Historisch Archief 1877-1940
10
DE .AMSTERJQAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
8 Nov. '19. - No. 22-11
Invalid-Portwijn
DE BESTE MIDDA8DRANK f 2.60 p. ftnek
WTjnbMtfal da Birkansoa, BI Awtel, Amtterttea
iiiiniiiiiiiiiiiii
PAEDAQOOISCHE STUDIËN
II
Een boek over kinderen (Koolstra Ome
groote Kinderen")
Het boek van mej. Koolstra .Onze groote
Kinderen", har del t over opvoeding in de pu
berteitsjaren. Ons wezen en ons doel is in de
eerste plaats een boek van liefde en
begrflpen. Het staat daardoor dichter bij zijn
doel dan menig geschrift, dat Is ingegeven
door het koel verstand. Nu is dit gelukkig
veelal het geval bij paedagogische studiën,
Omdat de wetenschap der opvoedkunde
vooral een weten-in-liefde zijn moet en wil.
Tot nog toe is het wezen der kinderen
tusschen 14-18 jaar zeer stiefmoederlijk
behandeld in de beseffende litteratuur.
Een groot en belangwekkend veld ter
bearbeiding is echter juist de H. B. S.- en
gymnasiumleerling en de kweekeling. De
Sturm- und Drangperiode komen velen wel
vrij goed door, velen echter niet dan met
groot nadeel aan hun ziel en lichaam.
Wat mij altijd verwonderd heeft bij oudere
docenten, was de mate van onwetende
onverschilligheid ten opzichte van het zeer
vele, dat er in de kinderziel begint om te paan,
alsof zfj zelf nooit jon g waren geweest. Maar
het schijn t wel, of velen met hun starheid en
ongevoeligheid, eigendunkelijkheid en mis
plaatste volwassene"-hoogheld ook als kin
deren altijd zeker en veilig zijn gegaan.
Dat niemand toch vergete: dasz er für
die Tiaume seiner Jugtnd soll Achtung
tragen, wenn er Mann sein wird I
Zooals gezegd, mej. Koolstra behandelt
haar onderwerp liefdevol, bfjnate liefdevol,
indien zulks mogelijk is. De fout immers
van alle meer minutieus bestudeeren isdrze,
dat daardoor de détails een grooter gewicht
krijgen dan zQ in hun betrekking tot het
geheel verdienen.
Zoo wil het mij voorkomen, dat wie dit
boek ten einde gelezen heeft en zelf vad'r
of moeder is van kinderen tusschen 13?18
jaar, ontzetten moet uit angst voor de
vreeselfjke dingen, die er alzoo gebeuren
kunnen.
8I| alle praten en schrijven over derge
lijke kwesties moet nooit uit het oog ver
loren, dat het meestal ten slotte wei goed
komt en vooral dat minstens 75 pCt, der
kinderen nauwelijks groote moeilijkheden
bespeuren.
Indien men al te bezorgd is, kan het ge
beuren, dat men zich belachelijk maakt
vooral in de oogen van de
studie-en-zorgobjecten zei ven l
Dit neemt natuurlijk niet weg, dat een
boek als dit groote waarde heeft als
prophylacticum, maar niet minder als prikkel
tot piëteit-volle bestudeering van het door
lentestormen geplaagde jonge leven.
En och, dat woord bestudeering"] Wat
klinkt dat schoolmeesterachtig, eigenwijs en
dom. Gelieve te bedenken dat het nooit
anders beduiden mag dan: belangstellend
meeleven. Hetgeen dan ook geheel en al op
het werk van mej. Kooistra toepasselijk is.
Zfj verdiept zich met zooveel echte toe
wijding in de proolemen. die de jeugd zelf
zich voortdurend stelt, tij weet van verliefd
heden, vriendschappen, vereering, bewonde
ring, eergevoel, zelfgevoel, verlegenheid,
brutaliteit, zfj kent die gevoel ns door en
door en zegt ware en verstandige dingen
daarover. Zij begrijpt zooveel en dat is het,
wat in de eerste plaats noodig is. Het is
geen theoretisch werk, dit boek, maar een
levend document, kinder lief en leed, en men
moet wel zeer verstokt zijn, om van zoo'n
boek niet te leeren paedagoog" te worden
in den trgenwoordtgen zin van het woord:
afstand te doen van eigen hoog heerlijke
waan-zekerheid, afstand van den
categorischen imperatief en meelevend lelden en
Ifjienl
Zooeven verscheen het 2e deel van mej.
Kooistra's boek, waarover spoedig meer.
ARM. SAALBORN
NIEUWE BOE KEN VOOR DE JEUGD
In October en November, elk jaar, komen
de prettige jongensboeken in den handel,
die zulk een welkom geschenk zijn ter
gelegenheid van St. Nicolaas of Kerstfeest.
De hieronder vermelde drie boeken leenen
zich daartoe voortreffelijk
G. Holle schetst in zijn nieuwe werk
Karel Dorin ga 1) de levensloop van
een fermen, eerlijken jongen. Karel's vader
sterft; de jongen wil trachten de zorgen zijner
moeder te verlichten, en gaat er op uiteen
patroon te zoeken. Na veel wederwaardig
heden wordt hij als leerling-timmerman,
tevens als jongste bediende voor het kan
toor, geplaatst in de zaak van den heer
Kantstra.HQ blijkt te zijneen ijverig werker, die
van aanpakken weet en zfjn vrije uren uit
buit om kennis van zijn vak op te doen.
Zijn leermeester in het timmeren, Lamers,
een vriend van zijn overleden vader, is over
het werk van z|n krullenjongen best te
spreken. Deze Lamers is een vroolljke kwant,
die er van houdt de menseden op een leuke,
niet hinderlijke manier voor het lapje te
houden. De gesprekken en kwinkslagen van
dezen man brengen het vroolijke clement
in dit werk.
Geen wonder dat Karel slaagt in de
maatschappij. Zelfs krijgt hij een uitstekende
betrekking in Amerika, bfj een zakenvriend
lllir.lllllIIiuillMIII
CADILLAC
Het Msesteistuk der Autotechniek
Importeur: K. LANDEWEER, UTRECHT
IDE TOEBICXÊwÉST
IDE
(volgens Sydney Bulletin)
Het invliegen van nieuwe
machines door ongeoefende,,
landbouwers.
18
durende a*
Kwajongens die de vog«le
plagen, zwerven overal
rond
De oogst wordt blnnengenaald
vangen van wolken,
verwekken van
Hoe het kwam dat vrouw
Dorley dien Woensdag
zonder eieren op de
markt kwam.
De geplaagde vogele zoeken
een goed heenkorcen.
Sydney Bulletin", doordrongen van de groote toekomst van het vliegtuig, geeft daarvan eenige practische toepassingen,
speciaal voor den landbouw en veeteelt.
Wij meenen die onzen lezers niet te mogen onthouden.
BOLS
van zijn patroon. Aan het slot vinden
wij de geheele familie Doringa, met
alle vrienden en kennissen uit het boek,
bijeen. Karel vormt met zijn uit Amerika
meegebrachte vrouw het middenpunt en
vertelt zijn avonturen.
De schrijver is voor de jongens geen
onbekende. Velen zullen een prettige her
innering hebben aan de lezing van zfjn histo
rische jongensboeken: Met PieterPikmans
het zeegat uit" en .Hoorn voorden Prins".
Ook dit werk zal de jeugd van het begin
tot het einde boeien; zij zal dit bork
.een heerlijke kluif" vinden en de platen
van Joh. Braakensiek met genoegen bezien.
In 't bijzonder zfj nog gewezen op het uit
stekend geslaagd conteifeitsel van Dronken
Doris op het omslag, 't Is alsof hij straks
van het boek zal waggelen.
Het Einde van een Jongensoorlog
van Joan A.Nieuwenhuls l)is, niettegen
staande de gebeurtenissen, die zich omstreeks
1860 afspelen, een zeer actueel boek. De
jongens van de verschillende buurten in
Amsterdam Jordaan, Zand hoek, Witten
en Kattenburg zfjn voortdurend met
elkander in oorlog. Er zijn eenige jongens,
onder aanvoering van Nlkolaas Koen,
vereenigd onder den naam De Open
Hand", die den vrede willen. Nicolaas
Koen tracht dit doel te bereiken door den
Jongenskoningen een bezoek te brengen en
hen van het verderfelijke van hun vechten
te overtuigen. De koningen geven hem vol
komen gelijk en... sturen hem met een
kluitje in het riet.
Als hij moedeloos over zfjn weinig succes
iiiiimiiiiiiiiiiiiimiHuimiiiiMMiiuiiiiiMiiiuiiiiiiMiiiiiiiiiii
op een stapel hout zit te peinzen, ziet hij
plotseling naast zich een ouden man. H(| komt
met den man in gesprek en vertelt hem zijn
wedervaren. De man, wijs en oud, geeft
Nicolaas raad en zegt . hem, dat hij
niet tot de koningen moet gaan, doch
tot de onderdanen : de jongens.
Met nieuwen moed vat Nikolaas
zijnvredesweikwerr op;eenige vrienden gaan mee
de buurten in en hij predikt daar, op straat,
den vrede. Als later de meisjes gaan deel
nemen aan de campagne bereikt Nikolaas vol
komen zijn doel. De koningen worden ver
jaagd of vluchten, de houten sabels en ander
wapentuig worden door de meisjes verbrand,
en de rust keert terug. Eén koningin
(Trui'je) blijft regeeren met zachte hand
in het land van Haarlemmerdijk en Poort.
Met een weinig goeden wil zouden wij
dit boek kunnen nemen als een beknopt
program om den wereldvrede te verzekeren.
Met denzelfden wil bezield zien wfl in de
jongensvorsten en rijken copieën van de
machtigen en eens-machtigen der aarde.
De jongens zullen het boek graag lezen
omdat er nog al in wordt gevochten. Of op
den Hollandschen jongen, die van nature
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1I1IIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII1II
DAftftY DEN MAAG
KAL/vJA WARMOND
HOUTBOUW
KANTOOR'.FREDERIK HENDRINLAAN 85
SUREAU ARCHITECT'.PARKSTRAAT 87
LEVERT DE/VERLANGD IN ZEER KORTEN
T'JD ALLE HOUTCONSTRUCTIE/
ALS
> LANDHUIZEN
CLUBGEBOUWEN
: JACHTHUIZEN
TENNI/HUI/JE/
C ATALOCU/OP AANVRAAG
HOEKER & ZO J N
mmmm 435-437
Paar/en * Brillanfen
Goud- en Zllvorwerk
vechtlustig is, de bedoeling van den schrijver
zal inwerken, betwijfelen wij. In elk geval
is hier den goeden weg, om de vredesidee
ingang te doen vinden, ingeslagen, door deze
in een boek voor de jeugd neer te leggen.
Een boek voor jongens en meisjes, dat
eveneens afwijkt van het gewone model
kinderboeken, is A. B. v a n Tienhoven's,
Een Kerstvacantic in de Sneeuw.2)
Het is een verhaal van een jangen die zfjn
kerstvacantie in St. Morltz doorbrengt Alle
ijs- en sneeuwsporten komen aan de orde
terwijl de grappen niet ontbreken, 't Is uit
den tijd van voor den ooilog, toen de Hol
landsche j ongen vriendschap sloot met rakkers
van elke nationaliteit. Een aardig werkje met
vele en goede illustraties van Is. van Mens.
') Van Holkema en Warendorf, Amsterdam.
'?) Van Lochu n, Slaterus e a Visser, Arnhem
?niiiiimiininiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiHiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ST. NICOLAASFEEST
Nog een goede maand en December is
weer in aantocht. En met December komt
het St. N coiaasfeest, HET KINDERFEEST BIJ
UITNEMENDHEID.
Evenals alle jaren is onze commissie weder
met de voorbereidende werkzaamheden aan
gevangen om een zoo groot mogelijk aantal
onier Amsterdamsche schoolkinderen, zoo
wel van openbare alsbfjzonderescholeneen
prettigen dag te bezorgen. Daarvoor is
noodig: geld, geld, nog meer dan andere
jaren, omdat alles nog zoo ontzettend duur is.
Van de ouders zelf zullen onze kindertjes
niet veel krijgen. Wfj, onderwijzers, co n sta
teeren dagelijks den ontzettenden achteruit
gang, waaronder onze leerlingen lijden. Wij
zouden daarom zoo gaarne hun n prettigen
dag bezorgen in deze moeilijke Uden.
Maar nog eens, dan hebben we geld
noodig, hél veel geld, en voor dat geld
rekenen wij op u.
Op u doen wfj een beroep, milddadige
stad- en landgenooten.
Stuurt ons geld, stuurt ons gaven in
lederen vorm.
Dankbaar wordt door ons alles aanvaard
en verantwoord in De Volksschool."
Moge onze oproep succes hebben.
Namens de St. Nlc. Commissie uit den
B. v. N. O. en B O. I. O.
JAC. v. PAREREN, Voorzitter.
H. COHEN, Secretaresse.
M. BRANDON Penningmeesteresse,
Ie Helmersstraat 68, Tel. Z. 3201.
CORRESPONDENTIE
Sjoerd P. Hofstra te H. Verzoeke
nader adres voor het wisselen van brieven.
Clemens van Velde te H., Idem.
iiiiiiiiimmiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Op den Economischen Uitkijk
Naar bulten l
Wenden wfj onze oogen af van de kleinere
binnenlandsche dingen, waarvan wij geneigd
zfjn het gewicht te overschatten omdat ze
vlak bij ons gebeuren en omdat de pers ze
als belangrfjk voorstelt, terw(l de wezenlijk
groote vraagstukken voor ons volk elders
liegen. Ik weet, dat dit velen als ketterij
klinkt: velen zwelgen in onze binnenlandsche
p ilitlrk, verlustigen zich in de kranten
verslagen der Kamerdebatten en smullen aan
de .Har delingen"; zQ zQn vol van den kleinen
partij-strijd in en buiten het Parlement en
van de zaak-A en de questle-B en de pole
miek tusschrn C en D en van de vraag of
de richting-E het zal winnen en of de
F isten blijvend de adepten van G zullen
overtroeven. Natuurlijk ontken ik niet, dat
dit alles zijn betrekkelijke waarde het f t in
een klein land als het onze zijn de kleine
dingen betrekkelijk groot maar het onge
luk is, dat zoovelen dit relatieve voor abso
luut houden en geen oog hebben voor de
wezenlijk groote vragen. Voor de waarlijk
groote eischen, die oe toekomst ons stelt,
juist nu ons stelt.
Wfj spreken hier, in deze rubriek, nu een
maal alleen van economi-che belangen en
ik ban dus buitrn den gerichtskring de werke
lijk ook al onze aandacht vergende groote
problemen van geestelijken en zed< lijken
aard. Wat mQ op het hart l gt, is de nood
zakelijkheid te betoogen dat wij in dezen
tijd krach'igen breed naar buiten optre
den en dat wij ons daarin niet laten belem
meren door inlandsch krakeel en door te
veel beteekenis te hechten aan allerlei, dat
alleen binnen onze zoo beperkte landsgren
zen eenige bt teekenis heeft.
Van oudsher is er in ons Hollandsche volk
een bijzondere voorliefde geweest voor
debatteeren. Wat hebben wq ons in vroeger
tijden niet druk gemaakt over allerlei stel
sels; hoe is onze Vaderlandsche geschie
denis vervuld van allerlei godsdienst-twisten;
hoe gaarne klampen wij ons vast aan allerlei
.ismen" en stellen daarin levendig belang
en verketteren de landgenooten, die niet
precies ons isme" aanhangen. En
merkwatrdig! juist in onzen besten tijd, in onzen
.gouden eeuw", laaide het verterend vuur
der partijschappen het hoogst op Maar het kon
ook toen niet geweest zijn, dat dezelfde Hol
landers, die groote dirgen buiten de grenzen
volbrachten, die ons een stevige plaats in
de wereld en op de wereld-zeeën verober
den, de voorvechters waren van de binnen
landsche twisten. Er moeten, dunkt mij,
ook toen geweest zfjn, gelijk er nu nog
zfjn, twee groepen van Nederlanders: zfj,
die vooral zich verlustigden in en deelna
men aan het tournool van de inwendige
vraagstukken en vraagstukjes, en zQ.dle
met niet zoo heel veel achting voor c at
tournool, al hun energie gaven aan de uit
breiding van onze internationale beteekenis,
aan het uitdragen van den HoiUndschen roem
en de Hollandsche vlag naar bulten. Ik
weet wel, in welke van belde groepen ik
de beste vaderlanders plaats... I Misschien
is er ook in dete onderscheiding niets
eigenaardigs-Nederlandsch: elk volk heeft
twee zulke groepen van mannen, die gij
ook kunt noemen: .pollticiens" ten een r e
en builders of the empire" ter andere zijde
of, in onze eigen taal.-mannen van het woord
en mannen van de daad.
Nu dan, het is een heugr lijk verschijnsel,
dat wfj de mannen van de daad thans weer,
nu de kans er is op welslagen van pogingen,
krachtig aan het werk zien, want aan dat
werk hebben wij groote behoefte. De oorlog
heeft, met zfjn geweldige verkeersbelemme
ringen, met zfjn blokkade, met zfjn verdee
ling van heel de wereld in twee kampen
en ook met zfjn verklaarbaar wantrouwen
bfj beide strijdende grorpen tegenover de
neutralen, ons opgesloten gehouden in ons
eigen kleine land, vrijwel geheel ons belet
naar bulten ons te doen gelden. Maar nu
herleven de kansen en «peren zich weer de
gelegenheden. En gelukkig worden zij door
onze mannen gebruikt. Met veel succes ge
bruikt. Hebben wfj niet in de pers
kun