Historisch Archief 1877-1940
De fO«néAmsterdammer van 1 Juli 1938
,^ r ;'.-.. i g
.-.No. 29Z8
Een Nazi'drama
Melis Stokc
Teekenlngen Karmaan van Beek
i
tl
f
rt
De onderwerpen vliegen als gebraden
duiven in den mond
Dit is een- vreeselijk treurige geschiedenis en
Ik moet u dus bij voorbaat verzoeken er niet om te
lachen.
Schrijvers van romans en van tooneelstukken
verzinnen ingewikkelde intriges en
diep-menscheIjjke conflicten. Ze hebbeu er in den loop der
zooveel verzonnen, dat men wel eens is
denken dat alle thema's uitgeput zijn.
Hoezeer dat berust op misvattingen bewijst
bet leven ons eiken dag.
Want het zijn de menschen zelf die telkens
weer andere moeilijkheden bedenken waaruit
? weer nieuwe complicaties voortvloeien en de
schrijvers hebben eigenlijk niets anders te doen
L dan hun ooren en oogen wijd open te houden.
De onderwerpen vliegen er dan als gebraden
fuiven -in naar binnen.
Zoo is het met het volgende ongeloof elijke
verhaal dat desalniettemin op waarheid berust.
Er was eens want zóó sprookjesachtig is
deze geschiedenis dat ik niet anders kan begin
nen . ei- was eens in Nazi-land (jullie weten wel,
waar de reuzen zoo maar los rondloopen en de
beesten nog spreken kunnen) daar was dan eens
in dat land een deftige dame.
Z|j was zoo deftig dat ze begrijpen kon wat de
dieren zeiden, en sterker nog, ze zeide den beesten
alles na. .
Alles waar de dieren een hekel aan hadden
daar had ze ook een verschrikkeh'jken hekel aan
en daarom ook aan de Joden (jullie weten wel,
dat waren die slechte kabouters die den oorlog
hebben gemaakt en alles van de menschen hebben
weggepakt). .
Nu dan, deze dame had een zoon.
En die zoon had een betrekking.
Dat laatste is zeer belangrijk, want een betrek
king is een zeldzaam ding en als je dat hebt
moet je dat houden, en als je dat niet hebt moet
je zien dat je het een ander afpakt.
Enfin, die zoon bad dan een betrekking en daar
had hij recht op als zoon van die deftige dame.
Maar op een goeden dag was hij die betrekking
ineens kwijt.
«Dat was. vreeselijk en ongeloofelijk.
En toch Was het waar want bet stond geschreven
op een blauwen brief en -die brief was onderteekend
door een der toovermaimen en medicijnmeesters
van de reuzen.
Het ergste komt echter nog. Want er stond
bij geschreven, dat hij zijn betrekking niet mocht
houden omdat zijn grootvader van vaderszijde
ook zulk een gemeene kabouter was geweest.
Dat was negentig jaar geleden. Toen had die
kabouter gauw een anderen godsdienst genomen.
(Hè.. ?. . grootmoeder riepen de kinderen, het
is geen echt sprookje wajnt dat kan niet waar zij n.")
Nu giert de wind door den schoorsteen en jullie
kruipen allemaal griezelend bij elkaar om de rest
van het verhaal te hooren....
Boeoeoe zegt de wind.
En Heil Hitler" roept . Grootmoeder en het
sprookje gaat weer verder.
Hu.... wat eng hè.... ?
Daar gaat hij dan. Hou jullie elkaar maar goed
vast I
Die oude kabouter dan had negentig jaar geleden
Omdat zijn grootvader van vaderszijde
ook zulk een gemeene kabouter was
een nieuwen godsdienst genomen en een erge nette
ook, zoodat zijn zoon een deftige zoon was gewor
den en met die deftige dame was getrouwd.
En toen was dat hél deftige zoontje geboren die
later die betrekking gekregen heeft en daarvan
was die deftige dame de moeder.
Maar de vader was gestorven en de zoon was
met de moeder en de betrekking en de deftigheid
gebleven.
En toen had hij de betrekking verloren door
dien brief en toen had hij alleen nog maar die
moeder en een beetje van de deftigheid was er
nu ook af. Eng hè.... ?
Daar zaten ze nu.
En ze verstonden nog heel goed wat de beesten
zeiden, maar ze begrepen het niet meer zoo goed
als vroeger, want het sloeg ook een beetje.op hen
en dat was vervelend Om naar te luisteren.
Boeoeoeoe.... gierde de wind door den schoor
steen.
De kinderen waren zoo stil als muisjes.
Maar grootmoeder zweeg en-ze vroegen:
En toen ?
Nou, toen niks meer, zei de grootmoeder. Het
DE 25 M0t)f IkAVFt ?
VAN
EOO/ÏHtöKK
ZlfN
Heil Hitler.1" roept grootmoeder en het sprookje gaat verder
is nu griezelig genoeg en nu moeten jullie naar bed.
. . . .Hèeeee, riepen de kinderen teleurgesteld.
Is het nou al uit. .. . ? Niks echt.
De grootmoeder wachtte even.
Toen zei ze alleen maar:
Hm ,...,.
. .. .Ha, riepen de kinderen.... er is nog een
slot aan het verhaal.
De grootmoeder aarzelde. t(
.. ..Eigenlijk, zeide ze, is het slot van. het .
verhaal niet geschikt voor kinderen. Maar enfin. .. .
il n'y a plus d'enfants en ik zal het jullie maar
vertellen. Het is het akeligste van het heele.
verhaal. .....
Want weet je wat het vreeselijkste was voor die
deftige dame.... ?
. . . .Nou. . . . ? riepen alle kinderen..-. .
.... Nu dan, het vreeselijkste was dat ze. een
geheim had dat ze niemand kon vertellen. . .. ook
niet aan dien zoon en heelemaal aan geen mensen.
.... Wat was het geheim.. . . ? riepen, .de
kinderen in spanning.
En grootmoeder fluisterde:
.... Haar geheim was dat die zoon van haar
heelemaal niet de zoon was van dien man die
haar man was geweest en die was doodgegaan.....
die zoon, die om dien grootvader van negentig
jaar geleden ontslagen was. . . .die was de zoon
(maar heel in het geheim).... van een anderen
veel deftiger mijnheer. ...
.... Die zoon was .... heelemaal Arisch....
heelemaal. ... en dat was een geheim. . . .
.... Tjeeee.... riepen alle kinderen met hoog
roode kleuren. .. .
En tegen elkaar:
.... Dus die zoon was ontslagen en toch was
hij Arisch.. . . nee !.... zeg. . ..
Het werd stil in de kamer. ...
. . . .Boeoeoe. . . . Huuuuu, gierde de wind
door den schoorsteen.
.... toestand " zei kleine Moosje.
En toen moesten ze allemaal naar bed, want ze
begonnen télachen, en dat mag niet bij een
sprookje....
En zeker niet bij zoo'n vreeselijk treurig
sprookje.
Tentoonstellingen
Vereeniging Voor de kunst" te Utrecht.
Beclameplaten van Cassandre, Oarlu en Colin. Tot
2 Juli.
Baarnsch Lyceum, Baarn. Oraphisch werk en
teekeningen van Debora G. Duyvis. Tot 2 Juli.
Ned. Herv. Kerk te Blaricum. Teekeningen van
Theo Lohman. Tot 2 Juli.
Kunstzaal Wagenaar, Utrecht. Schilderijen va
J. N. A. Vergeer. Tot 4 Juli.
Kunsthandel van Bommel, Amsterdam. Schil
derijen van D. van der,Zweep. Tot 4 Juli. - ......
Kunsthandel Aalderink, Amsterdam. Schilde
rijen en teekeningen door Harry Kooien. Tot,8
Juli.
Kunsthandel de Boer, Amsterdam. Schilderijen
door Dietz Edzard. Tot 8 Juli.
Buffa en zonen, Amsterdam. Teekeningen door
Matthie Wiegman. Tot 8 Juli.
Kunstzaal Cornelis van der Sluis, Den Haag.
Meubelen naar nieuwe ontwerpen van Cprn. van
der Sluis. Tot 12 Juli.
Kunsttaal van Wisselingh & Co., Amsterdam.
Hollanc'sche en Pransche schilderkunst der XI Xe
en XXe eeuw. Tot 12 Juli.
Gebouw Leesmuseum", Amsterdam. Vroege
JapanSche kunst (verzameling Felix Tikotin).
Tot 15 Juli.
Kunstzaal Meijer Timmerman Thijssen.
Poppenmeubelen naar ontwerp prof. Wattjes. Tot 16 Juli.