22 Dec. '23. - No. 2426 DE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD V 00 R N EDERL AN D Op den Economischen Uitkijk Over eigen erf. Het moeilijk en ingewikkeld vraagstuk van de herziening onzer sociale verzekering blijft zoolang het niet grondig is opgelost, voor elke regeering aan de orde, niet alleen omdat het nu eenmaal aan de orde is gesteld en niet weer, onafgedaan, weggestopt zou kunnen worden, maar ook omdat met die herziening o.a. beoogd werd kostenbesparing, bezuini ging, versobering. En die blijven van zelf aan de orde, zoolang niet afdoende maatrege len daartoe zijn getroffen. Een moeilijk en ingewikkeld vraagstuk is het. Beter gezegd: hier rijst heel een reeks van vraagstukken op, en dan nog: van pro blemen van zeer onderscheiden aard. Men komt bij de behandeling daarvan natuurlijk op het gebied van de sociale politiek in het algemeen, maar men betreedt tevens het terrein der verzekeringstechniek of liever want dit woord is hier misschien wat ruim dat der bijzondere techniek van sociale voorzieningen. Daarbij valt te kiezen tusschen het stelsel van kapitaaldekking en dat van omslag. Voorts moeten allerlei vragen van doelstelling en van middelen beantwoord. Eenheidsrente, al of niet? Ook vragen van organisatorischen aard: overheidsbedrijf bij voorkeur of liefst zelf-doen" door particu liere instellingen? Bij overheidsbedrijf: cen tralisatie of decentralisatie of het een en het ander? Bij zelf-doen als regel: risico overdracht aan bedrijfsvereenigingen of ook aan premie-maatschappijen? Ik noem hier slechts de 't meest voor de hand liggende alternatieven. Waarbij men bedenke, dat er samenhang is tusschen de beantwoording van deze en gene reeks en ook: dat men hier te doen heeft met verschillende soorten van ver zekering, waarvoor uiteenloopende eischen gelden, terwijl er toch ook weer in het herzieningswerk n groote lijn zal moeten zijn, n grondgedachte, waarvan de toepassing echter soepel genoeg zal moeten zijn om recht te doen wedervaren aan de verscheidenheid der verzekeringsvormen. Zwaar en netelig werk dus, deze herziening. Een taak van geweldig -gewicht voor den Minister, de Regeering, die haar aanvaardt. Aan adviezen heeft het, sedert de zaak aan de orde gesteld werd, niet ontbroken; ik be sprak hier reeds de ambtelijke rapporten (laatstelijk in de nummers van 7en 21 Julid.j.), en veroorloofde mij daarbij eenige kantteekeningen op de beschouwingen, die eerst eene commissie uit den Hoogen Raad van Arbeid en daarna dit college zelf ten beste hadden gegeven. Ook verder heeft zich reeds heel een literatuur van ongevraagde adviezen geweven om dit departementale plan". Aangezien nu de vraag voorloopig actueel blijft, is het zaak haar hier niet uit het oog te verliezen. Die blijvende actualiteit brengt ook mee, dat ik thans nog wel de aandacht mijner lezers mag vragen voor een advies in deze moeilijke materie,hetwelk reeds eenigen tijd geleden werd gegeven, n.l. op 9 November 1.1. door Dr. E. B. F. baron Wittert van Hoogland, lid van de Eerste Kamer, voor zitter van den Raad van Arbeid te 's-Gravenhage en tevens van de Vereeniging van Raden van Arbeid. Het was in de algemeene vergade ring dier vereeniging, dat dr. Wittert eenige opmerkelijke dingen zeide over de herziening van de sociale verzekeringswetgeving. Spreker begon met te zeggen dat van ons" [de vereenigde Raden van Arbeid] volle medewerking tot het streven naar verminde ring van staatsuitgaven te wachten is, maar dat dit wel nooit erkend zou worden door de velen, die het de bon ton" achten, op overheids-organen af te geven, ook al begrijpen zij daarvan niets. De door de Regeering reeds ingevoerde maatregelen tot bezuiniging in de administratie der sociale verzekering 1) versterkten dit wanbegrip bij het groote, maar onoordeelkundige publiek waartoe ook de groote meerderheid der Staten-Generaal behoort", maar die maatregelen konden niet tot belangrijke resultaten leiden Wat moest men dan wel en wat niet doen? Men zou geen bezuiniging krijgen door ver andering van stelsel". Toegelicht werd deze wel wat stoute bewering niet; wel wat stout, want zij houdt in, dat geen ander, niet eenig ander stelsel minder kostbaar kan zijn dat het thans geldende. Was hier inder daad elke toelichting overbodig? En wat is in dezen gedachtengang onder stelsel" te verstaan? Maar wat dan wel? Men moest beginnen met de uitvoerings-organen in staat te stellen economisch te werkenen men moest een streep halen door alle bureaucratie. De uitvoerings organen moesten vrijheid van beweging" hebben, natuurlijk onder staatstoezicht, maar dit laatste kan ook economisch werken en be hoeft niet bureaucratisch te worden inge richt. Die uitvoerings-organen moesten worden publiekrechtelijke organisaties, samenge steld door de patroons- en werklieden-organisaties; dan zou eene consequente, eerlijke decentralisatie doorvoerbaar worden en dan zou de gewenschte bezuiniging worden be reikt. Men moest den Verzekeringsraad doen samensmelten met de Rijksverzekeringsbank en de bevoegdheid der Raden van Arbeid uitbreiden. De zaak is veel eenvoudiger dan door de belanghebbenden wordt voorgesteld, als men maar bedenkt dat alleen het algemeen belang en dat der verzekerden moeten behar tigd worden. Men wijzige eenvoudig de Radenwet zoo, dat de Raden v. A. geheel zelfstan dige, met publiekrechtelijke bevoegdheid bekleede organen worden (samengesteld uit alle belanghebbenden), welke organen eene eveneens publiekrechtelijke bevoegdheden bezittende?vereeniging vormen, die de macht heeft besluiten, door de meerderheid genomen, te doen uitvoeren. Zoo zou, meende spreker, een aanzienlijke bezuiniging te verkrijgen zijn; de werkgevers zullen wel voor de meest economische uit voering zorgen en de arbeiders voor beharti ging van het belang der verzekerden. En aldus bespaart men de kosten, die een verandering van stelsel meebrengt.... Ziedaar, zoo ongeveer, des voorzitters be toog. Mij treft daarin tweeërlei. Vooreerst: hoe allereenvoudigst inderdaad deze oplossing" is ! Nu moge eenvoud, gelijk 't heet, het kenmerk van het ware zijn, voor een zoo samengesteld vraagstuk als dat der meest gewenschte herziening van onze sociale verzekering kan een dergelijke simplis tische beantwoording niet juist, althans niet volledig zijn. Ook al zou men dit advies willen opvolgen, dan nog?het is waarlijkduidelijk genoeg bleven daarmee allerlei belangrijke punten onaangeroerd, die toch niet buiten het geding kunnen worden gesteld. Wat bovendien mij treft, is dit: Mr.Wittert is voorzitter van een der Raden van Arbeid. Deze colleges zijn in eene vereeniging onder ling verbonden. Van die vereeniging is Mr. Wittert de voorzitter. Hij als zoovele anderen stelt zich de vraag: langs welke lijn moet onze sociale verzekering worden herzien? Na overdenking van die vraag, is zijn slotsom deze: de colleges (waarvan n door hem wordt geleid) moeten uitgebreider bevoegdheden verkrijgen en de vereeniging dier colleges (van welke vereeniging hij de voorzitter is) moet ook over meer macht beschikken, o.a. over deze macht: dat meerder heidsbesluiten ook op de minderheid van toe passing zijn. Nu wil ik gaarne en zonder eenig voorbehoud aannemen, dat Mr. Wittert volkomen te goeder trouw dit advies geeft en ouk na gezette overweging geen anderen, geen beteren weg ziet dan dezen. Maar mij dunkt: de richting zelf van dien weg had hem tot de vraag moeten brengen, of hij de zaak wel zoo objectief bezag als noodig is. Hij had tot zichzelf moeten zeggen: als mijn oplossing is ruimere bevoegdheden juist aan Raden van Arbeid en aan hun vereeniging, kan het dan ook zijn, dat ik, onwillekeurig, van die Raden en van die vereeniging, waarbij ik zoo nauw ben betrokken, grooter verwach tingen koester dan iemand, die geheel onbeDIERSTUDIE Teekening voor de Amsterdammer" door H. Verstijnen Een kritikus: ,,No. l is een slap prul en de andere 49 zullen wij maar buiten bespreking laten." IIIMIHIIIIIM11III IIIIIIIIIIIIIIIIIIHIII iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiMiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiidiiiiitiiiii"""' vangen en geheel onpersoonlijk daar tegenover staat? Zie ik deze colleges en hun centrale organisatie niet in een te gunstig licht? Ben ik geroepen om, als zuiver zakelijk advies, dezen raad te geven? Uit niets is gebleken, dat eenige twijfel hieromtrent bij Mr. Wittert was gerezen. Als stond hij daar geheel buiten, wijst hij den weg, die leidt over zijn erf. Hij doet dat in een voordracht gericht tot hen, die met hem de mannen van dat erf zijn. En hij ondervindt daarbij geenerlei tegenspraak. Ook zij oordeelen klaarblijkelijk dat de weg over hun erf moet loopen. Maar het zal dezen heeren niet mogen ver wonderen, als anderen daarover anders denken. De objectief oordeelenden zullen deze oplos sing te onderzoeken hebben, niet omdat, maar hoewel zij van deze zijde wordt aanbevo len. S M i s s A E R T 1) Spreker doelde hier natuurlijk op de sterke beperking in het aantal Raden van Arbeid en de inkrimping der Verzekerings raden. ? u u i ui i mi in uit iimiiiiiimi nu OSTVAM-eiiBETAAlKAS Nieuwe Doelenstraat 20-22 Kipitial f 5.000.000.- Rnerven f 626.000.Renteverg. voor gelden a deposito Direct opvorderbaar 2 pCt. Met 10 dagen opzegging 2% p Ct. Voor andere termijnen op nader overeen te komen voorwaarden. Open en gesloten bewaargeving volgens reglement. SAFE DEPOSIT INRICHTING Geopend: opWerkd. v. 8% v.m. tot4}^ u. n.m. op Zaterdagen en Beursvacantiedagen des morgens van8% tot 12 uur Loketten van ?2.50 per maand (? 10.?per jaar) en hooger te huur voor bij de Directie bekende of geïntroduceerde personen. DB Hollandschi Voorschotbank HAARLEM, KRUISWEG 70 De Bank verstrekt gelden til elk bedrag met een minimum van I 1009.?op zakelijk onderpand en onder borgtocht, met in pandgeving eener polis van levensver zekering van gelijk bedrag, en verkoopt 6% schuldbrieven In stuk ken van ? 1000.?, ? 500.?en ? 100.?tegen den koers van Levensverzekering Maatschappij rp-F-"-»$ -?, flrnnem verzekerd bedrag: ruim 70 millioen gulden AMERICAN GAS & ELECTRIC COMPANY UITGIFTE van 3.500 000.- 6°/0 Gold Debenture Bonds per 1 Mei 2014 (AMERICAN SERIES) (deel uitmakende van een totaal geplaatst bedrag van 8 16.172.000,?.) Trustee: GUARANTY TRUST COMPANY OF NEW YORK. Fiscal Agent: ELECTRIC BOND AND SHARE COMPANY. büde Inm lis, C), Lim, Hoofdagentschap: J, Herm. Schr der, Heerengr. 124?128, A'DAM. Telefoon 45458. Zl] geeft dekking voor alle denk bare schade. De beschikbare waarborgen der Maatschappij bedragen meer dan ? 4,500.000. Het bedrag der tot nu aan Nederlandsche Auto-bezitters betaalde schaden overschrijdt ? 200.000Onze voorwaarden zijn bonafide; modelpolissei worden op aan vrage gaarne verstrikt. IEDEIUIISC1E UIKL-IUntlimi Gestort Kapitaal f 80,000,000.-. Statutaire Reserve f 19,769,180.-. Buitengewone Reserve ... f 22,660,000.?. Hoofdkantoor: AMSTERDAM. Agentschappen te ROTTERDAM en VGRAVENHAGE. RENTE VOOR DEPOSITO'S: Direct opTorderbtar 2 % l maand vast of opzegging . . 2Vt% S maanden fast ol opzegging . 3 % 6 p, ? 3V,% 12 ,, ,, » .. ? 4^% VMf andere termijnen en grooti bedragen nader overeen te kom». DE AMSTERDAMMER Weekblad voor N ed ei l and kost slechts f 10.?pei Jaai. te ROTTERDAM Directie i ?f. H. H. C. CAITIHBIJI w I. MOIIBLMAI Di Ban k geef t onder contrOli van hit Algemeen Admini stratie- en Trustkantoif 5% fandbr.tegen 95% uit. In lederen Boekhandel voorhanden werken van fiyy de Maupassani 6 deel en gebonden a f 150 Uitgaven van Van Holkema & Warend orf, Amst. ISI De ondergeteekenden berichten, dat de i n s c h r ij v i n g op $ 750.000.van bovengenoemde obligatiën, in coupures van -S 1000.- op Vrydag- 28 December a.s. te hunnen kantore en ten kantore der Rotterdamsche Bankvereeniging te Rotterdam en te 's-Gravenhage openstaat tot apgeloopen rente van l November 1923 af. De inschrijving op S 2.750.^00.?heeft op 18 dezer te New York plaatsgevonden. Prospecti en inschrijvingsbiljetten zijn ten kantore van ondergeteekenden verkrijgbaar. Rotterdamsclie Bankvneenipiog. Lippmann Rosenthal & Co, Lsbouchere & Co. AMSTERDAM, 19 December 1923. Oe Haarbsche Hypotheekbank Directie: Mr. A. S. MIEDEMA.S P.H. CRAANDIJK Kapitaal f2.500.000 Reserves f510.239 Hypotheken f24.299.910 Pandbr. f 24.079.300 SpCl. Pandbnenn lep laakten Amslirdamschen Beuukous. lottud. Hjpothnkbini 1001 Opgericht in 1864 Viltukind UiitiihippiltiK Kipltul (5.000.006 Verstrekt geld op eerste hypo theek. Voor inl. wende men zich tot het kantoor der Bank, Oed. Bierha-, ven 25 te R'dam of tot hare Agenten den koers van 100 pCt., Amsterdamsche usanee, met in de hoofdplaatsen des Rijks. De Dlr.Mr.W.v.RossuM.Mr.TH. REEPMAKER, Mr. N. P. C. v. WIJK. ft EEN POLIS bij de AMSTERDAMSCHE GEEFT VOLKOMEN ZEKERHEID Soliede grondslagen -Voorzichtig beheer. Qpoofe openbaarheid. Ynoagf jaarverslag. - A'dam.N.Spiegeisfpaat 17. Hypotheekbank s-G RAVENHAGE Anna Paulownastraat 97. TRUITH'I IN ACCOUNTANTSCONTROLE Hypotheekbrieven tegen 99'/2% Opolmohbm** pari n* W /«pan. Dlractli: K. E. ABBIN». D. VAM OOKBT. Maatschappij voor Hypothecair Credfet in Nederland Maatschappelijk Kapitaal f a.000.000. Uitstaande Leeningen . . 19.535.900. Pandbrieven. 18.889.600. Reserves 1.197.720. Hoofdkantoor: te 's-0 RAVENHAOE, NASBAULAAH U. Bijkantoor: te UTRECHT, BOOTHSTRAAT 15. De Maatschappij stelt beschikbaar: 4J % en 9 % PAIDBIIEVEI TESEI BEUISXDEIS In «tukkei ui f 1.000-, f 500.- n f 100.-, HET VEÏPLICHTE JUILIIKSGHE ITlflTIK, iiivimiidi 1UI. Ot DlractlüMr. D, VAN HOUTEN. Mr. J. D. TEN BRU88EN CATE. SARCASMEN VERSCHENEN : HUMORESKEN EN DOOR Mr. C. P. VAN ROSSEM Geïllustreerd door S. VAN MENS Geïllustreerd omslag van JORDAAN Uitgave van Prijs f 1.25 VAN HOLKEMA & AMSTERDAM WAREN00RF Binnenl. Vaart Risico Sociëteit Gevestigd te Amsterdam Heerengracht 260-262. MAATSCHAPPELIJK KAPITAAL: VIJF HONDERD DUIZEND GULDEN. RESERVEKAPITAAL: EEN HONDERD ZES DUIZEND VIJF HONDERD GULDEN. VERZEKERINGEN op alle binnenwateren van Nederland, België, Frankrijk, Duitschland, enz. Ie. op CASCO en MACHINERIEËN van Stoomschepen,Schepen,enz. 2e. op GOEDEREN, INBOEDELS enz. per Stoombooten, Schepen, Spoor, Wagens enz. 3e. op PASSAGIERSGOEDEREN, door de Wereld. 4e. op WASCHGOEDEREN, naaren van deBleekenjenmNederland. 5e. op RIJWIELEN in Nederland. De Birmenlandsche Vaart Risico Sociëteit te Amsterdam en The Marine Insurance Company Ltd van 1836 gevestigd te Londen, SLUITEN VERZEKERINGEN per Post, Luchtpost, Van Gend & Loos en andere Expeditiën, op: Geldswaardige papieren, Specie en Diamanten door de geheele wereld. Inlichtingen worden volgaarne door de Directie en de Hoofd agenten verstrekt. Verschenen: De Moderniseering der Intrestrekening DOOR DR M. van HAAFTEN, Wiskundig Adviseur der Hollandsche Sociëteit van Levensverzekeringen te Amsterdam Prijs f 1.50. UITGAVE VAN Van Holkema & Warendorf, AMSTERDAM. Illnstratlednik-papler van de Ffntii C O. A, CORVEY, Keizersgracht 285, Amsterdam, Tel. 41202 en 40555