Historisch Archief 1877-1940
D E A M S T E R DAM MÏR W'ÉE K^L^A D V O O R N E D E R L A N D.
No. 1222
202 Kalyerstraat, Amsterdam.
t A l U O l l l U N d'im grand et beau choix
d'articles de luxe en tout genres et tout prix.
Dernière création ParfUITI
extrait concentrépour Ie mouchoir.
Heden verscheen:
[T
DOOR
P. H. Hugenholtz Jr.
INHOUD: Religieuse Mijmeringen.
Reisindrukken. Sociale Beschouwingen. Literarische
Betrachtingen.
Prijs inpnaaii f 2.90, toni leliita f 3,25.
Uitgaye van VAN HOLKEMA & WAKENDORF te Amsterdam.
J. F. CllYPERS,
Westeinde 37,
DEN
HAAG.Plano's, Amerik.
Harmoniums.
Franco levering.
CACAO m CHOCOLAM
is PRIMA Amsterdam.
r
Heden verscheen en is bij lederen Boekhandelaar verkrijgbaar:
j Het Boek der Sporten,
*
Onder Redactie van JAN FEITH.
Met medewerking van: G. F. Leliman (jacht en schietsport), Jhr. J. L. Mock (paardensport), Dr. H.
G. Brockmann (roeisport), J. Jac. Glaassen (zeilen), J. C. Burkens (wielrijden), Jhr. Mr. A. A. Delcourt tot
Krimpen (golf), Jhr. A. L. Bernaert (schaatsenrijden), Mr. C. Feith (cricket), B. I. Zuiderhoff (voetbal). W. E.
Bredius W.Ezn. (zwemmen), Ant. I. Abspoel (krachtsport en worstelen), J. C. Schröder (athletiek en
hardloopen), Jhr. Mr. K. Schorer (boksen), Mr. N. A. M. van Aken (hockey en bandy), Frans Sagers (kolven,
beugelen, kegelen, kaatsen), Gh. F. Kok (schermen), Fr. Anderheggen (visschen), G. F. Leliman (honden),
G. M. I. Muller Massis (jongenssport), Ridder C. van Rappard (lawn-tennis), en M. W. Aertnijs (automobilisme).
Het prachtwerk is geïllustreerd met tal van groote en kleine platen, vignetten en teekeningen. Aan de
uitvoering is de meest mogelijke zorg besteed. De omslag en band zijn door den heer Feith ontworpen en
in een der eerste ateliers vervaardigd.
Het Boek der Sporten, onder redactie van JAN FEITH, is uitgegeven in kwarto formaat, gedrukt
op chromo-papier en versierd met talrijke illustraties en vignetten in den tekst. Het prachtwerk kost
pleet, in prachtigen stempelband, ? 9.?, en is eveneens verkrijgbaar in 10 Afleveringen a 75 cent.
VAN HOLKEMA & WARENDORF te Amsterdam.
Uitgave
van
, gedrukt »
ost com- 9
rwww*
4msterdamsche Maatschappij van Levensverzekering.
Gevestigd te AMSTERDAM, Keizersgracht 729.
Tolteekend Kapitaal:
E E W ILLIOEtf G U I,» E W.
Commissarissen: Mr. Th. HEEMSKERK, L. J. S. VAN
KEMPEN, H. W. VAN MARLE, * Jhr. Mr. A. F.
DE SAVORNIN LOHMAN, J. E. N. Baron
SCHIMMELPENNINCK VAN DER OYE.
Directeuren: H. J. VAN VULPEN en H. SERET.
De Maatschappij glnlt alle soorten
verzekeringen Tan KAPITAAL en
LIJFRENTE tot elk bedrag.
De Maatschappij geeft
COMBIJfATIE-POLISSEIV " af, waarop bizonderlijh
de aandacht wordt gevestigd.
Aanvragen om Agentschap te richten tot
de Directie of tot de Inspecteurs der Maatschappij.
* deze door de verzekerden gekozen.
Het zekerste en beste bewijs, dat een fabrikaat zuiver eerste klas is, is wel,
dat het als zoodanig door onbekende Jury's bekroond wordt:
Parus . . 1900 Zilveren Medaille.
Amsterdam 1895 Gouden
Antwerpen 1894 Gouden
Antwerpen 1885 Gouden en Zilveren Medaille.
Amsterdam 1883 Zilveren Medaille.
Arnhem . 1879 Bronzen
Verbeteringen worden steeds aangebracht, getuige ons Burgers' kanirad
, wiel; veranderingen, welke geen verbeteringen inhouden, worden zooveel mogelyk
| vermeden. Zend uwe orders op aan de fabriek, filialen, agentschappen of depots
en gy zult over de uitvoering tevreden zjjn.
EERSTE NEDERLANDSCHE RIJWIELFABRIEK.
Directeur: H. BURGERS, Deventer.
Hofleverancier.
Zooeven verscheen:
Een Hollandse!) Meisje
OP
Een Engelsche Kostschool
DOOE
A. C. KUIPER,
Schrijfster van Elsje", Een lastige
Dochter" en Anneke".
Geïllustreerd.
Prijs ingenaaid ? 1.50,
keurig gebonden f 1.90.
UITGAVE VAN
DE ERVEN LOOSJES,
te Haarlem.
Vruchtboomen en
Rozen
in uroote en Kleine Tuinen.
Wie Vrachten en Bloemen, zelfs in
de stadstuintjes wil hebben, late thans
zyn tuin aanleggen en beplanten.
Door zorgvuldigen aanleg kan men in
kleine en groote tuinen genieten van
Vruchten, Bloemen, bloeiende Heesters,
schooue Loofboomen en Coniferen.
Aanbevelend, ook voor 't onderhouden
van tuinen.
Het boekje over stadstuintjes
GRATIS te verkrygen.
JAC. P. R. GALESLOOT, Amsterdam.
Parfumerieën
^^v HT Jt M~^ ~n i
Arnhem.
Wed. F. RUTGERS,
flrma T. d. BERGH & Cie.
WERKEN van WILLEM VAN ZUYLEN.
Ie Bundel. Voordrachten,
geïllustreerd door J. LINSE.
2e Bundel. Nieuwe Voordrachten,
geïllustreerd door L. W. R. WENCKEBACH.
3e Bundel. Een Reiziger in Vroolijkheid.
Pry's der bundels in geïll. omslag ? 1.50; gebonden in prachtband ? 1.90.
Uitgave van TAN HOLKEMA & WARENDORF, Amsterdam.
gevestigd te 's Gravenhage.
Reserves ruim ? 55.000.?.
De Bank geeft uit, in stukken van ? 1000.-, ?500.?, ?100.?, en ?50.?:
3 K pets Pandbrleven a 96 pet.
4 pets Pandbrleven a 99^ pet.
Verkrijgbaar ten Kantore der Bank,
Lange Houtstraat 10,
by de Heeren KERKHOVEN & Co, te Amsterdam, en verder bij HH. Agenten
en Correspondenten in de voornaamste plaatsen des ryks.
C= Hollando Beige in- en export.
141 PRINS HENDRIKKADE 141. - AMSTERDAM.
^Wijnen. YBAAGT
PBIJSCOUEANTEN.
Honingf Chocolade.
Verzekering-Maatschappij HOLDA".
Damrak 74, Amsterdam.
Werkkrachtverzekering.
HERMANDAD" INBRAAKYERZEKERIM.
Kapitaal: EEN SULLIOEN GULDEN.
Commissarissen: Mr. J. H. M. Baron MOLLERÜS VAN
WESTKERKE; C. W. Graaf VAN LIMBURG STIRUM;
J. TER MEULEN Jr.; Jhr. Mr. F. HOOFT GRAAFLAND;
G. J. ENGELBERTS; Jhr. G. W. J. HOOFT; Jhr. Mr.
F. X. A. VERHEYEN; Mr. M. Baron MACKAY.
Directie: Jhr. Mr. H. W. VAN ASCH VAN WIJCK; 0. H.
HOOFT GRAAFLAND. Gevolm. agent A. OVBKMEIJER, Singel 512.
Zetel: AMSTERDAM, Heerengracht 248 (boven).
VRAAG de Ontbijt-, Sukadekruid- en Gemberkoek
van B. J. LINDEBOOM & ZONEN,
Fabriek de Nederlander",
Prinsengracht 579,
AMSTERDAM.
Medaille Brussel
Verzending naar alle landen. Vraag Prijs
courant. Gouden Medaille Amzterd. 1895.
Eerste Nederlandsche
Hypotheekbriefbank
V *~ GEVESTIGD TE
's Gravenhage, Lange Vy verberg No. 9.
TEL.EPHOO1V1VO. 7O8 (Intercommunaal).
Directeuren: J. ROOSENBÜRG en Gr. H. BIERMAN.
Verstrekt geld op eerste Hypotheek, zonder vooruitbetaling van rente,
en geeft 4 pCt. Algemeene Hypotheekbrieven uit, gecontroleerd en mede
geteekend door het Algemeen Administratie- en Trustkantoor te Rotterdam, in stukken
van ?1000.?, ?500.?en ?100.-, (rente l Jan. en l Juli).
Nadere inlichtingen zijn te bekomen ten kantore der Bank, b\j de Corres
pondenten: CRiMERUS & THEYSE te Amsterdam; Haarlemsche Bankvereeniging
te Haarlem; Westfriesche Bank te Schagen ; Leidsche Bankvereeuiging te Leiden ;
b\j den Hoofdagent Mr. J. C. BOAS, Doelenstraat 9 te Amsterdam en b\j den
Agent D. SIBIE te Zaandam.
Huizen in kleine gemeenten worden niet tot onderpand aangenomen.
tfMSTJZRDAM,
JPJKJVSJOJV
Weteringschans aoc, Amsterdam.
Familiepension. Ie rang-,
Uitkeeringen bij iedere ongeschiktheid tot werken, zoolang die Fraaiste gedeelte der stad. Oumiddelijk bij Rijks-Museum, Opera en Vondelpark.
toestand voortduurt. i Pension p. dag, p. week of p. maand. Desverkiezende Bediening in eigen salons.
Omvat ZIEKTEN, ONGELUKKEN, ORGANISCHE GEBREKEN.' HENRY J. BRUCE.
EenSt. Nicolaas Cata?
Waarschijnlijk ook ten gerieve van hen, die
nog hun lijstje van verrassingen voor hun
kunstlievende vrienden hebben op te maken
by de nadering van den goeden Sint, heeft
de firma van Holkema en Warendorf, een
nieuwe uitgave van Neerlands oude kunst in
deze dagen doen bezorgen. Een gedeeltelijk
nieuwe uitgaaf, want uit genoemd werk, dat
reeds vroeger verscheen en reproducties bevat
van schildergen vanoud-hollandsche meesters,
is nu een keuze gedaan en bijeengebracht in
een modernen prachtband. De reproducties
zijn etsen en de vervaardiger daarvan is de
heer Wilm Steelink. Behoudens een enkele
uitzondering, als de ets naar Hals, en ook de
zwakke reproductie van Terborch, kan, voor
eene populaire en zeer goedkoope editie, als
deze is, dat gedeelte van het werk er wel
mee door. Een uitnemende ets, die tevens
volkomen het origineel reproduceert, is nu een
maal een zeldzaamheid.
De begeleidende tekst, verrijkt met
facsimilés van handteekeningen en aangevuld met
vele commentaren, is van J. F. van Someren.
De schryver vermeit zich daarin niet, gelyk
hij wel eens deed in een uitgave van moderne
meesters, in z.g. bloemryk gestelde causeriën,
waarbij hij soms al te ver afdwaalde in eigen
liefelijke phantasiën, maar deelt op vry uit
voerige wjjze wetenswaardigheden mede betref
fende leven en ontwikkeling der schilders en
wat hem bekend is omtrent de litteratuur van
hunne werken. Hij geeft dan ook wel blyken
van belezenheid, uitspraken van verschillende
kunstkenners worden er vele geciteerd, en,
zonder nu juist te kunnen zeggen, dat het hem
gelukt is een karakteristiek der behandelde
kunstenaars te geven, al legt hjj ook nog zooveel
nadruk op de beteekenis van het »licht duister"
uit de school -Rembrandt, zal zy'n tekst voor de
onwetenden toch wel veel leerzaams bevatten.
W. S.
Boei- en Tisclirift.
De Gids van November.
Frans Netscher publiceert, na vele jaren van
sportbeslommering, weer litterair werk.
De zeer uitvoerige schets heet Geen werk",
is een beschrijving van een polderwerker, die
overal wordt afgewezen, of zooals Netscher het
aanstellerig-geaffecteerd uitdrukt, dat hij het
aarde-lyf overal zy'n arbeid had aangeboden,
maar als afgewezen werk-minnaar van dit luie
wijf moest blijven staan met leege handen.
Behalve het on-schoone van deze vergelijking
mag dit nog onjuist genoemd worden ook. Het
is niet het aarde-lijf dat toestaat of afwijst,
(dit zou van toepassing kunnen zy'n op harde
bodem, waar de spade niet in wil) maar het
zy'n da menschen, die de aarde in bezit heb
ben en hiervan rept Netscher met geen
woord.
De sty'l is ook no* wat afgebeten, te veel
met had en was doorzaaid, maar daarentegen
zy'n er weer prachtige vondsten in, beelden en
vergelijkingen, die het dadelijk doen, n waar
over ieder taallief hebber zich verheugt.
In elk geval, dit stuk proza brengt weer
goede verwachtingen voor de toekomst.
Een zeer belangryk opstel over
Volksweerbaarheid is er van den bekenden
rotterdamschen gymnastiek-leeraar, den heer S. van
Aken. Met cijfers wordt aangetoond wat een volk
door doelmatig oefenen kan verkrijgen. De opvoe
ding door spel en sport, zegt de heer Van Aken
maakt sty'fhoofdig en eigenwys. De
Engelschen hebben aan deze eigenschappen hunne
wereldheerschappij en hun politiek overwicht te
danken, doch evenzeer is het waar, dat zy' hun
energie niet zelden in dienst van het egoïsme
stellen, dat slechts n recht, het vuistrecht
kent en dat hun sport met het devies: de
zege tot eiken pry's", daartoe een voortreffelijke
leerschool is. Zonder vrees voor tegenspraak
kan men dan ook de diepkrenkende wandaden
door Engelsche militairen bij Elandslaagte en
elders begaan op rekening stellen van dit zelfs
voor onze scholen aangeprezen opvoedingsmiddel.
Hier tegenover blijft de heer Van Aken stellen
de gymnastiek als middel bij uitnemendheid om
den jeugdigen mensch naar lichaam en karakter
beide behoorlijk op te voeden.
Volgens de meest bevoegde militaire autori
teiten, zegt de schrijver, hebben we voor de
verdediging van ons land in eerste linie pi. m.
175.000 goed geoefende weerbare mannen
noodig. Bij het vermoedelijk snelle verloop
van een oorlog, zal er niet aan te denken
zijn, uit het volk, dat zich in geestdrift zal
aanbieden, een bruikbare reserve te vormen.
Door geestdrift en goeden wil verkrijgen we
niets de legers van Gambetta hebben het
bewezen en de 11,000 Yeomanry, waarvan
slechts 3000 werden goedgekeurd, hebben 't be
vestigd. De wil moet op kunnen steunen, in
't vaardige, krachtige en geharde lichaam een
bruikbaar dienaar vinden. Om de je te ver
krijgen moet de jeugd doelmatig worden voor
bereid, zonder dat is een behoorlijk, gevormd
leger onmogelijk. De heer v. Aken wil drie
jarige diensttijd in het leger als eerste oefening,
maar hij wenscht deze tijden voor de kazerne
zelf, te beperken. Het is nog nooit bewezen,
zegt hij, dat het langdurig verblijf in de kazernen
noodzakelijk is voor de discipline, 't Is een
raadsel hoe ontwikkelde menschen zoo iets
kunnen beweren. Gehoorzaamheid, gemeen
schapzin, zijn toch algemeene eigenschappen.
't Zou er in onze maatschappij treurig uitzien,
indien deze hoedanigheden alleen onder mili
taire dwang konden gekweekt worden. Maar
't leger moet voorbereid worden. Zy die onder
de tegenwoordige omstandigheden op korten
diensttijd aandringen, laden op zich een groote
verantwoordelijkheid. Over hun hoofd komt
het bloed der slachtoffers, die zonder minste
kans op goeden uitslag, hun wanhopig pogen met
hun leven zullen boeten. Daarom noemt hy' het
een heuglijk feit, dat de vereeniging
Volksweerbaarheid" is opgericht. De toekomst toch
zal aan die volken behooren, welke door doel
treffende middelen de jeugd krachtig maken.
Het is de eerste maal, dat menschen van
allerlei politieke richtingen zich ongedwongen
hebben vereenigd om een der hoogste idealen tot
werkelijkheid te brengen. De Vereeniging heeft
nu onafgebroken de aandacht te vestigen op
de noodzakelijkheid om ons volk uit zijn verval
op te heffen en het weer geschikt te maken,
om, zoowel in den economischen stry'd der
volken, als ter handhaving van zijn vrijheiden
van zijn koloniaal bezit, krachtig en zelf
bewust te kunnen optreden.
Een ander, niet minder lezenswaardig opstel
is van Prof'. H. B. C K. van der Wijck, over
Spinoza. De professor tracht in populairen
vorm ons nader te brengen tot den grootsten
filosoof die ooit Nederland heeft voortgebracht.
Van P. C. Boutens zy'a er een vijftal liedjes
met dit mooie begin :
Dit bleeke huis toen ik er meest van heb
[gehouden,
Lag diep in dal van zon en groen,
Nu stijgt het staeg in hooge koude,
't Is jammer dat niet alle regels zoo naar ver
houding zijn!
Een groote plaatsruimte is afgestaan aan een
opstel van Prof. L. W. C. van den Berg, over
het Panislamisme, een onderwerp van zeer veel
belang bij 't besturen van Indië. Dit opstel
krijgt nog een vervolg; alsdan kan er ook
iets van gezegd worden.
Volgt nog:
Dramatisch overzicht door mr. J. N. van
Hall over de Sorma- en
Heine-ensemble-vertooningen, waarbij aansluit aanteekeningen op
het verzoenend slot aan Ibsen's Nora; dan een
opstel over de Mecklenburgsche Rsgenten in
de 19e eeuw door Dr. W. G. C. Byvanck, waar
in op goedige wijze gekenschetst wordt de
achterlijkheid, het alles by het oude willen
houden van dit hertogdom, een eigenschap goed
en kwaad tegelyk, goed omdat het hier een
groote eerlykheid en eenvoud bevat.
| In het muziek-overzicht vinden we mr.
j Henri Viotta als warm voorstander van de
l eigen liederen.
Terwijl de Utrechtsche student Coers nog al
eens door muziek-autoriteiten om bijkomende
dingen gekritikasterd werd, neemt mr. Viotta
het streven van Coers, naar aanleiding van het
verschijnen der derde bundel Liederboek van
Groot-Nederland, onvoorwaardelijk in bescher
ming.
Wie zou, zegt hij, zich niet gaarne aanslui
ten bij den heer Coers, waar hy een zoo
geestdriftig en krachtig woord spreekt in 't
belang der verzameling en uitvoering onzer
Nederlandsche liederen? De heer Coers laat
het in zy'n opwekking om de oude zangen te
laten hooren niet by woorden, maar organi
seert zelf kunstavonden, waarop de liederen
ten gehoore worden gebracht. In een kort
tijdsverloop van Augustus toi Nov. 1899 ge
schiedde dit te Gent tijdens het Letterkundig
Congres en te Utrecht by het vyt-jarig bestaan
der Utrechtsche Studenten afdeeling van 't
Willemfonds. Te Gent werden 40, te Utrecht
70 liederen gezongen. Het onrecht aan ons
heerly'k lied zoo voortdurend gepleegd moet
geheel ophouden. Onze zangen moeten weer
in al hnnne heerlijkheid verrijzen uit die domme
minachting, uit de ergerlijke onwetendheid.
Zij moeten gezongen worden overal, op con
certen, op openbare liederavonden, overal....
door onze beste zangers, door onze meester
zangers, die zich waarlijk niet behoeven
te schamen over dit sieledeel van het
Nederlandsche volk.
Het is te hopen, zegt dan de heer Viotta,
dat de wakkere verzamelaar den moed moge
hebben, om al wat nog op uitgave wacht in
het licht te geven, maar tevens dat hem vol
doende steun worde verleend om de taak, die
hij zich gesteld heelt, te volbrengen.
* *
?£
De Nieuwe Gids.
In de N. Gids verzen van: Fred. vanEaden
l