Historisch Archief 1877-1940
10
DE AMSTERDAM-MER WEEKBLAD VOOR
DKR L A N D.:
Ne.
1636
ze zijn ieafrasr in de vaste tendens
TOOT Ssuthern en Uxtkm Pacific «hares, voor
soKUHïge indastriBele "waarden en die soorten,
«?Hoe in de mmwcfte relatie st*an tot de bfi
eerstgenoemde waarden betrokken belangen.
Gerechten om na «ems voor deze, dan weer
roor gene sowt stemmifig te maken, blevan
Mta«rlfk niet rat. »
SaminMi xon er over denken Unions op
«n -di-videmlbasie van 12 pCt. te brengen
TWjrwwfr ge«n ongevaarlijke finantieele poli
tiek ; koperwaardeia, zooals bv. de
AtoalgamftteriB, werden gef»Yoriseerd door de
voortdurende stijging der prijzen van het
roode snastaal in verband met groote
aankoopen op verwachting van meerdere
leveniigbeid in de koper-industrie na Tafts
verondervonden ook de Amer.
Smelting & Eefiniag aandeelen meer bijzondere
Ea Steel- waarden werden gesteund door
de goede verwachtingen, welke men van den
dnrdea kwarteatetaKt koesterde.
?.SU» verwachting eqfoter werd
eenigsa»s t-eieargesteM, -wa/ut wel toont deee staat
wederom een flinke vermeerdering aan ver
geleken bjj dien van het tweede kwartaal,
doch de cijfers bljjven nog verre ten achte
ren . fcjj die van 1906 en 1907, terwijl het
zelfde het geval is m«t de nog onuitgevöerde
orders.
Deze tSja n.l. Als volgt :
Netto o n t v a n g s t en.
1906 1907 1908
1ste kw. * 38,685,000 $39,122,000 $18,300,000
2de 40,125,000 45,503,000 20,265,000
3de 38,115,000 43,801,000 27,106,000
4de 41,750,000 32,554,000
On uitgevoerde orders.
1906" 1907 1908
Jstckw. $ 7,018,000 $ 8,043,000 $ 3.765,000
2de 6,810,000 7,603,000 3,313,000
SÜe , 7,936,090 6,425,000 3,422,000
4de. 8,490,000 4,625,000
Wat derhalve de netto-ontvangsten aan
gaat, blgven die van het 3e kw. 1908 nog
raim g 5 millioen beneden die van het
4e kwartaal 1£ 07 toen de crisis haar culmi
natie-punt bereikte en toonen de
onuitgevoerde orders nog een achterstand aan van
ruim $ l millioen.
Trouwens dece wijzen nauwelijks eenigen
vooruitgang aan bij die van het vorige kwar
taal trots beweringen van voortdurende ver
levendiging der industrie, welke reeds sedert
eenige maanden tot one overwaaien.
Die cijfers vallen dus niet mede en zulks
kon natuurlek niet onopgemerkt aan de
markt Voorbijgegaan.
, Toch bleven Steels ten slotte prijshoudend.
"Wij laten hierachter de koersen der voor
naamste soorten volgen.
22 Oct. 29 Oct.
Atchison Topeka ..... 91 J* 91 &
Denver Rio ....... 28% 28 J*
Erie ...... .... 31% 31&
Kansas City Southern ... 28 27%
Missonri Kansas ..... 31J4 30%
Bock Island ....... 20^ 19 &
Southern Pacific ..... W71A 106 X
-Union Pacific ...... 168 K 168 M
Amer. Car & Foundry ... 41 41%
Amalgamated ...... 78 7',»%
United Steel ....... 47 47
Southern Bails . ?*. . . . 22X 22X
Met uitzondering van de industrieele soor
ten en de Unions valt meerendeels eene
geringe reactie te constateeren. Meer uit den
toon vielen de Marine-waarden, die in
hetlaatste der week wederom zeer flauw gestemd
waren, tengevolge waarvan de commons
% %, de preferente aandeelen bijna l %
verloren.
Voorts had. gepaard gaande met vrij
beduidenden handel, eene scherpe reactie plaats in
Incomebonds Wabash Piüsburg Terminal,
die van 9 '/i op 6>i K vielen om daarna tot
7 Y! % te herstellen.
Bij het publiek, dat deze waarden inder
tijd op zoo aanzienlijk hoogere koersen
heeft opgenomen, bestaat een wel verklaar
bare ontstemming over het miserabel verloop
van dit fonds.
iinmiitmiiMii
Brieven van Oom Jodocus.
XXVIII.
Waarde Neef!
Ik schrijf je van avond in speciale op
dracht van tante Martha. En dat wel om
haar gerust te stellen en weer voor goed
terug te voeren tot die zachtmoedigheid,
welke haar in mijn oogen zoo bekoorlijk
maakt, maar die zij te kwader ure van
middag verloren had. Toen ik van mijn
dagelijksch domino zoo tegen het etensuur
huiswaarts keerde, vond ik haar namelijk
ten uiterste bedroefd en verontwaardigd.
Ik vreesde een oogenblik dat onze brave
Naatje, aangegrepen door den niets zelfs
geen zedige maagd van 50 jaren
ontzienden tijdgeest, de dienstbodenquestie in
al haar afgrijslijkheid in ons vredig huis
had gebracht. Maar gelukkig bleek er
iets anders zij het ook ergers ? te
zijn. Het waren de zeden des tijds, de
verbastering onzes volks, die het haar
hadden aangedaan, zooals ik je zal ver
tellen. Een mijner grootindustrieele vrien
den had mij een boek gezonden en dat
in zijn geliefd lijfblad, de Nicmce Courant,
gewikkeld en tante was in een verloren
oogenblikje die krant gaan lezen. Had
Of er echter aanleiding bestaat om hierover
meer gernoht te maken, dan bij verschillende
andere Amerikaaneche bonds, die tegen
woordig zich eveneens ver beneden de
introdfuctie-prijzen bewegen, betwijfelen wy.
In de locale markt traden Tabakswaarden
deze week met eene ietwat betere stemming
op den voorgrond, waardoor verschillende
soorten eenige percenten konden opkomen.
Vooral de gewone en pref. aandeelen Amster
dam Langkat, aand. Deli Cultuur, Medan
Tabak, Rotterdam Deli, Senembah en Serdang
Tabak profiteerden hiervan.
Ondanks de slechte uitkomst van oogst
1907 en de dientengevolge hoogst minieme
dividenden, welke zullen worden uitgekeerd,
schijnt het publiek Tabakswaarden op het
tegenwoordig niveau nog koopwaardig te
vinieo.
Daarbij speelt de herinnering aan de
toppryzen van anderhalf jaar geleden wel
eenigzins parten.
Het interim- dividend van de Deli Batavia,
15 pCt. spreekt anders boekdeelen en, liepen
eerst geruchten, dat de Deli-Maatschappij
20 pCt. dividend zou uitkeeren, nu spreekt
men reeds van slechts 5 pCt.
Petroleum-waarden hadden een stil verloop;
aandeelen Koninklijke verbeterden ca. 5 pCt.
Zuid Perlak %1A pCt., terwijl de overige
soorten zich nagenoeg op vorige koersen
bewogen.
Van Mijnwaarden verbeterden aand. Wel
gelegen ruim 13 pCt, Paleleh's iets zwakker.
Cultuurwaarden behielden eene vaste
"tendenz, wat blijkt uit de achterstaande
coteeringen op: 22 en 29 Oct.
Barge Moorman. .... 118>* 120^
Vorstenlanden 131 132
dito winstbew. f 48.50 50.25
Koloniale Bank 105 106 X
Nederl. Handel-Mü. . . 173 172%
Ned. Ind. Handelsbank . . 139 144M
Niettegenstaande de kapitaalsvergrooting
van de Koloniale Bank worden de aandeelen
dezer instelling met het oog op hare gun
stige vooruitzichten nog koopwaardiggeacht.
De koersverhooging in aand. Ned. Ind, Han
delsbank Btond in verband met geruchten,
dat hierop 12 pCt. dividsnd zal worden uit
gekeerd,
Staatswaarden leveren weinig stof tof be
spreking op.
De afwikkeling der Balkan-aflaire zal wel
een normaal verloop hebben; reeds is duide
lijk merkbaar, dat de mogendheden de be
trokken partijen te verstaan geven de zaak
zonder geweid van wapenen te beslechten.
Wel 'blijft het Servische volk, middellijk
bij de zaak betrokken, nog zeer onrustig,
doch de symphatiebetoogingen aan de
Eussische doema b.v. en het wederzydsche
pluimstrijken van de een en ondeelbare Servische
en Montenegrjjnsche naties zullen de heeren
die 't hebben te beslissen" wel onaandoen
lijk laten.
Het Groot Servische volk" maakt den
ietwat potsierlüken indruk van een mensch,
die zich in z'n woede te buiten gaat en dien
men dan ook niet au serieus neemt. Vallen
er alzoo geene koersvariaties van eenige
beteekenis te constateeren, de Portugeesche
fondsen maken hierop weer eene uitzonde
ring door verdere reactie.
De obligaties 1ste serie vielen n.l. van 60
op 58%%, die der 3de serie van 58 op 57%.
De berooide schatkist van dit, bovendien
aan inwendige verdeeldheid ten prooi zijnde
land, moet coüte «|ue coüte voorzien*worden.
Dit kan natuurlijk slechts geschieden onder
zeer bezwarende voorwaarden, wat wel blijkt
uit hetgeen onlangs werd medegedeeld n-1.
dat de Portugeescbe regeering Milreis 10
millioen o % binnenl. obligaties aan een
Fransch-Belgisch consortium heeft overge
dragen voor £ 700.000.?welke transactie
neerkwam op een koers van 37 % terwyl die
obligaties te Lissabon 42 % noteeren.
Voorts moet de regeering 72600 1ste Hyp.
obligaties der Kon. Port. Spoorweg Mij. bij
eene Fracsche bankinstelling hebbeu gede
poneerd als garantie voor frs. 25 millioen
schatkist- obligaties.
zij het maar gelaten, want nu viel haar
oog op een ingezonden stukje van een
Haagschen mijnheer X. over Scala. Be
halve een klacht over onafgezette
dameshoeden, waarin ik den man hartgrondig
gelijk geef, want vooral bij de tegen
woordige reuzen-formaten müót je wel
afzetterig gestemd worden, behalve die
klacht schreef do goede man dit trett'ende
stuk:
Bij deien bescheiden wenk aan de
zoo ijverige directie van Scala ten op
zichte van den aanvang der voorstelling
wensch ik nog een toe te voegen ten
opzichte van het eindt'. Volgens het ge
bruik worden tot slot der bioscoop
voorstelling zijnde het laatste nummer
van het programma steeds de por
tretten van H. M. de Koningin en van
Z. K. H. den Prins op het doek gebracht.
Nauwelijks ziet men die beelden ver
schijnen of het is alsof het publiek de
schrik om het lijf slaat en een
algemeeue opstand is het gevolg. Men weet
r.iet hoe gauw men de hoeden zal opzetten
en de jassen aantrekken i-iit lantste dik
wijle met den rug naar het tooneel ge
keerd], om zoo haastig mogelijk de zaal
te verlaten. Wanneer men hierover goed
nadenkt, dan geeft deze handeling den
schijn van weinig eerbied voor onze
geliefde Vorstelijke familie. En al ligt
dit in de verte niet in de bedoeling der
aanwezigen, nog minder in die der direc
tie, toch zou het wenschelijk zijn, indien
hierin verandering kwam en op andere,
meer gepaste wijze het einde der voor
stelling werd aangekondigd. Wil men
zoo nu en dan de beeltenissen van
Koningin en Prins op het doek brengen
niet altijd, want dan wordt het een
sleur uitstekend! Maar dan moet het
aan het begin der bioscoop-voorstelling
zijn of wel als tus?chen-nummer; moge
lijk geeft die aanschouwing dan van de
zijde van het publiek nog weieens aan
leiding tot een spontane uiting van
vaderlandsliefde. Echter geschiede het
nnnm.fr aan het einde; uit hetgeen dan
plaats heeft, zouden verkeerde gevolg
trekkingen te maken zijn."
Ik houd er van ook omdat ik het
voor Annets vorming zoo geschikt acht??
om aan het gesprek bij den middagdisch
een eenigszins verhevener karakter te
geven, door een of ander onderwerp van
Van lieverlede- geraken de hulpbronnen
tutgep-it; waarvoor zullen de houders van
Portugeesche fondsen dan komen te staan?
Bij Bank-aandeelen valt eene koersverlaging
van 14 % op te teekenen voor
aand.Kopenhaagsche Privatbank in verband met het
Alberti- schandaal
Ook bij deze instelling moet de ex-minister
groote beleeningen hebben afgesloten, welke
echter, volgens officieu-e mededeelingen, be
hoorlijk gedekt zyn.
In den loop der week heeft onze gemeente
hare 3>i pCt. leening & 2 millioen gulden
ter inschrijving gebracht tegen den koers van
97K pCt.
Ondanks dezen verhaltniszmi'nsig" duren
emissie-prü's, was het succes niet teleurstel
lend, daar circa % gedeelte werd genomen.
De Ned. Ind. Escompto Mij zal haar kapi
taal van 6 millioen gulden met ? 1,500.000
vergrooten en te dien einde op 16 Nov. a.g.
de inschrijving hierop open stellen tegen
den koers van 115 pCt.
Oude aandeelhouders hebben recht van
voorkeur in verhouding van 4 tot 1.
Geld is iets meer aangetrokken, waardoor
de prolongatie rente tot 3J4 pCt. oplrep.
30 Oct. v. u. M.
* *
*
Balkan tumult.
De jongste, lang niet de minste.
In het produceeren van koninkrijken be
looft onze eeuw heel wat minder vruchtbaar
te zijn, dan hare voorgangster is geweest.
Maar de 19e eeuw was dan ook in dit opzicht
buitengewoon productief, vooral gedurende
de eerste 15 jaren.
Uit dat tijdvak immers dagteekenen de
koninkrijken Italië, Beieren, Baksen,
Wurtemberg, Westfalen, Nederland en Hannover.
Later kwamen Griekenland en Belgiëen
veel later eerst Rnmeniëen Serviëaan de
beurt, terwijl intusschen Westfalen en Han
nover alweder van het koninklijk tooneel
waren verdwenen. Onze eeuw heeft thans
den eersteling daarop zien verschijnen, nog
wel niet otlioieel, maar zoo goed als zeker:
Bulgarije.
En die eersteling van onzen tijd belooft
flink te zullen opgroeien; uit den tsarentitel,
die het hoofd van den staat zich nu heeft
toegekend, zou men bijna geneigd zijn te
gelooveit, dat de plannen zich veel verder
uitstrekken, dan tot het thans verkregene,
of juister, genomene.
Wanneer men nagaat, dat 't pas ruim 30
jaren is geleden, toen Gladstone een
Europeeschen kruistocht predikte ten gunste van
Bulgarije, toenmaals nog een Turksch vilajet,
ea dat ditzelfde Bulgarije thans een gere
gelde staat is met regeering en instellingen
op Europeeschen leest geschoeid, met en
dit is in onzen vredelievenden tijd misschien
van de grootste beteekenis een flink uit
gerust en geoefend leger, dat in oorlogstijd
bijna 200.000 man sterk is, dan moet men
erkennen, dat 't zijn tyd goed heeft besteed,
dan is 't moeielijk te zeggen, wat de toekomst
nog kan brengen en of deveerzuclitige
droomen der thans onafhankelijke Balgaren om
trent verruiming der grenzen naar 't Westen
en Zuidwestin in Macedonië, naar 't Zuiden
misschien tot Adrianopel, riet spoediger
werkelijkheid zullen worden, dan men kort
geleden had verwacht.
Inderdaad heeft de ontwikkeling van het
jonge Bulgarije gedurende een tijdsverloop
van ruim 25 jaren de wereld verbaasd >en is
de belangstelling van Europa, die door de
minder dankbare behandeling van de jonge
natie tegenover haren eersten vorst spoedig
na de zelfstandigverklaring wai verminderd,
in den verderen loop der jaren teruggekeerd
en toegenomen.
Het jongste koninkrijk heeft een opper
vlakte van circa S)6,000 P] Kilometer tn is
dus grooter dan Servië, Xederland, België,
Denemarken, Griekenland, Portugal, Beieren,
Saksen of Wurtemberg. Maar zijn bevolking
van ongeveer 4 millioen zielen, dus meer
dan die van Servië, Griekenland, Saksen of
Wurtemberg, is in verhouding tot de uit
gestrektheid van het land niet groot.
godsdienst of zedenleer aan te roeren en
geleidelijk af te handelen onder het nut
tigen der goede gaven. Al zeg ik het
zelf. ik heb daarin tot een zekere bekwaam
heid gebracht. Met de soep zet ik de
algemeene beschouwingen in, waarvoor
ieder bij dit gemakkelijk verteerbaar
gerecht nog het bevattelijkst is: het
vleoich, de aardappelen, de groenten, die
meer eiacheu van onze oplettendheid,
vr;igen de behandeling van concrete
gevallen, en dan geeft de pauze tusschen
voor- en nagerecht de gelegenheid om als
het ware het behandelde weder saam te
vatten en bij de toespij/e on het dessert,
komen wij juist in de genioedelijke stem
ming der voldaanheid om de conclusies
te trekken en de toepassingen te maken.
Gij begrijpt dat, ook in verband met
tante's verdrietige stemming, met hare
verbittering mag ik wel haast zoggen,
Soalahedcnmiddag onzen maaltijd kruidde,
ja zelfs pikant maakte. Jiij de soep leidde
ik tante en Annet in, zoo algemeen, en
zoo zacht mogelijk tevens, in de ver
schrikkingen van dergelijke inrichtingen,
terecht genoemd Scala, hetwelk, over
gezet zijnde, beteekent ladder", niet om
dat men er langs, als Jacob te Bethel.
naar den hemel kan stijgen, maar omdat
zij nooden om regelrecht af te dalen in
de hel en don poel des verderfs.
Hetkalfsgehakt en de gestoofde kooltjes
brachten ons van zelf op het koninklijk
echtpaar en hunne verschijning in beeld.
En hier ontlook het dispuut tusschen
je tante en mij: Zij was zoo bedroefd
geworden, niet zoozeer om de ergerlijke
v, i j ze, waarop zelfs de hoofsche Hage
naars de geëerbiedigde beeltenissen be
jegenen, als wel om het feit dat zelfs
brave lieden, achtbare burgers hun
avonden blijken te slijten in Scala, /ij
achtte den heer briefschrijver hoog om
zijn trett'ende ontboezeming, maar kon
zich zijn aanwezigheid in dat voorportaal
der helle slechts verklarea uit een alge
meene inzinking der moraliteit, uit een
rond zich grijpende verbastering onzer
goede oude volkszeden. Ik moest haar
dat toegeven: ik kon, ook terwille van
Annet, niet transigeercn, maar ik meende
Groote steden zijn er eveneens nog weinig
in het nieuwe koninkrijk. Sofia, de hoofd
stad, telt nog geen 100,000 inwoners, is in
vele opzichten een moderne stad met nieuwe
huizen, monumentale gebouwen en ruim aan
gelegde boulevards, maar een groot gedeelte
van het publiek in de straten en langs de
wegen vormt met dit moderne uiterlijk eefi
scherp contrast, zooals bijv. veeherders in
schapenvachten, die hunne kudden, en zi
geuners die hunne ossep, voor zware karren
gespannen, langs die elegante boulevards
voortdrijven. De vroegere hoofdstad, Tirnova,
wordt hoogst karakteristiek genoemd, is
schilderachtig gelegen in een amphitheater
van het voorgebergte van den Balkan, op
rotshellingen en terrassen, waartus^chen de
Jantra zich in allerlei bochten slingert. De
straten zijn zeer nauw en alleen de hoofd
straat, die over een rotsplateau gaat, is be
rijdbaar. De stad, die van 118C dagteekent,
beleefde haar schitterendste!! tijd gedurende
het tweede Bulgarenrijk, dat tot 1396 duurde,
om daarna onder de Turksche heerschappij
meer en meer in aanzien te verminderen.
Thans heeft zij weinig meer dan 15,000 in
woners. De andere voornaamste steden zijn
Philippopel met ongeveer 50,000 en Varna
met circa 40,000 inwoners.
Op economisch en financieel gebied is
Bulgarije ver de meerdere van zijn nabuur
Servië.
Einde 1907 waren de Lei*) 46.777.548 der
G pCt. Leening van 1888 en Lei 30.000.000
van de 6 pCt. Hyp. Schuld van 1889 reeds
geheel geamortiseerd, zoodat Bulgarije'sschuld
bestond:
Op l Jan. IMS Lffniit'? IWspr. Wras
Lei 9">.«.« ti pi.'t. Ilif. IvlitilJ IS'Ji Ui l:!i.%2..)bO
.. 103 SliU.Oim :> .. 'l'aliak Lwnin» 19112 .. WC.IIOO.HOO
,, 9S.7S5.WIO ,. /fgi'l l.i'.'iiiin'1'.Wi .. iHl.98ii.uno
.. itt.oou.ouii 4j,, l.wriii«; io;' .. iii.ooo.ono
'J1U.20S SrlmM \aii Oiiit-Uiuiioli;' ,. 10910.20$
Ui i H.MlM Ui iKli.Sri2.70S
waar tegenover het gouvernement nog
heeft te ontvangen een bedrag van ruim
82 millioen, zoodat met inbegrip van
26 millioen rekening courant-schuld aan de
Nationale Bank de eigenlijke staatsschuM
388 millioen bedraagt, d. i. 153 millioen
minder dan Servië, welks zielental n millioen
kleiner j s.
Het budget voor 1908 is ontworpen tot een
bedra* van ruim 127 millioen Lei.
Tot de ontvangsten behooren, in ronde
bedragen:
Directe belastingen .... Lei 41.000.000
Invoerrecht, en Verbruiksbel. 3(1 500.000
Monopolie'* 10.500.000
Domeinen 8000.000
Middelen van verkeer ... 15.000.000
Tot de uitgaven:
Openbare schuld Lei 34.000.000
Oorlog 30.000.000
Onderwijs 12.0(10000
Openbare werken en verkeers
wegen 10.500.000
Handel en landbouw ... ,. 4.500.000
Omtrent de handelsbeweging, die iu de
laatsle 5 jaren gestadig is toegenomeu, zijn
de volgende cijfers te vermelden:
Gemidd. jaarlijksche uitvoer Lei 140.000.000
invoer. 120.000.000
Bij den invoer zijnde voornaamste belang
hebbenden : per jaar
Oostenrijk .... met circa Lei 27.000.000
Engeland . . . . ., l'.).()(lO.OOO
Turkije 18000000
Duitschland ... l'i.000.000
Bij den uitvoer: per j^ar
Turkije met circa Lei 21.000000
België20.000.000
Dnitschland ... ,, 15.000000
Engeland , ., ,. 15000.000
Frankrijk . . . . ., ,, 9000000
Oostenrijk. . . . .'. 8.000000
De invoer bestaat voornamelijk uit:
per jaar
Geweven stollen en goederen Lei 3s.ooo.00i)
IJzer- en metaalwaren. . . 11 000.000
Machinerieën ...... s.oonooo
Huiden 7.000.000
*; Lei = franc.
toch, dat het ons niet passen zou over
zoo vele onzer landgenooten zóó den staf
te breken, en dat het veeleer aanbeve
ling verdiende het kwaad in het aange
zicht te zien en de zonde-zelve te be
nutten o;n haar te bestrijden. Wij kunnen
nu eenmaal Scala niet sluiten, maar wij
kunnen het i'iphen'en, veredelen. En
nadat Xaatje onze toespijze, een schotel
dampende wentelteefjes, op tafel gezet
had, begon ik mijn plan tot vetedeling
van Srnln en consorten uiteen te zetten.
En ik slaagde daarin zoo bijster wel,
dat tantes gemoed tot kalmte kwam,
dat zij weer hoop kreeg op de toekomst
van ons volk. dat zij weder gelooven
ging aan de onoverwinnelijke kracht van
het Sehoone, het Ware, het Goede. Maar
zij noopte mij nu met al die lieve over
redingskracht waarover vrouwen be
schikken. en Annet secondeerde haar
daarbij inderdaad voortreffelijk om
nu ook aan jou van mijne gedachten
mededccling te doen omdat zij eerst
zóó in waarheid die vruchten voor de
samenleving zullen kunnen afwerpen,
waarop zij, met alle bescheidenheid, recht
hebben. Ka daarom ook voldoe ik gaarne
aan beider wensch.
Het is, meen ik inderdaad, een goede
gelegenheid om nu in te grijpen. Keeds
sedert l'Affaire des poisons" is de
llaagsche burgervader een niet te ver
werpen censor, en nu bovendien de
Amstci-damsche beschermheer geworden
is van den goeden toon, zou men in die
twee centrn van ongewenscht vermaak
met kracht door de autoriteiten kunnen
laten optreden. De ondernemers der
tingeltangels voelen reeds de behoefte
om hun voorstellingen op te heffen door
dat zij het Koninklijk echtpaar zij
het slechts in efligie daaraan laten
deelnemen. Tegen eenige uitbreiding in
die richting kunnen, ja, mogen zij geen
bezwaar hebben, en zoo zouden de voor
stellingen, om het zoo uit te drukken :
moeten worden gelardeerd in et vader
landslievende en oranjevereerende af beel
dingen, waarvan de platen tegen geringe
vergoeding van overheidswege zouden
kunnen worden verstrekt. Wanneer
daarHars en minerale oliën . . ,. 4.500000
Koloniale waren 4000.000
Terwijl de voornaamste export-artikelen
zijn: per jaar
Granen en meel Lei 73.000 000
Dierlijke voedingsmiddelen . 14.250000
Geweven stoffen 7.500.000
Huiden en leder ,5 250.000
Levend vee 4.500.000
Het Bulgaarcche spoorwegnet heeft een
lengte van 1589 kilomeier, waarvan 1210
kilometer staatsspoor. De handelsvloot is
ongeveer 3000 tor, het scheep vaart- verkeer
was in de laatste jaren gemiddeld 15 a 16000
schepen per jaar met een laadruimte van
3' :; millioen ton. Het telegraafnet van den
staat in 5500 kilometer lang.
Dit alles is verkregen in ruim ?() jaren.
Heeft Bulgarije daardoor niet bewezen, dat
het de kinderschoenen is ontwassen en be
voegd is plaa's te nemen in de rij der
zelfstaridige natie's vfn Europa? Hoe men ook
over zijn jongste optreden moge oordeelen,
men zal moeten erkennen, dat het door zijn.
wilskracht en volharding de onafhankelijk
heid heeft verdiend.
30/10 '08. V. n. S.
iiirimmnmuimi]
iimHtmiiimmmiiitiiiMiiiiimimnnmi
NIEUWE UITGAVKR.
(Vervolg van pag. 8.)
HENKIK IBSEN, De Comedie der liefde.
Tooneelspel in verzen, in drie bedrij ven, naa-de
oorspronkeüjhe Noorsche uitgave, door J.
CLAXT VAN DER MYLL PIEI-EES. Amsterdam,
Meulenhofl' & Co.
HENKIK IBSEN, Brand. Dramatisch gedicht
in vijf bedrijven, naar de oorspronkelijke
Noorsche uitgave, door J. CLANT VAN DER
MYLLPlEPEHS.
Jfoningsreckt, door W. A. PAAp.Tweededruk.
Jeanne Col/ette, door W. A. PAAP. Derde druk.
Vincent Haman, door W. A. PAAP. Amster
dam. Uitgaven van de Uitgeversmaatschappij
..Vivat."
Het Huis. Oud en Nieuw, afl. 10.
Wereldgeschiedenis, afl. 7 en 8. Amsterdam,
Uitgever.smaatecb. Vivat."
HOKACE ANKESLEY VACHELL, Haai- Zoo». De
geschiedenis van esn liefde. Vertaald uit het
Engelsen, door MARIE RAMOEDT. Baarn, J. F.
v. d. Ven.
De laatste wijziging in het octrooi der
Javasche Bank, door D. SÏIGTER. Amsterdam, P. N.
van Kampen tt Zoon.
P. MAXTEQAZZA, Physioloju der pijn. Uit
het Italiaansch, onder toezicht \an dr. F.
W. WISSEL, door J. W. TEN CATE.
Logica u f dtnkleer, door J. TH. BI.I.TSEXS.
Tweede druk. Leiden, G. F. TbéonvilJe.
Vrouwenkiesrecht van Christelijk Standpunt.
Uitgegeven door de Nationale Vereeniging
voor Vrouwenkiesrecht. Am?t, F.vanRossen.
'na&zon
Geachte Redactie !
Telken jare nit de Maatschappij tot be
scherming van vogels een bittere klacht over
't droevig lot harer dierbare beschermelingen ;
t«lken jare bidt zy 't wreede menschdom om
deernis, om erbarmen en om genade.
Helaas I nog altijd werd die smartkreet
tevergeefs geslaakt, nog altijd bleef die bede
onverhoord l En toch moet er esn einde komen
aan die middeleen \vsche wreedheid gepleegd
door monsters, d'e zich menschen noemen,
aan 't sierlijkste, 't bekoorlijkste wezentje
der schepping.
Waar een beroep op 't medelijden onbe
antwoord bleef, daar is slechts £én middel;
dat helpen kan en zil en moet: de fitcun.
Dat hij frappeere met zware belasting eiken
hoed, die 't waagde zich te sieren ten koste
van zooveel bloed, van zooveel duldelooze
Smart !
Wetgevers in den lande, op u alleen is
onze hoop gevestigd !
Beschaamt ae niet!! !
Apeldoorn.
WILIIELMLSA SMIT/.
van aanteekening op de programma's
geschiedde, zouden telkens spontane"
uitingen van geestdrift kunnen worden
voorgeschreven. Het portret van HH.
MM. naar het midden der voorstelling
overgebracht en door het orkest met een
volkslied ontvangen, zou staande, mits
met het gelaat naar het doek gewend
en blootshoofds door het publiek worden
aanschouwd. Er zou zoo een systema
tische, methodische verheffing van dat
publiek plaats hebben, die niet dan goode
vruchten zou afwerpen. En om die dan
te voltooien zou men de voorstellingen
kunnen besluiten rnet een minder
sympatieko afbeelding, bijv. de heer roehtra
zijne werkloosheidmotie verdedigende.
of de heer Vliegen, haat predikende
in den Amsterdamschen Raad. "Welk
een goeden, blijvenden indruk, op het
jongere deel des volks vooral, zou het
hebben wanneer telken avond wanneer
dit beeld verscheen, alle aanwezigen op
stonden, het hun ruggen toedraaiden en
7.00 gauw mogelijk trachtten de deuren
te bereiken. Van maand tot maand zou. in
overleg met de autoriteiten, deze
schrikvoorstelling" kunnen worden gewijzigd,
zoodat de af-keer actueel kon blijvend
Zeker zouden dan noch de llaagsche,
noch de Amsterdamsche brave
burgerlieden bevreesd kunnen zijn, dat zij den
goeden toon schonden tegenover onze
geliefde vorstin in beeld en zouden
zij er als vanzelve aan gewend worden
om instinctmatig dat andere volkje te
ontloopen. liet mes zou snijden aan
beide kanten, terwijl als derde gevolg
juist van die verderfelijke helle-ladders
langzaam maar zeker een zegen
rijke invloed zou uitgaan op de zeden
onzes volks. Zoo kunnen alle dingen
medewerken ten goede!
En de edele Hagenaar, die door zijn
cordaat optreden, door zijn onversaagd
aanwijzen van dit euvel van
onwellevendheid, medewerkte tot dit plan van ge
leidelijke maatschappelijke verbetering,
verdient, behalve de warme hulde, ook
den hartelijken dank van
Je OOM Jonocr*.