Historisch Archief 1877-1940
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 13 JULI 1929
No. 2719
No. 2719
DE GROENE AMSTERDAMMER VAN 13 JULI 1929
II
il:
Groquante Croquetjes
door Alida Zevenboom
MANGROVEN
/"1ELUKKIG eindelijk weer eens
vT een zonnetje en ik hoop nu maar
dat die pijn in imjn rug meteen over
gaat, want telkens schiet het er weer
in zoodra het weer noordenwind is en
ik geloof dat ik hetzelfde gestel heb
als de Engelsche Koning, die ook zoo
gevoelig voor het weer is en dat stemt
een mensch toch maar tot nederig
heid dat ook een koning een steek
onder zijn schouderblad kan hebben
net als u en ik en misschien gebruikt
Zyne Majesteit wel hetzelfde pro
bate middel als ik voor dergelijke
zinkings, die een mensch maar niet
kwijt raakt. Geen goud zoo goed als
een vingerhoedje rum maar je moet
je maar kennen want anders, niet
waar.... Ik zeg dat niet omdat
meneer Stanislafski van dat diner
van de Kamer van Koophandel een
tikje vreemd is thuis gekomen en
zich midden in den nacht in de kamer
deur vergiste en een trap te veel op
liep maar waar kan in ons zedige
Amsterdam een man zoo laat zitten
zonder dat ze hem eruit gooien?
Dat wou ik Burgemeester de Vlugt
toch wel eens vragen. Dat je huwe
lijken, die in den hemel gesloten wor
den, verbiedt, is tot daar aan toe want
wat ik aan huwelijken om me heen zie
... .nou.... maar dat je je in Am
sterdam na bezetten tijd te buiten
kunt gaan aan drank, vind ik vreese
lij k en waarom wordt daar niet op ge
let door de politie, die me wel bekeurt
als ik een mat je om twaalf uur uitklop?
En wat moet de Koophandel in het
buitenland wel van ons denken dat
zoo iets bestaan kan? Want dat
meneer Stanislafski in internationaal
gezelschap dien nacht uit geweest is
staat voor me vast, want den volgen
den morgen sprak hij nog alle talen
door elkaar en wat voor een volapuk of
esperanto hij 's nachts om vier uur
op het tweede portaal in zich zelf
sprak, daar zal ik wel nooit achter
komen. ?
Maar ik moet zeggen, dat die
heeren van Koophandel anders heel
erg nette menschen zijn. Ik heb er
drie van het comitégekregen en geen
spatje op den vloer en geen een die
zijn schoenen aan mijn gordijnen
ABONNEMENTSPRIJS
v*n De Groene Amsterdammer"
per jaar, bij vooruitbetaling
franco per post:
Voor Nederland . . .f 10
Ned.-Indiëp/mail . 15.50
ff ff p/zeepost ???10.
«b. binnen Europa 11.50
uitgezonderd: '
Engeland-I talie. | .,
Zwitserland e.a. j " ""
Amerika . . . . 15.50
Zuid-Afrika. » .. 11.50
Belgiëdirect
uit Holland 150 francs
via den Ned.
Bhl. Antwerpen 125
H
l*
tt
ff
ft
f*
50
PoBtgiro No. 72880
Gemeentegiro G. 1000
poetst. Als ik nog denk aan die zeven
boksers, die ik met de Olympische
Spelen hier had.... Een snoot zijn
neus ijskoud in mijn servetten, als
hij hem snoot en wat ze allemaal
deden met sommige andere meubelen
zal ik maar niet zeggen. En nog altijd
moet ik de schade van het Comit
terug hebben. Ik moet zeggen dat die
heeren erg coulant zijn in het betalen.
Neen, de Koophandel l.... Boter bij
de visch en gisteren brak een van de
heeren een bloemenvaasje en 's mid
dags had ik al een veel mooier terug
met een boeket rozen er in. Roode
rozen spreken van vurige liefde,"
zei mijn aangetrouwde nicht uit de
Commelinstraat die me pas de kaart
gelegd had en het is een weduwnaar,
dat heb ik al gemerkt want hjj draagt
twee trouwringen en dat in een
vreemd land op een congres als de
meeste congresleden hun trouwring in
hun vestzak hebben. Solide is 'de
Koophandel tegenwoordig dus ook al
en dat is maar goed ook, want waar
ging de wereld naar toe als die steun.
ons ook al begaf? En wat weten
schappelijk is alles geworden. Vroeger,
ik heb het meneer zaliger wel hooren
vertellen, had je alleen maar verstand
noodig van je eigen artikel. Je moest
weten waar en wanneer je het moest
inkoopen en dan het aan den man zien
te brengen en zoo voordeelig mogelijk,
maar daar schijn je vandaag den dag
niet mee te komen. Ik heb tenminste
eens gebladerd in de brochures die ze
meneer Stanislafski van weg"e het
congres thuis hebben gestuurd en je
hoofd loopt letterlijk om van de ge
leerdheid die een tegenwoordige koop
man in zijn hoofd moet hebben. Vroeger
was het genoeg als je de zoon van
je vader was om in den handel te
slagen, maar dat schijnt ook al niet
meer zoo te gaan en wat is nu een
voudiger, dan dat ik, als ik twaalf
piqué-onderrokken noodig heb, want
die draag ik 's winters nog, want ik
doe niet mee aan al dat luchtige
gedoe het heele jaar door of het vriest
dat het kraakt of zoo heet is dat je,
met persmissie, je onderlijfje uit zou
doen, ik zeg als ik twaalf onderrokken
noodig heb, ga ik naar een winkel
die ze heeft, die ze weer heeft van een
fabrikant, die ze zelf weeft en die
weet waar. hij zijn piquévandaan
moet halen. Komt daar nu zooveel
geleerdheid bij te pas? Als je maar
weet wat je er op moet leggen en dat
weten ze wel zonder Handelshooge
school, zou ik zoo zeggen. Maar
misschien dient ftl die knapheid om
elkaar op de vingers te kijken en als
ik bijna dagelijks in de kranten lees
van oplichterij op groote schaal, dan
denk ik altijd dat het komt van al
die geleerdheid. Waren er vroeger
zooveel trucs in den Koophandel als
nu? Ik heb van de week nog vijf
pond kersen aan de deur gekocht en
liet waren er maar drie en een half
en al de donkere lagen bovenop.
En als u gehoord hadt wat diékoop
man voor zware eeden gezworen
heeft dat ik mijn gewicht had en
alles eerste kwaliteit en'als ik er niet
af geroepen Was, had hij het mij niet
gelapt, maar Leentje is nog veel te
goed van vertrouwen van de week
vond ik een marinier In de keuken,
die niet eens naar de West wast
en het kind moet noodig eens een
congres van den Koophandel meema
ken. Dan zou ze de knepen van het
vak wel leeren.
Roode rozen en twee trouwringen
.... Als het maar geen Mormoon is ?..
Tekst en teekening door J. G. Sinia
\v
*. '''«f *>
voornaamste gewas der bakoe-bakoe slrandbosschen in onze Oost wordt
gevormd door de ynapgroven o/ rhizophora, die eigenaardig gevormde bqomen, die
op hooge steltpooten als het ware tot soms ver in zee zich vooruitschuiven. Bij vloed
staan van de versfyooruitgeschoven boomen steunwortels en stam geheel onder water
n is alleen de kruin nog zichtbaar, bij ebbe vertoonen zich de wortels als een grillig
dooreengestrengeld geheel, bedekt met slib en allerlei afval der zee, waaruit onder de
blakerende tropische zon allerlei liefelijke geurtjes omhoog stijgen.
Dat deze boomen een zeer gewichtige rol spelen bij de landaanwinning is ge
makkelijk te begrijpen, doch daartoe niet alleen blijft hun nut voor de menschheid
beperkt: het harde en goed tegen water bestand zijnde, hout gebruikt deinlander
bij den bouw van zijn woning, o/ als staken voor zijne fuiken, terwijl van sommige
soorten de bast een roode kleurstof oplevert, maar het grootste nut leveren zij op als
leveranciers van looistof, welke niet alleen van uitstekende kwaliteit is, doch waarvan
zij bovendien rijk voorzien zijn. Wel eigenaardig is het daarom, dat het nog betrek
kelijk kort geleden (pl.m. 20 jaar) is, dat de mangrove door de Europeesche nijver
heid in exploitatie genomen werd tot winning van looistof. Het extract, hetwelk men
uit de bast trekt, komt in vasten toestand in den handel voor onder den naam van
mangrove cutch" en wordt niet alleen veel gebruikt in leerlooierijen, doch ook voor
het tanen van zeilen en netten.
Kaleidoscoop
f TALIE bluft het land, waarheen
A vol bewondering voor de
frischheid van 's Dictator's ideeën mijn oog
gericht is. Ik lees, dat als uitslag van
een nationaal plebisciet, uitgeschreven
door een commissie voor hervorming
der VTouwenkleeding welke uitslag
deze maand aan de Koningin en
Mussolini zal worden voorgelegd de
volgende eisenen aan de toekomstige
vrouwenkleeding zullen worden ge
steld:
1. de kleeding mag niet te nauw
sluitend of doorschijnend zijn, moet
vrij zijn van décolleté, terwijl de
mouwen tot de ellebogen moeten
reiken;
2. de .japonnetjes der meisjes moe
ten tot de knie reiken, terwijl die der
vrouwen slechts den voet mogen
vrijlaten;
3. het gebruik Van doorschijnende
of vleeschkleurige kousen is verboden.
Wat mij alleen in deze voorschriften
teleurstelt, is hun negatieve karakter.
Van een fascistische commissie had ik
meer positieve en doortastende eisenen
verwacht, bijvoorbeeld in dezen geest:
1. Voor alle vrouwen wordt het
zwarte hemd-uniform van de Ku
Kluz Klan voorgeschreven, met kap
over het hoofd die slechts openingen
laat voor de oogen. Van de hand
mogen alleen de nagels mits zwart,
en tenminste 5 millimeter lang
onbedekt zijn; de schoenen moeten
zijn voorzien van dubbele zolen en
van spijkers, die het afgUjden van
bet goede pad verhinderen, de rok
van een sleep van een meter lengte.
Blauwe oogen zijn verboden;
2. de japonnetjes der meisjes moe
ten tot den grond reiken, van zwarte
jute zijn en aan den onderkant voor
zien van gewichten van tenminste
een kilogram. Dessous: zwart baai.
Het is voor meisjes verboden, haar
tanden te poetsen. Op poeder staat
de kogel.
3.*de kousen moeten vervaardigd
zijnjvan karton of papier maché;
4. alle kinderen boven de drie
jaar dragen het uniform der balilla,
met geladen revolver, kinderen boven
de twaalf met een speciaal tévervaar
digen miniatuur-kanon;
6. de kleur der fascistische luiers
is zwart.
Deze eisenen zouden vermoedelijk
meer in den geest zijn van den Minister
van Alles. NESSUNO
Nieuwe uitgaven
Dr. H. J. Pen, De rol van de weten
schap in de geschiedenis der nieuwere
wijsbegeerte.
Openbare Les, gehouden op 15 Mei
1929. Door Dr. K. J. Pen, toegelaten
als privaat-docent in de nieuwere
wijsbegeerte aan de Universiteit te
Amsterdam.
Den Haag.Boekhandel P. van Ketel.
C. D. van Vliet, Cezzie, SuVrogatie
N ovatie en, Delegatie van Hypothecaire
Schuldvorderingen. Amsterdam. N.V.
Drukkerij en Uitgeverij J. H. de
Bussy.
UIT HET KLADSCHRIFT VAN JANTJE
Practisch nieuwtje
door Melis Stoke
ONLANGS bracht de altijd boei
ende dagbladpers het volgende
bericht:
Elf schoten zijn gisteren afge
vuurd uit het kanon van het oorlogs
schip Puglia", welk kanon zich in den
tuin van Vittoriale.bevindt. Op deze
wijze verkondigde d'Annunzio aan de
wereld dat hij van een korte ziekte
hersteld is."
Het mij zullen velen uitgeroepen
hebben: hé, .dat is nu eens een
practische methode.... En inderdaad
blijkt hieruit in welk een adminis
tratief moeras wij zijn geraakt met
onze advertenties, briefjes, telefoon
tjes of aanzeggerijen. Het mag zelfs
een wonder genoemd worden dat geen
onzer ooit op dit denkbeeld gekomen
is. Het ei van Columbus, verklaarde
Mathilde, en zoo is het....
Van het een op het ander komend,
schilderden wij elkander een betere en
gelukkiger toekomst, waarin he't ka
non en deszelfs bulderende stem ge
meengoed zal geworden zijn van allen,
die iets in eenigerlei vorm aan hunne
kennissen en buren hebben mede te
deelen.
Wij zitten des avonds thee te drin
ken als, plotseling, de ruiten trillen
Van een reeks donderende losbars
tingen in den tuin van de achterburen.
Wij kijken elkander verrast en
verheugd aan, en Mathilde zegt:
Gunst zeg. de Dingessen hebben
een nieuwe keukenmeid.... dat doet
me toch echt plezier voor ze na. al dat
gesukkel en dat eten van den kok. .1"
??Wat zullen we doen liefste? vraag ,
ik, zullen wij onzen zestienponder
laten spelen om te feliciteeren?
Natuurlijk blijkt dan dat wij geen
pulver en lont meer in de vh'egenkast
hebben. H$ zeg ik, daar heb je het nu
weer.... Laatst toen de poes jongen
had gekregen hebben we ook al zoo'n
gekken indruk in de buurt gemaakt,
doordat we de zes laatste schoten
met halve lading moesten afvuren....
Laat nu meteen een honderd kilo
om den hoek halen morgenochtend....
Jij hebt goed praten, valt Mathilde
mij in de rede. Maar je weet tegen
woordig met tliëmeiden niet waar
het kruit blijft. Toen we verleden
week uit waren hebben ze achttien
schoten afgevuurd om die Marie van
de Jeweetwels te laten weten dat ze
verwacht werd....
Op dat oogenblik klinkt een rate
lende slag, die ons uit onze fauteuils
doet opspringen.... en nog een..
wij tellen, tot achtentwintig.
Dan raadpleeg ik haastig de
vuurcode (officieele uitgave van het depar
tement van waterstaat) en kondig aan:
Dr. Snymaer is tot zestien dezer
af\Vezig,de praktijk wordt waai ge
nomen door Dr. de Hakker.
Tjonge, zegt Mathilde, wanneer
de nadreuu van het laatste schot is
weggestorven, die Snymaer gaat toch
maar eens ns op reis" en dan ver
diepen we ons weer in het avondblad,
totdat even later een salvo uit twintig
vuurmonden van het zwaarste kaliber
ons huis op de grondvesten trillen
doet. De slag is zoo hevig, dat de kin
deren boven in hun bedjes beginnen
téhuilen en dat een onzer welgevulde
boekenkasten voorover in de kamer
valt, gelukkig zonder . meer schade
teweeg te brengen dan een viertal
vergruizelde theekopjes.
Hoor je dat? vraagt Mathilde
terwijl mijne ooren nog suizen dat
doet 'me nou toch echt pleizier....
Toos Griebel is haar migraine kwijt.."
Het wordt nu zoo langzamerhand
tijd om naar bed te gaan, en, wanneer'
een uur later het licht in de slaapkamer
uitgedraaid is en ik juist zal inslapen,
begint twee straten verder een
roffelvuur uit 75-centimeter veldgeschut.
Ik word er klaarwakker van. Het
gedonder houdt tien minuten aan
en houdt dan plotseling op.
..Ook wat !" merkt Mathilde
gemelijk op uit het duister.
..Xou...." brom ik.
,,Had je gedacht dat de Kimmeltji'S
de baby al zoo gauw verwachtten. . ?"
,,Ze hadden voor mijn part tot
morgenochtend kunnen wachten niet
de boodschap" zeg ik nijdig eu tracht
weer in te.slapen.
Enfin, dat gelukt blijkbaar, want
liet is met een 'hevige schrik dat ik
naar schatting drie kwartier later
ontwaak niet door hernieuwd
geschutvuur, want men went aan
alles - maar doordat' Mathilde aan
mijn oor roept: ..Melis.. 3Ieli;s. . . .
de oude mevrouw Pisang is plotseling
overleden.... !"
Ik Wrijf de oogen uit. spits de
ooren, en jawel, daar hoor ik het ook,
niet ver van ons huis br.iken
scheepskaïmontien en mitrailleurs een ont
zettend vuur uit.
En dat zóó ineens.'... gisteren
zag ik haar nog Ipopen. ... '!'?'
? We luisteren allebei! Het vuur
verdubbelt in heftigheid.
Trachtend boven het ontzettende
gedonder en geratel uit te c'hreeuweu
brult Mathilde in mijn oor:
Ze verschieten de heele nalaten
schap op die manier nog.... hoor
eens.... hoor eens...."
Ik brom iets van pieteit en dat ik
altijd de indruk heb gehad dat
mevrouw Pisang erg bemind was bij
haar schoonzoons, als opeens de slaap
kamerdeur open vliegt en onze
Gertrud naar binnen snelt, uitroepend:
Meneer.... mevrouw,... ik ge
loof, dat ze met scherp schieten., l"
Kom.. kom.." werpen wij tegen,
maar de verschrikte dienstbode ver
toont ons een reusachtige granaat
scherf en verzekert ons dat het voort
durend projectielen regent door het
dak, en dat haar waschkom al aan
scherven ligt.
£ou je niet eens gaan kijken.. ?"
stelt Mathilde voor, maar ik verzeker
da het direct wel zal ophouden en
dat ze door de consternatie van het
plotselinge sterfgeval misschien per
ongeluk scherpt* projectielen hebben
genomen.
..Dat kan toch iedereen overkomen
in '/M/n geval. ..." /.eg ik. want ik wil
slapen.
..We moesten toch klagen bij "de
politie-!'1 tracht Mathilde nog in het
midden te brengen....
..Of torugschieten. . " stelt'
Ciertnul voor Mevrouw heeft nog
vier gran.aatkartetsen en in de kinder
kamer .<taat nog een doos vol
dyiiamietpatrou u eu .handgranaten. .."
Ik verklaar, dat ik morgen voor
kantoor Jat heele zaakj» nog wel in
den tuin van het sterfhuis of in de
brievenbus zal gooien als Mathilde er
dan absoluut op staat .... en tegen
die verzekering koop ik dan eindelijk
mijn nachtrust.... K
Den volgenden morgen bij het ont
bijt meldt ons eeno ontzettende
mijnontploffing. die al onze ruiten doet
barsten, dat het engagement van de
dochter van den kolonel aan den over
kant af is.
..Attent om het dadelijk niee te
deelen.... 700 pijnlijk anders.... '*
prijst Mathilde. Maar, terwijl ik
haastig de schade schat, brom ikrdat
het vakwerk is, on niets geen ver
dienste, en dat het wel voor l
jksrekening zal zijn.... Die lui hebben
de heele Ilenibrug ter beschikking
om al hun wissewasjes bekend ; te
maken....
Zóó kan ik het ooi....
N.B. Zooeven letg ik dat d'Annunzio
weer is h, g .«stort. Geen wonder l
-PRttfA