Historisch Archief 1877-1940
No. 2666
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 JULI 1928
AANTEEKENINGEN
V Germania hoeft een zware bevalling achter don
rug. Wel is het dit maal niet gekomen tot een
ingrijpen door middel van de keizerssnee van de
Presidentssnee, zou men feitelijk heden ten dage
moeten zeggen doch niettemin was er bijzondere
bijstand noodig. Deze is door Stresemann verleend,
die uit het sanatorium, waar hij weer op
Jtrachten hoopt te komen, nog duchtig actief is
geweest. Toen immers de nood op zijn hoogst was,
lieeft de weer ingehuurde leider van Duitschland's
buitenlandsche politiek den formateur Muller den
weg gewezen om tenslotte een Kabinet in elkaar
te kunnen zetten. En in laatste instantie bleek de
'Centrumman von Guerard, die dat natuurlijk niet
op zijn eigen houtje gedaan heeft (wat wel met
Stresemann's optreden het geval was, getuige de
schrobbeering hem en zijn
partijgenoot-mede-Minister Curtius toegediend), bereid om een
MinisterieMüller mogelijk te maken. Toen de eisch van de
Katholieken, dat zij op den post van vice-kanselier
beslag zouden leggen, waarvoor dan Wirth de
uitverkorene was, niet werd ingewilligd, stelde von
Guerard zich beschikbaar als verbindings-Minister
met het Centrum. Aldus ontstond er ten langen
leste een Regeering. Eerst heette het nog, dat er
?op het allerlaatste oogenblik weer moeilijkheden
over het programma naar voren kwamen, doch ook
dit probleem wist men op te lossen. De teere
kwesties, waaromtrent niet zoo licht overeen
stemming te verkrijgen was, bleven voorloopig
onaangeroerd. Dat kon ook best, want het heele
karakter van het Kabinet is, dat het voorloopig"
is. Wij verheugen ons hier te lande in een bewind,
?dat als noodhulp fungeert, in de Duitsche Repu
bliek heeft men in zooverre ons voorbeeld gevolgd.
door er uitdrukkelijk van uit te gaan, dat de nieuwe
Regeering alleen maar van provisorischen aard is.
Tegen het najaar zal men dan wel eens verder ?
kijken; dan zal opnieuw de kwestie van de gelijk
vormigheid van Rijks- en Pruisisch Kabinet.
beide te steunen op de groote coalitie, op het
tapijt komen. Voorshands stelt het Duitsche volk
zich tevreden met de gelukkige wetenschap, dat
liet een Regeering heeft, die geen parlementaire
basis bezit, waar zij niet uit de fracties van liet
Parlement is voortgesproten en deze zich van haar
kant tegenover het Kabinet Muller tot niets
-gebonden achten.
In de praktijk zou wel eens kunnen blijken, <Mt
een dusdanig bewind, dat tenslotte wel degelijk
zijn conclusies heeft getrokken en trekt uit het
jongste stembusresultaat, nog heelemaal niet zoo
zwak hoeft te wezen. Trouwens, het verschijnsel.
dat zich nu in Duitschland openbaarde is niet
nieuw. Bijkans alom tobt men met eenzelfde soort
moeilijkheid. liet vormen van parlementaire
ministeries, gelijk dat mogelijk en gebruikelijk was
in een tijd, toen de staatkundige tegenstellingen
minder ingewikkeld waren dan thans, toen de
politieke strijd slechts liep over enkele belangrijke
hoofdpunten, die de partijen in twee kampen
verdeeld hield, is heden ten dage meer dan eens
een werkje, dat gelijk staat met het zoeken naar de
-quadratuur van den cirkel. Uit dien hoofde reeds
verdient het tot stand komen van Müller's bewind
reeds alle aandacht. Wie weet of niet in vele landen
Muller en zijn mede-leden van het Kabinet op
?den duur school zullen gaan maken.
Dat het bij het opstellen van het
Regeeringsprogramma nog even moest haperen laat zich
begrijpen. De Ministers, die tot de volkspartij
'behoorden, konden b.v. natuurlijk niet zonder
meer ja en amen zeggen op het sociaal-demo
cratische verlangen om den dag, waarop de
Grondwet van Weimar, de republikoinsche staats
regeling dus, in werking trad, door een wet tot
nationalen feestdag te doen verklaren. Welaan,
een voorloopig Kabinet behoeft zich over zulke
hier en daar gevoeligheden opwekkende onder
werpen niet druk te maken. Komt tijd. komt raad.
dachten de heeren en zoo verschenen zij dan voor
het front met een Regeeringsprogramma, dat in het
.algemeen in de kringen van de groepen, die samen
al eens gevormd hebben en wellicht straks weer
ziillen vormen de zoogenaamde groote coalitie.
geen aanleiding tot verontwaardiging kou ver
oorzaken.
Hotel Duin en Daal" - Bloemendaal
Str, koud en warm water op alle kamers
Candidaatsstelling voor het presidentschap
Teekening voor de Groene Amsterdammer", door Joh. Braakensiek
Het begin van de race
PRIVÉBADKAMERS
Telefoon 22223
Omtrent de bmtenlandsche politiek is men het
daar trouwens geheel en al eens. Het dooi'
Slrcsomann ingeslagen pad zal men blijven betreden.
waarbij nog met bijzonderen nadruk gewezen werd
op liet voornemen om voort te gaan met te ijveren
voor ontruiming van het boy.otto. gebied. Xu het
een bewind van onvervalscht Ihiksche signatuur is,
dat hierop aanstuur!, zal liet den hoeren in Parijs
vermoedelijk minder zwaar vallen te streven nam
een oplossing, die aan dat verlangen voldoet, dan
mogelijk was. zoolang do. Hütsche-nationaleH hun
invloed konden doen gelden.
Wat de binnenlandsehe programmapunteu be
treft, zij het plan gereleveerd om den kleinen
belastingbetaler verlichting te schenken, de ver
klaring dat het leger niet in een politiek instrument
mag ontaarden, waaraan dan tevens de opmerking
is vastgeknoopt, dat do weermacht de republiek op
trouwe en onvoorwaardelijke wijze dient te steunen.
Een aanduiding in de richting van tarief verlaging
en voorts de in een programma van een tijdelijk
Ministerie onontbeerlijke vaagheden, die het ver
moeden wettigen, dat de heeren het zeker wel tot
het najaar zullen kunnen uitzingen, maar dat het
dan toch noodig zal wezen duidelijker kleur te
bekennen.
In Frankrijk, zou men zoo zeggen, is de staat
kundige situatie geheel anders, want daar regeert
een bewind, dat zich in een geweldige meerderheid
kan verheugen. Tenslotte waren het alleen de
socialisten en communisten, met een hoogst
enkelen radicaal, die bij de stemming over de
motie van vertrouwen in Poincarétegen den
Minister-President stemde, wiens
Regeeringsverklaring er op berekend was de Kamer vooral het
gevaar te doen gevoelen van een ten val brengen
van zijn Kabinet. Dan toch zou het met de
finantieele hervormingen, die nog niet ten volle haar
beslag hebben gekregen, nog wol eens vreemd
kunnen loopen. De lust om den Premier, aan wion
men. inderdaad te danken heeft, dat er orde in de
zaken is gekomen, een nederlaag te brengen is
momenteel nog verre van groot. Ja liever dan zich
voor de verantwoordelijkheid gesteld te zien het
Kabinet van nationale eenheid te vervangen.
leggen de radicale elementen zich bij allerlei neer.
wat hun in hun hart niet aangenaam moet wezen,
zooals het behoud van het concordaat voor den
Elzas. Of echter do ovorgroote meerderheid, die
Poincaréditmaal nog steunde niet vrij spoedig -/.a,l
afbrokkelen:' Kr doen zich binnen den kring van
hen. dio mot meer of minder geestdrift samen hot
Kabinet dor nationale eenheid uitmaken, zooveel
tegenstellingen voor. dal het haast ondenkbaar
ware niet vrij spoedig te moeten cons!aloeroii. dal
de overweldigende en daarom juist eonigermato
benauwende meerderheid als siieemv voor de, y.oii
was woggesmolten.
hl Griekenland is dan tcicli eindelijk \\ver een
Kabincl-Yenizelos aan het bewind gekomen. Wol
zag het er loods oen vorigon keer naar uil. da! do
Grand Old Man mot het Preniiersehap belas) 7,011
worden, doch hij bleef toen nog maai- achter do
schermen voor de regie zorgen. Thans echter achllo
hij hot oogenblik gekomen om zelf liet bewind in
handen te nomen. Ton einde intusschen het bewijs
geleverd te krijgen, dat hij. Yciüzelos, bij do burgerij
do uitverkoren staatsman is en natuurlijk ook
omdat hij iri de huidige Kamer niet op een meerder
heid kan rekenen stond Kamerontbinding als
nummer n op zijn programma. Kn als deze
merkwaardige figuur zich eenmaal iets voornoemt.
dan kan men er ook zeker van wezen dat het ten
uitvoer zal worden gebracht. Vandaar, dat heel
wat afgevaardigden met schrik en beven kennis
namen van Venizelos' optreden als Premier.
DEN HAAG
A M
R O
STERDAM
T T E R D A M
VEBNIJDT KLACHTEN
KCOPY
PERMANENTE
GARANTIE