14 juli '17. - No. 2090 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VÜOR NEDERLAND BLINDGEBORENEN doofstommen, idioten, en ONGENEZEN GEBLEVEN patiënten van Chr. Scientists, geneest door UITBREIDING hunner praktijk H. G. T H l E M E, Den Haag, Denneweg 25a N. V. Maas- en Waterweg Maatschappötot bevordering van de vestiging van Industrieën te SCHIEDAM EN OMSTREKEN Lange Haven 3 Tel. «3 Schiedam Verleent haar bemiddeling WJ den Aan- en Verkoop van Panden en Industrieterreinen en het verschaffen van Bedrijfskapitaal. Tot het bouwen van Villa's en Landhuizen zfjn prachtige heuvel achtige BOSCHTERREINEN te koop in HET OOSTERPARK te Laffe prijzen, mooie wegen, gas, « electr. licht, water. V. laatB. tot Eif Uit vu Het OMtwiark DiT, J.J. STOIMANS i OTO SCBDLZ Tel. Int. 38 & 48 DEBILT OOSTEQBEEK De Financieel Nieuwsblad Singel 842, A'dam - TELEFOON K. 6926 bevat steeds actueel* arti kelen, betrouwbare cor respondentie, nitlotingen v»n premieleenlngen, producties, koeraUJot enz. Abonnement slechts |so| ets. per kwartaal. Vraagt gratis Proefnummers MEUBILEERING-MAATSCHAPPIJ HOLLAND" N. Z. VOORBURGWAL 274 AMSTERDAM - TEL. 5974 N. ^^-?^--ItJIIIIIIIII?-~^-^ BIJ HET INRICHTEN UWER WONINO HEBT. «l 3 PUNTEN IN HET 003 TE HOUDEN > DUURZAAMHEID HARMONIE GEMATIGDEN PRIJS DAT WIJ IN ONZE INRICHTINGEN DEZE EIGENSCHAPPEN VEREENI9EH, BEWIJZEN DE TALLOOZE TEVREDENHEIDSBETUIQINBEN, WELKE WIJ VOOR U TER INZABE HOUDEN. Voorde Vacantie! THE OXFORD CHA1R" HEERLIJK LUIE STOEL van af f 15.-. GEBRS,F.«Sc L DE RIDDER Amstel b/h Muntplein 'OXYDOL' (CHLORAS KALICUS TANDPASTA) 45 cent p. Tube. tal. Tin, STil & EB. Chemische Fabriek ,,'s-Hage" 's-GRAVENHAQE. Fr.SINEMUS 20 LEIDSCHESTRAAT 22 AMSTERDAM. TELEFOON N. 5812. HEMDEN NAAK MAAT. Het groote Nederlandsche merk Tandpasta, desinfecteert de mondholte door zuurstofontwifckeling, bleekt de tanden onschadelijk; Per tube 45 en 7& cent. illlllllllililliliuiiiiiiuiiiiiiiuiiiiiumiiilmiiliiiitmiiiiiliimiiiiiimiiiiumiilliimiiiiiiiiliiiiiii lilllllllllliiiiiliiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiniiii,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,, iïmiim,ii7ii,,iimiiin,,i7iMiilinMiN^ nr i F. Lieftinckf van rauw varkensvleeseh zoo'n cysticercus in de maag van den mensch, dan groeit de Offervaardige Voorgangers door UPTON SINCLAIR Pasadena, Californië, 15 Jan. 1917 Aan Maurlce Low, die in een artikel in het Forum" verklaard heeft te gelooven, dat de redding der wereld uit de verschrik kelijke crisis, waartoe de besthaving gekomen is, afhangt van de komst van nieuwe lei ders, mannenban enthousiaste ijver en ernst, wier doel niet is zich zelf omhoog te werken noch uit algemeene bekendheid munt te slaan, maar die bereid zijn tot alle lijden en op offering om de menschheid te redden: Waarde heer Low, Uw artikel is diep gevoeld en ik wil er rond op antwoorden, vertrouwend dat uw ernst u er voor zal behoeden door mijn antwoord u beleedigd te voelen. Dat is mijn overtuiging die ik u vertellen wil: dat er in de wereld, tegenwoordig, in ieder land, honderden en duizenden mannen en vrouwen zijn van de soort waar gij om roept; en dat het de ontwikkeling in uw stand en uw omgeving is, die het u onmo gelijk maakt, hen te herkennen. Ik bedoel dit geenszins beleedigend; ik constateer het als een feit dat gij en uw lezers van de Londensche Morningpost" moet inzien en in aanmerking nemen bij uw studie van de problemen van onzen tijd. Ik wil u vertellen van een beweging, millioenen aanhangers tellende over de wereld, die geheel en al is ontstaan uit de heldhaftige opoffering van juist zulke man nen als gij vergeefs hebt gezocht. En nog wordt deze beweging gevormd en in stand gehouden door de inspanning van zulke menschen en wanneer gij hen werkelijk opsporen wilt, zal ik u hun namen en adressen geven. Welk soort van opoffering verlangt gij ? Onlangs hoorde ik de geschiedenis van een jonge man uit een der rijkste en oudste familie's van Boston, die zijn huis verliet en werken ging in een staalfabriek, om de arbeiders te helpen tot vrrjheid te komen en stierf door het aanschouwen van de verschrikkingen en de wanhoop. Wanneer gij vraagt naar arme helden, niet naar rijke, wil ik u vertellen van een jonge man, die deelnam aan de La.wrence-staking, zijn vrouw en zijn jong kind verhongeren zag en toen zich wierp in een worsteling voor vrijheid van spreken ter zake van de stakers in Colorado, en wien het gelaat werd stukgeslagen door de vuist van een politieagent. Weer vraag ik: welke soort van opoffe ring, van heidendom? Bereidheid om be* spotting te weerstaan ? Ik ken iemand die erfgenaam is van mil lioenen en zijn leven wijdt aan het organiseeren der trumps", en ofschoon hij een man is van werkelijke gaven, de dichtste nadering tot Christus die ik ooit op aarde zag, wordt nooit zijn naam in de bladen genoemd; zonder spot. Ik ken een leider van een arbeiderspartij, bestendig, trouw, vol toewijding, bekwaam, nu levenslang veroordeeld om een moord, waarmee hij niet meer dan gij uitstaande had, en toch kop tot een nieuwen lintworm uit, terwijl 3 a 4 maanden later die kop alweer rijpe geledingen heeft. Niet altijd echter is het varken of het rund de overbrenger van den blaasworm; immers ook bij den mensch kunnen de eieren of de rijpe proglottiden naar de. verschillende organen gaan, zooals het oog, het hart, de hersenen, de huid en de spieren. Alhoewel meestal slechts n lintworm aanwezig is, zijn toch gevallen bekend, waarin tot 15 a 20 verschillende lintwormen bij n persoon werden gevonden. De soort lint wormen, aangeduid met den naam Botriocephalus Latus heeft eieren, die zich slechts in zoet water ontwikkelen. Het embryo wordt dan ook voornamelijk door visschen opgeslikt en door het eten van vischvleesch infecteert de mensch zich. Talrijk nu kunnen de klachten zijn van den gastheer, die bezoek heeft van den indringer. Koliekachtige buik pijnen en diarrhee naast heftige aanvallen van honger, gevoel van moeheid, geestelijke onrust en ontstemming zijn de meest voor komende verschijnselen. Vaak ook heeft de gastheer in het geheel geen last van het dier, dat zijn lichaam bewoont. Somtijds zijn slechts heftige neuskriebelingen, hoofdpijn en speekselvloed [de klachten, die den patiënt naar den geneesheer voeren. Ook bloedarmoede kan door een lintworm veroorzaakt zijn. Herhaalde malen echter komt de geneesheer eerst na lang zoeken onverstoord en bezig aan zijn werk. Ik ken een ander, die het leven geleefd heeft van een Spartaan of een heilige, een reus van een man, die werkt aan wetten voor de vrijheid der slaven op zee. Ik ken een jong advocaat, een socialist vol toe wijding, die onlangs zei aan de vrouw die hij lief had, dat hij te arm was om te trouwen; toch weigerde hij een fooi van vijfhonderd dollar voor iets dat nauwelijks de geringste schade had kunnen doen aan het algemeen belang. Ik ken een jong geestelijke, die juist een voordeelige plaats in Boston heeft opgegeven voor een schamel bestaan als radicaal hulpprediker. Zoo kon ik twintig bladzijden lang voortgaan om u het bewijs te geven van wat ik zeg: dat er een machtige rijzing van het menschdom bezig is, ont staan uit de tallooze heldendaden van mannen en vrouwen; en gij en de men schen van de klasse waarvoor gij schrijft zien het aan en hebben geen besef van dat al! Gij spreekt van hen die munt slaan uit hun bekendheid, het film-recht van hun propaganda verkoopen, de trouw aan hun zaak inruilen voor auto's van groote paardekracht, enz. Dat er enkele zijn die zulke dingen gedaan hebben ontken ik niet, of schoon ik denk dat dit meest praatjes zijn door kapitalistische belangen verbreid. Wat gij niet vermeldt is, dat degenen die inder daad zich verkoopen de menschen zijn die geld achter zich hebben en daardoor worden zij bekend, terwijl zij die de verleiding weerstaan, in vergelijking onbekend blijven en zelden worden opgemerkt door u en uw wereld. Ik ga een ongewoon ding doen; ik ga u feiten vertellen -over n uit de duizenden die hun zaak trouw gebleven zijn, omdat ik van dien man ongetwijfeld het meeste weten moet over mij-zelf. Als bewijs materiaal ben ik een volkomen geval, want ik ben een van hen die door de bourgeoiswereld een roem-zoeker genoemd worden, profijt trekkend van hun ijveren, munt slaande uit trouw aan hun zaak en uit hun zienswijze. Voortdurend lees ik zulke dingen over mij-zelf; en zoo ver verbreid en zoo stevig gebaseerd is dit praatje, dat zelfs de winkeliers er van overtuigd zijn dat ik een uitverkorene der fortuin ben en voort durend trachten mij diensovereenkomstig te bedienen. Wanneer ik de feiten, zooals ik weet dat ze zijn, vergelijk met wat ik over mij-zelf in de bladen lees; wanneer ik ver gelijk wat ik over 'andere millionair-socialisten" lees met wat ik toevallig van hun dagelijksch leven weet, kan ik u veilig verzekeren, dat de bezigheid van propagandeeren en debatteeren nu juist niet zoo voordeelig is als gij denkt, en dat het om zetten van liefde voor rechtvaardigheid in auto's van hooge paardekracht hoofdzakelijk bestaat in de geesten van uitgevers, politici en anderen die er nog privilegi's op na houden. In. den regel is het 't meest onwaardige wat iemand kan doen, een lijst op te maken van zijn eigen verdiensten. Maar wanneer nu juist door hem de waarheid van een zaak aan het licht zou komen, lijkt het mij dat tot de diagnose, een diagnose, die eerst zekerheid heeft door het vinden van ge ledingen in de ontlasting. Genezing is slechts te verkrijgen door een op genees kundig advies voorzichtig aangewende kuur toe te passen. Niet altijd gelukt het na een eerste kuur den kop te vinden, doch een binnen niet te langen tijd herhaalde, desnoods nog ietwat strenger doorge voerde kuur, heeft in verreweg de meeste der gevallen de uitdrijving, ook van den kop tengevolge. Ongevaarlijk is het bezit van den lintworm lang niet altijd, want, behalve de bovengenoemde verschijnselen, die nog met een groot aantal zouden kunnen worden uitgebreid, kan het aanwezig zijn van een cysticercus in b.v. de hersenen, tot hoogst ernstige, ja zelfs doodelijke complicaties aanleiding geven. Uit het bovenstaande zal het nu wel dui delijk zijn, wat te doen en te laten valt, om den mensch het bezit van lintwormen te besparen. Als zoodanig komt vóór alles in aanmer king het niet eten van ruw rund- of varkens vleeseh. Verder is groote reinheid, vooral van de handen een vereischte. Zoo blijkt ook hier al weer, dat voorkomen beter is dan genezen en dat lichaamsreinheid eenerzijds en nauw keurig toezicht op levensmiddelen anderszijds voorname factoren zijn tot verhooging van het algemeen welzijn. Met een enkel woord moge nog vermeld hij zonder bezwaar zijn eigen leven als bewijs-materiaal mag aanbrengen. En nu ben ik de eenlge over wien ik de onbetwijfelbare feiten bij de hand heb. Beeschouw mij dus hier als een insect aan een speld ge prikt ter bestudeering: een soort van agitator amiferens, in den regel genoemd katheder-socialist" l Ik ben achtendertig jaar oud en heb, sinds ik vijftien was, mij altijd onderhouden door mijn pen. Van-af mijn twintigste jaar heb ik uitsluitend geschreven voor de mensch heid, daar al mijn geschriften bijna deel zijn van de klassen-strijd. Onlangs kon ik tot een journalist zeggen, dat ik in die achttien jaar nooit een regel geschreven had, die ik niet geloofde. Ik heb veel ge schreven dat beneden mijn beste werk was, litterair beschouwd, want soms was ik ziek en meestal arm. Maar ik ben mijn zaak trouw gebleven, zooals die was en is. Ik heb veel bekendheid en misschien wat roem verworven; pok heb ik veel geld verdiend. Ik trok dertigduizend dollar van n boek, en ging er dadelijk toe over die te besteden in een socialistische kolonie, zoo georgani seerd dat ik geen mogelijkheid had er winst door te maken; de kolonie brandde af en ik verloor nagenoeg alles, en begon op nieuw. De volgende maal begon ik, hier in Californië, een socialistisch dramatische onderneming, wederom zonder mogelijkheid van proffit; en toen ik mij van de schulden, dientengevolge gemaakt, had vrij gemaakt, ondernam ik een derde poging, trachtende rechtvaardigheid of ten minste een geringe schijn daarvan te verkrijgen voor de slaven in de kolenmijnen van Colorado. Nu heb ik zelfbesef genoeg om te ver zekeren, als een feit boven alle twijfel ver heven, dat ik, indien ik gedurende achttien jaar gewerkt had met de zelfde energieke ijver en volharding om geld te verdienen, als ik nu gewerkt heb om een menigte socialis tische artikelen te schrijven, op het oogenblik zeer rijk zou geweest zijn. Toen ik zeventien jaar was, bood een van mijn voor spoedige familieleden mij een mooi salaris aan, wanneer ik het op mij wilde nemen in Parijs een afdeeling van een goed ge vestigde zaak te openen. Op mijn zesen twintigste weigerde ik een salaris van tien duizend dollar per jaar als chef van de advertentie-afdeeling van een der grootste magazijnen, en een ander contract, voor hetzelfde salaris, om hoofdartikels te schrij ven voor de grootste uitgever van veile dagbladen in Amerika. Ik weigerde het ge bruik van mijn naam te verbinden aan een model" voedsel-houdende plant, waarbij ik in-eens tweehonderdduizend dollar had kunnen verdienen. Een weinig later wei gerde ik mijn naam voor een boek,, dat men wilde laten schrijven en dat mijn protest tegen blanke slavernij zou hebben gemaakt tot handig verborgen pornographie waarvoor ik, door het contract te leekenen, dertigduizend dollar zou krijgen. Het is de waarheid dat ik niet n, maar een dozijn aanbiedingen heb geweigerd om tooneelstukken op te voeren, op voorwaarde dat ik ze opnieuw schrijven zou met weglating van alle socialisme." worden de bekende spoelwormen, die vooral bij kinderen voorkomen, doch die practisch van geen groote beteekenis kunnen geacht worden. Veel zorg evenwel heeft een ander soort worm, de Anehylostonum duodenale veroorzaakt. Deze komt veelal voor bij mijnwerkers en geeft aanleiding tot hevig ziek zijn en talrijke klachten bestaande uit gevoel van groote moeheid, zwakte en sterke bloedarmoede. Krachtige hygiënische maat regelen hebben den Anehylostonum duode nale, die in Zwitserland, Duitschland en ook inonsland[Zuid-Limburg] voorkwam en daar vele slachtoffers maakte, gelukkig grooten deels doen verdwijnen. Dr. TULP Dèwie Mahérah" Aan Th. van Letyveld Zij is het: een jonge, schoone vrouw van mijn eigen volk, ,deze danseres met haar kuischen blik uit de neergeslagen oogen. Bekoorlijk en vol gratie houdt zij haar linkerhand, rugwaarts gebogen, vóór de rechterborst. Met de stijging der zachte gamelan-melodie rijst langzaam de arm omhoog. Nog n seconde en de melodie eindigt in een diepen gong-toon. De hand beweegt zich om de pols, lenig als de rank van de gadoeng en het hoofdje Voor mijn litterair succes leefde ik in New-York van vier. en een halve dollar per week, en later onderhield ik mijn vrouw en kind van dertig dollar per maand. Sinds mijn succes vond ik mijn levensbehoeften in de verdiensten die ik uit mijn werk trok; maar de verdiensten bleven beneden de levensbehoeften dat is te zeggen, ik gaf meer uit voor mijn zaak dan ik toen bezat. Ik heb nooit een automobiel bezeten, zelfs geen Ford. Eens had ik een rijpaard voor mijn gezondheid; maar tegenwoordig berijd ik een fiets, die ik tweede-hands kocht voor tien dollar. Terwijl ik dit schrijf, bestaan mijn materieele bezittingen in ongeveer tien dollar bij de Bank, wat kleeren die vijf of tien jaar oud zijn, een waarde van een paar honderd dollar aan huisraad, dat ik tweede hands kocht, en een paar honderd boeken. Toch, wanneer ik mijn stem richt tot de slaven van mijn land, lees ik altijd over mij-zelf als over een die uit is op profijt. Gij beklaagt u, dat de menschen-trouw niet meer door martelaarschap wordt beproefd. Mijn waarde heer, wat bedoelt ge in-Gods-naam met deze opmerking? Hebt ge dan zelfs van de gevangenissen van het kapitalisme nooit gehoord ? Hebt ge nooit Bekman's Prisen\ Memoirs" gelezen? Hebt ge nooit gehoord van Pat Quinlan, Arturo Oiovannitti, Fred. Merrick, Ben Legere, Carlo Fresca, John Lawson, Heles Schloss, Guiley Flynn ? Weet ge niets van de martelaars werktuigen de pijnbank van honger, de duimschroeven van verwaarloozing, het blok van bespotting, de kerkers van ziekte ? Er zijn legers van menschen die deze dingen ondergaan ter wille van hun inzicht van sociale rechtvaardigheid. Gij vraagt naar een Oppermensch". Zij noemen zelden zlch-zelve bij zulke grootklinkende namen; zij doen eenvoudig hun harde plicht, zooals zonder meer, simpel en nederig, mannen en vrouwen die gedaan hebbed ten alle tijde menschen als Jezus en Paulus en Galileïen Luther en Huss en Lincoln en Wendell Philips en Gene Debs en John Lawson en Andrew Fumseth en Pat Quinlan en Karl Liebknecht en Bertrand Russell en Sylvia Pankhurst en Sheeky Skeffington. Laat ons terugkeeren tot het eene Insect dat wij bestudeeren ons exemplaar van agitator amiferens, in de wandeling Kathe der Socialist" genoemd. Niet alleen heb ik nooit eenig voordeel gehad van mijn pro paganda, maar ik heb er inderdaad heel mijn plaats en invloed als letterkundige, een hooggeplaatste kaste in de tegenwoor dige wereld, voor opgeofferd. Toen George Brandes, de grootste litteraire criticus van Europa, drie jaar geleden in ons land kwam, verklaarde hij aan een menigte reporters, dat er drie Amerikaansche romanschrijvers waren, die hij het lezen waard vond: Frank Norris, Jack Londen en Upton Sincla'r. Met uitzondering van n enkel dagblad, zei ieder blad in ons land, dat een verslag gaf van dit interview, dat er twee Ameri kanen waren die Georg Brandes het lezen waard vond: Frank Norris en Jack London. Branden zelf vermeldde mij dit geval en vroeg of ik het raadselachtig verschijnsel LIBCRTY MCTZtCO AMSTERDAM iCRAVCMHACe JAP O M VAM B DRUKT6 en CFFCN wirre VOILC OPRUIMING wiegelt als een bloem heen en weer op de zwevingen van het sonore geluid. Juweelen flonkeren in het donkere haar als sidderende sterren aan den nachtelijken hemel. Een m aan lichte .nacht, vol teeder mysterie, zóó is de glimlach om haren mond, de glimlach, die mij den adem doet inhouden. Dan slaat de rechterhand met nobel gebaar het gordelkleed van zich af en de zoom raakt mijn wang aan, zacht als de kus van een manestraal op het rimpelend water, in den vijver. Gelijk een kabbeling van het water naar den schemerigen oever, zoo golft nu dezelfde melodie weer aan. En de gestalte, zwiepend en buigend als een ranke rietstengel, zweeft langs mijn oog voorbij. O, laat ik mijn handen smeeken, dat zij niet naar die armen grijpen, zoo ijl en zoo teer als muziek, want haar wezen is zelf muziek. Zie, nu verdwijnt zij in het schemerduister en de gamelantonen sterven weg, gedragen door den wind, die een geur va» tjampaka's met zich voeren; Tjampaka's ontbloeid in den bloemhof, schemerig verlicht door de wassende maan; tjampaka's verscholen in het ritselend geblaarte, ik weet niet waar,.. NOTO SOEROTO verklaren kon. Het is een feit, dat het voornaamste dagblad van de stad NewYork als regel heeft aangenomen geen artikelen over mij noch artikelen door mij geschreven in haar kolommen toe te laten. Dit werd mij persoonlijk verteld door twee verschillende redacteurs, aan wie dergelijke bevelen gegeven waren. Verslaggevers, mij bevriend, berichtten mij van een strijd die aan den gang is óver het publiceeren van dingen die op mij betrekking hebben en verschijnen in andere bladen van New-York, bij-voorbeeld om alles wat een goede in druk van mij geven kan te schrappen. Wat betreft de Associated Press, ik weet niet welke regeling zij in deze zaak getroffen heeft, maar inderdaad komt mijn naam niet in haar blad, tenzij ik word gearresteerd, van mijn vrouw wil scheiden, of iets anders doe dat als onfatsoenlijk wordt beschouwd. Wat de tijdschriften betreft, de achtenswaardigen zenden mijn artikelen in waardig stilzwijgen terug; de sensationeele schrijven mij vriendelijke brieven en verklaren dat, als ik maar de propaganda weglaten wilde" enz. En gelooft ge dat ik alleen zulke onder vindingen heb? In het minst niet! Er zijn er honderden als ik, niet allen zoo berucht, niet allen zoo wanhopig bereid om alle aanspraak op bourgeois-achtlng weg te wer pen voor een kans hen die de arbeid der wereld exploiteeren een slag toe te dienen, maar allen zich opofferingen getroostende geldelijke opofferingen voor de zaak der rechtvaardigheid, tegenwoordig en hier. Er is een klein tijdschrift in New-York, dat bestaan kan omdat een jong professor zijn eigenbelang ter zijde wist te stellen en geld ging vragen onder zijn vrienden. Dit tijd schrift heeft nooit een dollar honorarium betaald, toch leeft het knapper met de wer kers dan welk tijdschrift in Amerika ook. Zoek enkelen van de jonge menschen aan de Masses" op en vraag hen u te vertellen wat zij weten van opofferingen en vernede ringen verdragen door mannen en vrouwen, die enkel willen schrijven wat zij meenen! Wanneer gij uw Oppermensch" niet onder hen vindt, doe het mij weten en ik zal u naar anderen zenden wanneer zij nog leven. Ik zou de rest van deze bladzijden kunnen vullen met namen van n speciale groep martelaren die mij bekend zijn mannen en vrouwen die hun sociaal inzicht niet hebben omgezet in auto's van hooge paardekracht, maar in tuberculose ! Dit is een roep tot u, Mr. Low. Het is een roep die komen zal tot al uw landgenooten, de Engelschen, en die nog luider komen zal, wanneer de oorlog ten einde is. Wanneer ge heiligen en martelaars wilt vinden voor deze nieuwe tijd, zoo blijf niet zitten op de hemeltop van uw weelde-klasse, maar kom af en zoek hen waar zij zijn in het vuil en en de rook der revolutionaire beweging, Uw genoot voor rechtvaardigheid in onzen tijd,