DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 7 JULI 1928 No. 2666 Bij de Berg-Alfoeren door Mr. H. G. Koster 'P USSCHEN Nieuw-Guinea en Ce_ lebes, in den Molukken-archipol ligt het eiland Seran, op de meeste kaarten nog in de oude Portugeesche spelling aangeduid als Ceram. In hot westen van dit eiland wonen de Honitetoe-of Berg-Alfoeren, een wonderlijk en woest volkje. Luitenant G. de Vries heeft geruimen tijd het com mando gehad van het bivouac te Honitetoe, het centrum van WestSeran. Hij heeft tijdens zijn verblijf aldaar een nauwkeurige studie ge maakt van de bevolking. De uitkom sten zijner studie zijn thans gepubli ceerd in een werkje, getiteld Bij de Berg-Alfoeren op West-Seran l).Eigen aardig is, dat over dit Alfoerenvolk in onze taal bijna geen litteratuur bestond. Slechts de geschriften van de Duitschers Sachse en Tauer stonden den weetgierige ter beschikking. Toch gaf de Berg-Alfoer het Nederlandsen ge zag reeds heel wat hoofdbrekens. In 1860, in 1866, en van 1906 tot 1908 is hij ha hevig verzet geweest tegen de Nederlandsch-Indische Regeering. Thans is de geheele streek gepacifi ceerd. Orde en veiligheid heerschen alom. Daardoor is degelijke othnologische studie eerst nu mogelijk ge worden. De schrijver verhaalt op onderhoudende en onopgesmukte wij/.e van het dagelijksch leven der Alfocren, van hun bedrijf: do jacht, de visschcrij en de damarwinning. Hij bjhandelt hun primitieve cultuur: hun muziek, dans en versieringskunst. Bizondere aandacht schenkt hij aan den psychischen achtergrond van dit cultuur leven: de vooroudervereering, het totem- en taboegeloof. Het totemgeloof (d.i. het zich verwant achten, ja het zich vereenzelvigen met dieren en planten) is zeer verbreid onder da Alfoeren. Zij achten zich door een geheimzinnige affiniteit verbonden aan de buideldieren en aan den pompoen. Deze dieren en deze vrucht worden met groote omzichtigheid en zelfs met eerbied behandeld. Natuurlijk komt dit in de sagen on legenden, waarvan de schrijver oen groot aantal meedeelt, sterk tot uiting. Voorts is de bouw der primitieve Alfooron-maatscliappij be schreven. Die maatschappij is in hoofdzaak matriarchaal d.w.z. de moederverwantschap beheerscht het familierecht. Wanneer een man huwt treedt hij in de familie zijner vrouw. De vrouw is dan ook het familiehoofd, niet de man. Over den oorsprong van het matriarchaat bestaan vole theo rieën. In hoofdzaak ligt de oorsprong in de veelmannerij (polyandrie) en in de omstandigheid, welke het best Weergegeven wordt door het Latijnsche spreukje: mater semper certa, pater semper incertus. Wanneer een Alfoersche moeder sterft erven de dochters ZEER GEMAK KELIJKE E AS V CHAIR MET VEERENDE VOOR KANT «IO5 N; 17. METZCCO den eigendom: de zoons krijgon slechts het vruchtgebruik. Merkwaardig is, dat het familierecht in deze zóó primi tieve samenleving zeer ingewikkeld is, veel ingewikkelder dan bij ons of bij de Romeinen. De zonderlingste rechtskwesties doen zich dan < o'c voor in deze maatschappij, die overigens toch maar een maatschappij van halve wilden is. Alleen grondige studie van den Alfoerschen adat kan die kwestie oplossen. De schrijver geeft op blad zijde 128 oen voorbeeld van zulk een uit de moeder-heerschappij voort. vloeiende gecompliceerds rechtsvraagHet geheele boekje van luitenant de Vries is als het ware volgeperst met Alfoersche wetenswaardigheden. On doenlijk er een overzicht van te geven ! De stijl is zeer goed en de schrijver toont een ongewoon didactisch talent in het verdeelen en exposeeron van de stof. In Europa leven nog duizenden in de optimistische voorstellingen welke men in de achttiende eeuw omtrent hot leven der natuurvolken koesterde. Menig westerling beziet die volken nog steeds met liet oog van Uousseau en Bernardin de St. Pierre. Vooral in de communistische en socialistische pers duikt steeds weer de voorstelling op, dat de natuurvolken in paradijstoestand leven; dat het de boozo westersche cultuur is, die hen uit het Eden der onschuld verdrijft. Wie echter de natuurvolken van nabij bestudeert, beseft het onjuiste hiervan. Het leven dor natuurvolken is verre van idyllisch; hei is veeleer tragisch. liet is do strijd op leven en (lood togen. de elementen, togen do dieren, togen r-ifgrijslijke riekten, togoii don honger, tegen de monsters dor verbeelding (do geesten on demonen) en. . . . tegen elkander. Het is niet do harmonie, liet is do chaos. Zeker, do westerschc beschaving schenkt goon hemel op aarde, maar zij schept rust, orde, veiligheid; zij brengt gezondheid 011 reinheid. Jlet is céti der vele ver diensten van den hoor do Vries dozo waarheid weer eens helder in hot licht te hebben gosteld. l) G. do Vries. Bij de Bergdlfoeren op West-Seran, Zeden, Gewoonten, Mytho logie van een oervolk, met een voorwoord van prof. J. C. van Eerde, Zutphcn, W. J. Thieme en Co. 1027. Jongens- en Meisjesboeken JOH. II. HEEN. KolMeensijninaals. Een aardig jongensboek, waarin do Royal ('halles on d" tocht naar ('hatham voorname plaatsen innemen. Alkmiar, (ïebt. Kluitman. W. J. l'. S.MiTir, A'i't'n en zijn kornuiten. Kon bock met jongensa vont uren voor l e/.ers van 10 15 jaar. Mooio platen door l'ol Dom. .Alkmaar. Gebr. Kluitman. S. (iiiui.is KRVSK.MAX. Timxcln'n licht e. n don/icr. Ken boek voou jongens on meisjes van (i 10 jaar, vol iiu-t spannende on vroolijko verhalen, wotonswaarclighoilon on kunststukjes. Bekend-' schrijfsters on schrijvers voor jonge mon.sc hen werkten iian do samenstellingen van dit werk mede. Hot is geïllustreerd mol vole gekleurde on zwarte platen van l'ol Dom. Alkmaar, (.!obr. Kluitman. VRAAG LOVTE OO/IECCEEK ADVIES VOOE UWE WOONINEKHTINQ HEMENEEN GUNSTIGE CEPUÏAJIE BOULJTINHET inyöffln VERSTREKT DE DIRECTIE OVERHEMDEN NAAR MAAT FR. SINEMUS 20 Leidschestraat 22 - Amsterdam ÓTEUNZ.OLtN(spT MET OPSTAAN DEN BUITEN HERSTELT OE/PLATVOET\\ - l M rul ff C. e l KI A ?k V O-Z.VO ^ CSSING. v BURGWAL 334. XrD' M.MET BIHNEN6ASTMU1S/ NL V. Meubelmagazijn Eden" MOLSTEEG - AMSTERDAM BOEKENKASTEN HOTELVELSERBE l K" MIMI* Gemakkelijk te bereiken per autobus en Electrische Spoor. Schitterende omgeving Groot Terras THEESCHENKERIJ LUNCH DINER SOUPER Het geheele jaar geopend. Tel. 504 G. L. v. TOOMBERGEN. - VOOR BETERE MEUBELEN ARNOLD HOUTSCHILT zoowel in eenvoudige als ryne uitvoering Onder den 'Eff. (Jffaarfen CftmsferJam, Q)en tfCaaq, tftaarlem. Koldewey & Corbière Leidschestraat 30 - Amsterdam SPECIALITEIT IN: Kindcrbadkuipen Badtafels Baby bascules Linnenmanden .