Historisch Archief 1877-1940
14
De Groene Amsterdammer van 4 Februari 1933
No. 2905
Bioscopy
(Slot van pag. 13)
Het is een licht en vluchtig spel met ondefinieer
bare ontroeringen een symphonie van echo's uit
onbekende diepten van ons gevoelsleven opge
roepen.
Waar Caligari" faalde door een onoverbrugbare
kloof tusschen de levende, drie-dimensionale per
sonen en het vlakke, gestyleerde decor daar
slaagt ,,I)rei-groschenoper" volkomen. Huizen,
straten, kamers bet zijn niet meer dan
realiteitsaanduidingen, doch waarin men gelooft 7-ooals men
in de realiteit van een droomwereld gelooft. Het
zelfde is met de personages het geval men aan
vaardt hun werkelijkheid ofschoon men weet, dat
zij eenzijdige projecties zijn van een droomenden
geest. Mackie Messer, de dievenhoofdman. is een
grillige inval.... geen mensch. Peachum, de
Koning der Bedelaars is een booze abstractie....
geen levend wezen. Zoo zijn zij allen, Polly de
dochter van Peachum, Jenny de prostituee,
Schmidt de gevangenbewaarder, niets anders dan
replieken in den monoloog van den droomer. En
de bewonderenswaardige verdienste van dit werk,
is wel, dat alles milieu, figuren en klanken vol
komen harmonisch zijn opgenomen in de
droomsfeer van het geheel. Rudolf Forster als ,,Mackie",
Fritz Rasp als Peachum", Carola Neher als
,,Polly" en niet het minst de prachtige ..Jenny"
van Lptte Lenja werden onder de dwingende sug
gestie van den regisseur de volmaakte droomfigu
ren, die zij moesten voorstellen. Alleen Schunzel
als Brown, de politiechef", valt door zijn weer
zinwekkende tooneeUapure uit den toon.
Tenslotte is daar nog de Liedjeszanger" van
Ernst Busch. Ik aarzel niet dezen voortreffelijken
diseur en imposanten chansonnier het hoogst in
het ensemble aan te slaan. Ofschoon hij ternau
wernood optreedt gaat zijn prachtige voorgedra
gen liedercyclus als een bindenden, levenwekkenden
adem over het geheel.
Zoo trekt deze wonderlijke, grillige fantasie aan
ons voorbij zonderling spel van een veelzijdigen,
origineelen geest.... een geest als er slechts wei
nigen in de filmwereld bestaan. Maar die in al zijn
onverwachte wendingen voor ons steeds de na
vrante bekoring zal hebben van den
onverbeter1 ij ken droomer.
Belangrijke reprises:
Gaarne vestigen wij de aandacht op de reprise
van Kuhle Wampe" in de Uitkijk".
Nieuwe Uitgaven
Brood! door Maurits Dekker. Een
revolutieroman. Uitgever Ein. Querido, Amsterdam
1P32.
Het is jammer !
Met bewonderende aandacht heb ik Dekker's
opgang gevolgd: Waarom ik niet krankzinnig ben,
Amsterdam, Reflex, het waren alle drie in hun
soort heel knappe, heel uitzonderlijke, bijzonder
on-Hollandsche boeken. Men mocht de beide
psychisch-verworden" werken dan al hooger aan
slaan, dan het op vele plaatsen onedele Amster
dam", waarin Manus Peet over
AmsterdamRembrandtplatz wandelde, ook dat boek is toch wat
doortrokken van dien warmen adem. omgeven van
die laat ik Jjet ie/.s te melo-dramatisch mogen
zeggen wereld-st'eer, die wij in de meeste boeken
(Nederlandsche als andere) plegen te missen.
Na dit een beetje ou-bakken Multatuliaansche
brood happen wij niet zoo gretig meer toe in het
volgend 'baksel, dunkt me. Is deze roman niet
knap en van virtuose taalbeheersching? Ik ver
zeker u t er zijn er niet velen die het Dekker om
wat materialistisch te zeggen nadoen. Het is
bij wijlen geweldig knap en geweldig virtuoos,
maar meesleepend is het niet. Een tendenz-roman
mag en moet men óók naar de tendenz beoordeelen.
Ik vergeet steeds weer of l'art pour l'art een ver
laten of alweer een nieuw standpunt is, maar in
ieder geval: bij een tendenz-bosk komt het niet
te pas, of is het overwonnen ik weet dat niet zoo
precies.. .. En met deze tendenz in dit Brood is
het voor mijn gevoel heelemaal mis. Die is: wan
trouwen jegens de sociaal-democratie, minachting
voor haar voormannen en vele illusies omtrent de
revolutie, den heilstaat en de toekomst. Zulke,
illusie-boeken (zie: Moore of Herzl) kunnen prachtig
zijn en tijddocumenten tevens, ook al is de lezer
weinig vatbaar voor de idealen, die de schrijver
belijdt. In Brood" is dat niet het geval, 't Is alle*
wat vaag gedroom en de haat slaat niet aan.
Waarom Y Daar moet ik het antwoord op schul
dig blijven. Johan Winkler, de knappe en geens
zins van objectiviteit gespeende redacteur van
Het Volk, noemde dit toch een infantiele droom".
Ik neem deze kenschetsing over, omdat ik er geen
betere voor kan vinden.
Doch onze waardeering voor Dekker an-sich"
is toch nog zóó groot, dat wij het niet bij
cotistateeren laten, doch er aan toevoegen: het is itnnii'.rr.
E. KLIAS
N.V.
ALGEMENE HYPOTHEEKBANK.
Heerengracht 416 (C.)
Gepl. Maatsch. Kap. ? 3,000,000.
waarop gestort 406,100.
RESERVES pl.m. 1,250,000.
Pandbrieven en Hypotheken:
pi. m. ? 29,500,000.
Directie: Mr. L. J. van Toulon van der Koog Mr. K. S. van Kappen
N.V, Maatschappij voor Hypothecair Craliot in Nederland
gevestigd te 's-Gravenhage, Nassaulaan No. 23
waarin opgenomen de Maastrichtsche Hypotheekbank voor
<><?><?><=> Nederland te Maastricht, St. Servaasklooster 8
o-s^s-*
Bijkantoren Amsterdam, Westermarkt No. 2
Utrecht, Boothstraat No. 15
Groningen, Turfsingel No. 9
De Directie
Een polis der
LEVENSVERZEKERING
Mij. ARNHEM"
gchept kapitaal voor moeilijk? tijden.
N.V.ZUIDER
HYPOTHEEKBANK
45 pCt
Pandbrieven
tegen beurskoers
Directie:
Mr. AUG. HEIJBROEK
Mr. K. A. NEDERLOF
N.V. VERZEKERING-MAATSCHAPPIJ
MERCURIUS"
?II OPGERICHT Au 1894
AMSTERDAM, C. ? KEIZERSGRACHT 570
INBRAAK-, BRAND-, ONGEVALLEN-, EN WATERLEIDINGSCHADEVERZEKERING
De Holl. Voorschotbank
HAARLEM, KRUISWEG 70.
De Bank verstrekt gelden tot elk
bedrag met een minimum van.
f 1000.?op zakelijk onderpand
en onder borgtocht, met in
pandgeving eener polis van levens
verzekering van gelijk bedrag,
en verkoopt 5°/o schuldbrieven
in stukken van f 1000.?, f 500.
en f 100.?tegen Beurskoers.
N.V. STANDAARD
HYPOTHEEKBANK
te ROTTERDAM
Directie:
Mr. H. H. C. CASTENDIJK en
I. MOSSELMAN
De Bank geeft onder controle van het
Algem. Administratie- en Trustkantoor
4 /a % Pandbr. tegen beurskoers uit.