roene cchblod ?voor- Nederland Sinds meer dan vyftig jaar aan de spits der ?weekbladen . . . ." ONDER HOOFDREDACTIE VAN G. W. KERNRAMP Redacteuren: H. BRUGMANS, L. J. JORDAAN, M. KANN EN TOP NAEFF. Secretaris der Redactie: C. F. VAN DAM KEIZERSGRACHT 333, AMSTERDAM C. Onverslijtbaar OPGERICHT IN 1877 No. 2687 ZATERDAG i DECEMBER 1928 Amsterdam?Boven-Rijn door Jhr. Ir. O. G. A. van Lidth de Jeude D1-] in 1921 ingestelde .Staatscommissie-Limburg heeft in een uitvoerig verslag, dat in 1921 verschenen is. na nauwkeurige vergelijkingvan de verschillei.de mogelijkheden, het kanaal tracéAmsterdam?Utrecht?Wijk bij Duurstede Tiel eenparig aanbevolen. In 192<i verscheen een nader rapport van den hoofdingenieur van den Waterstaat dr. Went holt, waarin aan het kanaaltracéAmsterdam?Utrecht Vreeswijk?Tiel de voorkeur werd gege ven.om dat bij een rivierkruising nabij Wijk bij Duurstede <le bouw van een stuw in do rivier we: il noodig geoordeeld, welke stuw bij een liviei'kruising nabij Vreeswijk overbodig werd geacht, zu'ks in tegenstelling met de inzichten van voornoemde ;sta,atse< mmussie. Xadat van andere zijde krachtig werd betoogd, dat de livierkruising nabij Wijk bij Duurstede zeer bepaaldelijk de voorkeur verdiende en nadat vanwege de gemeente Amsterdam overwegend bezwaar werd geopperd tegen de rivierkmising nabij Vreeswijk, niet alleen uit rivierkundig oog punt, doch in niet mindere mate uit scheepvaart kundig oogpunt, 'werd van het tracé-Vreeswijk definitief afgezien. Hoewel toen redelijkerwijze mocht worden ver wacht, dat thans de keuze zou vallen op liet trac Wijk bij Duurstede, schijnt thans ernstig sprake te zijn van het kanaaltracéAmsterdam Amersfoort-Wageningen-Hien, bekend als het (Jeldersche Valleiplan. De redenen, die daartoe hebben geleid, zijn voorshands onbekend, doch uit dit voornemni mag wel worden afgeleid, dat de bezwaren, tegen de rivierkruising nabij Wijk bij Duurstede vernomen, als ongegrond worden beschouwd, daar men thans met do rivierkruising te Wageningen, die bepaald minder-gunstig is dan te Wijk bij Duurstede, zonder den bouw van een stuw. genoegen zou nemen. Uit een algemeen scheep vaart-oogpunt bezien. looperi de genoemde kanaaltracés niet zeer uiteen. Hoewel de vaartijden bij het (Jeidersche Valleiplan iets gunstiger zijn, staan daartegenover, behalve de minder gunstige rivierkruising als bovenbedoeld. verschillende andere! bezwaren, waardoor de uit voering van dit plan geen aanbeveling verdient.. Deze bezwaren betreffen hoofdzakelijk den duur en de kosten van uitvoering, waarbij ermede rekening is te houden, dat indien het (Jeldersche Valleiplan wordt uitgevoerd, daarnevens de ver breeding van het bestaande Merwedekanaal. ten behoeve van de zeer drukke binnenvaart tusschen Amsterdam en Rotterdam, een gebieden de eisch blijft, zooals algemeen erkend wordt. Voor het (ieldersche Valleiplan is nieuw aan te leggen een kanaallengto van SI) K.'M. (waarvan 27 K.M. Joor de Zuiderzee) en. voor het trac Wijk bij Duurstede 37 K.M., zijnde het kanaalvak Utrecht?Tiel. In beide gevallen is het bestaande Merwedokanaal van Amsterdam tot Utrecht ter lengte van 33 K.M. te verbreeden, met een aftakking naar Vreeswijk. Bovendien zal na aanleg van het kanaalvak Utrecht?Wijk bij Duurstede, waarvoor door de Staatscommissie (i jaren wordt gesteld, hetgeen zeer aannemelijk is te achten, de scheepvaart reeds gedeeltelijk gebaat zijn, terwijl algeheele voltooiing van het (ieldersche Valleiplan gevorderd wordt, alvorens daarvan eenig nut voor de scheep vaart kan venvacht worden. Uit deze gegevens valt reeds af te leiden, dat de uitvoering van het (Jeldersche Valloiplan langer zal duren, waarbij nog in aanmerking is te nemen, dat het kanaalvak Kemmonding?Amsterdam eerst kan worden tot stand gebracht na de voltooiing van de V- en Kern-meren, waarvan de kosten zijn geraamd op meer dan 3(1 millioen en met de uit voering waarvan niet kan worden aangevangen vóór de voltooiing van de afsluiting der /uiderzee, waarvoor thans nog op 5 jaren is te rekenen. Tenslotte in aanmerking nemende de risico's aan de uitvoering van zeewerken verbonden, die tot onvoorziene vertraging kunnen leiden, is de verwachting van een langeren duur van uitvoering voor het (ieldersche Valleiplan dan voor het t raceWij k bij Duurstede 12 tot l") jaren, tegenover 10 jaren volkomen gerechtvaardigd. Hierbij is nog te bedenken, dat de uitvoering van dit omvangrijke complex van werken, welke ten nauwste samenhangen, uit te voeren in het snelst mogelijke tempo, gelijktijdig met hel kanaal vak Kemmonding?Waal ter lengte van 53 K..M. zeer zware eisenen aan de schatkist zal stellen. ongeacht het renteverlies. voortvloeiende uit een vervroegde uitvoering der /uiderzeewerken tel' wille van dezen kanaalaaiileg. # * In aansluiting met liet \01 < iistaandr is evenzeer1 aannemelijk dat de kosten van het (ieldersche Va.lleiplan aanmerkelijk hooger zullen zijn dan die voor1 het t race-Wijk bij Duurstede ? -- minstens 72 millioen tegenover ."> l mi!!ioen hoewel door1 de voorstanders van eerstgenoemd plan. dit verschil als zeer' onbeteekeiieiid wordt- becijferd. Met name het kanaal vak Amsterdam- Kemmonding zal aanmerkelijk meel' kosten dan dooi' hen vermeend wordt, indien een vaarweg, gelijk waardig met de overige kanaalvakken, gevormd wordt, waartoe de ter weerszijden van genoemd kanaalvak ontworpen leidammen over de volle lengte behooren te worden aangelegd met vol doende kruinshoogto en la.ngs de zuidzijde van zoodanige kruinsbreedte, dat daarop ecu door gaande verkeersweg ka-n worden aangelegd: indien wordt rekening gehouden met de zeel' aanzienlijke zakkingen van de leidammen in den slappen onder grond, welke blijkens de opgedane ervaring voor het gedeelte nabij Amsterdam te v» rwa-chten zijn en indien redelijkerwijze te verwachten eenheids prijzen voor' het te verrichten, grondverzet- worden aangenomen. Het is begrijpelijk, dat de gemeente Amsterdam. die als grootste belanghebbende een belangrijk deel der kosten zal hebben bij te dragen en die zich zondei' voorbehoud met het t race-Wijk bij Duur stede vereenigd heeft, huiverig is voor' de bezwaren, aan de uitvoering van het (ieldersche Valleiplan verbonden en waarborgen verlangt ten aanzien van den duur en de kosten van uitvoering, met dien verstande, dat de nadeelige gevolgen, die daaruit kunnen voortvloeien, geheel ten laste van het Hijk zullen komen ! De gemeente Utrecht strijdt terecht voor1 het behoud van hare ligging aan den. doorgaanden vaarweg, waarvan haar steeds toenemende handel en industrie zouden worden afgesneden bij uit voering van het (ieldersche Valleiplan. De Hetuwe verzet zich tegen, dit plan, omdat door De inhoud staat op pag. 20 >e beschaafde smaak Vraagt Bonbons R/NGER5 Let op den naam den aanleg van het Hetuwc-pand nabij Uien. in open gemeenscha]) met de aanliggende rivieren, het gevaar' van doorbraak en kwel toeneemt en de Linge-verbetering. waaraan voor' deze land streek groote behoefte bestaat. bezwa,arlijkei' en kostbaarder wordt dan bij uitvoering va-n het trac-é-Wijk bij Duurstede en daardoor' op den achtergrond dreigt te geraken. Door den aanleg van het (ieldersche Valleiplan zal alleen de betrokken landstreek gebaat worden zij het ten koste van de gemeente Ulrechl en omgeving en va,n de lietuwe omdat- 7.01 i;Joende in hare afwatering, die dringend verbetering be hoeft, kan worden voorzien en dooi' den bouw van hel scheepvaart kanaal de ontwikkeling van handel en industrie bevorderd wordt. Onafhankelijk va.n den aanleg va.n de /uidcrzeeVVerken t'i) van, het (ieldersche Ynlleiplan werden de kosten, tot voorziening irr de afwatering dooi' de hoofdingenieurs der provincies' l"1 recht en (ielderland in 191!) geraamd op / l .!)(>:!.Olll». . Dooi de tut stand kom ing del' /u i derzee werken, waa-rdm ir de belemmerde Kemloozing wordt opgeheven. worden deze kosten 1 eruggobra-cht tut / l .llilll.llllli. waarop nog een bedrag \u-ti. / I2.").OIHI zim zijn te besparen, bij uitvoering van het (ieldersche Vallei plan. Terwille van deze besparing va.n /' I2.~>.IHIO kan men. de hoogere kost en en. risico's, d ie vele m i 11 ioeneti kunnen beloopen. niet aanvaarden en bnvendien andere landstreken, wier belangen niet acht ei-staa-n . schaden. Kvenniin ka i men volhouden, da-t de (ieldefsche Vallei binnen afzienbare!! tijd behoefte kan hebben aan ecu scheepvaart kanaal va-n de afmetingen. als voor de lü.jnva.a-rt op Amsterdam gevorderd word l. Wel heeft deze landstreek, die sinds vele jaren Vergeefs gewacht heeft op verbetering va.n hare uiterst gebrekkige afwatering, recht op afdoende oplossing va-u dit vraagstuk en eveneens is haar weiisch gerechtvaardigd een scheepvaart weg te verkrijgen, die geacht- mag worden aan de plaatse lijke behoeften te voldoen. Jn dit Vei'ba-nd wordt herinnerd, aan de reeds voorgenomen, bevaa.rbaarmaking van de Kern en a.a-n de voorbereiding van een ontwerp voor een dusda-nigeu scheepvaart Weg . De kosten van een en. ander, gevoegd bij de kosten van het tracé-Wijk bij Duurstede, zullen, tezamen. volgens bovengenoemde- ramingen, nog geringer zijn dan de kosten van het < ieldersche Valleiplau. als 11 ij n vaartkanaal. l let is dan ook te hopen, dat een oplossing in der L boven aangegeven zin zal totstandkomen, waar door alle bij den. kana:ilaanleg betrokken belangen gediend zijn. Heeds nmaal werd liet (ieldersche Valleiplan door de Tweed»; Kamer der Stat en-( ieneraa-l afgewezen, door de verwerping van de kanalenwetTak in 1879. hetgeen leidde tot den aanleg van het Merwedekanaal, wat van blijvendcn invloed is o]) de thans te nemen beslissing. Immers met het- bestaande Merwcdekanaal en de daaruit voortvloeiende consequent ies heeft men thans rekening te houden; daarom k»imt de aanleg van het kanaal Amsterdam?Utrecht?\Vijk bij Duurstede?Tiel aangewezen voor.