Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
No. 2540
BEREKENT
U zelf het voordeel, dat een Radio-Installatie ver
schaft. Prijs, compleet met toebehooren en plaatsing
onder garantie door geheel Nederland f 250.
J O S, HARTOG
Hoofdsteég 17 Nobelstraat 28
Tel. 3343 Tel. 1063
ROTTERDAM UTRECHT
N.B. Levering kan in verband met loopende
aanvragen niet binnen veertien dagen geschieden.
EEN
ORANJE-NASSAUMUSEUM
door Mr. A. STARING
HET ZILVEREN FEEST
VAN H.M. DE KONINGIN
door Prof. Dr. H. BKUGMAXS
f~)P den dag, waarop de Hooge Landsvrouwe haar
^^ zilveren huwelijksfeest herdenkt, komen van /elf
historische herinneringen bij ons op. Te sterk is de
traditie, waarmede haar geslacht aan deze lage landen
is verbonden, om niet ook heden terug te gaan in
's lands historie. Zoo komen ons van zelf voor den
geest de vorstelijke zilveren echtparen, waarvan de
geschiedenis gewaagt. Wij gaan daarbij niet verder
terug dan tot de stamouders van de Nederlandsche
Oranjes, tot Willem den Rijke en Juliana van Stolberg.
In 153! reikten zij elkander de hand der trouw; in
1556 hebben zij hun zilveren trouw herdacht. Het zou
meer dan twee eeuwen duren, voordat in het huis van
Oranje opnieuw een zilveren getij zou aanbreken.
Geen der prinsen uit de oudere linie van het door
luchtig geslacht heeft het geluk van een zoo
lang.durigen echt mogen smaken. En evenmin mocht de
.-eerste erfstadhouder uit den Frieschen tak, Willem IV,
zijn zilveren huwelijk met Anna van Hannover
her.denken; beide stierven betrekkelijk jong, hij op
veertigjarigen leeftijd, zij nog geen vijftig jaar oud.
Maar daarna is de zilveren bruiloft regel geworden
in het huis van Oranje. Prins Willem V huwde in
1767 met Wilhelmina van Pruisen; in 1792 luidden de
klokken voor hun huwelijksfeest. Hun zoon, koning
Willem I, huwde als erfprins van Oranje in 17Ü1 zijn
volle nicht Wilhelmina van Pruisen; zij hebben hun
zilveren feest in 1816, kort na het herstel van het
huis van Oranje in het Rijk der Vereenigde Neder
landen, gevierd. Koning Willem II reikte als kroon
prins in 1816 te Petersburg de hand aan de jonge
?czarendochter Anna Paulowna; iu 1841 hebben zij
?als regeerende vorsten hun zilveren bruiloft gevierd.
Hun zoon, koning Willem III, werd in 1839 als
erfprins de gemaal van prinses Sophia von
Wurtemberg; als koning herdacht hij in 1864 zijn zilveren
echt.
Thans viert H. M. de Koningin het zilveren getij
van haar huwelijk met prins Hendrik van
Mecklenbiirg-Schwerin. Velen zullen zich nog den prachtigen
winterdag herinneren, toen de landsvrouwe zich met
haar gemaal in stat igen optocht naar de oude St.
Jacobskerk begaf om daar de wijding op haar echt
te ontvangen. Het was een dag, die sprak van blijde
vreugde en oprechte hartelijkheid: de woorden van
den nobelen minister van justitie, mr. Cort van der
Linden, en van den eerwaaidigen hofprediker, dr. van
der Flier, gaven ieder op hun wijze uiting aan de
gevoelens van genegenheid en toewijding, die op
dezen dag tot de jonge koningin uitgingen uit den
boezem van haar volk. Het was op dien dag, alsof
door den band, die de Koningin en den Prins samen
voegde in den echtelijken staat, ook tevens een
nieuwe band was geslagen om vorstin en volk.
Het huiselijk leven der souvereine is en blijve voor
haar volk een gesloten boek. Maar haar openbaar
leven is zoo volkomen saamgeweven met dat van het
Nederlandsche volk, dat in breeden kring de belang
stelling uitgaat naar alles wat de Koningin persoonlijk
betreft. Zoo was er blijde vreugde over het huwelijk
?der Koningin; zoo was er sterke geestdrift, toen een
Prinses van Oranje aan Nederland werd geboren.
Zoo zal er ook innige dankbaarheid zijn in de harten
van trouwe onderdanen, nu het groen van het huwe
lijksgeluk met zilver wordt omrankt, nu in breeden
kring het zilveren getij wordt herdacht van onze
Koningin.
Kon. Meubeltransport-Maatschappij
DE GRUYTER & Co.
GN5 CTsS G\B DEN HAAG SV> CxS G-O
AMSTERDAM ~ ARNHEM
Verhuizingen per Auto-Trein
De geschiedenis van het Huis
van Oranje Een blijvende
verzameling
UIT de geslaagde Haagsche
Oranje-Nassau-Tentoonstelling, gehouden tegelijker tijd met de
Amsterdamsche bij gelegenheid van het Koninklijke
Regeeringsjubilcum van 1923, is voortgekomen een
Vereeniging Oranje-Nassau-Museum", die zich ais
voornaamste doel stelt een blijvende verzameling bij
een te brengen, waarin de geschiedenis van liet Huis
van Oranje in zijn betrekking tot het Nederlandsche
volk wordt uitgebeeld en in herinnering gehouden.
O.ik zij, wier politieke gevoelens geen opzien tegen
de politieke figuur van een Landsvorst gedoogen,
zullen erkennen, dat het Huis van Oranje de aanzien
lijke positie, die het bekleedt, slechts dankt aan de
onvergetelijke diensten, die een, op een zoo weinig
uitgebreid geslacht verrassend groot aantal bijzondere
figuren aan ons land heeft bewezen, dus dankt aan
het vertrouwen, dat het Nederlandsche volk geleerd
heeft in het Huis te kunnen stellen. Wanneer ook niet
ieder Oranjeprins zonder uitzondering een groote
historische figuur Was, geen hunner heeft andere
belangen hooger gesteld, dan die van zijn land;
een schooue traditie, waarop niet ieder vorstenhuis
in die mate kan bogen.
De Vereeniging wil nu een blijvend gedenkteeken
leden neemt geleidelijk en geregeld toe; ook verschil
lende gemeenten geven steun. Waar de arbeid van
de Vereeniging voor het vormen van het museum
zooals het worden moet vele, vele jaren zal vorderen,
is die geleidelijke toeneming voldoende om met
vertrouwen aan het w'erk te gaan, maar het feit,
dat men spoediger dan men eigenlijk verwacht had
het hoofddoel, het stichten van een voor het publiek
toegankelijk museum, althans in bescheiden opzet
zal kunnen verwezenlijken, doet thans naar een
sneller toenemen van het ledental verlangen. Als
plaats voor het museum was aangewezen
's-Gravenhage, als residentie en voornaamste arbeidsterrein
der meeste Oranje-vorsten. De Gemeente 's-
ravenhage stelde ter beschikking der Vereeniging voortref
felijk voor museumriu'mte geschikte localiteiten in
het mede voor dit doel in- en uitwendig herstelde
fraaie, oude Waaggcbouw, door den bekenden
Pieter Post aan de Prinsegracht en Groote Markt
opgericht. Het Rijk zegde in beginsel een uitgebreid
bruikleen toe uit de Rijksmusea en de Vereeniging
verwierf zelf reeds eenige merkwaardige eigendom
men. Als voorbeeld dictie de afgebeelde schilderij door
Paitlus van Hilligaert, voorstellende Prins Fredcrik
Hendrik bij liet beleg van 's-Herr.<igenn<;scli, een
voorstelling, die, behoudens eenige details, overeen
komt met die door detizelfden meester in het Rijksmu
seum. Dit is tevens een voorbeeld ten bewijze, dat
door het bijeenbrengen dezer nieuwe verzameling
de volledigheid van het nog in te richten Historische
Museum van den Staat niet behoeft te lijden.
Ter gelegenheid van liet zilveren huwelijksfeest
van H.M. de Koningin zal het vooralsnog beschei
den museum geopend Worden. De beperkte fondsen
waarover de Vereeniging beschikt maken een
stclFRI;DI-:RIK HCNHUIK HIJ m;i iii:i.t-:<; VAN V
(UiT HI:T OI<A\JI-:-NASSAI:MUSI-:I:M)
KKTOdKMiOSCU IN
oprichten in den vorm van een museum, voor het
geheele Huis, omdat het niet slechts als verzameling
van meer of minder uitnemende individuen, maar
ook als familie onze dankbaarheid verdient, waar het
voortbestaan van het geslacht altijd de zekerheid
gegeven heeft en nog geeft van het aanwezig zijn
eener zich boven de partijen verheffende, slechts het
algemeene belang beoogende pers ion, om welke allen
zich kunnen scharen, wanneer het belang van het volk
eensgezindheid vereischt. O,>k in het nog in te richten
nationale Historische Museum zal die zegenrijke
werkzaamheid Worden uitgebeeld, maar de uitgebreid
heid van liet te behandelen gebied zal daar beletten
tot in details af te dalen. Doch ook historische details
hebben hun waarde in het groote verband der ge
schiedenis; het ontstaan van vele musea niet een lo
caal of naar onderwerp beperkt gebied bewijst, dat dit
gevoeld en erkend wordt. Wie ons vorstenhuis op
recht liefheeft moet zijn belangstelling voor de lotge
vallen ervan in het Oranje-Nassau -Museum kunnen be
vredigen. Voor hem is het in de eerste plaats bedoeld
en zijn steun zal de Vereeniging moeten schragen;
maar ook voor anderen zal het museum nut hebben
a Is historische verzamel ing, waar door eerlijke vrienden
van het Oranjehuis slechts naar het Weergeven van
onbetwistbare feiten gestreefd wordt, Want opsiering
heeft de geschiedenis dor Oranjes niet noodig.
Om alle belangstelling uit welken kring ook gele
genheid tot uiting te geven, is de contributie op een
minunium van / 2.50 ge s te ld, terwijl men voor min sten s
/ 10 jaarlijks begunstiger, voor minstens / l1"'
ineens, stichter kan Worden. Twee opvolgende Minis
ters van Onderwijs, Dr. de Visser en Mr. Rutgcrs,
de Burgemeesters van Breda, 's-Gravcnhagc en
Leeuwarden (de voornaamste residenties der Neder
landsche takken van het geslacht van Nassau) aan
vaardden het Eerelidmaatschap. Het aantal corres
pondenten in de verschillende grootere gemeenten
van ons land breidt zich nog steeds uit. l fier en daar
zijn reeds plaatselijke coniite's gevormd en het aantal
stelselmatige uitbreiding nog niet wel doenlijk;
weliswaar zal de hoofdinhnud ook in de toekomst
voornamelijk uit geschenken moeten Worden bijeen
gebracht, maar het is toch wcnschclijk, dat men
voor kleinere aantcoopen over vaste fondsen beschik
ken kan. Wie de Vereeniging in de kostbare periode
harer eerste inrichting wil ondersteunen, kan zich
als lid, begunstiger of stichter opgeven aan den
penningmeester Jhr. f!. J. Repelaer van Driei.
NiMirdcinde 06, of aan den adjunct-secretaris
den heer If. W. G. Ras, Nieuwe Parklaan IÏ3, beiden
te 's-Oraveiihage.
Men hoopt dat de eerste opzet van het Museum,
zooals het zich zal voordoen, het vertrouwen /al
geven aan het Nederlandsche publiek, dat hier
inderdaad ernstig Wordt gearbeid aan een, historisch
en artistiek, waardig monument voor het Huis
van Oranje. De lacunes zijn nog talrijk, ma ra waar
het een werk voor de toekomst betreft, mag men
vertrouwen, dat hun aantal jaarlijks zal afnemen.
De hoofd/a.ik K dat naar liet nog verre einddoel
met ijver u.,uit gestreefd. Van het Nederlandsche
volk zal afhangen, hoe lang de weg naar dat einddoel
zal blijken te zijn.
Naast de verzameling bestemd Voor de
museumzalen streeft men naar het vormen van een
prentcnen een penningkabinet en van een bibliotheek,
opdat het Museum zal kunnen worden de aange
wezen vraagbaak en een studieverzameling voor
belangstellenden. Ook voor de/e neveiiafdeelingeii
worden gaarne geschenken aanvaard, die aan rede
lijke eischen van gaafheid en belang Voldoen.
Mei. Dr. J. D. l Imtzeii is iiitgenoodigd voorloopig
als c'inservat rice van lic! museum np te treden.
TABA SIGAREN
~ - ZIJN TOCH DE BESTE -~ -