Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1586
York en van eenige trust-maatscbappyen
geleend, die hij, wegens de buitengewone
daling van den koper-prijs, onmogelijk kon
teruggeven, toen de geldschieters ze
opeischteo.
Wanneer men nagaat, dat in Maart 11.
Standaard-Koper te Londen 109.10 pd. st.,
einde Augustus U. 80.10 pd. s*, en einde
October 59.5 pd. st. was genoteerd en dat in
Amerika vele honderdduizenden tonnen koper
waren opgehoopt in de verwachting van
ryzing, terwijl een gedeelte van den enormen
voorraad, ty'dens de hausse, dus in het begin
van dit jaar, was beleend, dan is het begrij
pelijk dat bij een waarde-vermindering van
bijna de helft, geldgevers en geldnemers
beiden in moeielijkheden geraakten.
Al is de koper-crisis dan ook niet de oor
zaak van den tegenwoordigen ongunstigen
toestand, zeker is het een der oorzaken, die
tot de malaise hebben medegewerkt.
Voor 't oogenblik is de koper-koning
Heinze onttroond, maar dergelijke lotswisse
lingen behooren in Amerika niet tot de
zeldzaamheden en als na verloop van tij(,
de energieke speculant zich weder er boven
op heeft gewerkt, zal zyn mislukte
koperepeculatie wellicht worden gekenschetst als
een teleurstelling, die heoa tot nieuwe en
verdubbelde werkzaamheid heeft geprikkeld
en de verdienste van zijn mogelijk later
eucces te grooter doen schijnen.
15 Nov. '07.
V. D. S.
MiniimiiiiiiininiNiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiimiiiiimiiiiiiiiiMfiiiiii
Brieven van Oom Jodocus.
Aan den Wel Edelen Heere Hoofd
redacteur van De Amsterdammer,
Weekblad voor Nederland.
I.
Waarde Neef!
;Het heeft ante Hartha en mij machtig
veel plezier gedaan, dat 'ze je uit dat
zondige Parijs gehaald hebben! Onze
INGEZONDEN.
Geestelijke arbeid blijft altijd het eigendom
van zyn auctor intellectualis, zelfs al laat hij dien
door anderen mede te zijnen ba'e
exploiteeren. Voorzeker echter is een product das
geestes onaantastbaar, als de werker met het
hoofd niet alleen zij a kostbaren tijd, maar
ook ze'fs zijn geld aan zijn pennevrucht tea
offer heeft gebracht. Daarom zij het mij hier
vergund te protesteeren een grievende, hoe
wel tegelijkertijd zeer vleiende handelwijze
van de heeren K. ten Brug*encate?L van der
Wal, en ook hier ontbreekt de derde in
den bond niet den uitgever ?an gaaoemde
heeren, Wolters te Groningen.
In 1894 verscheen het woordenboek voor
het Engelsen van K. ten Bruggencate, een
kleine gebeurtenis op het gebied der
Anglistiek. Als belofte voor de toekomst werd het
uitbundig geprezen door de gezaghebbende
beoordeelaars in Mederland rari nantes in
gurg-ite vasto der Middelbaarheid En ook in
Indiëdoor mijne \\enigkeit. of liever quantii
nêgligeabl', zocals straks blijken zal. Als be
lofte voor de toekomst ken men het boek
wel prijzen, ondanks zijn vele akelige en
akelig vele fouten en tekortkomingen zoowel
ten op -lente van bet Hollandsch als van het
Engelsch, waarvan het letterlijk wemelde,
vooral het 2e deel, dat nu nog altijd een
schande i3 voor onze Neuphilolojie en een
voortdurend en ernstig gevaar voor den
argelooien student. Dit bleef zo% ook in een
paar volgende uitgaven in 1904 liet ik op
mijn kosten een bundtltje Addenda en
CorriHan," zei Tante, want zoo heet je bij
ons altijd nog, onze Han, is een goeie
jongen, maar er zi-; te veel krul in zijn
haar, het is goed, dat hij weer wat in
onze buurt komt." Xu heb ik wel uitje
brief gelezen, dat je ook hier niet veel
goeds zult uithalen en je blijft hinden
aan de krantenschrijverij, dit je z^lfs hut
toch altijd deftige Handelsblad vaarwel
gezegd hebt, om dien de Koo op te yolgen
aan de Groene, iniar ik had fiducie in jo.
Vertrouwen, dat jo de goede naam van
de familie als een blazoen op je voorhoofd
zou voeren, en dat jij misschien met je
goede hart en je verstand zoudt kunnen
medewerken in de goede richting. Maar
wij zijn diep beiroefd, gegriefd mig ik
wel zeggen. Je begint met dien giftigen
de Koo, die zooveel onaangename dingen
gezegd en geschreven heeft, die bovendien
een weggetonpen dominee was, een veer
op zijn hoed te zetfen. Je wilt dus in
zijn zog blijven varen. Ontken het maar
niet, de bewijzen zijn er. X et alleen, dat
je de naam van je vader nu elke week
door het land stuurt als een vlag1 op een
modderschuit, het is een modderschuit.
Je maakt het erger dan het wai. Kijk
maar eens naar die twee platen, die
nu door jouw toedoen op' onze
theetafel zijn terechtgekomen. Is dat nu
het resultaat van je zorgvuldige opvoe
ding, van je harde dat moet ik je
genda van 250 pagina's verschijnen met dit
gevolg dat ik ran de fi ma Wolters nog voor
het geheel «fgedrukt was een uitnoodiging
kreeg cm een nieuw woordenboek voor het i
Engelse'i in elkaar te zetten, terwijl de heer l
Ten Bruggencate zelf zijn uitgever in over
weging gaf mij de herziening van deel II op
te dragen. Door bijzondere omstandigheden
kwam ik er toe alle onderhandelingen met
genoemde firma af te breken, waarop ik be
sloot mijn werk voort te zetten en te gelegener
tijd een uitgever in Nederland te zoeken.
Inmiddels is nu de vierde uitgave van het
?woordenboek ons komen verrassen, vermeer
deid niet allén maar ook enorm verbeterd,
zoo^at men het naast den eert-ten druk haast
niet herkeut. Edoch, hierbij vertoont zich
een geval, waarop ik de aandacht vestuen
moet. Xaar de llollan 'sche gewoonte. Dat
men elkaar de waarheid zelfs nie-t t.e duift
fluisteren beha ve als het een b'iiten'atder
geldt ? is voor den heer Van der Wal het
werk van zijn vriend een heilighuisje
waa-aan niet geraaV.t mag wordt'n. Een schandelijk
woord als verbeteren" kent hij rret, maar
hè'l diploma'iei heet het, dat zijn arbeid
zich he< ft bepaald tot het veriileeren" der
be'.eekenissen ! Zu!k een fijngevoeligheid zou j
allen lof verdienen, zoo de corrector zich
e?en kiesch je?eni mij ga Iragen hal. Want
waar de heer Van der Wal niet geschroomd
heeft verreweg het voornaamste deel mijner
emendaties te.... we zullen maar zeggen
annexeeren", l ad n van het genoemde
drietal minstens zoo eerlijk: of althans zoo
royaal moeten zijn mijn bijdrage als bron
te vermelden, temeer daar ik den heer Ten
Bruggencate al eens gewezen heb op een
soi rtgelijk geval van ... toeëig^ning en de
amices voor hun ongepubliceerde hulp met
aandoenlijke dankbetuigingen zijn bedeeld,
waar nog bij komt dat de Inspecteur van het
M. O. in Juli 1904 van meening was dat de
bewerker van deel I vergunning zou moeten
hebben om van de Addend'i gebruik te maken.
De brief waarin dit voorkomt is in mijn bezit.
Het boek zooals het daar nu ligt is goed,
maar niet geheel en al de vrucht van eerlijke
wetenschap, noch getuigt het van de weten
schappelijke eerlijkheid van zijn makers en
daarom protesteer ik tegeri dergelijk plagiaat
waarmee ik mogelijk ook in deel II vereerd
zal worden.
Mr. Cornelis, Dr. F. P. H. Pnn'K v WEI.Y,
26 Sept. 11)07. Leerair i>;>l H. II. S. met
5 j. c. te Bataria.
Post bureaucratie.
M. de R.
Kaar aanleiding van het artikel Bureau
cratie" van Ambtenaar" voork >mend inde
Amnterdammrr van de vorige week, ben ik
zoo vrij U het volgende uit Het Volk over
genomen stukje te zendeii:
Zooals men weet zijn vanaf l Xovember
op de postkantoren voor inleggers op de
Rijkspostspaarbank1 staatsschuMboekjes te
verkrijgen. Hiervoor zijn aan de ambtenaren
eenige vellen druks voorechriiten cers'rekt,
waaruit het volgende een greep is. Men wordt
verzoekt zijn hoofd vast te houden :
B. 1. Hierachter is afgedrukt:
nageven studie; heb je dat soms
aan het Handelsblad geleerd ? Kar die
over je gesteld zijn, respecteer hot gezag,
houd zijn dragers hoog. Er moeten hutten
zijn, ma-u- ook p-ileizen. Wij hebban niet
slechts de niMien, wij hebban ook de rijken
altijd bij ons, en de vorsten en koningen
om manht te hebban en bevind te voeren
over all-an. K c zijn st inden. Ei het past
niet aan ons te oirdioloa, noch ons te
plaatsen op dan richtarsta il over onza
maarderdn. H) val i n jen, c Islon, e;i mili
tairen af te baalden als zwijnen, gehelmde
zwijnen !
Of ik dat proces van Hinden dan niet
gelezen heb? Zakar, op mijn kimar, nnt
da deur op slot; en op de sociëteit heeft
het ons manig kostelijk uurtje baz)r^d,
er komt zoo noa; eens wat los, ook van
hier uit da stii. Miar dit gi ja t)ah
niet aan de gro >to klok hangen, diar
maak je toc'i gea'i prenten van, die het
groote publiek, den kloinen btirsrer en
den werkman een averechtsch beeld geven
van do kringen, die da hunne niet zijn.
ledere kring, iedere stand heeft zijn
eigenwetten, zijn eigen moraal. Wat m itigt gij
u een oordeal ainaver diedir hovelingen?
Is er bij voorbeell niet evenveel goeds
van ts zeggen, dat zij da ir gruwon van
het huwelijk, zooiat die stanl zich zei t'
vernietigt m inkeert u niet do
wijsgeerige onderlegdhoid, neef? kan er
niet een goede gedachte aan ten grond
slag liggen, wanneer de hooge militairen
nauwe aanraking, verbroedering zooken
met da troep? [k weet het evenmin, ik
veronderstel slechts, om je aan te toonen,
dat je je vergissen kunt door de reguls
vai je eigen mor val toa te passan op
andere standen. -M-iir dit is nog niets l)ij
do minier, waarop da tweede plaat een
gezalfda des Heeren voorstelde. Wat
moet nu da mindere man denken en,
bovendien, hebt ge u wel duidelijk voor
gesteld tot welke gesprekken die plaat
in een fatsoenlijk gezin des
ZitercUgsavonds aanleiding moet geven ? Noopt
men mij niet tot een moed willigen leugen
tegenover Annet, die ik verteld heb, dat
je een hulde bedoelde aan Laopold als
eere-president van de vereeniging voor
cnclfs en yoii.tte de laif,? Laid ons niet
in verzoeking! Laat LsopoIJ over aan
da bittertafel, hoeren onder elkaar, die
weten wat er te koop is, maar die dat
niet op straat brengen, die naar buiten
hot gezag hooghouden, en hem eeren
die als S.iul boven zijn volk uitstak van
de schouderen opwaarts. Wat ik van de
moraal zcida, geldt voor de koningen nog
sterker; hun moraal moet wel staan boven
de wet; reeds de oude Romeinen maakten
verschil tusschen de ossen en Jupiter.
Wie heeft Jupiter kwalijk genomen, dat
hij da Gr)d van de Gratiën was: zouden
de wet van den 8en Decfmber
blad no. 319), houdende wijziging en aanvul
ling van de wet van den 25s'en Mei 1880
(Staatsblad nn. Si-) tot insttlHrg efner
Rijkspostspaarbank, gelijk die is gewijzigd en
aacgevu'd bij de wet van 20 Juli 189.5 (Staats
blad no. 13ó), en de algemeene maatregel
van bestuur tot uitvoering van die wet, vast
gesteld bij Koninkl. Besluit van 9 September
1907 (Staatsblad no. 248) tot aanvulling en
wij'.iging van het laatstelijk bij Kon. Besluit
van 27 Oct. 1905 (Stvattblad no. 293) gewij
zigde Kon. Be,-l. van 10 Jan. 1881 (Staats
blad n-i. -2) strekkende tot uitvoertrg van de
wet van 25 Mei 1880 (Staatsblad ; o 8S) tot
instelling eener Rijkspostspaarbank, laatstelijk
gewijzigd an aangevuld bij de w-t van 8
December 1906 (Staatsblad no. 319)
Een eind verder krijgen de amb'ecaren
het volgende te verwerken :
De nieuwe formulieren, welke foor de
uitvoering in gebru k worden gesteld, zijn
de volgende: Voor de aanvrage en het bewijs
van overneming, V edoeld bij artikel 19 quater,
Ie en f e lid, van den al^emeenf-n maatregel
van bestuur respectievelijk de ino lellen no=>.
CDXXVII en CDXXVIII; voor de aanvrage,
het bewijs ?an ovfrneming en het
ontvargbewijs bedoeld in art. 19 ijnirquips, IP 2efn
3e lid, de modellen nos. Cl'XXX, CDXXVIII
en CDXXiV; voor de aanvrage en t:et bewijs
van o?erneming, bedoeld bij art. 19 secties,
Ie en 2e lid, de modellen nos. Cl'XXlX en
CDXXVIII enz. er/.M Wat zegt de geest
driftige Ambtenaar' daarvan ?
Met dank voor de plaatsing.
Achtend X. ?
MIIIIIIIlmjIllllimlIllltllllmlHIIIIMIlmillllimllmilHlllllllllmilllllllll
wij dan Leopold en wie verder bij de
gratie mls be^tnan, verwijten, dat zij
Jupiter volgen? Ei dan: Leopold is een
mensen, van hooger orde,maar een mensch.
En hal hij tot nu toe plezier van zijn
kinderen, zooals jij en ik en andere
gewone burgermenschen ? Zullen wij dan
de eersten zijn om hem de kinderen van
zijn plezier te misgunnen ?
Zo denk::ik er over. En d.t bouwt
meer op, dan'zulke Franschachtige schan
daal prenten?'Daar waarschuw ik je voor.
Je bent nog jong, ook als redacteur.
Luister wat meer naar menfchun van
mijn soort, met wat gezond verstand en
juicte begrippen van fatsoen en van
verhoudingen in de maatschappij. Dan
zal het je goed gaan. Ean ander kan je
dat niet zeggen, maar ik, ak na verwant.
die van je wieg af naast je gestaan heb,
heb het recht en den Plicht. De Plicht,
dion ik niet verzuim, om niemand. En
zelfs op dit glibberige pad zal ik naast
je staan, neef, orn je te schragen en
als hot moet vast te grijpen als je in
den afgrond dreigt te storten.
Tante Martha zegt wel: Begeef je er
niet in, wees wijzer", maar ik voel dat
ik niet anders mag. I [et is om je best
wil ; begrijp het zoo Eeef en w est gegroet
van ons allen en van je gegriefden, maar
niettemin liefhebbenden
OOM Jonorrs.
n!
a
ST. I1ICOLAAS.
Een ECHTE
GRANOPHONE
met dubbel bespeelbare GRAttOPHONEPLATEN
(merk: Schrijvende Engel")
is het meest geschikte St. Nicolaas Cadeau.
De ECHTE GRAjnOPHONE ontwikkelt bij kinderen de
liefde tot Zang en Muziek.
THE AMERICAN IMPORT COMPANY
Hoofdvertegenwoordigers voor NEDERLAND en KOLONIËN
22& ?Amsterdamsche Veerkade DEN HAAG.
Catalogus en prijscourant gratis en franco benevens het adres
onzer dichtst bijzijnden agent.
Verkrijgbaar te Amsterdam-:
Agency GRMttOPHONE & TYPEWRITER Ltd.
12 Reguliersbreestraat.
Telefoon 5614.
ra
GUSTÜJMHNSSEN.
PETfii'"ÏOOB.
De Geschiedenis van ecu veldtocht.
Geauth. Vertaling van Dr. C. D. SAX
MJs ? 1.50; in pracktbaiul ? 1.90.
LovensvorzokeringMaatscliappij
Maatschappelijk Kapitaal:
K K N M IL, 1,10 EX GULDEN (rolteekend).
Sluit Levensverzekeringen en Lijfrenten op bijzonder
gunisii'fK v^rzfltcriiigsroorwaardeH en tegen zeer
'
Gaauth. Verta'ing van Dr. C. D. SAX.
IVijs ? O »:!;
iii stenijkclbiiiitl ? l.t±5.
Uitgave yan:
H O L K E M A tt W A R E N D O E F,
Amstoidain.
XNX%X%/%rf'%.^*'rfwVXN^>.^NXV^* XX^X1v.X1\X"VX*X>.tf
. L. ELZ1NGA, \
<
/ Utrechtschestraat 62
jt TeU'phüon <>021.
Cammelinstraat 63?64,
Teh'i hoon :!7SO,
Bij P. S. VAN KAMPF.X &Zs,
Amsterdam, is ve.schenen:
Kinderwereld.
Versjes van A. SLTOUIUS.
Prentjes van KIE CKAMER.
Frijs f 0.9O.
De eenvoui van <iie prentJBs
en de verzorgde teektnint! dtr
vriendelijke landsel,a|'jes. tnin'jes
en kamers, htt fa'soerilijk papifr
en de goede druk, allei- werkt
uu ooi het boekje smakelijk te
maien.
COKXEI.IS VKTII
in De Amste d'immer, o !0 '07.
EEN KUNSTWERK VOOR
'BOEKENLIEFHEBBERS.
i I'ETEU l'V.N dooi- I. M. B l K KIF.
Versierd met 50 c li r o m o's van
ARTHUU RAClvIIAM.
Het verhaal van J. M. B.\i:i:n: is
een zeer getsiige vertelling van echt
Knselfchen humor, vol hee-lijk-leiik,
na'nnriijk kinderoveil" g. liet lijkt ons
verdienstelijk veitaal''.
\Vij lazrn de veTtel ing reet genoegen,
schoon wel de prachtige platen dikwijls
on'.e belangstelling weer naar zioh
i trokken. . . Eu van die plattn iil en wij
1 zeker voor'aü.n n'ir zeer, zeer
dikwijlsgenieten, bladerend in den geet-tigen
tekst, lot het prentensch-ion
onwetrstaai.baar getrolke'1.
N. Rolt. Cuitm-Kt.
Van dit kostbare kwarto pracluwerk
j worden slechts i325 genummerde exem
plaren gedrukt.
De prijs is in linnen prachtband
/" 12.50 in geheel lederen band ?15.?.
Uitgave ^an
VAN HOLKEMA & WAREXDOKF,
A m s t c r d a m.
iion voniitc'.-s C
Wal ersto ven, Voe('z»kkeii, Vaclitei», Thee- /
warmers en Fanlaisie li lissen*. }
Ruime sorteering Tafelkleedeo, Axtijiaster, Tapis f
beige en Koehaar Karpetten.
Zeer goed geschikt \ oor
ST. mCOLAAS-CADEAUX.
WOLLKX DKKKXS en «E STIK T K DEKENS in alle V
MATEX en PRI.IZEX. V
I.GANTVOOET,
Broodfabriek, Deventer.
Ilrocd, Ifescfenif, lïiw itn: cel eiiZ,
voor Suikerzieken
Aanbevolen door H.H. Dokteren.
_ . .. T- -4 , rr ) Brood en rosclniit SO nCt.
Gclmlte en EnTitsloCen:} Ki?itmcd 50 ,)C't.
JICHT
Wereldberoemd
Kuur- en Badoord,
i Beroemds heete-, z'-ut- en
zwavelbronnen, 37.2°, 73.-Ï" C.
Hccrlij' e, bor-cIirijKe omstreken.
Seizoen gedurende het geheele jaar.
Onovertroilen uitwerking bij
Jicht, Rheumatiek, Ziekten van
het bloed, de zenuwen en der
ademhalingswerktuigeu.
Prospectus gi'atis.
DE DIRECTEUR.
1HEDIAM
J