Historisch Archief 1877-1940
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD YOOR NEDERLAND,
No. 1544
aan de T. H. begon. 8) Het onderricht aan
de T. H., dan uitsluitend aangewezen op
't theoretische deel der ingenieurs-opleiding,
zou niet allten meer vrucht kunnen dragen,
maar ook nog kunnen worden uitgebreid,
?waarbij''-bovendien tijd genoeg zou over
blijven voor zelfstudie van sjieciale onder
werpen, (tegenwoordig onmogelijk, wil men
g-eregel! den cursus volgen) en gelegenheid
voor algemeerie ontwikkeling. Voor 't laatste
vooral is thans bedroevend weinig tijd over
en het is zoo broodnoodig voor iemand 'die
in de techniek gaat ploeteren, wil hij later
in de samenleving zich kunnen voordoen.
Teri slotte moet nog worden opgemerkt,
dat in Delft behoefte bestaat aan een goed
geredigeerd tij (schrift of weekblad, hetwelk
de studenten op de hoogte houdt van voor
hen belangrijke actualiteiten en tevens een
band weet te vormen met de afgestudeer
den, aldus voeling houdend met de praktijk.
Een goede regeling van het vakonderwijs
en ten daarmee gepaard gaande herziening
van het programma der T. H. moet zeer
noodzakelijk worden geacht.
Een scherpere critiek op 't hoiger onder
wijs, vooral namens de studenten is ?eer
gewenscht, willen we niet in kritieke situaties
geraken. W.
8) Schitterende gelegenheid voor de
aaneen"chake!ing3 commissi* om met wijs beleid
zuinigheid te betrachten. De/.e commissie is
een exemplaa.r van 't rapport van
studiebelangen" toegezonden.
9) De grafi-che voorstelling in het Gedenk
schrift der P.S. geeft als begin jaartal aan 1893.
miuiiuilitMiiuiiiiiiiiiiiiin
UMIIIflHIHIIIinMMI
Sociale
IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIMIIMHIII
Het verzoek fan dsn Bood De Post",
Op de 13e algemeene vergadering vanden
Bond van post- en tel-?sraaf-beambten zijn
twee c otnmissiën benoemd die de verschillende
misstanden bij de postbode i en
brieveng'aarj«-rs zou len onderzoeken. De cornmUsiën
zijn klaar gekomen met baar werk en een
lijvig rapport toont ons dat ze de handen
uit de mouw hebben gestoken, liet onder
zoek werd ingesteld door luiddsl van vragen
lijsten
I. W t lelrtft de postboden. 829 bo len
hebben de vragen beantwoord. De commissie
?wijst erop dat velen vooruit willen doch niet
i linnen. Op de vraag: hoeveel malen zyn
door u pogingen a'angewend voor overgang
lot brievertbesteller. brievengaarder, beter
bezoldigde bodeloop'' waren vele verrassende
antwoorden ingekomen Er waren er die 5
10, er waren er die 10?20, er waren er die
40?50 malen gesolliciteerd hadden. Eenigen
antwoordden met bitteren «pot: ontelbaar"'.
Terecht wordt gewezen op bet weinig be
moedigende van het eentonige, geest- en
ehergie-doodende van 't eeuwig postbode zijn
en blijven.
Werd hun positie geregel i in overeen
stemming met aodere, kateg irieëu velen wilden
blijven waar ze waren, nu hebben velen een
verplaatsing er voor over. Ter vijl bet toch
in 't belang van de administratie en van de
plattelands-bevolking is dat post boden zoolang
mogelijk op dezelfde plaats blijven.
' Inderdaad 't is niet te benijden : slecht
bezoldigd postbode te zijn en geen kans
hebben om vooruit te komen, zelfs niet in
aanmerking te kunnen komen voor
brievenbesteller, waarvoor doorgaans Outsiders ge
nomen worden Worden ze eindelijk eens be
steller dan worden hun dienstjaren als
postbode nog niet medegeteld. O A niet bij
bevordering tot brievengaarder.
Behalve op de zeer slechte promotie-toe
standen wij-t de bond ook op individueele
en plaatselijke toestanden. Bijv wat betreft
huishuur. Velen betalen bijna de helft van
DE SPION.
Naar het Engelsch, van JOSEIMI COXRAD.
V (Slot)
.,Ik onderzocht dit eigenaardige document
later zelf. Flet was onderteekend door een
zeer hooggeplaatst personage en afgeste npeld
en afgeteekend door andere hooge ambtenaren
uit verschillende landen van Europa. Bij zijn
beroep of zal ik zeggen: bij zijn zending?
was die soort van talisman waarschijnlijk wel
eens noodig geweest, want zelfs bij de politie
uitgezonderd de hoof len daarvan was
bij alleen maar bekend geweest als .Sevrin de
anarchist.
Hij bleef staan met gebogen hoofd, bijtende
op zijn onderlip. Er was eeu verandering over
hem g komen, een soort peinzende,
in-zichzelf-gekeerde k-a'mte. Niettegenstaande daf
hijgde hij zichtbaar ; zijn borst gin? onstuimig
op en neer. ui zijn neusvleugels trillen in
een zonderling contrast met de uitdrukking
van zijn gelaat, die geheel die was van een
fanatieken monnik in een nadenkende hou
ding, hoewel er ook iets in was van een
acteur, die geheel ontraat in (ie dramatische
moeilijkhe len van zijn rol. V o >r hem stond
Ilorne te declameeren, bleek, mager en g".
baard, al-* een geïnspireerde aanklacei.de
profeet. Twee dwepers. Zij waren geschapen
om elkaar te begrijpen. Verbaast n dat? Ik
veronderstel, dat gij u verbeeldt, dat
dergeTjke men-ch n gewoon zijn, elkaar schuim
bekkend en tierend uit te schelden?'
Ik antwoordde haastig, dat ik niet in het
n.inst verbaasd was; dat ik niets van iien
a ir.l dacht, dat anarchisten in het algemeen
volkomen büii.en mijn bei/ripssfeer vielen,
(?-estel'y'k, zedelijk, verstandelijk, en zelfs
!i 'hamelijk. II. boorde die vtrklarina aan met
zijn gewone onverzettelijkheid en ging verder.
..H-irne was uitgebarsten in een
iveis'mknide rede. Terwijl minachtende
begehul {iginaen hem over de lippen stroom len,
oiH.-iiapten een paar tranen aan zijn oogen,
en droppelden neer iri zijn zwarten baard.
feeviin hijgde sneller en sneller. Toen hij
ein lelijk zijn mond opende om te spreken,
hing iedereen aan zijn lippen.
..,. W<-es niet zoo divaa?, Horne," begon hij.
Je weet heel goed, dat ik dit alles heb
geda ui om «iaën enkele van de redenen die je
mij v.)or de voeten gooit." En in een
oogenhun salaris aan huishuur (de bijlage noemt
een geval dat iemand van z'n ? 330 salaris
? 150 betaalt). Terecht dringt dus de com
missie er op aan dat een toelage voor huis
huur noodzakelijk is. Wij wijzen er op dat
behalve deze commissie ook de broederschap
der telegrafie, de Amsterdamsche vereenigirjg
van pottunbtenaren, d" vereeniging van
comm ezen der posterijen en telegrafie er steeds
op gewezen hebben dat ambteraren van
andere departementen wel die van Waterstiat
gi-en toelage genieten. Waar >p ds Min'ster
dit jaar z^i dat het '.oo duur was. En er is
een batig saldo. Hoe is dat tec^mbineeren?
De commissie wij?t er op dat het K. B.
van l Juli 1905 (24) niet wordt nageleefd.
Met acdere woorden er zijn 100 postboden
die beweren op meer traktement recht te
hebben volgens dat K. B. Een onderzoek
hiernaar is du* meer dan hoog noodig Maakt
de Regeering een besluit dan is ze verplicht
te zorgen dat het wordt nagelerfl
Door velen wordt over te zware vracht
geklaagd (art. 12 van de instructie zegt dat
hulp verleend moet worden bij zwaarder
vracht dan !?* KG-.). Ten onrechte wijst de
c immi-isie erop dat foms de brieventasch
niet medegeteld wordt. O, i. kon de betrokkene
zich in dit geval beklagen en met de instructie
in de hand hulp v agen.
Terecht zegt de commissie dat 18 KG-. te
zwaar is en dat er op omstandigheden weinig
gelet wordt, (lange weg. slechte weg, slecht
w^er, onregelmatige vracht).
II. W«t betref/, de, brwve.ncaarders. Wat
ons treft in dit rapport is : dat er gewezen
wordt op veel verkeerds (vaarvan «e het
voornaamste op zullen noemen) dat er weinig
samenhang tusschen de verschillende
onderdeeien is, en dit men het heeft over wenscheu
waarover men het zrlf nog niet eens is.
Het noemen de;er laatste neemt weg den
kracht der andere.
Ook hier wordt weer gevallen over het
salaris. Het salaris wordt geregeld volgens
het .i. punteDStelsel dat opklimt met + 15
punten, de commissie wil opkiintiming per
+ 5 punten. (Wat dit salaris-vermeerdering
voor rommigen met zich brengt, zegt <\-i
co-nmis-ie niet).
Verder worden niet medegeteld de
bfmoeiingen in zake: Rijkspostspaarbank,
Rijk-<verzekeringsbank, en aangenomen quitantiën.
De z. g. spaarbauk-emolumenten zijn zelfs
afgeschaft. En juist aan spaarbank-zaken
wordt veel tijd besteed, (verzekeringsbank
komt op hulpkantoren zeer weinig voor).
De brievengaarder wordt de dupe wanneer
het kantoor voor- of achteruit gaat. Met
hierop te wijzen heeft de bond een uitstekend
werk verricht. Als het kantoor vooruit gaat
kan de brievengaarder zich z'u loopdienst
ontnomen zien, waardoor m-er kantoorwerk
en... minder bezoldiging. Gaat het kantoor
nog meer vooruit dan . . . verrijzing van ten
postkantoor en de brievengaarder zu met de
gebakken peren die voorgesteld worden door ;
te weinig wachtgeld, een huis, voor den dienst
ingericht dus nu van waarde verliezende.
Gaat het kantoor achteruit dan vermindert
het traktement van den brie /engaarder. Deze
bepaling is zeer onbillij k. Gaat een postkantoor
achteruit: de directeur behoudt zijn trakte
ment. Waarom wordt hier gemeten met twee
maten ?
Hiermede meenen wij het belangrijkste
uit beide rapporten aangenaaid te hebben.
Wij wenscheu den Bond veel succes toe en
juichen bet zeer toe dat het onderzoek zich
uitgestrekt heeft, ook over niet-leden van
dm Bond. B. O.
VHMIHIIHHIHm
HMIIHIIIIinillinilflIIIIMHUIIIIttnitHIIMlIM
Inziet in de Hoofistai
Waarlijk, een groot kunstenaar is in ons
midden geweest. «Men moge denken over
Max Keger zooals men wil niemand zal
kunnen ontkennen dat hij is een man van
buk werd hij uiterlijk zoo koel eu kalm als
een rota on Ier den narenden blik vau Ilorne.
Ik heb jullie gedwarsboom i, bedrogen en
verraden ? uit overtuiging." '
., tlij keerde Home den rug to?, en het
jon^e me'.sje. strak aankijken *, herhaalde hij
de woorden: t'it overtuiging.'"'
[k vernaasde mij erover, zoo koud en
onverschillig als zij er uit zag. f* vermoei),
dat zij geen jto-e t on bedenken, die bij den
toestand pas'e. Kn het valt niet te ontkennen.
dat er waarschijnlijk zelden een precedent
voor een dergelijke situatie zal zijn geweest.
,,.,'t. Is zoo duidelijk on eenvoudig
iiioielijk.'' voedde hij erbij. ..?Begi ijpt ge mij.
Jk lieb gehandeld uit overtuiging.'"'
Kn nog verroerde zij z.ch niet. /ij wist
niet, noe hem te antwoorlen. Maar de onge
lukkige man was op het punt, haar de ge
legenheid te geven voor een fraai en correct
gebaar."
...,Kn ik had het in mijn macht, n in die
o;erluiging te do-n deelen.'' ning iiij vol
vuur voort. .Mij had zich /e'f vergeten. J Jij
deed een schred- in haar ricb mg. 't Kan zijp.
dat iiij struikelde Naar mij voorkwam boog
hij zich echter ^leerrs voor haar i.eer met
uitgestrekte hand. Kit toen kivarn !iet hij de
gelegenheid jassende gjhaar. Zij trok haar
rok weg uit het hereik vau zijn bezoedelende
aanraking, en wendde haar hoofd -net een
trotsohe, *'t>\\fgï:i'^ van hem af. Met was
jinichtig ge laan. dit gebaar van ennvenli me -l
onbevlekte eer, van een sm -tti-loo am-ed'd
moeiligeti am.llt ur
Ni<-(.-- kon welsprekend -r u'" .veesl zij".
Ku S'vriu M'heen dat ook te vinder., want
hij wendde zich weer van haar al. l',.en
«i tinaa! richtte hij zich tot g -en an Ier 11 .j
hiju'de weer lief) g. terwijl h" haas ij in i-i u
vau ziin '.'esiza <keüla-tte en daarna '"M h.rid
aan zijn ippi n hrueiit. Kr \va< iet - !.,T.n:-i ? k»
iu die OevveuiüU', maar onmid lellijk daarna
veranderde /;jn hi/üding :;;-hl ? aa.-. X ;i
hijgen Ie itdern'iuling gal' hem eeii'L'i' ..eer
eenkomst niet iemand die jn:-l iu (i'n
wai,hopisieii wedren hteft ae'.-j_ed;uin : d ' n !
iJ/'ükkini; vau in!en-e .-pannm * op -'^u ^e.,nit
had plaat.- gemaakt \ oor een van plutM-iirig ?.
aUeheeie otiverschilÜL'he l. IK verlau^lo
niet te xien. v.at er /on _rehe iren Ik bi'.nvep
het maar al te ^->ed. /'in er ce-i >v(.o,d ie
zegsiet) stak ik den arm van de jung;- d ta:e
door den mijne, en baande mij met ha ir
een wei:: naar de trip.
Haar h.-u'Jer liep ons achterna. II-il
~ri\v* ge do rrap .-c'ieen /-ij niet i;~eer in -taat
te zi;n haar voe'en hoo_' aenneg op re liehtvii,
en wij nioeMen naar trekken en duwen om
groote gaven, van een immens kunnen en
van een bijzondere eigendommelijkheid.
lieger is anders als al de kunstenaars
die na Wagner en Liszt gekomen zijn. Hij
componeert geen dramatische werken en ook
geen gymphonieën. Hij componeert kamer
muziek, orgelstukken, waarin bijna stee!-i
fuga's voorkomen, en liederen. De twee
orchestweiken die hij schreef, noemt hij be
scheidenlijk Sinfoniecta en Serenade. Als
men daaruit zo i att <iden dat R"ger een
man is van den ouden stempel, een reac
tionair, dan vergist men zich. Wél is Keger
geheel vertrouwd met Baoh; wél heeft
hij zich het Bach'sche contrapunct ge
heel eigen gemaakt, maar in geetien deele
is hij eclectiker. Hij vervult de Bach'sche
polyphonie van een nieuwen geest, van den
geest der moderne harmoniek. Kn dat is
ons duidelijk geworden op den
kamennuziekavond van mejuffrouw llouriette Koll, toen
lieger voor het eerst in ons mi! len was.
De sonate voor piano en viojl op. 84
kenden wij reeds, /ij was bij ons
geintroduceerd door de heeren Ary B"linfaute
en van Adelberg. Kn deze bekendheid zal
menigeen ten goede zijn geko.nen, voor het
juiste begrip der compositie. Indien er iu
het eerste, zeer uitgebreide deel, Allegro
moderato ma agitato, eenige onduidelijk
heid heerscht, dan zal dat zijn oorzaak ver
moedelijk hebben in het feit dat de com
ponist, in zijn z g. Durchführung'', zich
niet bepaalt tot de bewerking van motieven
uit de beide thema's, gelijk meestal het
«eval is, maar nieuw materiaal aanwendt.
Dit nu brengt den toehoorder allicht op
een dwaalweg. Men zoekt verwantschap
tusschen de bedoelde nieuwe motieven en
die uit de thema's en vin!t die niet. Dit
sticht verwarring en stelt te leur. wan
neer men het werk voor het eerst hoort.
Kent men echter den toeleg van den com
ponist en het is toch zijn goe l recht
meester te blijven over het door hem te
verwerken materiaal dan zal men niet
langer zoo vreenivl staan tegenover dit
Allegro. De beide andere deelen, een kort
Allegretto van chromatisch karakter en een
thema mtt vanatiën, £\}n gemakkelijker te
begrijpen. Het Allegretto, waarin eenigo
lyrische tonen o is tegeniliukeu, zal wel
hot meest gepakt hebben In het Finale
echter tra! het 0:1 bet .viste eontrapunctisuhe
m;;e terschap vau den componist het sterkst
op den voorgrond.
Keu Suite int alten Styl", op 'J.'i eveneens
voor piano eu viool, was ons nieuw. Het
l'rueluüum, niet et'n thema, dat door zijn
eigenaardiger! rhythiiitis, ons inderdaad
aanstonds thuis brengt im alten Styl' is
een ruai-sief kernacht g muziekstuk van
broeden toets. Het Jnrgo heeft eeu vloeiende
meiolie tot inhoud en als d.in de viool run
sardine zich in het middengedeelte doet
hooren, verkrijgt men een klank van groote
bekoorlijkheid.
In den slotsatz, een Fuga, is lieger weer
echt in zijn element. Daar kan hij weer
coutrapuncteeren naar hartelust en hij
doet dit zóó interessant, dat de kunst van
fuga's schrijven, die bijna verloren geraakt
8"heen,als het ware bij hem weer herleeft. Van
veel afvvisseliuj; i. een langzaam gedeelte
in het midden zijner Fuga, heel mooi van
toon, en geweldig is de climax aan het
slot van het stuk.
De Variationen und Fuga" op (S6 voor
twee piano's waren OIH door de voordracht
van ion heer en mevrouw Köntgen reeds
bekend. Het thema van Beethoven wordt
door lieger inderdaad erschöpfend" ge
varieerd. Natuurlijk zijn niet alle variatiën
even pakkend, maar veel afwisseling is er
in en de slot-fuga biedt weder een
hoogtejiniit aan van verbluft'-nd effect.
Behalve dezo drie instrumentale
cornpositiën zong mej. van Linden van den Heuvel!
een achttal liederen, die allen in zuchten
tint gehouden waren. Dit moet zóó de be
doeling van den componist geweest zijn;
want waar sterkere dynamische teek jus
voorgeschreven zijn, werden ze getemperd
haar boven te kiijgen. In de, s ing sleepte
/,ij zic'i voort, aan mijn arm handende, hulpe
loos als een krach'eloo :e oude vrouw. Door
een haif openstaande (ieur bereikten wij de
stille straat, waggelend aU waren wij be
schonken. O|) den hoek der straat wenkten
wij een voorbijkomend rijtuig, eu de bejaarde
koetsier keek niet stilzwijgende, minachting
toe, teriïijl wij trachtten, haar erin te belpen.
«i.'durt'iide den korten r t voelde, ik haar
twe-maad tegen mijn eenouder aan valh-n
alsof zij half in zwijm viel. Tegcno/er ons
?at de puige man in zijn sportpak. zoo stom
ais een viseh, en, tot dj) tiet oogeublik dat
hij met den huissleutel in de hand uit tiet
rijruig sprong, zoo roerloos als ik niet voor
mogelijk had eehon len.
Bij de deur vau den salon liet zij mijn arm
los en sring voor ons uit de kamer binnen, zich
vasthoudende aan stoelen en tafel s. 7Aj zette
haar hoed af, en toen, alsof die kleine
inspuining haar geheel had iiitge.jmt, liet zij zich,
terwijl haar avondmantel nog om haar
schouders Jiing, neervallen i u een gruoien
laüeu arm<toel en verborg haar gelaat in
een kn^M^n. l'e brave broeder kwam /.wijdend
aandragen met een ^rlas water. Zij maakte
(?"11 af'vveretide bev.v^inx met de dan). J l ij
iKostk h-t zelf .eeg. en trok zich toen te-u,'
in een boek van de kamer, eri_'e:is achter
di-n vieii.'el, g -hM>|' i:<. A les was doo-l-lil in
? kamer, tvaar ik >.'vni), den anarchist,
ior net eer-t had giv.ien, gelioei l en
bei.nenl d mr de volmaakle o ver_r- -ei i'd ??
a'- n lid; nk k i n ri-n en gebaren, ihe in
phia's !nnem'-:t
itig u'e.'o.'l Ik vermoed, dat
en be/.i-: war en me; d"
?_'? n. Haar schouders se
idell SU! -;kej). N j el.-i ,111'
tot piano en pianissimo. Dit was jammer,
i u de eerste jilaats omdat daardoor de zoo
gewenschte afwisseling ontbrak en acht
liederen, allen met halve stem gezongen,
wel wat veel is en in de tweede plaats
omdat de schoone stem van mej. v. Linden
v. d. Houvell er zich beter toe l^ent Hink
uit te zingen, dan steeds in een fluisterend
piano te suizelen. Overigens zij gaarne
geconstateerd, dat zij hare beste krachten
er aan wij! ie en dat er onder do liederen
ware juweeltjes zijn; b.v. Matenrmcht,
Waldemsamkeit, \Venn die Linde bliilit,
\Viegenlied" enz.
Xal het voor iedereen interessant geweest
zijn den componist in persoon zijn werken
te hooren voordragen, de wijze waarop hij
dit gedaan heeft, moet, dunkt me in hoog
mate verrast hebben.
Men kan zich geen pianospel voorstellen,
subtieler van klanken Huweeli^er van aan
slag. Keger i-i geen virtuoos, maar zijn
spel is buitengewoon bezielend en zijn
voorliefde voor zachte tinten, die in de
hegeleiding zijner liederen het meest uit
kwam, deed het publiek den geheelen
avon l komen onder den invloed zijner
gevoelige natuur. Daarnatet echter weet
hij ook forsche klanken aan het klavier te
ontlokken; zoo o. a. bij de geweldige
ci'ettreii'li zijner fuga's; maar nooit wordt
de klaviertoon onschoon.
il»j'iff'rouw Henriette Rol! zijn wij zeer
veel dank verschuldigd. Zij toch heeft ons
niet alleen met ligger persoonlijk in kennis
gebracht, maar zij heeft met groote
zelfverloojheniug het hooflaandeel vau den
avond aan haren gast afgestaan en zich
ermede vergenoeg! slechts in het laatste
nummer van het programma de andere
pianopartij op zich te ne nen. In waarheid
mag men van haar getuigen, dat zij lieger
een voortreffelijke, partnerin was.
Onze voormalige stadgenoot Bram
Kl!ering vervulde in de sonate en suite de
vioolpartij met al de charme van toon en
adel van streek, die ons van vroeger nog zoo
zeer in 't geheugen liggen. Voor een groot
deel is het ook aan hem te .'anken, dat de
beide werken zoo'n grooten indruk maakten,
want in teederheid van uitdrukking streefde
hij den componist-pianist op zijde.
Of ik li'jger thans reeds houd voor een
dergenen, die !e reeks onzer groote meesters
voortzetten;1 Naar mijn nneuing ontbreekt
hem nog n factor en dat is de gave om heer
lijk bloeiende thema's te vinden: thema's, die
den toehoorder het hart sneller doon kloppen,
of die hem ademloos doen luisteren naar wat
het genie door de muziek is ingegeven.
Wanneer men kunst met kunnen in verband
brengt, dan voorzeker, dan is Keger een
der eersten, maar indien men meer nog
waarde h^cht aan rijkdom van meloüs.jhe
vinding, dan is R 'ger nog niet. in ón adem
te noemen met h v. IVahm's (i cl ijk ik
in mijn vorig artikel reeds zeide, Heger's
orchest-Serenado komt mij ook ten opzichte
van vinding voor het schoonst te zijn van
al wat wij van hem kennen. Moge lieger
zelf den rueloüschen factor niet te laag
aanslaan en moge zijn uitgebreid kunnen
en zijn groote vaardigheid hem niet ver
leiden tot schrijven, indien de werkelijke
inspiratie ontbreekt.
Tegenwoordig vraagt men bij een opera
het allereerst naar den tekst. Deugt deze
niet, dan zal de opera het op den duur
niet kunnen houden. In vroegere jaren was
dit anders. Men kent de uitdrukking tout
ce (j'.ii est trop béte, pour ótre dit, etc."
Deze week kon men echter besi.eu.ren,
dat onze nieuwere zienswijze ten opzicute
van opera-teksten ook onwillekeurig op
oudere dramatische werkea toegepast wordt.
Het libretto van Mozart's Cusi fan tutte''
is in i woord oen onding. Da l'onte, die
als bewerker vau ,1/3 no^ze di Figaro'' en
Don (iiovanni" goed werk geleverd heefr.
is niet bij machte geweest een zelf>tandig
dragelijk werk te scheppen. K n du vloek
van dit kwaad .heeft Mozart's opera op zijn
gaiischen levensweg vergezeld; want nooit
zoo laaghartig, zoo te landelijk, zoo wreed
'e zijn bedrogen do >r een man, aan witn uien
zijn geheele vertrouwen heelt geschonken."
/ij bcdnonj; een putheti.schen snik. ,,Als ik
ooit van ieis zeker tien geweest, dan was het
wel v iu Se.'rin's edele bedoelingen.
Toen begon zij zachtjes te schreier), wat
heel g->ed v «>r haar was. En toen, door eeu
stioom van tranen heen, zeide zij half spij'ia :
,,\Vat zeide hij ook weer tot mij'.' '"it
oveituiaing! -- Dat was erger dan al het ove
rige U'at kan hij daarmee geineend hebben '."'
,,l>at, mijn lieve jonge dame, i«, m eer dan ik of
iemand an Iers n kan uitleggen,''antwoordde ik.
De heer il. knipte een l-ruimeltje weg van
zijn jas.
,,Kn dat was volkomen waar, voor zoover
het haar betrof, l loewel Ilorne, bijvoorbeeld,
het volKOinen bzreep, en ik ook, vooral
nadat wij samen naar Se «rin's kamers waren
geweest, in een tiies'erige achter.-traat vau
i ten door en door fatsoenlijke bnurt. iforne
was daar bekend a's eeu vriend vauSevrin,
; en wij werden zonder eenige moeilijkheden
i binnen gelaten. Het eenige wat net slordige
lieiistmei-i;e. lat ons had open ge laan, r.eide,
wa* : ..Dat nijuheer S'vnn dien nacht niet
l thuis was gt-vveest." \Vij (o'everden een paar
slo'en en vondjn enkele voor on> he'iin^rijke
iniiehtir'_'en. liet ni«"St inieiessanle \\aszijn
. da^itoek . want die man, d.e /.icii be, i^.'hiel l
niet xulK era^tiii. b'vens^evaat lijk werk. had
de zwakheid, aaatt ekeniiii te h'üiih'n/.oo vel
van z;jn d ah n ai> van z'jn i'daehten. Die
iajen daar vuot ('lis b o.»;. Maar de
leii ii''ko,nn;-.'re,t /;ieh daar l.iel om Xij
'hekii:niu-f(MI ^u::i ii(jr^<'n-; o:n
' in_r.' .!a l )e \ a_'e, in:'.ar vur i^e
mei.scliiievei.d ie;d. uie hem in /.ijii eerste
iad gebraei t. d- h e; d -r ni'ers'.e
revo'uti.'Uiiairen Ie oinac! en. w<i> g-t''iudii.'d
in u'en o:üuitkeer van ^e\m-]eii^.
eens \a'i bekeer-ie ai h(-;-!en
\\.j.:irïP,e -'era ndijt eh d i k u ij s
d.se-i't-r- Alaar on dank-* :.'!M'S
'l'i. dr- /.]"! heizelldc. Na den datum .?anzi.ui
.e,-;nismakin^ met hel j- n; e mei -.e' bc vat Ie ',ijn
l,).u'i"iek. naa-l verliefde rhaj.-*. 'di' e:i \aitde
a letlei bi/.arr-1, in \iiene l o
\V'Ki;d,;._:en uit ^edi akte wei,-ehen , ic.rhaar
i a'ki ei i i.^r. M e had ti aar \ o; :ji aak' eem<-. l ie-pel
op^eva! i'.1- ^;i!iii'-ni" t t n-!. Maar (int ai i e- S ui
u i, iet i n'r r e-"eer ei i 1-hi wal hei o ver i je 'netiefl,
iiii--ei,;e!i herinnert m- u ii"g wel -- het i"
andi-is al jaren S-'eied -n de op-c'ni idiiiu
in ,{,? d rjbladen over bet j.ehe'in van
ue ^treet": bet vinden van liet i.jk
van en man in den keider \an een
le-t:hut gee/ieelijk onderzoek:
heeft het zich een vaste plaats op het
repertoire kunnen veroveren. Toch mopt
men weer opnieuw Mozart's genialiteit
bewonderen; want de gewoonste dingen
wist hij door zijn muziek te idealiseeren.
De flauwste onzin wordt, door de aanraking
met zijij muze, nog tot een geestige episode
geadeld. Ook moet men erkennen, dat Mozart
in zijn (Josi fan tutte" ensemble-nummers
heeft gecomponeerd, die hun weerga zoeken
ten opzichte van vocale schoonheid en
mefste'schap in de Satzkunst, zooals de
Duitschers zoudon zeirgen. Al de terzetten,
((iiartetten on sextetten, ze kl nken allen
mooi, ze zijn voortreffelijk voor de stemmf n
gezet en meestal ook fijn geïnstrumenteerd.
Zeer schoon is de inleiding
voordetuinsceiie in de tweede acte, onmiddellijk vooraf
gaande aan het duet Folge sani't." Bijzonder
pittig eu humoristisch is het lach-trio in
de eerste acte en prachtig zijn de linales.
Met een der hoofdsolisten was de directie
der Opera-Vereeniging, want zij was het
die de opvoering gearrangeerd had, niet
gelukkig. Mevr. Herzog had afgezegd en.
in haar plaats trad op als Fiordiligi, mej.
Uoering uit Diisseldorf. Ik wil niet al te
scherp met haar richten, toch mag ik niet
verzwijgen dat haar vibreerende stem niet
getuigde van een goede school. Echter in de
ensembles was zij vrij goed op haar plaats.
M"j. Irma Koboth zong de andere sopraan
partij Haar orgaan is vaster, maar £ou ik toch
gaarne expressiever gewenscht hebben. Het
kamernieisje Despina werd door Hedwig
Schacko voortreffelijk gezongen en gespeeld.
Wel is haar stem klein, maar zij weet er
goed mede om te gaan en haar spel doet
al de tekortkomingen van hair orgaan
vergeten.De heer Buff Giessen, tenor,sprin^t
allerzonderlingt om met zijn stem. Nu e.'ns
zingt hij keelachtig, dan weder komen er
een paar zeer goede tonen te voorschijn,
een andermaal vibreert hij erg huilerig.
Het schijnt met de scholing van zijn stem
raar gegaan te zijn. Guiflielmo Brinkmann
heeft een prachtige bariton en was ook in
zijn spel een waar edelman. Dat was ook
Alfonso?v. Bongardt; echter zijn wijze van
zingen was een weinig droog en niet altijd
rein.
Ondanks dat niet alle solisten dus van
den eersten rang waren, was toch de klank
van het geheel in de ensemblestukken zeer
bevredigend. Het liep vlot en het klonk
goej. Men kon a-in alles bemerken dat men
met beschaafde zangers te doen had. Dien
indruk verkreeg men ook van de dames
en heeren leden der Koninklijke
Oratoriumvereeniging, die uitmuntend do koren ver
tolkten.
Het orchest uit Utrecht ha! menig
vo)rtrefl'-ilijk moment aan te wijzen: o a. de
bovenvermelde orchestinleiding ; zijn direc
teur Wouter Hutschenruyter beueleidde de
secco-recitatieveit op het klavier, natuurlijk
uit>tekend.
De heer Tierie leüle het geheel hoogst
artistiek. Aan hem mag men het zeker
toeschrijven dat het geheel als uitvoering
zo iveel succes had.
Ten slotte nog even vermeld dat do heer
Coini veel werk heeft gemaakt van de
decors en tooneelschikking, en dat de
Verwandlungeti", met uitzondering van de
laatste die wat lang op zich liet wachten,
tamelijk vlot van stapel liepen. Hoewel
nu Cosi fan futte" bleek niet op n lijn
te kunnen staan met don Jt/aa, Fiyaro,
1-ïntfiihnnig en Zd/iber/Kfe, zoo mag men
de Operavereeni»ing toch dankbaar zijn
voor de kennismaking. Men heeft zich ten
minste nu hier eeu oorleel kunnen vormen
van het werk.
/eVer zou ik gaarne hier eenigi woorden
gewijd hebben aan den Beethoven avond
van Frederic Lamond. Aangezien die echter
op den zelfden avond plaats vond als boven
bedoelde operavoorstelling, kon ik zeer tot
mijn leedwezen er niet bij tegenwoordig zijn.
A N T. AvKHKA.MP.
eenine arrestaties ; tallooze veronderstellingen
en daarna stilte het gewone einde voor
vele onbekende martelaars en profeten. De
zaak is, dat de man niet door en door
optimist w a-*. Iemand moet een overtuigde,,
onverzettelijke, on meedongen de optimist
zijn, een optimist doordik-en en-dun-hoen,
zoodls Home bijvoirbeeld om een
anarchist van de. ware s >ort te kunnen zijn."
Hij stond op van de tafel. Ken kellner
kwam aansnellen niet zijn overjas, een tweede
met zijn hoed.
Ku iioe liep het af met de jonge dame?"
vroeg ik af.
Dat kan ik u toevallig vertellen." zeide
hij, zijn jas zorgvuldig dichlknoopend.
Ik moet u bekennen, dat ik zoo onaardig
beu geweest, haar Sevrin's dagboek te /.enden.
Kerst trok zij zich terug uit de wereld;
daarna ging zij naar Rome; en toen ging zij
in eeu klooster. Waar heea zij daarna zal
gaan, kan i< n niet zeegen. Kn wat doet bet
er ook toe? Po^ee! I'oses ! Xiels dan jjoses
van haar s'and.''
Hij zeite niet de groots'e zorgvuldigheid,
zij' u glanzenden hoed op en een vluchtige»
j blik door de zaal werpend dif gevu'd was
niet goedgekluede nnusehen, die in alle
oiii-cbuid zaten re dinceren, mompelde hij
tu^scheu zijn tanden :
Ivt niets and-rs ! Ka daarom is hun soort
j gedoem i, o. u te komen"
* *
*
Na dien avond heb ik d-'n heer X niet
meer 'j'v,ien. Ik n im de ^e .voonte aan. t rgens
? anders te gaan eten. Mij mijn eer-t \ o'g-i; de
beaieii aan I'iuijs vond ik mijn vriend n
en a. on_'cduli!, om te vernemen welken indi nk
; dit zei l ,ame exemplaar uit zijn verzameling
op mij had gemaakt.
Ik vertehle hem het p-heile, verhaal, en
! ij lui-'.er.ie ernaa-, s'ralead '. an tro'-.
..i-i liet nu niet de moeite waard, X. te
ennen';' zeide hij in lo ^rootsle
verruk.. .
.\\ekKen-, ahso nu ver-( hrikkelijk' .
Xiju geestdrift hinderde mij. Ik vertehle
le-m eeniL{s/ins kortaf, dat ik het ( yni>me
van dien man eenvoudig af-<chu\ve!ijk vond.
..' > j i, zeker, -?a f'-e huwelijk !" stennle
mijn vriend vuhnoreii f toe.. ,.Kn dan rnoct
je welen", voe;_' l- hij er o|> vertrou .velijkert
t'". u bij. dat hij van tijd tot t ij l erg vau
(?en ','' a;>j e h-md; .
'>e bedoeling vau d e laatste wo irden was
mij 'c eenenma'e onduidelijk. Ik heb nooit
kunnen niitdekkeii, wat ter werel i er V'jor
grajijix» steekt in 'leze heele geschil denis.