;: Centaur en Bacchante ~\ E kunsten hebben in alle perio den naar vrijmaking gestreefd en naar de vervulling van een roeping binnen de eigen categorie en eigenlijk zijn de werken uit de Casa die Misteri te Pompeji de eenige herinnering aan .den tijd der Romeinsche schil derkunst dat het wandvlak den schilder arbeid gaf die hij, der bouw kunst nog dienend, aanvaarde. Want zoo zeker, en zoo vroeg als de beeld houwkunst der Grieken zich van de verbintenis met de bouwkunst had los gemaakt, even zoo vroeg en even zoo zeker had de schilder in Grieken land, er naar gestreefd zich ongebon den uit te leven binnen de omslotenheid van het kader der schil derij . Dit weten wij niet alleen uit een inscriptie op Delos en uit woorden van Plinius, maar in de Casa delle Vestali te Pompeji, b.v., werden de schilderijen, i.c. stillevens, tegen de wanden geschilderd alsof zij er hingen opgehangen aan touwen, terwijl de geopende deurtjes, die ze blijkbaar ter bescherming er voor aaojasachten, afgebeeld zijn als wierpen zij schaduw op den muur. 't Is of het huis der Vettii speciaal gespaard werd om ons te leeren hoe geheel uitgegroeide schilderijkunst de oudheid gekend heeft, om ons in de schilderijen van Dedalus en Pasifae" of in de marteling van Ixion" te laten zien zoowel door de opvatting van het onderwerp, als door de vol ledige beheersching van vorm en kleur, licht en donker hoe zich de ontwikGRIEKSCHE SC De Grieksche Schilder en Portretten van Terentus Neo en zijn irouw keling der Grieksche schilderkunst had voltrokken. De belangrijkste inlichtingen om trent de groote schilderkunst, wij schreven dit in een vorig artikel, vinden wij in de copieën door Romeinschen schilders vervaardigd tegen de muren te Pompeji, die in den z.g. vierden stijl beschilderd zijn. Voor groote iigurale wandschilde ringen is in dezen stijl geen plaats, al treedt een enkele maal, zooals op den wand van het huis van Pinarius Cerialis, uit het droombeeld van een fantastisch theater portiek Iphigenia als kwam zij in Taurus uit een paleis. Maar haar figuur is weinig waar achtig en als eene actrice teekent zij zich af op 'n illusionistisch decor. Deze figuur van Iphigenia en ook de andere figuren uit het drama als Orestes en Pylades zijn afkomstig van een beroemde schilderij van Timomaco, waarvan een betrouwbaar uit ziende copie ten deele bewaard bleef in het Museum te Napels uit de Casa del Citarista te Pompeji. De figuur van Iphigenia is tége schonden om haar volledig te ge nieten hoewel er genoeg overbleef om te zien dat zelden een edeler draperie door een nobeler gebaar werd ge dragen. Maar de mannenfiguren zijn voorbeelden van een zoo rijk uitge groeid beeldend vermogen, dat men niet weet wat meer te bewonderen, de uitdrukking van geestesleven dat zich bijna tegenovergesteld uit in Orestes en Pylades of het schuiven van het licht over de fraai gemodelleerde leden dezer beide mannen. Maar indien wij ^p-if onze bewon dering geven aan die kleine fries versieringen waarin de kunstenaars met opvallend frissche toets amouretten, vaak op zwart fond neerzetten, dan zijn 't toch eerder de mytholo gische scènes als de Centaur door eene Bacchante beteugeld" of de Nereïde die den zeetijger laaft", die ons boeien. Wie denkt er niet aan Tintoretto's zinnelijke vaart als hij de courbe volgt van het weelderige vrouwelichaam op den rug van het fabeldier. Dit alles vinden wij besproken en gereproduceerd in het voortreffelijk DOOR Hl werk dat in 1929 te Milaan uitkwam over de Pittura Ellenistico-Romana" door G. E. Rizzo. In ons vorig artikel (in No. 2771 Orestes e. Fragment van de schilderij in t van dit weekblad) hebben wij ge tracht van Rizzo's belangrijke studie 't een en ander mede te deelen. Maar 't kan de bedoeling van dit tweede artikel niet zijn den voor- _ treffelijken tekst van Rizzo verder te analyseeren, maar wel de reproducties der werken met u door te bladeren om U het geloof te geven, of het te versterken, in de grootheid der an tieke schilderkunst. Wilden wij het onderwerp met u indringend behandelen dan zouden wij moeten schrijven over de wijze