. 2648 DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 MAART 1928 13 Schilderkunst De A. S. B. tentoonstelling in 't Stedelijk Museum te Amsterdam Br is niets op deze tentoonstelling, dat de groot heid van Baedeckers betonnen kop overtreft, noch die van zijn leeuw, noch die van zijn kleine paard. Kracht en innerlijkheid zijn hier vereend tot groote uitingen. Niets in de schilderkunst evenaart deze dingen, niets in de andere beeldhouwkunst, niets in de uitingen der architectuur of in die van den meubelmaker. Geen der andere werken heeft zulke dracht en zulke mildheid; is zoozeer bewijs van gewonnen en overwonnen ontroering van zeldzame hoedanigheid. Charley Toorop mist tegenover Raedecker geen kracht, maar de mildheid mist zij, die 't bewijs van den zegepraal van den kunstenaar is. Dit is tegenover haar geen gebrek aan waardeering van mijn kant, zij weet dat, en ik schreef het pas nog neer, (ik erken steeds haar fel karakteriseerende psychologische kracht) maar de schoonheid heeft i ets verhef f ends in haar hoogsten staat! Bij Van der Leek hebben de schema tische" voorstellingen mijn voorkeur niet; er ont stond geen groot ornament, maar, ik verkies de geschilderde schilderijen nog steeds, en altijd. Het schilderij, dat ik hier verkies is de Dans bij het orgel; daar is een geschakeerdheid in de expressies der gezichten, die het schilderij rijklijk onderscheidt van de anderen. Alma besprak ik eveneens niet lang geleden. Ge ziet hier zijn Bouwers, zijn Stil leven, het transport, de werkstaking (er is daar meer spanning dan gewoonlijk) en zijn houtsnede Noord-Holland enz. Willink's laatste werken vertoonen een nauwkeurig behandeld oppervlak van dingen en landschap; de jonge Oepts is merkwaar diger. Zijn teekeningen van orkesten en van het straattafereel zijn nauwkeurig en toch bewogen, gespannen zooals wij dat nu heeten; ge zoudt kunnen zeggen: het zijn levendige illustraties, want aan vroegere illustraties doen ze mij steeds denken. In Mondriaan's compositie's zijn de oudare zeker meer dramatisch (zie b.v. '89 uit 1914) dan de latere, die klaarder zijn. Maar ook hier mis ik de gebondenheid der kleurvlekken tot een groote ornamentatie (in het laatste werkjendatis. ..eenarmoede toch. Wat van Heli's figuren aangaat, ik bezie ze met bescheidener bewondering dan die van de loftuiters. Voor dat loftuiten is de tijd nog niet geheel-en-al gekomen; wij zullen zien, en wachten. A. PLASSCHAERT Kuastzaal Brok te Hilversum. Werken door M. Adamse Of het komt dat de Dordtenaar Adamse zijne tentoonstelling te Hilversum houdt in de zaal van den kunstfotograaf Willem Brok, maar voor een oppervlakkig beschouwer zou hier inderdaad de indruk kunnen worden gewekt dat men bij de door Adams9 geteekende kinder-portretten (deze worden zoo langzamerhand zijn specialiteit) te doen had.... met fotografische opnamen in het kool- of gomdruk-procédé, het is datzelfde matte. datzelfde korrelige, ja zelfs is er een zelfde pose ?waarbij men tot de overweging komt dat deze vergelijking niet in het voordeel van den teekeuaar uitvalt. Benjamin Cuyp Paulus' Bekeering In het Roomseh-Katholiske Wees- en Oudcliedenhuis te 's Gravenha'je kwam bij een vertimme ring van een schoorsteen een oud schilderij te voorschijn, waarvan de Haa'jsehe schilderijen-restaurateur C. B. van Bohtmen, om advies gevraa'jd, een restauratie aanbeval, omdat hij meende dat het een kunstwerk van een der oude meetters ivas. Inderdaad bleek dit zoo te zijn; tlr. Jiredius en dr. Schneiders verklaarden het voor een echte Benjamin Cuyp. De voorstelling brenr/t op dramatische wijze Paulus' bekeeriny in beeld ; hit paneel is 105 bij 86 cM. ; h(t ia in volkomen i/oeden f-.taat. Benjamin Cuyp stond nnrkbaar onder invloed van Rembrandt. Hij leefde te Dordrecht van 1612 tot 1852. en was, met zijn neef AJbert Cuyp, een leerling van H. Gtrritz. Cuyp. Te veel fotografen hebben zich op het schilder en teekenwerk geïnspireerd, wat ongetwijfeld foutief kan heeten omdat het ..OOR" (do lens) van een fotografisch toestel mechanisch middel is tot wedergave van wat het levend oog van den foto graaf tot het maken der opname boeide. Hij den schilder, teekenaar, etser, lithograaf of houtsnijder is de wedorgave steeds open voor opzettelijk vervormen, voor een synthetisch zoowel als ana lytisch te werk gaan waarbij de kunst handschrift van het leven wordt. Nu is bij Adamse schijnbaar een tegenzin aan wezig tot het levcnsdriftige. Daar waar hij zijn aangeboren teederheid des harten opzettelijk verlaat, voelt men den moedwil en ontbreekt de groote overtuiging. Een voorbeeld vormen de beide groote teekeningen Bcce Homo" en Opstandig heid" waarin niets leeft van het eeuwige verdriet of de tot gewelddaad drijvende verbreking van te knellende banden. In alles is: voorzichtigheid welke voor Adamse kenschetsend kan heeten en juist hierdoor een gevaar voor dex.cn al te zeer ingebonden schilder en teekenaar kan heeten, omdat men voelt dat er geen krachtig ingetoomde of sterk behoorschte daad kracht achter gloeit. Verlaat hij v ooi' een kort oogenblik zijn schroom, dan is een winst aan uitdrukkingskracht hot direct gevolg: getuige hot knappe en karakteristieke (op steen geteekende)*oi t rot van Dr. Jac. l'. Tliijsso of Nederlandsche Munt Holland'» beste 10 cenU sigaar Tentoonstellingen een kernacht ig portretje van < gezien, mot oen eigenwijs. acht profileering van voorhoofd, r ?n joiigon van tor/.ijde ?rlioofd 011 oen scherpe ons e n mond (l lamiy ; met fotografische min als voor een Tentoonstelling A.S.B.?John Kaedecker van B.) waarbij do vormelijk voorbeelden niet opgaat, /,( waarlijk subliem stukje van eoii jongeling, waarvan hot kopje is als van oen gerimpeld fippolt jo. Adamse. overigens moor teekenaar dim schilder (hij is geen colorist / (loot zich in zijn schilderijen kennen a's een y.ookor naai' uiterst toore tinten, maar hierin is 00,11 woekheid welke- aan slapheid ten nauwste is verwant. Want dit is liet. gevaar: waar fijn gevoel in sentimentaliteit ontaardt verliest hot alle waarde. OTTO VAX TrsSKXHUOKK Indanthrcn-lluis", Leidschostraat 89?93, Amsterdam. Decoratie en Lichttechniok." La Galerie d'Art Francais, Amsterdam. Schil derijen van Valdo Barbey. Tot 4 Maart. Galerij voor Moderne Kunst. W. II. Hofstee Doelman, Amsterdam. Schilderijen van D. H. W. lilarski. Tot l Maart. Tentoonstelling Frans Buffa en Zonen, Amster dam. Teekeningen van P. J. C. Gabriël. Tot 10 Maart. Uw Zenuwen komen tot rust en worden gesterkt door Mijnhardt's Zenuwtabletten Glazen Buisje 75 et. Bij Apoth. en Drogisten Tivoli", Enschedé. Xederlandsch Fabrikaat. Meubelkunst. Tot II Maart. Kunstziial van lAor. Amsterdam. Tookoningon door Valentyn Edgar vau rytviiiick. Tot l April. ..De Onafhankelijken". Amsterdam. Voorjaarstentooiistolling. Tot l April. Kunstzaal Wil! on H rok, Hilversum. Werk van Herman Kruyder. Tot I .April.