fc fi U S R U B E N S ? van den Grootmeester m Staat geschonken In de Kunstzalen van Goudstikker - Amsterdam Thetis ontvangt van Vulcanus de wapens van Achilles n Achilles s tegen Agamemnon grootst als de volmaakte harmonist, die het historische en logische, het naturalistische en het allegorische, het het lyrische samen doet stroomen tot n plastische kleurenvloed, wa,ar figuren van man nen, vrouwen en kinderen, in de pracht van vorstelijk gewaad, of zonder anderen tooi dan die op den zesden dag de Schepper hun gaf, zich losmaken van. of verdwijnen in licht en lucht, schaduw en kleur, wolken en architec tuur. Niemand in de geheele geschiedenis der schil derkunst heeft het zóó verstaan zijn intenties aan medewerkers over te dragen, medewerkers, die zeer talrijk waren, uiterst geschoold en 8 zijn overwicht niet alleen erkenden maar ook gretig aanvaardden. Niemand als hij wist een heel orkest van zijn geest te doordringen en het bespelen als n instrument. De heer Goudstikker heeft echter terecht en volkomen begrepen, dat voor ollandsche oogen het aantrekkelijkste schouwspel niet speelt in de groote aropeesche werkplaats der barok en van de contrareformatie, waar een mderdtal schilders de intenties van den meester in het groot verwezenkten op doeken die in kerken en paleizen, op altaren en plafonds het coord vonden met en tusschen de bouw-en beeldhouwkunst, maar dat hij ons, iverbeterlijke individualisten, moet brengen in het eigen atelier van den -hllder, waar deze in snelle creatie, maar met opperste distinctie, de schetsen ekent of schildert waar zijn uitvoerders op wachten als de staf op dedirecven van den militairen aanvoerder. In opperste distinctie 1 En Bubens is smakeloos ? Natuurlijk kan men onmogek zeggen dat Rubens smaak heeft. Hadden Rembrandt en Shakespeare mak? Heeft de Schepper smaak? Smaak hebben is een kostbare tweederangs eigenschap voor ons voor voor mij maar de groote scheppers staan er boven. Maar Rubens, die het meerdere heeft, komt het mindere niet te kort. jn teekeningen, mij grijpen zij het meest aan als de orders van een groot invoerder, waarop veldslagen gewonnen werden. Maar ook zonder de ge»lgen zijn deze teekeningen bewonderenswaardig en zijn de geschilderde hetsen meestal, en camaieu" of met zoo ingehouden kleur op roomkle-arige nds geworpen en door een ivoren patina aaneengebonden, van opperste schaving en volkomen te genieten voor Hollandsche oogen. De teekeningen, jv. voor de jardin d'Amour" in het Prado, zij zijn gelijk in rang aan hetmythoepische en Achilles wordt door Chiron onderricht die van de grootste kunstenaars aller tijden. En de fleurige paneelen, zooals die waarop de guir landes van blanke vrouwenarmen werden neergeworpen als gulden arabesken op den duisteren grond voor de zoldering van het zonvreezende Londensche paleis van White Hall ! Ik vraag u, bestaan er schoonero dingen in de wereld? 't Is in de eigen schetsen van den meester dat zich zelfs in de ruwste gruwzaamheid van sommige onder werpen de gratie mengt dit woord genomen in eiken zin. 't Zou mij niet verwonderen indien voor velen hier deze expositie een openbaring werd. Do teekeriaar. de schetsen, de schilder, de machtige portrettist, de romantische landschapschilder, kunnen als belommerde zijpaden genoten worden, ook door hen, die den breeden zonverlichten Rubens-heirweg te warm en te ver vinden. Maar ik geloof, dat zij langs die beschaduwde zij paden op den een of anderen dag toch tot den meester zullen komen, die voor Vlaanderen is wat Rembrandt beteekent voor Holland. Rubens is de vorstelijke vertegenwoordiger van het intellectueele en artistieke leven van die menschengroep, die zelfstandig deel heeft aan het heele leven van den Nederlandschen stam, zooals Helene Fourment de blondste incareatie is van Nele, de onsterfelijke geest van Vlaanderen. I1UIB LUNS Nereïde o p'een triton rijdend