Historisch Archief 1877-1940
et
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1196
z*
i.
reine ongewijzigde natuurleven vertoeft, als ny
ten minste werken wil scheppen, waarin zich
maagdelijke, ongerepte kracht van waarheid
openbaren zal." Maar tegenwoordig zal het
leven van de Boer voor de lezers wel de
hoofdzaak zjjn en dan dunkt my, als Neder
lander, dat er wel iets in ontbreekt en dat
is de waarheid, dat geen volk toch zoveel
voeling met de Afriekaanders heeft als het
onze; dat onze taal, in kerk en staat gebruikt
in de twee tot noch toe vrqe Republieken, daar
waarschgnlik meer toekomst heeft dan enige
andere, wanneer w\j enige schoolmeester
achtige verwaandheid aan kant willen zetten
en weer wat natuurliker worden in al onze
uitingen. Heel onze taal wordt wel 'en beetje
oppervlakkig behandeld, alsof die zo vreemd
was, dat de Boeren 'em zelfs niet verstonden
de omgang van onze doktoren en verpleeg
sters in Transvaal en tal van uitingen in onze
kranten zjjn zovele bewijzen van het tegen
deel; je krijgt zo'n beetje het denkbeeld: deze
vrouw plaatst zich wat al te veel op het stand
punt van de Kapenaar en dat wekt weerzin;
ik kan het niet helpen, maar ik vind ieder,
die in de gelegenheid is om in deze stry'd
voor het Recht in te grijper en het niet doet,
onuitstaanbaar en zo kan ik geen woorden
vinden voor de flanwhartige houding van de
Hofmeirs, Schreiners enz., heel de Kaapse
Afriekaanderbond. En iets van die weerzin heb
ik toch ook gevoeld bjj het lezen van deze
?Losse gedachten". Ik ben mischien wel
onbillik en Olive Schreiner zal, nu de oorlog
toch is uitgebroken tussen de twee rassen,
wél en beslist party gekozen hebben voor het
Recht, maar ik kan het niet helpen: ik had
dat boekje vóór de oorlog moeten lezen om
het zuiver te genieten. Och, die oorlog! Alle
denken in rust aan eigen gedachten wordt
verstoord; alles wordt er door in de war ge
bracht in de mens en je krijgt 'en gevoel
over je of er 'en donderstem woedt, die je
zenuwachtig maakt, omdat je niet weet wat
er uit de lucht zal komen; maar daarna, o
wat zal het dan heerlik zjjn! Dan zal men
weer tijd hebben om aan kunst en wetenschap
te denken; dan zal er uit blijken dat wij op
gefrist zijn in ons denken, dat het rechtsge
voel in ons des te krachtiger is, naarmate het
onrecht heviger klappen gekregen heeft. Ja,
want klappen krijgt het, tot het neertuimelt
van de kopjes die het veroverd heeft, weg
vlucht over de stoutmoedig overgedraafde
vlakte, om achter zich in onze Dietse sprake
het zegelied te horen schallen van de over
winnaars. En dat zal gebeuren, want 'en volk,
zoals de uitingen van de regeringen daarginds
ons doen vermoeden en de berichten in de
kranten over hun heldendaden en standvastig
heid ons doen zien, zoals Olive Schreiner ons
dat beschrijft, zo'n volk mbèt overwinnen!
'En opwekkend boek.
Haarlem. J.B. SCHEPBKS.
iniiiiiiiiiiiiintiiiiimiiii
Amsterdamsclie Innstzalen.
IV.
De bekende winkel der firma Frans Buffa
en Zonen in de Ealverstraat heeft voor dengene
die er langs wandelt, wel 't meest haar aan
trekkelijkheid om wat er voor het raam van de
linker uitstalkast afwisselend wordt tentoon
gesteld, 't Valt wel eens tegen, maar toch
dikwijls behoeft men een klein omwegje, dat
men er voor maakt, niet te betreuren.
In het ongunstigste geval, kan men echter
zich voor de genomen moeite weer schadeloos
stellen in het aardige tentoonstellingszaaltje
achter den winkel.
Op 't oogenblik is het er blijkbaar op toe
gelegd, daar weer eens een goede keur van
werken bijeen te brengen. De firma zond
uitnoodigingskaarten tot een bezoek, waarop tevens
als een korte aanduiding, meerdere namen van
den besten klank werden afgedrukt.
Van Josef Israëls alleen heeft zy' wel een achttal
schilderijen in bezit, en meest allen van zeer
jongen datum, waaruit blijkt, dat de productie
van dien grijzen grootmeester nog maar weinig
afneemt, 't Zijn wel alle werken van kleinen
omvang, en het een na het ander lang niet van
gelijke beteekenis, maar er zyn toch een paar
zeer mooie onder, 't Mooiste, en volledigst uit
gesproken is zeker wel 't vrouwtje aan 't
venster, turend naar buiten, maar daar er nog
een paar met gelijk thema voorhanden zijn,
blijve het nu aan den bezoeker overgelaten
dit zelf uit te zoeken. *) Een ander schilderijtje,
belangrijk, wy'1 we daarin Israëls van een meer
ongewonen kant zien, en waardeeren, is dat
met het figuurtje alleen staand op een grasgrond
van een bleek groen tegen een achtergrond van
wazig geboomte, 't geheel in zijn kleur van
ietwat etherischen aard, als een fijne idylle.
Van Jacob Maris, behalve een klein stukje uit
zijn laatsten tijd, is hier altijd nog te genieten
het groote helder-lichte strandgezicht en dan
van Willem Maris, Mauve, Weissenbruch en
Blommers is er mede werk, waaronder veel
bezienswaardig. Bosboom echter mag wel
afzonderlijk genoemd worden, met een voor
treffelijk exemplaar, al is het maar een klein
schilderijtje, maar dat tusschen zijn schilder
werk als een specimen van de beste en rijpste
soort moet worden aangeduid; een werkje
echter, dat langzamerhand doordringt, en voor
velen direkt niet opvallend zal zyn. Van
Neuhuys ook dient een klein, maar pittig
aquarelletje wel apart gereleveerd te worden,
terwijl ik in de portefeuille nog een vry groote
waterverfteekening van Weissenbruch vond, met
ongemeene geestkracht langdurig doorwerkt,
en van het ras, dat ik by een vorige gelegen
heid als de hollandsche aquarelleerkunst trachtte
te typeeren.
Onder de kunst uit het buitenland zy'n vooral
opmerkingswaardig een ver-doorwerkte schets
van Daubigny, met een weidegrond van een
zeer diepe kleur, een bloemstuk van Diaz,
met nog weelderiger palet geschilderd dan die
in 't Ry'ks- en Stedelijk museum, een nogal
naar hollandsch werk trekkend landschap van
*) Ik verneem daar juist, dat dit schilderijtje
reeds in handen van een kooper is overgegaan.
Victor Dupré, een eigenaardig Corotje, van een
mooi gedempte kleur, en niet minder dan vier
schilderyen van Monticelli. Tusschen dat
viertal is er vooral een ('t kleinste) bewonde
renswaardig. Zelden zag ik zy'n werk zoo
sterk doorgevoerd, 't Is bepaald verrassend, dit
stukje door een loupe te bezien; alles kry'gt
dan nog meer vastheid en afronding, en de
kleurwerking ook wordt ryker en voller. Men
zou dan haast zeggen een schilderijtje, dat
geslepen is, in plaats van geschilderd. In de
portefeuille, waarin ik de bovengenoemde
aquarel van Weissenbruch vond, zy'n ook weder
drie jonge voortbrengselen van Voerman ge
borgen.
Nog even wil ik melden, wy'l het den arbeid
geldt van een jongere, die naar wat hij reeds
geleverd heeft, toch wel met belangstelling
in zijn ontwikkeling mag gevolgd worden,
dat hier tijdelijk geëxposeerd is het portret
van Prof. Rogge. De schilder is Th. Molkenboer.
W. S.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIII1IIIHIIHIIIIIIIIMIIII
Hulp voor de Amsterdamsche
Diamantbewerkers.
Honderd vy'i-en-dertig duizend gulden zy'n
ten bate der werklooze diamantbewerkers in
onze kas gevloeid. Wij hebben daaruit twintig
weken achtereen uitkeering kunnen verstrekken.
Doch het tijdstip nadert, waarop onze mid
delen zullen zy'n uitgeput, en de werkeloosheid
is niet verminderd.
Nooit heeft een crisis de diamantbewerkers
zóó scherp getroffen.
Ieder herinnert zich, dat aan den
rampzaligen oorlog van Engeland tegen de
Zuid-Afrikaansche Kepublieken vooraf ging een tijdperk
van spanning en van onrust. Voor da diamant
industrie, die door elke bedreiging der algemeene
welvaart het eerst wordt getroffen, was het
onvermydelyk gevolg, een stille, slappe tyd.
Maar het voorjaar en de zomer van 1899
waren voor de diamantbewerkers niet ongunstig
geweest. Zij konden zich aanvankelijk redden
en hebben zich gered, ook nadat de oorlog in
October was losgebarsten en de aanvoer van
diamant uit Kimberley geheel was gestaakt.
Toen echter December aanbrak, moest hulp
worden geschaft.
Al de diamantbewerkers sloegen de handen
ineen: de Diamantsly'pers-Vereeniging, de
afdeelingen van den Algemeenen Nederlandschen
Diamantbewerkersbond, van Patrimonium, den
R. K. Volksbond en Betsalel vormden een
centraal comité, waarin gedelegeerden van
iedere vakvereeniging zitting namen. Dezen
kozen eene commissie van uitvoering, by' welke
zich aansloten de afgevaardigden der werk
gevers-organisatie de Amsterd.
Juweliers-Vereeniging en die gesteund werd door eene com
missie van financieel beheer.
Toen werd een beroep gedaan
ophetNederlandsche volk.
Die roep vond weerklank by velen.
Met groote dankbaarheid vermelden wij gif
ten van Hare Majesteit de Koningin en Hare
Majesteit de Koningin-Moeder; giften van vele
aanzienlijken, vele giften ook van burgers en
werklieden.
Onze commissie kon hare eerste uitkeering
doen op den 4den Januari.
Van meet af moesten wy' zuinig zy'n.
De eerste uitkeeringen werden slechts ver
strekt aan hen, die aantoonden dat zij vier
achtereenvolgende weken of in de laatste negen
weken vy'f weken zonder werk waren geweest.
Dit kon worden gecontroleerd door de contri
butieboekjes der georganiseerde werklieden;
voor niet-georganiseerden (de kleine minder
heid) werden getuigen-verklaringen gevraagd.
De nitkeering voor gehuwden bedroeg in
geld n gulden; verder bons voor zestien
brooden per week, en bons voor andere levens
middelen tot eene waarde van ? 1.50. Laatst
bedoelde bons werden vóór eenige weken ver
vangen door zes geldbons, ieder van/0.25,die
door tal van winkeliers worden in betaling
geTrademuk
THEE - E. BRANDSMA.
Trademark
Slaapkamer-Ameublementen
in Pitch pin-, Noten-, Eiken- en Mahoniehout.
UIT GELAKTE MEUBELEN Eng: genre.
Franco levering door geheel Nederland.
Verzekering-Maatschappij HOLDA".
Damrak 74, Amsterdam.
Werkkracht verzeker i n g.
Omvat ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN
Iemand verzekerde zich in December '97, kreeg in Juni '98
een oogziekte, waardoor hij ongeneeslyk blind werd.
PE1VS1OW VlltltM WETKH11XG,
Weteringschans 2Oc, Amsterdam.
Familiepension Ie rang-.
Fraaiste gedeelte der stad. Onmiddelijk bij Rijks Museum, Opera en Vondelpark.
Pension D das B week of p. maand Desverkiezende Bediening in eigen salons.
li. g, v-
tHENKY J. BRUCE.
Directeur: H. BURGERS, Deventer.
HOFLEVERANCIER.
GEHEEL NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
Onze Ry'wielen zy'n goedkoop, sol lede en fijn afgewerkt. Aan
deze eigenschappen paren zy een zeer lichten gang, waarvoor
gegarandeerd wordt. In 't by'zonder worden gevraagd de LUXE MACHINES en ACATENES.'
De laatste bijzonder aan te bevelen voor Dames en Heeren; op stoffige en vuile
wegen te gebruiken. De acatènes of kettinglooze rijwielen zijn van de laatste
en beste constructie en hebben reeds 3 jaar lang hunne soliditeit bewezen.
Prijscourant gratis te bekomen aan de fabriek, filialen, depots en agentschappen.
141
in- en export.
PRINS HENDRIKKADE 141. AMSTERDAM.
"Wijnen. VEAAGT
Biscuits. PBIJSCOUBANTEN.
Honing- Chocolade.
SMITS & SC11DLZ,
TtHmarchitectett,
NAARDEN en BUSSUM,
belasten zich met, den aanleg en de
verandering van kleine en groote
Tuinen, Parken en Buitenplaatsen.
WILLEM BIJLMER
PED1CURE.
Singel 159.
Radicale pezinjr van LMoorns.
Spreekuur iederen werkdag van 9 tot
12 uur en van 2 tot 5 uur.
Piano's.
Een groothandelaar levert Piano's
van elk gewenscht fabrikaat tegen zeer
gemakkelijke maandelijksche of
driemaandelyksche betaling van af zeven
gulden per maand. Zeer aanbevelens
waardig voor heeren officieren, ambte
naren enz. Franco zending door
geheel Nederland. Oude instrumenten
worden ingeruild. Stipste geheimhouding
verzekerd. Brieven onder letters A N Z,
Bureau van dit blad.
DAMES
RIJWIELEN:
? 10O.
130.165.
19O.
HEEREN
RIJWIELEN:
? 100
130
155.
18O
PHILIPPONA KETELAAR
P ounvunsKwi de Ut Cour.
KAI, VERSTKAAT 166, A M S T E R J» A M.
GRANDE SPECIALITE POUR
Trousseaux & Layettes
Sur demande envoi franco de Devis et de modèles.
ft
E.
TANDARTS.
PianlageJliddenlaanSIJ.
ERCURIUS"
A IJ R O K A.
Groenten in blik.
Gezond, zuiver, smakelijk.
Vraagl uwen kruidenier!
ZW1TSEKSCHE
iBRAND-ENi
INBRAAK
VERZEKERING
Sunligh
HEBMAPAB" IPRAAKYERZEKE8IE.
Kapitaal: EEN M1LLIOEN GULDEN.
Commissarissen: Mr. J. H. M. Baron MOLLERUS VAN
WESfKERKE; C. W. Graaf VAN LIMBURG STIR
MJ. TEK MEULEN Jr.; Jhr. Mr. F. HOOFT
GRAAFLANDG. J. ENGELBERTS; Jhr. G. W. J. HOOFT: Jhr Mr
F X. A. VERHEVEN; Mr. JE. Baron MACKAY
Directie: Jhr. Mr. H. W. VAN ASCH VAN WIJCK; C H.
HOOFT GRAAFLAND. Getolm. agent A. OVERMEIJER, Singel 284.
Zetel: AMSTERDAM, Heerengracht 248 (boven).
TE
itiJ* WIJK.
Wit-, Bont-, Wol-Wasscherij.
Gor dij nen- Wass cherij.
Chemische Wasscherij.
Uitstoomerij.
AU CAMÉLIA
%
IDIE-VOS
LeldMchestraat Cl, coin du Kerkstraat.
Exposition des Nouveautés d'Et
ENRobes. Manleanx. Blouses. Peipoirs. Jupons, Soieries & Lainages.
CACAO EN CHOCOLADE
is PRIMA Amsterdam.
Eau
de Cologne
H aar waters
ARNHEM. Parfumerieën
Wed. F. RCTGERS,
firma T. d. BERGH & Cie.
Maison de Blanc.
A SCHRÖDER&C0.
Amsterdam, Leidschestraat 39/34.
SPECIALITEIT IN
Linnens, Tafelgoederen, Iricotages
UITZETTEN, LUIERMANDEN.
Natuur Kollen GoÉren van Jansen & Titans, Friezenveen.