreef. Die talrijke rubriekjes, die opmerkingen,
strijdvaardigheidjes, hatelijkheidjes, glimlachjes en
vluchtige uitroepen, die aardige Amerikaansehe in
deeling, het werk met losse, luchtige zinnen en
vet-gedrukte woorden, dat was wel de lectuur ge
schikt voor de haastige, vliegende wielrenners en
het kon meteen bekoren de bezadigdeu door degelijk
heid en substantie.
Netscher's intellect heeft zich toen bekwaamd
in de echt Amerikaansehe scherpe vindingrijkheid
en hartige energie.
IIIIIIIIIIIIHIMIIIHIIIIIIIIIIIII
Kuijers, Amsterdam (2); C. T. v. Ham,
Kralingscheveer (1); W. Albregts, Ambterdain (1); H. Mendes da
Costa, AmsterdanT(l) ; H. H. v. d. Goot, Harich (1);
D. L. A. Heinsius, Hoorn (21'j); R. S. Schortinghuis,
Finsterwold (3); B. v. Krimpen, Rotterdam (V'-t);
G. Hovinga, iiisterwold (l'j).
Beoordeclingen (No. 402).
I'ür ein Turnierproblem zu wenig und zu leicht,
zur Uebung i'ür Atifiinger aber geeignct. Die Idee
koramt mir aueh bckannt vor ! C. Kockelkorn.
Niet onaardig, doch te eenvoudig voor een wed
strijd. L. A. Kuijers.
Meer een schaakscherts" dan een probleem.
C. T. v. Ham.
TWEEDE NAT. CORRESP. "WEDSTRIJD.
Overwinnaarsgroep.
Negende zet van wit.
Partij Partij Partij
No. No. No.
1. P a3 16. R f4 31. R f4
2. P g5 17. liga: 32. cd4:
3. h4 18. d* 33. R g5
4. c3 19. R e4: 34. c3
5. P f3 20. D d2 35. P c3
6. h4 21. R c3: 36. T bl
7. e5 22. dc7: 37. ed5:
8. Pbd2 23. P c4: 38. R e2
9. T h6: 24. 0-0 39. P c3
10. R d3 25. P e4 40. R e3
11. bc3: 26. c3 41. f4
12. 0-0 27. P f6:| 42. K fl
13. f4 28. R e3 43. P c3
14. Pbc3 29. c3 44. D d5
?ló. P c3 30. Pe5:f 45. R g5
C. T. v. H. Dank voor gelukwenschen.
A. J. K. In partij 14 meent U zeker P bc3. 'Aoo
niet s.v p. bericht aan uw tegenpartij.
]n parlij 36 was de 8e zet van zwart 11 b2:.
J. J. S.
Wat het blad De Kampioen voor de wielrenners
is, dat beoogt nu Frans Netseher, uitvoeriger en
zorgzamer, met zijn Hollandsche Revue voor huis
kamer en salon. Wanneer men zoo'n jaargang,
stevig en fraai gebonden, voor zich heeft, dan is
men niet bang meer voor eenige druilige winter
avonden.
Zoo'n boek is een geschiedenis van 't jaar, een
prettige opeenstapeling van de belangrijke dingen,
een index op bijna alle revues, een geïllustreerd
archief op wetenschappelijk en artistiek gebied. Een
boek om telkens en telkens nogeens op te slaan,
te doorbladeren en te lezen.
Er wordt vaak geklaagd, dat we hier geen illus
traties hebben. Het is zoo, maar in een klein land
kan dat niet anders, we moeten wel teeren op 't
buitenland, tenminste dat zegt men.
De Hollandsche Revue kan evenwel dat gemis
uitmuntend verlichten. Elke aflevering brengt een
verrassing. Elke maand is er iets in prent ge
bracht wat ons werkelijk interesseert. Niet het
vele doet 't altijd, wel wat de algemeene belang
stelling waard is. De platen bij de karakterschetsen
vooral zijn altijd aantrekkelijk.
De heer Ne'scher schrijft die schetsen met zijn
doordringende, stevige welsprekendheid. De jongste
maanden behandelde hij o. a. Mr. Kerdijk, Mr.
J. N. i an Hall, Ds. Bronsveld, W. G. van
Nouhuys, Dr. ten Brink, J. W. Leyds, D. de Klerk
(werklieden afgevaardigde te Rotterdam). Al die
karakters zijn door Netscher scherp en juist be
grepen en prettig leesbaar, spannend, en zuiver
ontleed.
Men bewondert bovenal het vele wat Netscher
verricht en vergeeft hem dan ook als zijn werk
wel eens onverzorgd en zijn opinie niet al te
bescheiden is. Zijn oordeel over de houding der
pers tijdens 't Rotterdamsche bootwerkersconflict
behoort daartoe. Van iemand die karakters en
toestanden als een rechter wil dooischouwen,
eischt men vooral terzij stelling van persoonlijke
neiging en een ruim, een nobel inzicht in den
aard der dingen. Over 't algemeen mag van den
heer Netscher worden gezegd, dat hij daaraan
geheel voldoet.
Door zijn benijdbare energie, door zijn frissche
kloekheid en krachtig talent is de Hollcu/dsche Revue
een stevig, een deugdelijk, jeugdig en fleurig
vaderlaudsch tijdschrift geworden.
***
Het bekende tijdschrift der jongeren: Le Mercure
de France wordt nu maand na maand voller en
dikker. Het staat in rijpen zomerbloei.
In de October-aflevering doet Pierre Louys, de
auteur van Aphroditéeen vreemd voorstel. Hij wil dat
men voortaan op het tooneel de volslagen naakt
heid toe zal staan. Hij verdedigt dat door te ver
wijzen naar de naaktheid van honderdc beelden en
begrijpt niet waarom men die dan niet verwijdert.
Hij vergeet in zijn extase, dat de naaktheid van
die beelden geïdealiseerd is. Wat in de werkelijkheid
dégoutant is, wordt door den kunstenaar na
tuurlijk niet weergegeven.
Pierre Louys behoort door zijn verlijnden aan
leg en liefde voor het naakte tot de meuscheu, die
van het uiterste zedelijk liberalisme onbewust ver
dwalen tot gevaarlijk libertinisme.
Les aubes, een ,/drame lyrique en !? actes" van
den Belgischen vrijen-versman Emile Verhaeren,
is vrij droog en onbelangrijk. Het is een phantasie
die eenigzins herinnert aan de Commune. Met
de stad die er in voorkomt is dan ook min of
meer Parijs bedoeld. Bij opvoering zal het een zeer
flauw effect maken en bij lezing verveelt het.
Remy de Gourmont geeft weer eenige Kouveanx
Masques, Het zijn karakteristieken van de jonge
auteurs : Francis Jarnmes, Paul Fort, Hugues Rebell,
Fclix Féuéon en Loon Bloy. Hun portretten zijn
er bij gekrabbeld.
Pierre Quillard en Stuart Merrill voorzien de
aflevering van eenige mooie, fijne verzen.
De auteur H. Davry heeft uit 't Engelsch een
vertaling gemaakt van George Meredith's Essay
over het blijspel. Er staan belangwekkende op
merkingen in over het karakter van komische bij
de verschillende volken en de ontwikkeling der
comedie. Nog al gewaagd is de meening dat het
komische bij Goethe maar als een ylimp voorkomt.
Zijn prachtige Mcphistofeles is goddelijk komiek,
voor zoover een duivel maar goddelijk kan zijn.
Isabelle Rimbaud geeft een schetsje van de
Errata (zie vorige rubriek).
3de kolom onderaan staat: deze veelzijdig b
eschaafde, lees : b e g a a f d e. In 4de kolom staat:
prijs voor mooiste p r ij s, lees : mooiste part ij.
GEWEIGERD DAJIE GAMBIET,
gespeeld op den wedstr
Wit,
David Janowski,
Parijs.
l «14 <I5
2 c4 P «?«
Deze voortzetting ia
van Tsehigorine. 't Doel
is e5 voor te bereiden,
wat zwart echter zelden
bereikt.
3 P 13
Beter is P c3 wat zwart
LOodzaakt met eG /ijn R
op te sluiten. Speelt zwai t
op 3 P c3, P t'G dan volgt
4 R go!
3 R f?4
4 P c3
In een partij tu^chen
den redacteur en SIciners
te Uirecbt dezen zomer
geschiedde 4 c du: U 1'3:
5 d cö: R cG: G P c3,
eö7 c4, H b4 8 13, fa !)
e") enü. t Is ech.er de
vraag of wit hier niet
een sterke voortzetting
heeft met 9 R c4, f t4:
100?0,ci'3: llRe3:enz.
4 e6
6 e3 P f6
In deze var. is 't beter
R b£ en P ge7 te spelen.
ijd te Berlijn 20 Sept. j.l.
Zwart.
Emanuel chiffers,
Petersburg.
6 R e2
Wit verzuimt van zwart's
zwakken zet te pro
teeren. Hij had 6 cd5 : en
7 R b5 moeten spelen.
6 R 1)4
7 0-0 0-0
8 R d2 R c3 :
9 bcS: P e4
10 R el D e7
11 c<15 : ed5 :
12 D b3 D d6
13 c4
Wit vreest na D b7:
een tegenaanval met
T abS en T b2.
13 dc4:
14 D c4:
Op R o4 zou R f3 en
P g5 volgen.
14 R e6
15 D c2 R d5
16 T bl b6
Hsast was hier niet bij,
want op T b7 : zou volgen
P d4 : enz.; maar vroeg
ot' laat moet de zet toch
gebeuren.
17 R c4 a5
laatste lijdensdagen van den ongelukkigen dichter,
den treurigen decadent Arthur Rimbaud.
Dan nog enkele zoetklankige verzen en voort
zetting van de roman: Les Pierres qui pleurent.
In de rubriek Boek beoordeelingen ziet men maande
lij ksch met bewondering en schrik dat de littera
tuurmassa's van de jongeren opdringen en opstu
wen als planten in een tropenzon. Allén het lezen
van die reeksen curieuze titels maakt al machteloos
en draaierig.
Ook nog een beschouwing over onze litteratuur
om te lachen.
Het maandblad Woord en Beeld zér interessant
door het portret van v. Deyssel, geteekend door
H. J. Haveman.
De heer Johan de Meester geeft er een gevoelig
stukje bewonderend proza bij, met uitmuntende
meeningen:
//Zoozeer heeft hij het buitengewone lief en niets
dan dit, dat bij hem geen geluk bestaat dat geen
zaligheid is, geen vereering die niet verrukking
wordt, geen geringschatting die niet hoont."
Bij den uitgever S. L. van Looy zullen verschijnen :
H. J. Boeken, Floris en Blanchejloer ; F. van der
Goes, Proza; . Roosdorp, Kinderen.
F. R.
Boekverkooping «Acquoy."
Eene door vele theologen en bibliophielen
met verlangen te gemoet geziene veiling zal
eerstdaags bij de firma Burgersdyk & Niermans
te Leiden plaats hebben.
l November en volgende dagen zal, volgens de
in dit blad geplaatste annonce, de terecht ver
maarde bibliotheek van Dr. J. G. R. Acquoy, in
leven professor in de Kerkgeschiedenis aan de
Leidsche Universiteit onder den hamer komen.
Eene hoogst belangrijke collectie. Zelden kwam
een dusdanige bibliotheek, vooral met het oog
op Kerkgeschiedenis verzameld, in ons land ter
veiling. Acquoy was buitendien een bibliophiel;
hij genoot van zeldzame drukken, incunabelen en
fraaie oude uitgaven; ook oude stichtelijke werkjes
trokken hem aan.
Zoo heeft hij langen tijd verzameld, en als
boekenliefhebber bij uitnemendheid bepaalde hy
zich meestal tot fraaie exemplaren. Het zou ons
te ver voeren, ook maar een overzicht te geven
van den ry'ken inhoud van den catalogus. Men
zie de uitvoerige annonce in dit blad.
Inhoud van Tijdschriften.
Woord en Beeld. (October-nummer).
Geluksdroom, door Jonkvr. A. de Savornin Lohman.
L. van Deyssel, door J. de Meester, met
portret naar H. J. Haverman. De Merrie,
door G. M. Lovendaal. Het Oude Volk, door
T. Tol. Prins Paul Troubetskoi.
Tijdschrift voor toegepaste Scheikunde en Hygiëne,
onder redactie van Dr. Bonno van Dijken en
Dr. W. P. Jorissen, No. G: Het opsporen van
vervalschingen door middel van X-stralen.
Eene bladzijde uit de warenkennis onzer ge
wichtigste voedingsmiddelen, door Dr. G. H.
Leignes Bakhoven. (Vervolg.) Bereiding en
toepassing van ozon. Tuberculose. De in
werking van zonlicht op tuberkelbacillen.
Blauwe en roode melk. Eene verbeterde
Bunsensche brander. Kefir.
To-Morrow. On the fencing ground by E. H.
Lacon Watson. The swiss and their
government by Herbert H. Basset. The noble art.
XII the dramatists by Stanley Jones. The
old and new nobility by Friedrich Nietzsche.
English philosophers from Nietzsche's
Standpoint IV Herbert Spencer by Thomas Common.
The new Hamlet I by J. T. Grein II. by M.
L. Churchill. Music. Rip van Winkle by
Louis Grein.
Hierdoor wordt den R
op el elke ontwikkeling
onmogelijk gemaakt.
18 R d5 : D d5 :
19 T cl P e7 !
De eenige zet om
pionverlies te voorkomen.
20 P d2 P (16
21 P bl f5
22 P c3 D f7
23 P e2 P d5
24 D c6 P e4
25 P 1'4
25 f3 dan P e3 :'. 26 f e4:,
P fl : 27 K fl:, f e4: f
en mat volgt.
25 P f4:
26 ef4: D a2:
27 D c? : T ac8 J
28 D cS : T c8:
29 T c8: f K f7
30 T c7 t KtTS
K gG zou den b pion
kosten.
31 T b7 D e6
32 f3 P f6
33 R K » c6
34 T a7 P d5
Dreigt P e7-c8 37 T
afi, D b7 enz.
35 T el a4
36 h3 K g8
37 K b2 h6
38 T e5 g6
39 R g3 b5
40 R el K f8
bl dan 41 R b4:, P
b 4: 42 T c5, D eG 43
T a8f, K g7 44 T c7f,
K fG 45 T f8f enz.
41 T a5
Wit had terstond R b4
moeten spelen.
41 K m
Met D b7 zou zwart de
toren vast hebben gezet
en de winstkansen voor
wit zouden daarna uiterst
gering zijn geweest.
42 T a7f K f8
43 T a5? K f7?
44 T a7f K f8
45 R h4 b4
't Zou ons niet ver
wonderen indien beide
spelers zich in
tijdverlegenheid bevonden en door
een herhaling van zetten
zoo spoedig mogelijk den
45sten zet trachtten te
bereiken.
46 T a5 P f4:
b3 dan 47 T d5:, D
d5: 48 T <15:, b'2 49 T
b5, a3 50 T b8f, K f'7 51
d5, a2 52 dG, al D 53 d7
en wint.
47Tec5 D e8
48 T e5 D c8
49Tec5 D e8
50 R g3 P d3
51 R d6 f K f7
52 T c7 t K e6
53 R b4:!
53 T e7f? dan D e7:!
54 R e7 :, K e7; en b3
met winst der partij.
53 D bS
64 T a6f K d5
55 T d6 f mat.