DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NE D ERL AN D 22 Nov. '14. No. 1952 fteenen waren gebarsten en vergruisd de schoorsteen in zijn geheel bevatte ' eènige groote, ongeveer loodrechte scheuren. Van verzakking was-niets te bespeuren, op de fundëering was niets aan te merken. De hollestrengperwteen, waaruit deschoorsteen was'opgetrokken, was van ongelijke, voor een deel geringe hoedanigheid. Er waren gemakkelijk stukken uit téhalen voor verbrijzelingsproeven. Daaruit bleek dat de minstwaardïge steen nog een vijf tien voudige zekerheid tegen verbrijzeling door het eigen gewicht van den schoorsteen aanbood. Ook daarvan was dus geen sprake. ; In werkelijkheid was de voornaamste oor zaak van het kwaad gelegen in de gebezigde metselsp£cie,volgensovereenkomst bestaande uit l portland cement, l kalk, 3 zand, een alstoen en ook nu nog vrij algemeen gebrui kelijk, doch, zooals hierachter wordt aan getoond, voor de duurzaamheid van het metselwerk hoogst verderfelijk mengsel. Bij onderzoek bleek nog meer kalk of minder zand verwerkt te zijn. In tegenstelling met mijn bevinding had den op 9 November 1904, dus ongeveer een halfjaar tevoren, drie vakmannen voor den rechter durven verklaren dat de schoor steen in goeden staat verkeerde. Mij ver wonderde dit geenszins. Vooreerst had op het oogenblik toen zij die verklaring afleg den het kwaad nog niet! zoover voortge woekerd als tijdens mijn bezoek het geval was en ten andere misten die vakmannen de kennis en het inzicht, die noodig zijn om de verschijnselen naar waarheid te beoordeelen.. Immers heerscht te dezer zatte schromelijke onkunde en gaan de bouwlieden nog .dagelijks voort met door het gebruik van onzinnige metselspeciën in hun werken de kiem te leggen van een onherstelbaar bederf. In- dezen zin bracht ik een met redenen omkleed verslag uit aan den betrokken fabrikant. Dit verslag bereikte den Rechter en door dezen den pleitbezorger der tegen partij. Diens coMtasie van antwoord in hooger beroep" i* in mijn handen geweest en ik heb daarop aanteekeningen gemaakt. In dezen pennestrijd werden als gewoonlijk geen belangrijke nieuwe gezichtspunten geopend en ik kan. mij voorstellen dat zulke zaken den rechters beginnen te vervelen en dat zij ten slotte den knoop doorhakken. De advokaat gaf in zijn betoog een grap ten beste, ten koste van den man uit Delft, die tegen het geheele metselende Nederland" strijd voert en doet alsof de metselaars niet anders dan fabrikanten van muttrkanker" zijn. Ik eindigde het mijne met allen, die in het geding hadde»te oordeelen, het lezen van mijn Handleiding voor den Metselaar aan te bevelen. De wetenschap in dit werkje verkondigd, blijft zeer laag bij den grond en valt binnen ieders bereik, d. w. z. ook van hen, die geen technische opleiding hebben genoten." Zooals te verwachten was behielden de beëedigde deskundigen" de overhand boven den schoolman". De fabrikant verloor in het hoogste beroep zijn geding, mocht op eigen kosten zijn bouwvalligen schoorsteen doen afbreken en een nieuwen doen bouwen. ^ Wat wilt ge nu eigenlijk?" vroeg mij iemand, bij gelegenheid dat het hier be schreven geval ter sprake was gekomen, wilt ge dat scheidsrechters in technische vraagstukken uit de buitenstaanders, uit de leeken zullen gekozen worden ?" Het spreekt van zelf dat ik deze vraag niet bevestigend heb beantwoord. Wat dan ? Het zij mij veroorloofd erop te wijzen dat zich meer en meer teekenen voordoen, die er op wijzen dat de strijd door ons mijn medestanders en mij niet te vergeefs wordt gevoerd. Van alle kanten doemea bewqzen op dat verkeerde samenstetting van den mortel na betrekkelijk korten tijd tot den ondergang van het metselwerk 'en van den geheelen bouw kan leiden. Nu en dan zijn die bewijzen zoo treffend dat zij zelfs de bet meest op eigen ervaring bogende metselaars en bouwmeesters tot nadenken e»twijfel zouden moeten nopen, zoo deze lieden niet zoo ontzettend moeielijk te bereiken waren. Verleden jaar moest een 50jaren oude kerk te Wolvega wegens bouwvallighéid en gevaar voor de openbare veiligheid afge broken worden, enkel als gevolg van ver keerde samenstelling van den mortel. Tal van andere kerken gaan denzelfden weg op of vertoonen overeenkomstige verschijnselen. Het is ons uit de eerste hand bekend dat het metselwerk van bruggen, sluizen, vestingwerken'enz. door dezelfde oorzaak jaar lijks schatten aan onderhoud verslindt. Toch z(jn tal van pas voltooide of nu nog onder handen werken aan te wijzen, die niet beter zijn of worden uitgevoerd. Intusschen laten wij van onzen kant geen gelegenheid onbenut om de feiien openbaar te maken en ter kennis te brengen van de genen, die er hun voordeel mede kunnen doen. Tal van jongeren in 't vak zijn over tuigd van de deugdelijkheid onzer beginselen en hebben zich die eigengemaakt. Tal van gezaghebbender! op gemeentelijk en kerkelijk gebied zijn op de misslagen van vroegere en hedendaagsche bouwmeesters opmerk zaam gemaakt. Wij trachten het zoover te brengen dat niemand, die een metselaar-of een bouwmeester noodig heeft, 't zij voor uitvoering van werk, 't zij als raadsman in geschillen, dezen tewerkstelle zonder hem gevraagd te hebben, hoe zijt gij zelf gewoon te metselen of te doen metselen? Deze vraag kan alleen in iemand opkomen, die zelf min of meer begrijpt waarom het hier te doen is. Het mortelvraagstuk is echter betrekkelijk zoo eenvoudig, dat het ook den leek weinig moeite behoeft te kosten zich ermede vertrouwd te maken. Met verwijzing naar boeken en vakbladen wordt in deze richting weinig of niets bereikt; dit is mij bij ervaring bekend. Daarom heb ik getracht in eènige regelen voor de mannen van het Recht, in 't kort datgene samen te vatten waarom het eigenlijk te doen is. Men vindt ze hier de volgende week. (Slot volgl) J. A. v. D. KLOES Ongegronde Spionnenvrees Dezer dagen brachten ons de bladen het bericht van de arrestatie van* den directeur van de gasfabriek te Oude Tonge, Vuurlander van geboorte. De man wordt beschuldigd van spionage. Is de vrees niet gewettigd, dat wij op het punt zijn een groote onrechtvaardigheid te begaan? Heeft zich onze regeering wel rekenschap gegeven van den ernst van deze beschuldiging, alvorens dezen voorlichter der Flakkeeërs over te leveren aan de verschrik kingen van een Nederlandsen rasphuis ? Dan toch, zou deze Vuurlander, zich nederzettende in de landelijke dreven van Oude Tonge, schijnbaar met het doel, de plaatselijkeduisterlingenvan zijn lichtte doen genieten, zich heimelijk hebben geleend tot het goorste werk, waartoe een regeering haar onderdanen kan aanzetten. En dan zouden de Sultan van Vuurland, wien het welzijn van ons eigenzinnig volk zoo na aan het hart ligt, en zijn grootvizier, die pas een Nederlandsch volkstribuun aan zijn hart heeft gekoesterd, zich door zulk een onsmakelijken schurk omtrent onze defensie laten voor lichten! Mogen wij aan zooveel perfidiegelooven? Het antwoord is: neen!" en hoe eerder deze rampspoedige buitenlander weder wordt gesteld in het genot van die vrijheid, welke hij gedurende zijn verblijf hier te lande heeft leeren kennen en waardeeren, hoe beter. En op welken grond is deze gassenverspreider bij zijn Vuurlandsch kraagje gepakt? Welke zijn de vage aanwijzingen, die voldoende zijn geacht om hem te ont rukken aan de koesterende armen van de dochter des weigestelden landmans? Hij voer", zeggen de berichten, vaak met visschers en schippers mee". Is dit een bewijs? Is de zee niet het element der Vuurlanders ? Regeert niet Vuur land de golven ? En buitendien, was het niet zijn plicht ook de onderste lagen onzer samenleving door zijn omgang te door dringen van die zeer bizondere kuituur, waarvan Vuurland de draagster is ? Er is", zoo spreekt men, een betonfundeering gevonden op korten afstand van een onzer forten". Maar men heeft moeten toegeven, dat deze fundeering dunner is dan die, welke elders zijn aangetroffen. Ook was het dak van deze fabriek, zonderling genoeg, niet bomvrij. Dus moet althans deze fundeering met vreed zame bedoeling zijn gelegd, en ben ik goed ingelicht, dan bedoelde de philantroop, achter wiens posteriores zich de kerker deuren helaas hebben gesloten, daarop een standbeeld op te richten, voorstellende de Allerhoogste Stelle in parade uniform, of de Vuurlandsche Voorzienigheid in mobili satie tenue. En ten slotte: Mocht werkelijk blijken, dat deze vreemdeling binnen onze poorten werk zaam was in het belang van zijn vaderland, en dus in dat van de hoogste belangen der menschheid in het algemeen, dan ligt de conclusie voor de hand. Dan zou daaruit blijken, dat het opper hoofd der krijgslieden van Vuurland eindelijk heeft kennis genomen van een geheim dos sier, bewaard op een zekere plaars bekend aan den conciërge van het Departement van Buitenlandsche Zaken, waaruit het bestaan kan worden aangetoond van een overeen komst tusschen onze regeering en den Toe wan Besar van Monaco, waarbij zij zich verbond de geweldige heirscharen der Monaceezen faciliteiten te verschaffen bij een beraamden overval van het onvoorbeieide en op niets bedachte Vuurland. Kon een dergelijk drijven worden geduld ? Mocht een land, dat reeds het klassieke bol werk der vrijheid was ten tijde dat Neder land nog slechts werd bevolkt door belache lijke operette potentaatjes en hun slaafsche onderdanen, zich uit Don Quichoterie aan een wissen ondergang prijs geven ? Onge twijfeld moet ook hier het antwoord ont kennend luiden. In ons land waar ook an dere lieden dan Vuurlanders vrijelijk langs de prikkeldraad-versperringen uit jagen gaan, moet men ieder vrij laten. En hoe eerder het sieraad van Oude Tonge wordt terug geschonken aan den kring zijner dankbare gemeentenaren, die hem dan huldigen op den betonvloer, hoe beter voor onzen goeden naam als rechtvaardig volk. H. K. ? ? * Berichten BOEKVERKOOPING TE LEIDEN. Bij de firma Burgersdijk en Niermans Templum Salomonis',, zal van 9 tot 18 December a.s. eene auctie gehouden worden. De catalogus (pl.m. 6000 nrs) bevat tal van periodieken, stan daardwerken, nieuwe handboeken enz. op het gebied der rechtsgeleerdheid, staats wetenschap, bankwezen, geschiedenis, aard rijkskunde,- ethnographie, orientalia, godge leerdheid, kerkgeschiedenis, philospphie, klassieke philologie, archeologie, nieuwe taal en letteren, kunstgeschiedenis, plaat werken enz. Tal van zeldzame oude en nieuwe werken over krijgswetenschap en Europeesche oorlogen. De catalogus is ver krijgbaar. De verzameling is Maandag en Dinsdag 7 en 8 Dec. te zien. Nieuwe Uitgaven R.NOORDHOFF, Nederland in Woorden beeld. Heuvellandschap aan de Geul. Prijs met geïll. toelichting f 1.2:> Groningen, J. B. Wolters. Een Nederlander in geteisterd België. Met voorwoord van L. SIMONS, 50 pag., f0.125. Amsterdam, Mij. v. Goede en Goedk. Lectuur. Congres voor Kinderbescherming 1913. Verslag van het Congres gehouden op 13, 14 en 15 December 1913 te Amsterdam. Uitgegeven door het bestuur van het Congres voor Kinderbescherming, 103 pag. Prijs f 1. Amsterdam, Edelman & Barendregt. Dr. A. HERINOA, Freetrade and Protectionism in Holland, 160 pag. Haarlem, H. D. Tjeenk Willink & Zoon. Onze Koloniën", serie I, No. 9: CH. S. LUQT, De bosschen van Nederlandsch-Indië, hunne benutting en verzorging, 44 pag., f 0.40. Baarn, Hollandia-drukkerij. Catalogus van 's Rijks Ethnographisch Museum, deel VIII, Bataklanden met aan hangsel: Maleische landen ter Sumatra's Noord-Cosikust, Sumatra H, door H. W. FISCHER, 174 pag. Leiden, Boekhandel voorh. E. J. Brill. Catalogus van 's Rijks Ethnographisch Museum, deel IX: Java, Ie deel, door dr. H. H. JUYNBOLL, 196 pag. Leiden, Boek handel voorh. E. J Brill. Verslag aan de Koningin betrekkelijk den dienst der Rijkspostspaarbank in Nederland over 1913. Verkrijgbaar a f 0.70, bij Gebrs. van Cleef, Den Haag. ADA VAN DER VECHT, Jonge Liefde, 220 pag. Amsterdam, L. J. Veen. HERMAN ROBBERS, Helene Servaes, 409 pag. Amsterdam, Jac. G. Robbers. VINCENT VAN GOGH, Brieven aan zijn Broeder, III, 460 pag. Amsterdam, Mij. voor Goede en Goedkoope Lectuur. - APENZEEP. Maakt de koekepan als een spiegel. Zal Uw vaatwerk en kachelzink doen glinsteren. Slijpt de messen zonder kras sen blank en scherp. DE SCHUIT K ZEE P. BEGRAFENIS-ONDERNEMING J. D. STBUIJS & Zn. Prinsengracht 837. Telephoon No. 906. ? I MARGARETHA BOAS, Oosterpark 29. Telefoon Z. 5007. Ficnre et Manicure. Dagelijks te consulteeren Keur. G. T. d. BRINK, Corsetière, Keizersgracht 717. E1M i'DlI. 1SL. 1751. ATELIERS VOOR REPARATIES. LUIK n i m n TT i jrmn AISTERIAI. 1I80DBAKKKHIJ lAUL [}. KAlüM, ROTTERDAM, levert BROOD bereid uit de BESTE GRONDSTOFFEN. Het projectiel, Dat mij beviel, Dat brengt weer rust en vrede 't Doet elkeen goed, Bestel met spoed 't Brengt ieder weer tot reden: Geen bom van Krupp, kan mij bevallen, Die brengt verwoesting overal, Maar een van piekfijne Chocolade, Uit KUIJK'S magazijn gaat bovenal. Zend deze veilig naar uw vrienden Hg brengt geen smarte of verdriet Steeds is de roem, der Chocolade Zeer hoog, waar ik mjjübommen schiet. W. K U IJ K, Specialitéde Ohoeolats. Galerij 32?33, AMSTERDAM. Teleph. Zuid 2973 ERVEN KRAMER * WIJDE KAPELSTEEG 4 a AMSTERDAM ? ? TELEPHOON N°2f.t ($ * -ABRIEK VAN KANTOOPhOEKEN ? «. A. PASSEMS, THANS ALLEEN Reguliersgracht 81, AMSTERDAM, Tel.83ttë. Speciaal adres voor Corsetten naar maat Ateliers voor reparatiën. Zoo juist verschenen: FIAT LUX! Iiil.elit.Toercandidaat-vrünielselami DOOR W. M. VAN DEN BROEK. Tweede herziene en verb. druk. Prijs ?0,75. Verkrijgbaar door tusschenkomst van iederen boekhan delaar en bij de uitgevers tegen inz. van het bedrag. Utrecht. A. W. Bruna & Zoon. Bruoo Muller ZLE2DERMAKEE, Tel. 3514 Noord, bericht de ontvangst der Nieuwste Stoffen voor het aanstaande Seizoen. ?B «Bdere dubbel fijne BIJ H. F. POZ.LEW <fc ZOOM, Rotterdam ALLEN DRAGEN Kousen en Sokken van U It IIUit JANSEN UTRECHTSCHE TRICOTABE FABRIEK U T K ECHT. AVIATA" Garantie Kousen en Sokken Gegarandeerd voor 6 maanden. Wij verstrekken gaarne adressen van wederverkoopers. Levens?erzekering- n _ L * Maatschappij il F H D C FT), maatschappelijk Kapitaal: EES MILï,IOE]!f «UL.DEW (volteekend). Bülantoor: L. LI. BEÜOIAN, O.Z. Adrterlmrpal 95, ABS!. NAGANT Automobielen Generale Agentuur voor Nederland en Keloniin AUTO-GARAGE CENTRAL. Telefoon 4»**. Maastricht. Bracken Tweed Suits van af ? 50. DE BONT & LEYTEN'S BORSTPLAAT is DE BEjSTfl. TE AMSTERDAM SAX 4 r. P. C. HOOFTSTRAAT 38. T»l»f. Zuid 34 De drie Magazijnen voor Horlogerie van Gebr. BREEN, Amsterdam, RfiZRigraciit 53, Nienieiiül 172, Haarlemmerstraat 11 HORLOGES, PENDULES, KLOKKEN. GOUDEN EN ZILVEREN WEBEEN. Internationale Transport-Maatschappij voorheen VAN DER HOOP & Co. AMSTERDAM. Directeur: JACS VAN DER HOOP M.Pzn. Verhuizingen. - Bewaring van Inboedels. Expeditie. Agentschap der Nederl, Stoomboot-Reederij, Dagelijksche sneldienst naar en van den Rijn. MOTOR- en ZEILJACHTEN "sJS}t" ROEIYAARTUI6EN, SCHEEPSMOTOREN. H.T. Werf De Anurtel", Dir. THIEBOUT, Onder-Ajustel. Opelke gracht, in elke straat, Wanneer de deur maar open Ziel gij het prachtig resultaat Van LIEVEGOED's Schuiirpreparaat (voor houtwerk, marnier en steentjes). In frissche cartons overal verkrijgbaar. op : DE ÏBOÜff SN HAARHUIS. Prijs per j aar g. (12 NOS) / 4.5O. Proefex. gratis bij de uitgevers Van Holkem»& Waieadorf, Am sterdam. STEUNZOLEN (systeem Prof. HOFFA) met opstaanden buitenrand, die de ronding van den hiel omvat, herstellen den plaUoet J. A. M A SS IN G, O. Z. Voorburgwal 334, Amsterdam, tegenover het Binnen-Gasthuis. VAN RIJN'S4. ÏSMOSTERD Vlechtsysteem De Cock De Handenarbeid bij uitnemend heid voor jong en oud, voor school en huisgezin. Handel in geverfd en ongeverfd Hennepgai-ii-, Pitriet-, Raffia enz. MAGAZIJN en MODELKAMER H. MEIJER, Ratoenbaal", HAARLEM. Telefoon 588