14 Juli 23. - No. 2403 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND DE DAG" DIE NIET OPGING Teekening voor De Amsterdammer" door Joh. Braakensiek CHARIVARI A Evenals zij het deden", schrijft Jan Veth in de Gids, greep hij naar sonore accoorden." Er*zijn van die haken in den handel voor de heel hooge. Dr. Verstraeten behandelde de kwestie der kinderloosheid bij ouders," meldt het Hbl. Daar komt zij inderdaad het meeste voor. Alleen is oogenblikkelijk"'het aantal appellen wat hooger geweest." (N.R.C.} De koude lente en vroeg-zomer." (HolCExpr.) Voor wie er interesse in mocht hebben...." (N.R.C.) Hij haalt den handel wat op," schrijft de N. R. C. in een artikel, dat niet over den han del handelt. Men gebruikt de Engelsche ver taling van kruk" ter vermijding van dit woord, dat goed duidelijk Hollandsch, en dus verwerpelijk is. 3)eutfcf)Ianb, Seutfcljlanb ueber 2IIIe§! )tDe minister van buitenlandsche zaken zal den heer Anema niet volgen in diens betrachting over het verdrag." (Verst. N. R. C.) Een vrachtauto (had nu ook maar gezegd: lastauto ! Char.) raakte on klaar; het vaartuig schoot de stoep op." (Tel.) Meemaaksels Het trieste leven, dat zij overdag meemaken." (H. P.) Afgevaardigden uit alle gewesten zullen de huldiging meemaken." (N. R. C.) Ik maakte mee, dat een lange kerel trachtte zich op de treeplank te hijschen." (Gr.) ,, Ik heb de dikke duisternis tijdens den oorlog meegemaakt." (H. D.) De ontwikkeling die het luchtver keer in de laatste jaren heeft meege maakt." (N. C.) Het begin heb ik niet meegemaakt." (Tel.) Charivarius zal het einde wel niet mee maken van de meemaaksels. Nuarvorenbrengsels Het heeft B. en W. verwonderd dat men eerst nu de bezwaren naar voren brengt. Een schrikbeeld door M. naar voren gebracht. Zij begeeren den eenheidszin naar voren te brengen. Ze brengen deze opmerkingen naar voren. Men veroorlove mij twee ken merken of deugden naar voren te brengen." (N. R. C.) . Wij willen zijn opmerkingen niet naar voren brengen." (Pair.) De sociale zijde werd sterk naar voren gebracht." (Gr.) Een enkele maal weet hij de ver beelding sprekend naar voren te bren gen." (Kunst) Een naarvorenmcemaakbrengsel Het is niet noodig hier die geschiede nis weer naar voren te brengen, doch degenen die ze meemaakten...." _ (O.H.C.) Mocht nog Vader Witlem leven, en beleven dezen stond! De ambachtsvrouwe van de heer lijkheid Sliedrecht heeft als opvolger -T^jJ~,Jt ~X_'_) WllTClf DE DOODE DAG Een indrukwekkende manifestatie. Nauwelijks was het bekend geraakt, dat Willem Broekhuijs het land niet verlaten had, of wij richtten reeds onzen journalistieken neus naar het perceel Piet Heinstraat No. 100, alwaar het onheil zich heette op te houden. Voor de deur van No. 100 troffen wij een ontzaggelijke menigte aan, waaruit woedende kreten opstaken, zooals: Kom je voor den Dag Willem?".. of: Kom d'r uit als je durft.... !" Maar geen geluid liet zich hooren, en niets bewoog in No. 100. Koel en hoog tartte de trotsche gevel het misbaar en het gedreig van handen der dui zenden en duizenden abonnés die zich ver zameld hadden. Toen het spektakel zijn hoogtepunt bereikt had, klom een jongeman met lange blonde haren in een lantaarnpaal, en sprak: Dames en Heeren, abonnés van De Dag van gisteren. Ik ben de jubileumdichter Carel van Deelen. Wel verre van mij af te laten schrikken door het harteloos oordeel des volks over mijn jubileumlied, heb ik mij ge haast het u in eenigszins gewijzigden vorm speciaal voor deze gelegenheid aan te bieden". Uit de menigte kwam de kreet: Ach.... mocht vader Willem leven".. Stilte riep iemand anders politesse". Toen hief de dichter met een machtig, gal mend geluid aan: Rampzalig die als eerlijk man door levens-langen hoon bedreigd en zwaar-misleid gedenken kan zijn Dag die thans ter kimme neigt. Zóó 't personeel dat, diep gekrenkt, zijn arm vertrouwen had gesteld op d'énen goud-gedreven held en in zijn rampspoed hem verdenkt.... Refrein: Mocht nog Gouden Willem leven die het goud-verguld contract in een luim heeft uitgeschreven.... Ach.... mocht gouden Willem leven.... Willem zijt ge afgezakt....? Een donderend Hoera was ditmaal het loon des eenmaal verguisden dichters, en hij vervolgde: De Tijd die 't al hertoetst en keurt staat voor geen gouden waarborg in. Het hoogst salaris wordt verbeurd en in verlies verkeert gewin.... Slechts wat gelijk bindt aan gelijk weerstaat aan druk" en stoot, en houdt. . O.... Nieuwe Dag.... o., zuiver goud ontdaan van Gouden Willems ijk.... En duizenden vielen in met het refrein: Mocht nog Gouden Willem leven enzoovoorts. Hartstochtelijk vervolgde de dichter: Met oogen eerelijk en klaar zien wij terug op 't schoon begin. Met oogen eerelijk en klaar den stapel vorderingen in.... Naast gulden Vrijheid hard gelag(ch) dat geesten, door geen goud geknecht in kloeke handen samenlegt bij 't rijzen van den Nieuwen Dag.... Hoera.... hoera...." riepen de menschen en leve de held van Den Dag". Maar de jubileumdichter keek koel en smadelijk op de massa neer. Schaamt u riep hij ik heb maar enkele woorden veranderd in mijn oorspronkelijk jubileumlied dat ge niet verkoost te zingen". Op dat oogenblik werd de aandacht van hem afgeleid door een onverwachte gebeurte nis. Het raam van No. 100 werd opengeschoven en daar zag men het hoofd van Willem Broek huijs zelf. n ontzettend getier ontstond: Horloges - riepen de menschen ik een dames rijwiel.... ik een slavenarmband.... ik een obligatie.... ik een heerenrijwiel...." Stilte riep een grappenmaker zwijgen is goud !...." Toen sprak de heer Broekhuijs: Nederlanders. ... windt u niet zoo op.... Wacht eens af wat er gebeuren gaat.... Morgen is er wér een dag...." Wér een Dag.... morgen al wér een Dag...." gilden een paar opgewonden vrouwen .... hooren jullie dat.... ? Dat is de derde dag.... hij heeft de derdedaagsche koorts !" Maar de Gouden Willem ging met welluiden de stem voort: .,Zooals ge ziet heb ik het land niet ver laten. Ik zit hier rustig op Piet Heinstraat No. 100... . Fict Hein was een groot man.... Hebben jullie nooit gehoord van de zilveren vloot en van al die gouden matten....?" Het gejoel werd nu zóó heftig dat Broek huijs haastig het raam sloot, na de aanwezigen een treiterend Da-ag toegeroepen te hebben. Dat is toch sterk...." zeide een heer naast mij. Omziende zag ik den minister van justitie staan. Hézeiden wij bijna tegelijk u óók hier ?" van wijlen den heer A. Smit tot rent meester harer goederen in voornoemde heerlijkheid benoemd den heer L. Smit. Met deze benoeming is dit rentmeester schap volgens oude traditie overgegaan op den oudsten mannelijke nakomeling van het geslacht der familie Smit, die in rechte lijn afstamt van den eersten rentmeester." (H. D.) Wanneer uw voeten branden en pijn doen, zoo week en vermoeid zijn, dat iedere stap een marteling is, werp twee tabletten van ons middel in een weinig water en ge krijgt vlugge en blijvende verlichting." (Adv. N. R. C.) Nog sneller werkt het middel, als ge de voeten in het dus bereide water steekt. CORRESPONDENTIE. H. te H. U veroordeelt: zindelijker als." Wilt u 't Groote Woordenboek in voce als eens opslaan? Antw. Neen, 't is me nu te warm, en ik ge loof zóó wel dat beste schrijvers alsen. Maar ik doe niet mee, omdat mijn taalgevoel dan bij den comparatief eischt. U heeft natuurlijk het recht u op het Woordenboek te beroepen en bijv. zelfs zinnen te schrijven als: Hij is grooter als kunstenaar als als mensch, enz." D. te H. De meer en meer gebruikelijke weg om mede te deelen, dat iets in orde komt is de uitdrukking voor mekaar. De zaak komt voor mekaar. Het feest is voor mekaar ge bracht, enz. Dit leelijkheidje gaat burgerrecht krijgen. Ik heb 't dominees en advocaten hooren bezigen en in de 2de Kamer zegt ieder een 't zoowat. Wilt u daar eens op wijzen? Antw. Dat heb ik al gedaan, zie RuizeRijmen, bl. 184, waar Brinio en Civilis optre den, alle modemonsters uitbrakende waar onze eerste schrijvers, journalisten en redenaars zoo verzot op zijn. De baarlijke waanzin van 't produkt n ding voor elkander verklaart zijn populariteit en waarborgt het een lang en opgewekt leven. Ik wil er wel een rubriek aan wijden; als u me wat met knipsels helpt, krijg ik gemakkelijk genoeg zoo'n rubriekje voor mekaar. liiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiittiiiiiimiiiiiiimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiu ONTCIJFERKUNST togram uitgaat, te vermeerderen. De hier gebruikte methode was gemakkelijk en snel te ontcijferen, iets wat niet van andere frag menten in het dagboek kan worden gezegd. Zoo vind ik, in een uitgave ervan in 1772 bij Weidmann in Leipzig verschenen aan het slot van een lange ontboezeming op 16 Januari 1769: PROBLEEM 33 woeok 3 diu 5 Tfmufowf 6 ofskt _x dif ]5 Sfk 2 Af 3^ Ko ~Nks 14 Yfsw 3^ Pihf + Osbdiui + b u + Gedurende den wereldoorlog hebben vele krijgsgevangenen geprobeerd met vrienden in het vaderland van gedachten te wisselen en hun mededeelingen te doen van gebeurte nissen en toestanden, die voor de oorlogvoe rende naties van belang konden worden ge acht. Vaak gebruikte men voor dergelijke berichten een eenvoudig geheimschrift, dat met onzichtbaren inkt tusschen de regels van een gewonen brief werd neergeschreven. PROBLEEM 34. In een brief van Franschen oorsprong ont dekt de censor verborgen geheimschrift, waar bij het volgende alfabet is gebruikt: A B C D E P Q R S T L C O P F F Q H I J R U I E D T H = K K = M L = O M = Q N - S O -= N XVII. De problemen 31 en 32 waren niet bijzonder lastig. Een eenvoudig probeeren, welke van de zich herhalende beginletters in de tweede alinea, samenhangende woorden in het eerste tekstgedeelte aanwijzen, leidt tot het doel: Ich komme morgen zu dir. Het samenstellen van een brief, die een ta melijk lange mededeeling op een dergelijke wijze verborgen houdt, verlangt een vrij hooge graad van ontwikkeling van den schrij ver, die anders licht door zijn gebrekkige en beperkte woordenkeus wanneer hij er al in slaagt iets samen te stellen ! de geheime beteekenis verraadt. Wat Lavatcr er toe heeft bewogen het on schuldige: Der diesen Staub der Erde giebt, Er war geseegner und geliebt. Er harre der Unsterblichkeit. In seiner Nacht sich oft gefreut! Es freue sich, wer dieses liest, Dass Er, gleich ihm unsterblich ist. in zijn geheim dagboek in geheimschrift weer te geven, zal wel moeten worden gezocht in zijn verlangen om de vreugde van den lezer, door de eigenaardige spanning en be koring, die er van een geheimzinnig krypU = V V = W W = X X - Y Y = Z Z = A Ligt aan dit alfabet een sleutelwoord (zin ten grondslag? Zoo ja, hoe is dit sleutelwoord gebruikt.? Toen, in 1795, onze erfprins naar Engeland was uitgeweken, werd ook in ons land, door de hem trouw gebleven onderdanen behoefte gevoeld om op verborgen wijze met hem te blijven correspondeeren. Behalve citroensap, dat een uitstekende sympathetische inkt is, gebruikte men, ter verhooging der veiligheid een zorgvuldig gekozen substitutie, waardoor de brieven voor den niet ingewijde het uiter lijk van handelsberichten kregen. Men sprak niet van de republiek maar van de boerderij" niet van de revolutie maar van ,,de handel"; de Erfprins werd, Jacqueline", de Erfprinses Henri" genoemd; Parijs was het huis", Rotterdam: Spa", Amsterdam: Pirmont"; de koning van Pruisen heette Charles, de keizer van Rusland: Louise" Minister Pit: Robert", terwijl van de Poll als de oude papa", de regenten als de vrienden" en de Franschen als ,,de domme eenden" werden aangeduid. Bazeries, die dergelijk geheimschrift, niet onjuist, dat der allegorische taal noemt. zal met dit laatste zinnebeeld wel weinig inge nomen zijn. Brieven voor Vrijdag a.s. aan het secre tariaat der redactie Keizersgracht 333, te Amsterdam onder 't motto. F R i M A Och ja zeide hij ik was juist eens op een avondwandelingetje...." Wij wandelden samen op. Ingewikkelde zaak...." zeide ik, om iets te zeggen.... met dat geheimzinnige halssnoer,..." Heemskerk schudde het hoofd: ,,Ik snap er ook niets van.... Later zal Willem wel weer zeggen dat het allemaal mijn schuld geweest is. Hij heeft mij vroeger ook al eens samenwerking aangeboden, maar ik ben toch eigenlijk achteraf blij dat ik het niet gedaan heb " En van die pers zei ik snapt u daar iets van ?" Beste vriend antwoordde hij fijntjes ik heb mij door mijn ambtgenoot van Buitenlandsche Zaken laten leeren dat men met de pers in het algemeen moet oppassen...." Zou hij werkelijk zoo'n slechte pers uit Engeland gehad hebben ?" Mijnheer zeide Heemskerk Willem Broekhuijs heeft nooit een goede pers gehad, en de kans daarop heeft hij nu voorgoed ver speeld. ..." Maar als hij nu eens een goede pers kocht?" Een goede pers is in Nederland niet te koop mijnheer.... die moet men verdienen". Wij waren gekomen in een naburige straat, en tegelijk stonden wij stil. Kindergezang trof ons oor. Het kwam uit een eenvoudige woning. Wij bleven beiden luisterend staan. Het was een eenvoudig liedje, dat we kenden, en dat u zeker ook kent, want we hebben het alle maal in onze jeugd gezongen. De eerste regels luiden: 't Zonnetje gaat van ons scheiden 't Avondrood kleurt weer het veld. Zoeten rust mogen wij beiden. Door geene zorgen gekweld.... Stil zeide ik ze hebben de woorden veranderd " en inderdaad, wij hoorden: Willem is van ons gaan scheiden, Broekhuijs gij ruimdet het veld. Zij die De Dag zouden wijden zijn thans door zorgen gekweld. Velen verhoorden zijn lokkende stem wilden wel werken desnoods ondanks hem Thans werpt hij hen over-boord.... Willem ach Willem snelt voort.... Willem waar zijn de contanten? Was het slechts ijdel geblaf ? Zónder die maakt men geen kranten zelfs met den schit-rendsten staf. Velen weerstonden de meening die zegt dat men geen meening in leening belegt denken: wie schrijft door een krant, is nog niet Willems trawant. Willem de menschen verheugden zich toch zoo dol op Den Dag Niet om Uw gaven en deugden Niet om uw gouden gezag.... Maar 't was een nieuwtje.... De tijd is zoo droef. Humor is 's levens-spel's sterkende troef Weg is de Joker.... Ik ween.... Willem .... ach waar wilt ge heen.... ? Met een zucht gingen wij verder. Toch een macabere geschiedenis. De zon ging rood onder. Het stof van den dag dwarrelde neer.... glanzend als niet te vatten goud.... MELIS STOKE (Lfindon Mail) (London Mail) (Passing Show) Toch zóó akelig, tante, die pas geverfde banken. Gisteren avond hebben Wim en ik er op een gezeten, en Wim z'n pak zat vol met verf." Zou je heusch van mijn inkomen kunnen rondkomen, Annie?" ,,Zeker, lieveling, maar je moet er voor jezelf wat bij ver dienen." ,.Toen ik uit 't water kwam, was me broek weg." Niemand gezien ?" Niemand." Vreemd. Weet u zeker, dat u 'm aan had toen u kwam?'1