Historisch Archief 1877-1940
10
?
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
4 Mei '18. No. 2132
HET LOT DER VOLKEREN
Teekenlng voor de Amsterdammer" van Jordaan
Leven of Dood... ?"
Waardevermindering van het
Fondsen belegd Nationaal
Vermogen
in
De hoogst ernstige ontwikkelingen, die in
den loop der voorgaande week plaats ge
grepen hebben, zoowel op het gebied van
onze staatkundige verhouding ten aanzien
der oorlogvoerende mogendheden, als die
welk? voortvloeiden uit de deconfiture der
firma Erdmann & Hethey, konden niet na
laten een zeer ongunstigen invloed op de
beurskoersen uit te oefenen. En waar die
gebeurtenissen kwamen aan den vooravond
van den dag, waarop de aangiften voor de
Vermogens-belastin g moeten opgemaakt
worden, leiden zij er als van ze<f toe, in
het kort na te gaan, welke wijzigingen er
in het afgeloopen belastingjaar door deze
en andere oorzaken in ons nationaal ver
mogen gebracht zijn.
Van deze andere oorzaken is de staking
der rentebetaling op Russische fondsen de
meest belangrijke. Ook al neemt men aan,
dat het besluit der tegenwoordige Russische
regeering om de geheele buitenlandsche
schuld te annuleeren bij het teruekeeren
van meer normale toestanden voor billijkere
en wijzere inzichten zal plaats maken, zal
men zich er toch reker schap van moeten
geven, dat het nog gerulmen tijd zal duren,
eer de remebetaling zelfs gedeeltelijk kan
hervat worden. Van welke beteekenis de
koersdaling der Russische fondsen voor de
waard erlng van ons naHonaal vermogen Is,
kan uit de volgende cijfers blijken. Volgens
een dezer dagen gepubliceerde opgaaf van
de Commissie, die zich gevormd heeft tot
voorbereiding van het bevorderen der belan
gen van de houders van Russische fondsen,
waren op haar desbetreffende aankondiging
lijsten ingekomen van houdrrs tot een ge
zamenlijk bedrag van ruim 950 millioen gul
den dier fondsen. Men mag dus aannemen,
dat zich minstens voor een milllard aan
Russische fondsen in ons land bevindt. Be
denkt men nu verder, dat de meest
toongevende soorten thans ongeveer 40 pCt.
lager noteeren dan op 30 April 1917 (4 pCt.'s
Russen 1880 op 21 pCt. tegen 617/w een
jaar geleden, 4 pCt. Hope & Co. 20'A, tegen
61^6, 6de emissie 22'/« tegen 62'/4), dan
beteekent dit eene waardevermindering van
ca. vier honderd millioen gulden op het
Nederlandsche bezit aan Russische fondsen.
Hoewel niet zoo aanzienlijk, vertegen
woordigt ook de koersverlaging van onze
nationale fondsen een zeer respectabel
cijfer. De nieuwste 4V2 pCt.'s leening van
f500 millioen, ruim diie maanden geleden
a pari uitgegeven, noteerde 29 April 91 pCt.,
dus een verlies van 9 pCt. of 45 millioen
aanwijzende. Daarnaast komen Integralen
met een verlies van 5% pCt. (55 '/< tegen
60%) op een nominaal kapitaal van ruim
570 millioen met ruim dertig millioen waarde
vermindering; de 3 pCt.'s W. S. op 66, tegen
70% bij een kapitaal van ca f490 millioen
met een verlies van ca. f22'/2 millioen; de
3'2 pCt.'s op 75 pCt. tegen 813/8 op een
kapitaal van f 48 millioen met ca. f 3 millioen
verlies; de 4''2 pCt.'s 1916 op 91 '/8 tegen
100'/3 bij een kapitaal van f 125 millioen met
eene waardevermindering van ruim f 11 mil
lioen ; de 4 pCt 's 1916 op 85! , tegen 93 bij een
kapitaal van f 125 millioen met een verlies van
ca. tien millioen en eindelijk de drie Indische
leeningen tot een gezamelijk nominaal kapi
taal van per resto ruim f 180 millioen op
95'/2 tegen 100 pCt., eene waardevermin
dering van ruim acht millioen aanwijzende.
Bijeengenomen is dus de marktwaarde van
de Nederlandsche en Indische Staatsschulden
sedert 30 April 1917 met rutm honderd en
dertig millioen achteruit gegaan. Betrekkelijk
gunstig steken hierbij af de koersen der
binnenlandsche gemeente-leeningen en
pandbrieven van in het binnenland werkende
hypotheekbanken, te zamen een kapitaal van
ca. l Ji milllard vertegenwoordigende, waarbij
de koersverliezen sedert 30 April 1917
dooreengenomen 2 a 4 pCt. bedragen, dus eene
waardevermindering van vermoedelijk dertig
millioen vertegenwoordigende. Voeg daarbij
een koersverlles van ca. 2 pCt. op de onge
veer vijf honderd millioen binnenlandsche
en Indische spoorweg-ob igatiën, dus ca.
f 10 millioen, dan volgt daaruit dat de waarde
vermindering op deze eerste klasse binnen
landsche beleggingsfondsen ruim honderd
en zeventig millioen bedraagt.
Het is in het kort bestek van een week
bladartikel niet doenbaar om op dezelfde
wijze de waardevermindering van andere
categoriën van fondsen te berekenen. Ik geef
hier echter, de volgorde van de
Amsterdamsche prijscourant volgende, eenige der
meest eclatante verschillen aan :
Naam van het fonds.
Amer. Beet Sugar
Hide & Leather . . .
Smelters & Ref. . . .
Smelting 5 pCts. bonds
Anaconda
Central Leather
Studebakers
Steels Comm
Atchison Comm
4 pCt. Alg. Hyp. . .
03 Central Pac. 3Vs
Chic. Rock Isl. per 2002. . .
-J Denver Common
w 4 pCt. oblig
ca Chicago & Erie 5 pCt. obl. .
^ Erie Comm
4 pCt. gen. bonds . . . .
*- Kansas City South comm. . .
» pref. .....
3 pCt. bonds . .
comm
' 1ste hyp. ....
2de hyp
Oreg. & Cal. 5 pCt
Missouri Pac. pref
Southern Pac. Aand
4 pCt. conv. . . .
Southern Railw
Union Pac. Aand
4 pCt. oblig.. . .
Convert
Koers
op 30 April
1917.
.' 59y,
.' fiO'/J
. 166
. 897/.
. 88 V,
101'
88
M. K. & T.
61
15%
74^
lOOVs
28r*
58
24
55
63
663/s
383'4
98 '??!,;
46
93 ;K
277"
139*
39
Koers
op 29 April
1918.
81 «4
47
70
71
123;/s
58
79J4
72
64%
40
6%
45
82
50_''6
44'*
51
5'A
50
23
81 K'
31
73
69
191,
116
76
7954
Verschil.
14
127;3
27
VWil
31;/8B
49
29 \
227/16
16
23
9'4
29 \
8_
11 S
12
3'/g
16:'s
153/4
15'1('
20>
. 7^
23 Ji
13
6%
Ook voor Rumeensche oliewaardcn valt
per saldo nog een flink avans te boeken,
hoewel ook hier de hoogste bereikte koer
sen van het afgeloopen jaar niet gehand
haafd konden blijven.
Intusschen verdwijnt het avans op deze
fondssoorten in htt niet bij de waardever
mindering van in het totaal ruim drie kwart
milliard op de hierboven afzonderlijk be
handelde soorten, waarvan vrijwel als zeker
mag aangenomen worden, dat zij zooal
niet geheel dan toch voor verreweg het
grootste gedeelte in Nederland of
Nederlandsch-Indiëgehouden worden.
Terwijl in bovenstaande beschouwing vrij
wel nauwkeurig kon worden becijferd het
totaal bedrag, waarmede het in binnen
landsche en Russische fondsen belegd natio
naal vermogen sedert l Mei 1917 in waarde
is achteruitgegaan, missen wij een der
hoofdgegevens om hetzelfde te doen voor de
beleggingen in buitenlandsche fondsen.
Immers daarvan is het voor outsiders ook
zelfs bij benadering niet bekend hoeveel
daarvan in Nederland gehouden wordt. Toch
zoude het juist thars, waar allerlei formali
teiten gevorderd worden voor het innen van
coupons en dividenden van buitenlandsche
effecten, zeer wel doenlijk zijn de noodige
gegevens te verzamelen voor het samen
stellen van eene betrouwbare statistiek
omtrent het Nederlandsen bezit aan buiten
landsche fondsen. De Financieele Afdeeling
van de N. O. T. onder wier controle thans
bijna alle betalingen van buit-nlandsche
coupons en dividenden moeten gesc ieden,
zou ie in d>t opzicht onschatbare diensten
kunnen bewijzen.
Intusschen de statistiek is er nog niet,
maar dat de waardevermindering ook op
het gebied der buitenlandsche en meer be
paaldelijk Amerik. waarden enorm moet zijn,
kan blijken uit bovenstaande vergelijkende
koerstabel (Tabel B), waarin ik alleen die
fondsen heb opgenomen, waarbij de fluctuatie
het aanzienlijkst is geweest en waarvan met
groote zekerheid mag aangenomen worden,
dat tientallen millioenen in ons land gehou
den worden.
Zooals reeds gezegd, is het niet mogelijk
de kapitaalsvermindering, door deze aanzien
lijke koersverlagingen veroorzaakt, ook bij
benadering aan te geven, maar waar het
in deze fonsen belegd kapitaal nominaal
m.i. minstens even groot is als dat der
Russische fondsen, schat ik de waarde
vermindering op eenige honderde tnilHoenen.
Buitenlandsche staatstondsen hebben zich
betrekkelijk goed gehouden- De fondsen der
Centrale mogendheden wijzen zelfs eene
kleine verbetering aan. maar de groote daling
heeft daar reeds vóór 1917 plaats gehad.
Naam
Aand. Kol. Bank . .
Ned. Ind. Handelsb. .
Nederl. Bank . . .
Ned. Handel Mpij. .
Oblig. Zekerheid . .
Aand. Vorstenlanden.
id. prefer. . . .
< id. Actions . . .
Handelsv. Amst." .
J Insulinde Cult. Synd.
u Int.Cred.enHndv.Rot.
OQ Jav. Cultuurmpij. . .
,- Kalibagor
7* Kon. Petr
H Amst. Rubber . . .
Bandar Rubber. . .
Deli-Bat. Rubber . .
Koloniale Rubb. . .
Preanger Rubb. . .
Rott. Tapanoeli. . .
Ver. Ind. Cult. . . .
Amst.?Deli ....
Arendsburg ....
Deli Cult
Dell Mpij
Uitstaand
bedrag.
11.000000
, 30 000 000
20.000 000
70 ooo.oro
30.000.000
8.248 000
2.000 000
31.254st.
15.000000
1.200.000
15000000
5 000 000
1.000.000
86.527 000
6.700 000
1.6' 'O 000
3100000
1.000.000
1.000000
2 000 000
3 500.000
4 000 000
l .000 000
2 400 000
9.000 000
Koers
30 April
1917.
157
222
220
186%
58
243 1A
309
f 253
355
172
2131/,
369 ;!,
320
520
231 X
140
16IK
79 1A
142
148
112
227
627
m*
485>i
Koers
29 April
1918.
110
180
165
170
38
168
200
f 142 f
308
103 V»
185
225
207
V477V2
176
78
131
54
102
112
80
191
480
160
450
M -a H c
IN au t
irpr c*
VCI o(
47
42
55
16" 8
20
75Vs
109
111
«7
68Va
281/3
14:?4
112*
42 i/j
55X
62
30^
22 'n
40 "
36
32
26
147
2 P/4
35 Vs
pCt.
De waardevermindering der in de
hierbovenstaande lijst opgenomen fondsen be
draagt ongeveer honderd en veertig millioen
gulden en zoude belangrijk meer zijn ge
weest, indien de koersen van de voornoemde '
f jndsen niet sedert Vrijdag zich belangrijk
hersteld hadden. Ruwweg genomen mag
echter aangenomen worden, dat de totale
waardevermindering voor alle cultuurwaar
den, cultuurbanket), daaronder begrepen de
talrijke hier niet afzonderlijk genoemde klei
nere onderndemingen, zelfs thans nog niet
ver beneden e 200 millioen blijft.
Daartegenover staat, dat enkele fonds
soorten, ofschoon in de laatste weken
aanmerkelijk beneden de hoogste koersen
van 1917 gedaald, toch nog altijd
neemenswaardig boven het niveau van een jaar
geleden staan Als geheel genomen is dit
vooral het geval bij de aandeden der
scheepvaartmaatschappijen en meer bepaal
delijk bij die der Indische iqnen : zoo^ls ?
PCt. Mei 1917
Java-China-Japan 229 tegen 172''i
Paketvaart. . . . 237 V» 180'.
Rott. Lloyd ... 245 175'/"
Voor Zuid Amerikanen, waarvan voornamelijk
Brazilianen hier in groote bedragen gehouden
worden, is de daling niet zoo aanzienlijk
geweest. In verhouding wel belangrijk is de
daling van Italiaansche spoor weg-obligatiën,
die hier altijd een geliefkoosd beleggings
papier geweest zijn voor alle klassen van
kapitalisten. De 3 pCt's. Zuid-Italianen notee
ren thans slechts 27 tegen 40 % op 30 April
1917.
Resumeerende leidt mij het bovenstaande
tot de conclusie, dat het In fondsen belegd
bestanddeel van het Nationaal vermogen op
de in de eerstvolgende dagen op te maken
aangifte-biljetten voor de Vermogensbelasting
een cijfer zal aanwijzen, dat, behoudens
het niet te schatten accress uit besparingen,
minstens een milliard lager is dan het voor
gaande jaar.
J. D. S A N T l L H A N O
0
AMSTERDAM ARNHEM
'g-ÖRAVENHAGE ROTTERDAM
UTRECHT
leek nietig bij de slankheid en de smartuess"
van zijn Engelsche collega.
De sport?
De renbaan-mismakingen, die jockey heeten,
waren er niet meer. l n plaat s van de onooglijke
stableboys, zonder boord, met een bont
geruit vest, een rijbroek, en leggings, brachten
de soldaten, die in het vroegere restaurant
onder de hooge tribune zijn gedetacheerd,
de paarden bij de weegplaats. De
heerenrijders vervingen de jockey's en ook op
het veld was die interna ionale bontheid
van de tribune, reden Belgische Chevaliers,
en een Engelsche officier met de Haagsche
jonkers.
Alleen het spel, het spel, dat oorzaak was
van de verdwijning der rennen voor zes
jaar, omdat Den Haag nog niet die mondaine
kracht had, zonder deze attractie de courses
in stand te kunnen houden, het spel was.
sterk gedegradeerd. Toen gierden met
breeden Oosterschen klank de bookmakers de
cóte, van af hun breede plank en noteerden
en werkten en bedienden een zich verdrin
gend publiek; nu, nu slopen ze als sjofele
knoeiers door de bezoekers, als bedelaars,
die een gunst vroegen aan degenen, die
klandestien een paar rijksdaalders bij hen
wagen wilden] A R i
imiimimiiiimiiMiiiniiiHimiHiiMiiiimuiuiiLiiiiniiMii
De doode droomers
door H. C. BUURMAN
Er zonken zachte kleuren
Langs de belommerde wegen
En vreemde vochte geuren
Uit de bermen stegen
De avond kwam
Ze zongen een lied
Den vijand tegen
Dat wisten ze niet.
Een laatste glans van rood en goud
Schoot door de boomen van het woud
En koperde hun Verbrande wang
Ze neurieden zachtjes een heel oud gezang.
Over hun schouder lei hun geweer
Ze dachten aan geen vijand meer.
Hun voeten gingen op tragen maat
Zooals een lustelooze gaat.
Ze waren zoo moe, ze dachten aan huls
Droomden hun droom op 't loovergesuis.
Ze waren gist'ren in den strijd
Die tijd scheen ver nu een eeuwigheid
En op 't zachte windegesuis
Dreven hun drooomen raar 't verre huis.
Zoo mengde zich kommer thans met vreugd
En maakte hun harten droef-verheugd
Ze zongen wat luider hun oude lied
Den vijand tegen ze wisten het niet.
En, waar de weg zich ommeboog
Een kogel voor elk hen tegen vloog.
n hief zijn handen en zeeg in elkaar
De ander draaide met grappig gebaar
Voor hij voor goed ter aarde zonk...
De aarde, die gretig hun bloed indronk.
De avond werd grijzer, nog stiller het woud
En langzaam werden hun lijven koud.
Nu droomen ze rustig hun droomerslied
Want geen mensch, die op doode droomers
schiet.
Een Vleugje Haagsche Wind
ONZE COURSES
Onze beaumonde," of society," is na
den oorlog in den Haag uitgebreid en voort
durend brillanter, eleganter en voyanter ge
worden, nu zich de Belgische high-life, hier
is komen vestigen, nu de smart Engllsh
officirs" hier zijn geïnterneerd. Hoe schit
terend deze elegance ook werd tentoonge
spreid bij Peral's voorstellingen in de
Princesse-schouwburg, op de beef-tea's in de
Vieux-Doelen" en in de jongelui's bar in
de Houtstraat en op de Heerengracht, nooit
zagen we zulk een luister als Zaterdag op
Duindigt, waar onze courses, die we zes
jaren hebben moeten missen, werden hervat.
We hadden nog een vage herinnering aan
staleigenaars in geiuite spoitpakken, onder
breede petten, in rijlaarzen met sporen; aan
d'mi-motide met eeuwige lachjes op de
wassen gezichtjes in costuumpjes van de kost
baarste stoffen, aan de Barones met haar
moo en ren^tal en het gekrioel van stable- boys
en een slanke Engelsche manager, die meteen
rijzweep sloeg en damned" vloekte als zijn
jockey nem bedroog, door te verliezen als
hij winnen moest, of omgekeerd, wanr.eer hij
anders wedde dan zijn leider of meesteres.
Toen kwamen er 's Woensdagsmiddags
een paar honderd bezoekers, trouwe, vaste
klanten, waaronder speelzuchtige proltten,
zooals men ze in tweederangs koffiehuizen
aliijd vindt, en vele rijke boeren, een troepje
jonkers, die aan heeirijders rennen meededen,
en een twaalftal mismaakte jockeytjes met
kurketrekkerachtige lijfjes, en kromme tangen
van beenen, Een vage indruk stond me bij
van kostbare zomertoiletjes, van snoeren
knikker-dikke parelen, gewaagde mode
nouvautés, als een gouden band om een enkelije,
en een zijde" rok, met een hoog ingeknipt
split, waar et n ondeugend dungekousd been
door gluurde, van een plank met protsige
bookmakers die schreeuwden en waar zich
tusschen iederen ren en draverij een kluwen
wedders verdrong, 't Was bont, van elegance
en pro's, van ordinaire chic en werkelijke
voornaamheid, maar 't was toch een klein
stukje den Haag met midden in het seizoen
nog een kleine honderd vreemdelingen die
nog het meeste cachet gaven.
Wat zou er van overgebleven zijn, als
het zwart-geel van de staf van jnr. Van
Loon, het oranje en purper, van Barones
van Brienen, en het blauw en zilver van
Baron Creutz er aan ontbroken hadden!
't Was een onderafdeeling van onzen adel,
die de paarder sport hoog
hield.iederenWotnsdagmiddag, die in het eigenaren paviljoen
hun thee en sherry en ch.impagne dronken,
en daarom groepeerden zich de aan het spel
verslaafden van allen rang en stand, en para
deerde de demi-monde in duursten opschik,
met hooghartige valsche voornaamheid.
In een hek aan den o verkant van het paddock
verdrong zich rondom den totalisator, koetsier
en kellner en kapper en rijwielhersteller.
Maar Zaterdag ? m"" »"» » » »mmiiiin i > i mn nm
Zaterdag waren er Teeken/ng voor De Amsterdammtr" van Wybo Miyer ter
gelegenop het paddock dui- gelegenheid van het 20-jariggedenkfeest van Mevr. Speenhof-Prinz.
zenden bezoekers en de
p ar honderd trouwe
gasten van voor zes jaar
gingen te loor in al die
elegance.
Zaterdag was foute
la Haye" op Duindigt.
Dezelfde
demi-mondaine'jes van toen wa
ren er, en geen enkele
ontbrak en was ook
maar in het minst ver
anderd of verouderd,
maar behalve deze oude
renbaandecortjes waren
er nog alle, die het lij
dend Belgiënaar hier
bracht bij den val van
Luik en e verwoesting
van Visé. Ze droegen
ondanks de koude, lichte
zomerkleeitjes en zware
staarten en breede stre
pen en heele dieren van
bont torststen ze op de
schouders. En even tal
rijk als deze kleurige
speelgoeddametjts, die
den eigenaar kostbaar
der zijn dan zijn ren
paard, waren de spor
tieve freuletjes, en tal
rijker dan zij gezamen
lijk, de gtïnterneerde
Engelsche officieren.
De highlanders waag
den zich in groot uni
form, en getailleerde
kahki jassen kleurden
het terrrin.als de eerste
bruine blaren in het
najaar het groene loof
van de boomen in het
bosch. De erkele
Hol'andsche
reserveluitenant in zijn fraai
ste fantasie-uniform,
NAAMLOOZE VENNOOTSCHAP
MotordienstvanTetenburg
DAGELIJKSCHE MOTORDIENST
UTRECHT LEIDEN DEN HAAG DELFT
ltutinichewig. UtrethtschevterZG. FynjékadeS. Houttuinit*
VICE-VERSA