Historisch Archief 1877-1940
13 Mei '22. No. 2342
DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
l
DE SAMENKOMST VAN DEN
INTERNATIONALEN
VROUWENRAAD.
Deze uitgelezen kring van vrouwen in het
vorige weekblad vermeld zal dan van
14?22 Mei aanstaande te 's Gravenhage
samen komen in het mooie gebouw van de
Vrouwenclub op den Vijverberg, welke club
meer en meer begint te worden het middelpunt,
de verzamelplaats van die allen, die in de
Nederlandsche vrouwenbeweging deelen,
zooal niet met haren actieven arbeid dan toch
met hare belangstelling.' De ligging van het
clubgebouw op een der schoonste, meest klas
sieke plekjes van de oude hofstad zal daarbij
voor de talrijke te verwachten vreemdelingen
zeker eene bijzondere bekoring bezitten, ter
wijl de stemmende omlijsting van een op uit
nemende wijze gerestaureerd en gestoffeerd
oud-Hollandsch patriciërshuis aan de samen
komsten zal geven iets intiems, iets
vrouwelijk-gezelligs, daar al het banale, dat aan open
bare vergaderlokalen zoo licht eigen is, er
wegvalt.
In de vele groote en kleine kamers, ver
scheidene van deze met het prachtige uit
zicht over den Vijver op de typische gevels
van het Binnenhof, zullen dan zijn gevestigd
het informatie-bureau, de perskamer, de
zitkamer voor de Presidente; weder andere ver
trekken zullen worden ingeruimd voor de
zittingen der verschillende Permanente
Comité's waarover de actieve arbeid van den Raad
is verdeeld, namelijk de Comité's voor de
Financiën, voor de Pers, voor den Vrede, voor
den Rechtstoestand der Vrouw, voor de Ver
krijging van Staatkundige gelijkstelling voor
Man en Vrouw, voor den Strijd tegen de dub
bele Moraal en den Handel in Vrouwen en
Meisjes, voor de Bevordering van Volksgezond
heid, voor Opvoe&ing en Onderwijs, voor Emi
gratie, voor Vrouwenarbeid en voor Kinder
bescherming. Deze zittingen zullen de drie
eerste dagen der week den voormiddag en een
deel van den namiddag vullen, terwijl de
laatste drie dagen der week zijn bestemd voor
de samenkomsten der leden van het Alge
meen Bestuur, namelijk de Presidenten der
aangesloten Nationale Raden met de leden
van het Dagelijksch Bestuur van den Inter
nationalen Raad en de Conveners der Per
manente Con ité's Deze vergaderingen, die om
de talrijkheid der deelneemsters niet kunnen
worden gehouden in het clubgebouw zelf,
zullen plaats hebben in het aarüge belendende
vergaderzaaltje, het zoogenaamde Van
Dijkzaaltje. Deze" samenkomsten zullen zijn ge
wijd aan verslagen omtrent hetgeen sedert de
algemeene vergadering te Chnstiania is ge
schied, omtrent de uitvoering der daar genomen
besluiten, terwijl er ook in bespreking zal
komen het ondernemen van nieuwen arbeid.
Deze bestuursvergaderingen zijn uiteraard
riet openbaar, maar ue mogelijkhek, van in
troductie op beperkte schaal voor belangstel
lenden is daarom niet uitgesloten.
Van meer algemeen belangvoorde
Hollandsche vrouwen zullen zijn de drie groote open
bare avondvergaderingen, die zullen worden
gehouden op 17, 18 en 19 Mei in het hotel De
Twee Steden en in de Doopsgezinde Kerk.
Daar zullen aan de orde van behandeling
worden gestelo : de taak der vrouw bij de be
strijding der geslachtsziekten, de praktijk van
het vrouwenkiesrecht, het vredesvraagstuk.
Zeer bekende eminente spreeksters van ver
schillende nationaliteit zuilen daarbij liet
woord voeren. De namen van die allen zijn
nog niet bekend, maar als reeds vaststaand
kan toch alreeds worden medegedeeld, dat
den 17den Mei onder presidium van Madame
Avril de Sainte-Croix zal gesproken worden
door Marie Stritt, door den heer de Graaf, door
Madame Rieder over de taak der vrouw bij
de bestrijding der geslachtsziekten. Den
18den Mei, onder voorzitterschap van Fru
Kielsberg, eene Noorsche vrouw, Convener
van het Permanente Comitévoor Uit
breiding van Vrouwenkiesrecht, zal door
Mrs. Oliver Strachey worden gesproken over
de vrouw en de partij-politiek, door Madame
Marie Vérone over openbare zedelijkheid en
vrouwenkiesrecht, terwijl dien avond voor
Nederland zal spreken Mejuffrouw Nine
Minnema. Den loden, den zoogenaamden
vredesavond, wanneer zal worden gepresi
deerd door Mrs. George Cadbury, zullen
spreken Mrs. Corbett Ashby, eene der beste
en meest geoefende jongere ngelsche spreek
sters, waarschijnlijk ook lady Aberdeen zelve,
Sneeuwwitje wordt in het glazen kistje door den Prins en de dwergen begraven
en dan voor Holland Mevrouw van Itallie-van
Embden. Eene lijst^.van spreeksters, die nog
zal worden uitgebreid.
Gelegenheid tot persoonlijk verkeer met
al deze vrouwen zal zijn te vinden in het
clubgebouw bij de lunch, bij de namiddagthee,
bij het middagmaal, als ook op verschillende
samenkomsten, die niet zoozeer zijn bedoeld
al* feestvertoon, dat ware in de tegenwoordige
omstandigheden van algemeene verarming en
nog altijd voortdurenden internationalen rouw
ontoelaatbaar, maar als gelegenheden tot
onderling verkeer. Als zoodanig zal op 14 Mei
in het Hotel De Twee Steden den vreemden
gasten worden aangeboden een soiree, waarop
zal worden ten gehoore gebracht eene cantate
van Elizabeth Knypers onder de eigene leiding
van deze, die daarmede den roem van onze
Hollancsche toonkunst bij dit internationale
publiek zal hanohaven. Den daarppvolgenden
Maandagavond, den I5den Mei, zuilen de
deelneemsters aan de samenkomst officieel
worden verwelkomd door de Presidente van
den Nederlandschen Vrouwenraad, waarna
eerst de Presidente van den Internationalen
Vrouwenraad vervolgens die van verschil
lende Nationale Vrouwenraden zullen ant
woorden. Deze avond belooft bijzonder be
langwekkend te zullen worden. De
congresweek zal worden besloten met een afscheidsdi
ner in het hotel De Witte Brug, aangeboden
door den Nationalen Vrouwenraad van
Nederland. De voorwaarden van toegang tot
een en ander zijn op aanvrage verkrijgbaar
bij het Regelingscomité, waarvan voorzitster
is Mevrouw van Voorst van Beest-Bar.sse
van Isselmuden, Juliana van Stolberglaan
74, 's Gravenhage. De werkzaamheden van
dit comitézijn vele, daar het ook heeft te zor
gen voor de huisvesting der gasten, voor c,e
controle dei passen, voor oen dienst der
pages, d;e de vreemdelingen in allerlei ten
ienste zullen staan. Daarnaast is van groot
belang het werk van het Ontvangst-Comité,
dat onder presideum van Mevrouw A. van
Reigersberg Versluys?Bar.s^e
Schimmelpenninck van der Oye is geslaagd in de
samenstelling van een Eere-Comité, waarin
zijn vertegenwoordigd alle in den Haag ge
vestigde gezantschappen, zoodat onze inter
nationale gasten goed geïntroduceerd zijn bij
hare respectieve ambassades en consulaten,
wat haar het verblijf ten onzent zeker za! ver
aangenamen. Het moeilijkst is echter liet werk
van de Financieele Commissie, onder presidium
van Mevrouw Doorman-Kielstra, Nieuwe
Haven 49 te Rotterdam, omdat dit comit
alle mooie plannen heeft te financieeren en
al wordt in alles de grootste soberheid be
tracht, zaalhuur, hotelprijzen en wat dies
meer zij, zijn nu eenmaal niet meer wat zij
vroeger waren. Bovendien, zal de samenkomst
indc-rdaad internationaal zijn, dan moeten vele
afgevaardigden uit de verarmde landen van
Centraal-Europa worden geholpen aan de
noodigc reiskosten zullen zij kunnen komen.
Wie in de gelegenheid is in de week van 14
tot 22 Mei naar 's Gravenhage te komen zal in
de verschillende openbare samenkomsten
gelegenheid te over vinden om de vreemde
gasten te zien en te hooren, dat zal allicht ook
het geval zijn in kleinere bijeenkomsten op
aftertoon-tea's en dergelijke bij particulieren,
waar velen van deze vrouwen gaarne de ge
legenheid zullen aangrijpen om in kleineren,
meer intiemen kring de denkbeelden en be
ginselen die haar lief zijn, te bepleiten. Zoo
zal deze Algemeene Bestuursvergadering van
den Internationalen Vrouwenraad bezielend
kunnen werken, wat van te meer belang is
nu wij Hollanüsche vrouwen staan aan den
vooravond der verkiezingen voor de Tweede
Kamer onzer Staten-Generaal en derhalve
meer dan ooit ons onze vrouwenroeping in de
maatschappij bewust moeten worden.
J o n A N N A W. A. N A ry; H J
KUNST VOOR KINDEREN
DOOR KINDEREN
Artistieke zelfwerkzaamheid onder leiding,
maar toch zó, dat het kind zijn verbeelding,
zijn scheppingsdrang vrij kan "ontplooien,
in deze richting heeft mevrouw
ScheepersGetier jaren gewerkt aan de muzikale en
rhythmische ontwikkeling van de volksjeugd.
Met jonge en oudere leerlingen, die de
schoolbanken reeds lang hebben verlaten,
heeft ze in Haarlem een voorstelling van'
Sneeuwwitje gegeven voor kinderen.
Als de vreugde van de meespelenden en
liet genot van het kinder-auditorium een
Sneeuwwitje.
(Met titktninfen voor ae Amsterdammer"
van Theo Hennes).
Niets is te goed voor kinderen. Wc willen
onze kinderen het beste, het zuiverste geven
in hun jonge jaren; maar juist bij de
aesthetische opvoeding blijken de eischen die de
opvoedkunde en die de kunst stelt vaak te
botsen. De moderne opvoeder richt zich naai
de belangstelling van het kind en al te vaak
wendt het kind zich af van wat als kunst voor
kinderen kunstzinrigen volwassenen bekoort,
om zijn volle bewondering te schenken aan
wat ouderen grof en leelijk vinden. Dit is
veler ervaring bij kinderprenten en kinder
boeken. Het kind wil zélf handelen, zelf
scheppen. Allicht neemt het juist met het
onschouiie genoegen, om het in eigen verbeel
ding tot eigen schoonheid te herscheppen.
I hèhet dwergje het huisje schoonveegt
maatstaf is voor het slagen van deze poging
om kunst voor kinderen door kinderen te
geven, dan is dit pogen een volkomen succes
geweest. En door tic- wijze, waarop het ont
staan is, n door de wijze waarop het werd
ingestudeerd, n waarop de decors ontstonden,
is dit kinderzangspel met rhythmische en
muzikale uitbeelding uiterst merkwaardig.
Het oude sprookje geeft fijne motieven door
rhythmische beweging, voor zang en dans,
die volkomen liggen in de kindersfeer: mevr.
Scheepers heeft 't stuk niet vooraf ontworpen
Vraagt:
SIPKES' SHÜ1
Dessertwerken
EH
COCOSKiBPETTEN
in Moderne Dessins en Kleuren
140x200 PI. 15.75 - PI. 18.
enz.
IIIIIInlIIIIIMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIMMinHIMIMIIIMIIMInilHMIIHII
en toen ingestudeerd, neen a! werkende met
de kinderen zijn de rhythmische bewegingen,
de dansen, tegelijk met de melodieën gevonden
en meest achteraf heeft zij de begeleidende
woorden voor de liedjes gemaakt. Uiterlijke
beschaving heeft zij deze kinderen bijgebracht:
Dans van den hofnar op 't hofbal
dat bleek uit hun bewegen en zingen, maar
vooral innerlijke beschaving, en dat bleek uit
de overgegevenheid, de toewijding, waarmee
gewerkt werd. De dwergen, de ridders, de
hovelingen, het waren op enkele oud-leer
lingen na, allen leerlingen van een volksschool.
Sneeuwwitje, de booze Koningin, de zwarte
ridder en twee dansende ridders waren alleen
geen volkskinderen.
De Prins daarentegen, die uitnemend
was in zijn expressief rhythmisch bewegen,
werd door een oud-leerling gespeeld. Ja zelfs
de decors zijn door een begaafd oud-ieerling
derzelfde school ontworpen en onder zijn
leiding door de jongens uitgevoerd.
Met de soberste middelen is hier iets
buitengewoon schoons bereikt. Stijlvol en
sprookjesachtig waren de gestyleerde donker
paarse rotsen tegen het blauwschemerende
woud der eerste bedrijven en de feestzaal
met zijn sobere kleuren en origineele versie
ring met gestyleerde bloemvazen en alles in
volkomen harmonie met de geestige pakjes
van dwergen en ridders, van prins en nar.
Klonk voor volwassen ooren het stem
metje van Sneeuwwitje wat onvast, en :om
mige dwergeliedjes wat ijl?de jeugd wasén en
al bewondering voor de lieve heldin ; de teedere
vereering en zorg van de dwergjes voor dat
groote, andersoortige, teerschoone wezen,
sprak uit gebaar en stem.
Rfiythnusche bewegingen, muzikale motie
ven en dansen waren in hun eenvoud en
klaarheid in volkomen onderlinge harmonie:
een uitmuntende voorbereiding voor kinderen
om eenig begrip van stijl, symboliek en plastiek
op te uoen, om zich m een stijlvol geheel
in te leven.
Wie bij deze uitvoering in de eerste plaats
gelet heeft op de uitvoerende en luisterende
jeugd, kan met meer twijfelen aan het succes
van eze poging en wie ook naar eigen bevre
diging vraagt, zal deze in de rhythmische
dansen van ridders en dwergen, de
bruiloftsdansen, de volmaakt-geestige uitvoering van
de narrendans, in de aardige werkliedjes
der dwergen, en de schoone eenheid van groe
pen en decors, zeer zeker gevonden hebden.
J. VAN DEN B K H G 11 VAN
E V S l N Ci A H 1. l A S
SANATOGEN
Zenuwen en Lichaam
Een der dwergen bereddert het huishouden
iiiiiiiiiiiiliilliiiiiiiiiiiiiiiiiiilimiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiim niiiiiimiiiniiii i iiiiitini
BOSCHBESCHERMING
Boschbetcherming, de leer der ziekten
en beschadigingen der houtgewassen
door M. DE KONING. Uitgave van
W. J. Thieme & Co., Zutphen, 567
p.p. met vele illustraties. Prijs / 15.
Dit is een buitengewoon plezierig boek.
Reeds ae opdracht doet prettig aan: Prof.
Ritzema Bos, den geleerde en prakticus."
En dan krijg je tegenover het titelblad een
mooi portret van den grijzen geleerde, die
meer dan veertig jaar geleden aan zijn reus
achtig, veelzijdig en heilzaam werk is begon
nen en nu nog ondanks zijn hoogen leeftijd
evenveel belangstelling toont voor de nuch
tere, nijpende behoeften van een economisch
bedrijf, als voor de milde bemoeiingen van
natuurbescherming.
Het werk van De Koning ademt geheel
denzelfden geest. Hoor maar: Moge dit werk,
vooral voor onze toekomstige boschbeheerders
een leiddraad zijn, die hun liefde voor het
bosch vermeerdert, zonder dat deze liefde leidt
tot onnoodig dooden en vernielen van dat,
wat juist de poëzie des wouds uitmaakt.
Want het leven der wilde dieren staat dat
van het bosch niet in den weg. Een
boschbeheerder, die door het wegkappen van oude
boomen en het opruimen van struikhout
den vogels hun nestplaatsen ontneemt, die
de dierenwereld overal najaagt en doodt,
na er in zijn hooge wijsheid het schadelijk"
over te hebben uitgesproken, een
boschbeheerder, oie niet begrijpt, dat grond en
boomen, kruiden en dieren n onafscheidelijk
geheel vormen, die de verantwoording niet
voelt, die zijn schoone roeping met zich
brengt en die op alle denkbaie wijzen de natuur
in een keurslijf wil snoeren, waarin ze niet
kan ademhalen, zoo'n boschbeheerder is een
knoeier, die misschien goed is, om van zijn
bosschen tijdelijk een financieel voordeelig
zaakje te maken, maar die niet in staat is
het toekomstig geslacht iets na te laten,
waarvoor het hem dankbaar moet zijn".
Het stemt wel hoopvol, deze woorden te
vinden in een boek, geschreven door een
bedrijfsman en bestemd voor bedrijfslicden.
Zij werpen meteen een bijzonder licht op den
aard van ons boschbedrijf. De aan legger
van goede" bosschen kweekt niet alleen hout,
maar ook poëzie. Het hout, daar maakt hij
door elkaar misschien nog we! /ijn drie pro
cent van, de poëzie, de verbetering van klein
klimaat, doet hij cadeau aan landgenoot en
vreemdeling, die dat al of niet \veten te waar
deeren. Hieruit volgt meteen, dat het bosch
bedrijf op groote schaal eigenlijk het meest
uitgeoefend behoort te worden door Staat,
Provincie of Gemeente of door vereenigingen
en kapitalisten, die wat over hebben voor het
Algemeen nut", een heel gekke term, maar
ge weet wel, wat ik bedoel.
Om nu op het boek terug te komen, dat
handelt over alles wat het bosch bedreigt
met vernieling en ziekte, en doe men dat kan
voorkomen en genezen. Onze bosschen zijn
zelden op goeden grond gebouwd, ons klimaat
is grillig, onverwacht kunnen storm en vorst
de zwakke plekken teisteren en zelfs de lieve
zon kwelt wel eens de stammen. En dan zijn
er nog honderden planten en dieren, die de
boomlijven op allerlei plaatsen aantasten
in wortel en in blad, in schors en stam. Die
gevaren dreigen elk oogenblik en kunnen soms
aanleiding geven tot ware catastrofen, die
echter in verreweg de meeste gevallen niet te
wijten zijn aan de onverbiddelijke wreed
heid van de natuur, maar aan de domheid en
sloomheid van den mensch, altijd volgens
de meening van den heer Do Koning, die
ik van harte en volop deel en die ook al meer
dan een kwarteeuw geleden verkondigd werd
door mannen als van Schermbeek en Bernard
Stoffel.
(ie herinnert u misschien nog \\el Onkel
Braesig's zeer diepgaande verklaring van de
armoede in de proote steden, die volgens
hem alleen afkomstig was van la grande
pauvreté". Iets dergelijks zegt De Koning
over zijn bosschen. Indien ge wenscht, dat
uw boomen niet te leiden hebben van ziekten
of beschadigingen, >.orgOan, dat ze gezond zijn.
De/e uitspraak komt telken? weer voor den
das; o;i daarnaast nog een andere, niet minder
optimistisch: laat u door een enkel geval
van beschadiging niet van de wijs brengen;
wanneer uw bosch een goed organisch geheel
is, dan zal het zichzelf verdedigen.
^ grootste vijanden van het bosch zijn de
zwammen en de insecten en de beste bestrijders
van deze plagen zijn weer andere zwan men en
andere insecten. De Koning behandelt dit
alles uitvoerig en weet te vertellen van menig
interessant en leerzaam geval, ook van belang
voor den gewonen wandelaar, die, als hij zich
een kijk op deze dingen eigen maakt, niet
alleen in staat is, om medegevoel te hebben
met de lotgevallen van zijn bosch, maar ook
misschien soms een nuttige waarschuwing
kan geven. Onophoudelijk wordt in dit bock
ook gewe'/.en op de groote beteekenis van de
vogels, die haast alle uitermate nuttig zijn
en zonder welke de insectenplagen veel tal
rijker en ernstiger zouden zijn dan thans. In
verband hiermede geeft het boek ook aan
wijzingen voor het aanleggen van
vogelboschjes. Het komt mij echter voor, dat deze
meer 'op hun plaats zijn in stadsparken of
zeer druk begane wandelterreincn dan in het
eigenlijke bosch, dat in zijn geheel een
vogelboscli behoort te zijn. De vogclboschjes, het
eerst bedacht door Charles Waterton, met hun
dubbele of drievoudige singel van hulsten,
rozen, bramen zijn ware vestingen, zaréba's,
bestand tegen katten en kinderen. In een goed
bosch ontwikkelen zich vanzelf wel fraaie
struweelcn en gelukkig hebben wij geen
gebrek aan prachtige bramen, wilde rozen,
dichte kattedoorns en wat niet al, zoodat
we er geen uitheemsch gedoe voor behoeven
aan te planten, al zijn daar ook
prachtplanten onder. Over deze en dergelijke dingen
kunnen wij nu van gedachten gaan wisselen.
Daarom vooral verheug ik mij over DeKoning's
boek. I let is een oorspronkelijk werk, een
echt Nederlandsch boek, de auteur heeft
voorlichting gezocht bij allerlei mannen van
de praktijk en van de wetenschap en toont
zich op iedere bladzijde een man van groote
kennis en ervaring, van fijnen smaak en mild
oordeel. Op zulk een basis is voort te bonwen.
Iedereen heeft wel een onderdeeltje van de
kennis der Natuur, waartoe hij zich bij/onder
voelt aangetrokken en waarin hij het clan een
beetje verder gebracht heeft dan menig ander.
Indien hij nu in dit boek de bladzijden opslaat,
die daarop betrekking hebben, dan vindt
hij allicht iets op te merken of bij te voegen en
kan dan de goede zaak bevorderen door zich
te wenden tot den auteur. Wij hebben vooral
noodig het stellen van zuivere gevallen en het
bijeenbrengen van statistisch materiaal. Zoo
verwondert het mij, dat wij in Nederland
maar weinig kunnen vertellen van onze
boschbranden, ik had gedacht dat de archieven
van de Heidemaatschappij en van het
Staatsboschbeheer daar wel wat meer gegevens over
zouden hebben. Gelooft men nog aan de
mogelijkheid van het spontaan ontstaan van
brand in bosch en heide of moeras door
zonbestraling, broeiing en gas-ontwikkeling?
Zijn de plooiwespen en graafwespen toch
ook niet van beteekenis voor het voor
komen van insectenplagen? Zoo kunnen wij
nog heel wat vragen stellen en de mannen van
de praktijk stellig nog meer en antwoorden
geven ook, die allemaal van belang kunnen
zijn voor den tweeden druk van dit prachtige
boek.
In verband met dien tweeden druk wil ik
ook nog een zeer vriendelijk bedoeld woord
zeggen over de illustratie. Die is zeer ongelijk.
Er zijn veel fraaie en doeltreffende afbeel
dingen bij, maar ook veel dat beter achter
wege ware gebleven. De uitgever is niet schriel
geweest, maar had zijn geld beter kunnen
besteden. Ik verwacht dan ook in den tweeden
druk een paar gekleurde platen van insecten
en wat andere vogelfiguren, dan teekeningen
naar niet al te briljant opgezette beestjes
uit het Museum van de Heide-maatschappij.
Ik hoop en verwacht, dat dit boek een lang
en voorspoedig leven zal hebben en het is dus
wel wat extra verzorging waard. Ook hoop
ik dat onze bosch-litteratuur met nog meer
boeken van dit kaliber moge worden verrijkt.
J A c. P. T u ij s s F.
MIIIIIMMHIIIIIlmlIIIMIIIIIIIllMMIIIIIII Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
I MEI l
IS DE PLANTTIJD VOOR f
WATERLELIES j
M O E RH El M111
DEDEMSVAART