Historisch Archief 1877-1940
6
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 3 MAART 1928
No, 2648
NIEUWE UITGAVEN
Poëzie
Louteringen door Jan H.
Eekhout, bij G. W. de Boer,
Middelburu. 1927.
Het intellect van een dichter is
meestal af te meten aan zijne taal
kundige capaciteiten en zqn
woordentijkd.om. Indien iemand gedichtjes
maakt in enkelvoudige zinnen, de
samengestelde verwrongen.ende rijmen
door woordenarmoede primitief zijn,
dan kan men aannemen, dat zoo
iemand een zeer dom mensen is. Zoo
iemand schrijft dan ook meestal zeer
slechte verzen. Daar is niets
hinderlijks aan, want men weet, dat het
een dom mensch is en men verwacht
niet meer van hem. Maar indien
iemand, als Jan H. Eekhout, een
zeldzamen taalschat bezit, zijne zinnen
zonder een fout in hechte samen
gesteldheid smeedt, indien een dichter
door de behandeling van zijne taal
blijk geeft zeer veel intellect te bezitten
en hij maakt toch zeer slechte verzen,
ziet, waarde lezer, dan is dit van
een waarlijk verstikkende ergernis.
En denkt nu niet, dat zulks slechts
een enkele maal voorkomt, neen, ze
kladden maar door, de dames en
heeren, en geen enkele denkt er over
zijn intellect nog een graadje op te
schroeven tot het wijze besluit er mee
op te houden, er in vredesnaam mee
op te houden. Neen, maar door
kliederen, maar steeds door kliederen,
jaar in en jaar uit, bladzijde na blad
zijde vol inorsdoode gedachten, die al
honderdduizend maal gedacht zijn en
nog wel milliard malen gedacht zullen
worden, zonder eenige noodzakelijk
heid om ze uit te spreken, ik zwijg van
ze op te schrijven en te laten drukken.
En over alles en nog wat, over God en
de bloemen en zoo en natuurlijk over
het lief".
Daar hebben we nu Jan H.
Eekhout, die weer 82 bladzijden
volgevlekt heeft. Die meneer is verschrik
kelijk vroom en blijkbaar goed op de
hoogte van de literatuur van 1880,
want zijne verzen krioelen van onmis
kenbare reminiscensies. Een van de
weinige lezenswaardige regels, die
mijlen ver boven al de andere uit
steekt, citeer ik (uit het gedicht:
Christus)
. Uw handen zijn simpel als
duivevlerken;
bleeke vrouwenmonden zoenden het
bloed run uw wonden.
Iedereen, die ook maar zeer weinig
kennis heeft van erotische abnormali
teiten, zal mij aanstonds toegeven,
dat eene dergelijke gedachte in een
van vroomheid vervuld brein vol
komen onmogelijk is.
In tientallen bladzijden vol
gods?dienstige verzen zonder een spoor van
vroome ontroering, precies n levende
i'egel, voortgekomen uit het eenig
aanwezige gevoel, dat dan aan ieder
godsbegrip volkomen tegenstrijdig
is wat zegt ge, waarde lezer, van
MEUBELEN'
EN BETIMMERINGEN
IN DIVERSE
HOUTSOORTEN ONDER
VOORTDURENDE GARANTIE
ONTWERPEN BEGROOTING
ZONDER VERPLICHTING
TOTKOOPEN
iets dergelijks? Houd op met dichten,
heer Jan H. Eekhout en vang aan je
te schamen. A. DEPBESNE
Schilderkunst
S. Jessurun de Mesquita, door
A. van der Boom.
De tekst van den heer Van der
Boom is vooral nuttig door zijn
biographische en technische gegevens.
De technische opmerkingen zijn wat
lang van stof verhaald en de voorliefde
van den schrijver voor de houtsnede
is niet een zoo'n waereldschokkend
feit, als de schrijver zich misschien
dat verbeeldt te zijn. Maar dat kan hij
niet helpen ! Het boek is nuttig en
nuchter. Het heeft de praecisiteit van
den vakman aan zich, en dat is wel
aangenaam om eens te ervaren
tusschen te veel beschouwingen, die in
vage termen vage verhalen doen, die
kant-noch-wal" raken. De tekst
heeft verder nog iets dat niets
ongewoons ia bij den werk-man. Het
heeft den hoogmoed van den werkman
aan zich; die speciale hoogmoed van
tegenwoordig, die meent dat wat hij
niet begrijpt en niet gansch-en-al
vat, buiten het verstaan ook van de
anderen valt. Dat is een gebrek aan
psychologisch omvatten, aan psycho
logische omvaeming. Het boek is dus
nuttig, nuchter, hoogmoedig op be
paalde wijs, maar het vertoont een
armoede aan psychologie. Deze armoe
is geopenbaard in de keuze der illustra
ties, door wien ook deze keuze werd
bepaald. Er is een moedwillige eenzij
digheid in, een dogmatische eenzijdig
heid. Want er zijn te weinig
sensitivistische" teekeningen gereprodu
ceerd. Ge kunt nog zoo zeer het ander
werk waardeeren, en ge weet dat te
waardeeren is mij niet vreemd, maar
de sensitivistische teekeningen, al
decreteert de heer van der Boom dat zij
niet verklaarbaar zijn, zijn een te
belangrijk deel van wat Jessurun de
Mesquita maakte om ze zoo spaar
zaam hier af te beelden. Dat is esn
miskennen van hun belangrijkheid
tegenover het overige, en dat is, zóó de
keuze geschiedde door den lieer van
der Boom, of dat hij deze keuze als
juist erkende, een bewijs, dat hij maar
gedeeltelijk recht van spreken heeft
ten opzichte van de Mesquita's gan
sene we/.en. De nuttige nuchtere heer
van der Boom vertoonde hier zijn
beperking en zijn beperktheid.
PLASSCHAEK
Statistiek
Statistiek, naar Prof. Dr.
Sigmund Schoti's ..Statistik" be
werkt door C. Kudders.
Encyclopaedie van de Wereld
bibliotheek 1927.
Wat is Statistiek" ? Er zijn zegt
schr. meer dan 1000 begripsbepa
lingen ! Zelf geeft hij er eene, die ik
even wil aanhalen: een stenografisch
verslag van de buitenwereld". Nu,
wat de statistiek is, wat zij geven wil
en geeft en wat zij niet geven kan, zal
de lezer, die met aandacht van deze
verhandeling kennis meent, daaruit
kunnen leeren. Echter niet zonder
studie. Want de populaire inleiding
gaat al spoedig over iii meer inge
wikkelde beschouwingen en uiteen
zettingen, wat wel onvermijdelijk is,
immers eenvoudig is de materie,
indien men daarin dieper doordringt,
niet. /ij wordt echter tevens belang
wekkender. De heel' Kudders heeft iri
dit deeltje der Encyclopaodie veel
wetenswaardigs bijeengebracht; de in
deze dingen belangstellende zal dit
geschrift mot vrucht ter hand nemen.
H. SMISSAKHT
ZILVEREN KANDELAARS
VAN f.6.50 TOT f.500." RR
JUWELIERS KALVER5TRAAT 22.1 A'DAM. PLAATS 5 DE h HAAG
S n cl schrift *» ?»
In den Boekh- en na
postwissel bij RIËNTS
BALT, oen Haag,
Zclfond. 95 Ct. f r. * ^^~±L^ C**~ . Daguerrestraat 28.
DEGELIJKE OPLEIDING, mond. en schrift, aan bovenstaand adres.
VRAAG LOV TE 00/TEItöEEK
WOONINRHHTINO
EtMlEN
HEMENEEN
GUNSTIGE
HET IS GEEN KUNST
om voor een lagen prijs Uw wasch
te behandelen, maar Uw wasch
tegen concurreerenden prijsGOED
t. behandelen, dat is een kunst,die
DE PELIKAAN" te Gouda
al meer dan honderd jaar kent
Vraagt eens om onze prijs
courant No. 16
Zee/3/ JaLen hij
.?». f.» M *j
b,;' hef
Wie $en/fz Schoof of
wnóuaóes. i/pa
prospectus.
OVERHEMDEN
NAAR MAAT
FR. SINEMUS
20 Leidschestraat 22 - Amsterdam
STEUNZOLEN^
NET OPSTAAN DEN BUITENBAND
MERSTELT DE/PLATVOET 11
O. A. MESSING. a
O. Z.VOO (WURG WA L
334' " BINMEN6A6TMUIS/
BOUUTINHET
riTÏBïM Si fl I7il B ft
IGEn VERSTREKT DE DIRECTIE
(ynder den J f. ^J/iaarfert
Jpeciale aanbieding Jlaapnamers.
Ulmsterclam - den (Jiaay - (jiaarlem.
Maartnummer
LUX
NOVA
rijk geïllustreerd __
Overal verkrijgbaar a 65 Cl.
DE CAMERA
pecomhineerd fototijdschrift
Vraagt gratis proefnummer.
NEDERLANDSCH E ALMANAK VAN LEVENSVER
ZEKERING VOOR 1928 door Mr- J- VAEV
Amst. Boek- en Steendr. v/h ELLERMAN, HARMS&Co.,
Warmoesstraat 147/151, Amsterdam. Telefoon 40396?41701.