Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEE.KBLAD VOOR NEDERLAND.
No.
1207
stimme met Klavierbegleitung.
Noske, Middelburg.
A. A.
Eindelqk zal ik mg kannen nederzetten om
mg, ten opzichte van velen, te kweten van een
plicht, die met het vorderen van het seizoen
drukkender werd en toch, zonder dat ik bij
machte was er eerder aan te kunnen voldoen.
De lezer heeft aan de l\jst van compositiën,
hierboven afgedrukt, reeds gezien, dat het
geldt werken te bespreken. Er z\jn er
bij, mij in September reeds toegezonden ; doch
het drukke winterseizoen met zgn vele en
velerlei werkzaamheden ontnam m\j den tjjd,
de werken grondig door te zien en
desamen' stelling van Het Weekblad maakt het ook wel
onmogelijk meer plaats te wyden aan de rubriek
?Mnziek", dan met de bespreking der winter
uitvoeringen-gewoonlijk gemoeid gaat.
Het Volkslied «Transvaal en Nederland" van
Ludwig Felix Brandts Buys bezit alle
vereischten van een goed volkslied. Het is stoer,
krachtig en door en door gezond. Er spreekt
een edele geestdrift uit; een geestdrift, welke
van dichter en componist uitgegaan is en die
zich aan den uitvoerder mededeelt. De har
moniseering is vol afwisseling en bljjft toch
eenvoudig. Jammer vind ik het dat bij de
woorden:
Eéne(n ?) wensch slechts hebben z ij.
Eén gedachte hebben zy,
dat geypatieerde z y op twee noten valt. Liever
had ik de melodische phrase zóó ingericht ge
zien dat het woord z \j dadelijk op de hooge Es
ware gekomen. Daarmede ware tevens nog
uitdmkkelyker de eenheid van wensch en gedachte
te kennen gegeven. Voorts viel het mjj op dat
in de vierde en derde maat vóór het slot
de melodische phrase reeds zoo vroeg daalt
naar den grondtoon (zij het dan ook ge
harmoniseerd met C kl. 3 accoord) en daar
door aan de kracht van het slot eenigszins
afbreuk doet. Deze opmerkingen doen echter
weinig afbreuk aan den indruk van het geheel.
Ook het Boerenlied van Marlow (pseudo
niem) is een flink volkslied. Het is eenvoudiger
en neemt minder hooge vlucht dan het vorige,
maar het pakt toch. Het voor my liggend
exemplaar vermeldt reeds de 2e oplage het
beste bewijs dus dat het lied gereeden aftrek
vindt.
Afscheid van Sannie door Arn. Spoel is
genomen uit de «Express" te Pretoria en
van dr. J. H. H. Ook dit lied staat dus in
verband met den Z.-Afrikaanschen oorlog.
Blykbaar heeft de componist er naar gestreefd
den eenvoud die het gedicht, in Transvaalsch
dialect, kenmerkt, ook in de muziek neer te
leggen. Hu is daarin volkomen geslaagd;
misschien niet zonder den klip van monotonie
geheel te vermijden; echter tegen het slot ver
heft het stuk zich tot een weldadige warmte.
?Van een koninginne van achttien jaren,"
is, evenals het vroeger door Spoel gecompo
neerde »Van eene koningsvrouwe" door P. A.
M. Boele van Hensbroek gedicht.
Het is geen gemakkely'ke taak dit tamelyk
uitgebreide vers in een muzikalen vorm te
gieten. Terecht heeft Spoel het begin gehou
den eenigszins in den trant der oude ridder
zangen met (harp?) accoorden en vrye decla
matie van den tekst. Minder gelukkig geslaagd
vind ik nu de woorden, die der koninginne
in den mond gelegd worden «Waarom ik
schoon ben, dat weet ik niet" enz. Deze
woorden hebben overigens precies dezelfde
melodie als het begin van het «Afscheid
van Sannie". Voorts kan de invlechting van
een volkslied dikwijls eene zeer mooie intentie
hebben en dan van zeer schoone uitwerking
zy'n; doch als zulks geschiedt, gelijk hier met
het oude Wilhelmus en het Wien Neerlandsch
bloed, vlak naast elkaar en zonder eenig ver
band, dan kan men zich niet geheel onttrekken
aan den indruk van gedwoogenheid. Het slot
verheft zich weer tot een groot effect. Ik kan
n>Üdan ook best voorstellen, dat Orelio, aan
wien het lied is opgedragen, ar by een feeste
lijk gestemd publiek een groot succes mede
zal behalen.
Het derde lied heeft vermoedelijk zy'n
ontstaan uitsluitend te danken aan de inspi
ratie, waarin de componist gebracht werd by
het lezen van Hugo's gedicht «L'aube natt et
sa porte est close". Daarom komt mij dit lied
voor poëtischer van inhoud dan de beide
vorige. Gracieus is de 2/4 maat van de bege
leiding tegenover de 6/8 maat van den zang.
Zeer goed gevonden acht ik den tusschenzin
in Des, zoowel als het fragment in 24 maat;
niet minder goed is de herhaling beide malen
van het refrein: «O ma charmante, coute ici".
Waarlyk, dit lied levendig en bevallig voor
gedragen, zal zy'n uitwerking op het publiek
niet missen.
By het lied «Hier unter diesem T
armenbaum" doet zich het eigenaardig verschijnsel
voor dat op het titelblad vermeld zy'n de namen
van componist, drukker, uitgever, ook die van
de dame aan wie het opgedragen is; den datum
waarop het gecomponeerd is zelfs vindt men
er; alleen de naam van den dichter, van hem
dus, die de eerste aanleiding gaf tot het ontstaan
van het lied, zoekt men er te vergeefs. Doch
dit a part. Het is een mooi lyrisch gehouden
gezang, dat zeker zy'n weg zal maken. Aan
het slot vindt ik de tekstherhaling niet te
verdedigen; hoogstens hadden de woorden «auf
meinen Handen getrageu" alleen herhaald
mogen worden, daar de muzikale bewerking
van de voorafgaande woorden geheel eenslui
dend is met de eerste maal dat zy voorkwam.
De zes liederen op -woorden van Heye door
L. F. Revius maken op my den indruk van
reeds lang geleden geschreven te zy'n; in een
tyd dat men hoegenaamd niet op de declamatie
van de woorden acht gaf, dat men er geen
bezwaar in vond twee versregels gelijk deze:
Sneeuw dekt zy'n kruin, hy sluimert
Op stellen oeverkant.
te scheiden door eene piano-phrase; voorts in
een tyd dat men nog ongehinderd kon zwelgen
in tekstherhalingen; zie No. 4 «Smachtend".
Overigens is de accentueering van dit lied
geheel verkeerd. Men oordeele:
Wat lieflijk suizen
Door 't bladerdak
Wat lieflijk ruischen
Van twy'g en tak.
in % maat en met den klemtoon steeds op het
eerste woord l Ook de muzikale uitdrukkings
wijze, gely'k melodievinding, harmoniseering ;
en figurenwerk, herinnert aan den tyd dat de l
muziekbeoefening sterk onder den invloed van
Mendelssohn stond.
Om al deze redenen zou ik meenen dat
deze liederen reeds voor geruimen tyd geleden
zy'a ontstaan; vergis ik my hitrln, dan, . . .
ja dan moet ik constateeren, dat 's componis
ten ontwikkelingsgang niet veel verder gevor
derd schynt te zy'n, dan tot de bovenvermelde
periode.
De vier liederen van Gottfried Mann ademen
allen den stijl, dien wy van hem kennen. Mann
ontwikkelt steeds by'zonder veel zin voor
klankschoonheid; zoowel in de zangparty' als in de
begeleiding. Men droomt zich meestal zy'ne
accoorden eenigszins mijmerend aangeslagen.
En zoo niet my'meiend, dan toch gracieus of
bekoorlyk. Zelden energisch of
woest-hartstochtelyk. De indruk van Mann's muziek is
dan ook meestal van streelenden aard; men
wordt nooit tot in het diepste zy'ner ziel ge
schokt, maar al tyd aangenaam bezig gehouden.
Mann kent zich zelven en kiest zich gelukkig
zy'ne teksten zóó, dat hy zy'n talent geen
geweld behoeft aan te doen; zoo ook hier. Het
liedje van den speelman bevalt my het beste;
ik zou het grif weg een meesterstukje noemer,
als die ongelukkige fortissimo hooge g op de
tweede lettergreep van het woord «minnen"
er maar niet in voorkwam. Het is overigens
frisch en gracieus. «Ontwaken" is een lied
waarbij de woorden motief zy'n voor alle kunst
stukjes die voor mevrouw Engelen-Sewing, aan
wie het opgedragen is, berekend zy'n; zooals
coloratuur, trillers, staccato's, voorslagjes enz.; in
't kort een lied hetwelk het genre Taubert,
en Eckert c. s. in 't Hollandsen komt
representeeren. Weelde en Droomen zingen
van tintellicht, weelde en kleurenvloed, van 't
fluisterend ruiscbende oeverriet, van d' avond
met stervende kleuren en van den langzaam
vallenden nacht; het tweede van d' avond zoo
heerlijk zacht en schoone muziek. Dat alles
is door Mann voortreffelijk getoonzet. De
componist is hier geheel in zy'n element.
By het lied «Zomernacht" is weer nergens
den naam van den dichter te vinden. Meent
men dat het publiek niet even begeerig is den
naam van den dichter te weten, als dien van
componist ? Of is men gecenseerd alle
mogely'ke gedichten, die door de componisten worden
getoonzet, vooraf reeds te kennen? Corns.
de Wolff schynt my te zy'n iemand van
talent, maar met nog weinig ervaring. By
zulk een eenvoudig lied is het niet gemo
tiveerd en strydig met de eischen van den
vorm dat, zonder dat zulks door de woor
den vereischt wordt, plotseling de 6/a rhythmus
door een H maat geheel afgebroken wordt en
tevens een geheel nieuwe muzikale volzin op
treedt, terwijl de woorden in karakter hoe
genaamd niet verschillen met die der eerste
stropbe. De geest van het gedicht is overigens
niet zonder poëzie weergegeven, zoodat men
met belangstelling het oog gevestigd mag houden
op dezen componist.
Ditmaal liggen er vy'f liederen voor my' van Kor
Kuiler, die allen bly'k geven van meer rijpheid in
de bewerking. Tot myn leedwezen nog niet van
meer rypheid in de melodische vinding. Ik houd
niet van reminiscentiejagery; het is dan ook niet
my'ne bedoeling om te beweren dat dit of dat uit
Kuiler's liederen lykt op deze of gene melodie
onzer bekende meesters. Doch het geheel, het
type van Kuiler's melodischen sty'l heeft voor
my te weinig eigendommelyks. Helde Kuiler
Trademark
THEE - E. BRAIVDSMA.
Trademark
KOLDEIEU & CORBIERE,
ft L, KI DWCJH KSTR.»»ft
« AjyiwrtcKUAM.. ?*"
Groot Beddenmagazijn.
Groote collectie Wiegen,
Kinderledekunten, Luiermanden,
Babytafeltjes, Babybuscnles, etc.
etc. Vraagt geïllustreerde catalogus,
J. F. ClYPERS,
Westeinde 37,
DEN
HAAG.Verlmren vau Piauo's, Am.
Harmoniums, tloor geheel
Nederland.
J» JE 8 A ISO W*
Liquidation :
PU1L1PPONA KETELAAR,
OllllirelleS"ElltOUtl*Sl*. KALVKRMTBAAT i««, AMHTEROAM.
SPECIALE INRICHTING voor h«t vervaardigen van volledige
uitzetten en Luiermanden.
C. D. LE LORRAIN,
JFournisfeur de la cour,
167 Kalverstraat 169
Op aanvrKKf wnr<1«»n DHiBOpgBvnn «n modellpn tmrn-o toegezonden.
Eerste Nederl. Verzekering-Maatschappij op het Leven, tegen Invaliditeit en Ongelukken,
gevestigd te 's-Gravenhage, Kneuterdjjk n. Directeuren: Jhr. Mr. W. SIX en Mr. A. F. K. HARTOGH. Adjunct-Directeur: P. DEURINK.
Bijkantoren: te Amsterdam, Ucrechtschestraat hoek Rembrandtplein; te Rotterdam, Gelderschestraat, Plan C No. 4.
iVolteekend Maatschappelijk Kapitaal ....
waarop 20 pCt. is gestort.
Verzekerd Kapitaal op het Leven, uit. 1899.
Verzekerde rente
Ontvangsten over 1899
/ 1,500,000.
, 17,633,647.19
511,543.30
, 1,656,578.86
J. F. (WERS,
Westeinde 37,
T?DEN
HAAG.Piano's en
Salonvleugels.
lERCURIUS^
iBRAND-ENi
INBRAAK
[VERZEKERING
^AMSTERDAIVP
De woorden Cacao en Chocolade worden soms
door en voor elkander gebezigd. Toch betreffen beide
geheel-afzonderlijke artikelen.
Het artikel Cacao moet zijn, gelijk de naam aanduidt,
uitsluitend Cacao. De VEEN's CACAO, op de zorgvul
digste wijza bereid uit het fijnste der beste cacaoboonen,
verdient als zoodanig de voorkeur.
Chocolade is een samenstel van verschillende grond
stoffen, cacao en andere. De VEEN's CHOCOLADE,
gefabriceerd uit de fijnste, edelste bestanddeelen, neemt
eene eerste plaats in. Zoo is o. a. de VEEN's GECON
CENTREERDE WATERCHOCOLAAD gefabriceerd uit
de uitgezochtste producten, wier aard en samenvoeging
een specialiteit onzer firma zijn. Als heerlijke drank
staat zij boven enkel-cacao. Zij is ook volkomen zuiver,
en gemakkelijk verteerbaar. Oud en welbeproefd, en
voortdurend met behulp der nieuwste wetenschap tot
nog meerdere volkomenheid gebracht, is de VEEN's
GECONCENTREERDE onbetwist de beste
Waterihocolaad. Een koekje voor een kopje.
Vraagt s. v. p. uw leveranciers onze fabrikaten.
J". VErEEXT dfe Oo.f
Stoom-, Cacao- en Chocoladefabriek Nederland",
Sneek, Hofleveranciers.
Reserven en Zekerheidsfondsen ultimo 1899 ... ? 5,740,138.70
Bezittingen ultimo 1899 6,005,342.08
Tegen ongevallen met doodelijken afloop, ultimo 1899 32,945,696.19
invaliditeit, gevolg van ongevallen, t 36,741,943.28
CACAO EN CHOCOLADE
is PRIMA Amsterdam.
ZWITSERSCHE
J. F. Cl\PERS,
Westeinde 87,
DEN HAAG.
Speciale inrichting voor
reparatiën.
.E.
TA.NHA.R TS.
Plantage Middenlaan 86.
Verzekering-Maatschappij HOLDA".
Damrak 74, Amsterdam.
Werkkracht verzeker i n g.
Omvat ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN.
In 1898 werd door de Maatschappij uitgekeerd o. a. voor infec
tie, influenza, blindheid, zenuwoverspanning, longontsteking, verlies
of breuk van ledematen etc.
DAMES
RIJWIELEN s
? 10O.
180.
1B5.
19O.
HEEREN
RIJWIELEN:
/ 10O.
12O.
155.180.
VAN DANTZIG's LEESCHKRUIÜEN
GEEEED VOOR HET GEBRUIK.
Voor het braden van Vleesch,
enz. gebrnike men deze Krniden
in plaats van Peper, en Uw Vleesch
is een DELICATESSE.
S^" In gebruik bij Hotel Krasnapolsky"
te Amsterdam, en andere groote Hotels.
JPrijs t2liz Cent per MSusJe.
Bij eiken souden Winkelier verkrijgbaar.
Vraagt gratis Monster aan Uwen Kruidenier
of Comestiblehandelaar.
n ding
is zeker,
zal U bevallen,
HIJ S WIJ H.
Wit-, Bont-, Wol-Wasscherg.
Gordgnen-Wasscherfl. v
Chemische Wasscherfl.
itstoomerjj.
THE GRESHAM.
Levensverzekering-Maatschappij te LONDEN.
OPGERICHT IN 1848.
Nederlandsche Afdeeling: AMSTERDAM SPUI 23?27.
Directeur: M. J D E L L.
Stand 31 December 1899.
Actief . . . . : . f 88,465,977,
Jaarlyksche inkomsten ...» 15,406,746.
Uitbetaald aan de yerzekerden, : 191,757,672
Probeert ook Van Dantziy's Verpakte Specerijen.
mamm
Eau
de Cologne
H aar wat er s
ARNHEM. Parfumerieën
Wed. F. RCTGE1IS,
»Pa, fluit u nog eens."
Willem, Willem, pas op, als je zoo
ver uit het raampje leunt kon je muts
wel eens afwaaien! riep vader, die met
moeder en zoon in den trein naar
Zandvoort zat. En meteen rukte papa den
jongen de muts van 't hoofd en legde
die stil achter zich op de hank, zoontje
in den waan latende, dat z'n muts afge
waaid was.
Zie je, daar heb je 't nu al! riep
vader uit en Willem begon hard te
huilen.
Na een poosje zei vader. Nu, wees
maar stil, als ik fluit, komt je muts
misschien wel weer terug. Toen floot
hy, en zette onverwacht den jongen d»
muts weer op. Gelukkig, maar, andeis
had je niet aan het strand kunnen
spelen, zei vader.
Eenige minuten later, terwijl vader
en moeder druk in gesprek waren, hoorde
de laatste Willem plotseling op angstigen
toon schreeuwen. O, pa fluit u nog
es gauw, m'n muts is alweer weg^ewaaid!
firma T. d. BER6H & Cie.
HELMERS, SCHIPPERHEIJN & C°.
Vijzelstraat MOS, Amsterdam,
leveren'onder garantie '
rood koperen Geijsers met geémaill. Badkuipen
tegen scherp concurreerende prjjien.