Historisch Archief 1877-1940
*JW> t *?»
'O
UVA uwiuopnasd)
ipsuo)Siu.
U99
|9U192J9A
'P44
ITBA
SI 91J9AOU
U9pJ[9ZU9p J9pUO
'U93ff.ni
9)
I U99 )VM 'U989J
9) 9)SJ?*MZ )9l{ 3(1 q»U, «f»
U9Ip UVA U9 ((<9uU9)nO'X<< 9IZ) «p
UflUI J9AO U9UIJO)SSU9A9[ 9)SJ99
UftUI dO Sp99
U9p dO
«SJlMtWg ITBA
"sI* SUBUJOJ 9j
UfïUI UT )«M '93I9I)S^
U99 )9UI U9 jnnjUU 9p ^SUI U99 [99
NVVSdOOlSHS
sioc
pUBq UflUI UBA 9tp 'UBUIOJ U9)SJ99 U9p UI
it U99UI '}ip q9q 3^1 -jnn;Bu
JOOp U98ul|9pUBAl U9 U93ui3l9U
)9UI '9fiI9Sd9qaS 3lJ9UIOOJp
'PIU99JA U99 Sp»9J 3(1 SBM pUlSf S|Y
?uauutSaq snp yp
?UBAJ9 pi9q
do 3oo )9q )9iu ufiz noz
'U9DJOM U9UUTUI J99UI S9J10UI9UI U993
r. ,?...? i -_._...-._???^j .
||j»)|>|njpuM>s u» ->l*og -fj «ituiy
W U9}U>}
u/^
\ \ N3130A MO
N3Q3H OON XHOSVM
ons
?ele
ODIHNH af
i '
-j-p f
l
ap }Djft -puojSumj jaui pSuau
si pnco/ jat/ s;t> ua uajapdod snau uj
;?i/
/i
9199131//O ftq
9)
aSfiuiuos
-paoy
y39J$ 'S9Jl°f
-uanoq U992 I3utp99jyj9puo uaag -i
U99 UDO yivjp 9pu9iinjsjin ap jpj.
9Jsmn9)UJ9JJV S/D }Vp 'U9J99SS9S31UI ;
NVW N3Q
?U9UU9
U9J99I uaqqaq SuiAeipsaq ap UBA sj;
uaufissaqv sp }«P 'si ipjeiu azap UB
-sajd uaa jaiq ;aq JBBM jaaiu 9; '
-j9A uapaj^do j9pu9)SB)JOOp uaa
(TM 'jadsAmoips )tp jaAouaSa; soa
'atuissaqv UBA 3uua;;iqja.
9A91
uaq joop ap
-tuy ap do ua^aajM sjjaz IJDIZ fiz
'pjasplijdaS ooz uauftssaqy
ap ua uapaqafftn.aouiuiajja; ap jooj
9Q ?pUOO)J9A SUO pJ9A
japu«;sua3a; ufiz de
'uadd-ejj 'ua^qoij af;uaag
9; jaatu s;aiu
pj9))iqj9A uaa suBqj uauuo3aq 'ustuoa
9) (p3ip9pJ9A paoS ;sj99
joop) pop aqosufissaqy
9)f9OUI 3UBAUBB U9p UI 9Ip '
9Q 'ladsMnoqos 3jfi[93r^M uaa joo/
uiss )9q s9f;indssBS UVA afinjqad jat
;aui jB3 'ja3uB3jooA ufiz UBP si uapaj:
-dO uflZ UI Jt9pU9)SB)JOOp 9Ip' 'JOO/
-prui 9Z9Q 'ua3uBAjaA oijSopBg joop
ftq pJ9M ua U9)B[J9A pt9A )9q ouog 9Q
aqosufis
JOOA
UI
ufiz 9tp 'p{aadsd3|B
-su93Bi3i9q uaa
fiq
SBM
;aiU B3J99AJ
«P |td«iw»t«»
Biwaud'JMJP do WMfS boog »Q
?IIUM pooas piitepig nmtatuMidiuni
»JMOJ»A tll»)t
KIES DE GROENE ALS UW LIJFBLAD!
Neem eens de proef ..v; voor onze rekening
kost het om 7i maand De Groene te lezen (tot 31 December 1936). Zend on»
Tier f uiden en U ontvangt elke week De Groene, ook het groote Jubileumnummer,
dat eind Juni verschijnt en waarin de uitslag van het Referendum bekend wordt
gemaakt» en alle andere speciale nummers. Dit bindt U nog niet» want:
als U ons vóór 16 Juni bericht dat De Groene U
niet bevalt, zenden wij U het volle bedrag terug
WU kunnen dit aanbod slechts doen, omdat wij weten: Wie De Groene kent»
wil hem niet meer missen. Uit den zondvloed van nieuws, dien de kranten eiken
dag over U uitstorten, geeft De Groene U van week tot week datgene, waar het
op aankomt.
IN ELK NUMMER;
een politiek HOOFDARTIKEL van den hoofd
redacteur Prof. Mr. A. C. Josephus Jitta (binnen
land), Mr. M, Kann (buitenland) of een anderen
specialist; ___
een weekoverzicht in KANTTEEKENINGEN", dat
U In beknopten vorm volkomen oriënteert ten op
zichte van de belangrijkste gebeurtenissen van de
week;
een rubriek IN HET OOG DER WERELD": de
quintessens van hetgeen de buitenlandsche pers in
woord en beeld te zeggen heelt over de dingen van
den dag;
een LETTERKUNDIGE RUBRIEK onder leiding van
H. Marsman en S. Vestdijk, waaraan o.m. mede
werken Frans Coenen, J. Greshoff, Prof. A. G. van
Kranendonk, Ed. du Perron, Elisabeth de Roos en
Constant van Wessem;
een ruime, welverzorgde KUNSTRUBRIEK, verzorgd
door de eerste critici van ons land, o.a. Albert
Plasschaert en Jan Engelman (beeldende kunst),
Eduard Verkade (tooneel), WlUem Pijper (muziek),
D. C. van der Poel (film), Ir. J. B. van Loghem,
B. Merkelbach, P. Oud e.a. (architectuur);
belangrijke artikelen uit en over de VROUWEN
BEWEGING en over alles waarvoor de vrouw zich
interesseert;
artikelen over PLANTEN (Dr, Jac. P. Thijsse),
DIEREN (Dr. K. Kuiper, directeur der
Rotterdamsche Diergaarde), WETENSCHAPPELIJKE e:i
TECHNISCHE ONDERWERPEN van eiken aard;
betrouwbare voorlichting over FINANCIËN»
ECONOMIE en BELASTINGZAKEN van C. A.
Klaasse, W. H. Meijburg e.a.;
DE KLEINE KRANT": een pagina humor van ge
heel eigen karakter (de eenige rubriek van dezen
aard die geregeld in de groote pers wordt geciteerd!);
een oorspronkelijk VERHAAL (den laatsten tijd zijn
o.m. verhalen opgenomen van F. Bordewijk,
Raymond Brulez, Antoon Coolen, Jef Last, G. Roest
Crollius, Jeanne van Schalk?Willing, Arthur van
Schendel, S. Vestdijk, A. Viruly, Gerard Walschap);
een SCHAAKRUBRIEK onder leiding van Dr. S. G.
Tartakower;
de mooiste FOTO'S en de beste TEEKENINGEN.
Wie in Nederland iets te zeggen heeft
zegt het bij voorkeur in DE GROENE
BON
Hlerlangs afknippen en als drukwerk verzenden In AFZONDERLIJKE envelop.
Aan de administratie van
DE GROENE - Keizersgracht 355 - Amsterdam-C
Tel. 37ÖC4; Postclro 72880; Gem. Giro G. 1000.
Ondergeteekende wenscht zich met ingang van heden te abonneeren op De Groene.
De abonnementsprijs tot 31 December 1936 bedraagt ? 4.?. Indien hu vóór 16 Juli
1936 bericht dat hij het blad niet verder wenscht te ontvangen, wordt dit bedrag
gerestitueerd. Voor het overige loopt het abonnement van jaar tot jaar door,
tenzij het vóór 31 December is opgezegd.
NAAM:
STRAAT: ?
WOONPLAATS:
48 DE GROENE
Nr.
Hanrtteekenlnjr!
* H*«t«**«i*tt«««t*« ???????!????*?? »£«»*P* ***??§*
?-??r?i?~M "K
NIZ30 3BI1SV1 13H
l *91J
«Sf
l !
. . - -r » * ?
T-....,,.,..*[/.<!**/<{ «p UVA- uaptrrA;m ua?e[sa3uado pBiqjfri unq 'puapaotu
UBA paap 3uip9pap9iu sjazai -JSA si&iu'uaSjouf azap aip'juw>[
ufu pB(q suo UBA 'jdununuBJ^cs auia^ aq U«A sjazaj aMnojj SQ
9NIA31N3WVS 30 Ml SlWld *VVH N3 1NVM)( 3NI3DI 30
ua
p
imn ' ? ?
DE KLEINE KRANT
AVONDBLAD B
E«n verhaal van Do Groen*
De valsche Lconardo
KEES VAN BRUGGEN
mtonio, de schilder, zat vredig 1?U zijn weric
in het klooster van Santa Maria della Salute te
Milaan.
Hij copleerde Leonardo's Avondmaal": de twaalf
apostelen bij groepen van drie aan drie, in het
midden Hij, die verraden worden zou, het hoofd
genegen voor wat onvermijdelijk ging komen.
Nauwkeurig schilderde Antonlo de koppen, het
tafellaken met zijn vouwen, de schragen
daaronderuit, het wijkend perspectief, dat zich tracht aan te
sluiten bij de wandvlakken van de refter. Hij schil
derde met gelijke aandacht de schimmelplekken in
de verf, de losse schllfers en de scheuren, want alles
moest worden, op verkleinde schaal, gelijk de eeu
wen en de verwaarloozing het heilig tafreel hadden
«emaakt. Zoo immers begeerden het de koopers, die
met hun Baedeker de hal betraden om te zien, of
de dubbelgesterde bezienswaardigheid zich daar nog
wel bevond.
Maria kwam zachtjes binnen met zijn maal, het
was omtrent de middagstonde. Zij had een koude
kip voor hem bereid met lauwe gele rijst, een korfje
noten, vijgen en gedroogde druiven.
Langen tijd toefde zij niet; de schilder, gewichtig
in zijn werk verdiept, richtte ternauwernood het
woord tot haar.
Achter hem sliften de verveelde touristen van
het seizoen. Hun schimmen dreven aan door het
klappend deurtje, hielden zich even in bezinning
op, verdwenen in den marnieren kloosterhof
Antonio was aan hen gewend, zij hinderden hem
niet.
Maar twee aanwezigen bleven langer in de koele,
stille zaal. Zij praatten voortdurend met schelle
stemmen, alsof zij ongenoegen hadden.
Geërgerd om de stoornis, wendde Antonio zich om.
Hij zag wat hij vermoedde te zullen zien. De
vader met zijn verbijsterend mooie dochter. Zij was
rijzig en schoon als een Qrieksche godin en dom
als marmer.
Vrijmoedig trad zij op den schilder toe.
Koopen! sprak zij met haar scherpe, verwende
stem.
De vader kwam naderbij?
How much?
Waarop Antonio oprees van zijn driepootsstoeltje
om de hoedanigheden te prijzen van zijn schilderij.
Met fierheid wees hij op de vlekken en de schuiers,
die uiterst natuurgetrouw waren afgebeeld, alles
op een vierde van de ware grootte. Hij rekende
duizend lire voor zijn arbeid niet te veel.
De vader scheen een bod te willen doen.
No! zei het meisje. Koopen ditJ
Daarbij doelde zij op het wandtafreel van
Leonardo zelf.
Antonio glimlachte onverwonderd. Niets was deze
dollarprinsessen te onbescheiden Zij zouden het
klooster koopen en de kerk, de marmeren dom van
Milaan en het kasteel der Sforza's. ^
Hij glimlachte en gaf geen antwoord.
Mille lire! herhaalde hij alleen.
Maar de vader richtte zijn aandacht van de cople
naar het voorbeeld, zijn vraag herhalend, wat het
kosten moest. En wijl hij dit zoo onverwonderd
deed, leek het of zulke dingen niet onmogelijk wa
ren. Ook de schoonheid van het meisje scheen tot
deze verandering bij te dragen. Het was iets
werkelijkers dan een droom, het was een film.
de Galleria zaten, de schilder, het meisje en de
oude heer, bestellend de kostelijkste schotels van.
Biffi's spijslijst, met zijn besten wijn.
Maria's plakkerige rijst met koude kip stond
weggesloten in de schilderkist bij de verven en
penseelen in den hollen, verlaten refter, waar alleen,
de middagzon haar hoogen omgang deed.
How much? vroeg opeens de Amerikaan, de
versche amandels krakend voor zijn dochter.
Hij bedoelde een fantastisch plan te financieren»
dat zij tezamen hadden uitgedacht. Het leek ver
metel en avontuurlijk, maar niet onmogelijk. Niets
leek onmogelijk wanneer Antonio in Gladys'
kraalblauwe oogen keek en langs haar fieren hals, dien
hij zoo gaarne geschilderd hebben zou. Wat de
beide vreemden betreft, zij schenen over mogelijk
of onmogelijk niet te denken. Zij bestelden strega
met sterke koffie en fijne sigaretten, zij rookten,
zij spraken onaandoenlijk over het contract.
De vurige likeur deed het bloed zwellen in
Antonio's hoofd. Hij nam alles op zich, teekende, stak
zonder aandacht de chèQue voor de eerste kosten
een som, waarvoor hij anders vele maanden
werkte in zijn vestzak, beloofde dadelijk aan den
gang te zullen gaan. Alles moest binnen acht weken
zijn geschied, den tijd, dien zijn medecontractanten
noodig hadden om Toscane, Rome, Napels en
Siciliëte doen".
Toen hij eindelijk, te middag drie, duizenlende op
het kruispunt der Galleria's stond, voelde hij zich
klein geworden als een speld.
Volgens de afspraak ging hij aan het werk. Hij
maakte thuis op doek een copie van het Avond
maal" op ware grootte. Reeds meer dan dertig maal
had hij Maestro Leonardo nageschilderd, hij was in
diens wonderwereld thuis als niemand anders. Van
het ontzag, dat in den aanvang zijn krijt en penseel
bestuurde, was weinig over, ook de verrukking en
de vroomheid der eerste bezieling waren geweken.
Nijver gaf hij zich over aan het métier, als een
kleermaker die het galakleed voltooit voor een
aanzienlijk heer.
De tijd was krap gemeten voor zoo omvangrijken
arbeid. Nacht en dag werkte hij door. Maria kwam.
hem enkel storen voor zijn eten, eerbiedig bediende
zij hem en trok zich weer terug. Zij wist niet wat
hier zoo haastig werd gewrocht, vrouwen bemoeien
zich niet met de taak der mannen. Ook was haar
onbekend, dat twee kraalblauwe, koele oogen den
schilder bij eiken penseelstreek volgden en
prentbriefkaarten zich opstapelden in het hoekkastje,
waar het schildersgerei werd bewaard.
mJ
eze wonderwereld schoof nog dichter bij en
werd een waarheid, toen zij, een half uur later, in
let doek kwam binnen den bepaalden tijd ge
reed. Prompt dien dag bracht de postino een brief
met zegels, waaruit Antonio's bevende vingers een
dik pak bankbiljetten van honderd lire elk te voor
schijn rukten, bestemd voor het verdere, hachelijke
avontuur.
Niemand zal den bewaarder der schatten van
Santa Marl della Salute ervan beschuldigen, dat hij
de hand leende bij dit snood bedrijf! Zeker werd
ook hij dupe van Antonio's vervalsching, evenals
de vreemdelingen, die langs Leonardo's schildering
trokken, plechtig als bidders langs een grooten
doode. Alinari had nieuwe foto's noodig, hij nam
ze argeloos naar Antonio's copie. Een congres van
kunstgeleerden bracht een kritisch bezoek. Zelfs de
commissie voor dérestauratie hield haar geregelde
samenkomst in den refter, zonder onraad te be
speuren.
H. MARSMAN EN S, VESTDIJK VERZORGEN DE LETTERKUNDIGE PAGINA VAN DE GROENE
49
aa
JIQ
DE VLUGT
MEER WERK-ACTIE IN DE HOOFDSTAD
Burgemeester De Ylugt c.s.: Niet toekijken, allemaal meehelpen!"
DE MIRANDA
j t