13 Jan. '23. - No. 2377 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND NIEUWE BELASTINGEN Teekening voor de Amsterdammer" van George van Raemdonck Op den Economischen Uitkijk 3 Een eeresaluut. Ter afwisseling en ter inleiding in het nieuwe jaar, dat ons weer wacht met allerlei zorgen, strijdvragen, belangen-conflicten binnen en buiten onze grenzen wil ik nu eens iets zeggen over een klein boekje, niet meer dan 24 bladzijden, welker tekst nog door vele illustraties wordt gesmaldeeld. Ik weet niet of aan dit boekje een zeer ruime verspreiding is gegeven, maar ik denk toch wel dat het zeer velen mijner lezers onbekend zal zijn. De titel is: N.V. Trading Company late Hegt and Co. (Handelsvereeniging voor heen Hegt en Co.) Den Haag 1898?1923. Rangoon." Schrijver is Mr. Th. M. V(erster), de eenig overgebleven oprichter-directeur der vennootschap, thans voorzitter van haar directie en leider van haar hoofdkantoor in Den Haag. De bovenvermelde jaartallen verklaren de verschijning juist nu van dit gedenkschriftje : op l Januari 1.1. heeft de vennootschap 25 jaar bestaan. Maar de zaak" is veel ouder: de commanditaire vennootschap Hegt en Co. hadbij haar overgang in een anderen associatievorm, eind 1897, reeds ruim een kwart eeuw in Rangoon, de hoofdstad van Britsch Burma, handel gedreven. Twee broeders Noordhoek Hegt, uit Twente afkomstig, hadden de onderneming opgericht; een hunner deed de inkoopen in Europa, de ander bezorgde den afzet in het verre land. Het is belangwekkend in dit vlot geschreven verhaal iets te lezen van de eigenaardige moeilijkheden, die destijds aan zoodanigen handel verbonden waren; wij, in onzen modernen tijd van zoo sterk versnelde ver bindingen, kunnen ons daarvan nauwelijks meer rekenschap geven. Hoelang zouden 50 jaar geleden brieven tusschen Birma en Holland wel onderweg zijn geweest en hoelang zou men dus op antwoord hebben moeten wachten? De schr. van dit merkwaardig stukje geschiedenis vertelt het ons niet, maar wij gelooven hem graag aJs hij zegt dat de inkooper hier zijn fantasie" moest laten werken om te beslissen welke hier in geslagen goederen te Rangoon verkoopbaar zouden zijn. Vuor de verzending van ie goederen moest hij eigen schepen charteren en de lading, die grootendeels uit Twentsche en Brabantsche manufacturen bestond, aan vullen met andere koopwaar, waarvan men maar hopen moest, dat zij in Birma afnemers vinden zoucien. Hopen moest rr.en ook maar, (?In Zweden^is een belasting ontworpenTvoor dikke personen. Boven een vastge steld gewicht is voor elk kilogram een^zeker bedrag verschuldigd". Dagbladbericht). dat bij de aankomst van het schip daarginds niet juist een ander van een concurreerende firma de haven was binnengeloopen. Maar bij het overwinnen van die moeilijkheden ondervonden de firmanten grooten steun van hun Twentsche vrienden, die, om hun afzetgebied te verruimen, er niet tegen op zagen een eigen schip De Stad Enschede" in zee te zenaen. Vijftig jaar geleden was men in Twente en in Brabant hard bezig om de zaken flink aan te pakken; men gevoelde, dat men met zijn tijd moest meegaan en, naarmate de bescherming meer en meer wegviel, trachten moest vasten voet te krijgen op de onbeschermde markten,' waartoe Birma behoorae. Neemt men daarbij in aanmerking, dat Rangoon, thans een grootsch aangelegde stad met uitgebreide havens en een belangrijk verkeer, destijds niet veel meer was dan een onaanzienlijk visschersdorp dan krijgt men wel een indruk van den ondernemings-zin, den durf en den pluck" der lieden, aie als ,,firma Hegt en Co" er op uit waren getrokken om Hollandsche goederen in Britsch AchterIndiëaan den man te brengen. Dit was het klein begin van een groote zaak. Maar ook deze groote zaak is niet tot stand gekomen zonder dat daaraan veel zorg, veel moeite en veel arbeid was ten koste gelegd. En zij, die zooiets ondernamen, moesten op avonturen en op gevaren, ook op levensgevaar voorbereid zijn: een der firman ten, aan boord door cholera overvallen, werd als overleden beschouwd; reeds was (zijn lichaam in zeildoek gewikkeld om overboord te worden gezet, toen hij nog een teeken van leven geven kon en dus gespaard bleef. Dergelijke gebeurlijkheden moest men nu eenmaal wel ,,op den koop toe" meenemen, wanneer men niet bij moeders pappot wou blijven zitten doch in verre landen zaken doen. Trouwens, dit boekje getuigt ervan en her innert ons er aan, dat ook tijdens den wereld oorlog van 1914?1918 de positie van vele vertegenwoordigers onzer handels- en nijverheidsbelangen in den vreemde hachelijk is geweest: drie maanden hechtenis werd beloopen door een der leiders van de Hegt-Vennootschap in Birma, omdat hij ten onrechte van trading with the enemy" verdacht werd. En ook overigens ging de oorlog niet spoorloos aan de zaak voorbij: haar dochter onderneming, de Hollandia Stoomrijstpellerij met haar talrijke vloot is in Engelsche handen overgegaan: men zag niet gaarne zulke be langrijke ondernemingen ginds onder con tra!" van vreemdelingen. Doch overigens kan de schrijver van dit gedenkschriftje zeggen: ,,de huidige wereld crisis heeft onze vennootschap niet onbe roerd, doch wel ongedeerd gelaten" en na bijna 15 jaren staat de vennootschap er krachtiger voor dan ooit te voren." Zij heeft zich ontwikkeld met het terrein harer werk zaamheid. Rangoon, wij zagen het reeds, is een moderne haven- en handelsplaats; naast de Hegt en Co. vennootschap werken er nog twee belangrijke Nederlandsche importzaken; de'Nederlandsche Handel Maatschappij heeft er een agentschap gevestigd; de Java-Bengalen-lijn, de Kon.Paketvaart, de Mij. Ne derland" en de Rott. Lloyd vertoonen er geregeld hunne vlaggen; er is een Neder landsche kolonie. Ons land voerde in 1920/21 voor ongeveer 8 millioen gulden naar Birma uit. Hoever staat dit alles af van en steekt het uit boven hetgeen de oudste pioniers, de heeren Noordhoek Hegt, vijftig jaar geleden begonnen en boven hetgeen zij toen konden verwachten of droomen! Zij zijn er maar op uitgetrokken, meenende dat daarginds wel iets te doen moest zijn voor een Hollandschen koopman, die er-wat moeite voor over had om de grondslagen te leggen voor een handels onderneming, er niet tegen opzag wat te wagen, vast besloten was door te zetten wat hij was begonnen. Pioniers waren zij,de voor uitgeschoven posten" (gelijk schrijver zegt) van onzen handel. Zij hebben het altijd harde en moeizame pionierswerk gedaan en zij ver dienen daarvoor onze hulde. Want wij hier in patria kunnen zoo ge moedelijk en genoegelijk keuvelen over be vordering van onze volkswelvaart en over de wenschelijkheid der uitbreiding van onze handelsbetrekkingen en over de moeilijkheden van den concurrentiestrijd en over allerlei, dat gedaan moest worden om ons land op te stuwen" in den wedloop der handeldrijvende natiën. Maar the man who did", dat is de pionier, die er op hoop van zegen" op uittrekt, onze vlag plant en zijn kantoor vestigt in een nog onaanzienlijk visschersdorp ver, ver weg, omdat hij kans ziet van daaruit de vreemde bevolking als klant te winnen voor Hollandsche goederen, die hij uit zijn vaderland toegezonden krijgt door zijn deelgenooten in de zaak. Natuurlijk wil ik allerminst de waarde en de beteekenis onderschatten van den arbeid aie besteed is aan het verder opbouwen van het (handels-)huis op den eenmaal gelegden grondslag. Elk werk brengt zijn eigen moei lijkheden mede. Zijn thans de gemeenschaps middelen sneller, dit vordert een vluggere beslissing; de concurrentiestrijd is vinniger geworden; een groote zaak in stand te houden ook, vooral, in tijden als deze, eischt van de leiders buitengewone toewijding, noesten arbeid en ontplooiing van veelal zeldzame gaven. Bescheidenlijk gewaagt de huidige oirectie dezer vennootschap daarvan niet, doch de door haar vermelde uitkomsten bewijzen, dat ook thans nog de leiding in goede handen berust en gevoerd wordt door krachtige mannen aan het roer. Maar het eerst en het meest gaat mijne sympathie uit naar die kloeke en stoere mannen, die meer dan vijftig jaar den kost voor den baat uit" lieten gaan en begonnen onze Twentsche katoentjes aan de birmeezen te verkoopen. Zij behoorden tot die stille werkers in den lande, van wie ge in de ge schiedenisboeken niet leest, maar die voor de ontwikkeling van onze volkswelvaart meer hebben tot stand gebracht dan menigeen, wiens naam in die boeken prijkt". Want het zijn per slot van rekening de daden, die ons vooruithelpen, de handeling, het onder nemen, de durf; en niet het woord, de beschouwing, het betoog. Daarom is het goed te midden der strijdvragen van den dag, het gewirwar der denkbeelden, het gepraat en geschrijf over economie en o ver politiek,?even uit die arena van het heden den blik op te heffen naar de figuren van hen, aie met daden in de vuisten" ons voorgegaan zijn en, zonder veel woorden, als pioniers nieuwe af zetgebieden voor ons hebben geopend. Tegen over hen past ons een eeresaluut. SMISSAERT. Levensverzekering Maatschappij H A A R L B M" Wllsonspletn 11 DE VOORDKELIOSTE TARIEVEN iiiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiniiitiiMÉiiiii iillliiimimr m iMiiiiiMiimiiiiimi Minimi" lltllliilllllllllllll uu DE TWENTSCHE BAJW Amsterdam, Rotterdam, 's-8ravenhage, Dordrecht, Utrooht, Zaandam. tostort kapitaal f35.500.000.?Rosorvon: circa 112.000.000. ten volle aansprakelijk voor verbintenissen van: B. W. BLIJDENSTEINcSCo., 55-56 Threadneedlestreet London E.C. B. W. BLIJDENSTEIN Junior, Enschede. LEDEBOER & Co., Almelo. Rekening-Courant met Rentevergoeding. In- en Verkoop Wissels op Binnen- en Buiten!., Vreemde Munt, Coupons. Incasseering op Binnen- en Buitenland. Rembou rscre die ten. In en Verkoop Effecten. Bewaring van Waarden. Safe Depusits. Verzekering tegen verlies bij uitloting van fondsen. Voorschotten op Fondsen en Goederen. Credieten aan Handelaren en Industrleelen bij hare afdeeling CREDIETVEREENIGINQ, tenzij tegen borgstelling, crediethypotheek of andere zekerheid, hetzij in blanco. Rente voor DEPOSITO'S Direct opvorderbaar l*h% TIen dagen opzegging l3/< Een maand vast , . l op nader overeen te komen Een maand opzegging | voorwaarden. Drie maanden opzegging. . . 3 % | Vanaf den dag der opZes maanden . . . 3J } zegging wordt J % Een jaar ... 4 j minder rente vergoed. Voor andere termijnen, zoomede voor grootere bedragen volgens overeenkomst. ONÏAM- en BKTAALKAS liun DoilinstMi! 20-22, tailifdifl' Renteverg. voor gelden a deposito met l dag opzegging 1^ pCt. Bedr. tot ? 20.000 terst. betaalb. met 10 dagen opzegging l % pCt. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens Reglement. SAFK DEP08IT IKBICHTIMe, geopemdt opWerkd.v.83/4V.m.tot4'/2Uurn.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens v. 83/4 tot Uuur. Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per Jaar) en hoogerte huur i voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. Assurantiekantoor J, Kerm. ScliFödöP. Verzekering op Contract voor 12 maanden op alle soorten goederen voor transport. Heerengracht 124/128 AMSTERDAM. lEDEIUNDSClE IUm-IUTSSIWII Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserre f 19,«5,211.?. Buitengewone Reeerre ... f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGB. RENTE VOOR DEPOSITO'S: 2 3 % Direct opvorderbaar ....... l maand vast of opzegging ... 3 maanden vast of opzegging. . 6 .. 12 » ... V« Voor andere termijnen en groote bedragen nader overeen te komen. 3V, % HYPOTHEEKBANK VOOP NEDERtrtND, Keizersgracht. 482, Maatschappij voor Hypothecair Credlet In Nederland Maatschappelijk Kapitaal f 2.000.000. Uitstaande Leeningen ...» 19.312.000. Pandbrieven . 18.644.000. Heservei 1.075.000. Hoofdkin toof: te 'S-G RAVENHAOE, NAMAULAAM U. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 18. De Maatschappij stelt beschikbaar; 41 % M 5 % HIBBIIEVEI TEKEI BEURSXOEIS In itukktn «in l 1.000-, f 500.- ii < 100.-, HET VEIFLICUTE UULIJKSCHE UITLOTilt, ng«in|»di 1823. Dl Directie: Mr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU98EN CATE. RANDBRICVCM Verplichte jaaplyKSeh viitloling vier- pet ???????BVHSHHBHHMM^^^^^^^^» Utrechtse!» Hypotheekbank UTRECHT Pandbrlovon ruim f 34.OOO.OOO.?. De Bank stelt beschikbaar: 5'/2 pCt. Pandbrieven a 100 pCt. In «tukken van f!OOO.-r fSOO.- en f WO.-, met verplichte uitloting a pari in 25 jaren Di Dl teot Ie : Mi. A. J. ?. VAN LIER. M», f. R. HOORWEG. Hypotheekbank 's-QRAVENHAGE Anna Paulownastrsat 97. TRUSTEE'» EN ACCOUNTANTSCONTROLB Hypotheekbrieven tegen 99 /< Op0l*chb»mi' A pari ml tO jmi>on. Directie: K. E. ABBINO. D. VAN OORBT. Levensverzekering Maatschappij flrribem Bijkantoren te Weltevreden en te Medan. Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden. Hypotheekbank voor Amerika 's-GRAVENHAGE 6% Pandbrieven Opeischbaar na 10 jaar a pari, HAARLEM 5 pCt. PANDBRIEVEN a 95 pCt. Jaarlijksche uit'oting a pari van 4 pCt." A- E- Tfl- DE BYËDÓLLEMAN Mr> p FuERI SNETHLAGE. De Hollandsche Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van f 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven in stuk ken van ? 1000.?, ? 500.?en ? 100.?tegen den koers van 99%. StandiaidRipotheikbankteBottiiiliiD Directie: Mr.H. H.C. CASFENQIJK en I. MOSSELMAN De Bankgeef t onder controle van het Algemeen Admini stratie- en Tr-oiicaritoo» 5% Pandbr. tegen 95% en voor zoolang de beperkte voorraad strekt 6% Pandbrieven uit tegen 101%. " Beïllustraerd Maandblad onder Redactie IL -i. HF linnillll Til Illin Abonneert u op DE VROUW [N HAAR Proefnummer bij do uitgever* AH HOLKEMA & WARENDORF, AMSTERDAM e%3^C^5^^g?£VK^ INCASSO-BANK Amsterdam?Rotterdam?Almelo Arnhem- Delft Dordrecht Eindhoven Enschedé's-Gravenhage Groningen 's-Hertogenbosch Hilversum?Leeuwarden Maastricht Nijkerk Tilburg Utrecht Wormerveer Wijk bij Duurstede?Zaandam Volgestort Kapitaal t 25.OOO.OOO.-~ Rosorvo / 5.361.700.Effectenordera Coupons Prolongaties Vreemd Bankpapier Cheques Buitenl. Wissels Rotten!. Hypotheekbank 1001 Nidedairi Opgericht in 1864 Valtiakend UiatichippelijK Xipltiil f5.000.00t Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Oed. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. De D/r.Mr.W.v.RossuM.Mr. TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. OO0O0000O000 DB AMSTERDAMMER Wtikblid voof Nederland kost slechts i 10.?per Jaai OO0O00OOOOOO ROTTERDAM AMSTERDAM) 'I-QRAYEHHAÖE KAPITMLen RESERVEN f 111,000,0001 Handelsoredieten Voowchotten in Rekening-Conr»Lt Deposito1! Cheque-Rekeningen met rente-vergoeding Gelegenheid tot open en gesloten bewaargeving SAFE DEPOSIT