Historisch Archief 1877-1940
'jfcfc.
Wieftuigen, geen
jhemische strijdrr
-eventueele vija:
[toderne wapene
[omp bijten op
ildspraak van
[Wij helpen h
[rust zijn wij er
>ndaagsche
?^«??MMBMMMM^MM»
schrijver
ifiet Alg. Ha
nheid van de
stelijke dem
en di
bid"
b«
Idei
ing j tot
l'slet
AARDBEVING IN EUROPA
DE gebeurtenissen van verleden Zaterdag
waren als een aardschok in het toch al zoo
onrustige en angstig geworden Europa. Aan
de vele verdragsschendingen van Duitschland heeft
Hitler nu het verscheuren van het Verdrag van
Locarno toegevoegd. Weer een vodje papier l
Kunnen internationale verdragen geen aanspraak
maken op een langer leven, dan tot het oogenblik
dat zij n van de contracterende partijen niet
langer passen? Zóó is geen enkele afspraak meer
van eenige waarde.
Er zijn in dit geval zeer zeker argumenten aan te
voeren, die voor de Duitsche stellingen pleiten. Maar
nooit een hoofd-argument. De wijze waarop Hitler
de bezetting van het Rijnland heeft doorgevoerd kan
er in geen enkel opzicht mee door. Wij kunnen ons
zeer goed voorstellen, dat in Duitschland de wensch
leefde de volledige militaire souvereiniteit, ook in
het Rijnland, te herstellen. Maar door zelfs de
poging achterwege te laten om dit langs den weg
der onderhandelingen te bereiken, heeft Hitler zich
aan een grof geval van rechtsschennis schuldig
gemaakt.
De détails van zijn Rijksdagrede kunnen wij ter
zijde laten. Maar wij mogen toch wel een kort
oogenblik stil staan bij Hitlers aanbod aan Neder
land orn mee te doen, voor het geval de mogendheden
mochten ingaan op zijn voorstel tot een nieuw
stelsel van non-agressie-pacten. Hierop moeten wij
direct zeggen: neen I Laten wij
veronderstellenderwijze aannemen, dat Hitler oprecht was, toen hij dit
aanbod deed. En laat ons even op de ontwikkeling
der dingen vooruitloopen en ons voorstellen ciat de
onderhandelingen over een nieuw West-Europeesch
Pact tot een goed resultaat komen. Dan moeten wij
ons er nóg buiten houden.
Nederland kent slechts den Volkenbond. Een
strikter algemeen Volkenbondsverdrag zou Neder
lands instemming kunnen hebben. Misschien zelfs
in den beperkten vorm van een algemeen Europeesch
verdrag dat voor de Volkenbondsleden van ons
werelddeel nauwkeuriger omschreven verplichtingen
zou meebrengen. Wij zouden b.v. kunnen meedoen
aan een Ewopeesche Kamer in den Volkenbond.
Maar van een bijzonder verdrag zullen wij ons steeds
verre houden. Wij behoeven niet het standpunt in
te nemen dat verdragen tusschen bepaalde bij den
Volkenbond aangesloten staten in strijd zijn met de
Volkenbondsidee. Zij zijn dat zeker niet, wanneer
zij op een oi andere wijze de bondsverplichtingen
dier staten nader omschrijven. Maar het strijdt met
de Nederlandsche traditie en het zou al een bijzonder
slecht-passend verlengstuk zijn van de tot dusverre
gevolgde Nederlandsche zelfstandigheidspolitiek,
wanneer wij bij een bepaalde groepeering partij
zouden willen zijn. Het eenige terrein waarop wij
bij andere staten aansluiting zouden mogen zoeken,
is dat der economische samenwerking.
Uit Nederland kan Hitler dan ook geen enkelen
weerklank verwachten.
*** '
Ook over het feit zelf oordeelende, moeten wij in
het oog houden dat wij noch bij het Verdrag, noch
bij het uit de verdragsbreuk voortgekomen geschil,
partij zijn. Minister Colijn heeft dat in zijn radio
rede zeer juist geformuleerc. Wij mogen ons er een
oordeel over vormen -^- en dat doen wij dan ook
maar het is volkomen uitgesloten dat wij in dit
stadium van de zaak mee zouden kunnen doen aan
eenigerlei Volkenbondsmaatregel om te komen tot
rechtsherstel. Dat is een punt, dat voor ons pas op
de agenda komt, wanneer het gaat om de verdedi
ging, niet van een groepsbelang, maar van een
bondsbelang. .
Al is deze aangelegenheid duizend maal belang
rijker uit een oogpunt van practisch belang
beBOLS
In vijftien vijf en zeventig
Werd ai van Bolt gesproken;
Drie honderd zestig jaar gelee
Wat Bolt al aan het stoken.
Waarom, de héle wereld door,
't Product zoo'n groot succes n?
Omdat de Ondervinding" ook
Bij Bob leermeesteres" is.
keken voor het vestigen van de Rechtsgedachte
in de wereldpolitiek, dan b.v. de Abessynische
kwestie, het is en blijft een partijen-conflict waar
wij dus buiten staan. Dat neemt niet weg, dat er
uit deze geschiedenis nog allerlei
hoogstbedenkelijke zaken kunnen groeien. B.v. dreigende in
breuken niet op een bepaald verdrag, maar op een
algemeene n Volkenbondsregel, die Hitler nu zou
kunnen begaan wanneer hij door de besluiten van
den Londenschen Volkenbondsraad geprikkeld wordt.
De wortel van het kwaad schuilt reeds in wat
nu geschiedde: het verbreken van dit verdrag, het
voortijdig opzeggen, het zich niet storen aan een
beding om geschillen te onderwerpen aan een be
slechtingsinstantie, dat is tenslotte een zondigen
tegen de algemeene rechts-moraal. Zelfs wanneer
het de facto maar een zondigen tegen bepaalde
artikelen van een niet-algemeen verdrag is.
In Frankrijk is men a prima vista natuurlijk
geneigd de zaak anders te zien en dit formeel
bestaande onderscheid niet direct toe te geven.
Sarraut's eerste, begrijpelijke, opwellingen getuigden
hiervan. Maar de zaak overwegende, kan het niet
anders of een zóó juridisch denkend volk als het
Fransche moet tot de conclusie komen dat het hier
tenslotte slechts gaat om een conflict tusschen twee
wel-orr.schreven partijen, een conflict dat natuurlijk
onder de aegide van den Volkenbond opgelost moet
worden (als het opgelost kan worden), maar dat
tenslotte van localen en specialen aard is.
Dit inzicht bereikt te hebben, is de eerste over
winning van Engeland en de onbetwiste verdienste
van Anthony Eden en Lord Halifax. Verder zal hun
remmenden invloed wel niet gaan. Op hun beurt
hebben de Franschen de twee afgezanten van het
Britsch Imperium overtuigd (en dat was niet zeer
moeilijk) hoe absoluut noodzakelijk het is dat
Engeland nu Frankrijk verder steunt. Anders zijn
de grondslagen van den vrede voorgoed verloren.
Wat wil Frankrijk? Rechtsherstel. Maar aan
gezien volledig rechtsherstel niet meer mogelijk
is althans een duidelijke veroordeeling en een
niet minder duidelijk symbolisch rechtsherstel. En
daarenboven: gewaarborgde veiligheid.
Wat is daarvan nu nog te bereiken? Veel zal
da&rbij van Duitschland afhangen. Met name van
de oprechtheid van Hitler. De feiten wettigen het
echter niet, om hierin groot vertrouwen te stellen.
Zeker niet in de plotselinge Volkenbondsliefde!
In Frankrijk geeft men zich rekenschap van het
feit, dat Hitler precies de zelfde tactiek volgt als
toen hij in Duitschland de macht veroverde en hij
daarvoor aanvankelijk den steun van Hugenberg
en de Duitsch-nationale Partij noodig had: beloften
van eeuwige verbondenheid en onverbreekbare
aanhankelijkheid. De Stahlhelm marcheerde op
naast de Hitler-troepen. En het zou vanzelf spreken
dat onder de dictatuur geen verandering gebracht
zou worden in de samenstelling van het kabinet.
Maar ondanks alle heilige beloften werd walletje
na walletje omver geworpen. De trouw der
Nationaalsocialisten aan eenmaal gemaakte afspraken
bleek een relatieve grootheid. Zij had slechts tot
doel om telkens een stuk van de macht te veroveren.
Een macchiavellistische politiek, die overigens vol
komen met de theorieën strookt, die in Mein
Kampf verkondigd zijn.
De Franschen duiden de politieke ontwikkeling
nu zóó: telkens heeft Hitler nadrukkelijk verkon
digd behalve in Mein Kampf dat er eigenlijk
geen reden tot tegenstelling tusschen Frankrijk en
Duitschland bestond. En na de regeling van de
Saar-kwestie was er niets op de geheele wereld dat
deze twee landen nog langer scheidde".
Zoo heeft zich de publieke opinie telkens in slaap
laten wiegen door de vredesbetuigingen die in wer
kelijkheid de intermezzo's waren tusschen de acties
tot machtsvergrooting van Duitschland,
machtsvergrooting ook dan wanneer het gepaard ging met
onloochenbare rechtsbreuk.
Wat wonder dat de Franschen nu voor alles n
ding zien: Duitschlands streven naar de onbetwiste
hegemonie over Europa met als einddoel de
volledige heerschappij I Of Hitler misschien ook
door de ontwikkeling der binnenlandsche gebeurte
nissen op het hellend pad gedreven wordt, is iets dat
zij buiten beschouwing laten. In Engeland legt men
juist daar weer meer den nadruk op. Maar beide
beweegredenen zijn even gevaarlijk voor de rust
van Europa. Het is te verwachten dat de Westersche
Mogendheden de handen ineen zullen slaan om dit
gevaar te keeren en exemplair af te rejkenen met de
telkens opdoemende lust, verdragen te behandelen
als vodjes papier.
PAO. 2 DE GROENE Mb.3M7
iiMiiiiiiiimiiiiiiiimiiiiiMHt
ilt CiÉ^ ~*"^*>J^
i
Vrouwelijke bemanning
HET is toch ook nooit goed m<
van vrouwen. Wetten en circulaires
noodig geacht om haar van de staatsruif t
wijderen. In de Vereeniging van
gezagvoerders en stuurlieden ter
wordt nu weer geklaagd, dat in.de :
vaart zelfs" vrouwen meegeteld
leden van de bemanning. Misschi, n zg,
haar mee kunnen rekenen als 0.9 m ?
dat in de budgetstatistiek geschiedt;
wegcijferen zal men die rustige m
vrouwen, die men op onze binnei wa
vaak aan het stuur ziet, toch niet k nnen.1
i Geen koeien naar Rusland
S "
i \A/U zouden overtollig vee naar
= V V kunnen loozen. Maar mini ? ter
f heeft de daartoe noodige faciliteitea afj
Nadat Zijne Excellentie in andere fu
goed gevolg het defensiepersoneel heeft]
| waard tegen bederf door contact met de!
| en aanverwante vereenigingen, schijnt
goede zorgen ook te willen uitstreken i
| leden van onzen hooggerenommeercenj
Zij zullen niet door communistiscl e
| den worden aangetast. Uit Holland schel)
l geen Leer van Mant!
l A gul la faute ?
| r^\E huismoeder, die zich had te
| Lx ter zake dat zij ,,margarine in dem
l artikel i der Boterwet heeft vervaardigd,!
i zij tot het vervaardigen van margarine i
s
illllllllllllllllllllllllHIHIIMIIHIIIIIHIIIlllilllllllllllllllllllllllllli Mlllll
Spinoza en de un\
lóen Februari 1673 richtte J.
Fabritius, hoogleeraar aan de Ac
Heidelberg en Raadsheer van c.
van de Paltz, namens zijn heer en n eester\
Doorluchtigheid den Keurvorst van d Pol
brief aan den wijsgeer B. Spinoza, die
Den Haag woonde, waarin hij dezen uit
de Illustere Academie te Heidelberg h'.t
hoogleeraar in de wijsbegeerte te ver >ulla\
zou hetzelfde jaargeld worden uitbetaald,
de overige gewone hoogleeraren genot n.
zou Spinoza, zoo werd hem bericht, een >on
die uitstekende vernuften, onder welke ook,
werd gerikmd, meer begunstigde. Hij oudt\
uitgebreide vrijheid hebben voor zijn wi
onderzoekingen. Vertrouwd werd, dat hij
geen misbruik zou maken om den van s:.aat$
vestigden godsdienst aan te tasten. Spiroza;
werd hem verzekerd, aan de Academie > e Hv\
een aangenaam leven kunnen leiden, znoals l
wijsgeer past, indien niet alles anders z >u
dan men kon verwachten en hopen.
Spinoza had toentertijd reeds groote
verworven door het onder zijn eigen nt.at
ceerde geschrift over de grondbeginselen
begeerte van Descartes en door zijn God ele
kundig Vertoog, dat weliswaar niet ond, r zyn|
verschenen was, maar waarvan toch
stond, dat hij de schrijver was. In dat
had hij een warm pleidooi gevoerd voos de i
van denken en een soort van apologie g» xh
de staatkunde van zijn tijdgenoot johan de
wien hij waarschijnlijk in relatie heeft '.e
Het was geen toeval, dat deze beroemt 'e i
Nederland werd geboren. Zijn
ouderSpanje en Portugal gevlucht voor de
hadden de wijk genomen naar Nederlard,
konden verwachten daar de vrijheid ven
godsdienst aan te treffen, die zij in hun ge
misten. In die verwachting waren zij
gesteld.
Den sasten Maart 1673 antwoordde l
hij de vereerende uitnoodiging afsloeg
verzocht de zaak nog eenigen tijd in ber tad f<|
houden, bovenal omdat hij niet wist ^
grenzen bovengenoemde vrijheid van wij-'?
zoek beperkt moest blijven, om heni te v
de verdenking, dat hij den van staatswege \
godsdienst zou willen aanranden.
Twisten over geloof, zoo merkte
IMIIIIMIIIIIiniMIHMIIIIIMIIIMMIIIIIIJ
niseei 'e was aangesloten bij de Stichting
mdsche Zuivelcentrale te 's-Gravenhage
[t tot ''e groep margarinefabrikanten was
aten". kan men m°eilijk moreel
yerantjliik stellen voor haar volgzaamheid aan
icieuz-ïpublicatie van het departement
Zaken. En de commissie, die hier
huisvrouwelijke onkunde in de
m van het Crisis-zuivelbesluit aan
legt1', evenmin.
de grondfout ligt in de inconsequentie
uystt m, dat eenerzijds voor breede lagen
olkinf; aanpassing predikt, en anderzijds
[gerich4 is om in bepaalde bedrijven een
veau tr handhaven dat ver boven de vrije
ligt -- een politiek, die de kosten van
[levensbehoeften onvermijdelijk hoog houdt.
s
s
s
l hun -chelden Is Import
j de i tweeling der joden in vijf groepen,
_ raar Mussert zich schuldig heeft
gel, zijn de politieke joden, in de
terminoer N.S.B. Polakken" genaamd, bovenaan
: op de lijst dergenen die vernietigd
moerden. U hebt natuurlijk altijd gedacht dat
i var. iit genus was afgeleid van dien van
jenri P Jak. Dit is onjuist. De oorsprong
et IK 'ionaal-socialistische scheldwoord
en" 'noet u zoeken in Mein Kampf",
Hitle- tegen de joden in het algemeen
jral 'egen de Poolsche joden, door hem
Po iacken" genoemd, van leer trekt.
or lig' dit woord Herr Mussert zoo voor
, mono, en daarom heeten onze joodsche
Polakken".
|
i
* miiiuiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimnmiiiiiimiiim
\it van Heidelberg
rd op, ontstaan toch minder uit vurigen ijver
M goi' -dienst, dan wel uit hartstochten van
i aard / uit zucht tot tegenspraak, die de
men'rijft .'les, al is het ook goed gezegd, verkeerd
f gen ' i te oordeeten. En daar Spinoza dat nu
l n zij r' ambteloos en afgezonderd leven
onderi had, o zou hij zulks allicht nog veel meer te
??!, indien hij een zoo hooge waardigheid
.ivaard.
\GENt!j d is de naam van Nederlands
beroemdi filo.-.wf te Heidelberg in hooge eere geweest.
jar n geleden publiceerde de hoogeschool van
volledige uitgave van Spinoza's werken.
l Spin* a echter in onzen tijd geleefd en zou hij
fijhoo:;ige uitnoodiging hebben aangenomen,
enke jaren geleden behoord hebben tot de
o mar. wn der wetenschap, die hetzij om hun
ische overtuiging, hetzij om hun ras uit den
w- enschap van de Heidelbergsche
hoogetijn u qestooten. Beide motieven zouden voor
hebben gegolden.
1933 "^scheen in de lokalen dier doorlachte
c inscriptie: Wenn der Jude Deutsch
lü^r er". En de beroemde natuurkundige
Ler :rd van die hoogeschool heeft in de zoo
' nen vier deelen van zijn Deutsche
breven: Men meent dat de wetenschap
'! is. Dat is een onwaarheid. Weten'
?'ir ander menschelijk product, vindt zijn
en wordt bepaald door het ras en het
^leerde, die deze woorden uit zijn pen
uen beschouwt zich zelf waarschijnlijk als
el tegenstander van het materialisme.
m....i/et deze hoogeschool zich op haar
550itee, ?: luisterrijk te vieren. Alle Engelsche
io/en hebben geweigerd zich daar te doen
vert. Het is te hopen, dat de Nederlandsche
en dit voorbeeld zullen volgen. Zij kunnen
ng niet aannemen, omdat zij
Nederlandolen zijn. Omdat zij als hoogescholen
zijn de wetenschap onbevangen te
bestui mei kunnen dulden, dat bepaalde personen
^godsdienst of hun ras uit den kring der welen
eden gebannen. En omdat zij als
Nederhoogescholen bovenal het beste deel der
ckc/ie traditie in eere hebben te houden:
\b betrachten voor de godsdienstige
overtui'"iun medemenschen.
A. C. JOSEPHUS JlTTA
ir
EDEN heeft bij Hitlers renversement des
alliances" zijn hoofd niet verloren. Hij bleef
correct en geduldig, naar den besten
Engelschen trant.
Wie dit echter meent te mogen duiden als een
bewijs dat Engeland een anderen kant uit wil als
Frankrijk, vergist zich zeer. Wij waren verscheidene
malen, gedurende den laatsten tijd in de gelegenheid
kennis te nemen van de politieke gevoelens die daar
in verschillende lagen der bevolking heersenen. In
deze laatste dagen konden wij er wederom het poli
tiek sentiment op betrouwbare wijze peilen. Niet
alleen de publieke opinie leerden wij kennen ook
de zienswijze van hen voor wie de internationale
vraagstukken het menu van den dag vormen. Na
tuurlijk ziet men daar de zaken uit een anderen
hoek dan in Frankrijk. De Franschen geven trou
wens zelf toe, dat er alle grond bestaat voor eert
verschil in waardeering. Want al blijft het feit der
re-militarisatie er het zelfde om, voor Frankrijk is
het een naderbij-rukken der bedreiging, voor Enge
land is het slechts een verhooging van het risico om
als garant over de brug te moeten komen. Dat Enge
land zich aan die garantie zou willen onttrekken, is
uitgesloten. Het tegendeel is waar: reeds vóór Hit
lers geruchtmakende verklaring was men er daar
ginds van doordrongen dat met den grootsten spoed
een urgentie-programma van bewapening en
preparedness uitgevoerd diende te worden. Het Engel
sche volk^dat voor 't overige allesbehalve met
militairistische denkbeelden dweept, is daar zóó ernstig
van doordrongen, dat men haast van een soldateske
vloedgolf zou kunnen spreken. Daarbij zijn de
Engelschen air-crazy geworden misschien wat later
dan andere volkeren, maar op een wijze die aan
onze Uiver-dagen doet denken. Dat is niet alleen
om Tommy Rose. Het zit dieper; het is de erkenning
van het feit dat men daar op dat gebied heel wat in
te halen heeft en dat dan ook inhalen wil, om n
economisch n militair bij" te blijven.
Er is nóg een passage in Edens rede, waarop wel
even de aandacht gevestigd mag worden. Hij bracht
in het midden, dat de wijze waarop aan het Verdrag
van Locarno een eind was gemaakt, in dubbelen
zin woordbreuk was. Allereerst wees hij op een
recente verzekering van Von Neurath en Von
Hoesch. Maar dat niet alleen: hij sprak ook over
het bezoek dat Sir John Simon en hij zelf verleden
jaar aan Hitler gebracht hadden, waarbij toen door
den Führer de verzekering was gegeven dat dit ver
drag zou worden geëerbiedigd.
In Engeland is over dit bezoek, op officieuze wijze,
zeer veel bekend geworden. Binnenskamers is Hitler
zich daar, tegenover de Engelsche heeren, aan een
gepassonieerden, agressieven maar verwarden
woordenvloed te buiten gegaan, precies gelijk aan
die redevoeringen, die wij in dit blad veertien dagen
geleden beschreven hebben in een artikel over twee
pas verschenen biografieën van den Führer. Sir
John heeft zich daarna onverbloemd over dit ge
sprek" uitgelaten en niet verholen dat men van
dezen man alles kon verwachten. Hij twijfelde aan
's mans geestelijke evenwichtigheid daarbij een
goed-Engelsch woord gebruikende en hij moest
erkennen, dat op zijn onverwachtst de vrede in
gevaar gebracht zou kunnen worden. De onparle
mentaire uitlatingen van den toenmaligen minister
van buitenlandsche zaken verschenen natuurlijk .
niet in de officieele stukken. Maar geen
Engelschman is er, of hij kent het verhaal precies. Wanneer
het in 't gesprek te pas komt, overheerschen ver
achting en medelijden het gevoel van angst voor
mogelijk gevaar. Maar een begrijpende glimlach
Verzekert u dat de Engelschman we] degelijk op
zijn hoede is.
Men behoeft er niet aan te twijfelen, of Eden wist
wat hij zei, toen hij dit gesprek aanhaalde. Dit is de
beteekenis van zijn toespeling: wij waren tenslotte
gewaarschuwd, dat Hitler onverantwoordelijke din
gen zou kunnen doen en nu hebben wij gezien,
dat wij er niet op kunnen rekenen dat zijn raad
gevers hem in toom kunnen houden l
IN DEN VOLKENBONDSRAAD speelt zich het
tweede bedrijf van dit drama af. Via Parijs zou
Eden naar Genéve reizen. Maar na zijn onderhoud
met Flandin, bleek het, dat hij toch in Londen op
nieuw overleg moest plegen met zijn collega's, die
nóg door een te rosigen bril zagen. Voor het gemak
zal de Volkenbond nu ook te Londen vergaderen.
Daar zal dan wel blijken, hoe men Edens verklaring
moet opvatten, dat in ieder geval Hitlers voorstellen
nuchter overwogen dienen te worden. Of het nu
PAG. 3 DE GROÉNI N», 30«7
Hitlers voorstellen zijn, of die van een ander, het is
duidelijk dat men moet trachten de scherven te
lijmen. Men moet komen tot een algemeen Euro
peesch garantie-pakt. Maar het zal nooit mogelijk
»jn op dien weg voorwaarts te komen wanneer
eenzijdige verdragsopzegging en het
zich-onttrekken aan arbitrage-clausules schering en inslag blij
ven. Dergelijke buitensporigheden zullen moeten
worden gestraft en in de toekomst onmogelijk ge
maakt, misschien door een nieuw stelsel van auto
matische sancties.
Van sancties gesproken: er is nóg een probleem,
waarover men zich in den VOLKENBOND het hoofd
breekt. N.l. de ABBSSYNISCHB KWBSTIB. Men heeft
de zitting van den Raad van Dertien te Genéve uit
gesteld, maar men houdt zich toch reeds met de
kwestie bezig, sinds de Negus de voorstellen van
deze Commissie heeft aangenomen om binnen het
kader van den Volkenbond onderhandelingen aan
te knoopen en ook Mussolini liet weten, dat hij
in principe accoord ging waarmee hij alle poli
tieke en journalistieke profetieën belachelijk maak
te. Ook die van uw kroniekschrijver.
Maar hoe dan ook Mussolini kan nu met eere
van dit avontuur af voordat de groote" regentijd
aanbreekt. En hij kan zich overtuigd houden dat de
dankbare mogendheden hem, nu hij wederom de
gelederen van Locarno sluit, althans een deel van
de vruchten der victorie niet zullen onthouden. En
dat nog wel zonder eigenlijke overwinning I
Serrez les rangs! Dat de ommekeer in de
Abessynische kwestie en de laatste door Hitler veroor
zaakte seismische schokken samenhangen, is dui
delijk. Een correspondent van The Times wist te
berichten hoe, gelijk iedereen, ook de Duitsche
diplomatie aannam dat Mussolini vredesonderhan
delingen binnen het Volkenbondskader zou afslaan.
Een olie-embargo zou daar de consequentie van zijn.
Engeland zou zijn handen vol hebben. Hitler
kon de re-militarisatie van het Rijnland dus best
wagen, temeer omdat zoo'n goede gelegenheid niet
gauw terug zou komen. Tegenover Italiëliet Hitler
het een en ander van zijn plannen los. Mussolini,
echter, begreep aan welken kant zijn boterham het
dikst gesmeerd was.... Een uitlegging, die wij
enkel en alleen voor rekening van den corres
pondent van The Times zouden laten, wanneer zij
niet door nadere berichten uit Italiëvolkomen
bevestigd was geworden.
DOLEN heeft ook zijn conclusie getrokken uit de
l gebeurtenissen. De politiek van toenadering tot
Duitschland heeft afgedaan. Het zou ons verwon
deren wanneer Kolonel Beek nog lang als minister
van buitenlandsche zaken gehandhaafd kon word' .
De Rijksdagrede van Hitler bevatte een te
du.delijke bedreiging tegen den Poolschen corridor en de
Polen weten nu dat hun tien-jarig tractaat een polis
is, die alles dekt behalve het risico dat de weder
partij haar ieder oogenblik eenzijdig zou kunnen
opzeggen.
Zoodra aan Duitsche zijde een bepaling als druk
kend wordt gevoeld, gelooft men daar in een
supreem recht dat willekeurige opheffing wettigt.
Nu is inderdaad de corridor opnieuw voelbaar" ge
worden. De Polen hadden zich n.l. gedwongen ge
zien het treinverkeer te beperken, omdat de Duit
sche vrienden weer eens met hun betalingen voor
het transit-verkeer achter waren. En niet zoo'n
klein beetje ook!
Het is duidelijk dat de Duitschers de gewijzigde
dienstregeling" niet erg apprecieerden. Maar dat
deswege het corridor-probleem weer opdoemt, nadat
het in Duitschland uit gard voor het Poolsche
vriendschapsverdrag het gedurende drie jaar in
de la gestopt werd, is hoogstens een bewijs, dat
dit probleem in werkelijkheid niet bestaat. Door
deze voor Polen zoo gevoelige stee aan te raken,
heeft Hitler de laatste steen gemetseld in de om
muring van Duitschland.
HIER IN NEDERLAND KOUDEN WIJ ONS BUITEN
DB KWESTIE, die internationaal de gemoede
ren beweegt. Als niet rechtstreeks daarbij
betrokil!'