No. 1243 D E A. M S T E R D A M M E R W E E K B L A D VOOR N E D E R L A N D. E;: van 't eene portret liep Haspels naar 't and TB, Dat, waren ook hazen! . .. en hij wijst op de pTHrettui vaa Vicior Driessens en R>ssi. D,; een ... 'n bouk uataur; de ander... de realiteit. JJriessti.s iieeft m'ii oogeu geopend. In m'n eersten tijd hield ik vau het dramatische, van het overdrevene. Ik zag dat het onwaar was. Na tiu voorstelling; van Sardou's: //Vrienden van O;.?," hij v. Lier in Amsterdam begreep ik 'i. voor goed. Ik ging een anderen weg uit, i en daar heb ik me goed bij cevouden. Ht t leven ging ik bcstu.ieeren. Bij iidcre rol dacht ik: w e van de mcuscl'en, die ik al htb out moet, lijkt er op!J" Had ik zoo iemand gevonden, dan \va^ ik ook zeker van in'n zaak. Ik kroop m z'ii huid tu bleef er in tot liet lantste woord. "Dat, g;<at niet v.tu zrlf, 't kost stud e. Want om op 't tooueel liet alt- werkelijkheid en natuur te doen gr lijken, mo;t mm heel verl dceu, maar 't mag nooit opzettelijk schijnen. Als men op 't tooneel spreekt als in 't gewone leven, is het niets, is liet dood. Voir den Markies in »Mej'>.-ikvrouw de la Sj'glière"?onverbeterlijk moo: door Haspels gespeeld heb ik een anstokraat, in de buurt van Nijmegen nagebootst. Voor Burgeiiice.-ter St.okmar in Ibseii's »Vijaud des Volks" he.ft ook iemaal als model gediend. (Men weet hoe uituemeiid, hoe (iju-huimrist.sch Dirk die rol gespeeld heeft, waut in humor gaat niemand l em 1e boven, ook niet in het iiji.komiscbe). Jammer, dat wij tooneelspeiers te weiiiig lijd hebben om te studeeren. We reizen te vt-el en reijen hoe langer hoe meer. Een schilder is gelukkiger Die het ft al den 1ijl. Wij moeten ous tevreden stellen met weinige, en soms slechte repetities. Ei: ik repeteer graag goed, doe op de rep titie alsof ik speel, en laat, uu t s anti bet toeval over. Ik moet zeker van m'a zaak zijn. In den tijd van Legras, onder MulUtuli eu Lodewijk Mulder hebbeu we dik wijls goed kunnen rtpeteeren. Bij L gras moest alles hfziju," L'r is nu ook nog veel g >eds, maar. .. . Het, betere zal ik niet meer zien. Ik ben de laa'ste vau mijn tijd. R >sier Faassen leeft nog. M'n broer, m'ii g >eje bruer, Jaap, ,s niet meer; Bcersmaus dood, Anna Viiwuert dood, Sophie (De Vries) dood, Van ZuyJtn .. . dood! . . . J k t a. 't uu nog eens, misschien voor 't laatst probeerei. Ik li jop dat, 't zal lukken.... De uu'nschi.'ii hu r, ju Rit'erdam, zijn goed voor me.... Z''e je die gouden snuif loos ... een heele sescireilenis . . . die is me gegeven in de ro' van //De Markies de Seighère, bij mijn wedcroptreden, na eeu zware ziekte door een ItoUcrdammer, r,p .'»lk een kiesche wijs... dat 'k nog trsnm m m'u ooaeu krijg, ais 'K er aau denk. . . . Er was heel wat ai dors in dan snuif... eu een heerlijk briefje er bij .. . 't kon niet kiesoher. 'k Xal nu niiju veertig jarig jubileum vieren, en dan maar al wachten. * * ?KD'i-k Haspels kan afwachten. Zijne verdiensten zijn te groot, hij is aau 't tooneel steeds en ten allen tijde te veel een sieraad van z'u stand geweest, dan dat, Rotter dam, (iat andere steden van ous Vaderland, dat het Nederlandsen Tooneelverbond, en het Natio naal tooneel het, ooit vergeten kunnen, eu hem zon len overlaten ain zorgen en bekommernissen. DE NIEUWE CATACOMBE DOOR C A N ON D O Y L E. (Slot.) Ik geloof niet dit iemand dat wist. Dus dat maakt het avontuur des te aanlokkelijker, niet waar?" Wei 't was zeker een prikkel. Vindt je dat niet V" Ik zeg je, dat ik van dergelijke zaken geen verstand heb." Maar, beste j irigen, je weet toch dit buurm«ais appsl altijd beter sinaaU dan die van eigen boom. En dan, het bleek dat ik haar Liet onverschillig was." Wat al dadelijk?" O neen, 't heeft me drie maanden aanhou dende inspinning gekost. Maar eindelijk had i v overwonnen. Ze begreep dat de scheidsrrchteiiyke uiti-praak tusschan mij en mijne vrouw mij verhinderde haar te huwen maur toch kwam ze, en, zoolang het duurde, wai het een gelukkige tijd." fcn de andere man?1' Keimedy haalde de schouders ot>. 't Is, denk IK, het recht van den beste; ware dio andore di, beste geweest, ze zou hem niet ontrouw zijn geworden. Laat de zaak nu rusten, ik neb er meer dan genoeg van." S(y n vraag. Hoe raakte je haar na diie weken weer kwijt?" Wel, we waren beiden wat bekoeld, zie je. Zu weigerde be.-list naar Home terug te keereu t.a (Uar weer de bekende gezichten te ontiiiottei'. Nu is Home voor mij onmisbaar en ik begon sterk te verlangen naar mijn \\crk terug t u gaan hier was dus .i reden t >t scheiden. .d toen kwam haar oude vader in het hu rel tó Londen en maakte zulk een sec .e, en de li'.'ylu zaak werd zóó onaangenaam, dat heiwh hoewel ik in den beginne haar vreeselijk ni.ste, ik toch blij was weer vrij te zijn. u1,'u vertrouw ik er va,t op dat je geen woord lult overbrengen van hetgeen we hier bespro ken hebben." lieste Kennedy, ik denk er niet aan, wees geruft. Maar alles wat je me verteld hebt, heelt me machtig veel belang ingeboezemd, Vv'ant 't heeft me geleerd hoe geheel verschil1-jiid o:iae opvatting is in dergeiijk-i zaken ; ik heb zoo weinig gezien van het loven. En nu weiisch je iets naders te vernemen omtrent mijn nieuwe catacombe. Ik kaïi ze j; onmogelijk Inschrijven; er is maar óó;i d n^ dat ik doon kan, je er zelf heeiibrengdü." Dat zou prachtig zy'n." Wanneer wil je er heen?" liuo eer, hoe beter. Ik brand van verlangen zo te zien." Wel, 't is een heerlijke avond ofschoon wat koud Wat zou je er van zeggen als we ovei een uur er heengingen? Wo moeten du /.aak stipt geheim houden. Als men ons . amen op expeditie zag gaan, zou het achterdocht wekken. We kunnen met voorzichtig genjeg zi;n," zei Kennedy. Is het ver?" Een myl of wat." Niet te ver om te loopsn ?" O neen, we kunnen er gemalske''n,k te voet komen." Tooneelspeiers aan Duitsche hofschouwburgen hebben reeds na tieu jaar recht, op pensioen. In de Sca'jdiijavieChe rijken verleent, de Staat dichters, kunstenaars m journalisten een stipeudium, eetie cllieieele (rkeuuiug v»n verdienste, beschouwd als esre-gaaf. In ous land heeft een kunstenaar geen dezer 'voorrechten. Maar zij, die hier wezenlijk belang in kuust en kiu.s'eLaars stellen, i.emeii die zorg van den Staat, of vau het scliouwl.urgbi s'uur stilzwijgend over. Rotterdam dat, meer dau (ciigc stad zorgt voar zijne manneu vau naam en hen nooit, trootteioos laat uaan zal het ZIJLC doen, en dat zal koninklijk zijn..., hopen eu g'-looven we. Amsterdam volge dat voorbeeld. Al wie hier te lande tooneu wil, dat hij den kuns'euaar Dirk Haspels dankbaar is voor hei vele sclioone aau hem verplicht, dat hij wil medewerken om deu levensavond vau hem schoon en rustig te doen ziju, zcude zijn ecregaaf ;,a:i ten der comm ssies, h. v. aau die te Amsterdam, waarin zitting heeft Mr. J. N. van Hall, wetliouder van onderwijs. Zoodoeude zal Ha^psls aau Konii g C iritt;aan XVi kuiiiieu overlaten de pijnlijke verluchting: Eu ik ben oud eu ziek e,a zal niet lung meer leven!" J. II'. IL Mnzis'i in de Hoofdstad. Zaterdag 1.1. vond de laatste kaïnermuziek avond plaats van onze Tjoukunst-afJeeling. Hut doet mij genoegen te mogen vermelden, dat er dien avond een werk werd uitgevoerd van een Nederlandsen kunstenaar, n.l. de sonate voor piano en viool van J. W. Kersbergen opus 4. (liet werk is bij de firma A. A. Nuske te Middelburg in druk verschonen ; de uitgave is zoowel door fraaien druk, als door mooi, zwaar papier uitstekend verzorgd). N.iar aan leiding dtr uitvoering giijp ik de gelegenheid aan om over het werk heleen en ander te schrijven, iets wat ik anders in de zomermaanden zou gedaan hebben, als er meer plaats is in de kolommen van dit blad, om over ingekomen compositiën te refereeren. Dd sonate van Kersbergen dan, laat mij het aanstonds zeggen, is een werk dat uitmunt door frischheid en ongedwongenheid. De com ponist legt zijn talent geen banden aan, hij vergt niet van zichzelven wat hij onmogelijk zou kunnen praesteeren en vervalt dien ten gevolge nooit in gezochtheid. Dit ziju allen voortrtffilyke eigenschappen, die men een toondichter hoog mag aanrekenen, en die er toe bijdragen zijr.e muziek zeer aantrekkelijk te maken. Het eerste deel der sonate staat in den d kl. .'J toonaard. Het eerste thema is ge baseerd op de tonen van den drieklank en eigent zich goed voor bewerking. Het tweede thema kenmerkt zich door een vloeiende melodie van gioote warmte. In beide thema's vindt de conij onist het materiaal voor zyne »Durchführung' en daarvan weet hij als vaardig musicus partij te trekken. Alleen zou men willen vragen waartoe het noodig is, dat na de »Durcbtïbrung", het geheele eerste ge deelte zonder de geringste wijziging herhaald wordt. Het tweede gedeelte is een zeer mooi lyriesch «Adagio con espressione" waarbij ji'ano en Dan moeten we dit doen. Een koetsier zou vermoedens krijgen, als we oi.s midden in den nacht op een eenzame plek lieten «fzetien." Juist, 't Zal het beste zijn als we- elkasr tegen middernacht aai de poort van den Appischen weg oatmoeten. Ik moet hu naar huis om kaarsen, lucifers en audere benoodigdhedeu te hilen " Uitstekend! Ik stel 't zeer op prijs, dat je mij je geheim la»: deelen, eu ik beloof j;, dat ik er geen \vourd Ofer reppen zal, tot je rap port is ve.1 schenen. Tot ziens dm. Om twaalf ?uur ben ik aao de poort." Nog klonk vao alle ka'.ten het melodieus klokgelui door do koude, heldere lucht, toen Bu gcr, in een Italiaansctien mantel gehuld, en. een lantairu in dj hand, de plaats v^n het rendez-voii3 nad.rde. Kennedy tra l hem uit de schaduw tegemoet. Je bent even hartstochtelijk bij het werk als in de liefde.' ' zei do Dtiitscher tcb-rtsend. Ja, iïsta b er al bijna eeu half uur te wachten." IK hoop dat je ongemerkt hierheen bent gekomen." Natuurlijk! Bij Jupiter, ik ben bevroren l Kom mee, Burger, laat, ons warm worden dojr Ihnk door te stappen.." Hunne voetstappen klonken lui.l en scherp op den ruwen sUo.iun weg, ie 't treurig overblijfsel vormt van hetgeen een naai den mee.st beroemden straatweg der wereld was. Ken paar boeren, die uit eeu osteria hiuswitarts keerdeu en eenige wagens met veldvrucliten beladen, die naar Kame trokken, wa^ alles wat ze tegen kwamen. Xe stormden voort, de reusachtige graven voorbij, die aau weerskanten uit de duisternis (pdoemden. tot ze de catacomben van ,St. Calixtus hadden bereikt 01: voor hc'ii uit, tegen de opkomende maan, zich het gtoote cirkelvormige bastion vau Ocilia Metella afteekende. Toen stond Burger stil en j'racüt de .baad ain de zijde. Jou beenen ziju langer dan de mijn-1, en je bent het loopea meer gewoo1;,," sprak bij lachend. Ik geloof dat bet hier ergens is dit we moeten afslaan. ,la, hier, den bock 0.111 van dit restaurant, liet pad is luer heel nauw; ik zal vooruit gaan, dan kun jij volgen.'' Hij had ziju la.ïtcurn opgestoken en het schijnsel stelde hen in staat een nauw kron kelend pad te volgen dat zi''b door de drassige Campagna slingerde. De beroemde Aoii'iduct van het oude Home strekte ;:icb als cea moasterrups uit ovei' het door de maan beschenen la idschap, en hun weg voerde hen onder een der kolossale bogen ca voorbij den kring van afgebrokkelde steenen, die de piaa:s aangeven. waar de oude arena stond. Eindelijk hield Burger stil voor eeu eenzame bouten koeienloods, en hij haalde een s.eutel uit zijn zak. Je catacombe ligt toch niet in een wjrnng'." riep Kenned\ verbaasd. Da ingang alleen. Dit is juiat een waar borg, dat anderen dio niet lic it zul en ont dekken." Weet de eigenaar er van?' Neen. Hij had een paar voorwerpen gevon den, di-e my zekerheid gaven dat dit h'i>jj gezet was boven den irgang van een ;? ita"n:i-!)o. Daarom huurde ik het van hem. en deed mijne iiitgra'.ingeu geheel alleen. Kurn bii.Yiii, c:i doe de duur achter j;; dicht." 't Was oen langwerpig, laa^ gebouwtje met de voerbakken der koeien lar.«i> eer. der wan den. Burger zette ziju lantaarn neer eu hing zijn mantel er omheen, zoodat die het licht afsloot van alle kanton op n na 't Zou de aandacht trekken, als itrnau l hier op deze iiiimiiimiiiiiimiiiMiiiiiiiiiiiiu eenzame plek licht zag;" zei hij. Help me even dezen vloer v/eg te nemen." Dii plaiike.i in deu hoek waren los en plank voor plank werd door de twee geleerde;! op getild, en tegen den muur gezet. Daaronder was eeu vierkante opening, en een oude steenen trap, die on/aag voerde naar iie diepte. Wees voorzichtig!" riep Burger, toen Kenne'v in zijn ongeduld, ze haastig afdaalde. 't fs beaejen eeu echt konijnenhol en aU je verdwaalt, i, het honderd tegen n dat je er ooit weer uitkomt. Wacht tot ik met het licht kom." Hoe vindt je zelf den weg, als die zoo ingewikkeld is ?" Ik heb o)k in den beginne een paar maal gevaar gel'open, maar ik heb langziuierhan t geleerd oe te gaan. Men moet volgens een vast plan te werk ga in, maar tocb, als iema.nl verdwaalde, zou hem d*t iu het do ker onmo gelijk kunnen h-Jpen. Z -Ifs nu nog heb ik een kluwen touw, dat ik at<vi d naannite ik dieper doordring. Je xult /elf ovieeien over de moeilijkheid, want ieder de,;er gangen splitst zich in tal vau andere, ee: we een lio:iderd meter verder zijn.' Z; ware;; eeu twintigtal treden afgedaald bene !eu de oppervlakte eu bevonden zich nu ia eeu vierkant vertrek, uitgeliouwen in het wecke tuNteen. De Uütaani wierp haar l! kkcr.-nd .scdijnK'l o,-er de gebarsten bruine zijwa-:de i, bel naar omlaag, zwak naar bo/en. In elke richting zag men de zwarte openingen der zijgangen, die op dit g:meenschappelijk middel?/>.!/!l uitkwamen. Je moet me op de hielen volgen, v.iond,1' zei ll'11-...er. .. IJhjt niet achter om onder weg naar l CI-M. oi a-uler te zien, want de plaats, vvii.'i.rho!;.. ;'i j; brengen zai. bevat nog meer da'i dit. \\ c spareu tijd door er rechtstreeks 'nee t o gaar." 'iij vi.cg een dor zijgangen in en de EngH.-cMii'v; b'e l hem op deu voet volgen. !\'l ;cns s.ditsto de weg zic';i, miar Burger volg U1 i.'-.jkb i.cj' gobïiiii1 t' ckens, door hem /.cit aan.: nraclit, want geen oogeniilik aarzelde hij. i'.c-r.il langs de muren lagen (Je christenen van het ou Ie Rome, a'.s de kooien op een !Muigr.t!.t/}i-r!,pp, boven elkander gestapeld. Het gcie 11 kkerende schijnsel gleed over de rimp'e ig>' _;''.uitstrekken der mummies eu weci -pi ';<>M-; zic'i op ronde doo.lskoppen en op lau" witte beenderen over oatvleeschte borstkas,,;n gekruist. Kn overal, waar hij voor bijkwam, ontdekten Kenneiy's begeerige oogen inscripties, urnen, schilderingen, gewaden, gereed-H'iiapp.->n, die daar lagen zóó als vrome handen zo eeuwen geleden had len neergelegd. l lot wa- !KMU duidelijk, zeils bij dit opper vlakkig iii-xicq-opnemen in het ha.istig voorbij trekken, du.t dit de (miste eu fraaiste cata combe '>'3.s, eeu ware stapelplaats v?.n oudi; Dii-in-ch.! overblijfselen, a's nog ooit door ee." ;; on lei zoeker was ontdekt. ?:oo zou het zijn, aU het licht eens ui,L. ging?'1 vroeg iiij, terwijl zg zich voortspoedden. l'1-. l>eb eeu reserve ksurs en een doos lucifers i>; mijn zak. A propos, Kennedy, heb je lucifer-i bij je?" N.'cn; j' moest me er co;rge geven." .,'??. »"f-s niet bezorgd \Vo b 'ij ven b:j elkaar." H 'e '.er gaan wu ? Me dunkt we hebben zeker \v l oou kwart m'j l afgelegd." M'iT. ,'.;(Moji ik. Kr schijnt geen grens aan de/r, ca*:u'om'oc' te ziju - ten minste, ik heb die niet gevonden. Dit is eeu heel moeilijk punt; we zullen hier ons touw g'bruiken.'' Hij bevestigde het eene einde aau cea voj.'iiitsLck nL-n steen en stak bet kluwen in viool gelijktij lig ieder esneeijene melodie voe- ' ren. Liter bij de uitwijking naar Ges en ook bij den terugkeer naar het hoof lithema geeft de componist blijk van zijn zin voor eanheid van stijl en afwisseling van nuances, zoowel dynamisch als rhythmisch; mede is bij het Poco pi vivo'' gezorgd vonr een goed klinkenden klaviersatz belangrijk afwijkend van dien van het hoofdmotief. liet Adagio is waarlijk een muziekstuk dat uit het hart voortgekomen is en niet nalaten zal op den toehoorder een grooten indruk te maken. II >,\ Finale is een pittig Rjndo en voorna melijk in zijn aanhef van een piq'iant rhythme. Dartel en o:.gebonden begeven zich zoowel de piano als de viool in uitbundige liguren ; het tweede tusschenthema in B bekoort zeer door zijn rust eu schoone nielodiek. Het slot is weder prikkelend | De sonate werd gespeeld door den compo- l nist en den heer Eldering. Da laatste kweet l zich op zeer schoone wijze van zijne dank bare taak en het zal zeker geen ij i'de plicht pleging xijn geweest van den heer Kersbergen j toeu hij zijn collega in het openbaar met een i handdruk zijn dank betuigde. De heer Kers- j bergen is een pianist van distinctie, die zich zei ven steeds weet te beheerschen; misschien wel iets te veel. In het Finale schrijft hij voor «Allegro non tanto, ma energico" het kwam mij voor dat de componist den nadruk liet vallen op het >'ion tanto" terwijl de heer E:dering het »eneigico" rneer scheen te hul digen. In dit geval voelde ik meer voor de meerling van den uoli»t. Het werk werd leven dig toegejuicht en de componist ontving een paar kransen. D' aulere werken van den avond waren het l', dur trio van Siint S ie s op. 18 en het Es dur pianoq'iartet van Dvoiii: op. fo7. Het Rfirsta werk is misschien in het Allegro eeu weinig koel van aard, maar zeer voornaam en gesoigneerd van inhoud. Ilec Andante echter is warm efi nobel gevoeld en van een zeer bekoorlijk klanktff-ct. In de laatste beide deelen documenteert zich meer de Franschman. H-.t Dvonik'scbe quartet is van veel meer gloed en vuur. Het bruist en tintelt overal; het sleept mee en geeft ons een kijkje in de hartstochtelijke natuur van den Ciechischeii componist. Balde werken werden zeer schoon gespeeld door de heeren Ro tgen,Eldering, Hofmeester en Mossel. Aan liet einde van deze echoone kamermuziekavor.den voegt mij een woord van dank aan da voortrtffolijke kunstenaars die ons dezen winter wederom vergast hebben op de parelen onzer kamermuziek-litteratuur. Als ik hun een hartelijk tot wedorziens toeroep, wil ik tevens daaraan den wensch vastknoopen in den volgm len winter een ruimere plaats toegekend te zi«n aan het strijkqnartet; en daaronder meer speciaal aan de laatste q'iartetten van Beet hoven en hoe is het met het quartet van d'Indy kunnen wy dat ook niet eens wederom hooren ? Voorts zijn er nog eenige concerten to ver melden van den laatsten tijd, n 1. de uitvoering van Bich'ri Johannespassion op den middag van den G >eden Vrij lag, door bet »Kiein- Koor a Gappella" onder leiding van den ondergeteekende in de Nieuwe Luthersche Kerk met medewerking van mevr. Noordewier-Reddingius, mej Julia Gulp en de heeren Joh. J. Rjgmans, Rud. v. Milde uit Dessau, F. H. v. Duinen en Ant. H. Tierie (orgel) en het orchest van het Concert gebouw. Da heeren A. Best Jr., R. Kruger, Hwkelman en L H. Meerlo hebben zich daarin bijzonder onderscheiden door de echt artistieke vertolkingen hunner obligaat partijen. D^n moest ik wegens afwezigheid een paar concerten verzuimen o.a. de matinee gegeven op den l sten Paaschdag door de liedertafel sApollo" in het gebouw van den Werkenden Stand met medewerking van mevr. C. Enge len Sswing en den heer Jan Dijker, de matinee van den tweeden P.taschdag in het Concertgebouw met medewerking van mej. Jeanne Bleyenburg (alt) uit Frankfort en den heer Kok (pianist) uit Sneek en het concert van Donderdag 10 dezer waarop onze stad genoot de heer Joh. Wijsman de Burlesq'ie van R-cb -trauss voor piano met orchest heeft gespeeld. Vooral dit laatste werk had ik gaarne gehoord. Ik heb het vroeger door d'Albert hooren spelen en was toen getroffen door de groote vaardigheid van den componist om dergelijke speelsche effecten door die instru menten- combinatie te verkrijgen; het werk is reusachtig zwaar, vooral ook door het samen spel van pianist en orchest en het strekt den heer Wijsman waarlijk tot eer dit nummer op zijn programma te hebben gnzet. Marcella Pregi, de vojrtrtffjlijke zangkun stenares vertoetde weder in ons midden, om bare rijke gave aan enkele uitverkorenen mede te deelen. Mjge zij dikwijls wederkeeren ! ANT. AVKRKAMP. Nieuwe Kunst. n. Uit is den nieuwen kunstvoorwerpen wel aan te zien, dat zij ontwo pen zijn doormenschen, die buiten het ambacht staan. Vooral het werk van Heigen en !? ranschen is zeer weinig constructief. Ue man, die de nieuwe kunst in Belgi hracht, llenri van de Velde, was aanvankelijk schilder. Hij behoorde tot ds Vingtisten en stelde zeegezichten ten toon. zóó stout van kleur en scherp van lij i, dat de menschen er de schouders voor opQaalden. Liter versierde hy boeken en boekbanden, waardoor zijn talfint voor het decoratieve bleek. Toen begon hij ook meubelen te leekenen, behangsels te omwerpen. In die teekeningen en ontwerpen bemerkt men het streven, om tot iederen prijs oorspronkelijk te willen zyn. Niet de goede constructie, maar de gril van het oogenblik geeft den doorslag. O;ider den invloed van llenri van de Velde is de geheele Belgische nieuwe kunst in h-et grillige, het gezochte haar hoogste eer gaan stellen. Verscheidene Krar.schen hebben de Balgen nagevolgd. Hier te lande ziju de motllllflIIIIIIIIKIMMIIN zijn borstzak, het touw uitvierend naarmate ze voortgingen. Kennedy zag dat de voorzorg niet overbodig was, want de gangen waren meer samengesteld en bochtiger geworden, een waar laMvmth van dooreenloopende d warswegen. Maar alle deze nepen uit in een ruim', cirkelvormige zaai met aan IIP.t eene einde een vierkante verhevenheid van tufsteen, waarop een marnieren iilad. Hij Ju])iter!" riep Keuiie'ly opgetogen uit, toen Burger de stralen zijner lantaarn over Int marmer liet gaan. Dat is een ciiristen altaar waarschijnlijk het allereerste, dat er bestaat. Hier heb je liet gewijde kleine kruis op den hoek ingesneden. Deze cirkelvormige ruimte diende ongetwijteld tot kerk." Juist," hernam Burger. Had len we meer tijd, dan zou ik je al de lijken willen loonen, die hier in de/se nissen asn den wand zijn begraven, want het zijn dj eerste pausen en bisschoppen van de kerk, met hutme mijters. slaven er. kerkelijke attributen, G i maar eens mar dien e-ne ginds' ei! bekijk hem!'' Kennerj\ hu gat' zich naar dj andere zijde, en bekeek aandachtig den grijnzenden doo.tskop, die los oji den lult verteerden inij:e. lag. Wat is dat interessant,1' zei hij, en zwaar werd zijn sieiu door de gewedde zol lering weerkaatst. Voor zoover ik weet, is dit eenig. lireiig de 'lantaarn hier, Burger, want ik vul ze allemaal zien.1' Maar de Dait:c!ier had zich verwijderd, on bevond zich thans aan de tegenovergestelde zijde der zaal. als hel miudi'apuut vau e«:; gelen hVlitkring. \Veet je wei hoeveel dwarsgangen er zijn tusschen dit [ruit en de tiap 'i'" vioeg hij. Over de twee dni/.end. Ongetwijfeld WAS dit voor du c jriMe- len eea middel om zich ie beveiligen. He k.insen zijn tweeduizend tegen n dat iemand, zelfs met een licht gewapend. den tenigweg zou vinden; maar in 't donker is dit gewoon weg bijna onmogelijk.'' Dat zou ik denken.'' Ivïdo duisternis hi- r is afschuwelijk. Ik heb eenmaal de proei genomen. Liat ons 't weer pruii-eren !'" Hij blies de lantaarn uit, eu oogenblikkeiijk was het alsof een onzicht bare hand zich zwaar op Keiincdy's oogleden leg.Ie. Nooit had hij zulke duisternis gekend Ze scheen van alle zijden op hem aa.n te stor men om hem te doen stikken. Ken \astc m:t.'.su. dio het lichaam het voortgaan belette. Hij strekte de handen u t om die van zich af te weren. Xjo is 't genoeg, liurger; s:eek het licht weer aan." Maar zijn makker begon te lachen, en in die ronde ruimte scheen het gtlirrt var. alle kanten te gelijk te komen. Jo schijnt niet op je gemak, vriend Kennevly." klonk het. Kom. ma'), steek hot licht op!'" riep Ken nedy, ongeduld g. 't Is heel vreemd Kennedy. maar ik zou onmogelijk kunnen zeggen uit welken hoek je stem komt. Zou jij weten te zeggen waar ik sta'.'''' Neen; 't is me alsof je aan alle kanten waart.'' Zonder dit touw, dat ik in da hand houd, zou ik geen llaiiw denkbeeld hebben van den weg. dien ik gaan moet." Dat begrijp ik. Steek toch op. maak een einde aan deze grap." Luister, Kem.edy; het is me duidelijk ge worden dat je op twee dingen verzot bent. Het ecne ii een avontuur, het andere, een moeilijkheid om te boven te komen. Het avontieven onzer zuidelijke broeders reeds zeer populair geworden. In het bijzonder bij win kelpuien, vooral te Rjtterdam en in den Haag ziet men deze Belgische grilligheid aangewend. De architect Muiters, die de Witte Sociëteit in den Haag vergrootte, is tegenwoordig de specialiteit in dezen stijl. Da Belgische richting dagteekent van het jaar Ib91. Zij is niet tot de versiering der vertrekken beperkt gebleven, doch heeft ook in de architectuur haar vertegenwoordigers. Wie in den laatstea tijd te B.-ussel geweest is, heefc zich daarvan kunnen overtuigen. De Belgen hebben van oudsher neiging tot het barcque gehad. In Vlaanderen heeft de Fiamboyautstijl . zrjn weelderigste acheppingen voortgebracht, in Vlaanderen zijn de Birokvormeri al gebruikt, toen men ze in Italiënog niet aandurfde. En eindelijk, een Vlaming, G.Ilis Maria Oppenoord, is de geestelyke vader van den Rococostyl geweest. Zoo kan het dan ons ook niet verbazen, -dat de hedendaagsche Belgen doan als hun voorgeslacht. Is dus de Belgische richting grillig, de Engelsshe is streng, ja zelfs van het boeruche, het gewild ruwe, iiet primitieve niet afbeerig. Hieds Ruskin waes op den eenvoud van den landman als een voorbeeld voor de hoogere standen. De socialistische neigingen zijner volgelingen uitten zich in een afkeer van de beschaving, zojals men die in Engeland vooral vindt. Zij haatten tot zelfs bet onberispelijk overnam .1 en de evening dress, die aan de overüjJe van het Kinaal zoo onmisbaar worden geacflt. Zij wilden als menschen uit het volk gekleed gwin, in huuj-fa wonen, die niet van die der boeren verschilden. Er was omstreeks 1880 in Engeland een bouwstyl in zwang gekomen, die naar koningin Anna genoemd was, en verscheidene echt boersche elementen bevatte. \)t stijl is van Hollandschen oorsprong; men herkent er nog duidelijk de vormen vau de tweede helft der 17e eeuw in. ue veelhoekig uitgebouwde kamers, de kleine ruiten, de gioene en witte verf, ds rojde pannen brengen de oud-Zian-scbe architectuur in heri' nering. Men richtte toen in E igeland zijn blikken op het zoogenaamde estueiische, het fantasti sche, het onguieole. Toiletten, meubelen, juweelen, alles werd nu anders dan vroeger. Ea ooümet de gebouwen wilde men de meest onverwachte lü'scten te weeg brengen Men bouwde geheel andeis dan voorhebu. In do voorstedtn au omstreken van Londen verdween de treurige regelmaat der oneindige terrassen. Men wilde alleen nog maar lanuhun-jes uit den tijd van koningin Anna, met loode daken, nauwe en hooge vensters, witte muren, groen houtwerk, Cuippendale ameublementen. In de tuigen liet men alleen esthetische planten toe als zonnebloemen, pioenrozen, geschoren boouien eu hagen, wilde wingerd, jismijn en klimop. Toen het prachtige Bedford-l'ark. aan een der bjchten van de Tueerus gelegen, in exploi tatie gebracht werd als bouwterrein, verrees daar een geheel dorp in den nieuwen stijl ; vau het ^puolic- house" at tot de kleinste villa toe is daar alles (,) leen Ann. Zelfs voor de kerk hett't men geen uitzondering gemaakt. Aan kritiek ontbrak het niet. Maar daar het fasb.ior.able werd geacht, achter kleine tuur zal z'ijn, dat je je weg uit deze catacombe moet tracliten te vu.den; de moeilrjkheid: e duisternis en de tweeduizend dwa-sgangen, die het je heel wat lasjig zu len maken. Maar je hebt. geen haast, wam er ia tijd in overvloed; en ais je LU en dan halt houdt, om uit te rcister, zou 'c me genoegen doen ais je eens dacht aan miss Maiy auuderson, en of je je ijiet» tegenover haar uebt te verwijten." ?lou duivel, wat bedoel je?'' brulde Ken nedy. Hij liep als een razende in kleine krin gen rond, eu greep met beide banden naar de compakie duisternis, die hem insloot. Adieu!' riep de spottende stem en die klonk reeds op eenige.i ais ai.d. Ik v?or mij geloot niet, Kennedy, zelfs i.aar j; i igen voorstelling van het geval te oordeelen ilat je hut meisje tattoenlijk behandeld hebt Er was slechts een kleine leemte iu je verhaal, die ik kan aanvullen: miss Ma y S ;underson was veruuld mee een armen duivel, eeu boekenworm, die niets had dat in zijn voordeel sprak, en hij heut:.e Jiilius Burger." Nog even een geruiscb, een onbestemd ge luid ais het stooien van een voet tegen een steen en toen heerschte opnieuw diepe stilte in die oude cürisler.-kapal een benauwende, zware stilte, die z:ch om Kennedy scheen te sluiten, /joais net water den denkeling omsluit. Ongeveer twee maanden Jater deed de vol gende paragraaf in de meeste Europeo;che bladen da ronde : K-n der belangrijkste ontdekkingen der laal-te jiren is die vaa ecne nieuwe catacombe b U Rome, gelegen een weinig ten oosten van de wel 'x-ktihie gewelven vaa St. Calixtus Het vinden van deze hoogst merkwaardige begraalplaats, zoo bij «onder rijk aan overblijfselen uit den eersten cliristentijd, heefc men te duiken aau de energie en de scherpzinnigheid van dr. Julius Burger, den jeugdigen Dulschen deskundige, die op weg is een der een-te ge le -rden te worden op het geb.ed van Kome n;che ouiibeidkur.de. Hoewel liij de eerste geweest is om opeubaniheid te geven aan zijn ontdek king, schijnt toch een minder gelukkig oi.-d. rzoeKer hem vóó: te zijn geweest. Iveuioe iimanden geleden verdween mr. Kennedy, eon welnc-kend Engelsen geleerde plotseling' van zijn kamers in het Gors;), en algem.en wtrd vermoed dat zijn verdwijning uit Rome in verbai.d sto.nl met een schandaal dat onla-gs dait- paats had. H-t blijkt thans dat bij -ie! als slachtoffer van dien geest van onderzoek die hum zoo geheel b^beerschte, en die hem zulk een hooge plaats deed innemen onder de hedendaagsche gele/rden. Zyn lijk werd ge vonden op grootisn ats'and van den ingang dor nieuwe catacombe, en uit den staat zijner voeten eu van zijn schoeisel bleek duidelijk, dat bij dagen lang rondgezworven had in het lalivri,.tli van gangen, die deze ondera/rdsche gewelven zoo gevaarlijk maken voor onderzoe kers. De overledene had, met onverklaarbare lichtzinnigheid de meest gewone voorzorgs. maatregelen verzuimd, die men bij dergelijke tochten gewoon is te r.emen, zoodat de schuld van de ramp uitsluitend aan hem zelf te wijten i i. Wat de zaak nog droeviger maakt is het feil, dat dr. .Julius Burger een ii.tiem vrk-iul van den overledene was. Zijne vreugde over de buitengewone vondst wordt dus aanmerkelijk vergild door het afschuwelijke lot dat zijn maiker en medewerker heeft getroffen.