3 Nov. '17. No. 2108 AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 11 De Vierde Nederlandscbe Crisis-leening De Minister van Financiën heeft deze week bfl de Tweede Kamer een wetsontwerp in gediend tot het aangaan eener Staatsleening, ten bedrage van f 500 millioen, rentende 4l/s pCt., waarvan ongeveer de helft zal moeten dienen ter conversie of aflossing der 5 pCts leening 1914, zoodat slechts ruim f 250 millipen nieuw geld gevraagd wordt. Met deze leening, die gezien den gunstlgen toestand van de binnenlandsche geld markt en de onder de bestaande omstan digheden vrijwel overbodige bedreiging met eene gedwongen 3 pets. leening bij een on verhoopt niet slagen van de 4J4 pets. vrij willige leening, ongetwijfeld een niet min der succes zal hebben dan de vorige crisisleeningen, zijn wij reeds tot de vierde Nederlandsche crisisleening ge naderd. De eerste, in het begin van 1915, krach tens de wet van 23 December 1914 ad pari uitgegeven, f 275 millioen groot en thans nog perjresto f 247500.000.?droeg 5pCt. rente. De tweede, krachtens de wet van 17 Maart 1916 in diezelfde maand eveneens a pari uitgegeven tot een bedrag van f 125 millioen, droeg 4 H pCt. rente. De derde, krachtens de wet van 16 Decem ber 1916 in het begin van 1917 tegen 97 pCt. uitgegeven insgelijks tot «en bedrag van-f 125 millioen, droeg 4 pCt. rente. De thans aangevraagde vierde leening zal ongeveer even groot zijn als de drie voor gaande te zamen en de minister stelt daar voor een rente van 4X pCt. voor, daardoor terugkeerende tot het type van de tweede crisisleening. Deze terugkeer schijnt alleszins rationeel, waar gebleken is, dat de 4 pCts derde lee ning, al moge zij dank zij de stok een emissie-succes hebben gehad, nimmer een plaatsings-succes is geweest en onmid dellijk na de uitgifte ettelijke percenten be neden den emissiekoers daalde en dien nog' niet bereikt heeft. Thans met een viermaal zoo groot bedrag met een 4 pCts leening op dezelfde voorwaarden als in Januari 1917 te komen, zoude een waagstuk zijn, waarbij zelfs de stok'y wel eens blijken kon niet lang genoeg te reiken. Bovendien komt het mfl voor, dat het ge bruik maken van de bedreiging met eene gedwongen leening in dit geval niet juist en zelf s af keuvings waardig is. Waar immers de helft van het aangevraagde bedrag moet dienen voor conversie der 5 pCts leening, gaat het niet; aan daarvoor zulk een dwang maatregel aa» te wenden. BIJ de uitgifte der eerste crlsis-l«ening, teen de Staat het geld moest hebben en men ook wegens het gesloten zijn van de beurs geheel in het onzekere ver keerde, hoe het publiek deze leening zoude opnemen, was er veel voor te zeggen het und bist du nicht willig, so brauch' ich Gewalt" toe te passen. Thans waar het voor een groot gedeelte niet geldt om in de behoeften der schatkist te voorzien, maar om door onverplichte aflossing van eene leening tegen hoogere rent* eene renteverlaging te verkrijgen, acht ik dien maatregel hoogst ongepast. In het algemeen ben ik niet alleen een voorstander van converstën, maar meen ik dat regeeringen, bestuurders van maat schappijen enz. verplicht zijn, wanneer de toestand van de geldmarkt zulks mogelijk maakt, daarvan gebruik te maken om lee ningen, tegen hoogere r«nte uitgegeven, te converteeren in leeningen met lagere rente. Maar daarbij is het essentieel, dat de toe stand der geldmarkt zulks toelaat en de geldneemster niet van hare machtspositie misbruik maakt om de geldgevers tot ver vroegde aflossing of conversie te dwingen. En in dit geval zoude het feitelijk eene gedwongen conversie worden, geheel onvereenigbaar met alle begrippen van goeden trouw tusschen geldnemers en geldgevers en met de waardigheid van eene solvente debitrice. Door de uitgifte van de nieuwe leening en de aflossing der 5 pCt. leening 1914 zal het totaal der sedert het begin van den oorlogstoestand uitgegeven leeningen per resto rond. f 750 millioen bedragen, voor rente en aflossing waarvan volgens de memorie van toelichting aanvankelijk f 38450.000.?zal gevorderd worden. Hier van stelt de minister zich voor f 3 264.000. te brengen ten laste der gewone begrooting, zijnde de annuïteit ad 5.44 pCt. over een bedrag van f 60 millioen, in de nieuwe leening begrepen tot dekking van bestaande tekorten op den normalen dienst. De resteerende f 35.186.000.?zullen moeten gevonden worden uit de opbrengst der leeningsopcenten, aanvankelijk ingevoerd ter dekking van rente en aflossing der 5 pCts leening 1914, f 27Vj millioen vorderende. Aangezien de twee leeningen van 1916 tezamen eene annuïteit van f 11.250000.?vorderen, die eveneens uit de leeningsopcenten moeten bestreden worden, is dus op het oogenblik de toestand deze, dat die opcenten moeten voorzien. in een jaarlfyksch bedrag van f 38 750.000.?. Uit de memorie van toelichting blijkt, dat de Minister van Finantiën meent te kunnen volstaan, met inbegrip van hetgeen voor rente en aflossing der nieuwe leening noodijr is, met aanvankelijk f 35.186.000 per jaar of circa f 3.564.000 minder dan thans gevorderd wordt voor een f 250 millioen kleiner be drag. Tot deze vermindering geraakt hij door de zware aflossing, die aan de leening 1914 verbonden is, zoo sterk te reduceeren, dat uit die reductie niet alleen de annuïteit voor de f 192Va millioen 1) nieuw geld kan gevonden worden, maar nog f3.564.000. beschikbaar blijft. Als gevolg daarvan wordt echter de geheele delging van het in 1914 opgenomen bedrag, die oorspronkelijk in 1930 zoude hebben plaats gehad tot 1944 verschoven. Tot bovenstaande cijfers kom ik door de volgende berekening: Voor annuïteit der 5 pets. leening wordt thans gevorderd f 27.500.000 Voor de bij het nieuwe leeningsontwerp aangenomen an nuïteit van f 5.44 pet. over f 440 millioen , 23.936000 Verschil f 3.564.000 Gevraagd mag worden, of dit systeem van den minister wel in overeenstemming is met het bij de uitgifte der leening 1914 ingenomen en het bij die der twee' leeningen van 1916 gehandhaafde standpunt, dat de crisisleeningen zoo spoedig mogelijk dienen ge delgd te worden. Immers bij de beide laatstgenoemde leenings-wetten werd be paald, dat het na algeheele delging der 5 pCts. leening 1914 vrijkomende aflossings bedrag ad ? 15 millioen moest aangewend worden voor versterkte aflossing eerst van de 4Vs pCts. en daarna van de 4 pCts. leeningen 1916. Wel werd daaraan het jaar tal 1930, (in welk jaar de 5 pCts. leening geacht werd bij een gewonen loop van zaken geheel gedelgd te zijn) vastgekoppeld, zoodat naar de letter aan de bepalingen van het prospectus der beide leeningen 1916 voldaan wordt, maar toch schijnt het tegen de be doeling te zijn van het bij de eerste drie crisis-leeningen ingenomen standpunt om uit eventueele aflossing der 5 pCts. leening vrijkomende gelden dadelijk aan te wenden tot versterkte aflossing der latere leeningen. In de Memorie van Toelichting worden verder verschillende becijferingen gegeven, waaruit blijken moet, dat de bestaande leenings-opcenren meer dan voldoende zijn om in den dienst der crisis-leeningen te voorzien. Voor zooverre het alleen de be doeling is zulks aan te toonen, kan men vrede hebben met deze becijferingen, maar minder opwekkend is de gedachte, dat men 25 jaar of langer met die als voorbijgaand bedoelde opcenten moet blijven opgescheept. Te hopen is, dat reeds lang vóór dien tijd, ons belastingstelsel zoodanig zal herzien zijn, dat we het zonder die opcenten kunnen stellen en de dienst der crisis leeningen naar het gewone budget kan worden overgebracht. Ten slotte nog eene opmerking. Reeds een aantal jaren vóór den oorlog is bij den dienst der Nationale Schuld het stelsel inge voerd om jaarlijks een aanvankelijk matig bedrag voor schulddelging te bestemmen, dat echter geleidelijk door ook de bespaarde rente voor schulddelging te gebruiken in den loop der jaren tot aanzienlijke bedragen zal klimmen. 2) Bij de crisis-leeningen is dat stelsel nog verder toegepast. Het gevolg daarvan is, dat wij na 20 & 25 jaar voor zeer belangrijke jaarlijksche verplichteaflossingen zullen komen te staan, waarbij de verleiding niet gering zal zijn om, wanneer de inkom sten in verhouding niet even ruim vloeien, in die aflossingen te voorzien door nieuwe leeningen, die slechts op meer bezwarende voorwaarden kunnen gesloten worden dan die waarvoor de Staat zijn oudere schulden inkoopt. Hoe juist op zichzelf een stelsel mag zijn, waarbij de Staat zich verbindt jaarlijks een zeker bedrag zijner schulden te delgen, ook hierbij kan overdrijving schaden. Op het oogenblik is er bij eene totale schuld van ongeveer twee milliard bij eene aflossing van ca. ?15 millioen per jaar van overdrijving wel is waar geen sprake, maar bedenkt men dat door het accres der bespaarde rente die aflosslngsquota op een belangrijk ver minderde hoofdsom binnen 25 a 30 jaar tot meer dan/50 millloen per jaar stijgen, dan 1) Nml. ?500 millioen minus ?60 mtllioen waarvan rente en aflossing ten laste der gewone begrooting komt, en minus de/247V3 millioen voor aflossing der 5 pCt. leening. 2) Reeds thans bedraagt op de begrooting 1918 de post voor amortisatie der oude schuld ruim /7 millioen effectief of meer dan 10 mil lioen nominaal. Bij aanneming dezer voor dracht wordt voor delging der crisis-leeningen aanvankelijk ca. /5K millioen per jaar ge vorderd, te zamen dus meer dan ? 15 miilloen nominaal. CENTS SlttAAR *EI»Elt¥.. HOLLANO'S m BKSTK * IIIIHIflIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII krijgt men wel wat te veel van het goede. Het verdient daarom aanbeveling bS toe komstige leeningen voor de aflossings bepalingen rekening te houden met hetgeen reeds voor delging van bestaande schulden jaarlijks bestemd wordt. J. D. S A N T I L H A N O RIJM-KRONYCK Het Amerikaansche contingent is nu in de voorste loopgravenlinie. De artillerie heeft het eerste schot gelost. (Courantenberichtj Wie 't laatste op het slagveld treedt, waarvan hij 't schrikkelijks lang reeds weet, wie glorie noch revanche begeert en grond noch huis-gezin verweert, wie geen gevreesde en oude vaan van noode heeft, noch''t jagend slaan van trommen, om den strijd te wagen, die is wél mensch-van-deze-dagen. Wie, zonder blinde drift of haat, zijn nieuwe batterijen laadt, en 't stuk met koel en kalm gezicht in 't vreemde land op vreemden richt, wie 't Fransche landschap nooit ontwaarde dan als wild-omgewoelde aarde, wie, doej-bewust, met vreemden lijdt, die is wél mensch van dezen tijd. Wie glorie zoekt, noch nieuwen sier voor een verbleekende banier, wie zonder veel gepraat of Schneid" zich toerust tot een taaien strijd, wie, aleer hij op 't slagveld treedt, met groot vernuft zijn wapens smeedt en tot volmaaktheid construeert, is voor 't modern gevecht volleerd. Wie, wetend wat hem wacht, uit plicht te velde trekt, beseft wellicht, dat alle menschelfjk gepraat in nacht en strijd verloren gaat. Wie sterk en stil het Hoog Gerecht vernuft en lijf te voeten legt, steift zonder zegekreet of klacht, en ruimt zijn plaats aan 't nieuw geslacht. MELIS STOKE lllllllllllflllliiiillilliilillllfliiiiiillllliifiiiiillllijlliiiiliiiiiilfiliiiiiiiiiiifiiiiiiilliiliiiiiiiiiliiiiiiiiiililiiiiiiiiinniiiliiiiiililiiiili niiiiiliiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiii unit titmmimiiiiiliiiiiiiiiiiiliiiMiMiiiii itiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiinliiiiiffiiiiiiiiiiiiiiiijiijiliiiiHiiiifHiiiiiHiJiiiiiiiiiiiiiiijiiiijijiiiiifijiiiijiiniijifiir uur iiiiiiiiiinniiiiiiiniiiiin CREDIETÏEREEH16IN6 OPGERICHT IN 1853 Kapitaal f 5.000.000. Reserrea f 1.160.000. Hoofdkantoor en 2 Bijkantoren te Amsterdam. 14 Agentschappen in het land. Credieten - Cheques - Incasseeringen - Safe Deposit. f met l dag opzegging: l pCt, Deposito'*, vente tluuui ; { roor l maand Tast . 2 , [ Smaanden vastZX n Prospectus, Incassotarief en Depositoreglement verkrijgbaar. P. POUWELS Jr.,Amsterdam, gevestigd 1877 LEMEttBACHT 45. Effecten, Voorschotten in Bekeningflftiirant TEL- 548L \jourani. m 9423 (Beu«). Hypotheekbank lüolland-Amerika 5 pCt. Pandbrieven 99 pCt. l Verkrijgbaar bij alle Effectenhandelaren In stukken van: l f 1OOO.- , f 5OO.-, f»5O?en f 1OO Bedrag Pandbrieven in omloop circa 6 miLLIOEN «U LD E N. NILLMIJ VRAAG TARIEF 'S GRAVENHAGE, Veenestraat 1. AMSTERDAM, Weteringschans 229. UTRECHT, Minrebroederstraat 22. LEIDEN, Rapenburg 43. De EollaQtt ToorscbotU HAARLEM, JANSWEQ 42. Bijkantoren: Amsterdam.Damrak 99 Rotterdam, Wrjnhaven 129a. 's-Gravenhage, Qed.Burgw.38. Maastricht, Stationstraat 36. De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 5OO en verkoopt 4 J4 pCt. schuld brieven in stukken ras f 1000, f500, (100 ea (50. DE HAARLEMSCHE HYPOTHEEKBANK. 4i/i % Pandbrieven tegen Amsterdansehen Beurskoers BottHypotMMToor Merlanil Opgericht in 18S4 Volttekeri luttel. Kapitaal /5.0M.MI. Verstrekt geld op eerste hypo theek «onder vooruitbetaling van rente. Voor inl. wende men ilch tot het kantoor der Bank, Oed. Bierha ven 25 te R'dara of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Riks. De Dir. Mr. W. v. ROSSEM, Mr. TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. Standaard Hyjoüceïliani: te Rotterdam Directie: Mr. H. H. C. Castendijk en Jhr. H. F. Schuurbeque Boeye LM Bank verstrekt gelden order eerste hypothecair ver band en geeft onder e<mtröle van bet Algemeen Administratie ea Trustkantoor 4% 9éPANDBRIEVEN uit tegen beurskoers. M. PIMENTEL, Accountant Leeraar Boekhouden M.O. Valerinsgtraat 108, Amsterdam. TELEFOON Zuid 2422. Disconto en Effectenbank AMSTERDAM ROTTERDAM V6RAVENHA6E Aan- en Verkoop van Fondsen. Incasseert Wissels en Coupons. Verstrekt Voorschot op On geaccepteerd Handelspapier. De Rente Cassa, Heerengr. 179, (geb. Assoc.-Caua), AMSTERDAM. Kapitaal . . ? 1,000,000.Beserres . . 1.266.275,33 DEPOSITO-REIKTE: Met l dag opzegging (bedragen tot ? 5000 direct te ontvangen) >i pCt. . 10 dagen opzegging . ?4 . Voor l maand fixe . . Ju , . 2 en 3maand, fixe l^ , . l jaar fixe. . . 3y, Prolongatieconditie (tot beperkte bedragen) i£ pCt. onder den Pro longatiekoers, met een maximum van 2 pCt. Direct!» v.Nederland : J.D.NPISTORiUS Vaderlandsche Hypotheekbank - 's-Gravenhage 31 Dec. 1914 1915 1916 Gesloten Hypothecaire Leeningen f 6.401.449.50 - 6.618.749.50 ? 7.341.619.60 Ontvangen Aflossingen f 3.324.481.85 -3.680.834.85 ? 4.103.016.60 Uitstaande Hypothecaire Leeningen f 3.076.967.65 In oml. zijnde Pandbr. en Spaarpandbr. f 3.063.0.95.32 - 2.937.914.65 1 - 3.170.719.865 -8.238.603. - 3.499.654.40 Opvraag baar Kapitaal f900.000.- 900.000. - 900.000. Saldo Winst- en Verliesrek. f 14.968.- 16.020.43 - 21.164.V25 Totale Reserven f4322788' - 48.362.99 -50.86569 Divi dend 8% 8% 8% Vra.agt uitgebreid verslag: -Indische Brandwaarborg-M^, Ojitrlckt li 1890,?seTestizn te uutertan. SLUIT VERZEKERINGEN tegen Schade door Brand op Woon- en Pakhuizen, Inboedel», Meubilair, Fabrleken,EtablisHe*aentea. Kantoor: Singel 262, Amsterdam. Kali Besar-West, Batavia. (S.I.W VANBUUREN. Directeuren:l M. A. VRIESENDORP. l E. LANKHOUT. Gemachtigde: NEUMANN & Co., Batavia. gevestigd te HAARLEM. Kantoor Groote Houtstraat 149. Verstrekt gelden onder eerste hypothecair verband ZONDER vooruitbetaling van rente en geeft 4' 2 % PANDBRIEVEN uit in stukken van f1000, f500 en f100 tegen den koers van 99 %. *l IEUTIAVN AMSTERD Am GESTORT KAPITAAL EN BESEBYE F 7.600.000. Geeft Toorschotten aan hare rekening-houders Belast zich met alle Bankzaken UitToering yan Effectenorder» BENTEVEB60EDING YOOB DEPOSITO'S: met n dag opzegging l % pCt. , tien dagen . \H . , een maand , 2 . , drie maanden 3 . , een jaar 4 . SAFE-DEPOSIT SCHRETLEN & C9 AMSTERDAM,Sophiaplein 2. NIJMEGEN, Stadsgracht, Int.Tel. M 5701 en N 9128. Int.Tel. 1379 en 1701. Verrichten alle Bankzaken. E.DI AM ANTJz., Accountant, VAUT BAERLKSTRAAT 14O, AMSTERDAM Telefoon Int. Zuid 913. HOLLANDSCRE GR ONDKREDIETBANK HEERENGRACHT 520 TELEFOON N. 8040 SERIE-TREKKING ±5 NOVEMBER e.i. HOOFDPRIJS f 120.000.Prijs per Premie-aandeel f 12.50 De premie-aandeelen zijn verkrijgbaar by de Bank, als ook by H.H. Bankiers en Commission. in Effecten. De Directie: Jhr. C. M. M. v. ASCff VAN WIJCK, Mr. A. W. JACOMETTI, C. G. POUW. anÉievena98|20/0jaarl.UiUaaüI(l00/