Historisch Archief 1877-1940
20 Oct. '17. - No. 2104
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD V 00 R. NE DE RL AN D
De Javasche Bank in 1916/17
Het verslag over het per 31 Maart 1917
geëindigde 89ste boekjaar der Javasche Bank
is, tengevolge van de belemmeringen in het
postverkeer, eerst dezer dagen in Nederland
aangekomen. Ofschoon uit den aard der zaak
de winst-en verliesrekening dercirculatiebank
niet de reusachtige vermeerdering kan aan
wijzen alsdie der Indische cultuur-instellingen
en banken, valt echter ook bij haar eene
krachtige verbetering waar te nemen, die in
hoofdzaak te danken is aan de gestadige
oeconemische ontwikkeling van Ned.-Indi
en dientengevolge van een niet
voorbijgaanden maar blij venden aatd mag geacht
worden te zijn.
Zonder in eene volledige analyse van het
verslag,te willen gaan, die bij het grootste
deel der Nederlandsche lezers weinig belang
stelling zoude wekken en voor de enkele
belangstellenden, niet veel nieuws bevatten,
wensch ik mij in deze beschouwing te be
palen tot het relateeren van eenige feiten
en cijfers.
Bij een onveranderd aandeelen-kapitaal
van zes millioen gulden is de bruto-winst
in de laatste tien jaren van ruim f2.600.000
tot ca. f 4& millioen, de netto-winst van
f 1.920.000 tot f2.930.000 gestegen. Daarbij
j dient opgemerkt te worden, dat 1907/8, het
aanvangsjaar van het hier bedoelde decen
nium, een bizonder gunstig jaar is geweest
en eene vergelijking met 1908/9, toen de bruto's
slechts f2.076000 en de netto's f 1.316.000
waren, nog verrassender resultaten geeft.
In die negen jaren zijn dus de bruto- zoo
wel als netto-winsten meer dan verdubbeld.
En dat niet enkel tengevolge van toevallige
oorlogs-conjunctuur, want van de groote
verbetering ad ruim 2. millioen in bruto's
en anderhalf millioen in netto's was reeds
twee derde in 1913/14 verkregen.
In die periode van negen jaar zagen de
aandeelhouders hun dividend van 11.4 tot
18 pCt. (dus met 6.6 pCt. of in het totaal
met ca. vier ton) toenemen, lerwijl het winst
aandeel van de Koloniale Kas van f 42C.O.O
tot f958.000 steeg.
De winst- en verliesrekeningen der laatste
drie jaren wijzen |de volgende cijfers aan.
INKOMSTEN "
1916/17 1915;1 li 191 4,15
Rente op d
contee1 ringen. Winst op
munt- en
muntmateriaal enz.... f 1.122125
Rente bel. en prol. » 302
Rente voorschotten
ia Rek. Cour. ... «2.415.293 > 2 16S).B7D «2.377.084
377.557 - - -
U J T (l A V E N
Onkosten
Onderhoud, Assur.
enz. Gebouwen..
Afsctir. op aanmaak
bankbiljetten
Afschr. Gebouwen
ea Inventaris ...
Netto-winst
f 977.1KÏf
» 14.157
805,231
11.306
810.767
12.660
» 1103'tó » 110.489 > 132.745
"19797;!
2 931.05
142.1(12
2.665.403
174 527
2.662.154
981.647 f 71)3816
22.018 » 129191
lut. Eff. en Hyp...
Provisie » 311954 »
Diversen » 9.482 t
339.311' » 348.42G
217.327 » '173064
4.733 9 l 272
f 4,236.711 f 3.734.710 f 3.792.853
f 4236711 f 3.734710 f 3.792853
In bovenstaande cijfers trekt het al aan
stonds de aandacht, dat van eene vermeer
dering der bruto-winst met f 444.000. ruim
60 pCt. of ca. f 270.000 als vermeerdering
van netto-winst is overgebleven en de on
kosten met f 166.500 zijn toegenomen. Op
pervlakkig schijnt dit eene niet-onbelangrijke
vermeerdering van onkosten, maar waar uit
eene nadere specificatie in het verslag blijkt,
dat deze vermeerdering voor verreweg het
grootste gedeelte op rekening van
kantooronkosten, inclusief specievervoer valt; het
salaris van directe onveranderd gebleven is
en de salarissen van personeel en commis
sarissen met nog niet ten vplle f 50.000 of
minder dan 10 pCt. zijn toegenomen... daar
mag met recht gezegd worden, dat de groote
uitbreiding van zaken en de daarmede ge
paard gaande meerdere werkzaamheden ver
kregen is met eene zeer matige verhooging
der vaste uitgaven.
Uit de onderdeden van de winst- en ver
liesrekening blijkt .verder dat, met uitzon
dering der uitzettingen op beleening; en
prolongatie, alle deelen van het bedrijf heb
ben bijgedragen tot de vermeerderde winst.
Wat de prolongaliën aangaat was het reeds
utt de wekelijksche balanscijfers bekend,
dat waar vroeger belangrijke bedragen dóór
de Javasche Bank aan de Amstcrdamsche
beurs op prolongatie waren uitgezet, zij na
het uitbreken van den oorlog deze uitzet
tingen belangrijk verminderd en sedert Sep
tember 1916 geheel gestaakt heeft.
In Mei 1914 had zij nog f 8000000.?aan
prolongatiën te Amsterdam uitstaan, welk
bedrag- gaandeweg reeds vóór den oorlog
tot f 2Vs millioen op l Augustus 1914 ver
was. Op ongeveer dat cijfer bleef het ver
scheidene maanden staan tengevolge van
de blokkade der prolongatieposten. Bij de
heropening van de Amsterdamsche beurs
ia het begin van 1915 was het echter reeds
tot ca. een millioen gedaald. In Januari 1916
bedroeg het nog slechts f 10.000 en sedert
September van dat jaar nihil.
Zooals in het verslag wordt opgemerkt,
was de vermindering en geheele staking
van het uitzetten van een deel harer mid
delen op prolongatie in Nederland een ge
volg van het streven der Bank om hare
credietverleening in Nederlandsch-Indiëte
kunnen uitbreiden en zoodoende geheel aan
hare roeping tot steun van handel, Industrie
en landbouw in Nederlandsch-Indiëte
voldoen.
Hoezeer de uitzettingen der Javasche
Bank in Indie zijn toegenomen wordt in
de statistieken van het verslag, verder door
goed uitgevoerde grafische voorstellingen
verduidelijkt, aangetoond. Van f 19.390.000.
in 1908/9, ,waren zij vóór het begin van
den oorlog (in 1913/14) reeds tot f 43.552.000
gestegen en in de sedert verloopen drie
oorlogsjaren verder geklommen tot
f 66.577.000.?in 1914/15
55.229000.?1915/16 en
63.818.000.- 1916/17
Deze vermeerdering is vrijwel uitsluitend
aan de beleeningen op goederen en produc
ten en voorschotten in rekening-courant te
danken, daar de disconteeringen nagenceg
constant op ca. f6 millioen zijn gebleven.
Wel niet in zoo sterke mate als bij dej
Nederlandsche Bank, maar toch zeer be-|
langrijk is de uitbreiding der circulatie (met
inbegrip der rekening-courant saldi) bij de
Javasche Bank geweest. Van f 120 millioen
in Mei 1914 is zij tot f 217 millioen in
1916 gestegen en bedroeg zij aan het einde
van het afgeloopen boekjaar ruim f 190
millioen. Terzelfder tijd is de metaalvoor
raad van f 54 millioen tot f 96 millioen
gestegen zoodat de metaaldekking steeds
boven de 40 pCt. gehandhaafd bleef en de
Javasche Bank geen gebruik behoefde te
maken van de faciliteit om deze dekking
tot 20 pCt. terug te brengen.
Een deel van de uit de vermeerderde
circulatie verkregen middelen werd, vooral
in het laatste boekjaar, belegd-in
buitenlandsche wissels (blijkbaar mede in verband
met het financieren van de verscheping van
producten naar Amerika) welke uitzettingen
van f 12 millioen in 1913/14 tot ruim
f 36 millioen in 1916/17 toenamen.
llllllllllllllllltlllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIII UIIIIIIIIIIIII1IIMIIIIIIIIIII
IIMIIIIIIIllllllllllllllllllllllltlMlllllllflIIIIIIIIIIMIMIIllllllllll
mimi.iMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiininiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii IIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIH
DE TWENTSCHE BARK
AMSTERDAM. ROTTERDAM. 's-GRAVENHAGE.
Gestort kapitaal f 16.000.000.-. Reserven f9.850.000.-.
ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van:
B. W. BUJOCNSTEIN&Co., 55 SGThreadneedlestreet Loodei E C.
B W. BUJOENSTEIN Junior, Enschede.
* LEDEBOEB L Co., Almelo.
K«kenUig-Cotirant met Rentevergoeding.
Im-enYerkoep Wisselaop binnen en Buitenland/Vreemde Hnnt,Coap«iu.
IncAMeering op Binntn- en Buitenland.
Rembonraeredietea in Noord- en Zuid-Amerika.
In- en Verkoop Effecten.
Vemen vu Gelden op Prolongatie met bewaring van het onderpand
bjj de Tweotsehe Trast Mij.
Bewaring van Waarden. Saf« Deposito.
Yersekerlng tegen verlies br] uitloting van fondsen.
Voorschotten op Fondsen en Goederen.
Credieten aan Handelaren en Indostrleelen bfj nart afdeeHng
CREDDBTVEBEEN16LW, hetzij tegen borgstelling, crediethypotheek
al andere zekerheid, hetzij in blanco.
Rente voor DEPOSITO'S.
Direct opvorderbaar Y? pCt.
Tien dagen opzegging %
Een maand vast 2
Drie maanden opzegging 3 *)
Zes Maanden 3% *)
Een Jaar 4 ,,?)
*) Van den dag der opzegging af wordt J$ pCt. minder rente vergoed.
^^ ^LEVtMSVTRZEK tRI M 6 - &AN K
H,flM5TERDAM
i M? «r-M«Mna». QU£H ? JJJ.BOKhjnt. Adj-Oic
ff
INCASSO-BANK
AMSTERDAM - ROTTERDAM - ALMELO
DORDRECHT - ZAANDAM - ARNHEM
Volgestort Kapitaal f
1O.OOO.OOO.Reserve f
1.664.000.Effectenorders
Coupons
Prolongaties
Vreemd
BankChèques. (papier
Buitenl. Wissels
in NefleiW
ypoteair
GEVESTI«D TE
's-GRAVENHAGE, MOLENSTRAAT No. 39,
geeft 41|2 % Pandbrieven uit in stukken van
f 1OOO,-, f 5OO,?en f 1OO>?.
SCHRETLEN & Ce
AMSTERDAM,Sophiaplein 2. NIJMEGEN, Stadsgracht,
Int.Tel. N 5701 en N 9128. Int.Tel. 1379 en 1701.
Administratie van Vermogens.
Binnenl. Vaart Risico Sociëteit.
Tilil. I. I02I l. gevestigd te A'dam, Eokin 69. Tilil. l. 73211
DIRECTEUREN: Jan A. T. E<lJk> Dr. J. n. Croockewit
De BINNENLANDSCHE VAART RISICO SOCIËTEIT" sluit:
VERZEKERINGEN op alle Binnenwateren van Nederland,
België, Dultschland, Frankrijk, enz.
VERZEKERINGEN op Schepen, Schuiten en Stoom
boot e n.
VERZEKERINGEN op Koopmansgoederen, Huisraad, Inboedels,
enz., geladen in Schepen, Booten, enz.
VERZEKERINGEN te LAND door geheel Europa per spoor,
Wagens, enz.
VERZEKERINGEN per POST enz. op Effecten, B ank
papieren, Edelgesteenten, enz. door geheel Europa,
naar en van Amerika, naar en van Oost- en West-Indien, enz.
VERZEKERINGEN op PASSAQIERSGOEDEREN. De schade
In de Hotels enz. wordt vergoed.
ONTVANG-en BETAALKAS
N, Doelenstr. 20-22, Amsterdam.
Kapitaal en Resiinn / 5.500.000
Renteverg. voor gelden a deposito.
met l dag opzegging. . KpCt.
Bedr. tot ? 20.000.- terst. betaalb.
met 10 dagen opzegging % pCt.
Voor andere termijnen op nader
overeen te komen voorwaarden.
Open en gesloten bewaargeving
volgens Reglement.
SATÉDEPOSJT INRICHTING,
geopend:
op Werkdagen van 8?i tot 5 uur.
op Zaterdagen en
Beursvacantied. van 8%. , 2 ,
Loketten van ? 2.50 per maand
(? 10.?per jaar) en hooger te huur
voor bfj de Directie bekende of
geïntroduceerde personen.
Amsterdam, 2 April 1917.
Hypotheekbank
voor Nederland
OPGERICHT 1889
Amsterdam Keizersgracht 482.
4 en 4'/2 pCt.
a n cl > r i e v e n
(stukken van f 1000, f 500 ea f 100)
tegen Beurskoers.
Onvoorwaardelijk voor rente en
aflossing gewaarborgd door de
ALHËDIkEKE WAARBORH1AATSCHAPP1J
Mr.A.H.VAN NlEROP. Mr.P.PEELEN,
Directeuren.
Dirkzwager's
Scheepsa^eiituur
Maassluis en Hoek van Holland
Opgericht 1872
Belasten zich met het rappor
teeren van schepen en het behan
delen van scheepszaken op den
Nieuwen Waterweg
Jtlenwe
Ber^liigmaatschappij
Maassluis
Opgericht 1887
Contracteeren voor het bergen
van gezonken schepen en ladingen,
op de rivieren en buitengaats; be
lasten zich .met het instellen van
duikeronderzoek, enz. enz.
De Hollaatte Yoorscliofal
HAARLEM, JANSWEQ 42.
Bykantoren:Amsterdam,Damrak99
Rotterdam, Wflnhaven 129a.
's-Gravenhage, Oed.Burgw.38.
Maastricht, Stationstraat 36.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van
f 5O4> en verkoopt 4K pCt. schuld
brieven in stukken van f 1000,
1500. f 100 en l_«>n.
DE HAARLEMSCH
HYPOTHEEKBANK.
4i/» % Pandbrieven tegen
A m s t «r dam RW h «n R«nrsko«r«
Nederlandsen-Indische
Brandwaarborg-M^,
Opierlclt la 1890.?BeTestim ie imiterdam.
SLUIT VERZEKERINGEN tegen
Schade door Brand op
Woon- en Pakhuizen,
Inboedels, Meubilair, Fa
brieken,Etablissementen.
Kantoor: Singel 262, Amsterdam.
Kali Besar-West, Batavia,
I S. I. W VANBUUREN.
Directeuren:} M. A. VRIESENDORP.
j E. LANKHOUT.
Gemachtigde: NEUMANN & Co.,
Batavia.
M. PIMENTEL,
Accountant
Leeraar BoekhoudenlLO.
Yaleriusstraat 108, Amsterdam.
TELEFOON Zuid 2422.
Assurantiekantoor
J. Hepffl, SehFitóer,
Keizersgracht 891
Amsterdam.
Telefoon N. 329.
Verzekering van
kunstvoorwerpen
tegen alle gebade.
Billyke premiën
RoMyp WlMK w MaM
Opgericht :n 1B64
Volteekend Maatsek. iapittal ? 5.600.008.
Verstrekt geld op eerste hypo
theek londer vooruitbetaling van
rente. Voor inl. wende men rich tot
het kantoor der Bank, Ged. Bierha
ven 25 te R'dam of tot hare Agenten
in de hoofdplaatsen des R|ks.
De Dlr. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH.
REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK.
[
HtNlEL? IIJWII. -iïMTIII! BBK/VMt
Hoofdkantoer: AMSTERDAM
Agentschappen te: 's-GRAVENHAGE en ROTTERDAM
Vestiging in hef Oosten: Batavia, Soerabaja, Samarang, Bandoeng, Weltevreden, Cheribon,
Tegal, Pekalongan, Djember, Solo, Djokjakarta, Tjllatjap, Padang, Medan, Tebiftg"Tinggi (Deli),
Langsa, Kota-Radja, Palembang, Telok-Betong, Pontiaaak, Bandjermasin, Makasser, Singapore,
Penang, Rangoon, Hongkong en Shanghai.
In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten.?Incasseeringen
en Financieeringen. Schriftelijke of Telegrafische Credleten.
Reiscredieten. Deposito's. Rekening-Courant. Administratie van
Effecten en alle andere Bankzaken.
RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S:
Met 12 maanden opzegging 4 pCt.
D. ESCOMPTO MAATSCHAPPIJ
OP6EKICHT IN 1857
KAPITAAL ?25,000,000.
waarvan uitgegeven en volgestort ..... 15,000,000.
RESERVE 3,000,000.
Hoofdkantoor : B A T A V l A
AGENTSCHAPPEN te: Soerabaja, Semarang, Weltevreden, Padang,
Bandoeng, Cheribon, Macassar, Djojkdja, Medan, Tegal
AMMTERDA9I 's-GRAVKNHAGE
Keizersgracht 573/5 Prins Hendrikplein 14
Bankzaken in het Algemeen
Uitvoering van Effectenorders
RENTE VOOR DEPOSITO'S:
met l dag opzegging 2 pCt
10 dagen , 2^ ,
gedurende l maand vast 2Vi »
gedurende 3 maanden vast 3 pCt.
, l jaar vast. . 4 .
Standaard HyTCttenanK te Rotterdam
Directie: Mr. H. H. C. Castendijk en
Jhr. H. F. Schuurbeque Boeye
De Bank verstrekt gelden
onder eerste hypothecair ver
band en geeft onder
e«mirdle van het Algemeen
Administratie en
Trustkantoor 4i/i K PANDBRIEVEN
uit tegen beurskoers.
CREDIETVEREENIBIKG
OPGERICHT IN 1853
Kapitaal f 5.000.000. Reserves f 1.160.000.
Hoofdkantoor en 2 Bijkantoren te Amsterdam.
14 Agentschappen in het land.
Credietcn - Cheques - Incasseeringen - Safe Deposit.
j met l dag: opzegging l pCt.
Deposito's, rente thana; j voor l maand vast . 2
\ * Smaauden rast 2 ^3
Prospectus, Incassotarief en Depositoreglement verkrijgbaar,
4', pCt. PANDBRIEVEN
j, OO'4 pCt.
Centraal Hccountants-Xantoor
onder Directie TM Mr. !». <3k .
Lid vu het Mriarludsok lutityut van Acooantaati
LIOHTB«AABB V«. 8, UTB1BOHT. - T*L 140
BAUK
A 31 STEK I» AM
GESTORT KAPITAAL EN RESEKTE F 7.500.000.
Geeft Yoorschotten aan hare rekemng-honderg Belast
zich met alle Bankzaken Uitvoering van Eflectenorder»
RENTEVERGOEDING VOOR DEPOSITO'S :
met n dag opzegging
tien dagen ,
, een maand
, drie maanden ,
, een jaar ,
SAFE-DEPOSIT
pCt.
2
3
4
P. POUWELS Jr., Amsterdam,
gevestigd 1877 LELIEÖKACHT 45.
Effecten, Voorschotten in
RekeningCourant. - ""^IS (Beurs).
Pretoria Hypotheek Maatschappij
AMSTERDAM
geeft 5 pCt. PANDBRIEVEN
uit tot den koers van 97; pCt.
Deze Pandbrieven zijn aflosbaar a pari
binnen 25 jaar, met een minimum-aflossing
van 4 pCt. per jaar.
z'ojaarl.Uitlootbrii
B
ProYindale
Crediet- en Spaarbank
SCHIEDAM
o
Tegen beurskoers verkrijgb. bij
H.H. Commissionnairs alsmede
ten kantore der Bank in stukken
van f 10OO.-, f 5OO.?en
11OO.-.