15 Dec. '23. - No. 2425 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND VERBETERING DER VOORUITZICHTEN VOOR DE INDISCHE HOUTAANKAPMAATSCHAPPIJEN Gedurende de laatste maanden heeft zich een bijzonder sterk opwaartsche beweging in de noteeringen van de diverse waarden der Nederlandsch- Indische houtaankapmaatschappijen kenbaar gemaakt. Zoo zijn de aandeelen der Javasche Boschexploitatie'Maatschappij gestegen van 24 pCt. tot 60 pCt, de 6 pCt. Obligatiën dier maatschappij van 75\ pCt. op Sl\ pCt., de 6 pCt. Obligatiën der Vereenigde Indische Bosch-Exploitatie Maatschappijen (V.I.B.E.M.) van 40 pCt. op 77 pCt., de 7 pCt. Obligatiën der Vereenigde Javasche Houthandel Maatschappijen van 44 pCt. op 78 pCt., de aandeelen der Nederlandsch-Indische Houtaankap Maatschappij van l pCt. tot 7 J pCt., de 6 pCt. Obligatiën dier vennootschap van* 6 pCt. op 30 pCt., de 5 pCt. Obligatiën dito van 7 1/8 pCt. op 30 pCt., de 4 pCt. Obligatiën dito van 6 pCt. op 30 pCt. en de aandeelen der Indische Teak- en Hardhouthandei van 7 pCt. op 20J pCt. De reden voor deze rijzing is gelegen in pogingen, door de besturen dier houthandelmaatschappijen aangewend om zich den steun en medewerking van het Indische Gouverne ment te verzekeren. Nu vonden de groote houtondernemingen op Java reeds langen tijd veelvuldig aanleiding zich te beklagen over de wijze, waarop de Gouvernements-houtveilingen plaats vonden. Dit sproot voorname lijk hieruit voort, dat het Boschwezen in Indi te weinig rekening hield met het verschil, dat behoort te bestaan tusschen aanbieding aan den groot- en den kleinhandel, terwijl ook niet voldoende voor variatie in de sorteering en de qualiteit der aangeboden houtsoorten werd gezorgd, doordien het Boschwezen den kap in de door dezen bestuurstak geëxploiteerde bosschen sterk inkromp en voornamelijk trachtte door herveiling restanten op te ruimen. In latere jaren is in een en ander wel verbetering aan gebracht, althans werden nu minder klachten omtrent de technische'inrichtingder Gouverne mentveilingen vernomen, maar nu werden de ondernemingen weder voor de groote moei lijkheden, voortvloeiende uit de wereldcrisis en de malaise geplaatst, waardoor hare financiëele resultaten verre blijven beneden die, welke daarvan onder andere omstandig heden te verwachten waren geweest. Het is dan ook volkomen begrijpelijk dat de Directie der(V. J. H. M. en der V. I. B. E. M., de beide groote exploitatie-maatschap pijen, die het bedrijf der Javasche Bosch Expl. Mij. en der N. I. Houtaankap Mij. hebben overgenomen, op middelen bedacht zijn geweest om haar bedrijf op geheel anderen leest te_ .schoeien. In navolging nu van de overeenkomst die bestaat tusschen het Gouvernement en de Bataafsche Petro leum Maatschappij ter exploitatie van de Djambi-terreinen, waarvoor, gelijk bekend, een afzonderlijke maatschappij in het leven werd geroepen, waarbij zoowel het Gouverne ment als de Bataafsche Petroleum Maatschap pij geinteresseerd zijn, en in overeenstemming met de wijze van exploitatie, die men zich voorstelt te volgen bij door het N. I. Gouver nement in het leven te roepen industriëeïe bedrijven, heeft de directie der V. J. H. M. reeds dezen zomer aan het Gouvernement voorgesteld een gemengd bedrijf voor den houtaankap te stichten. Het merkwaardige hierbij is, dat dit gemengd bedrijf, waarin dus zoowel het Gouvernement als de houthandelmaatschappijen zouden participeeren, niet voor een nieuwe onder neming zou worden in het leven geroepen, maar voor reeds lange jaren bestaande bedrijven, welke den ongunst der tijden in sterke mate hebben ondervonden. In de berichten, die omtrent het aan het Gouvernement gedane voorstel in de Indische bladen verschenen, wordt medegedeeld, dat het bedrijf in den nieuwen vorm zich met den verkoop en distributie van het door den dienst van het Boschwezen aan de markt te brengen djatihout zou belasten. Het oprichten van een nieuwe vennootschap werd niet noodig geacht, aangezien de Directie der V. J. H. M. meende over een voldoende organisatie te beschikken om den verkoop van 's lands djatihout zoo goed mogelijk ten uitvoer te brengen. In het verzoekschrift aan den Mi nister van Koloniën zou voorts zijn aan gedrongen op deelname door het Gouverne ment in de vennootschap met ?5.000.000 10 pCt. cumulatief preferente aandeelen. Ten slotte werd hieraan toegevoegd, dat door een dergelijke kapitaalverstrekking een liquidatie van de Vereenigde Javasche Houthandel Maatschappijen en dus zeker ook van de Vereenigde Indische Bosch-Exploitatie Maat schappijen zou kunnen worden voorkomen. Het water rnoet dezen maatschappijen dus wel tot dicht aan de lippen gestegen zijn, waar zij haar voorstel aan het Gouvernement als een laatste middel om op de been te blijven voor stelden. Een gunstigen indruk maakte de publicatie dan ook aanvankelijk niet en eerder bewaarde men er een-vrij sceptische houding tegenover. Eerst, in den herfst begon men er meer waarde aan te hechten, toen geruchten de ronde deden, dat de plannen van de Direc tie der V'. J. H. M. veel kans hadden te worden verwezenlijkt. Zelfs sloeg men reeds spoedig tot een andere uiterste over en werd reeds als zeker verteld, dat de regeering op het voorste! was ingegaan en dat dientengevolge een belangengemeenschap zooals was voorgesteld, was tot stand gekomen. Intusschen schijnt men nog niet van een daadwerkelijke overeenkomst te kunnen spreken, maar wel wordt het bereiken van een overeenkomst, in den geest, zooals boven weergegeven, zeer waarschijnlijk geacht, al zal deze in bijzonderheden nog verschillende afwijkingen kunnen toonen. Natuurlijk zou dit een aanzienlijke verbete ring in de positie der betrokken maatschappij en ten gevolge hebben. De resultaten over 1922 zijn nog niet bekend, zoodat men zich om een denkbeeld van do positie te verkrijgen, met die van 1921 moet vergenoegen. Werpt men een blik op de resultaten der Vereenigde Javasche Houthandel Mijen b.v., dan ziet men, dat de exploitatiewinst voor dat jaar circa ? 725.000 heeft bedragen, terwijl ? 317.046 benoodigd was voor onkosten en interest. Dit is schijnbaar nog zeer bevredi gend, maar inderdaad was het dit geenszins. Immers heeft de V. J. H. M. zich ook garant gesteld voor de 6 pCt. obligatielening der V. I. B. E. M., groot ? 2.000.1)00 en moest de V. J. H. M. circa ? 615.000 van haar vordering op de zustermaatschappij wegens voorgescho ten gelden afschrijven. Neemt men dit hierbij in aanmerking, dan waren de uitkomsten dus veel minder rooskleurig, dan men op het eerste gezicht zou meenen. De V. J. H. M. had dan ook reeds besloten geen verdere gelden nieer aan de V. I. B. E. M. voor te schieten. Aangezien enkele bedrijven der V. I. B. E. M. echter levensvatbaar waren gebleken, zoo werd overeengekomen de bedrijven op Simaloer en Moena van de V. I. B. . M., alsmede de houtvoorraden, kasmiddelen en debiteuren dezer Mij. over te nemen, waartegenover kwijting werd verleend van de vordering op de V. I. B. E. M., ten bedrage van / 4.013.171 en de verplichting, voortvloeiende uit de 6pCt. Obiigatieleening, welke de V. J. H. M. toch reeds garandeerde, door laatstgenoemde op zich werden genomen. Komt de overeenkomst tot stand, dan zal dit niet alleen een belangrijke waardevermeer dering van de aandeelen der V. J. H. M. ten gevolge hebben, maar tevens een aanzienlijke verbetering in de positie der [avabosch en der Houtaankap Maatschappij. Immers zijn beide in het bezit van ? 2.500.000 aand. V. J. H. M. en / 4.000.000 aand. V. 1. B. E. M. De gevolgen zullen voor beide vennootschap pen echter niet dezelfde zijn. Immers staan de aand. V. 1. B. E. M. bij de Javabosch niet tot den parikoers te boek en" bij de Hout aankap wel en voorts beschikt de Javabosch over ?1.478.000 reserves, die vermoedelijk wel ongeveer voldoende zullen zijn om de verliezen, voortspruitende uit het bezit aan aand. V. 1. B. E. M. af te schrijven. Indien de waarde van aand. V. J. H. M. dan ook ongeveer pari mocht blijken, dan is het kapitaal der Javabosch vermoedelijk als intact te beschouwen, maar bij de Houtaankap 6mcJWnv;,OE BI J EN KORF" DIERSTUDIE Teekening voor de Amsterdammer" door H. Verstijnen GEZELSCHAPPEN 20-200 PERSONEN _ 5(estaurant a la carte =_ gekende keuken ! ~ staat men er geheel anders voor. Immers is daar behalve met een pari-boekwaarde van aand. V. I. B. E. M. (die men veiligheidshalve maar pro memorie moet aannemen) nog met een verlies van ruim acht ton rekening te houden, zoodat de waarde der aandeelen Houtaankap (waarvan ? 3.600.000 uitstaan) als zeer problematiek is te beschouwen. De positie der 4 pCt, 5 pCt. en 6 p C t'. Obligatieieeningen der Houtaankap ondergaat bij totstandkomen der overeenkomst met het Gouvernement natuurlijk een belangrijke verbetering, aangezien daardoor de waarde van het bezit aan aand. V. J. H. M.aanmerke lijk zal stijgen, maar aan de aandeelhouders der Houtaankap kunnen wij, helaas, weinig hoop geven. Het is derhalve niets dan mani pulatie, indien bij advertentie tips worden verstrekt om aandeelen Ned. Ind. Houtaankap te koopen. De verbetering in de koersen der Obligatiën Houtaankap lijkt daarentegen veel meer gemotiveerd. Dat ingeval de overeenkomst met de V. J. H. M. tot stand komt, ook de Indische Teak- en Hardhouthandei zal trachten een dergelijk engagement met de regeering aan te gaan, is wel zeker, zoodat de rijzing in den koers dezer aandeelen eveneens wel reden van bestaan schijnt te hebben. Intusschen dient er de aandacht op geves tigd, dat, hoe goed ook de kansen omtrent het totstandkomen der transactie staan, men nog niet van een voldongen feit mag spreken. a Amsterdam, December 1923. P A u i. S A B E i. iiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiimii iiiiiii SCHILDERKUN STKRONIEK L/\ URAVUHE 1;RANC.AISE AU XV II Ir. S1ÈC1.L-.. Cabinet d'un amateur. Exposition dans les salles de M.M. R. W. P. de Vries. Deze tentoonstelling is geëindigd maar mag niet. onvermeld blijven. Zij is meer dan de meeste cene dankbare herinnering waard. Misschien zag men hier nimmer een zoo representatieve verzameling t'ransche gravu res uit de achttiende eeuw bijeen en als men ooit van den bloeitijd eener kunstuiting mag spreken dan mag dat zeker van de fransche prent, in de drie of vier decenniën die de revo lutie voorafgingen. Welk een zoeken, een expe rimenteeren, een bereiken naar allerlei kanten; bij de grootst mogelijke verscheidenheid welk een eenheid van visie, welk een stijl. Het meest trof mij - -de grootere technische volmaaktheid daargelaten .?, de kennelijke superioriteit van de fransche kieurprent boven d.' gelijktijdigeengelsche en onderde Franschen d; overmacht van Debucourt. Hij vormde een klasse op zich zelf. Eerst iu hem heeft de kleurgravure haar bestaansrecht overtuigend be wezen. Zijn tijdgenooten kleurden; waren uiterst smaakvolle coloristen, ongeëvenaard vooral in het nabootsen en zelfs verfijnen van de coloristische combinaties die zij zich ten voorbeeld hadden gesteld. Debucourt was niet alleen een oorspronkelijk en geestig teckenaar; hij was ook de eenige bij wien de kleur een integrcerend deel uitmaakte van zijn con ceptie. Hij dacht zijn prenten in kleur. De kleur behoort tot het wezen van zijn prent; zijn humor, zijn ironie, zijn geest zijn ook daarin belichaamd. Janinct en de anderen tastten met voorzichtigheid naar uiterst teere halftinten, smeltende nuanceeringen, ragfijne overgangen. Debucourt waagde het erop; hij is tegelijk stoutmoediger en intuïtief zeker; de effecten die hij bereikt zijn grandioser en verrassender; hij is rijker, dieper, krachtiger en even zuiver. In zijn soort en op zijn gebied was hij een der oorspronkelijkste en gevoelig ste artiesten die geleefd hebben. Hoe arm aan geest en in den grond burgerlijk doen tegenover deze tintelende in- en uitvallen, de zacht-tintige en gemoedelijk aandoenlijke Al^em. Nederlandsch e Automobiel Mij. FRANKJENSTHAAT 57--83I, 'siGEAVENItAGE lUHiuiuniliiiHMiiuniiiuiHiuiiiniiiiniiiiiiiiHHiiniiiHHimniinininiiiiiiii i u n im 11 m u m , ,,?, , inM.tnniimiiiiiiimimiiiimiimmiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiii iiiiiiinii HUM n i i «n """" mimi m» De Schrei" om een Ministerie n, HIII iiiiniiiii iiiiiimiiiu nu n mui "" " IIMIIII i UMI iiiiiu min TENTOONSTELLING VAN SCHILDERIJEN, AQUARELLEN EN TEEKENINCjliN DOOK Is. VAN MENS IN TUNIS VERVAARDIGD. Zaal Heijstee, Heerengracht 545?549. Een Hollander, die voor het eerst naar Tunis gaat om te schilderen, vindt een over weldigend aantal motieven. Alles is nieuw en alles is anders. Andere typen, andere kleederdrachten, een ander landschap, een andere bouworde, ander licht en andere kleuren. Geen grijze tonaliteit, als in zijn vaderland. Rood is rood, blauw is blauw, geel is geel. Elk hoekje, elk winkeltje, elke bedelaar, elke houding, elk gebaar is de notcering waard. Hij komt noch tot rust, noch tot bezinning. Wie scherp ziet, snel waarneemt, vlug opschrijft heeft de beste kans. Is. van Mens heeft eigenschappen, die hem voor zulk een taak boven menigeen geschikt maken. Hij teekent vlot, zijn lijn is soepel, hij onderscheidt waar het op aankomt, zijn figuren zijn raak. Terecht heeft hij bij voorkeur geaqtiarelleerd de vlugge waterverf was voor zijn doel aangewezen. Aan een blijkbare voorlieffle voor heldere kleuren kon hij met ge rustheid toegeven. Het sujet verdroeg de bontste bondheiu. De kleur werd noch troebel, noch ondoorschijnend. Het is duidelijk dat een pittoresk effect hier gemakkelijker dan elders werd verkregen: er was een altijd dreigend gevaar voor overdrijving. Misschien blijkt Van Mens hier of daar te uitbundig; daartegenover wijs ik op eene teekening als de kleermaker (56) waar sterke kleuren worden saatngebonden doof den invloed eener fijn gevoelde atmospheer. In deze teekening, in een olieverf-studie als die van het kleine negerinnetje en in zijn penteekeningen ziet ge van Mens op zijn best. Zou hij niet met wat sterker ontwikkelde phantaisie bij uitstek een illustrator met de pen kunnen worden? In zijn potloodteekeningen, hoe soepel ook van contour, is liij wat te droog en te correct. In zijn penteekeningen duiken vut een levendigeii wirwar van lijnen de goed gemodelleerde, goed doorvoelde, nerveus neergeschreven figuurtjes op. Ze hebben iets vibreerends, iets pakkends, dat de potlood teekeningen missen. In den catalogus vindt ge de beste afgebeeld. Misschien is de bede laar met de kan daaronder weer de beste. H E N N u s mm n i i i i mimumiimiuuM J.S.MEÜWSEN, Hofl. A'DAM-R'DAM-DEN HAAO DB BESTE HOEDEN IN HOLLAND iimiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiliifliii Engelsche prenten die in paardenstallen, theetuinen, vischpartijen en kinderspelen culminceren. En het is of de fransche tijdge noot als hij eens voor de Engelsche markt werkt, zijn geest, zijn sap, zijn verve thuis laat. Aan de titels van Louis Marin Bonnet kunt ge al hooreu tot welke onbenulligheden hij bij die gelegenheid afdaalt: the woman taking coffee"; the pleasvires of education", (een geval van hondendressuur); provoking fidelity" (een ander dergelijk geval) en zoo voort. Maar zulke prenten voor een vreemde markt zijn uitzondering. Het verrassende van de achttiend' ceuwsche fransche gravure is juist haar innige samenhang met de samen leving waarin en waarvoor zij ontstaat; waar van zij de afspiegeling is en de verheerlijking; wier intiemste hebbelijkheden zij bloot legt en met den mantel der liefde overdekt; die zij dient en waarop ze steunt; en waarvan zij de charme en de aroom voor altijd heeft be waard. En het prouveert ten slotte voor beide partijen dat een oogenschijnlijk niet dan wufte wereld van prinsen en prinsessen, van abbé's en actrices er een heeft weten te crëeeren van teekenaars en graveurs die hun liaisons en t tea-tête's, hun levers en coucher's, hun wande lingen en gezelschapsspelletjes, hun buiten kansjes en teleurstellingen, hun onvoorzichtigheidjes en hun berouw ophieven in een sfeer van zoo spcelsche gratie en onnavolgbare be valligheid, dat zij voor goed voortleven in het gebied der kunst. Dr. A.G. C. de Vries heeft zijn met groote zorg bewerkte en met smaak uitgegeven catalogus dezer tentoonstelling opgedragen aan de nage dachtenis der gebroeders de Goncourt. CADILLAC Hit Meistirstdk dir lütolidinisk Importear: K. LANDEWEER, UTRECHT DTI r DU Nieuwe Doelenstraat 20-22 Kapitaal f 5.000.000.- (nerven f 626.000.Renteverg. voor gelden a deposito met n dag opzegging l % pGt. I (Bedr.tot ? 20.000.?terst. betaalb.),' met 10 dagen opzegging 1% pCt. j Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden.; Open en gesloten bewaargeving volgeris reglement. SAFE BEPOSIT INRICHTING Geopend: opWerkd. v. 8% v.rr». tot4^u. n.m. op Zaterdagen en Beursvacantie-! dagen desmorgens van8% tot 12 uur Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of gefntroduceerde personen. Maatschappij voor Hypothecair Crediet in Nederland Maatschappelijk Kapitaal t 2.000.000. Uitstaande Leeningen . . 19.535.900. Pandbrieven. 18.889.600. Reserves 1.197.720. Hoofdkantoor: te 's-0 RAVENHAOE, NASSAULAAH 11. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. De Maatschappij stelt beschikbaar: 41% en 5% PiKDBIIEVEI TESEI BEUISKQEIS In ttikkii m f 1.000-, f 500.- n 1100.-, HET VEÏPUCHTE UilLIJKSGHE ITLOTIIB, immundt 19!!. Dl Dlr.ctli.-Mr. O, VAN NOUTEN. Mr. J. D. TEN BRUBBEN WTE Levensverzekering Maatschappij flrnbem Bijkantoren te Weltevreden en te Medan. Vraagt de nieuwe polisvoorwaarden. HYPOTHEEKBANK i~5i PANDBRICVBM % tegen 97 pCt. trechtschi Hypothnkbank UTRECHT PaaifJtrfavo» pi. m. f 36.5OO.OOO.?. De Bank stelt beschikbaar: 5'/2 pCt. Pandbrieven a 99% pCt. In stukken van f1OOO.~, 15OO.~»n f WO.-, met verplichte uitloting a pari in 25 jaren De Directie: Mr. A. J. S. VAN LIER. Mr. P. R. HOORWEG. Assurantiekantoor J. Berm, SBlroler, Heerengracht 124/128 Amsterdam. Telefoon 45458. Verzekering van kunstvoorwerpen tegen alle schade. premiën De ollandsciii Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden tot elk bedrag met een minimum van t 1000.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven in stuk ken van ? 1000.?, ? 500.?en ? 100.?tegen den koers van 99%. IEDEIUIISCIE UIKL-IUTXMfni Gestort Kapitaal f 80,000,000.?. Statutaire Reserve f 19,769,180.?. Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?. Hoofdkinioor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en 's-GRAVENHAGE. Veitlfincen In NEDERLANDSCH-INDIE, STRAITS-SETTLEMENTS, BRITSCH-INDIE, CHINA en JAPAN. In- en Verkoop van Wissels en Telegrafische Transferten. Inoasseeringen en Finanoieeringen. Schriftelijke en Telegrafische Credieten.»?Beisoredietbrieven. Deposito's Rekeningen- ourant. Administratie van Effecten en alle andere Bankzaken, lottiid. fypolfiiiUaiil; 1001 Opgericht in 1864 Viltttktnd MiiUchupBliiK Kipltul (5.000.000 Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Oed. Bierha ven 25 te R'dam of tot hare Agenten in de hoofdplaatsen des Rijks. De DJr.Mr.W.v.RossuH.Mr.TH. REEPIIAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. te ROTTERDAM Directie i ?i. H. H.C. CAITHBIJK n 1. MOMILMAM Di Bank geeft onder cratrftli van het Algemeen Admini stratie- en Trustkanto»! 5% fandbr.tegen 95% uit. INCASSO-BANK Amsterdam Rotterdam Almelo Arnhem Delft Dordrecht Eindhoven Enschedé's-Oravenhage Groningen 's-Hertogenbosch Hilversum?Leeuwarden Maastricht Nijkerk Tilburg?Utrecht Wormerveer Zaandam . Volgestort Kapitaal f 2S.OOO.OOO. t 5.611.7OO.KI Vreemd Bankpapler M Cheques II Buiten). Wissels Effectenorder* Coupons Prolongaties DE kost slechts f 10 per jaar. fllustratfodnik-papfer van dt Firma C O. A. CO R VEV, Keizersgracht 255, Amsterdam, Tel. 41202 en 40555