Historisch Archief 1877-1940
(j'*ixs-anaxs '9 amiao
UVA UJaiUOpnasd)
?djaiA\)uo spaaj
4 [9}I) Uap af! UVAJVVM '31J3A\ q3S1JO)Siq
aipsi8oioipA"sd-o3u uaa JOOA
3JI (9UJVZJ9A
St!K '«N 3N3O>I9 30
?03 T s w
y H 'N v w w a n 3
u» -i|«og -p4 «ituiy '
puvq ufiui UVA aip 'UVUJQJ U3)$jaa uap ui
U9A9jq3S9q '311 u99ui ')ip q9q afi -jtnn^vu
ap joop ua3ui|3puvA\ ua ua3ui3iau
aaiAjazuaa )aui 'a^jasdaqos Suauioójp
'pUJWJA U93 Sp»3J 3{I SVM pUI3{ SfV
?U3uu;3aq snp m )W*i
?uvAja piaipifij3uv[3q ap
do 800 )aq )aui uftz noz jaunuvf ;VM
'uapjoM uauunai jaauj saaioiuaui uaa8
Udfivn oden} us?
ons
?ele
ajiVJ3)i[ jaq UVA 8uv8jwr
UI U9U9U.9S.I9A SI SJjaAOU SJV
J9pUO }VM '3uiUU93{S;Ul t
jp 3} apjvv azap '
qosuaui puaAaj suajui uaa JVM 'U9Baj3J
ua3vjp 9; 9)SJWA*z )9i{ 3(i qai( «jv p
U9ip UVA ua (?Suuajnoi" *!z) 'PP
UflUI J3AO U9UIJO)SSU9A9[ 9)5,199
ua3u?3 jwf apuai)}fiA ufiui do spaa^j
?jpaaj) puoj&iooA uap do 3fja;s uap
UVA jaafuoija*)"
JOA q»M"sI* suvuioj aja^
UflUI UI )VA\ 'asiailSA'tU }9l| JWU 2ui
uaa )aui ua jnn;vu ap )aui uaa jaaq
SVM au -?.wpuoyyt 3tfïi'J3ïT4 uaauosj
ODIHN3 af
uauaaiuas pnoj/ 'uioja yua(j -uaja
jip uaoy -fiystijm jnaips ^V^.1// "99
'7'P i '3Du3b^ '7'P ^
Soojp uiay JVDJ rumjntuo;)
pjvvq ap jojft -puojSuin) jaw p3uau>
si pno?/ jaif S/D ua uajapaod snau IK
?uaqqay at tpiz /)<? (snmumuavfj) ;
'uojvjuvd uaijauoifuaa fiq uaSvjp aj t
jaif vaSujjy ayzsfuVcf aSiwwos uam\
/; siDiu 'sjdwis jsa.j ?p^o^ 11380014
ajagiytffo fiq jpjom sfi^yajs -sanv ;;'
-uanoq uaaS 'Suipaajyjapvo vaar) 'i
uaa uon jifivjp apuajmjstm ap jpj,
SJD jop 'uajaassajajut ;
?uauua:
uajaaj uaqqaq SuiAcqosaq ap UVA s;:
usufissaqy 9p )vp 'si i{3)viu azap u v.
uaa jatt{ ;aq JVBM jaaui a; '
uapaj^do japua;sv;joop uaa uappvi
'pdsMnoqos ;ip jaAouaSa; soo
-a^qovtu 'atuissaqv UVA
3)ooj3 ;o) 'puois '
-a«) ;m psvpads '
?p3aa{daaA uapj9M sjapuv;sua3a
a;sv8a3 uaq joop ap JWM 'luajaauvpK
-uiy 9p do ua)^aajA\ sjjaz qoiz fiz ;vi
'PiasptudaS ooz uauftssaqv aap afaipv:
ap ua uapdq^riitaotuuiajja) ap jooj
pm 9Q -puoo^jaA suo pj»A
;vp 'ua;visoïJ3puv;sua23; ufiz de
9; J99UI sjaiu {vqiaoA ;ai
pJ3))iqj9A U99 suvq; usuuoSaq 'uauio
3; (pSipapjaA pao3 )saaa aissv{3
joop) pop aipsuftssaqv ;3q ftq
9)i9oui SUVAUW uap u; aip '
ad 'ladsAvnoups 3jfiia3rBM U33
uias ;9i( sar;mdssv3 UVA 3firuqa
;aiu jvS 'jaSuvSjooA ufiz uvp st
-do ufjz ut J3pu9;sv;joop aip- 'JOOA
-piui azaQ 'U33UVAJ3A Ofi3opvg joop
ftq pj9M U9 U9;VfJ3A PJ9A )9l( OUOg 9Q
;saoui ';3fBVUia2 pj9M jundpop aqosufis
-ssqy 3;sjaa ^aq JOOA UBAH -pu9j|3qj3A
aijv)! UVA pds ;aq SVM
ap ui rejooA '
ufjz aip 'Pl93dsa3}v
fiq
Jtp |adtttf}MA
>!"?!? OBda
-o)0i| w wpt)umunjoep
8-W
7. De aanvaarding van militair geweld als uiter
ste middel acht schrijver dezes aanvaardbaar, mits
a) het te beveiligen object zedelijke waarde heeft;
b) de gebezigde middelen zekere morele grenzen
niet overschrijden.
8. Zedelijke waarde komt ongetwijfeld toe aan
de handhaving van het internationale recht en aan
het behoud van ons onafhankelijk volksbestaan,
onze democratische instellingen, ons vrije religieuze
en culturele leven. En geenszins denkbeeldig is het
gevaar, dat deze grote goederen thans, zij het in
groot verband (5c), bedreigd worden door het agres
sieve militarisme, dat aan dictatoriale staatsvormen
eigen is. Integendeel, dat gevaar is toegenomen ten
gevolge van de nog onvoldoende sterkte van het
collectieve veiligheidsstelsel.
9. Militair geweld overschrijdt de morele grenzen,
indien de verdediging mede gezocht wordt in het
ondernemen van verdelgingstochten met vliegtuigen
op buitenlandse bevolkingscentra, waarbij door het
afwerpen van gifgassen, van brand- en brisant
bommen, van ziektekiemen, getracht wordt het uit
houdingsvermogen der burgerbevolking te breken.
10. Het is een tot zekerheid naderende waar
schijnlijkheid, dat hedendaagse verdediging door
middel van een volledige nationale weermacht in
de loop harer krijgvoering de zo even aangeduide
middelen daadwerkelijk zal te baat" nemen.1)
11. Het is almede waarschijnlijk, dat aanwending
van een nationale weermacht zal uitgroeien tot de
totalitaire oorlog, in welke zullen worden opge
vorderd:
alle grondstoffen en werktuigen,
alle burgerlijke arbeidskracht,
alle vermogenswaarden,
het ganse staatscrediet tot zijn uiterste rekbaar
heid, terwijl het te vrezen is, dat de krijgvoering
zal worden volgehouden tot, resp. zal uitlopen op
de verwoesting van nagenoeg het gehele staats
gebied en de bijkans volledige uitputting van alle
geestelijke, en materiële volkskracht.
12. Een zodanige nationale verdediging is niet
alleen zedelijk onaanvaardbaar (st. 9 en 10), maar
ook ondoeltreffend, omdat door de verregaande ver
arming en geestelijke ontreddering, welke zij te
weeg brengt, de volksvrijheden te onzent evenzeer
ten val zullen komen als elders geschied is. Ons
vaderland en onze democratie zouden te gronde
zijn verdedigd".
13. In dit alles komt geen verandering, indien
men deze totalitaire nationale verdediging geplaatst
ziet in het kader van de Volkenbond en haar kwali
ficeert als onze bijdrage in de internationale rechts
handhaving.
Integendeel, indien wij onze Volkenbondstaak
vervullen in zulke omvang en al onze krachten be
steden om de staat van den aanvaller juist aan
onze grenzen te stuiten, zullen wij:
a) hem een motief leveren om ons weerstands
vermogen tijdig, d.i. allereerst, te komen vernietigen
en
b) naarmate het stuiten" slaagt, zullen wij be
werkt hebben, dat het Tioo/dtoneel van de strijd
juist op ons ondiepe en dichtbevolkte staatsgebied
komt te liggen.
14. Op grond van de stellingen 10 tot 13 is
der.halve verdediging door middel van een volledige
nationale weermacht voor Nederland verwerpelijk.
Rest de vraag, of een partiële bewapening (6 b) aan
nemelijk, resp. geboden is.
15. De beide Westerse democratieën, Frankrijk
30 DE GROENE
NIZ38 3DI1SV1 13H
? v . ? » » '»
»?.-?r-i?i -K «-1"1 u«#[miA^m uaïtefssSuado pviqjfij unq 'puapaoui
UVA pasp 3ui[99p9paiu SJ9Z9[ -jaA sjaiu 'uaSjoui azap aip '
fiz pviq suo UVA Mauiumuvjjxa 9ui9ij£ 9Q UVA sj9z9[ 9Mtiojj a
- 9NIA31N3WVS 30 NI SlVVld KWH N3 INVH* 3NI31X 30
\ i N3JL30A MD
N3Q3H OON XHOSVM
en Engeland, welke grove politieke fouten zij na de
wereldoorlog ook begaan hebben, vormen in de om
standigheden zoals die nu eenmaal zijn, door hun
bewapening de voorshands onmisbare dam tegen een
mogelijke vloedgolf van nationaal-socialistische
agressie. Reeds de preventieve werking daarvan
komt ook ons vrije volksbestaan ten goede.
Maar dan rust dientengevolge ook op de kleine
staten thans een plicht van solidariteit in het bren
gen van offers, d.w.z. behoren zij enige soorten van
strijdkrachten gereed te houden als bijdrage In een
collectief-militaire actie. Deze plicht klemt te meer, -,
omdat, indien de Volkenbond op genoegzame mede- ?
werking van deze aard rekenen kan, men hopen '
mag dat de preventieve werking groot genoeg zal ;
worden om de feitelijke aanwending met haar »
onbetwistbare grote risico's overbodig te maken. :
Is langs die weg een gevoel van beveiliging herwon
nen, dan zal eindelijk ook slagen kunnen een gron- <
dige internationale afwapening.
16. De aard en omvang dezer militaire bijdrage ?
zij gebonden aan zedelijke (stelling 9) en redelijke ;
begrenzingen. Laatstbedoelde houden in: :
a) de bijdrage mag niet het karakter hebben van j
een afgeronde nationale weermacht;
b) niet te vergen is, dat zij zou worden aange
wend in een omvang, die voor een kleine staat zelf- ;
vernietiging betekent; l
c) overeenkomstig het geldend Volkenbondsrecht .
beslisse onze nationale overheid van geval tot geval,
of Nederland aan de collectieve strijdvoering al of ;
niet zal deelnemen. {
17. In het voorgaande ligt opgesloten, dat de be- '
veiliging van ons land slechts bereikbaar is, indien I.
de organisatie ervan in werkelijkheid en niet alleen
in naam internationaal is opgezet. Indien alzo een
aanval op de collectiviteit West-Europa" plaats
vindt (st. 5c), is het hoofdbelang niet, met welke
gebiedsschending die aanval opent: op het Neder
landse, Belgische, Franse dan wel Zwitserse terri
toir. De hoofdzaak is, dat, indien deze agressie, waar
ook begonnen, niet gekeerd wordt, ook onze onaf
hankelijkheid haar einde zal vinden. Vandaar onze ,
plicht tot solidariteit (st. 15 en 16).
De redelijke begrenzing van die plicht, resp. het
verwerpen van een nationale defensie, klemt dus
evenzeer, indien de aanval op West-Europa toe
vallig aanvangt met schending van Nederlands ge
bied. Wij moeten leren inzien, dat door de onaf
wendbare ontwikkeling der internationale en der
militair-technische verhoudingen onze landsverde- jl
diging practisch gedenationaliseerd is en eventueel i
zelfs geheel exterritoriaal gevoerd moet worden. Wij 1
moeten leren aanvaarden het internationale
karakter der beveiligingsmethoden juist ter wille
van het behoud onzer hoogste nationale goederen.
18. T.a.v. de beveiling van Nederlands Oost- en '
West-Indiëkomen gans andere waarden en
moeilij kneden in aanmerking dan t.a.v. het moederland.
De voortzetting van cns bestuur over die gewesten
heeft voor Nederland belangrijke ideële, geringe
materiële waarde. De vrijheid van het Nederlandse
volks is daarbij niet in het geding Wat ons land in ?
militair en maritiem opzicht tot de verdediging van ?»
die enorme gebieden kan bijdragen zal, tegenover
de machtsmiddelen der grote mogendheden, steeds .
volstrekt onbeduidend zijn. Maar het lot van ons
fbewind aldaar- zal afhangen van de grotere vraag, ]
of de wereld en bovenal of Europa terugvalt tot de |
statenanarchie van weleer, dan wel of, onder een $
versterkte Volkenbond, de heerschappij van het i
recht zal zijn zeker gesteld.
D. VAN EMBDEN. ,
l) Het aanvoeren hier en elders van gezaghebbende, i.
deels officiële uitspraken tot staving der stellingen, moet
in het gegeven bestek achterwege blijven.
tig/
ua
p
iwn ??? ?
XNVHM 3MI31M 30
DE KLEINE KRANT
AVONDBLAD B
^^^BMmBBfc^Mi^^^fc^»^^^^. i
Ds. 'J. J. BUSKES Jr,
Volkenbondspolitiek
MET AFWIJZING VAN OORLOG EN OORLOGSTOERUSTING
v.
an twee groote gedachten is de Volkenbond
de belichaming. Vooreerst van de gedachte, dat er
boven de volken een recht bestaat, waaraan zij
gebonden zijn, onafhankelijk van hun eigen wil.
In de tweede plaats van de gedachte, dat alle ge
bruik van machtsmiddelen onderworpen is aan de
heerschappij van het recht en alleen geoorloofd in
dienst van het recht. De groote punten om welke het
gaat zijn: de overwinning van een valsche
souvereiniteitsleer, de uitbanning van oorlog en oorlogs
toerusting, de opbouw van een internationale rechts
orde en de vorming van een geschillenrecht.
Het is taak van ons volk, om met alle krachten
den Volkenbond te steunen, daar toch de Volken
bond een instituut is, dat in beginsel bedoelt te zijn
een instrument der gerechtigheid en des vredes.
Te opzichte van do groote vragen heeft de Volken
bond tot nog toe gefaald, omdat hij tot niet meer
in staat is dan waartoe de
volken, die hem samen
vormen, bereid zijn en deze
blijken hem nog niet naar
zijn eigenlijke bedoelingen
te kunnen en te willen
dragen. Telkens opnieuw
blijkt dat de volken de
handhaving van hun eigen
belangen stellen boven die
van de internationale
rechtsorde.
Ook wordt de ontwikke
ling van den Volkenbond
geremd, eenerzij ds door het
Verdrag van Versailles en
al wat er aan vast zit, het
?vitiumoriginisvan den Vol
kenbond, anderzijds door
het in alle landen groeien
de nationalisme en mili
tarisme.
De. ellende is, dat wij
eigenlijk nog geen Volken
bond hebben. Wij behooren
niet tot hen, die een klein begin niets achten, maar
-het is de laatste tijden al meer gebleken dat de
Volkenbond allesbehalve een Volkenbond is. Er ligt
waarheid in het woord van Prof. Brugman: de Vol
kenbond kan eigenlijk niets doen, alleen maar
registreeren wat de belanghebbenden zijn overeen
gekomen.
Nochtans blijft het de taak van een volk, dat de
handhaving van een internationale rechtsorde stelt
boven die van zijn eigen belangen, omdat het geheel
met de eigen richting breekt, den Volkenbond trouw
te blijven en elke poging, om zijn ontwikkeling
In de richting van zijn eigenlijke doelstellingen te
bevorderen, te steunen.
TT il deze ontwikkeling een werkelijkheid worden,
dan is het noodzakelijk, dat de Volkenbond, gelijk
Lansbury propageert, het geheele koloniale vraag
stuk onder de oogen ziet en de volken komen tot
algeheele ontwapening.
De oorlog zooals wij dien kennen met alle moderne
uitvindingen, die hem duivelsch en vloekwaardig
maken, en het evangelie van Jezus Christus vormen
een onverzoenlijke tegenstelling. Een volk, dat op
den naam van christenvolk prijs stelt, zal den Vol
kenbond steunen, mits deze den oorlog buiten de wet
stelt en een internationale rechtsorde opbouwt, tot
welker handhaving oorlogsgeweld wordt afgewezen.
Een internationale politiemacht zal deze taak heb
ben te vervullen, zoo noodig gesteund door de toe
passing van moreele en economische sancties. Dat
zal echter alleen mogelijk zijn, wanneer de volken
zich ontwapenen. Op het oogenblik is dit niet het
geval. Er zijn alom nationale oorlogsmachten. Dus
is er geen plaats voor een politie-optreden van den
Volkenbond. Alleen maar plaats voor een oorlogs
optreden. Het toepassen van militaire sancties door
den Volkenbond zal dan ook in laatste instantie een
wereldoorlog beteekenen. Dan is de Volkenbond
inplaats van vredesinstrument oorlogsinstrument ge
worden. Alleen wanneer een waarlijk internationale
macht van den Volkenbond zelf de nationale oorlogs
machten zal hebben vervangen, is een politie
optreden van den Volkenbond mogelijk zonder
oorlog.
Prof. Van Vollenhoven heeft gezegd: Indien af
weer door rechtschapen mogendheden het karakter
blijft dragen van den oorlog, dien wij kennen dan
verandert de wereld niet Of men aan dien
tegenweer dan inplaats van den naam oorlog edeler
namen geeft rechtsexecutie, wapendwang, mili
taire sancties verandert aan de zaak geen zier."
De oorlog, dien wij kennen ook een Volken
bondsoorlog spot met alle recht en krenkt het
godsdienstig zedelijk bewustzijn op een niet meer
te verdragen wijze.
Het is uiterst twijfelachtig of de Volkenbond
gered kan worden door de nationale oorlogsmachten
te hulp te roepen. Maar al zou dit het geval zijn,
onze eerste plicht, ook als volk, is niet: den Volken
bond te redden, maar God's wil te gehoorzamen.
Om God's wil verzetten wij ons tegen oorlog en
oorlogstoerusting. Den Volkenbond met zijn opbouw
van een internationale rechtsorde willen wij steu
nen, echter met principieele afwijzing van alle
oorlogsgeweld.
K. V. T.
TAPIJTEN EN LO<#ERS
VOOR IEDER INKOMEN
DE GROENE 31
DE VLUGT
r ^
l
MEER WERK-ACTIE IN DE HOOFDSTAD
Burgemeester De Vlugt c.s.: Niet toekijken, allemaal meehelpen!"
DE MIRANDA