Historisch Archief 1877-1940
13 Jan. '17. No. 2064
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
13
Achterstand bij de Tweede Kamer
Teekening voor de Amsterdammer" van Joh. Braakensiek
Wiegeliedje (The Bulletin, Sidney)
Wilhelm, bij de wieg der lichting 1936:
Slaap maar kindje, wees niet bang,
want de oorlog duurt nog lang.
Wordt maar sterk; in twintig jaar
ben je voor het slagveld klaar,
slaap kindje slaap
Ober C o r t: Nu u zoo lang over de oesters gedaan hebt, zult u het verdere diner maar haastig moeten afwerken, Mevrouw! En we sluiten
tegenwoordig om 12 uur precies!
's-Gravenhage, 25 Dec. 1916
Aan de Redactie van het Weekblad
De Amsterdammer"
Geachte Redactie
Het feuilleton Ter Wijding van het Huis",
geteekend Henri Borel en opgenomen in uw
no. van 17 Dec. 1.1. vereischt eenig antwoord
mijnerzijds.
Ik zal niet over den vorm van het ver
oordeelde gedicht spreken. Enkel wil ik
opmerken dat de critiek (?) onnoodig was,
daar het voor gasten is voorgelezen en
slechts gasten der N. V. Kunsthandel
Kleykamp is aangeboden in een brochure,
waarop duidelijk gedrukt stond niet in
den handel".
Ik had niet de waarschuwing noodig mij
vooral niet in te beelden een groot dichter
te zijn, daar ik in geen twintig jaar verzen
heb uitgegeven.
De heer Borel vindt dan ook het ergst"
dat ik een Kunsthandel opende in tegen
woordigheid van den burgemeester, den
referendaris voor Schoone Kunsten, ver
tegenwoordigend den Minister van Binnenl.
Zaken, eenige Museum-directeuren en. vele
bekende Hagenaars uit de eerste kringen.
Dat juist de heer Borel zich opwerpt als
Zedenmeester van onze Residentie vind ik
niet ergerlijk", alleen maar potsierlijk. Wat
mij wél heeft geërgerd is dat in een week
blad, verschijnend in de tweede koopstad
van Nederland, op zoo hoogen toon nog
het ergst" wordt genoemd dat de eerste
kringen der Residentie belangstelling toonen
in een handelszaak. Het zou vroeger jaren
niet gebeurd zijn, dat is waar; doch dat
het nu is geschied, dunkt mij een verblij
dend niet een ergerlijk feit.
Toen hier nog al eens de neus werd
opgehaald voor kooplieden en
winkelmenschen", werd de Haegenaer" daarom bespot.
Nu men hier zijn sympathie betuigt met
een firma, die veler belangstelling in kunst
heeft weten aan te wakkeren door het in
richten van tentoonstellingen en kunstavon
den, nu wordt men daarom gehoond in een
te Amsterdam verschijnend weekblad!
Is óók voor de Redactie van de Amster
dammer" iemand, die een winkel" heeft,
te min om officieus bezoek van den burge
meester der Residentie te ontvangen in zijn
zaak"?
Duizenden Hagenaars denken daar anders
over en onze sympathieke burgemeester heeft
hun dank verdiend, omdat hij in dezen is
voorgegaan!
Met dank voor de plaatsruimte,
hoogachtend,
FRITS LAPIDOTH
* *
Waar ook het eerste artikel eene geheel
persoonlijke beschouwing van den heer Borel
bevatte, heeft de Redactie van de Amster
dammer" bovenstaand schrijven gesteld in
, zijn handen ter beantwoording.
ANTWOORD
Wanneer de heer Lapidoth in besloten
kring voor gasten gedichten voordraagt
behoort inderdaad geen critiek daarover te
worden gegeven. De opening der
Kleykampzalen, ook al mogen er, met het oog op de
beperkte ruimte, invitaties voor zijn gezon
den, was echter een zóó publieke gebeur
tenis, dat de Haagsche pers er bij tegen
woordig was en in alle Haagsche (ik meen
ook Rotterdamsche) bladen er verslag van
is gegeven. Het fameuze gedicht van den
heer F. L., al moge het niet in den handel"
zijn, werd aan iederen bezoeker ter hand
gesteld, en is een reclame voor den handel
der firma Kleykamp.
Was het nu maar bij handel gebleven, zoo
zou ik het hopeloos ridicule gedicht niet
aan den kaak hebben gesteld, maar waar
hier handel in zwaar gezwollen rhetorica
als kunstbescherming en de firmanten tot
kunst-heroën werden opgehemeld, vond ik
een protest hoog noodig.
Als zedemeester" zou ik mij niet gaarne
opwerpen, wél als iemand, die te veel liefde
voor de chineesche kunst heeft om haar
niet tegen humbug en snobisme te ver
dedigen.
Dat 's-Qravenhage's burgervader een zeer
sympathiek, respectabel man is onderschrijf
ik gaarne, maar een kenner van Chineesche
kunst is hij daarmede niet, en vermoedelijk
weet hij ook niet hoe hij gebruikt is om
cachet te geven aan een handelszaak, die op
zeer lichtzinnige wijze met oude Chin.
dynastieke merken omspringt (evenals
trouwens de meeste handelaren in Chin.
kunst) om te koop geboden voorwerpen een
antiquiteit toe te kennen, die in vele ge
vallen een fictie is.
Ik ben een te oprecht democraat om mijn
neus op te halen" voor handel. Maar wél
haal ik mijn neus op, en niet zuinig ook,
voor kreupeldichten, waarin een handelszaak,
in wolken van zeer ongeurig wierook, tot
een kunstbeschermend instituut en de fir
manten, die niets minder maar ook niets
meer dan smart business men" zijn, tot
edele kunst-heroën worden verheven. Han
del moet handel blijven, en kunst kunst.
Daar ging het om, niet om
winkelmenschen", een uitdrukking, die ik mij wel
wachten zou te gebruiken.
Ik- voeg hier nog aan toe dat ik van vele
zijden instemming ontving, en ik het gedicht
van een verontwaardigd kunstenaar, die de
opening bijwoonde, kreeg toegezonden.
HENRU BOREL
Redacteur: Dr. A. G. OLLAND
A. R. Falckstraat 5, Utrecht
PROBLEEM No. 60 VAN W. MEREDITH
(Brooklijn, Chess Chronicle, 1885)
ZWART
Wit: Kb5, Dc3. Pg2, Lh4.
Zwart: Kdl, pion d2.
Wit geeft mat in drie zetten.
Oplossing over 14 dagen.
Bovenstaand probleem is uit 100 Chess
Problems b ij William Meredith
1835?1903", welk boekje als een kerstge
schenk, door den bekenden probleemdichter
en verzamelaar Alain C. White, werd toege
zonden aan zijne schaakvrienden.
Honderd leden van de Good Companion
Chess Club te Philadelphia hebben aan dit
boekje medegewerkt. Ieder van hen plaatste
bij n probleem een aanteekening.
OPLOSSING PROBLEEM No. 59
VAN K. A. L. KUBBEL
Wit: Ka6, Df8, Ta5 en d6, Pc5, pionnen
d3, e2, f5 en f7.
Zwart: Ke5, Dh4, Lg3, pionnen a4, c3,
e3 en g4.
. Td6-f6, Ke5Xf6, 2. Pc5-e4f.
Ke5Xf4, 2. Pc5-e6f.
, Dh4Xf6f 2. Pc5-e6f.
Ke5-d5, 2. PoS-bSf.
, Ke5-d4, 2. Pc5-e6f enz.
Goede oplossing ontvingen we van G. A. C.
te Antwerpen, J. Rietman te Dieren, M. Dol
man te Zeist, J. Schoonbeek te Weiwerd,
J. Koopmans te Amsterdam, L. J. van Rhijn
te Wageningen, J. Torn te Waalwijk, L. O.
te Utrecht, J. S. te Zeist, H. de Jonge van
Ellemeet te Genève, H. Dolk te Utrecht
(ook van No. 58) en C. J. Rietman te Nunspeet.
RUSSISCHE PARTIJ
(Gespeeld in den nationalen wedstrijd
te Amsterdam, 1916)
Wit Zwart
P. F. van Hoorn H. van Hartingsvelt
1. e2-e4 e7-e5
2. Pgl?f3 Pg8?f6
3. d2?d4
Evenals 3. Pc3 een goede zet, die echter
volgens Bilguer niet zoo sterk is als het
gebruikelijke 3. Pe5:. De tekstzet wordt
veelal gedaan om de gevaren van de ge
wone speelwijze te vermijden.
3 Pf6Xe4
Ook 3... ed4: kan geschieden, het schijnt
echter dat wit dan iets in het voordeel komt,
bijv. 3... ed4: 4.e5, Pe4, 5. Dd4:! d5, 6. ed6:
PdO: 7. Lg5, f6, 8. Lf4, Pc6, 9. Dd2, Lf5,
10.Le2, De7, 11.0-0,0-0?0, enz.
(SteinitzPillsburg, 1895).
4. Lfl?d3
Beter dan 4. de5: d5!
4 d7?d5
5. d4Xe5
Iets beter is 5. Pe5: zooals in de partij
Geus?Olland geschiedde in hetzelfde
tournooi, met de voortzetting: 5... Le7, 6.0?0,
0?0, 7. c4, f6 (Bilguer geeft alleen 7... c6
aan) 8. cd5: Lf5, 9. f3, Pdö, 10. Pc4, Ld3:
11. Dd3: Pd7, 12. Pc3, Pc4: 13. Dc4: Pb6,
14. Db3, Dd6, 15. Tel, Db4, met ongeveer
gelijk spel.
5 Lf8-e7
6. Ddl?e2
Bilguer geeft alleen 6. 0?0 aan. De tekst
zet kon door zwart goed beantwoord worden
met f7?f5.
6 Pe4-c5
7. Pbl-c3 0-0
8. h2-h4?
Te vroeg! Wit moest zich liever eerst
ontwikkelen, dus bijv. 8. Le3 spelen. Zwart
heeft een sterk antwoord.
8 Lc8?g4l
9. Ld3Xh7f! Kg8-h8
10. Lel?e3
Trekt wit Lh7 terug naar d3, dan speelt
zwart zeer sterk Pc6 met de dreiging Pd4,
waartegenover wit vrijwel weerloos staat.
hij daarom tot een
kansTerecht besluit
rijk offer.
10
g2Xf3
0-0-0
f3-f4
De2?g4
Tdl-gl
11.
12.
13.
14.
15.
16.
h4?h5
Lg4Xf3
Kh8Xh7
c7?c6
Tf8-h8
Pb8-d7
Le7-f8
Kh7-g8
Stand der partij na 21... Df6Xd4
ZWART
«^?« rssssssss. wjwssss. >^Jkx W? ?fCS?-'''
'C/////M. ? 'w///////. 'w//////* . 'W^'
.1 i
a bcdefgh
WIT
17. h5-h6 g7-g6
18. f4-f5
Wit vervolgt den aanval energiek, doch
ook zwart is goed op dreef en verdedigt
zich uitstekend. 18. h7? dan 18... Th7: 19.
Th7: Kh7: 20. Thlf Kg8, enz.
18.
19.
20.
21.
22.
Beter
met 22.
Pd7Xe5
Dd8-f6
Pe5-d3f
Df6Xd4
Dg4-g3
Le3-d4
c2Xd3
f5Xg6
kon wit den aanval voortzetten
ttff bijv. 22... Th7: 23. Th7: (Pd3:f
24. Kbl) Kh7: 24. fg6:f Kg7, 25. gf7:f Kf6
26. Dg5f Ke6, 27. Tel f Kd7, 28. Df5f Kc7,
29. Te8 enz. Het schijnt echter, dat zwart
ook dan ten slotte in het voordeel moet komen.
22 Lf8Xh6t
23. Kcl?c2 f7-f5
Bij de gevaren, welke zwart nog steeds
bedreigen, kwam in aanmerking door 23...
Dd3f het spel te vereenvoudigen en in het
eindspel door materieel voordeel te winnen.
De tekstzet is echter volkomen correkt. Ook
23... fg6: was voldoende.
24. Pc3-e2 Dd4-g4
Beter is 24... Da4f 25. Kbl, Db5!
25. Dg3-e5 Dg4-f3
26. Tgl?dl Lh6?g7
27. ThlXhSf Kg8Xh8
28. De5-e7 Pc5-e4!
29. Pe2?d4 Df3Xf2t
30. Kc2?bl Pe4?g3?
In tijdnood vergooit zwart nu zijn spel,
dat door 30... Dh2 altijd nog te winnen
was, ofschoon niet zoo gemakkelijk meer.
31. De7?h4f
Deze zet had zwart overzien. Wit wint
nu gemakkelijk. Er volgde nog: 31... Kg8,
32. Dh7f Kf8, 33. Pe6f Ke7, 34. Pg7: Kf6,
35. Pe8f Kg5, 36. De7f Kg6: 37. Dg7f Kh5,
38. Pf6f Kh4, 39. Dh6f Ph5, 40. Dh5:f
Kg3, 41. Thl, Dg2, 42. Dh4f Kf3, 43. Del,
Kf4, 44. d4, Tf8, 45. Tflf en zwart gaf op.
Een bizonder levendige partij, die een
goed idee gaf van den vermetelen stijl van
den heer van Hoorn.
14e Jaargang 13 Januari 1917
Redacteur: K. C. DE JONGE
Van Woustraat 112'2, Amsterdam
Verzoeke alle mededeelingen, deze rubriek
betreffende, aan bovenstaand adres te richten.
CORRESPONDENTIE
Wij maken er redacteuren van andere
rubrieken even op attent, dat overname uit
onze rubriek alleen dan toegestaan is, wanneer
de bron van herkomst daarbij vermeld wordt.
AUTEURSOPLOSSING PROBLEEM No. 128
van den Auteur H. W. ZITMAN, Haarlem
Stand. Zwart: 2, 4, 7/9, 13, 14, 23, 36.
Stand. Wit: 24, 27, 30, 31, 33, 34, 38, 44,47.
Wit: 47-41, 33-28, 28:10, 30-25, 31-27, 25:1!
Zwart: 36:47, 47:49, 49:16, 4:15, 16:20 '
Een vrij gemakkelijke maar verrassende
ontleding. De toepassing van meerslag" is
uitstekend verwerkt. Bij de tweede zet kan
zwart op vier manieren twee stukken slaan,
maar moet met de dam op 47 naar 49, alzoo
drie stukken slaan, waardoor liet mogelijk
wordt dat de zwarte schijf op 14 die de
verdere ontleding belet verwijderd wordt.
De dan ontstane tempozet 30-25 is alleen
mogelijk, omdat zwart op twee manieren
een schijf moet slaan. De verhoudingen en
stand der stukken zijn goed.
MERKWAARDIGE STANDEN
In onderstaande stand heeft zwart in de
opening 2 schijven verloren. Zijn spel is nu
eenigszins zoodanig opgebouwd dat bij een
verkeerde voortzetting van wit, zwart onmid
dellijk remise maakt.
Zwart (10 schijven)
1
e
11
ie
21
26
31
30
41
46
't'
& ' . : 'm ?
fit f& ' ' ' *^
*?fe ' 1j%
, >^ ^ :
t * , -?::': -"> s
i / --^ - M r>'^
^> -< ' - ':.d
i ' yr; ; > "?
' *~ -. *
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit (12 schijven)
Stand. Zwart: 6, 10, 11, 12, 15, 17, 18, 20,
23, 24.
Stand. Wit: 21, 26, 29, 32, 34/36, 38/40, 42, 48.
Zwart heeft als laatste zet 19-24 gespeeld.
Wit moet nu sluiten met 38-33 of 39-33.
Indien wit nu zou sluiten met 38-33, dan
zou zwart als volgt remise maken:
34:5
48:39
5:28
28:11
11-17
17:3
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
24-30!
23:43
18:23
11-16
16:47
47:40
Eene ontleding die niet voor de hand lag.
Wij zien dus dat wit met 39-33 verplicht
was om te sluiten! De speler met wit liep
niet in den val.
PARTIJGEDEELTE
Zwart (13 schijven)
1
e
n
16
21
26
31
36
41
46
© -'S*
9 &
1 ^ .
IK *S*
& ©
1 - * J *&? '
fjf >._,_ v J
'-*** , frf'
*?-* '*J^.
... t*.
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Wit (13 schijven)
Stand. Zwart: 2, 3, 5/7, 11, 15, 17, 18, 20,
22 24 30.
Stand. Wit:' 26, 29, 31/33, 35, 36, 38, 42,
43, 45/47.
Zwart kan in deze stelling op 2 manieren
een schijfwinst presenteeren, maar wordt
deze schijf winst door wit genomen dan heeft
dit tengevolge dat zwart de partij wint en
wel als volgt:
Ie Manier
Wit Zwart
1. 20-25
29:20 2. 15:24
33-28 3. 22:33
38:20 4. 25:14
35:24 5. 14-19
24:22 6. 17:39!
met vrije pas naar dam.
29:20
33-29
35:24
38:29
31:13
13:22
2e Manier
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
20-24
15:24
24:33
7-12!
22-27
12-18
17:39!
4