Historisch Archief 1877-1940
I) E A M S T E R D A M MER W JE E K B L AD V O R N K D E 11 L A -N D.
WAT ER TB POTSDAM IN WEEKELIiKHEID 18 GEZEGD.
Ik verzeker je, dat bet een konijn wap.
tonren, of meer adem. Meer adem ia meer
modelé. In zeker opzicht ia de Hollandscbe
kunst van buis uit meer die van 'c modelé,
van de kleur. Maar er is in dit befchouwinbje
niet Aangeroerd wat oog aan te roeren is;
wat altijd te bedenken . Het schilderij zelve
heeft een modelé; het is een gebootste eenheid.
De voorwerpen, uitgedrukt door bun kleuren,
moeten n-nieuw voorwerp maken van kleur.
Het schilderij mag niet buiten de lijst uit
werken, als stoffelijk ding. Als een wijde en
echoone ring, als een vol en rijk vierkant
moeten binnen de omtrekken van die lijst
(of van dat paneel) de gemoedsaandoeningen
liggen van den schilder uitgaand, en gesym
boliseerd in allerlei: menscb, dier, plant, en
stilleven. Hier-over ie aliijd veel te zeggen
maar dit wordt een ander maal ten disch
gezet. Wat bet .tekort is van den
tegenwoordigen impressionist ia te dikwijls de
willekeurige hap uit de natuur." Het begrip
schilderij ia verloten. En sommigen schijnen
te meent n dat dit met de blanke kleuren
niet kan: het rustige maken, dat een schil
derij heet. Het kan even goed als bet
andere. Een tweede fout in te veel schilderijen
van tegenwoordig ietdatde?taetendeeigenschap
van het zien" er te veel in verwaarloosd is.
Als het donker wae, zouden de vormen met
de handen toch nog onderscheiden kunnen
worden, en we zouden ze benoemen". We
zonden ze als symbolen kunnen gebruiken.
Dat absolute ? van de vormen treedt op in
de schilderkunst evenzeer. Het kijken lijkt
in dra beginne zeker niets anders dan niet
de ielste handjes de vormen" betasten; er
lange gaan; ze in alle richting afgrazen".
Daardoor krijgen we zekere vermoedens er
over. Ze krijgen iets vast g, naast het vlot
tende. Het woord van Ensor la lumière
mange les objete" is waar, maar tot zekere
mate slechts te gebruiken. Ge zoudt
hierlaugs verder gaand iemand, een menscb,
coo kunnen stellen dat alle vorm van hem
te loor ging, door allerlei licht en reflexenspe).
6e zoudt dan misschien een harmonisch
gekleurd oppervlak kunnen vertoonen, maar
waar bleef da menscb; het hoogste symbool
voor ons; het symbool dat wij kennen! We
inllen daarin, wat we het psychische noemen,
benader er. Het ie iets dat we door licht en
schaduw uitdrukken, maar dat is van den
schilder; het is iets dat psychologie bevat,
een vaste resultante, en dat is van den
zielskenter. De schilder moet dus in het vlottende
een moment nemen dat voor hem de vast
heid uitdrukt. Hij moet dus geen licht kiezen
dat hem trekt om het gevlaag, maar een
dat hem wekt, door zijne stabiliteit. Hij moet
aan het schilderij denken, dat hij maakt: in
zoo meening-volle, in zoo meening-swaar
mogelijke vormen het grootste getal
gedachtenwekkende atiociaties brengen. Hy moet dus
aan de symbolen blijven denben, die alleen
door de natuurlijkheden verbeeld worden. Hij
moet daarenboven vereenvoudigen. Een
schilderij moet op zijn afstand" gemak k el ij t
te overzien zijn. Het kan dus nooit zijn wat
nataur-getrouwheid in werkelijkheid is, want
dit is pbysisch onmogelijk. Hy, de schilder,
benadert. Hy moet alleen de gedachte aan
zekere natuurlijkheden, aan onze
menschelijkheden, aan onzen geest eigen, verwekken.
Het portret is bet type van den giooten tyd,
het psychische portret. Is dit er veel? Om
een werk te noemen van Toorop, is het
portret van Steyn, meer een lichtgtudie, dan
de studie van een menscb? Of is Toorop niet
belangrijker door andere dingen, door andere
portretten, waarin de vormen meer absolunt
gehandhaafd, meer en dieper symbool zijn
gebleven voor ons van velerlei? Is daarin
niet iets anders bereikt dan wat bet levende
heet, en is daarin niet een stille-staan (met
even een adem maar) en is dat niet kunst:
stille-staan met zacht-rillenden adem?
PLASSCHAERT.
Cliamari,
Het waren bekende feiten: epionnage
tegen, geheime rapportem naar Berlijn
over, belemmering op alle mogelijke
wyse van liberale kiesrereenigingen."
Wij, getrouwe lezers va», vonden dit in,
en nemen het over nit, maar hebben verder
niets tegen de N. R. Ct.
*
De volgende medeieeliüg vonden wjj niet
in het Chemisch Weekblad: Zoo'n oplossing
riekt naar het ei van Col n rn bus" maar in
het Protettantenblad, Weekblad voor Tul en
oautrektn.
*
Ik zon zonder oogknippen knnnen ster
ven," zegt de heldin van het feuilleton in
hetzelfde blad. Terwjjl de meeste helden en
heldinnen het maar niet kunnen laten, echrjjft
een bekend regisseur ons, om, als ze in het
laatste bedrijf moeten ster en, eren een
knipoogje te geven aan d^n souffleur.
Wy big ven in den misdadiger ino de aller
eerste plaats den mmsch zien; nemen dan
ook niet zonder protest het volgende bericht
uit de Zutph. Ct. over:
Aan het commissariaat van politie
zijn inlichtingen te bekomen omtrent de
volgende gevonden voorwerpen: Een
passer, een hondje, een scheermes in
etui, 2 fietsrokken, een kruiwagen, een
dief, een rijwiel."
Steen voor steen reizen de grootste
muren". (Themië, Kruimels.")
Maar het bekende buis te Halfweg, dat
verrold" is, is geheel in elkaar verzet.
Wij zyu het meer eena met een volgende
Kruimel": Zonder strijd geen overwin
ning," maar zijn er hierdoor toch nog niet
toe gebracht ons op Thernis te abonneerec.
*
Het gerucht dat (de sympathieke
Red. C har.) Jan Olieslagers niet meer zou
vliegen is geheel nit de lucht gegre
pen." (Tel.)
Juist de plaats, dankt ons, om naar ge
ruchten en berichten over den sympathieken
Jan te grijpen.
Teleurstellingen zullen niemand bespaard
blijven. Maar w\j weten nu een middel om
het leed aanmerkelijk te verzachten :
Mevrouw Smit-Van Dalen vraagt we
gens teleurstelling een ervaren werkmeid,
voor noodhulp of voor vast." (Adv. U. D.)
Huwelijk. Dame, 40 j r. wenscht
kennismaking met een netten heer ongev.
zelfde lejftyd. Steller dezes staat aan het
hoofd van een deftige zaak te Am
sterdam." (Adv.. Hbl.)
Cuarivarius heeft bier niets aan. Hij
wenscht te wtten aan 'c hoofd van wat voor
zaak de dame staat.
COMPLETE ?
WONING-INSTALLATIES VA4H
.: f!2OOTOTf^OOO
HOUDEN WIJ PERMANENT
VOORRADIG.W MEN VRAGE
VOOR DEZE MEUBILEERIN=
GEN ONS GEËTST PRENTEN
BOEK, OF VOOR KOSTBAAR*
DER ONZE AQUARELLEN.*»
32. MODELKAMERS. ALLEN
: VERSCHILLEND IN KLEUR :
EN STIJL. GEVEN EEN BEELD
W VAN ONS KUNNEN.
BERNARD DE VRIES
KUNSTHANDEL
N. SPIEGELSTRAAT ^5
Tel. interc. 9739, AMSTERDAM
Moderne Schilderijen - Aqua
rellen - Groote collectie Etsen
- Platen - Kunstvoorwerpen
~ Encadretnenten
UW WONING
18 DAN GEZELLIG WAN
NEER ZE IS INGERICHT
DOOR DE MEUBILEERING
MAATSCHAPPIJ o
.,HOLLAND"
AMSTERDAM TELEFOON 0974
N. Z. VOORBURGWAL 274
VRAAGT PRIJSCOURANTEN
VAN COMPLETE
WONINQINRICHTINQEN f BOO, f 720
EN HOOQER,
Kunstzaal
J. Goudstikker
KALVEKSTRAAT Xo. 7».
Permanente Tentoonstelling, Ie tage,
eener prachtige collectie
Oud-IIollandsche Schilderyen.
Antiquiteiten.
t B. W. AS DELÖEN.
Moderne
Schilderijen en
Aquarellen.
9S.
?f
J
TELhKOON 8562. _
KI. JAARS1MAS
Ventilerende Haarden.
Men lette op dit fabrieksmerk. ^
Wilt U /i op uwe stroomrekeningj>esparen,
zoo gebruikt
VOLT-lampen!
i » \'
vv
Telefoneer
4472!
INTERNATIONALE TRANSPORT f"\Y
DER HOOP&&
GARDE HEUBLES ? EMBALLEEREN
TELEFOON: 2119
AMCTTFDr>AM PRINS HENDRIKKADE IS-I7
/A/ l.J l C.KL//AI l OVER HET CENTRAftl_£>TA-TION ~
Meubelfabriek
Nederland".
J. A. HU1ZINGA.
BINNEN BETIMMERINGEN,
BEHANGERIJ,
MODEL EAMER8.
Groningen.
WESTERSINGEL.
FBANCO LEVERING.
TELEF. 118.
KA/VtfSRHYR
!J»rRANCO LEGERING f
£DOOR GEHEEL»
g NEDERLRND. |
COMPLEETE
MEUBILEERING.
RESTAUREEREN VAN
VERTREKKEN IN A
UITVOERIGE
PRIJSCOURANTEN.®?
BEGROOTIMG
PHOENIX
Electrotechni
Bureau.
Telefoon 27L
EN DRJIE,KbE>U!R.E>riD]R.UK,
BflltOSTB/MPBlsS IN KOPBR. Bn ZIHK.
rTTl OnTWBRPBM VOOR, RËCUqMB [TT]
Origiueelc Aquarellen
van pit ra W w Meesters,
in diverse prjjzen.
ADE. VAN DIEREN,
Leidschestraat 63. Telef. 8577.
BINNENHUIS
MEUBELS
(?IISRaicAoT^^Sa
RAADHUIS 5TRAAT48-50
AM5TERDAM
j*.....!?!
Kunstzaal
THE HAGUE"
Sweelinckstraat 99
DEN HAAG.
Permanente
Tentoonstelling.
l Schilderijen en Aqua-|
l rellen van Moderne
Meesters.
Open van 1O?4 uur.
Haas: 3S1G.
Telephoon.