10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 4 Juli '15. ~ No. 1984 l?1. noemde factoren meer dan opwegen tegen de vermeerdering van het gunstig saldo der handelsbalans is nauwelijks aan twijfel on derhevig. Weliswaar staan daartegenover enkele andere compenseerende factoren, als o.a. de vermindering van het aantal Amerikaansche touristen naar Europa en dienten gevolge het groote bedrag, dat Amerikanen andere jaren in het buitenland verteeren, maar alles bijeengenomen is de aanwinst voor de Vereenigde Staten niet zóbelang rijk, als men het publiek tracht te doen gelooven, door het slechts enkele uit hun on derling verband getrokken cijfers voor te houden. Eene sterke aanwijzing, dat werkelijk het volume van de handelsbeweging in de Unie niet zoo gunstig is, geven de cijfers van het spoorwegverkeer. Volgens de jongste opgaven is het aantal ongebruikte spoorweg wagens op l Juni 1915 bijna 300.000, tegen 242.572 op denzelfden datum van het .voor gaande jaar, terwijl de bruto-ontvangsten der voornaamste spoorwegen belangrijke verminderingen aanwijzen, niettegenstaande zij in 1914 reeds ongunstig waren. Volgens eene compilatie van The Chronide van 12 Juni bedroegen de bruto-ontvangsten in Mei: 1915. -1914. 1913. Noordwest, lijnen $15,918.292 $19,576852 $23,329.888 Zuidelijke 16,031.354 17,117 698 17,773 360 Zuidwestel j 11,571.086 11,827.238 > 13.077.695 West.Middenstaten»15,061 528 «15,420.039 «17,250390 Totaal ... $ 58,5»2.a»$ 03,941.827 $ 71,431.333 Blijkt uit deze cijfers, dat men de berichten omtrent den. grooten voorspoed der Ver eenigde Staten met de noodige dosis zout moet aanvaarden, nog sterker komt dit uit, wanneer men de onderdeden van de cijfers vaa de handelsstatistiek nagaat. Zooals reeds boven opgegeven, heeft de uit voer in de eerste tien maanden van 1914/15 eene waarde van $ 2.225 millioen bedragen, tegen $ 2.045 millioen in 1913/14. Deze vermeer dering van $ 180 millioen is echter uitslui tend te danken aan den uitvoer van voedingsmiddelen.met inbegrip van slachtvee. De waarde van de onder deze hoofden begre pen uitvoerproducten was nml. in de eerste tien maanden van het loopende dienstjaar $ 808 millioen, tegen $ 369 millioen in 1913/14. Daarentegen verminderde de waarde van den uitvoer van grondstoffen voor de nijverheid, heel- en half fabrikaten van $1643 millioen in detien maanden van 1913/14 tot $ 1315 millioen in dezelfde maanden van 1914/15. Bedenkt men daarbij, hoe eenerzijds de aanzienlijke prijsverhooging van granen (voor tarwe ca. 50 pCt. boven het gemid delde van het voorgaande jaar) de gelds waarde van den uitvoer van het product verhoogd heeft, terwijl anderzijds de uit gaven aan loonen enz. voor deze producten uiterst gering zijn, vergeleken met die voor gefabriceerde goederen, dan volgt daaruit dat terwijl een deel der bevolking, de landbouwende stand, ontegenzeggelijk sterk geprofiteerd heeft van den vermeerderden uitvoer tot hooge prijzen, aan den anderen kant de arbeidersklasse in niet minder sterke mate moet geleden hebben. In overeenstem ming daarmede zijn trouwens de berichten over werkeloosheid in de fabriekcentra der Unie, die in het afgeloopen najaar en winter tot ons gekomen zijn. Erkend moet intusschen worde», dat in dit opzicht in de laatste maanden verbete ring te constateeren valt en dat o.a. in April jl. de uitvoer van heel- en halffabri katen eene waarde vertegenwoordigde van $ 129 millioen, tegen $ 94 miliioen in April 1914. , Wat verder den uitvoer van oorlogmate riaal betreft, gedetailleerde cijfers voor de tien maanden zijn niet in mijn bezit, maar voor de maand April heb ik enkele gegevens gevonden, ofschoon van het voornaamste artikel, nml. wapens en ammunitie vermoe delijk met opzet geene bizonderheden ge publiceerd zijn. Voor de maand April be droeg de waarde van den uitvoer der volgende artikelen, vergeleken met die van April 1914. 1915. 1914. Automobielen enonderdeelen daarvan $ 9.900.000 $ 3.500.000 Chemicaliën 6.000.000 2.4f'0.000 Explodeerende stoffen 6.100.000, 800.000 Leder, schoenen, enz. 12.300.000 5.100.000 Verbandmiddelen 700.000 100.000 Zeer belangrijk is het bedrag, dat aan paarden en muilezels uitgevoerd is. Deze zijn in de statistiek onder het hoofd di versen" opgenomen. Terwijl in April 1914 de waarde van alle onder dit hoofd begrepen artikelen slechts iets meer dan een millioen dollar bedroeg, werd in April 1915 alleen aan paarden voor een bedrag van ruim zeven millioen en aan muilezels voor eene waarde van bijna twee en een half millioen uitgevoerd. Voor de tien maanden van l Juli 1914 tot 30 April 1915 werd aan paarden voor een bedrag van $ 47.783.848, aan muil ezels van $ 7.478.014 uitgevoerd, tegen een totaal van slechts $6.240.623 voor alle onder het hoofd diversen" begrepen artikelen in de overeenkomstige maanden van 1918/14. Ten slotte blijkt uit de staten van den XII Er zijn in dit land als te Rome vele vragen, waarin men moddert en zij worden weer stille waterpoelen, die hun uitgestreken spiegeling hervatten, zoodra men er niet meer in lepelt. Eene, waarover men moet kunnen rede neeren om gangbaar te wezen als pasmunt of waarin men het althans zoo ver brengen moet, dat men een ander naar den mond kan praten, is de quaestie van egoïsme en altruïsme, individualisme en sociëteit, vrij heid en onderworpenheid. Het zijn loten van n stam en iemand, die nuchter, als een pasgeboren kind of als na een gemarineerde haring de zaak beschouwt, zou meenen, dat het geen pas heeft van deze onderscheidingen kemphanen te maken en ze tegen elkaar pp te hitsen. Want het bennen toch eigenlijk broertjes en zusjes. Er zijn er dan ook, die al zoo ver zijn, dat zij een triumfantelijk air aannemen, u voorhoudende, dat degene, die een ander uit het water haalt op gevaar af van zelf om zeep te gaan of die een brandend huis instormt om een gillend persoon meestal ?m^MB^MMM ?ormamint-Tabletten * vernietigen de bacteriën in mond en keel en beschermen | Besmetting. uitvoer naar de verschillende landen, dat die naar Duitschland en Oostenrijk in April geheel opgehouden heeft en voor de tien maanden zeer aanmerkelijk verminderd is. Daarentegen is die naar Groot-Britannië, Frankrijk en de neutrale Europeesche landen sterk toegenomen. Opmerking verdient het daarbij, dat de uitvoer naar Hiet-Europeesche landen betrek kelijk groote verminderingen aanwijst, meer bepaaldelijk die naar Zuid-Amerika. De waarde van den uitvoer daarheen is nml. van $ 106M millioen tot $ 73H millioen ver minderd of met meer dan 30 pCt. Vooreen deel is die vermindering wel te verklaren uit de omstandigheid, dat de koopkracht der groote Zuid-Amerikaansche republieken ste_rk geleden heeft onder de financieele mpeielijkheden, die de Europeesche oorlog daar veroorzaakt heeft, maar niettemin is het voornoemde feit weinig in overeenstemming met de opgeschroefde verhalen, dat de Ver eenigde Staten druk bezig zijn, zich het grootste deel van den handel der oorlog voerende landen met Zuid-Amerika te ver zekeren. Naar de verschillende staten bedroeg de uttvoer in de eerste tien maanden van het loopende dienstjaar, vergeleken met die van het voorgaande: 1914/15. 1913/14. Oostënr.-Hongarije $ 1219.924$ 19.808.656 België 18.210.028 62.598230 Duitschland 28.861.187 308.820304 Frankrijk 276.576.310 193.289.073 Groot-Britannië 724.941.561 520.112.187 Europeesch-Rusl. 16.841.640 26.290.868 Italië 158.153.464 64.039663 Nederland 122.691.172 93.290.632 Noorwegen 35.894.976 7593050 Zweden 71.911.063 12.168.120 Argentinië 21.875.408 40.026.401 Brazilië 20.029.871 25.742.970 Groot als de vermeerdering van den uit voer naar de neutrale staten, van waar uit Duitschland en Oostenrijk-Hongarije kunnen voorzien worden, schijnt (bijeengenomen ca, $ 118 millioen), weegt zij toch niet op tegen de vermindering ad bijna 8 300 mil lioen van den directen uitvoer naar Duitsch land en Oostenrijk. De vermindering naar Europeesch-Rusland is niet-onwaarschijnlijk daaraan toe te schrijven, dat de groote massa van naar Rusland uitgevoerde oorlogs-benoodigdheden haar weg via Aziatisch Rusland gevonden heeft, terwijl vermoedelijk ook een deel van de naar Zweden geconsig neerde goederen voor Rusland bestemd was. J. D. SANTILHANO Britsche financleën NASCHRIFT In het begin van den vorigen week zijn de bijzonderheden bekend geworden van de nieuwe Britsche oorlogsleening, waarvan het voorstel met algemeene stemmen en betuigingen van bijval door het Lagerhuis Maandag 21 dezer is aangenomen. Hoe groot deze nieuwe leening zal zijn, zal eerst later bekend worden, zij zal echter 4% pCt. rente dragen, terwijl houders van Consols deze kunnen verwisselen in de nieuwe obligatiën en wel in verhouding van pd. st. 78 Consols tegen pd. st. 50. 4^ pCt. Staatsschuld. Vooral de bepaling dat de groote massa voor kleine bedragen, van 5 shilling af tot pd. st. 25.?door tusschenkomst van de Bank of England op de nieuwe leening kan inschrijven, schijnt algemeene instem ming te vinden en haar een groote popu lariteit te verzekeren. 25/6 '15 V. D. S. RIJM-KRONYCK Groote mannen in oorlogstijd Kerbiediglijk opgedragen aan den Burgemeester van Baarn De afdeeling Baarn van den Slagershond heeff, naar het Hbl. meldt, aan den minister van Landbouw medegedeeld, dat zij geen regeeringsvarkens meer wenscht te ontvangen. De afdeeling heeft dit besluit genomen, omdat zij zich niet vereenigen kon met de controlemaatregelen van den burgemeester. Deze heeft zich op verzoek van genoemden minister thans bereid verklaard, zelf de varkens te ontvangen, zoodat de Slagershond is uitgeschakeld en dévarkens voortaan van gemeeniewege zullen worden verstrekt. Men zegt, dat op een zekeren nacht Napoleon de Groote een schildwacht lang uit op den grond in zoeten rust verzonken vond, (aldus de anecdote). in nachtgewaad uit een dakgoot te helpen, dat zoo iemand evengoed een egoïst is en zich egoïstisch aanstelt, omdat hij per slot van rekening deze streken uithaalt, daarin meer pleizier hebbende dan in het niet te doen. Zoo is alles egoïsme, omdat het ego centrisch is, uitgaande van een ego en ge schiedende ten believe van een ego. Maar dan zijn er ,weer, die nog een eind verder zijn en de vorige met al hun airs in hun hemd laten staan. Want zij zeggen, dat een dergelijke redeneering je de koekoek raakt, maar al is alles in zekeren zin de vorige kunnen weer zeggen, wat wil je meer dan in zekeren zin ? egoïsme, dan is er toch reden altruïsme te onderscheiden, om dat in het eene geval de handeling geheel of in hoofdzaak ten eigen faveure geschiedt, ttrwijl in het andere ook anderen een klont uit de pap krijgen of een veeg uit de pan ; reden voor onderscheiding ook in ver band met doel, motief, moraal, rede en reli gie kortom deze laatsten halen er de heele encyclopedie in, bedelven je er onder en vergen, dat ge de quaestie goed en naar alle kanten-onder de oogen ziet, zoodat de aardigheid van de bespiegeling er al weer af is. Egoisme is vluchtig als gas, omdat het geestelijk ik van den mensch zelf is van, zoo heb je 't en zoo heb je 't niet. Zijt ge gediend van een goeden en goedkoopen raad ? Wacht dan met uw oordeel ten beste te geven, zoolang ge er twee kunt vinden, die over de quaestie redetwisten. Zij scheuren aan weerskanten er stukken De Keizer wars van Duitschen dril heeft hem maar laten slapen, en, als een doodgewoon soldaat (men ziet het nog vermeld als plaat) greep hij des slapers wapen, en hield, dien ganschen winternacht, gelijk een mindere" de wacht. Men denkt zoo licht, dat in dees' tijd van gassen en van bommen zoo'n groote daad van zulk een man bezwaarlijk nog geschieden kan, en dat zoo'n wacht mot brommen".. Doch ziet, daar rijst in 't klein gehucht, dat Baarn is geheeten, een andere held, die, wars van praal, in oorlogstijd gén hinderpaal ziet in zijn zilveren keten, om, als een simpel slagers-man, zijn land te dienen, waar hij kan. De slagers wierpen unaniem het bijltje er bij neer; regeerings-varkens-slachten kwam niet overeen met hun program, en met hun slachters-eer. Toen nam, (als eens Napoleon 't geweer van den soldaat), de Burgemeester 't bijltje op, zoo nederig als wijlen Job, en vormde zich kordaat tot ('t was een plan van hoogerhand) den slachter voor het Vaderland! Waar blijft uw Kenau Hasselaar ? Waar van der Werff van Leiden? ... wie wijst ons in 't historieboek een man als Hem, die, blij en kloek, niet vreest om zich te snijden aan 't alles klievend slagersmes, en, die de ingewanden der zwijnen van een Posthuma verwijdert, en ons carbona en andere offeranden van 't kostelijk zwijn ter tafel zendt ? Zó'n Burgemeester is een Vent! Napoleon liet slapers slapen, maar Hij deed dwarsche slagers gapen! MELIS STOKE. (Variant op den laasten regel: Doch Hij liet Va*kenslagers gapen"). M. S. (uit Le Lendemain Verloren Lief, die 't koude hart kwaamt warmen, En bij 't ontwaken zich bedrogen vindt, Wist je dan niet, dat in elkanders armen Men 't waanbeeld van zijn eigen droom bemint ? Wist je dan niet, dat woorden zijn vergeten, Woorden van trouw, gefluisterd in den nacht Nog eer de maan, de bleeke, die 't kan weten, Haar wenteling ten einde heef t gebracht ? Wist je dan niet, dat liefde komt gesproten Zooals een bloem ; die bloeit maar voor een tijd! En d'eerste kus houdt reeds in zich besloten Het droef vaarwel, dat straks de wegen scheidt! 1915 Duc Boekverkooping te Leiden Door de firma Burgersdijk & Niermans Templum Salomonis" te Leiden zal van 14?17 Juli weer een belangrijke verkooping gehouden worden, hoofdzakelijk op het gebied van genees- en natuurkundige weten schappen. De verzameling, waarbij kostbare reeksen tijdschriften, nieuwere handboeken, zeldzame werken, enz. is o. m. afkomstig uit de bibliotheek nagelaten door dr. Ch. A. L. Zegers, arts te Nijmegen. Dezelfde firma zond ons ook Bulletin derde serie No. 8, waarin een groote ver zameling werken en gravures over NoordHollandsche geschiedenis en plaatsbeschrij ving worden aangeboden. Niet minder dan 769 nummers handelen over Amsterdam, terwijl ook Haarlem goed vertegenwoordigd is. Verder vindt men in dezen catalogus iets aangeboden over zeer veel gemeenten, over de Zuiderzee, het Noordzeekanaal, het IJ, de polders en waterschappen, enz. >">" i iiiiiiiiiiuiiii: i iiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiii riiiiiiiiiiniitii iiiniiiiiiiiiiiiiiii Van de Utrechtsche Socialisten-Meeting tegen het OntwerpLandstormwet * (Teekeningen voor de Amsterdammer", van Joan Collette) ?TA Zuid-Afrikaansche Poëzie : Die Brandwag" van l Juni 1915) AMSTERDAM. (Aan mijn vrind Eduard Karsen.) Ou Amsterdam is tog so mooi Met al sij liggies uitgetooi In donker, donker nagte; Dis liggies hier en liggies daar In lange rije aanmekaar Wat flikker in die gragte. En honderd duisend ogies loer Op spiegelgladde watervloer Daar bowe uit die hemel. Dis liggies hier en liggies daar En bootjies wat so saggies vaar Dat ligte golfies wemel. Die liggies soek mekaar weer op In water wat teen walle klop Op stormagtig nagte. So toweragtig, lief en skoon Is liggies .wat op walle woon En flonker in die gragte. A. D. KEET TROELSTRA spreekt: Wij zijn gén Jan Salie's" VLIEGEN, een der opstellers van de motie DR. VAN LEEUWEN PlETER JELLES F. M. WlBAUT van aan flarden . n de geplukte kip, die overblijft is r..akkelijk re hanteeren en te verorberen. Zoo loopt de hond weg met het been, om hetwelk andere elkaar naar de keel zijn gevlogen. Onbaatzuchtigheid is ook een liefhebberij van zelfzucht. Er zijn er, die uit belange loosheid hun neus in alle zaken steken be halve hun eigene, zoodat ge geneigd zijt hen toe te snauwen: schoenmaker blijf bij je leest; die met hun liefderijk gevoel dat van anderen geen lucht laten en het ver stikken ; die niet ophouden hun slachtoffers met welwillendheid te overgieten, te be dwelmen en achter hun broek te zitten. Ge stikt de aangeboden diensten van dezulken, als die in uw kraam te pas komen, maar voor uw part kunnen zij zelf veelal de koorts krijgen. Ik verdedig hen niel, die verregaand zelf zuchtig zijn in den trant van waterzuchtigen, maar evenmin de onzelfzuchtigen, die uit zelfverloochening anderen met hun ego op schepen en anderen hun ego het varken te wasschen geven. Ik geef toe ofschoon ietwat slaperig dat egoisme en altruisme niet hetzelfde zijn, alleen al omdat het anders onverklaarbaar zou wezen, dat deze beide het zoolang tegen over elkaar zouden hebben kunnen uithouden, zonder dat de eene den andere onder de knie had gekregen of in den grond geboord. Het is dan ook zaajv met beiden rekening te houden en aan belde hun beurt te geven. Het is bij alles: l'art de grouper les chiffres en gelieve niet te meenen, dat dit hier slaat iimimmiiimn als een tang op een varken. Op deze beproefde wijze laat ik anderen voor mij de kastanjes uit het vuur halen. In ieder geval maak ik mij over zulke strijd punten niet dik noch warm. De bloemetjes in mijn tuin worden er niet welriekender door, noch straalt het zonnetje zonniger, of de quaestie zus is of zoo. In mij zit het bloed van den Caesar, die met een welwillenden glimlach toekijkt, hoe in de Arena de gladiatoren elkaar aan splinters slaan. Een onuitputtelijk gezanik is het hier ook met de rechten van het individu en de plichten tegenover de gemeenschap. Het is vieux jeu, dat het niet aangaat, dat het individuum ad libitum zijn persoonlijk heid botviert. Ge kunt heel wat onderste boven loopen. maar er zijn toch grenzen. Van het oogenblik, dat men het daglicht aanschouwt sommigen doen dit in een donkeren nacht is men behalve zich zelf ook aanhoorig en onderhoorig en samenhoorig. Er is al dadelijk de baker en de speen, later de pianoleeraar, nog later de schuideischer, de kiezer en het bedsermoen. Ge spartelt en leert en hebt vermaak door anderen en met anderen en daarom als re flex-beweging hebt ge schuld aan an leren en behoort ge periodiek in uw wijnkelder te duiken en een rondje te geven. Daarom met een anarchistisch stelsel, hoe verleidelijk ook, komt men er niet, omdat de mensch langzamerhand zooveel noten op zijn zang gekregen heeft, dat hij tal van anderen noodig heeft, die naar zijn pijpen dansen. Maar die anderen zijn geen RomeiniiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiMlliHiiniiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiii sche slaven. Dat wil men hier zelf niet, omdat het een van de hobbies is geworden, dat men alom om zich heen vroolijke ge zichten wil zien. En daarom moet men zijnerzijds ook telkens over de brug komen, want die kaatst moet den bal verwachten. Dit geeft natuurlijk telkens spektakel, want communisme de ismen Zijn hier talrijk als miasmen is evenmin een vlieger, die opgaat omdat de menschen nog altijd even wars zijn van eentoonigheid en het in het Fransch heet: tout genre est bon sauf Ie genre ennuyeux. Men heeft behoefte aan prikkels, aan han dicap, aan ups en downs en als er geen verhevenheden zijn of uitstekelingen om tegen op te zien tot de nek stijf wordt dan vervalt men in afgoderij. Nu is het wellicht mogelijk bommen geld te niveileeren en rangen lintjes in der voege van het ijzeren kruis, maar niet schoonheid, deugd, kennis en vaardigheid met strijkstok en penseel. En zoolang de arendsneus en het fonkelend oog een grootere invloedssfeer hebben dan hij die scheel en wiens neus gebogen is als een puthaak, kan de een, dunkt mij, ook wel een paar centen meer hebben dan de andere of een appeltje meer voor den dorst. Waar blijft het communisme van geluk en gezondheid en goed humeur? Dit alles is wijsbegeerte van den kouden grond. PETROMUS