No. 1310 DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND. organiseeren. Byna 5000 kunstenaars hebben aan de roepftem gehoor gegeven, en stuurden bytffagen; gij kwanen uit Holland, België, Frankr^k, Duitschland, Zweden, Noorwegen, Benemarken, Zwitserland, Oostenrijk, Hongarije, Spanje, Italië, Rusland, Finland, Polen, Amerika. Maar tijdens de organisatie werd de vrede afgekondigd; het doel om de ballingen in de Concentratie-Kampen te he'pen verviel dus; toch kon er heel wat nog geholpen worden. Er waren vele weduwen en weezen en behoeftigen, die zou men kunnen helpen, die hadden hulp noodig; vooral in den eersten ty'rl, om niet van de eene ellende in de andere te komen. Meer dan 5000 kunstwerken werden belange loos afgestaan, wta-mede de kunstenaars aizoo in zekeren zin de offervaardigheid van het groote publiek te gemcet komen, d>or het de kansen te geven o a voor ee.i gulden eigenaar te worden van iets dat deze waarde verre owrtreft. Hier werken dus ca kur.steraars n jnbliek te samen, tot het bereiken van een goed doel en de voldoening, die het resultaat zal geven, zal ruimschoots het geldelijke cffer vargoeder, dat hier gebracht wordt. De tentoon; telling is tot stand gekomen, na een ingespannen arbeid van de commissie. De wtrken zyn uu te zien in een daarvoor zeer geschikt gebouw, gelegen op het Gevers Deynoo'plein op Sehevetingen vlak by het Kurhaus. Bu'na SOO schilderyen, aquarellen, teekeDingen, litho's en gravures zijn in de Holianlsche afdeeling bijeengebracht. Een respectabel getal, waaronder de grootmeesteis der kunst, zoowel als da mindere broeders en zusters vertegenwoordigd zyn: een ieder cffirda wat en al hadden sommigen misschien wel een beetje scheutiger voor den dag kunnen komen, wij mogen rr'et vergeten, dat op de gulheid van de kunstenaars zoo vaak een beroep wordt gedian en mag men ook dit keer weer dankbaar xsjn voor hetgeen zy door hunne giften tot stand brachten. De Hollandsche afieeling vormt een belangryk geheel en de nemen van Mesdag, Israëls, Weissenbruch, ter Meulen, Gabriel, Van de Sinde BaVbuijzen, Jac. van Locy, Horssen, de Bock, Bastert, Verster, B eitner, de Zwart, Toorop, Bauer en zoovele andere bekende nemen, zeggen genoegzaam van welk gehalte deze collectie zijn kan. Wat de inzendingen van andere landen betreft, zy hier 'ermeld dat Duitschland alleen pi. m 1300 werkei inzond, Fraikr jk is vertegenwoordigd door pi. m 1000 inzen dingen, dan komt Belgiëmet pi. m 400 stuka, Italiëpi. m. 30f>, Zwitserland pi. m. 20'\ Oos tenrijk pi. m. 150, Hongarije pi m. 60, Zweden en Noorwegen pi. m. 1( 0, Denemarken pi. m. 100, Spanje pi. m. f,0, Rusland, Finland en Polen pi. m. 50, Amerika pi. m. 100, Toen ik op de tentoonstelling vertoefde, kocht een Engelschman voor ?& pd. st. loten tegelijk; wanneer dergelijke scbapen over de brug komen volgen er meer, en menig Hollander zal, wat *gn offervaardigheid betreft, zeker niet bij den Engelschimn achter willen staan. Er is geld noodig, veel geld. Wat door deze lotery by'eengebracht wordt, zal nog weinig zy'n, vergeleken bg hetgeen er noodig is, maar als daarmede maar een deel van het leed verdacht wordt, en hoop wordt geschonken waar wanhoop voor de deur staat, dan is er iets goeds gedaa-. Laten wjj met la Bruyère zeggen: L? motif seul fait Ie mérite des actions des hommes, et Ie désintéressemenr y met la parfeciion". Bevatte de Holiandsche afdeelirg (al voor ons bekende ramen, en troffen wij er menig ouden bekende naast inzenders, van wie wij nimmer hoorden, doch wier bydragea daarom zeker niet met minder gulheid geschonken werden, de afdeelingen der andere naties zijn er door gezelschappen vertegenwoordigd, waarin 4UUIIIMIIMIHHIIII rMinHHIItlllllllllieillllllllllllllHltllllllllflIllIItlllHllllllltlllltlllt EEN GELUKJE. (lersche idj'lle). II. (Slot). De wedu'e M'Gurk gedroeg zich zeer waardig in haar groot geluk, ze luisterde zelfs mat geduld naar de tegenstrijdige raadgevingen, waaimede de buren haar overstelpten, wat betreft het beleggen van het pas verkregen kapi-aal. Vier s!hillings moesten er noodsaksl^k »f voor een oude schuld hij den kruidenier; voor de rest van 't geld, had iedere hum vrouw een ander voorstel. Vrouw M'Gurk scheen 't meest gereigd den raad van de oude vrouw Kdfiyle op te volgen, la uwe plaa's," tprak deze, zo-j ik een paar fliiike zakken havermeel opdoen, niet v*n dat slechte Indische goedje dat beter voor varkens is dan voor menschen, maar echt, best meel. Het zou heel wat kosten, msar ge zoude er heerlijk den wintrr mes doorkomen. Er is niets hceriykers op een kouden a -ond dan een boriije ha>e'meelpap met een beetje karnemelk." Miemar.d geloofde Peter S'ieridan toen hij bewe-erde, dat als het geld van hem was, hij het er.ers vpilig zou bewaren om het klaar te hebban voor de huur. Dat was makkelijk gezegd voor ietraud die nooit een stuiver ex re geld had bezeten. Zoo'n voorzichtigheid was onratuurlijk Hoe het ook zy, vrcuw M'Gurk had lang ?óór zonsondergarg plan geasaakt roeds den volgenden dag in de stad 'e gaan wir kelen om ir.koopen te doen ; er werd afgesproken dat vrouw Doyr.e's dochter Stacey, ha;r zou verge zellen om baar hare inkoopen te holpen dragen, die caar a en algemeen d.?cht u'.t een zwaren zak havermsel zouden bsstain. Ze z uden 's morgens al vroeg op 't pad gaan, watt de dagen waren op hun kort; t, en de stad lag nog een eind verder dan het verre Duffclane, dat eigei ly'k niet vee! grooter is dan Lisconnel en sl'chts a wirkel hettt met de vocn ame uitst»llirg van twee brcoden in n raam, en een half dozijn verschrompelde sinaasappelen en een glas su:kfrpy, jes in 't andere raam, geen ruim veld dus voor de operaties van een kap:(aliste als de weduwe M'Gurk. De zon was ("us nauwelps aan den Inmel en in 't Westen lagen nog donkere schaduwen op 't veenlai d, toen vrouw M'Gark in een wijd-n kapmantel gewikkeld, waarvoor ze ditma*l leenljebuurhad gespeeld bij vrouw Sheridan, een versleten teenen mar d met touwen hsndvatsel aan den arm (ook een geleend stuk) geheel klaar stond voor de reis Vóór zij ver trok moest zy bij al bare kennissen aargaan om te iiformeereii of ze ook een boodschap voor hen kon meebrengen. Dit is eer e aloude gewoonte in die streek, waarvan men niet zou kunnen afwyken zonder sterk tegen de etikate wy maar weinig kennissen aantreffen. Het is aleof wy' op eene groote boot zy'n, waar alle menschen gelijk schijnen als passagiers van dezelfde klasse. Hij, die een beetje menschenkennis he^ft, weet ze al vry' spoedig te klassifi:eeren, maar wanneer het weer mooi is, en de menschen allen even blyde en opgewekt zy'n, allen geniet n van de rust en van de lucht, dan wacht men zich wel zy'ne ontdek kingen openbaar te maken of er iets van te laten blyken. Zoo gaat het hier ook hem, die de kunstwerken door andere brillenglszen ziet, dan zy'n buurman, die zich tevreden stelt met de geleende glazen van een ander. Hy onderscheidt het kaf van het koren; maar waarom er op te wijzen? De Duitscbers zijn, bly'kens het boren ge geven statistiekje, in groote getale opgekomen, onder hun inzendingen zijn schilderijen, die de woning van menigeen zeker niet ontsieren zullen; alleen is het maar ie hopen, dat sommige schilde ryen, waarin het groszartige" vooral in de afme ting bereik' i-i, niet ten deel vallen aan een klein behuisd vrijgezel, die daarmede een olifant in huis zou krijgen, wat zekire inconvenienten heeft, die iedereen licht begrypen zal. Zeer vele gttroawde, maar vooral 01 getrouwde vrou wen hebben werken ingestuurd, en men kan er zeker van zijn, dat deze met liefde geschon ken \jn, met eene heerlyke zelf-oldoecing, waarvan zy op andere tentoonstellingen, zoo weinig genieten kunnen. En aan warm mede gevoel voor de Transisalsche en Vrystaatsche zusters zal het niet ontbroken hebben. Dit vooral werkt mede, dat wy bare werken met vriendely'ke oogen blyven begroeten, al benauwt ons dat talryke vrouwengeze'schap wel een beetje, en kost het ons heel wat inspanning om steeds maar door vriendelyk te blyven knikken, opdat zij de voldoening behouden van hetgeen zy d; der. Wie weet boe menig aardig huisvrouw!] i achter zoo'n geschilderd bouq.ue»je of Jandtcharje schuilt. IQ de Frantche afdeelirg veel minder vrouwen. Zou dit feit er toe heb ben bygedragen, dat ik de Fransche afdeelin» wel de beste vind, (.f zou het weer komen, doordien de keuze van de kunstenaars beter is geweest, dat de werken een mooier geheel vormen, dat het gehalte misschien ook wel beter is, dooi dien er meer br roepskunstenaars medewerkten? Er zit organisatie in deze jifdecling, ian zou men kunnen zeggen, en uit het geheel straalt iets van den lichten gloed van het enthousiasme, zoo eigen aan den Franschman. Men leze slïcats de opdrachten bij soort.ige inzendingen ; zoj l ijv. die van den graveur Hem i Dubois, die verschri iene medailles inzond. *.iix fiis d'Europe de sang néerlandais et de sarg f:a'C;ïi8, citsyans de i'Afr'que du Oud. Souvenir des patriotes de la Gaulo ant'q ie awx hommes, aux lemmes hénv'q'ies des répub!:qnes SudAfricaines. Hommage et voeux protonds de citoyens de la républ.q.'ie tra' ciise." L'avenir est a la justice, mêne ;\ travers Ie malheur et la mort, chaleureux semiments de Frar c»;.s pour leurs proches et amis du Su-V' Dit teeient wel den Franfchman, den ma. i, die met het gesproken woord bejelirg brengt onder zijne toehoorders, die eeno msr.igto van duizenden in geestdrifc en vervorring weet te brengen door zyn taal Ei bij meerdere inzen dingen verried dat spontane gevoel van den Franschtnan z ch door de hy-;chrift. n. Daar e«ne gravure met een onderschrift: do tout coeur aux Boer»". Gind* een ander; pour les Boers défenseurs de leur liberté", of e?Lvoudig een cri du coeur'': Pour les Boers". Bij eene teekening, Judith voorstellende, Is ik de vol gende opwelling: Puisse Ie bib' q e B ser trourer parmi ses filles une nouvelle Judith !ui rappor;ant latète a'Holopherne (Kitchenei) " Decari caturisten hïbben goede bijdragen geleverd, vooral Léindre en "Rjbida. Steiuleu had de {IIIIMIMIUMIIHHIIHIHIMJI! lulu MII«)v>nll( llat l I te zondigen. By deze gele gei beid scheen er by'ca een ironie in ds vraag te leggen. Op dien ty'd toch waren do dorpelirgen no^ slechter by kas dan gewoonlijk, want de oogst was niet te best, geweest en eenige da^en kou die ze al hadden geha'i, herinnerden er hen aan dat ze op het punt via-en den )ar gen winter in te gaan E'i de m-:n;.cb<rj za^.n daar zser tegen op. Met dit schrikbeeld voor oogen, durfden ze hunne magere fpaarpennir.gen niet aanbreken die opgeborgen waren in toege kroopte doekj-s, in kannen die op e.-;n hooge plank stonden c-f zejfs in pp'eten van den muur. Bijgevolg kreeg vrouw M'Gurk slechts weinige en k'eine opdrfcLtep, als: eeu paar kaar j ;s garen, esn paar dovj,>s lucifers en i o,.; eeuige van dien aard, ViOuw (). iigl y wa» op het punt een halven zak meel te bai-tull«n, maar krab belde op het laatste oogerbük tenig en besloot het maar met aardappelen te doen. Hair man die zich al illusies had gemaakt van pip voor ontbyt" begjff zich toen zeer ternoe.-gesla^«n met Z;JP me, tvork over den schouder naar zijn akker. E'i vrouw Pat Hym die wist dat. h?,re kinderen al tossp«ling-n hadd.-n gem.iskt op een stu'ver suikerpiij j -M, beval hun op toornigen toon naar buiten te gaan o a voor de geit/te zorgen. Want. e.p zulke tij-d n m>et het" hoof l van de huishouding zich schrap ze'.fen om ?;ch niet te la'en vcrteedtren, waar het huiatur so:-'n onder lijdf. II*t laatste huisgez'n waar vrouw M'Gurk aacklopte wa-i dat van de Mick Kyv.s. De ouie Mick, die aüang g»eu slag werk moer kon doen, zat dicht bij zija woning, op den dijk te wachten kit het l,rnn..n wat w»s opg reddord, te rib- n van de mcrgenkou Zyu verdroogd, geritnp! ld gedicht was gehoi-l zonder uitdrukking, maar op enns k*ara er guns in zijne oogen en hij sprak wer t-nel: E; j», gaat zoo naar de s-ta.l, buur.-rouw ?'' Wel vader, wat zou dat 't" zei vrouw Mick, zijr;e schoondoc'ster, i.ict geheel op haar geronk, want de oude Ryan stak JIJTÜha.den m zijn zakken en zocht naar g,-li-,tukjes, die er in vroeger jaren wel ir, waren <ew.est, mair d'.a er ru rooit meer aanwezig w-ren. TahaV," zei hij na een ongenblik en b'eef zoekor. S.ih^p'el lie e, hos krija j-> zoi/n idee in ja ho f d, wie praat er in deze slechte tijdon van taha'i ?'' Dit mef kwalijk verborgen ergernK ,E i bovenriien (hier gaf w vrouw M'Gurk een wenk) komt buurvrouw in d-s versta verte geei. t.bik'j winkel voorbij. Z? gant eenvoudig een za'i nrel ha'er. En d« baas zal je niet Nieuwjaar zelf wel »at iioopen. Heelt bij je op Maria Bo'-dschap geen praehtigen r.'d mse^ebracht V' De ou ie man, oi.tmoedigl, gedeelte ijk door hat vruchteloos gezoek raar een paar ceaien en gedeeltelijk do">r het zeer vage en erre van h'.-t tijdstip, waarpp hij misschien weftr een roUefje tahak zou krijgen, s-cheen hit i 'ee op te ge.en, terwijl zijn gelaat weer alle uitdruk king verloor. En zy'ne ongehuwde dochter dia ook met even weinig succes in haar eigen zak had gezocht, mompelde: De stakkcrd !" _Da weduwe M'Gurk ei S'are y Dry-: e kond'n niet ve-1 \óór donker worden thuis verwacht teekening gestuurd van zy'n litho: la demo cratie eurcpénne" (Ie veau d'or) met het onderschrift: moi aussi, hélas, je suis victime du dieu qui vous crase". Van Maurice Vieillard, eene teekening Aibion et pctits ei.fants Bners". Albion, vastgebonden aan een paal, en daar omheen ee;i slinger van kindertjes, als een groote rozenkrans met het onderschrifr: Albion, Albion, nous sommes l--s petits Boers morts pour affirmer ton humanitéet ta civilisation; mais de ten hyprocrisie tu es morte aussi, Alhion, et notre ma-fyre a dé:i?réIe monde". (Was dat maar zoo!!!) Bakende beeldhouwers stuurden bijdragen. R idin, een broes, Frémiet een kat met jongen in Sèires biicuit. Antoiiin Care?, een Jevensgrooten Abel. Paul Dubois, een schets in wa=, Condéa Rocroy. Barthoili, het kleine model van het viijbMjsbenld te Nsw Yi"k. Voorts nog een aanzies ly'k aantal beeldhouwwerken, bustes, figuur: jes, dieren, ontwerpen voor monu menten, D! j^ts d'art. Ook o der ds schilde rijen, te.k«ningen. en gravures komen vele belangrijke wersen voor v.in Juies Lefevhre, de R iux, van Mnyden, Braeq-iemont, Le; ere, Carolus Duran, J P. Lwrens en vele at.deren. In het .eheel pi m. 1100 ii.zandirgen, die de bezoekers zeker in niet geringe mate zullen aai sporen tot het n'ra?n van een lot In de sfdeelirgen B-Igië, Denemarken, Zveden en Noorwegen, Italië, Oostenrijk, Hongarije, Zwitserland, Spa-je, R-iüard, F i.land, Polen en Aan rik i komeu na'titirlyk naast zeer goede inzendingen, ook ar.dere vaa minder gehalte voor, doch die daarom niet minder aan hun doel zullen beai twoorden en voor m ni^een toch meer waarde zullen hebben dan een nurksch criticus er in weet te ontdekken. B:ha've deze kunstwerken zija in een afzon derlijk zaa'tje tal van voorwerpen grëxpos^erd, die door Bjsren krrgsgovaige'en op C pylon Bermuda, St. H-lena en andere plaa'.sen vrvaardigd zijn: hou'en pijpen, versierde kokosro en, voo; w-rj;en in been ge?r;e1en, kortom allerlei linu'selwerk in de langdurige balling schap gerratkc, oir. dsaraiede tegen de gewel dige vervihrg te kampen, die voor menig Boei erger is geweest, dan de o:;tijerins;er! die anderen in het veld hebben moeten verduren. Reeds ia mijn vorig artikel wees ik op h belangrijke aantal kunstwerken, die verloot ?worden, pi. rn. 5 00, welk getal n^g bij den dag groo'er wor.lt, door inzei.dii gen uit h buiten- en binnenland. Mogen n de kunstenaars, n de wakkere leden der teiitoor.stelliiigscomm'ssie, de vc! doening hebber, d*t hurne verwaeh'irgen ten volle verwezenlijkt worden, dit de 750 Juiseru loten, in even zoovee! guldens gereali-eer; zullen worden ; maar dan zal o)k men geen in de bn-s moften springen, om te trachten de loten aan den man te brergen Ki om iets aan den man te brengen, wie is daar als het ware voor gykr.iptV Da vrouw natuurlyk. Hare vin dingrijkheid, hare natuurlijke gratie, har; voorkoaienheid, hare innemendheid verinogen a'les. Door het vormen van comités in steden en dorpen, die voeling blijven houden met het hoofd cotni'éin Den Haag, door het doen circuleeren van iuteekenlysten' als een gevolg daarva zullen zich spoedig de verwachtingen kunnen verwezenlijken. L. LACOJIULI';. Machten, door INA BAKKEK. Aaist. P. N van Kampen. Zij, i'ie tot iets rnïer in staat zy'i te^e-woordig, d in hat msken van sc'-.i t.'-jes van t bla (zijde druks, neaieti haa toevlucht weer tot en niamand begon dan ook vóór n 'iiu,r naar ze uit tu kijken. Daar de woning der weduwe nog al hoog was gtdeg-n, had men op haar J eitje paar alle kanten een vrijen uiikrk, i i iivisseler.d stonden de dorpelingen da*r nu op , den u'.'kijk, somuii^en voor ty ivjrdry', andtreu in alien1 ernst. Ei gedurei.ds dien gehtelen stillen Njvembere'ag leverden de *rparscbij".!jj!ie ! lotgevallen van de twee reüigs;ers ove.rvlo'ds ' stof tot ge^j rekken. Er gebeurde dien dag ook j verder niets bijzonders op het dorp; er had alleen een kleine twist plaats over een paar kippen en de twec-j ,r:g-; J.ie van vrouw Sheridan werd bijna door e^n balsuirigi geit, wi-.-r touw h:j in zij i haii'jxs hiel l, ia een moera-- ge'rokken. D in gtheelm dag door was het dua a!s d.: huren e kaar oitmoetler, (<:n ('at gebzurde dien dag locvallig heel <].kw ii~) : Z.: zy'n uu al ha'f.veg," of: .U ban be ieuvvd wa1" Corrze voor hst raeel la« betaljn,'' of wei: Ik deijk dat ik haar ee s vragan z*l <>f ze niet e-n piir van raijn kr.eikippen-wil o.erremen Z: w.ilen bij rnij niet m"er leggen, n:i ik heb niïts raftsr o:ri zi te eten te jje^en. A's ^e d-; ge kookte an-dapyjlen ruiken, vlieg m ze er als gitr.-n op aa:', ze zouden ze zoo u't den pot halen." La'er op den d»j werd de toon eerigszins s mb;r, want vrou» M'G irk biet f veel lar-ger uit dan m.-n varwac'it hsi, bntoeen ;.a'uu;-lyk een orgoi.k heteekrude, 't Ws-i aio^elijk dat Z3 d-_'n p H; wisse! verloren htid--n; dat was de meest aigemee-na veroiid'irstelli'is; 'c Kon ook zijn d.\t i\i insn'chau van 't p is'kanfoor (en vrouw <i)i:!?!'y kwam weer, difra^u zondesboos Oj.z;f, op haro oorrtpro^kelyko theorie tetujr) er niets m?e wud.n te niakc.i hebbgn. Tege^i vijf uur, to^n het al heelaia^al donker wai, k'vara e;-n zoontje van Mick i'ya-is gn'nnekeni m !t het idïe voor di'n dag. d.it ze hij Cia.ssoa's B ire^n wel eerg o?n Iselijk? ontmoe ting kunden gi-h.d hcbb;n. L>c vr.'.uwjn werden daarop z»o r/!e.Tiwaih?u dat ze, toen dj wind zicii pl-.tseüng builend vjrhu:f. b^-.-ig :-chr'kten en een "ai taar uitriep: G.O)ttT G .;), wat was dntV" Eindlijk kwam er esn eind aan die vree?0' lljkfl vcro'idarsteilirg'iTi; lui l- breten werden ir: do verte ge'ioord, die in ean g.neiiig gebabbel o«ergi'gc-n toen de rei-ig'tr-ri nsderien. Vre-uv M'Gurk bal de schijfjes a^idig latc.'i rollen, te oordeelen raar het uitpuilen van de mand, dio ze neerze'te om even uif te ruften, t?rwijl de vriendinnen met gretigheid luisterden naar hare avonturen van d;en da.;?, dolblij er de primsiir van te hebban. Hetflechfsluiter.de deksol bed-^k'e eene intercssaiite verz imeh'nrr, die bij het fhuwe mainlic'at niet behoorlijk was te or.dfr/oeken of tu schatten ; teL;.ic--nr.el b'ijit eik nieiiT artikel een voorwerp van bela' gsteliinsr, totdat iemand die reacht wordt een bovoegd rech'er to zijn, geraden heeft hneveel het kost. Het esrstc pakje dat voor den dag kwam was de re.ÏPn van Let Sats terugkeren van do expeditie. De to'htgenoo'en hadden het bij ongeluk op een toonbank laten liggen en het z'ch ter>.t herirrier l, f oen zo ai een half uuop don t.-rugivcg waren. Maar toen de wid.iwe de romantiek. Ia den bundel schetsen van Ina Bakker ligt zeer veel romantiek, naast een wat grove Nieuw Gidserige conventie. De laatste is er vermoedelyk alleen ingekomen, omdat ook Ira Bakker de malle gedachte diende, dat er buiten de gewone litera're taal we kunnen toch wel van gewoonheid spreken, tu de Nieuwe Gids-maniertjes tweemaal de erfenis zy'n geworden van een j wger geslacht geen goede literatuur te ven-aardigen ze u zy'n. De schrijf ster zat nu eenmaal als in een treintje waar van het eer.tonig gebommel de rytb.:fcus" gaf der taalmuziek '. En wie weet, of, als nu en da", het deuntje opgehouden heeft, ze niet ge vreesd heeft dat het treinije zou derailleeren. Tcch is het een feit, dat het pas een aangeraim schouwspel opleverde, daar waar het met zijn modern taaivrachtje juist wél derailleerde. Het is een soort van pschychologische rebus, de terklarirg van het feit, dat iemand, wiens herseusgestel degelyk genoeg ontwikkeld is om de constructie van een flinke novelle uit te werken, niet in kfin zien dat het toch eigenlek iets als een literair f; el-wertje is, zy'n zin netjes ZOT om te zetten, dat de letterphilioter zich eraan ergert en de letterkundige er de schouders voor ophaalt. Wat is de kunst er van ? En wat is de overweging die er toe leidde? Wanneermejuffrouw Bakker wil zeggen dat een inrichting reeds werd f acgeduid met den naam van fabriek, zegt ze: dat het gebouw fabriek heette nu al; in plaats ven : dat nu al iahriek heette; voor dat hun eisch billijk was" schrijft z*, dat hun e!sch was billijk" ; voor: die er door b?stoi.den en leefden", die leef den en bestonden er door" voor: ze zullen Maandag weer aan het werk gaan" en ze j zullen aan het, werk gaan Maandag weer." Wat voor fhuwe grappanmakenj ia dat r.u toch eigenlijk l We ste.len ons voor, dat Ina Bakker zich vorr deze novellen gaarne een grout publiek zou verwerven. Maar is nu wel in verband met dien wensch gevaarlijker expement denkbaar dan door dien stupiede mini atuur- buitengewoo! heidj s de lankmoedigheid en het geduld van het verstandige publiek op de proef te stelle. ? Een verdwaald sonnetteifnkj; of een prozamannetje van twee, bladzij in de maand zal misschien het ijdele van zulke sfy'loefenii.kj^s niet gevoelen en er dm geen argument uit putten tegen de hedrijfster ervan ; zoo zeer echter is de Nieuwe Gids G'ds-beweging" wel langs ons moderr.e leven gegaan zonder het te beroeren, dat de meerd rheid 'an het l zend publie-k ondersch idirgsvermogfn genoeg behouden heeft om dj dwaas heid ervan in te z;en. Juist omdat j: tïrouw Ina Bakker zoo g'ed op weg is, weer iets nieuws in onze litteratuur te wekken al doet ze dit. hier en daar door, het wakker rof pen van oude herinneringen leek hat ons in de eerste plaats roodig eens met zekere scherpte op een fout te wijzen, die in M-iclilen sterker opva'.t dan in haar voor gaand werk. Het is waar, mej Ina Bakker is de eerdge niet d^e legkaarije speelt met onze taal; in het vooronder en hef achterbaks zijn er, wel is waar, rog velen die waar ze een novelle'jo moeten maken, hetvaikentje het best meenen te waescaen als za zoodanig handelen, dat de kop pp de plaats van de staart en de pooten op den rug komen te zitten. Maar dwaasheden van zoo obscure herkomst acht men ter'cht de aandacht minde r waard. Erger nis veroorzaakt daarei tegen hetzelfde vertchy'rsel, waar het gepaard gaat met talentvol werk; en boiendieu zeker eynisme ten aanzien van de vraag of Jong Holland'' al dan r.iet krachtig genoeg is geworden om, waar het soms theDretir.c!i zijn eigen weg weer begint te gaan, ook dj tijd te doen aar, breken w; arin de letter kundige prak'ij f gezuiverd wordt van de aannu go:'d en wel in 't dorp terug wa-<, gevoelde zij dat ze, a1.H het noodig waa g.:worst, een nog veel iargere/i »>-g zou hebben teriifj af^e'l?gd. En daar begon h?t. Kerst Bl.ff'y, de dochter vaa den ouden M ck lïy-n: Het ou .ij s heeft l'.c_j»a:d den heelen dag op iets zilten wachten ; ii zag het aan zijn gezicht tilkers ah er een stap voorbij ds deur ging, hiewel ik niet hegrijp wat hy zich in 't hcoid haalde. Miar ik geel j? er my'n woord op, dat vader een paar lucifers in zijn zak h; ef', die hy' van morgen van Lany Sieridan heeft ter leen gevraagd : misscbi-;n e'at " Masr kijk eer.s, mensche .lief, wat een massa tabik." viel de schoondochter haar ii de re'e Ik ben e,r wezenlijk verlegen m^e. Het gat geen pas dat de ouwe man over zoo i-,;ts sprvk. Wat een moeite voor j», buu vrouw, ik ' Z.vijg stil, menhch,"' protesteerde \rnuw M'Gu;k, ,,en hinde-r hem RU niet. L jat h;t ou-'je rLaar eens genieten." Or.d-rtus.'-chen zat de oude Mick met ee; e uitdrukkirg van grer.zenlcos geluk op zijn v. r i,chro"'p-ld gezicht d: n d.)i;kören rol te betas ten Tuen Bid.'y aanbood sijn zwarte jij;je te halen, zt>i hij: Uavlij-', ik houd de ta''a< van avond liever in mijn handen.'' En hij deed het ook Er wa-e.n nog an-.lere heerlijkheden in de msnd Een pskja d;kkj, bruin- en wit. gestreepte uikerpyij.'s deel erikele volwassen personen wenscaen dat zij nog kinderen waren ; de kin deren zei.en wrfen een poos lang volkomen tevreden en genoten vo'op. Bj deza g l?gcn- j beid had er een vtrzojning plaats tusschen vrouw M'Gurk en Juily 11 an, (lie, z-oals men ; z'ch za!. herinreren, de weduwe een maal aard- ' appcbn hal willen opdringen) tot welke ?.erzoening het groote aantal en ('e IPI gto dar ' MiikerpirpjüS a-in den )>ugdi-j*n Pat l<y» s ge- ' schonken, a-inleiding gat. Dan was er een gro^te : h!auwe ila ch met een rood- en geel etiker, dlc ': een geneesaiii.5d--.il bevatte dat du hevigste rheu- j niati.-k kon gi-re^en. Dit geneesmiddel moeit 'eHjkfiiy'k verdeeld worden tn-schen VTCUT ' i> ligley er. P^ter iieri.'an, die vr, e;eiijk rh;u- ?' niati'"bch waren en die i u ten minste een ' Lieerhjken troost vord^n in d.; sttrke geuren ' ,an terpen'ija en kamf,-r 't Was alleen jam- j ner r?at het woord Vergii" zoo c'uidelijk cp t utik-'t stond, dat ze'fs de msebt i:icuw:ig:en'^e er nii t van durf Ie jiroeven. In n pak was ' ?en grove wtrme wollen rok voor Stee- y, d.'e l i-, n dag i:i h&ar dunce vtlletj» vari een rok ' iad loojen bibberen, terwijl een ander pak ?e K'h-ide.'e kiu>tten breikatoen bevatte voor ' g Si<ridar, dis', slecht ter beer. al- ze was. '' iicii d..:od orgt'ukidg gevoelde als ze geen >rei*erk had en week in we. k uit raar tuei- ' i itoen had zitten verlangen. Maar de i koopen i waar vrouw M'Gark h".t al-ermecst plesierian lad waren de twee pakjes in donkerrood papier ! die fïy vruiw Ktltoylo vereerde: geen kleir.e ? ti^(! zikj s, die niaar eer 01 sjo van dit of lat kunnen bevatten, maar flinke zakken, d>e ! ^oed blyven staan a!s ze gevuld xijn e:i niet een touv/ijo dichrsemaakt en waarop ge slechts en vluchtige:) hik behotft te t.'ca-n om tn Witen dat ae een heel poi:d thee, in een heel bangsela van een thans geridiculiseerd verleden. Van de drie dingen, waaruit Ina B kker in dit opzicht een keuze had te doen, hadden we gaarne gezien dat ze bovenbedoe.'de had ver smaad en ' geschreven had geheel in den normalen stijl van twintig jaar geleder of al was dit niet noodig zich e'gen sty'leigenaardighelen geschapen had, die in overeen stemming hadden kunnen zy'n met den aard harer novellen. Niet dit laatste (f het voorgaande; mnar het eerste is g', beurd; en het mag i og wel eens worden herhaald hit is een groote fout, een groot verzuim! We schraven hierboven het woord romantiek rjeer. Ei we deden het omdat, naar we hopen tot teleurstelling van de schrijfster, ook bij dat boek wel weer ds kwal fhatie, realistische echeïten" of zoo iets zal wordet misbruik'. Er zy'n hier en daar nog wel.wat realistische manier tjes in, waw>-an het bovenbedoelde gebrek het hoofdkenmerk is Maar daarnevecs, daaronder, daarachter, of hoe men wil, ligt de zin voor ffyUsatie van het verhaal duidelijk aan ds oppervlakte. De eerste schets D-- Fa'iri'k" is geen realisme, omdat het in zoo avgenaam groote mate onwaar en onwaarschijnlijk is. De werkman, die groot fabrikant wordt, is onwaarschijnlijk; zijn vrouw, die r>a zijn d.-od de fabriek beheert is onwaarrchijnlyk, de beide zoons, waarvan de een meewerkt in de makker der arbeiders is, zijn onwaarschijnlijk en het slot van het vertaal, de oude zieke > n uw, die de werkstaking aan de fatinik voorkomt, door buiten haar z ions om de eischen in te willigen is in die mate on»aartchijnlyk, dat het roman tisch is. En dus is dat verhaal, evenals de volgende in meerdere of mindsie mate, ten trots de vele waarheid", die ala li'terafuur word' gedebi teerd, interressante lectuur. De aandacht van den lezer wwdt hier niet uitgeput door zeeën. var. details; maar in stemming gebracht door de schets von het weien der f., ctoren waaruit het verhaal bestaat en de merk» aardige samerkomst daarvan. Er worden 01 s menschen en toestanden in geschetst, waarvan men niet constateert: zoo zijn ze'' en ook idet in twijfel vraagt: zijn ze zoo ?" maar die een diepera beteeker.is hebbon c'an die der betrrkfcp ijk^ merkwaardigheid en zoodanig op onze ?.erb-elding inwerken, dat ze in on^e venykte he rnerine! blyven voortbestaan. II jt zijn, met a dere woordsn, romantische scheppingen, verbeeld ng'iproducten waarom heen de poëzie zwe. ft en die daarom ons te m er welkom behooren te zijn, omdat ze aa',toonen dat da geleger.hei l opsn staat voor het scheppen van een rieuwa romantiek, de tegeuhargster van die van voor vyftig jaar. E.'n s'reven in die richt'ng maakt zich met dat bo<k van mejnffrruw Ina Bakker duidelijk kenbaar; ze tracht belangwe- kende figuren te schetsen en deze te doen fiCreëren in even belangwekkende ocderHr.ge verLou-iingen. Vandaar die moeder, die met zooved belangstelling op haar ouden dag nog den gang van den arbeid op de fabriek i agaat en die wa* herinnert aan c!e overgrootmoeder uit La T-rr- ; en dat idiote kiad en die veira sen;!e wcdcrontmoeting van de oude vrouw met baar werk lui aan- de poort der fabriek, en die enkele kleine tres-je», waaraan eeu Matte:line'sche geur is. Waar we zeer ingeïom~n ?ijn met deze ee-ste nov< lie, is het vcrkharbsar, dut do tweede or.s minder bevalt. Deze lijkt nat al te veel geëtiketteerd als pfychi-bgitche ttudie", dan dat er genoeg plaa's in z u ?ij>i voor dat oprecht reven. waarvan het wuk lijk ssntiruent het motu f is. We kunnen haar be langrijk noemen, zooals we gaarne ,Jetj-", de geschiedenis van het mei-j», dat ba-'r f-cboolgeld vergeten" had, omdat laar vider het niet missen kon, gaarne als aard g, leuk, vrienimiiiiMiiiiuumiiiiiHiiiiiiiHiiiiiiiii MMliiniiimttliiiiiiiiii» pond bruine suiker bevatten. Het was ratuunk een ongelofelijk prachtig geschenk; en toch was hot m<rfcwaaid-'g r"at vrouw Kiifoyle zoozeer rare vroegere dagen ver geten had, (vant ook zij had hét vroeger heter gehad) d.it zy r.u baüwezeul ios op de 'wee pakken, die iu haar schoot lagen, za te j.tin n, terwijl ze allerlei orsamerihangei ds woi r.'en uilstiet : W«i, wel, heeremijrtijH, mijn !ie--e menfcb, heb ik ooit, wat e?n massa !" Waarop vrouw M'Gwk inviel: Maar vrouw K<.}~( yV, schit, wat nmr.k-.ert j >, toch Y Ik heb je dat j gekocht om mezelve plezier te do?n; ik had j telkens hot !a;.'d als ik dat tn-kpotjazoo onge1 bruikt op de pltnk zag staa ." Ja dat is waar." zei vrouw Brian, ze he< ft geen kopj* thee geproefd sedert de haas ia gestorven. Ais hij een extra karrtw. i ja had gehad, bricht bij haar wel eer.s een or t-j;: thee mee. Wel, moeder, wat kan J3 EU re vaal taee drinken f' Eindelijk kreeg vrouw Kilf.-y'e haar t-j/raak terug tn bedankte vrouw M'G irk hartelijk. Maar vrouw M'Gurk," begon op een>, een der huren die hsar naar huis geleidde, met een verschrikt gezicht: Waar is ia zak meel ? Ciirioteuzielp, je b-bt hem tcch niet hier of daar laten liggen V' Wat praat je toch van meel," sp/ak de weUiwJ bedaard; je zou torn niet gewild hebben dat ik het .'?pit iu mijn rug kreeg et dat ik Sta c; y z'ch een ongeluk had laten t-j'.-.uwen 'l Den eersten keer, dat een van mijn buurjongens nar.r de stad gaat, zal ik hem vrager een zak voor mij mte ;e brergp/;. Ik heb eigenlijk in 't geheel geen idte er geld voor uit te geven," voegde vrouw M G ark er haastig bü, di.ar ze zeer goed wist dat ha r geheele kapitaal op 't oogeriblik uit drie bUiivc-rs bet.tord. Ik geef eigenlijk niet veel oiu meoi. Een lekkere heete aardappel is heel wat smakelijker." Toen vrouw M'Gark in de eerzaambeitl van hare woning haar la&tste pakje uit de aand nam, bleek het dat zij voor z;chzelve Liets anders dan een stuiver zout had m egsbr..cht. Het kleine biuine zakje maakte geen voortama vertoonirg, toen het daar zoo eenzaam er. ver laten ep de naakte vurenhouten tafel lag en ze bekeek het eenige cogenblikken met eer.o uitdrukking van leedwezen. Toen sprak ze hij zichzelven : Als ze maar een redelijker pi i» hadden gevraagd voor die roodwullen bo, ifn.'tc, rou ik 'm gekocht hebben voor Joe van v ouw' Sfceridan. JJe stakkerd is soms verkleumd van de k:m en zyn zcoedtr k»n hem lists gevcn. Maar zeven en een halve stuiver kon ik niet mter bij mekaar krijgen," voegde ze f r zuchtend by. Volkomen tevredenheid is echter o:.bereik baar in dit ondei iraa_ .cho, n,aar a!les hij elLatr gecomer, zijn er zeker weinig viouwen ooit zoo tevreden gew est i * een dag wi» kelc-p a's vrouw M Gutk, toen ze zich ditn a; ond i'eirvli?de op haar bed van stroo en 'oncpen, wfe»r zij onmiddellijk begon te droomen o.-t r talak. breikatoen, thee ,erz, nog met de woordcsi Gszegend zij de ilaa^d Maria!' ep de. 1,'pp. n.