Historisch Archief 1877-1940
No. 2549
UE UROENE AMSTERDAMMER, WEEKBLAD VOOR NEDERLAND
17
WELEER EN NOU
door, en me teekeningen v o o r.' ,,cj e Groene Amsterdammer van C o r n c / i s \ e l li
III. DE RIDDER
/?/)' foog a/ /omf naar Aa/es/Vna henen
Daar streed A// tegen woeste Saraeeenen
In 'n harnas, dal wij saam nicf kunnen dragen
Komt hij in hel .ournooi opnieuw zijn leven wagen
'f Is voor zijn eer, zijn jongvrouw of zijn land.
Dat zijn de plichten van den ridderstand.
Hij zot in een ol ander Comit
Hij gfil de centen en dineerde mee
Ln (pal van t prompte) krijgt hij nu de tijding,
\'an c/c /oo lang gcwcnsc/ile onderscheiding.
Thuis is hef lees!, zijn vrouwtje /.egt: hèpu '
loc. drang liet nu ook op je pvunin '
SCHILDERK UNST
DOOR A. PLASSCHAKRT
Hel s/i/leven. // Panorami M'^':I:r'
Den hlaaj m
Over het stilleven, en wat als zoodanig geldt, der
tegenwoordigen worden we dus door deze tentoon
stelling onvolledig ingelicht; met zekere partijdigheid
geschiedt dat over het stilleven in de negentiende
eeuvr. Niemand kan ontkennen, dat ik steeds een
verdediger ben geweest van het werk van Floris
Verster. Integendeel; ik heb onophoudelijk gewezen
op de bizondere en afzonderlijke waarden van dezen
schilder van stillevens, welke stillevens óf rijk en
rijp zijn van hartstocht, of verstilder, dooreen harts
tocht, die zich binnen kleine perken met minder
zwier maar feller uit op het détail bewoog. Ik h:b het
belang van dit alles aangetoond, toen te velen dit
niet zagen, maar ik moet hier neerschrijven, dat er
verhoudingsgewijs te veel Verster's zijn b.v. tegenover
Suze Robertson. Het stilleven van Suze Robertson
heeft andere eigenschappen dan dat van Floris
Verster; het mist den open, klenrenrijken gloed,
maar het is in enkele werken zeker h.'t diepzinnige
spel van een innigen geest. Het stilleven van Suze
Robertson verschilt b.v. van dat van Floris Verster,
door het andere wezen van den achtergrond. Bij
Verster's stilleven is de achtergrond een toevoegsel,
een iets, dat dient om het stilleven zelf te verduide
lijken, of te verrijken; bij Suze Robertson is de
achtergrond (en dat ('s meer modern) een deel van het
schilderij, en soms een deel niet zonder geheimenis.
Hij kan een sterke, opgerande stijging bezitten, of
soms zijn als een gordijn, gesloten voor een nog
grooter gebeurtenis. Het stilleven van Suze Robertson
hier op de tentoonstelling had zeker moeten zijn
aangevuld met het groote stilleven met den
komKunstzaal VAN LIER
GS9 && naait het Postkantoor te Laren (N.-FL) G\s G\SI
ANTIQUITEITEN OOSTERSCHE KUNST
SCHILDERIJEN NEGERPLASTIEK
Dagelijks ook des Zondags geopend
kommer, en met nog een ander van appelen, of iets
dergelijks, waai tragische aard openbaarder was Ie
erkennen voor de K zoekers.
Breitner had beter g;kend, (iabriel eveneens; het
was aardig geweest van TUerèse Senwartze liet
stilleven te Uiten zien uit haar lak r jaren, van den
schedel en de sabel etc. (Jok de Zwart, \Villem de
Zwart, is onvoldoende. Het eene stilleven met den
grooten kruik (museiimluzit) heeft voor mij nooit
de bekoring Ivzjten, die het voor de directie van het
museum schij.it te bezitten. Beter, hoewel minder
uiterlijk-grootsch, is het bloemstuk. Maar twee is
niet voldoende voor de Zwart. Deze sonore, afzonder
lijke, hoewel toch natuurlijk met Breitner \\r\vante
colorist, had en h.eft op ruimer verkgenwoordiging
recht; hij is hier miskend. Tholen is goed te zien
gegcv.'ii met zijn licht-omhuld werk, dat ,,Gedekte
Taf l" wordt g.'noemd, en waar de kundigheid even
openbaar is, en duidelijk, als zijn innigheid. (Jok
Voerman's stilleven is een waardeering waard. Het
stilleven van Voerman is mij dikwijls
koel-nauwkcurig; h_'t poëtisch element der kleur wordt er gemist
maar dit alles is hier gevonden; 't door hem niet
altijd erkende g..-voel drong thans naar voren. Anna
Abrahams h:eft een fleurig bloemstuk, Floris
Arntzcnius de bekende geplukte kippen, van der JWaaa.1
kon beter dan dit vischstuk; Allebéis groot voor zijn
doen in het stilleven met de Turkselie muilen uit
1873, Witsen dor, zooals steeds in een laat bloemstuk;
geestig als steeds Bakker Korf f; teeder Piet Meiners,
van een teeder geduld dat tot gloed werd; van
Mevrouw Mesdag van Houten en van C. Bisschop
zijn er speeltuinen; Vincent van och is chronologisch
juist vertegenwoordigd tot en met Parijs. Met het
werk van de dames Haenen, Hendriks, Bakhuyzen
en Rooseboom daarbij, werd door den organisator
der tentoonstellings de negentiende voldoende ge
karakteriseerd geacht. Ik ben het daarmee niet eens;
er worden schilders gemist. . . . maar daar zal ik het
verder niet over hebben.
Ik wilde het hebben over iets algemeens, dat ge
ondervindt, wanneer ge uit den salon der vroeger
eeuwen komt tot de typische zaal der negentiende
eeuw.
Ten eerste is de voordracht van den vorm meer lyrisch
dan ooit te voren. De persoonlijkheid, vooral in de
weergave van den vorm, is tot een maximum opge
voerd, feitelijk in n eeuw, want in het begin ziet
ge de hollandsche traditie, haar objectiviteit, nog
overduidelijk. Maar dan gaat het met een vaart,
en ge kunt begrijpen, dat uit dezen persoonlijken
HET adres voor prima
PARKETVLOEREN
tegen sterk c o n c u r ree r end e prijzen is
FRED. MEIJER - Amsterdam
v. Baerlestraat 160 - Tel. 25615 - Gev. 1908
eigeitwilligen vorm, een ontkenning der,,objectiviteit'
zou kunnen ontstaan, d.e wij dan ook Wirk*. lijk er
voeren. De/.e vorm der negentiende eeuw heeft de
bekoring van het spontane; hij is niet het leven
aangedaan. Mij kon, en zou ontaarden, tot Icegluid..
maar daarvoor bestand hij in zwier.
Tegelijk met dit lusla en van den ,,objectieven'
vorm, zou i/c klem' een ongewone kracht krijgen de
ruimten te vi Hen n et haar gloed, zwa;.rte of fijnheid
liet is een der merkwaardigste sensaties van deze
,, vijf-een wen-stil k ven-te n toonstelling", dal waai
steeds ge, min of meer natuurlijk, het gevoel hebt
dat de kleur der Vroegeren. sterk-g-, bonden aan den
nauwkeurig nageganen vorm, liet vlak van liet
schilderij bijna niet verlaat, en dus van dichtbii
moet worden bezien, ge in het latere en het laat.st
der negentiende eenu /iet, dat daar de kleur haai
kracht uitzendt, de /aal in, en dat ge dus als een dei
verschijnselen van het /.oogeheeten Impressionisme
zondt kunnen noemen, dat de kleur de kracht krijgt
van een zaal-vullend gezang. Wat toch ook zijn.
waarde heeft.
DE KON.FABR.F.W.BRAAT-DELFT
VERZINKT, VERLOODT. VERKOPERT
ONAFHANKELIJK VAN VOPM EN A.FMCTIN3
TEGEN BILLIJKE PRIJZEN.
LOONSCHOOPEERAFDEELING