Historisch Archief 1877-1940
8
DE AMSTERDAMMER WEEKBLAD VOOR NEDERLAND.
No. 1888
r
Biet eerate,pamflet tegen Marie-Antoinette,
onder dn titel .Le lever de l'Auore1*,
veneneen la Jannari 1774. Het wai «en
?«himtdg aehotnhrift, waarvan de Mor^ver
de «bbf Merdèz bleek te i|n, die dan ook
dm SSsten Jmli van dat Jaar in de BaitUle
werd opgeelotea. Nog w« bet onderioek in
des* saak niet geëindigd, toen de aankon
diging na eea nieuw pamflet opdook: Avis
iMportant. A k branche eapagnole mx «ea
drolti a la eouronne de Franco, a défaut
d»hérrüe« et qui pent «tre atUe a tonte la
iaaülle de Bourbon, rartout anRoi Looit XTL"
9e tebtQver Tenobool rieh achter de initi
alen G. A.
M0D mug MBIJflfPOT dftt 8A1UQArollfl|0
den koning met de aanstaande verschoning
Tan dit geschrift in kennis stelde en ach
teren* aanbood, met den schrijver, dien bjj
Gtillaame Angelncci noemde en die te
Londen woonde, te onderhandelen over de
Ternietiging van de oplaag van dit pamflet.
Beanaarchais had op dit gebied «jjne sporen
reedt verdiend, want h|j waa het, die door
Lodewfk XV met eene dergeljjke mding
feelatt wMgeweert, toen ook in Londen
een aohotsohrift tegen Madame da Barry
venehenen wat: Kort en goed, de vader van
«Figaro" ontving nkele dagen later de
volgende opdracht van den koning:
Le deur de Beanmarchaii, charg
de mee ordrès secretB, partira ponr sa
deeünation Ie phu (At qu'U lol sera
possible; la discrétion et la vivacit
qu'il mettra dans lenr ezécntion, aont
la premve la plas agréable qu'il pniaae
? au donner de nn (die ponr mon ser
vice
Marly, Ie 10 Jnillet 1774. Louis.
Beaomarchais tcheepte /rich terstond naar
Londen in en hj) werd het met Angelncci
spoedig eens. Voor een som van 85.600 frs.
verbond de schrflver riob, de geneele oplaag
van het' Avia" te vernietigen. Die, welke
bjf in Londen had, werd verbrand, doch er
lag eene tweede in Amsterdam gereed,
waarheen Beaomarchais en Angelncci ge
menl&k "vertrokken, om ook den aan het
vnnr prfls te geven. Doch hier begint het
avontnnrl Beanmaichais stond op het pnnt
naar Parus terug te keeren, toen hjj vernam,
dat Aagelncci met een exemplaar, dat hjj
achtergehouden had, naar Neurenberg ver
trokken was, om daar eene derde oplaag te
doen drukken. Figaro" reist hem na, haalt
hem dicht by derplaats sjjner bestemming
in en dwingt hem, het pistool op de keel,
het achtergehouden pamflet en het geld
terug te geven. Doch op hetselfde oogenblik
wordt Bsanmarchais door roo vers aangevallen,
die hem het geld ontstelen. Gelukkig komt
hy er self heelhuids af en met het Avis"
in Kgn sak, reist hjj door naar Weenen.
Waarom? Hfj beweert om Angelucei re ach
tervolgen en om n Weenen een oplaag te
laten drukken, geheel gewijzigd en omgewerkt
ad nsnm" Lodewflk XVI!
Den SOsten Angnstu 1774 komt hjj met
het pamflet, dat nu al aan de Franecbe
schatkist 60.000 francs kostte, te Weenen
aan en twee dagen later wordt h{j door
Maria-Theresia ontvangen, aan wie bfl-het
schotschrift voorleest en die hem hartelijk
dank segt voor al iQn moeiten.
Zoo luidt het verhaal van Beanmarchaia.
Haar «r is een ander verhaal. Een feit ia
het, dat Beanmarchaia, loodia hfl te Weenen
aangekomen was, gevangen werd genomen
en gedurende een maand achter slot gehouden
werd, omdat men hem er van verdacht, de
schrijver van het pamflet te «ijn. Hij ontkent
beslist en Maria-Thereaia verzoekt haar
geart bij het Fransche Hof, de
MercyArgentean, inlichtingen omtrent den verdachte
in te winnen. Uit dezen brief, van 24 Augus
tus 1774 gedateerd, halen wij de volgende
passage aan:
Je suis fachée qn'on alt anétéeet
homme. J'avais cru qn'il fallait Ie traiter
de mitérable impostenr, Ie renvoyer en
deux henres hors d'ici et méme de mes
pays, en lui maiqnant qn'on n'en est
paa sa dape et que par charitéon
agiamit ainai, ne vonlant Ie perdre
comme il méritait.
De Mercy gaf aan de opdracht van sijn
gebiedater gehoor en bwocht den
politieluitenant Sartine, die hem verzekerde, dat
Beramarchais, hoewel lichtiinnig en gewe
tenloos, tot BOO iets gemeens niet in staat
ion sjjn. Op de vraag van den gezant, wien
hfj dan van dit pamflet verdacht, antwoordde
Sartine, dat naar ijjn Meening de hertog van
Aignillon de schuldige was, maar hij bekende
tevens, dat alles, wat hij ervan wist, hem
door Beanmarchaia waa meegedeeld.
Lodewijk XVI, bevreesd voor een nog
grooter schandaal, verzocht cijne schoon
moeder, het exemplaar van het pamflet naar
Parijs te zenden en Beanmarchais in vrijheid
te stellen, hetgeen den 17den September
geschiedde. Men bood hem 1000 dncaten als
schadevergoeding aan. Te Parijs gekomen,
diende Beanmarchaia terstond zijne rekening
in. Het pamflet kwam Frankrijk op 72.000
francs te staan.
A. J.
n.
De geridderde heeft ijjn kruisweg afgelegd.
De Atjeher wordt neergelegd.
De chirurg snijdt uit.
De limonadefabrikant is uitgeknepen.
Het lid van de vereeniging: Vaders van
groote gesinnen" (de vorige maand te Rot
terdam opgericht) ia uit «jjn lijden.
De knorrige inwonende oude tante is voor
altijd opgeruimd.
Duys segt mees meer.
De kapper crepeert
De hengelaar is dood als een pier.
Cbarivarins ui den geest geven (evenals
de Bertyjnsche drogist) (of als de asylisten
na denzelve genomen te hebben).
De historicus vertelt het niet na.
De naaister stikt.
De uitdrager legt het af.
De meid gaat naar den kelder.
De kuiper hoepelt ep.
De redacteur wordt bijgezet.
(Wie heeft er meer fX
Se humor in de Staattcowant.
Artikel l: Het is verboden ter bestrij
ding van voor den land- of tuinbouw
schadelijke dieren blanwiuardamp te
gebruiken.
Artikel 2: Het in het vorige artikel
bepaalde ia niet van toepassing op het
hoofd van den phytopathelogiiohen dienst
en -de door dezen aan t»wijzen ambte
naren." (K. B.) .
Absoluut zeker kan men eigenlijk van niets
zijn. Terecht zegt dan ook het U. S. voor
zichtig: Daar het schip op een diepte van
3000 «eter gezonken ia, schijnt er geen
aprake van te kunnen zjjn, dat de duikers
nog iets redden."
*
In 't Groene en Boode Boekje", ver
zamelingen van gegevens en wenken voor
den milicien der infanterie te velde, leien
wij: Om de longen niet te vermoeien,
moeten de goed geschoolde zangers de solo's
liefst vierstemmig zingen."
Nog meer steun geeft, dunkt, ons, een
accurate begeleiding op de piano door een
goed geschoold pianist, liefst a qnatre maü.
*
Op het redactie-bureau van de N. K. Gt.
worden de Chmrivari niet gelezen. Anders
souden onze herhaalde waarschuwingen het
blad wat voorzichtigheid geleerd hebben;
aan moeilijke beeldspraak, zooals bv. die van
het opwerpen van een dam", zou men zich
niet gewaagd hebben. Nn schrijft het blad:
Maar dat de grondwet opnieuw voor een
menschenlesftijd een dam bleef opwerpen
tegen dese nieuwigheid, zon onvoorzichtig
en onmensohkundig zijn."
*
Ook onze geheugenstreepjes" hebben
allen invloed op het Rotterdamsche orgaan
gemist. Dit ia jniat de font der commissie
«et betrekking tot de verschillende
veranderingra," lezen wij, voor het aanbrengen
waarvan zij doof ia gebleven."
*
BÜhet vluchtig lezen der bladen begaan w
wel eens de fout de verkeerde woorden met
elkaar te verbinden en dan begrijpen wij de
dingen niet altijd goed. Zoo bv. de volgende
berichten:
-V. had de revolver in de hand, die
eensklaps afging." (U. D)
Van andere zijde deed men H. M. op
deze receptie een gedicht in feestgewaad
toekomen." (Pro». Oron. Ct.)
Mevr. Lawrence zit nog in de gevan
genis en wordt met dwang gevoed." ( 17. D.)
*
Aangenaam doet ons echter een zekere
nevelachtigheid van voorstelling aan, zooals
die, waarmede de N. R. Ct. hare berichten
weet te omhullen, blijkbaar ten einde aan
onze verbeelding eenige speelruimte te
laten, b. v. :
Prinses Eitel Frederik maakt venen,
prinses Leopold moet iets dergelijks
doen." , *
Bij Alma Tadema zijn wij in iets dat
betrekkelijk zeer veel gelpt op een
Griekschen tempel; bij Maria zijn wij in
iets dat in 't geheel niet gelijkt op een
kathedraal"
,*
Het laatite voord op het getied van comfort.
City-Hotel, Keulen. Modern Huis.
Onmiddellijk aan het hoofdstation. Stroo
mend water in alle kamera." (Adv.N.R.Ct.)
UlOld m
De Nieuwe Gids, Ang. '12: Herman
Heijermans, Dnczika (vervolg). Andiéde Bidder,
Hendrik Conacience. Dr. A. G. van Hamel,
Eene nieuwe Gedachte in Wales. Felix
Timmermans, Pallieter, Een fijne
Morgend in Mei. Pallieter, Een Meiavond.
Hein Boeken, Bousaean herdacht, enz.
De Beweging, Ang. '12: H. P. Berlage Nz.,
Amerikaansche reüherinneringen. J. P.
Jacobsen, Mogens. P. N. van Eijck, David
in de Spelonk van Engédi. Prof. Is. P.
de Vooys, Het getob met de Sociale ver
zekering. Francois Panwela,3ancta Mater.
P. N. van Efyck, Kunst en Geest in Litera
tuur: 1. Verhaeren's Liefdelyriek, enz.
De Ploeg, No. 2: Dr. Edward B. Koster,
Over Milton, n. J. Reddingiue, In den
Tuin. Beimond Kimpe, De belijdenis van
een schuldelooze. Jules Bchürmann, Gedich
ten. A. van Gogh Kanlbach, Uit de stilte.
OM Tydiehrift, afl. 7: Dr. J. H. Gun
ning J.Hsn., In Portugal, U. Nellie, Ver
zen. G. Schrijver, Vage figuren.
Intermezzo, II. Dr. J. v. d. Valk, De Taal
van Jacqnes Perk's aonnettenkrana, enz.
Vragen van den Dag, Aug. '12: Dr. H.
Blink, De Nederlandsche Statistiek, in het
bijzonder de economische statistiek in ver
band met de kennis van Nederland. D.
J. v. d. Vee, Waarheid en Verdichting in
de Mycologie. Dr. A. de Nenville, De
lange levensduur van den mensoh. Job.
de Zeeuw, De Haarlemmermeer, een gedenk
dag 1852?1 Juli 1912, enz.
De BoekwMl, No. 6?7: J. de Louw, Lees
zalen in het Zuiden. J. Prinsen J.Lin.,
Literatuurgeschiedenis. M. H. van
Oampen, Brieven over Literatuur, V, enz.
De Nieuwe Tijd, No. 7?8: A. van Collem,
Waar genoeg van syn (verzen). Dr. W.
van Ravesteijn Jr., Internationale verhoudin
gen. (De republiek van het midden). H.
Spiekman, De land-arbeiders en het ontwerp
Talma (slot). Joh. Brautigam, Nogmaals
de zeelieden-staking, enz.
DE COMMISSIE.
BERN ARD DE VRIES
KUNSTHANDEL =====
N. SPIEGELSTRAAT CES
Tel. interc. 9739; AMSTERDAM
Moderne Schilderijen - Aqua
rellen - Groote collectie Etsen
- Platen - Kunstvoorwerpen
~ Encadrementen
ffierenyracti . _,
~af( 7H>cnïtr)sterdan).
tfefefoon 3973.
ATIEUBLEMENTEN
T BINNENHUIS
INRICHTING TOT
MEUBELEERING
EN VERSIERING
DER WONING
DIRECTEUREN
JAC VAN DEN BOSCH
EN W GlEBEN
6ED COMMISS^
H P BERLAGE EN L SIMONS
RAADHUISSTRAAT 48-5Q AMSTERDAM
H, V, DE WONING
Keizersgracht 478
MEUBELEN, KARPETTEN etc.
(Ontwerp W. PENAAT).
LAMPEN, KRONEN etc.
(Ontwerp JAN EISENLOEFFEL).
AMSTERDAM.
Moderne Schilderijen.
Aquarellen en Teekeningea
Kunsthandel C. H. van Gogb,
116
AMSTERDAM.
+ MMM
E. BE. JAARSMA'S
Yentileerenie Haardei.
lette op dit tbbriebamerk.
MODERNE EN OUDE KUNSTHANDEL.
VIJZELSTRAAT 18. .?M. WO L FF.
DE TARIEFWET
heeft voor- en tegenstanders.
Heiden worden in
PEINTURE-BOGAERTS"
getrouw weergegeven.
Prijsc. gratis PÈINTURE-BOMERTS", Boxtel.
BRANDBLUSCHTOESTEL
HOOFDK/^riTOOR VOOR riELDERLAND
2.SQ HE.ERENGRACMT AMSTERDAM
> DIRE.CTE.UR H.U. DEI UOINQE. <
EERSTE AMSTERDAMSCHE CHAUFFEURSSCHOOL.
Grondig theoretisch en practisch onderricht ter opleiding
tot CHAUFFEUR onder leiding van bekwame Instructeurs.
Prospect! enz. wordt op aanvraag toegezonden.
Alb. Cuypstr. 224, Amst. Telef.iZ. 2812. Directie; WENTINK A PLAS.
Deze Inrichting van onderwijs, de grootst* en oudste van Amsterdam,
heeft zjjn groot succes voornamelijk tédanken aan de zware eischen,
welke voor het diploma gesteld worden.
?V Tal van tevredenheidsbetuigingen van H.H. Automobieleigenaren
ter inzage.
GERBRANDS'
KUNSTHANDEL,
ARNHEM.
TELEFOON 1345.
Gravure»,
EncadremeHten.
HARRUiLJERiATE
SCHOONMAKEN .VERDOKEN
Gebr. Douwes
Speciale Ateliers
VOOR HBT
Verdoeken en Restaureeren van
Schilderijen.
Gevestigd, sedert 18OJ.
Warmeesstr. 78 b/d Ondebrngsteeg, Amsterd.
fciN VAN OUDE SCHILDERIJEN
KANTOOR-KÉRKSf R. 39.VA;DAM
TF.LL:FCON 4030-900 .
v
WONIHQINRICHTmQEM l
|TELEPHOON-3384r,
|ROTTERDAA\I
FRANCO LB/EFING
J DOOR GEHEEL
NEDERLRND. I
KUNSTHANDEL
WED, G. DORENS & ZN,
ROKIN 56. _ AMSTERDAM.
MEI SEPTEMBER
TENTOONSTELLING
VAN
ETSEN, LITHOGRAPHIEËNÈN HOUTSNEDEN,
Het meer uitgebreide werk van alle
bultenlandsohe graphlsche kunstenaars ep
de Vierjaarlijkse!»tentoonstelling «lachte
door enkele werken vertegenwoordigd, e.a,:
BAERTSOEN. LARSSON.
BRANGWIJN. LUNOIS.
BOUTET DE MONVEL. STEINLEN.
CHAHINE. VEBER.
LEGROS. ZORN.
Dagelijks .geopend van 10?6 uur,
TOEGANG VRIJ.
IM KJOP6R. Bn ZinK.
orrrwaoPBn VOOR. RBCUWIB rrri
uvicn rvcwir uuo,!
KUNSTHANDEL
VAN DELDEN
Rokin 126
t/o de Nederlandsche Bank
AMSTERDAM.
Moderne Schilderijen
en Aquarellen.