Historisch Archief 1877-1940
Ivl
zeg
NOG EEN STEM TEGEN
IK meen mijn stem te moeten voegen
bij die van den heer Deterding tegen
de erkenning van de Sowjet-Unie
door de Nederlandsche Regeering, ten
zij die erkenning gepaard gaat met
een erkenning door de Sowjet-Unie
van de voor-oorlogsche schulden. Ik
ben overtuigd dat de chefs van de vele
effecten-kantoren in Nederland even
eens tegen een erkenning van de Sow
jet-Unie zonder meer gekant zijn.
Immers in de jaren voorafgaande aan
den wereldoorlog, toen de verschillende
Russische leeningen, hetzij voor con
versie van bestaande leeningen, hetzij
voor het verkrijgen van gelden voor
aanleg van spoorwegen, door de groote
Amsterdamsche bankiers-firma's Hope
& Co., Lippmann Rosenthal &Cie, den
vertegenwoordiger van het huis
Rothschild, en anderen aan de markt
werden gebracht, werden de obligaties
dier leeningen ter belegging der spaar
penningen van Nederlandsche burgers
door de effecten-kantoren als solide
aanbevolen.
Zij mochten dit doen op grond van
hetgeen in de prospectussen der lee
ningen werd medegedeeld, alsook naar
aanleiding van de rapporten der be
voegde Nederlandsche instanties over
de ontwikkeling van het Russische Rijk.
Ik zal mij niet begeven in een beoor
deeling van het toenmalige Russische
régime, noch in die van het tegenwoor
dige. Ten slotte hangt het van de per
sonen af, die de leiding hebben in welk
régime ook, of wij met zulk régime
vrede kunnen hebben.
Het moge waar zijn, dat een zeker
percentage van de opbrengst der
hiervoren vermelde leeningen in de zakken
van corrupte ambtenaren terecht kwam,
vast staat, dat een wezenlijk deel dier
leeningen werd aangewend tot ver
betering en uitbreiding van het spoor
wegen-net, dat de geheele Russische
bevolking ten goede kwam, en waar
van de tegenwoordige Sowjet-Unie nog
steeds profiteert.
EEN der schrijvers in Uw blad zegt
terecht, dat de niet-erkenning
der oude schulden door de
SowjetRegeering een heel bedenkelijk ding is.
Maar hij loopt toch wel heel gauw
daarover heen. Zooals men over aller
lei dingen in onzen tijd wel heel gauw
heenloopt. Dat is zeker de nieuwe
zakelijkheid. Men vraagt vooral of iets
doelmatig is, of men kans heeft zijn
doel op deze wijze snel te bereiken. De
moreele kant van de zaak, waarover
het gaat, komt daarbij vaak in het
gedrang. Wij hebben gelijksoortige
opvattingen gezien bij de discussies
over de al- of niet-wenschelijkheid van
devaluatie van den gulden.
Of men zaken met het tegenwoordige
Rusland wil doen moet ieder voor zich
zelf weten. Ik kan mij voorstellen dat
er menschen zijn, die niets te maken
willen hebben met een firma waarvan
de chefs zich op het standpunt stellen,
dat zij de door hun voorgangers aan
gegane verplichtingen niet behoeven
te honoreeren. Zij hebben toch maar
de firma van die voorgangers over
genomen, en willen thans wel de lusten
genieten maar niet de lasten dragen.
Of, om het anders te zeggen: de
tegenwoordige leiders van de
SowjetUnie hebben zich voor het tegenwoor
dige Rusland in het bezit gesteld van
alles wat tot dat land behoort en van
wat hun voorvaders tot stand gebracht
hebben. Dit moge hun goed recht zijn.
Maar daar staat dan de plicht tegen
over om na te gaan in hooverre dit
bezit door diezelfde voorvaders belast
was met schulden waarmede rekening
behoort te worden gehouden. Zelfs al
zou de Nederlandsche Regeering de
eenige zijn, die op grond van het gemis
aan goede trouw van de zijde der
Sowjet-Unie deze niet zou erkennen,
dan zou haar dit tot eer strekken. Het
zou een obstakel zijn tegen verder
verval van onzen tijd.
IN Uw blad werd ook gezegd, dat de
wereld niet door sentiment, maar
door harde werkelijkheid geregeerd
wordt. Ik geloof niet dat dit juist is.
Het sentiment speelt zeer zeker een
groote rol. En de regeer ing van de
Sowjet-Unie zal daarmede wel degelijk
rekening houden. Men zal niet het on
redelijke van haar verlangen. Houders
van Russische obligaties van vóór den
wereldoorlog zullen niet het volle pond
eischen. Zij zullen begrip toonen voor
wat het ongelukkige Russische Volk
heeft moeten doorstaan.
Maar zij zullen terecht verlangen,
dat hun vorderingen niet geheel ge
schrapt worden. De regeering van de
Sowjet-Unie zal ten slotte tot e«n
bevredigende regeling met de credi
teuren van het oude Rusland moeten
komen, waarbij rekening gehouden
zal worden met de draagkracht van
de bevolking en met de hulpbronnen
van het land.
Pas wanneer op die basis een regeling
zal zijn tot stand gekomen moge de
Nederlandsche Regeering haar bezwa
ren tegen de erkenning van de
SowjetUnie laten varen.
Den Haag, 27 Juli 1936 J. H. KANN
DE GETUIGE
(Daily H e ra ld, Londen)
\
Ac/ cca
Zamora
Spaanaehe anarchie
ZIEHIER een overzicht van d»'
voornaamste opstandige bewegin
gen in Spanje sinds het aftreden
van Alfons XIII:
1981
12 April. Voor het
eerst sinds 1925
algemeene verkiezin
gen. Verpletterende
meerderheid voor de
republikeinen.
14. April. De
Tweede Republiek
uitgeroepen. De ko
ning treedt af.
Voorloopige regeering on
der Zamora. Kolonel
Marcia roept in Cataloniëde republiek uit.
27 April. Arrestatie van generaal
Berenguer.
ix A f ei. Monarchistische onlusten te
Madrid.
12 Mei Algemeene werkstaking. De
staat van beleg wordt afgekondigd.
14 Mei. De rust is hersteld.
18 Juni. Verkiezingen voor de Cortes.
Overwinning der
republikeinsch-socialistische coalitie.
14 Juli. Opening der constituccrendc
Cortes.
1032
21 Januari. Communistische woelingen
in Catalonië. Steden en dorpen door
15.000 opstandelingen bezet.
23 Januari. De opstand in Cataloniëis
onderdrukt.
24 Januari. Algemeene werkstaking in
Sevilla.
10 Augustus. Militair complot onder
leiding van generaal Sanjurjo; onlusten
te Madrid en Sevilla.
ii Augustus. Generaal Sanjurjo, door
zijn troepen verlaten, vlucht en wordt
te Sevilla gearresteerd, Admiraal Majaz
<^
ij Juli. De monarchistenleider Calvo
Sotelo op zijn beurt te Madrid vermoord
Schietpartij te Sevilla: een doode.
18 Juli. Militaire opstand in Spaansch
Marokko. Troepen der opstandelingen
ontschepen zich te Cadiz.
Eén ding is zeker: onder alle regimes,
onder alle omstandigheden blijft er in
Spanje een ondergrond van anarchie
bestaan die sterker is dan de verschillende
regimes en regeeringen die deze anarchie
de baas trachten te blijven.
(Marianne, Parijs)
Profetie van Lenin
ALPHONSE Daudet placht te zeggen.
dat Spanje meer tot Afrika dan tot
Europa behoort. In sommige opzichten
is dit misschien waar. En sinds Spanje
zijn oude hegemonie geheel verloren heeft,
zijn wij er aan gewend geraakt de dingen
die aan de overzijde van de Pyreneeën
gebeuren te beschouwen alsof zij ons
slechts matig aangingen. Alles goed en
wel, maar Lenin heeft gezegd dat Spanje
na Rusland het eerste land zou zijn dat
bolsjewistisch zou worden. De gebeurte
nissen schijnen dezen genialen politicus
weer eens gelijk te zullen geven.
(News Chroniclc, Londen)
Held uit de verte
DIT is het oogenblik om er op te
wijzen, dat de gewcldsatmosfeer
in Spanje van dug tot dag zwaarder
geladen wordt; dat de burgers zich van
den weg der democratie geheel ver
wijderen.
,.De opstandige beweging, die zich
van de harten der Spanjaarden heeft
meester gemaakt, is gezond en zelfs
heilig. Gij kunt er van overtuigd ^
dat het bloed van Calvo Sotelo. aan u\v
handen kleeft en dat gij het er nimmer
van zult kunnen afwisschen. De verant
wetefd
en generaal Berenguer zitten te Madrid woordelijkheid rust op alle partijen die
het Volksfront steunen en tast het
geheele parlementaire stelsel aan.
Wij, wij wenschen deze klucht niet
voort te zetten ! Zet gij haar voort als
gij wilt: ik weet dat gij een politiek van
vervolging, geweld en uitroeiing tegen al
wat recht is zult instellen. Maar gij ver
gist u: hoe gewelddadiger uw politiek is,
hoe heftiger de reactie zal zijn. Ik geef u
de verzekering dat gij, die dit regime van
geweld hebt opgebouwd, de eerste
slachtoffers zult zijn. Thans gevoelt gij
u veilig, maar de dag komt waarop het
geweld, dat gij ontketend hebt, zich
tegen u zal keeren."
(Gil Robles op 15 Juli in de Cortes)
gevangen maar zijn meester van den
toestand in Sevilla.
15 Augustus. De opstandige beweging
ge'heel onderdrukt.
1933
p Januari. Extremistische elementen
verwekken een bloedigen opstand te
Barcelona. Een poging tot algemeene
werkstaking mislukt. De opstand wordt
onmiddellijk onderdrukt.
26?27 April. Algemeene werkstaking
te Barcelona, door dezelfde rechtsche
extremisten uitgelokt.
Juli. Gedurende de geheele maand
verwekken de uiterst rechtschen onlusten
te Madrid.
14 Juli. Aanslag op het bureau der
Vrienden van Sowjet-Kusland.
23?26 Juli. De uiterst rechtsche par
tijen verwekken onlusten in geheel
Spanje; oproeren, die snel onderdrukt
worden, breken uit te Madrid, Malaga,
Oviedo, Jigön, Granada en Sevilla.
1934
4 October. Zoodra het nieuwe
kabinetLerroux is gevormd, wordt het parool
der algemeene werkstaking uitgegeven.
Talrijke onlusten.
5 October. In Asturie wordt de staat
van beleg uitgeroepen.
6 October. Cataloniëverklaart zich
onafhankelijk. Azana vormt te Barcelona
een voorloopige regeering. De militaire
autoriteiten verzetten zich. In geheel
Spanje wordt de staat van beleg uitge
roepen. Woelingen en algemeene werk
staking in Marokko. Overal oproer en
vechtpartijen.
1935
7 Juli. Companys, president van Cata
lonië, en de leden van zijn voorloopige
regeering gearresteerd. Bevel aan de
stakers om het werk te hervatten.
8 Juli. Uitbreiding der
anarchosyndicalistische en communistische woe
lingen. Onderdrukking der beweging in
Asturie, die verscheiden weken aanhoudt.
Het vreemdelingenlegioen en de
Marokkaansche tirailleurs worden op de op
standelingen losgelaten.
1936
Februari. Gedurende de geheele maand
verwekken de rechtsche partijen alom
in den lande opstanden en woelingen.
13 Juli. Luitenant Joséde Castello
vermoord.
Den i;den Juli brak de opstand
Doch op 16 Juli was Gil Robles naar
Biarritz vertrokken. Hij is nog niet
teruggekeerd.
Abessynic* In den doofpot
VREEMDE geruchten doen in Londen
de ronde en zij komen uit te
goede bron dan dat zij genegeerd zouden
kunnen worden. Zoo zou de Negus
bericht hebben gekregen, dat een terug
keer naar West-Abessyniëvia den
eenig mogelij ken toegangsweg, door den
Soedan, hem niet kan worden toegestaan.
Telegrammen van den Negus aan Ras
Imroe in Gore zijn van de lijn Ca
roKhartoem naar
Asmara doorgezonden
en daardoor in han
den der Italianen
gevallen. De .vroe
gere goeverneur van
Gore, die eenigen tijd
geleden door derf Ne
gus als civiel n«et|
militair gezagheb
ber naar zijn provin
cie werd teruggezon
den, is in Cairo bijna een maand lang opge
houden omdat hij geen visum kon krijgen
om naar zijn eigen provincie te gaan. Een
vliegtuig, door Lady Gladstone uitge
zonden om voor de Abessyniërs roode
'kruis-werk te doen, werd eveneens een
maand in Caïro opgehouden en staat
nu nog ergens in den Soedan.
Deze verhalen komen zoo volmaakt
overeen met de klaarblijkelijke bedoeling
der regeering: het slachtoffer snel te
begraven en den moordenaar een hartelij
welkom toe te roepen, dat zij waarschi,'?
lijk geloofd zullen worden als de regeerii
niets doet om ze te neerleggen. Zij
PAG. 6 DE GROENE No. 3C
Hailie Selassie
\
Jan tegelijkertijd kunnen zeggen of zij
bereid is, verslaggevers in West-Abessyni
toe te laten om met eigen oogen te zien
of Abessyniënog een regeering en een
legermacht heeft, zelfs al zou het resultaat
van hun onderzoek strijdig zijn met het
geen minister Eden heeft verteld.
(Manchester Guardian)
Een soldaat over de Zwarthemden
ONLANGS had ik gelegenheid» met
een ontwikkeld Italiaansch officier
te spreken. Hij is door zijn opvoeding
fascist, maar hij gebruikt zijn verstand
en denkt zelf. Vele officieren denken als
hij.
,.De Militie der Zwarthemden," zei hij
is uit militair oogpunt snert; dat weet
iedereen. Het zijn politietroepen, een
soort politieke politie; de kerels deugen
nergens voor en zijn er alleen maar op
uit, hun eigen huid niet te wagen en
anderen het werk te laten opknappen.
Politietroepen zijn in het veld niets
waard. Zelfs de Carabinieri, die in hun
eigen dienst onwaardeerbaar zijn, waren
aan het front onbruikbaar. Maar zij
waren tenminste dapper. De Militie
zorgt alleen dat ze haar buik vol krijgt
en loopt weg als er wat te doen is. De
gewone soldaten zijn jonge kerels van
een jaar of twintig, meest boerenjongens,
fatsoenlijk en humaan. De zwarthemden
zijn een troep bandieten, dieven en erger.
.... In Italiëweten ze deze dingen heel
goed. Toen de Duce op de Piazza Venezia
sprak en den val van Addis Abeba ver
kondigde, probeerde hij de Zwarthemden
te prijzen, maar niemand reageerde. Het
was het eenige gedeelte van zijn rede
waarop geen applaus kwam."
,,U schijnt geen vriend van Mussolini
te zijn "
?A Mussolini is een opsnijder. Hij wil
voor een groot strateeg doorgaan, maar
als het aan hem had gelegen zouden we
op 't oogenblik nog voor Makale staan.
Ia den oorlog hadden we een groot
militair leider in Badoglio en een grooten
diplomatieken idioot in Mussolini, die
niets beters te doen wist dan ons de
tegenwerking van twee en vijftig staten
op den hals te halen .,..."
Gelooft u, dat, als de troepen terug
komen, Mussolini achteraf zal probeeren
een heldenlegende om de Zwarthemden
te spinnen?"
Dat geloof ik niet. Het legerbestuur
zou het hem wel beletten. Niet alleen
de eer van het leger staat daarbij op het
spel, ook het vraagstuk der voorbereiding
voor toekomstige oorlogen, vraagstukken
van organisatie en tactiek. Badoglio, dat
» is een generaal...,"
. Wat denkt u van de politieke situatie
?tn Italië?"
Mussolini kan het niet ten eeuwigen
dage uithouden. Zijn roem is ondermijnd
en .zijn demagogie is doorzichtig. De
Militie zal ontbonden moeten worden
omdat zij voor den oorlog onbruikbaar
is. WTat het leger betreft, dat mag Musso
lini niet."
over de Fransche New Deal", die in
de provincie gunstig is ontvangen. In
de provincie hoopt men dat de nieuwe
koers tot economisch herstel zal leiden
en er is geen verzet tegen de verbetering
van den socialen toestand der arbeiders
massa, zooals in Parijs.
In de Amerikaansche kranten van
Juni 1933 en de Fransche van Juni
1936 vindt men dezelfde spankracht
terug. In beide landen wordt deze kracht
door machtige particuliere belangen
bestreden. Maar eenzelfde mystiek is in
beide de drijfkracht der beweging.
(Prager Presse)
Hitler en Ooatenrljk
WELKE redenen
Hitler ook moge
hebben gehad voor zijn
verdrag met Oosten
rijk, het is een goede
zet geweest voor
Duitschland. Of het
op den langen duur ook
voor Oostenrijk zoo
gunstig zal blijken te
zijn, moet nog worden
afgewacht. Als gebaar
maakt de overeenkomst een sympathie
ken indruk op de wereld voor zoover
die wereld niet te ver vooruit kijkt. En
het is niet alleen een gebaar. Het is
wellicht de eerste stap naar de totstand
koming van een Midden-Europeesch blok,
doch dan langs diplomatieken weg in
plaats van den weg van geweld waarvoor
velen bevreesd zijn geweest. Duitschland
offert bij dit verdrag niets op. Hitler
verkrijgt een moreelen en zelfs
economischen invloed in Oostenrijk, en hij kan er
op rekenen dat hij later nog meer krijgt.
Onder de schaduw der Duitsche vriend
schap kan het nationaal-socialisme in
Oostenrijk hoewel de partij er nog
altijd verboden blijft beter door
dringen, en de inkt van het verdrag was
nog maar nauwelijks droog of die invloed
begon zich al te doen gevoelen. Het kon
er voor Joden en socialisten straks wel
eens leelijk uit komen te zien.
(New Statestnan and Nation, Londen)
Hitler
Jt.
Léon Blum
(Manchester Guardian)
Léon Blum's New Deal"
OP hetzelfde
oogenblik waar
op in Amerika het
experiment van Roo
sevelt vrucht begint
af te werpen; gaat
Léon Blum in Frank
rijk iets dergelijks
ondernemen. Beiden
breken met het ver
leden. Het is te ho
pen dat het Fransche
volk begrijpt dat de wetten van Juni
-8936 een nieuw tijdperk inluiden, even
als het Amerikaansche volk dit in Juni
1933 heeft begrepen.
Zelfs de werkwijze van de nieuwe
Fransche regeering lijkt op die van
Roosevelt. Evenals deze wil ook Léon
Blum beginnen met het lot der arbeiders
massa te verbeteren. En de tegenstan
ders van het Volksfront gebruiken precies
dezelfde argumenten waarmede de vijan
den van Roosevelt zijn New Deal hoopten
ten val te brengen.
De historicus, die later de
taren der Parijsche pers op d
maatregelen vergelijkt met die der
provinciale kranten, zal een groot
verchüopmerken. De Parijsche bladen
'taan over het algemeen vijandig
tegenGROENE No.3067
Het Joodsche kind op de Dultsclie
school
LAAT ons aannemen dat slechts n
Joodsche leerling deel uitmaakt van
een schoolklas, dan zal deze juist het
struikelblok vormen voor een goed
nationaal-socialistisch onderwijs. Hoe im
mers kan een klasse, die een op zichzelf
mogelijk onschadelijk Jodenkind bevat,
worden opgeleid tot een behoorlijk peil
van rasbewustzijn ? Hoe kan zoo'n klas
eens vooral immuun worden gemaakt
tegen pro-Joodsche sympathieën ? Zoo
wel op paedagogische als tactische gron
den is het daarom niet altijd raadzaam,
Joodsche leerlingen ruw te behandelen, te
bespotten of hun slechte rapporten te
geven.
De jonge onderwijzer, die de dingen
bij den naam noemt, vertelt over den
Talmud en neemt iedere gelegenheid te
baat om te wijzen op de misdadige rol,
die de Jood in de politiek speelt; hij
vertoont de Stürmer, en bestrijdt het
sprookje van den z. g. fatsoenlijken Jood.
Met al zijn overwicht bereikt hij hiermee
echter niets;, want op de achterste bank
zit een Joodsch jongetje, dat het
hulpelooze mikpunt van deze aanvallen op het
Jodendom is. Hij kan zich niet verdedi
gen, maar zit daar met gebalde vuisten
en zijn tranen wegslikkende. Een dergelijk
schouwspel is in strijd met den
ridderlijken Duitschen geest en kan tot gevolg
hebben, dat de Duitsche kameraadjes
het voor het Joodsche slachtoffertje
opnemen.
En daarom moeten de Joodsche
kinderen van de Duitsche scholen!
(Dr. Walter Scharrcr in
Der Weltkampf, Berlijn)
Jupan's moeilijke taak
roeping van Japan
is stabiliteit
het Verre Oosten te bevorderen.
Het is Japan's taak om verandering te
brengen in de houding van een Aziatisch
buurland, dat opWesterschelanden pleegt
(Miyako, Tokio)
De kleine caricaturen in den tekst zijn
uit Marianne."
HITLER PROBEERT EEN NIEUWE ROL
,En Goering, hoe stoot me dat ?"
(Glasgow Record)
Eden tot Blum :
DE
Heb jij
STEM IN DE WOESTIJN (DIE ZWIJGT)
al wat gehoord ?" . (News of
the World, Londen)
OPERETTE-LIEDJE
Tea for two and two for tea ; Me for you and you for me,
(Daily Express, Londen)
« l» * m,a
blijven r (Glasgow Evening Times)
--,1
l
f
?y