Historisch Archief 1877-1940
r'
LEVENSVERZEKERING
MY. ARNHEM
beschermt Uw gezin in moeilijke jaren.
ZIHV
ROTTERDAMSCHE HYPOTHEEKBANK
N.V. DE HOLLANDSCHE
VOORSCHOTBANK
KRUISWEG 7O HAARLEM
De Bank verstrekt voorschotten met
een minimum van ?1000.- op billijke en
wat de terugbetaling betreft gunstige
voorwaarden, onder borgtocht of zake
lijke zekerheid. Een prospectus wordt
op aanvraag gaarne toegezonden. $
Cliché^
Voor alle
HOTEL DE WITTE"
Het beste ter plaatse
Amersfoort * Telef. 22
DE GROENE
WORDT GELEZEN!!
Er zijn bladen die door
gekeken worden. Andere
bladen worden gelezen
en daarna weggeworpen.
Maar elk nummer van
De Groene wordt gelezen,
herlezen en daarna door
anderen gelezen. De
lezers vinden er juist die
dingen in waarvoor ze zich
interesseeren. Ze spellen
het uit, hun lijfblad,! Ze
waardeeren het en ze
houden rekening met wat
er in staat. Daarom is De
Groene een goed blad
om in te adverteeren.
Financiën en economie
DE ZWEVENDE BEGROOTING
in zwevende guldens
ZOO is dan de begrooting door
het verlaten van den gouden
standaard losgewrikt en de ra
mingscijfers hebben nog slechts een
betrekkelijke waarde. Toch is de
millioenennota ook nu van belang ter be
oordeeling van de financieele positie
des lands, zij het ook> dat hierop
correcties moeten worden aangebracht.
Het treft ons, dat ook voor de koers
wijziging op monetair gebied bij dezen
omvangrijken arbeid reeds als richt
snoer heeft gegolden de optimistische
verwachtingen des ministers, dat de
periode van catastrophale dalingen in
de middelenopbrengst achter ons ligt
en het keerpunt is gekomen. De ra
ming der ontvangsten was dus mede
gebaseerd op het vertrouwen, dat wij
uit het diepste dal langzaam bergop
waarts gaan. Het is zeer de vraag of op
het tijdstip, dat de millioenennota werd
ingediend, meer kon worden verwacht
dan een handhaving op huidig peil,
gezien de traagvloeiende opbrengst
over de eerste 8 maanden van 1936.
Aangenomen, dat de extra-opcenten
die voor 1936 op eenige middelen
werden gevoteerd ook voor 1937 weer
zullen worden toegestaan, is de raming
van de totale ontvangsten der middelen
voor 1937 ongeveer gelijk aan die
voor 1936. Nu mogen wij aannemen,
dat 1936 aan het einde des jaars ons
zal teleurstellen. En zoo is dan voor
die middelen, die in 1936 totnogtoe in
't bijzonder bij de raming zijn achter
gebleven, zooals sommige
accijnsmiddelen, zegel- en registratierecht,
de noodzakelijke verlaging voor 1937
aangebracht. Daartegenover staat een
hoogere raming voor diémiddelen,
waarvan wordt verwacht dat de op
leving zich zal demonstreer en door
hoogere ontvangstcijfers. Dit is nu
hierin wel vrij stevig verdisconteerd.
ZOO zijn in de eerste plaats de
Invoerrechten f 7.250.000 hooger
ingezet. Ik vraag mij af of op 15 Sep
tember j.l. een zoo sprekende verbe
tering kon worden geconstateerd, dat
een verhooging van 10 pCt. ten op
zichte van 1936 verdedigbaar was. De
waarde van het product, een van de
voornaamste grondslagen van deze
heffing, zal nu uiteraard een verdere
stijging vertoonén en daardoor dit
middel gunstig beïnvloeden. Maar ge
deeltelijk is deze verwachte meerop
brengst reeds in deze optimistische
raming verdisconteerd, zoodat het te
verwachten overschot bij een matige
devaluatie niet verbluffend zal zijn.
De Omzetbelasting sloot zich hierbij
aan met een bescheiden verhooging van
2L/2 millioen. Dit middel heeft zich
geconsolideerd op ± 60 millioen per
jaar en toont zich reeds eenige jaren
vrij stationair. Men had alleen ge
durende de twee eerste levensjaren van
deze heffing zoo hooge verwachtingen,
dat de te hooge raming voor een aan
zienlijk deel tot de tekorten over 1934
«n 1935 bijdroeg. Wij zullen nu in
1937 grooter koopkracht in guldens
manifesteeren, zoodat wij ditmaal
terecht een hooge opbrengst mogen
verwachten. Er is verband te leg
gen met de stijging van het indexcijfer.
In de derde plaats moet ik het
Successierecht noemen. Dit naar zijn
aard zoo wisselvallige middel droeg in
1935 nog 34 millioen bij, doch blijft in
de eerste acht maanden van 1936 sterk
ten achter, zoodr.t alleen hooge op
brengsten in de laatste vier maan
den van dit jaar nog een aanzienlijk
tekort kunnen voorkomen. Nu deze
raming van 34 millioen werd gehand
haafd, was hier wel voor de noodige
spanning gezorgd. De sterke stijging
der vermogens redt de situatie geheel.
Van bijzonder belang is verder hot
een der voornaamste middelen <|e
/n'.omstenfr*/as<iri2,zich in ver gel i
met vorige jaren gedraagt. Het d»
jaar 1935 vertoonde een sterk: in.
zinking. Wanneer nu 1936 er na acht
maanden 5 millioen gunstiger <OON
staat dan 1935 op hetzelfde tij.? stip,
moeten wij daarbij in 't oog hc den,'
dat in 1935 het belastingjaar IQ vj 35
nog voor */s werd verwerkt mr een
lager aantal opcenten dan de
iaatopvolgende belastingjaren. De hr tgere
opbrengst van het dienstjaar i 36 i$
dus niet in de eerste plaats aar con.
junctuurinvloeden toe te schi jven,
doch aan de verhooging der opc aten)
die nu ten volle doorwerkt. De iger
raming voor 1937 was dan ook .Ulej.
zins op zijn plaats. De kohierbec -ageo
1937 zullen gedeeltelijk door de ir 1935
en voor een grooter deel door ie a
1936 genoten inkomens worde: be.
invloed; dus gunstige perspect even.
MAAR wanneer wij dus i togen
aannemen, dat het tekort ( at de
raming van de middelenontvangs en op
goudbasis in zich besloten hield, ui zal
omslaan in een overschot, dan z: ,n wij
daarmede nog geenszins aan het eindt
van onze moeilijkheden. Zelfs w.' meer
de uitgavencijfers gehandhaafd k ;nnen
blijven, moeten wij bedenken i -u dt
dekking van het becijferde tekc t van
48 millioen voor ^ 30 millic n uit
bezuinigingen in perspectief b ,tond.
Verder is er in het voorloopig ver lag op
gewezen, dat.men bij het overbrenger,
van belangrijke uitgaven van dn
gewonen dienst naar den kapitaa dienst
het begrip kapitaalsuitgaven we ruim
heeft geïnterpreteerd. Ook al me ;en de
tekorten van het werklooshe
Issubsidiefonds dan niet als tekorten op de
rijksbegrooting gelden, ter bet
ordeeling van de financieele positie d ukken
deze even zwaar, als ze op reke .ing A
dan wel op rekening B worden ge racht,
en voorzoover ze door de gen -enten
zullen worden gedragen zal het Kijk als
voorschotgever aan dubieuze debi
teuren hierin mede worden bet ikken.
De berekening van het werkelij: tekort
op 93 millioen, zooals dit door ritisch
gestemde leden van onze v<
Iksvertegenwoordiging werd uitgewei :t, kan
nu een wijziging ten gunste onc; rgaan,
zoowel door te verwachten .oogere
opbrengsten als door de lage-e aan
spraken, die bij conjunctur verbe
tering aan het werkloosheids^
ibsidiefonds zullen worden gesteld.
Toch vertoont, ondanks de instige
perspectieven, ook dan de b e: rooting
1937 niet het evenwicht, w .arnair
reeds zooveel jaren, wordt-gestreefd.
Zij, die Indiëten voorbeeld stellen,
waar het mes er krachtdadig er, <üep
werd ingezet, mogen bedenken, dat,zoo
politiek de kunst is van het m gelijkt
dit voor de financieele politie!, in
sterkere mate geldt en een
tusschen Holland en Indiëree is hier-j
door niet kan worden .getrokken.
Dat het ontwerp Reisbela?. i? ^
ontijdig einde heeft gevonden al dotf
de weinige voorstanders wo ien
Utreurd. Daartegenover staan de T*
belanghebbenden, die deze in >'ekkiflf
zullen apprecieeren. Maar ook zij, *
de practische bezwaren bijkans ono«fr
komelijk achtten, zullen met instem
ming van deze geringe bate a
Het ontwerp N.V. belattin
als doornroosje na meerjar ge
tot nieuw leven te worden
Als dit weer met evenveel ontsier
Zal worden begroet, staat ons e«
meerde discussie te wachten. Of
hiervoor gelden: Ie combat fir.it,
de profit? .
W. H. MEIJBÜ»!
Schaken
Redacteur: Dr. S. G. TARTAKOWER
Het combinatie-spel der Russen
MEN heeft zich dikwijls afge
vraagd, waarin feitelijk de
kracht schuilt der Russische
spelers. Om zulks te ontdekken is het
niet voldoende, de speeltrant te
bestudeeren van b.v. de sterkste tien Rus
sische meesters, doch dient men ver
schillende partijen onder de loupe te
nemen van minder bekenden. En dat
is in Rusland al zeer gemakkelijk, daar
het aantal spelers dat in kracht op de
tien prominenten volgt, vrijwel onge
limiteerd is.
De onderstaande partijstelling, welke
voorkwam in een onlangs gehouden
tournooi te Moskou, demonstreert de
eigenschappen van de Russische schaak.
techniek, n.l. combinatie- en
aanvalskunst.
Zwart; SLOUIM
abcdefgh
CHARIVARIA
8
7
6
5
4
3
2
__ if l
a b c d e f g h
Wit: MARSKX
Gespeeld te Moskou
Het eenige voordeel dat zwart hier
heeft is, dat zijn stukken beter opge
steld staan dan de witte. Dit voordeel
benut zwart door op koningsaanval te
spelen,j|
Er volgde:J ffi
26 gö-gs^
27. Dh4?d4 Te6?h6
28. C2?04 Thöh4
29. Dd4?cS Ddöh6
Zwart offert een pion om zijn aan
val door te kunnen zetten. Op
dameruil zou zwart geen pion gewonnen
hebben, daar na dc4: zwart g3 volgt.
30.
jl Merk waardige berichten
Bovendien komt er een
spartelbadje voor kinderen van 5Vfbij 6
meter." (L. D.}
.De toegezegde draaimolen bleek
door familieomstandigheden verhin
derd." (Eib. C.)
Palndeluxe- brood
, .Medisch arts-examen. Voor het
medisch arts-examen slaagde te Lei
den de heer L. Smit."
(Eindh. en Mei. C.)
Toch vat evenwel de politie deze
gebeurtenissen zeer serieus op." (Tel.)
Dit gas scheen gevaarlijker te zijn
dan het gebruikelijke teergas."
(N.R.C.)
Ons woordenboek geeft een an
dere vertaling van tear-gas.
Uit de hoogeschool der
journalistiek
Het is een verheugend verschijnsel,
dat in het algemeen en tot oordelen
bevoegde kringen, dit langzamerhand
20 ingeburgerde verschijnsel, dat het
zelfs in officiële circulaires met de
normale uitzending in n adem
genoemd wordt, scherpe afkeuring
ondervindt." (Ofg. v. d. Ver. v.Leraren
bij het M.O. in Ned. Indië)
Hulde intusschen aan de dapperen,
die met opoffering van levensgevaar
hun plicht hebben gedaan." (Hol.)
Wij, polyglotten
Hij drukte ons de hand en
wenschte ons bon nuit." (Tel.).
Voor de eerste twee ons betaal ik
i1/» pence n verder voor ieder ons
" pence meer." (Org. P.T.T. Pers.)
Onze classici
,.Na de Mis werd uitgevoerd
Domine Salve Vac van Halle." (H.D.)
Uit zijn zakken puilen de
prospecti en de circulaires." (Gr.)
Journalistieke microscopie
Hit Ier's voldongen feit onder de
loupe." (Tel)
,, ...opdat de nieuwe commissaris de
«aken voldoende o.d.l. kan nemen."
(N.R.C.)
Ons geheugenstreepje
,,Maar nu acht de heer Plesman het
raadzaam even te mogen ingrijpen.
Het is in staat aan de groote oefening
te kunnen medewerken. Het is een
poging om in het Gooi den baas te
willen spelen. (Tel.)
Kleine betreffers
De regeering zal de betreffende
besluiten niet ter vernietiging voor
dragen." (N.R.C.)
, ,De betreffende eigenaar zal ten
slotte nog de volle waarde voor zijn
grond krijgen." (Gr.)
Het juiste woord op de
juiste plaats
De pest is thans geheel onder
controle gebracht. De pest-explosie
is thans onder controle. De Italianen
hebben de controle over rijke gebieden
in Abessinië." (An.)
Deze gevallen zijn door de wet
uitputtend geregeld." (Tel.)
De Engelsche ziekte
Nida Senff in topvorm."
(Prov. Ov. en Zw. C.)
Een show vol glans en rijk decor."
(Til.)
l De meerloozen
Hitler's aanbod van non-agressie
pacten z.m. en ronder termijn." (Hbl.)
Niemand kan van suiker z.m.
leven." (H. D.)
Tante Betje leeft nog
Deze maatschappijen moeten ge
holpen worden, zegt de regeering en
kondigt zij daarvoor de noodige maat
regelen aan." (VI. C.)
..Een wolf blaft niet en is ook zijn
gedrag anders." (Alg. Ind. Dbl.)
Diensijver
De ambtenaar werd in arrest ge
steld en diens naam door het slijk
gehaald." (VI. C.)
Gisteren heeft bet officieele af
scheid plaats gehad van pastoor Smit
wegens diens vertrek naar Amster
dam". (H. D.)
Maandag hoopt de heer A. Smit
zijn tachtigsten verjaardag te her
denken." (Hbl.)
Wanneer heeft hij hem gevierd?
Correspondentie
T. te H. In no. 3104 citeert ia
gutta cavat lapidem non vi sed
saepe cadcndo, de druppel holt den
steen uit, niet door kracht maar door
dikwijls vallen. Van wienis die spreuk ?
Antw. Dat weet ik niet. Maar een
prettige spreuk is het zeker; je kunt
de staart zoo genoegelijk varieeren.
Ovidius (Ep. ex Ponto X, 4,4) geeft
deze staart: consumitur anulus usu,
de ring slijt door het gebruik, het
door mij genoemde blad gaf: non
bis, etc. en ik lever u hier een vierde:
gutta cavat lapidem, quod non sit
causa doloris, de druppel holt den
steen uit, maar daar moet je je niets
van aantrekken.
31. Ldg fi ........
Deze verdedigingszet is noodzakelijk.
Op 31 de. zou gevolgd zijn 31 .... g3
32. Phi T xh3 11 33.gh g x 113 34. DdS
Dh2f 35. Kf i £4 ! en wint of 34. P x g3
35. Khi Te6 enz.
Met de bedoeling
spelen
37. a2?as?
38. Dc3?C2
39. Tb i?ei
40. Dc2?07
41. Dc7xd6
42. Tgi?ei
43. d2XC3
44. Tci?di
45. Tez x e2
46. Tdi?ds
47. Kh2 x hs
Een door zwart
voerde aanvalspartij
op gxh Pg4f te
ds?d4l
Th4?h
Lc8?b7
Lb7?f3.
Thóxd
Td6?d2
Puzzles
Le2 fimat
energiek
doorgePf7 es
32- g2?g3
33' Lfi?62.
Op g xh zou eerst böl gevolgd zijn
(niet Dgóf 34- Khi Pf3 35. Lxh3)
34- Dc2 Pf3f 35. Lhi DdöI 30. Pg4
fxg37. d4 g3 enz.
33 Dhögo
34- Kgi?h2 b7?bÓ
35. Des?03 cox ds
36. Tdi?gïDgÓ?dol
Een schaaksleutel
B.Ftne, S.Ijandan: De Sehaakvlevtel
(H. Witttkowsky, Amsterdam)]
WIJ ontvingen van de uitgevers
firma H. Wittkowsky ter be
oordeeling een schaaksleutel Bewerkt
door de schaakmeesters R. Fine en
S. Landau, welk instrument" zeer
handig en practisch is.
Het is een sleutel die toegang geeft
tot de schatkamer der openingstheorie.
Het idee is alleraardigst en het ver
baast ons niet, dat na een week de
eerste uitgave reeds uitverkocht is.
Prijswinnaars zijn deze week, voor
het letterraadsel Mevr. L de
JongMellema, Van Donstraat 42. Haar
lem; voor de deeling Me j. Ir. M.
E. Arends, Emmastraat 32, Helmond.
Vóór elke puzz/e wordt een plastiek
van Hlldo Krop uitgeloofd. Inzendin
gen vóór Dinsdag op een BRIEFKAART;
op de adreszijde met de vermelding
LETTERRAADSEL of VERMENIG
VULDIGING.
DE NIEUWE PRIJSVRAAG
Een reclamestunt
JN'het voor-vorige nummer van De
???Groene, ons tentoonstellingsnum^
mer, vermeldt oud-minister Mr.
T. J. Verschuur een van de trucs,
die het bestuur van de Brusselsche
Wereldtentoonstelling voor 1955 be
dacht had, om gratis reclame vóór
de expositie te maken t Op een keer
stond in alle Engelsche bladen:
De Heer V. (een bekend
ballonvaarder) die op de Brusselsche We
reldtentoonstelling gister opgestegen
heeft met zijn ballon een geluk
kige landing gemaakt, daar-en-daar.
Dit was de goedkoopste manier om
in de geheele Engelschepers, en zelfs
in andere landen, een advertentie te
plaatsen."
Gevraagd wordt nu een dergelijke
reclamestunt voor de wereldtentoon
stelling Amsterdam in 1940. De
beschrijving mag slechts 150 woorden
bedragen,
Inzendingen uiterlijk Maandag
7 December. Verslag en
prijstoekenning in het nummer van Zaterdag
12 December.
Oplossingen
Letterraadsel
Ben 'k meer voor u dan wind dan
lucht?
(MAURITS UYLDERT)
i. boter
2. e c h t e r
3. necrologie
4. kruiwagen
S. m e l o m a n i e
6. ernstig
7. evacuatie
8. raden
9. v a d e r
zo. ornament
n. o l i e
12. r u wij ze r.
13. u r n e
14. diameter
Vervang de zo verschillende letters
door de 10 cijfers, die zévoorstellen,
zoodat de vermenigvuldiging uitkomt.
Letterraadsel
Van de onderstaande lettergrepen
moeten 15 woorden gevormd worden,
welker ze en 36 letters, gelezen van
boven naar beneden, een versvormen
van Aime de Marest:
a-a-a-ca-ce-da-e-ee-eiga - ge - gi - hi - hoo - in - in - Ie - len
loof - lijk - nes - nig - non - o - ra - ra
ra - ret - rie - scha - si - si - tel - ter
ter - ti - tie - tie - tie - tie - tisch - tu
ui - va - ven - ven - ven - wel.
Omschrijving
i. tusschenkomst, 2. niet tusschen
beide treden, 3. kroon, 4. zwering,
5. houtbewerking, 6. ligging, 7. ruiterij,
8. ten zeerste, 9. klimop, 10. veter
xi. ontspringen, 12. muziekterm,
13. rookartikel, 14. priesterlijk, 15.
onbepalend telwoord.
Deeling
Vermenigvuldiging
1423 en 698057.
Nieuwe opgaven
SINTER
KLAAS
. PIET
Was DE GROENE Juist uitverkocht
toen U er haar vroeg?
EEN GOEDE RAAD:
NEEM EEN ABONNEMENT!
PAG. 23 DE GROENE No. 3105
f!