10 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND 9 Febr. '18. - No. 2120 TJIT HIET JIA. HST T JT E llllllllllllMllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll iMiniiiiiiiiiiHiiiiiiim 'imiiiiiiiiiiiiii'** Het Koersverloop aan de Amsterdamsche BEU s in 1917 BUITENLANDSCHE FONDSEN 9. Staats- en Gemeentelijke leeningen Hetzelfde verschijnsel, dat bij de blnnenlandsche fondsen is waargenomen, nml. waardevermindering voor die waarden, die vóór den oorlog beschouwd werden als eene rationeele beleggingen waardevermeerdering voor een aantal waarden van zuiver specu latief gehalte, vindt men bij de buitenlandsche fondsen terug... maar daar in zeer ver scherpte mate. Onderstaande tabel, het koers verloop van de aan de Amsterdamsche beurs meest toongevende buitenlandsche Staats fondsen aangevende, geeft een treurig beeld van de ontzachelijke koersverliezen in deze afdeeling tijdens den oorlog. In aan merking nemende, dat het daarin belegde Nederlandsen kapitaal minstens «en paar milliard nominaal beloopt, beteekenen koersverliezen van 40 en 50 pCt. (sedert in de eerste weken van 1918 door de staking der rentebetaling op Russische fondsen nog versterkt) een verlies van stellig niet veel minder dan een milliard gulden voor het Nederlandsen kapitaal. 29 Dec. 30 Dec. Mid.k. 1917. 1917. 1913. 5 pOt. Bulgarije Tabaksl 04J 60; Duitichland 50 52 Hongarije 1892 45 Oostenrijk Kronenr... 44J Portugal -1ste serie... 47 Rusland Nicolai 37 1880 :;7 Rcthschild. . . '85. Hope en Co 85 ,, JJinnenUad... 30 Trauscaucaaischt 25 J Liberia 68 Japan 1ste seri« 82 J Cuba 85 Mexico goudl 65 binn 17 43' 4*1 H4J00' i;*;, 65 j 50 46 HO 92 97; 50 15 'J 3.1 75J 83 83 j 62-5 90-> 85 92J 71 95J 92,V 101" 95.', UIIIIIIIIIIIMIIIimillllllllllllllllllHIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII 'T SCHIETGAT LIEDEN II MELIS STOKE stelt den lezer voor: den heer Ivan Jungfern-Milchowltsch (Buitengewoon gevolmachtigd minister der Russische Regeering in Nederland) Hoewel ik veel omhanden heb, wil ik aan uw verzoek voldoen. Ziehier mijn verhaal : Toen, nu 14dagengeleden.de volkscommis sarissen mtj afvaardigden tot hun gelastlgde bfl de Nederlandse!» regeering, haastte ik mij, de noodige litteratuur te verzamelen, teneinde op de hoogte te komen van de toestanden bij u te lande. Uit het Petrograd'sche Smolry-Innti-tuut stal ik de werken van Henriëtte Roland Holst, Henri Havard, Qnerido, en Doaiela Nieuwenhuls. En de heeren Bolle waren zoo vriendelijk, ten mijne nutte hunne krakende zolders te ontlasten van Canter's Kalverstraat, De doodsklok van hét Damrak, door Paap, en eene merkwaardige brochure, getiteld: De Schurken van de Bocht". Dit alles gelezen hebbende, kon ik mij een goed voorbeeld vormen van het moderne maxlmalistische Nederland. Argentinië1886/7 ..... 85 J Braziliëlund ......... 85 n-scission ..... 53J; Chili 1962 ........... 70JDominica ............. 83' Uruguaja ............. 50; Venezuela ............. 45 Provincie1 Buenos- A vres. 452 92 93| 50 80 95 55.J 491 45 10i 102JS 80 97 99j 6H Wat bij de beschouwing van dezen ver gelijkenden koerstabel het meest weemoedig stemt, is, dat deze enorme kapitaalsverllezen in verhouding het sterkst drukken op de portefeuilletjes van lieden met een beperkt vermogen, die reeds in normale tijden ampertjes konden rondkomen met het inkomen uit hun effectenbezit. En nu moge men achteraf gezien vrijelijk philosopheeren, dat het nooit oordeelkundig is geweest, een zoo groot deel van het nationaal vermogen in deze fondsen te beleggen, men verliest daarbij geheel uit het oog, dat niemand heeft kunnen voorzien, dat de oorlog zulk een uitbreiding zoude verkrijgen en zulk een langen duur hebben en dat het publiek gedurende eene lange periode van ontwik keling en rust, slechts nu en dan tijdelijk onderbroken door gelocaliseerd gebleven storingen, er aan gewend is, op Russen, Oostenrijkers, Hongaren enz. te zien als waarden, zooal niet de tout repos dan toch als een tamelijk rustig bezit. Het wil mij daa ook voorkomen, dat de grootste ondienst, die men het publiek in deze tijden kan be wijzen, bestaat in het meer dan noodig alar meeren. Reeds meer dan eens heb ik te dezer plaatse doen uitkomen, dat de zwaarste ver liezen aan de beurs geleden zijn niet door het blijvend waardeloos worden van fondsen, maar door overdreven optimisme en pessi misme. En, ofschoon in de tegenwoordige omstandigheden niets met eenige zekerheid omtrent het toekomstige verloop te zeggen valt, mag toch opgemerkt worden, dat, wanneer de lessen van het verleden nog eenige waarde hebben, er toch ook kansen zijn, dat uit den tegenwoordigen chaos weder licht zal geboren worden. Meer bepaaldelijk, wat Rusland betreft, zijn die kansen niet zoo denkbeeldig als menigeen thans geneigd is aan te nemen. Daar toch heett men te doen met een uitgestrekt land met groote, niet of althans onvoldoende, ontgonnen hulp bronnen en eene over het algemeen arbeid zame, maar slecht voorgelichte bevolking, die slechts op eene goede leiding wacht om die hulpbronnen tot behoorlijke ontwikkeling te brengen. -Dat die leiding komen zal, is En, alleszins onderlegd (onderweg werd mij nog een snaaksch boekje met den pakkenden titel: Die Politische und Staatswirtschaftllche Lage der Niederlanden, in Bezug mit dem U-Bot Krieg seit Anfang des Jahres 1917, gesehen von emem Ost-Pieussischen cultur-tragerisch veranlagten QrossGrundbesitser d«;r Vaterlands-partei") ge raakte ik binnen uwe grenzen. Wat mij, vanaf het eerste oogenblik, bij u te lande trof, was de vriendelijke houding van pers en bevolking jegens mijne regeering. Alleen bij bankiers, die toch menschen zijn.die aanspraak maken op zekere beschaving, trof mij een waarlijk hinderlijke halstarrigheid. Intusschen liet ik mij aan deze achterlijke lieden niets gelegen liggen, en spoedde mij, in opdracht mijner regeering, naar zekeren Diaz, een pertugeesch bankier, die zich bescheldelijk het preadicaat .kleine" heeft ge geven, in tegenstelling met zoovele Monar chen, waarvan de geschiedenis leert, dat zij er alles op zetten, eenmaal .de Groote" geheeten te zullen worden. Deze, ondanks alles dan Grooten Diaz, legde ik de finantieele vertegenwoordiging mijner regeering in handen. Vooralsnog, zoo zeide ik hem, bestaat uw eenige taak in het afwijzen van allen, die zich, met welke ver meende finantieele rechten ook, ten uwen kantore vervoegen.En,na Drahf'looze rugge spraak met Petrograd, stelde ik hem voor, eene tweedehands uniform uit zijn etalage te verwijderen. Voorts machtigde ik hem, naar Russisch voorbeeld, eventueele geruïneerde bankiers als loopjongens in dienst te nemen. Ver volgens spoedde ik mij naar 's Gravenhage. Hierbij wil ik mij uitdrukkelijk uitspreken, over de weinige welwillendheid der Nederlandsche ambtenaren. Niet alleen, dat mij een extra-trein geweigerd werd, en men be taling eischtevpor een simpelen kruik jenever, dien ik bij mijn ontbijt verlangde, maar men erkende niet eens mijn rechten op een gereserveerde coupée. In stede van dien dorst men mij in een stampvol com partiment te dringen, dat ik deelde met een groot aantal burgers en officieren, die mij laatdunkend opnamen, en van mij weg schoven; dit alles, terwijl ik toch volle veer tien dagen in een der duurste en chicqste Entlausungs-Anstalten" van Dultsehland verkeerde. Iets wat mij - tusschen haakjes aan weinig twijfel onderhevig; alleen is de groote vraag, hoe lang het nog duren kan, eer zij komt. En nu geef ik gaarne toe, dat het voor vele der kleine en middelmatige kapitalisten niet mogelijk zal zijn voor onbepaalden tijd op verwezenlijking daarvan te wachten; voorhen echter, die meer weerstands vermogen hebben is het zeker niet raad zaam onder den indruk van de alarmeerende berichten hun bezit tot eiken prijs wegtesmijten. Hier mag wel eeus herinnerd wor den aan het bekende, in de angstige dagen van 1848 geschreven, gedicht van de Génestet .de Alarmisten", waarvan de slot-coupletten luiden: Ook ik beken het garen; Wat onze tijden baren Is ver van amuzant, 't Is vreeselijk en 't is ijselijk 't Is schriklijk en afgrijselijk ... En ik heb ook het land! Maar 't ergst van alle plagen Zijn toch in onze dagen Die kennissen van Job ! Het zijn je die meneeren, Die «teeds jeremieeren, Die altijd lamenteeren, Die 't weinig goeds negeeren, En eeuwig redeneeren Als kippen zonder kop ! Aan de beweging in buitenlandsche Staats fondsen sloot zich het koersverloop in pandbrieven van buitenlandsche hypotheekbanken nauw aan. Toch was hier de daling niet zóó iiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiitiiiiiiiiiiiiiiimmiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiit OOSTERBEEK MEUBILEERDEN iiiiimiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii beter beviel dan het quasi-mondaine gedoe van de badplaats Scheveningen. Deze ervaring herhaalde zich voortaan telkens. Ik kreeg den indruk, dat men mij in de Haagsche tram alleen duldde terwllle van de vele eerekruizen.die mijn borst versieren.*) Alhoewel de conducteur daarop scheen te doelen, toen hij, bij de bocht van 't Spui gekomen, riep: Scala, worstelwedstrijden, hier uitstappen." Of dit een aardigheid van politieke strek king was, weet ik evenmin als de reden der vreemde bejegening, die mij aan het mijn-legatiegebouw zelf te beurt viel. Een knecht deed mij open, en, met eenige ontroering wilde ik mijn geliefd Russisch grondgebied weer betreden, toen hij mij zulks belette, door zich In zijn volle breedte in de deuropening te plaatsen. Ik noemde hem mijn functie, en toonde tegelijk een handvol groot- en oorlogskruisen, iets, waarmede men lieden van 't oude régime pleegt te i m poneeren. Hfl vatte dit gebaar blijkbaar verkeerd op, want hij zeide: .Niet noodig," noemde mfj een Duitsch-klin kenden naam en adres te Amsterdam, en wilde de deur voor mijn neus sluiten. Maar, met een gebaar, den revolutionair zoo eigen, stiet ik den lakei achterover, trapte hem de stoep af, en op neutraal ge bied, en betrad zelf, met kloppend hart, het vrije territorium van m p n geliefd Rus land. Ik trad een zijvertrek binnen, waar twee dames zaten te handwerken, zij spron gen op en wilden vluchten. Maar, hen met een enkel gebaar weer houdend, sprak ik: Dames, ik ben hier door den wil van de Soviet, weest zoo goed, mij den-helaas ontslagen gezant te brengen." Vanaf dit oogenblik behoort dit huis mij toe, maar (met eene hoffelijke buiging) gij zijt mijne gasten, totdat gij een u passend logies gevonden hebt". Schreiend verlieten zij het vertrek, en, alleen gelaten, trad ik voor 't venster. Juist op dat oogenblik, hield een rijtuig stil voor 't huis, en, tot mijn vreugde, her kende ik mijne vrienden: David Wijnkoop, belangrijk als bij de Staatsfondsen en konden meer bepaaldelijk die der Hongaarsche hypotheekbanken zich in 1917 vrij goed handhaven op het in de eerste oorlogsjaren bereikte lage standpunt. Niettemin is het kapitaalsverlies voor Nederland bij deze fondsen zeer aanzienlijk, daar vooral in de latere jaren groote bedragen dier fondsen in Nederland geplaatst zijn. 10. Amerikaansche Industrieele aandeelen. ?J» Dec. LHJUec.:\lid.kUI17. I91li. 1ÏHH. Ameriran Car d' l''uumln 72 71 ^ 40| American l luie a f.rather 57 58.', 21-' American Sim-lting a Kefiiiin^... S2] HUJ 7 Auuronda l fi 175 ('entrül Leather. . . . ? 77 85; 24 Stmlebaker 50 1UÜ20 United States Stee) ige\v.) 94J 102 00.; Marine (gew.) 29J 29} 4> Marine (p'ref.) 100* S4J 16[ Het koersverloop in deze afdeeling weeispiegelt in grove trekken maar vrij getrouw de beteekenis van de oorlogsperiode voor de Amerikaansche industrie. Vóór het uit breken van den oorlog verkeerde deze in dustrie in weinig gunstigen toestand en scheen het zelfs zeer waarschijnlijk, dat men weder aan den vooravond van eene der in deze industrie periodiek terugkeerende tijdperken van depressie stond. In de eerste maanden na het uitbreken van den oorlog, toen alles gedesorganiseerd was, waren de vooruit zichten voor deze industriën "ook niet veel beter. Spoedig daarop brachten echter de reusachtige oorlogsbestellingen van de ge allieerden volop werk voor de Amerikaan sche industriën tot steeds loonender prijzen, zpodat voornamelijk de ijzer-, staal-, ammunitie-, automobiel-fabrieken enz. vroeger ongekende hooge winsten behaalden. Enkele ondernemingen, waarvan het kort vóór den oorlog zeer twijfelachtig was of zij zich konden slaande houden, zagen hare winsten dermate toenemen, dat zooals o. a. bij de Betlehem Steel hare aandeelen van ca. 30 pCt. tot 700 pCt. stegen. Sedert het begin van 1917, toen ook de Vereenigde Staten aan de Centrale mogendheded den oorlog verklaar den, is echter eene wijziging in den toestand gekomen. Wel bleven de bestellingen nog aanhouden, maar het waren nn niet meer uitsluitend bestellingen voor het buitenland, doch hoofdzakelijk voor het Amerikaansche gouvernement, waarvoor de fabrikanten niet meer in staat waren hunne eigene prijzen aan de afnemers te dicteeren. Het was nu NEDEfUL. UHA\T HOLLAND'S BBSTJ3 CENTS SlttAAB *) Hoewel alle orden in Rusland zijn afgeschaft, geeft men toch lederen gezant een handvol mee. DomelaNieuwenhuis, Zuurbier en Kalkonowitsch. die ik besloten had aan mijn gezant schap te verbinden, en wel, onderscheidelijk als marine-, propaganda- en handelsattach en bankier. Zij juichten, mij aan het venster bespeu rend, en zwaaiden een rooden vlag, welke groet ik - bij gebrek aan een schoonen zakdoek met mijn hand beantwoordde. Hunne aan wezigheid maakte mij de afwikkeling der verdere zaken gemakkelijk. Niets is zoo onaangenaam als menschen het verblijt te moeten ontzeggen van een huis, dat jarenlang het hunne geweest is, waar zij zij 't ook in schuldigen over daad leed en vreugde gedeeld hebben, en waar ieder voorwerp eene herinnering voor hen is. Zulke lieden van alles ontbloot op straat te zetten, is een bittere zaak Maar helaas! De nieuwe tijd eischt offers. Niets grootsch wordt zonder tranen gesticht en ten slotte wil een ander toch óók wel eens zijn leden strekken in een gemakkelijken stoel, en en stevigen vodka drinken. Deze gebracht zijnde, nam ik het woord, en sprak mijne vrienden aldus toe: Towarinschtschi! Welkom op Russisch grondgebied. Tesamen zullen wij de belangen van het nieuwe vrije land behartigen, weg met de rechtspraak, leve de vrije liefde enne nou proost! Daar gaan jelui 1" Op dat oogenblik werd er luid gebeld. En even later kwam Papoff, de ex-gezant, zeggen, dat de politie er was. En jawel, in de gang komende, zag ik op de stoep twee agenten staan, met een burger. .Dat issie!" riep de burger. Man," zeide een der agenten, hier op de stoep is iemand gevonden met een ge broken nek!" Nitschewo!" antwoordde ik. Dat hebt u gedaan!" riep de burger, ik heb gezien, dat je hem van de stoep hebt getrapt l" Nitschewo !" herhaalde ik. Dit is Russisch grondgebied, en ik ben de gezant!" .Niewaar l" riepen de agenten, die kennen we heel goed. Dat is een meneer! U bent een..." Toen smeet ik de deur dicht. Laat er maar gerust een incident van komen. En zoolang er hier wijn in de kelder is, de grootste' afneemster, de Amerikaansche regeering, die aan de fabrikanten voorschreef tot belangrijk lagere prijzen te leveren. Daarbij kwam, dat de toch ',al reeds ver minderde winstmarge nog verder daalde door hoogere loonen, het opleggen van nieuwe en zware belastingen. Ofschoon ondanks dit alles nog steeds bevredigende winsten door de verschillende ondernemingen gemaakt worden, heeft dit verloop van zaken de aantrekkelijkheid der industrieele aan deelen voor de speculatie aanmerkelijk doen verminderen. De speculatie, die meestal de toekomst disconteert, ziet toch in de dalende lijn der winstmarge, het vooiuitzicht op verlaagde dividenden voor de aaaste toe komst, evenals zij in 1915 en 1916 bij toen nog matige dividenden in de koersen de verwachting uitdrukte op de ook werkelijk gevolgde hoogere uitkeeringen. Bij dit alles voegde zich een andere factor, op het gevaar waarvan te dezer plaatse herhaaldelijk in de ongebreidelde hausse periode van 1915 en 1916 de aandacht ge vestigd is, nml. dat Amerika in de jaren van voorspoed niet alleen milliarden dollars harer eigene fondsen, die in Europa geplaatst waren, teruggekocht heeft, maar bovendien zeer groote bedragen oorlogsleeningen der geallieerden opgenomen heeft. Dientengevolge is het aan eene zekere mate van indigestie gaan lijden. Reeds zonder deelneming aan den oorlog zouden de gevolgen van die overschatting van eigen kapitaalskracht niet hebben kunnen uitblijven, hoeveel te meer moet dit niet het gevalzijn, waar het federale gouvernement tot vroeger ongekend hooge bedragen als geldnemer in de markt kwam. Onder deze omstandigheden is het geens zins te bevreemden, dat het in 1916 be<reikte hooge koersniveau zich in 1917 niet heeft kunnen handhaven veeleer dat de teruggang niet nog sterker is geweest. Nog andere factoren hadden invloed op het ver loop der markt, die mij echter te ver zouden voeren om thans uitvoerig te bespreken. Alleen stip ik aan, dat de belemmeringen in. het verkeer, waardoor het doen van arbitrage-zaken onmogelijk is geworden; de invoering van allerlei hinderlijke, ook ga ik niet op z. g. neutraal grondgebied, waar ze je lastig komen vallen om ledere kleinigheid! Inmsschen weet ik nog altijd niet, of men mij erkennen zil. Mijn collega te Kopenhagen seind, dat hij een lief bovenhuisje heeft, met een keukentje, waar zijn vrouw prettig koken en ploeteren kan. Hoeveel minder gelukkig ben ik, oude celibatalr er aan toe. Niemand ziet mij voor vol aan, en als ik een voet op straat zet, word ik opgepakt. En toch rust op mij de taak der her vorming ... The time is out of joint, Oh! cursed spite T hut ever I was b ar n to put it right Ja, Hamlet wist het wel. Al was die ook maar een koningszoontje, en een vervloekte kapitalist in tt iiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiii J AGENDA NED. OPERA. . G. H. KOOPMAN. Zondag 10 Februari, half twee, Hollandsche Schouwburg, BUTTERFLY. Den Haag, Kunsten en Wetenschappen, CAVALLERIA PALJAS. Maandag 11 Februari, Paleis v. Volksvlijt, CARMEN. Dinsdag 12 Februari, Den Haag, TOOVERFLUIT. Woensdag 13 Febr., Paleis v. Volksvlijt, FAUST. Haarlem, CARMEN. Donderdag 14 Febr., Paleis v. Volksvlijt, DE TOOVERFLUIT. Vrijdag 15 Februari, Dordrecht, CAVALLERIA PALJAS. Zaterdag 16 Februari, Rotterdam. TOOVERFLUIT.